0114-KDIP4-1.4012.74.2025.4.RMA

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 lutego 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu samochodu i paliwa do tego samochodu. Uzupełnili go Państwo pismami: z 18 marca 2025 r., 11 kwietnia 2025 r. i 21 maja 2025 r. – w odpowiedzi na wezwania. Treść wniosku jest następująca: Opis stanu faktycznego Gmina (...) jest jednostką samorządu terytorialnego, która działa zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. Wypełnia zawarte w tej ustawie zadania publiczne i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.). W związku z tym ponosi wydatki bieżące oraz wydatki inwestycyjne związane z budową, rozbudową i modernizacją infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej. Gmina realizuje zadania publicznoprawne oraz wykonuje czynności na podstawie umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom o VAT (podatek od towarów i usług). Gmina w swojej działalności prowadzi sprzedaż opodatkowaną i niepodlegającą opodatkowaniu VAT. Sprzedaż opodatkowana prowadzona przez Gminę to m.in. dostawa wody i odprowadzenie ścieków komunalnych dla mieszkańców, osób prowadzących działalność gospodarczą i jednostek budżetowych. W zakresie wykonywanych prac względem mieszkańców jest stała konserwacja i naprawa urządzeń takich jak np. wymiana wodomierzy, usunięcie awarii wodociągowych i kanalizacyjnych, a także okresowy spis wodomierzy do naliczenia opłat za pobór wody i odprowadzenie ścieków. Na terenie Gminy znajdują się budynki służące oczyszczaniu ścieków i poborowi wody, takie jak oczyszczalnia ścieków w miejscowości (...), studnia ujęcia wody w miejscowości (...), hydrofornia w miejscowościach (...), przepompownia wody w miejscowości (...). Miejscowości te są w znacznej odległości od siebie, a dotarcie do nich w celu dobrej obsługi urządzeń wymaga sprawnej komunikacji, dlatego Gmina (...) planuje zakupić samochód na potrzeby przemieszczania się pracowników obsługujących gospodarkę wodno-ściekową i do przewożenia asortymentu niezbędnego do usunięcia awarii i wykonywania konserwacji sieci. Przedmiotem zamówienia jest zakup używanego samochodu o DMC do 3,5 t do kwoty poniżej 130.000,00 zł, bez zewnętrznego finansowania, a jedynie z budżetu własnych środków. Zakup jest niezbędny w celu sprawnego spisania liczników i bezkolizyjnego dotarcia do miejsca, w którym wystąpiła awaria. Samochód ten służyłby tylko i wyłącznie do pracy konserwatorów wodociągu i oczyszczalni.

Na stanie mienia Gmina posiada już jeden samochód tzw. brygadówka, który jest wykorzystywany dla potrzeb ekipy pracującej przy oczyszczaniu, naprawianiu, remontowaniu dróg, placów i wszelkich innych prac z tym związanych na terenie Gminy niezwiązanych z wodociągami. Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego I. Gmina za pomocą infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej świadczy usługi dostawy wody i odprowadzenia ścieków dla czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług i czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na rzecz swoich jednostek scentralizowanych. W miejscowości (...) są to Urząd Gminy, GOPS, Szkoła Podstawowa, budynek oczyszczalni ścieków, w miejscowości (...) Szkoła Podstawowa, w miejscowości (...) Szkoła Podstawowa oraz w miejscowości (...) Szkoła Podstawowa. Gmina (...) od 2022 r. przyjęła metodę, która najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Metoda ta polega na zastosowaniu obliczenia m³ ogólnego zużycia wody i ścieków z terenu Gminy do części zużycia wody i ścieków przez jednostki objęte centralizacją podatku VAT. W metodzie tej współczynnik na rok 2025 z danych za rok 2024 wynosi 99%. Zakupiony używany samochód będzie służył zarówno do czynności opodatkowanych, jak i do czynności niepodlegających opodatkowaniu, czyli do całej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej. Wszystkie czynności, które są związane z działalnością wodociągową i kanalizacyjną w zakresie ponoszenia kosztów np. zakup materiałów, są opisywane szczegółowo przez pracowników merytorycznych co do zakresu prac i miejsca wykonywania. Dlatego istnieje możliwość bezpośredniego przyporządkowania poniesionych wydatków. W takim samym przypadku zakup paliwa będzie również wydatkiem przyporządkowanym do samochodu, czyli do zadań wodociągowo-kanalizacyjnych. Gmina (...) posiada na stanie samochód, który jest wykorzystywany do pozostałych zadań niezwiązanych z działalnością opodatkowaną, a koszt jego utrzymania i eksploatacji nie jest kosztem podlegającym odliczeniu VAT. Samochód wymieniony w przedmiotowym wniosku będzie wykorzystywany tylko i wyłącznie dla potrzeb wodno-kanalizacyjnych. Do żadnych innych celów nie będzie wykorzystywany. Miejscem garażowania samochodu będzie plac Gminy (...) na ul. Uście 10, w budynku tzw. „bazy” razem z innymi pojazdami będącymi własnością Gminy (...). Dostęp do tego samochodu będą mieć tylko 2 uprawnione osoby - pracownicy Gminy (...) na stanowisku pracy konserwatorzy sieci i urządzeń wodociągów kanalizacji i oczyszczalni ścieków. W celu możliwości wykluczenia użycia samochodu do celów prywatnych pracowników, będzie zamontowany GPS do kontroli i weryfikacji wyjazdów, a także prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu według art. 86a ust. 6-7 ustawy o VAT. Samochód zakupiony przez Gminę (...) do celów wodno-kanalizacyjnych będzie pojazdem, o którym mówi art. 86a ust. 3 ustawy o VAT. Ww. samochód będzie miał zastosowanie wyłącznie do działalności gospodarczej oraz w myśl art. 86a ust. 4 ustawy „Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli: sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą”. Ewidencja przebiegu pojazdu będzie prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności, w myśl art. 86a ust. 6 ustawy o VAT. Gmina (...) zamierza złożyć druk VAT-26 w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniesie pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, w celu informacji o zakupionym samochodzie. Samochód dla potrzeb infrastruktury wodociągu i kanalizacji nie będzie pojazdem samochodowym, o którym mowa w art. 86a ust. 9 pkt 1-3 ustawy o VAT. II. Gmina (...) od 2022 r. postanowiła przyjąć metodę obliczenia prewspółczynnika, która najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności gospodarczej przez Gminę - czynności opodatkowanych, czyli dostawy wody i odprowadzeniu ścieków dla odbiorców mieszkańców Gminy (...), jak i do działalności innej niż gospodarcza poza VAT, czyli do dostawy wody i odprowadzeniu ścieków dla budynków użyteczności publicznej Gminy i jej jednostek organizacyjnych scentralizowanych. Z tytułu świadczenia usług w zakresie zbiorowego zaopatrywania w wodę i odprowadzenia ścieków wystawiane są faktury, a dla jednostek podległych scentralizowanych są wystawiane noty księgowe. Gmina rozlicza się prewspółczynnikiem ilościowym, na podstawie którego kwota podatku VAT przypadająca do odliczenia z faktur przyporządkowanych od wydatków z działalności wodno- ściekowej jest w takim zakresie, w jakim może przypisać wydatki do działalności opodatkowanej, czyli dla mieszkańców Gminy (...) oraz braku możliwości odliczenia w działalności niepodlegającej VAT, czyli dla podmiotów jednostek scentralizowanych, budynków użyteczności publicznej. Metoda, którą Gmina się posługuje jest oparta na proporcji ilości zużytych metrów sześciennych wody i ścieków określana jako prewspółczynnik metrażowy. Gmina odlicza podatek VAT z faktur dokumentujących wydatek od czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT prewspólczynnikiem na podstawie zastosowanego wzoru, uwzględniając ogólne zużycie wody i ścieków z terenu Gminy (...) w stosunku do ilości ogólnego zużycia i zużycia przez jednostki scentralizowane przedstawione w poniższym wzorze: P - Prewspółczynnik CZO - Czynności opodatkowane (średnioroczne zużycie wody i ścieków przez mieszkańców) CZN - Czynności niepodlegające (średnioroczne zużycie wody i ścieków przez jednostki scentralizowane) P = CZO/(CZO + CZN) * 100% Zdaniem Gminy taki sposób liczenia będzie najbardziej odzwierciedlać rzeczywisty stopień wykorzystywania infrastruktury wodno-ściekowej w działalności gospodarczej Gminy (...). Mając na uwadze specyfikę prowadzonej przez Gminę działalności jak również specyfikę dokonywanych przez nią nabyć, Gmina spełnia warunki, o których mowa w art. 86 ust. 2a i ust. 2b pkt 1 i 2 ustawy o VAT. Zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. Przykład danych liczbowych stosowanych do obliczenia prewspółczynnika stosowanego w roku 2025 dla Gminy (...) z danych ewidencjach za rok.2024 r. 199 863,84 m³ - średnioroczne zużycie wody i ścieków czynności opodatkowanie (mieszkańcy Gminy (...)) · woda - 167 123,39 m³ · ścieki - 32 740,45 m³ · razem - 199 863,84 m³ 1 650 m³ - średnioroczne zużycie wody i ścieków czynności niepodlegające (jednostki scentralizowane) · Szkoła (...) - woda 267 m³ ścieki 267 m³ · Szkoła (...) - woda 165 m³ · Szkoła (...) - woda 128 m³ · Szkoła (...) - woda 125 m³ · Oczyszczalnia ścieków - woda 380 m³ · Budynek Gminy - woda 159 m³ ścieki 159 m³ · Razem - 1 650 m³ P = 199 863,84/(199 863,84 + 1 650) * 100% = 99% Powyższe dane są zebrane w oparciu o spis z liczników wodomierzy w ilości 19 084 szt., a tylko w 11 przypadkach dane zużycia wody wynikają z ankiety, co oznacza szacunkowy pobór wody bez użycia wodomierza. Dane, które są zebrane do pomiaru dostarczanej wody oraz odebranych ścieków dla celów kalkulacji są przygotowywane z danych ewidencyjnych programu Sprzedaż. Dane, na podstawie których są wystawiane faktury pochodzą ze spisów, które są cyklicznie dokonywane średnio co 3 miesiące przez pracowników do tego rodzaju pracy upoważnionych. Spis dokonywany jest na podstawie odczytów z wodomierzy, a następnie ewidencjonowany w urządzeniu gromadzącym dane tzw. terminal psion. Budynki, które korzystają z wodociągów Gminy (...) posiadają wodomierze atestowane, jedynie 11 sztuk przyłączy, które nie posiadają zamontowanych wodomierzy, to ich odczyty są dokonywane na podstawie wywiadu i spisanej ankiety. Pomiary są dokonywane we wszystkich punktach, do których jest dostarczana woda, a w przypadku zużycia wody do celów technologicznych, np. do płukania drogi, są zakładane wodomierze, przy płukaniu hydrantów obliczane jest zużycie szacunkowo. W przypadku, gdy nie jest możliwe dokonanie pomiaru na podstawie wodomierzy, przeprowadzony jest wywiad i spisana na tę okoliczność ankieta obrazująca szacunkowe zużycie wody. W zastosowanej przez Gminę (...) metodzie do obliczenia prewspółczynnika ujmowana jest każda zaewidencjonowana ilość zużycia wody i ścieków. Infrastrukturą wodno-ściekową zarządza Gmina (...) poprzez pracowników z odpowiednim zakresem obowiązków do wykonywania zadań z zakresu tej infrastruktury. Gmina (...) wybierając metodę liczenia prewspółczynnika kierowała się możliwością wyboru wynikającego z ustawy o VAT - art. 86 ust. 2h, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22 uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji. Metoda wskazana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2021 r. poz. 999 ze zm..; dalej Rozporządzenie) oparta jest na kryterium obrotowym i założeniu, że obrotem z działalności Gminy jest suma jej dochodów z działalności gospodarczej oraz dochodów z innych źródeł, niemających charakteru gospodarczego. Gmina stoi na stanowisku, iż dokonany przez nią wybór metody najbardziej odzwierciedla jej charakter działalności gospodarczej przy infrastrukturze wodno-ściekowej. Główną działalnością Gminy (...) jest sprzedaż z tytułu zużycia wody i odprowadzenia ścieków. Zakupy, które są dokonywane z łatwością można przyporządkować do tego typu działalności z wyłączeniem zakupów i odliczeniem prewspółczynnikiem czynnościom niepodlegającym VAT. Przedstawiony sposób jest rzetelny, a Gmina ma możliwość przedstawienia swojego typu działalności w bardziej gospodarczym charakterze. Sposób obliczenia proporcji zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającego w ramach działalności gospodarczej do czynności opodatkowanych. Zaproponowany przez Gminę w myśl art. 86 ust. 2h indywidualny sposób liczenia proporcji, który polega na dokonaniu obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającego na wykonywane przez Gminę czynności opodatkowane w ramach działalności gospodarczej, jest sposobem dla Gminy najbardziej reprezentatywnym. Pomimo wyboru indywidualnego sposobu liczenia, tak dla przykładu za rok 2024 z danych ewidencyjnych deklaracji VAT-7 i przy wyliczeniu prewspółczynnika za 2024 r. w wysokości 98%, wartość podatku należnego wyniosła 102 006 zł, a podatku naliczonego 67 626 zł, w rezultacie Gmina musiała dopłacić 34 380 zł. Przesłanką dla Gminy przy wyborze indywidualnego sposobu liczenia są stale rosnące koszty poboru wody i koszty odprowadzenia ścieków już od 2018 r., czyli od momentu zatwierdzania pierwszych taryf na wodę i ścieków przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie decyzją Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarstwa Wodnego w Lublinie. Ostatnia taryfa dla Gminy (...) została zatwierdzona na lata 2024-2026, w której koszt dostawy wody i odprowadzenia ścieków oraz abonamentu stale wzrasta. Poniżej Gmina przedstawia aktualnie obowiązujące ceny netto z zatwierdzonej taryfy: Rok 2024: Gr1 - woda cena 3,84 zł, ścieki 5,24 zł, abonament 3,74 zł; Gr2 - woda 3,89 zł, Rok 2025: Gr1 - woda cena 3,95 zł, ścieki 5,42 zł, abonament 3,86 zł, Gr2 - woda 4,00 zł; Rok 2026: Gr1 - woda cena 4,05 zł, ścieki 5,58 zł, abonament 3,97 zł, Gr2 - woda 4,10 zł. III. Gmina (...) wprowadzi procedury do wykorzystywanego samochodu do działalności wodno-kanalizacyjnej, które będą polegać na korzystaniu z samochodu na zasadach szczególnych, tylko do użytku służbowego w zakresie przedmiotowej działalności. Aby wykluczyć możliwość użycia samochodu do celów prywatnych Gmina (...) zamontowała tuż po zakupie i przyjęciu na stan GPS – urządzenie monitorujące każdy wyjazd. Użytkownicy mają także obowiązek, by po godzinach pracy lub po wykonaniu zadania służbowego pozostawić samochód wyłącznie na parkingu należącym do Gminy (...). Dodatkowo planowany wyjazd, zlecony przez kierownika, jest zapisywany w ewidencji przebiegu pojazdu. Ewidencja posiada nr wpisu, opis trasy, cel wyjazdu, liczbę przejechany km oraz podpis osoby, która korzysta z wyjazdu. Paliwo jest rozliczane na podstawie karty pojazdu. Gmina (...) wykorzystując samochód do zadań wodno-kanalizacyjnych korzysta z niego w następujący sposób: samochód ten używany jest przez 2 osoby do tego uprawnione, czyli konserwatorzy sieci i urządzeń wodociągu, kanalizacji i oczyszczalni. Wyjazdy tym samochodem są tylko do czynności określonych, jak było w zamyśle zamawiającego, czyli do czynności wodno-kanalizacyjnych. Każdy wyjazd jest odnotowany w szczegółowej ewidencji pojazdu zgodnie z wytycznymi podanymi w ustawie o VAT - art. 86a ust. 7. Ewidencję prowadzi się już od pierwszego dnia użycia samochodu do czynności wodno- kanalizacyjnych. Ponadto zamontowany GPS monitoruje każdy wyjazd oraz określa dokładne położenie, w którym się znajduje. Ewidencja przebiegu pojazdu podlega rozliczeniu w systemie miesięcznym. Nadzorowanie pojazdu używanego do działalności wodno-kanalizacyjnej jest w obowiązkach kierownika referatu infrastruktury i inwestycji, który nadzoruje, zleca i sprawdza wszystkie czynności pracowników mu podległych m.in. konserwatorów sieci urządzeń wodociągów, kanalizacji i oczyszczalni. Ilość zużytego paliwa będzie monitorowana dzięki prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu; na podstawie ewidencji w ujęciu miesięcznym i na podstawie faktur zostaje rozliczone zużyte paliwo. Każda faktura zakupu jest wystawiona do ściśle określonego pojazdu z podaniem nr rejestracyjnego pojazdu, która jest potrzebna do rozliczenia paliwa a także do odpowiedniej ewidencji księgowej. Pytania (sprecyzowane w uzupełnieniu z 18 marca 2025 r.) Pytanie nr 1 Czy Gminie (...) będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT wyliczonym współczynnikiem na rok 2025 r. od zakupu samochodu na potrzeby konserwatorów do wykorzystywania w infrastrukturze wodociągowo-kanalizacyjnej? Pytanie nr 2 Czy Gminie będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT od faktur dokumentujących zakup paliwa do samochodu na potrzeby konserwatorów? Państwa stanowisko w sprawie (sprecyzowane i uzupełnione w odpowiedzi z 18 marca 2025 r.) Stanowisko do pytania nr 1 Gmina jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jest uprawniona do odliczenia podatku VAT współczynnikiem z faktur dokumentujących ponoszone wydatki związane z realizacją zakupu samochodu w działalności wodociągowo-kanalizacyjnej, wykorzystywanego do czynności opodatkowanych i niepodlegających opodatkowaniu (jednostek scentralizowanych). Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Na podstawie art. 86 ust. 2a, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Zakup samochodu będzie wykorzystywany na potrzeby konserwatorów, zarówno do czynności opodatkowanej jak i niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, którzy na czas sprawnie obsłużą zadania związane z gospodarką wodociągowo- kanalizacyjną. Usługi dostarczania wody i odprowadzania ścieków są czynnościami opodatkowanymi, dlatego Gmina obciąża odbiorców fakturami VAT ze stawką 8%. Stanowisko do pytania nr 2 Gmina jako czynny podatnik od towarów i usług, o którym mowa art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jest uprawniona do pełnego odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących ponoszone wydatki związanych z zakupem paliwa do samochodu wykorzystywanego wyłącznie do działalności gospodarczej w myśl art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT. Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Czynności związane z gospodarką wodociągowo–kanalizacyjną są to czynności opodatkowane podatkiem VAT należnym od faktur sprzedaży za odprowadzenie ścieków i zużytą wodę ze stawką podatku 8% oraz przyporządkowanych do nich kosztów faktur zakupu np. paliwa, do czynności związanych z naprawą, spisem odczytów wodomierzy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm. ) – zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu: W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy: Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: a) nabycia towarów i usług, b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Zasada ta wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Dodatkowo ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Tylko podatnik podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma prawo do odliczenia podatku.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy: Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.): Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo#przedmiotowy. W celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z podatku konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków: czynności – co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT – muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty, ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Wyrażoną w art. 86 ust. 1 ustawy generalną zasadę uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego uzupełniają regulacje zawarte w art. 86 ust. 2a-2h ustawy. W myśl art. 86 ust. 2a ustawy: W przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Stosownie do art. 86 ust. 2b ustawy: Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli: 1) zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz 2) obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. W myśl art. 86 ust. 2h ustawy: W przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji. Jak stanowi art. 86 ust. 22 ustawy: Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, określić w przypadku niektórych podatników sposób określenia proporcji uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazać dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem tego sposobu określenia proporcji, uwzględniając specyfikę prowadzenia działalności przez niektórych podatników i uwarunkowania obrotu gospodarczego. Na podstawie wskazanej delegacji zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 999), zwane dalej „rozporządzeniem”. Na podstawie § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia: Rozporządzenie: 1) określa w przypadku niektórych podatników sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności i dokonywanych przez nich nabyć, zwany dalej „sposobem określenia proporcji”; 2) wskazuje dane, na podstawie których jest obliczana kwota podatku naliczonego z wykorzystaniem sposobu określenia proporcji. W rozporządzeniu tym zostali wskazani podatnicy, do których przepisy w nim zawarte się odnoszą. Są to: jednostki samorządu terytorialnego, samorządowe instytucje kultury, państwowe instytucje kultury, uczelnie publiczne, instytuty badawcze. Zgodnie z § 2 pkt 8 rozporządzenia: Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o jednostkach organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego – rozumie się przez to: a) urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, b) jednostkę budżetową, c) zakład budżetowy. W myśl § 3 ust. 1 rozporządzenia: W przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Oznacza to, że w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, nie będzie ustalany jeden „całościowy” sposób określenia proporcji dla jednostek samorządu terytorialnego jako osoby prawnej, tylko będą ustalane odrębnie sposoby określenia proporcji dla wymienionych wyżej jego poszczególnych jednostek organizacyjnych. W ww. rozporządzeniu ustawodawca podał ustalone według wzoru sposoby określania proporcji w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, w przypadku jednostki budżetowej oraz zakładu budżetowego. W myśl z § 3 ust. 2 rozporządzenia: Jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób ustalony według wzoru: X = A x 100/DUJST gdzie poszczególne symbole oznaczają: X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej, A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej, D - dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu UJST terytorialnego. Powołany przepis art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. „Towarzyszą” one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste, w przypadkach o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w przypadkach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia VAT. Natomiast przez cele inne, rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową). W celu odliczenia podatku naliczonego w pierwszej kolejności podatnik winien przyporządkować ponoszone wydatki do poszczególnych rodzajów działalności (opodatkowanej podatkiem VAT, zwolnionej i niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem). W przypadku zakupów bezpośrednio związanych z działalnością opodatkowaną, podatnik, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, odlicza podatek naliczony w całości. Natomiast w sytuacji, gdy takie przyporządkowanie nie jest możliwe, a wydatki służą zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik winien ustalić proporcję, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy oraz (w przypadku wystąpienia także czynności zwolnionych od podatku) w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Kwestie dotyczące odliczenia podatku od towarów i usług związanego z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane przepisami art. 86a ustawy. Zgodnie z art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy: W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika. Stosownie do zapisu art. 86a ust. 2 ustawy: Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące: 1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych; 2) używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3; 3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów. Jak stanowi art. 2 pkt 34 ustawy: Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pojazdach samochodowych – rozumie się przez to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Zatem zgodnie z ww. regulacjami podatnikowi przysługuje ograniczone do 50% prawo do odliczenia podatku w odniesieniu do wszystkich wydatków związanych z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku „mieszanego”. Dla celów stosowania tego ograniczenia, za wykorzystywanie „mieszane” należy rozumieć fakt, że w odniesieniu do pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej istnieje możliwość jego użycia również do celów niezwiązanych z tą działalnością, np. do celów prywatnych. Wystarczy przy tym możliwość nawet tylko jednorazowego użycia pojazdu do celów prywatnych, aby uznać, że pojazd może być wykorzystywany w sposób „mieszany”. Nie jest przy tym istotny moment, w którym użycie to ma miejsce podczas całego okresu użytkowania przez podatnika danego pojazdu, żeby uznać ten pojazd za wykorzystywany do celów „mieszanych”. Od tej zasady występują także wyjątki. Na podstawie art. 86a ust. 3 ustawy: Przepis ust. 1 nie ma zastosowania: 1) w przypadku gdy pojazdy samochodowe są: a) wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub b) konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie; 2) do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. W świetle art. 86a ust. 4 ustawy: Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli: 1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub 2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne. W myśl art. 86a ust. 5 ustawy: Warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych: 1) przeznaczonych wyłącznie do: a) odprzedaży, b) sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika, c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze – jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika; 2) w odniesieniu do których: a) kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych podatnik oblicza zgodnie z ust. 1 lub b) podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków z nimi związanych. Zgodnie z art. 86a ust. 6 ustawy: Ewidencja przebiegu pojazdu jest prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności. W myśl art. 86a ust. 7 ustawy: Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać: 1) numer rejestracyjny pojazdu samochodowego; 2) dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji; 3) stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji; 4) wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu, obejmujący: a) kolejny numer wpisu, b) datę i cel wyjazdu, c) opis trasy (skąd – dokąd), d) liczbę przejechanych kilometrów, e) imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem – potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem; 5) liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji. W świetle art. 86a ust. 9 ustawy: Do pojazdów samochodowych, o których mowa w ust. 4 pkt 2, należą: 1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą: a) klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków; 2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu; 3) pojazdy specjalne, które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: a) agregat elektryczny/spawalniczy, b) do prac wiertniczych, c) koparka, koparko-spycharka, d) ładowarka, e) podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, f) żuraw samochodowy – jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym. Jak wynika z art. 86a ust. 12 ustawy: Podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3. Na podstawie art. 86a ust. 13 ustawy: W przypadku niezłożenia w terminie informacji, o której mowa w ust. 12, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację. Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu samochodu i paliwa do samochodu używanego na potrzeby konserwatorów w celu obsługi infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, służącej zarówno do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, jak i do czynności niepodlegających opodatkowaniu. Jak Państwo wskazali, zakupiony używany samochód będzie służył zarówno do czynności opodatkowanych, jak i do czynności niepodlegających opodatkowaniu, czyli do całej infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej. Wszystkie czynności, które są związane z działalnością wodociągową i kanalizacyjną w zakresie ponoszenia kosztów np. zakup materiałów, są opisywane szczegółowo przez pracowników merytorycznych co do zakresu prac i miejsca wykonywania. Dlatego istnieje możliwość bezpośredniego przyporządkowania poniesionych wydatków. W takim samym przypadku zakup paliwa będzie również wydatkiem przyporządkowanym do samochodu, czyli do zadań wodociągowo-kanalizacyjnych. Tym samym w niniejszej sprawie przy odliczaniu podatku naliczonego od wydatków związanych z zakupem samochodu – ale również paliwa do niego – w pierwszej kolejności powinny znaleźć odpowiednie zastosowanie regulacje art. 86 ust. 2a-2h ustawy. W przypadku, gdy nabywane towary i usługi, wykorzystywane są zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, w sytuacji gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, podatnik zobowiązany jest do wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu współczynnika (proporcji) umożliwiającego odliczenie podatku naliczonego w prawidłowej wysokości, zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy. Z uwagi na różnorodność i bogactwo życia gospodarczego wybór sposobu, według którego dokonuje się tego proporcjonalnego przypisania, należy do podatnika. Przepisy ustawowe wymagają jedynie, aby odpowiadał on najbardziej specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Będzie to spełnione, jeśli sposób ten: zapewni dokonanie odliczenia podatku naliczonego wyłącznie w części przypadającej na działalność gospodarczą (co do zasady dotyczącej czynności opodatkowanych VAT) oraz obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadających na działalność gospodarczą oraz na cele inne (z wyjątkiem celów prywatnych) – gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. Sposób określenia proporcji, jak wyżej wskazano, powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Oznacza to, że są Państwo zobowiązani do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Zastosowane przez Państwa metody, czy też sposoby, na podstawie których dokonają Państwo wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego, muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na Państwu. Przy czym korzystając z delegacji ustawowej zawartej w art. 86 ust. 22 ustawy, Minister Finansów w rozporządzeniu określił dla urzędu obsługującego jednostkę samorządu sposób określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanych przez te jednostki działalności i dokonywanych przez nie nabyć. Jednocześnie w przypadku, gdy ww. zakupy będą związane ze świadczeniem przez Państwa usług, to do wyliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy, uwzględnia się zasady określone w § 3 ust. 2 rozporządzenia. Ustawodawca na mocy art. 86 ust. 2h ustawy daje podatnikom możliwość zastosowania innego sposobu określenia proporcji niż wskazują przepisy art. 86 ust. 22 ustawy, jednak tylko w sytuacji, gdy wybrany sposób jest bardziej reprezentatywny. Zatem podatnik może zastosować inną metodę tylko i wyłącznie, gdy wybrana przez niego metoda jest bardziej reprezentatywna i tym samym najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej działalności. W wyroku z 26 czerwca 2018 r. sygn. akt I FSK 219/18 Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zasadne są racje zmierzające do podważenia adekwatności wzoru z rozporządzenia w odniesieniu do działalności wodno-kanalizacyjnej. Zwrócił w tym kontekście uwagę na to, że przyjęta w rozporządzeniu, akcie wykonawczym, metoda obliczania proporcji według klucza obrotu oparta jest na określonych założeniach. Po pierwsze, rozpatrywanie udziału obrotów w ujęciu globalnym przy uwzględnieniu kategorii dochodu wykonanego (rozporządzenie przyjmuje jedynie zróżnicowanie wzorów w odniesieniu do poszczególnych jednostek organizacyjnych – urzędu, jednostki budżetowej i zakładu budżetowego bez podziału na poszczególne rodzaje działalności) opiera się na założeniu o zasadniczo „niegospodarczym” charakterze działalności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego. Taki wniosek wynikał już z samego uzasadnienia do nowelizacji w zakresie odliczania podatku naliczonego w odniesieniu do towarów i usług wykorzystywanych do celów mieszanych. Propozycja przyjęcia „urzędowego” sposobu rozliczenia dla omawianej kategorii podmiotów była bowiem usprawiedliwiana cechami relewantnymi jednostek samorządu terytorialnego, które z natury rzeczy wykonują działania pozostające poza systemem VAT i w pewnym minimalnym tylko zakresie podejmują działania opodatkowane. Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę na to, że w przypadku działalności wodno- kanalizacyjnej, specyfika tego rodzaju działalności przejawia się w odwrotnej proporcji czynności opodatkowanych w stosunku do niepodlegających VAT. Działalność wodno- kanalizacyjna jest bowiem w głównej mierze działalnością gospodarczą, zaś działania podejmowane w innych niż gospodarczy celach mają tu znaczenie marginalne. Przyznawane w tym obszarze dotacje mają charakter celowy i z uwagi na relację czynności opodatkowanych do nieopodatkowanych nie mogą być przypisane wyłącznie do działań pozostających poza VAT. Nie można dotacji z zasady traktować jako niemającej związku z działalnością gospodarczą, gdyż jest ona celowa i może dotować właśnie tę sferę działalności Gminy (zob. A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 86 ustawy – System Informacji Prawnej LEX). W rezultacie NSA wskazał, że o ile prewspółczynnik proponowany w rozporządzeniu odpowiada charakterowi określonych obszarów działalności gminy, to nie uwzględnia specyfiki działalności wodno-kanalizacyjnej. Z wniosku wynika, że metoda, którą Państwo się posługują jest oparta na proporcji ilości zużytych metrów sześciennych wody i ścieków określana jako prewspółczynnik metrażowy. Odliczają Państwo podatek VAT z faktur dokumentujących wydatek od czynności opodatkowanych i niepodlegających VAT prewspólczynnikiem na podstawie zastosowanego wzoru, uwzględniając ogólne zużycie wody i ścieków z Państwa terenu w stosunku do ilości ogólnego zużycia i zużycia przez jednostki scentralizowane przedstawione według poniższego wzoru: P = CZO/(CZO + CZN) * 100% gdzie: P – Prewspółczynnik, CZO - Czynności opodatkowane (średnioroczne zużycie wody i ścieków przez mieszkańców), CZN - Czynności niepodlegające (średnioroczne zużycie wody i ścieków przez jednostki scentralizowane). Jak Państwo podają, wybierając metodę liczenia prewspółczynnika kierowali się Państwo możliwością wyboru wynikającego z ustawy - art. 86 ust. 2h, zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22 uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji. Metoda wskazana w rozporządzeniu Ministra Finansów z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników oparta jest na kryterium obrotowym i założeniu, że obrotem z działalności gminy jest suma jej dochodów z działalności gospodarczej oraz dochodów z innych źródeł, niemających charakteru gospodarczego. Dokonany przez Państwa wybór metody najbardziej odzwierciedla jej charakter działalności gospodarczej przy infrastrukturze wodno-ściekowej. Główną Państwa działalnością jest sprzedaż z tytułu zużycia wody i odprowadzenia ścieków. Zakupy, które są dokonywane, z łatwością można przyporządkować do tego typu działalności. Przedstawiony sposób jest rzetelny, a Państwo mają możliwość przedstawienia swojego typu działalności w bardziej gospodarczym charakterze. Analizując przedstawione okoliczności sprawy na tle przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że przedstawiony przez Państwa sposób określenia proporcji w tym konkretnym przypadku nie może zostać uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez Państwa działalności i dokonywanych nabyć. Mając na uwadze Państwa wyjaśnienia oraz przedstawiony sposób wyliczenia proporcji należy stwierdzić, że metoda ta nie będzie zapewniać dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane. Jak Państwo wskazali, dane w celu kalkulacji przedstawionej przez Państwa proporcji są zebrane w oparciu o spis z liczników wodomierzy w ilości 19 084 szt., a tylko w 11 przypadkach dane zużycia wody wynikają z ankiety, co oznacza szacunkowy pobór wody bez użycia wodomierza. Budynki, które korzystają z Państwa wodociągu posiadają wodomierze atestowane, jedynie w przypadku 11 sztuk przyłączy, które nie posiadają zamontowanych wodomierzy, odczyty są dokonywane na podstawie wywiadu i spisanej ankiety. Pomiary są dokonywane we wszystkich punktach, do których jest dostarczana woda, a w przypadku zużycia wody do celów technologicznych, np. do płukania drogi, są zakładane wodomierze, przy płukaniu hydrantów obliczane jest zużycie szacunkowo. W zastosowanej przez Państwa metodzie do obliczenia prewspółczynnika ujmowana jest każda zaewidencjonowana ilość zużycia wody i ścieków. Tym samym wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika nie odzwierciedla, w jakim stopniu wykorzystują Państwo zakupiony do obsługi sieci wodno-kanalizacyjnej samochód i paliwo do jego napędu do działalności gospodarczej, a w jakim do działalności innej niż gospodarcza. Zaproponowana metoda obliczenia proporcji jest nieprecyzyjna i powoduje wątpliwości odnośnie do zakresu czynności opodatkowanych i czynności niepodlegających opodatkowaniu, wykonywanych przy użyciu infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Wskazany sposób kalkulacji prewspółczynnika nie odzwierciedla więc rzeczywistego stopnia wykorzystania przez Państwa infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej do działalności gospodarczej oraz do działalności innej niż gospodarcza. Należy tu w szczególności wziąć pod uwagę fakt, że w przypadku 11 sztuk przyłączy, które nie posiadają zamontowanych wodomierzy, odczyty są dokonywane na podstawie wywiadu i spisanej ankiety. Podobnie w przypadku zużycia wody do celów technologicznych, oprócz sytuacji np. płukania drogi, gdzie są zakładane wodomierze, przy płukaniu hydrantów obliczane jest zużycie szacunkowo. Ww. szacunkowe ustalenie danych dotyczących zużycia wody - na podstawie wywiadu i spisanej ankiety, niemające podstaw w obowiązujących przepisach prawa, przyjętych normach czy innych powszechnie uznanych kryteriach powoduje, że metoda wskazana przez Państwa nie daje możliwości dokładnego, obiektywnego i najbardziej rzetelnego wyodrębnienia części wydatków faktycznie przypadających odpowiednio na każdy rodzaj działalności, do wykonywania której infrastruktura oraz zakupiony do jej obsługi samochód i paliwo do jego napędu są wykorzystywane. Zatem w tym konkretnym przypadku nie są Państwo uprawnieni do odliczenia części podatku naliczonego od wydatków - zakupu samochodu i paliwa przeznaczonego do jego napędu, przeznaczonych na potrzeby przemieszczenia się pracowników obsługujących gospodarkę wodno-ściekową, przy zastosowaniu rzeczywistego prewspółczynnika obliczonego jako stosunek średniorocznego zużycia wody i ścieków przez mieszkańców (czynności opodatkowane), do sumy średniorocznego zużycia wody i ścieków przez jednostki scentralizowane (czynności nieopodatkowane). Tym samym w celu odliczenia podatku naliczonego od poniesionych wydatków powinni Państwo stosować sposób określenia proporcji (prewspólczynnik) urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urzędu Gminy (...), z uwzględnieniem zasad określonych w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz § 3 ust. 2 rozporządzenia. Kolejno – po ustaleniu powyżej zasad odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem samochodu i paliwa do tego samochodu, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza - z uwagi na przedmiot wniosku kluczową rolę w kwestii prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego odgrywa przepis art. 86a ust. 1 ustawy. Jak wynika z ww. uregulowań art. 86a ustawy zasadą jest, że w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, tj. samochodu, o którym mowa w przedmiotowym wniosku, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ograniczonej wysokości. W przypadku pojazdów samochodowych wykorzystywanych do użytku mieszanego, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 50% podatku naliczonego z tytułu wydatków dotyczących nabycia tych pojazdów, rat leasingowych oraz innych wydatków – m.in. paliw wykorzystywanych do ich napędu. Natomiast to ograniczone prawo nie ma zastosowania w przypadku wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Z treści cytowanych przepisów wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z zakupem i eksploatacją samochodu osobowego w sytuacji, gdy pojazd ten jest wykorzystywany wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej – do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Dla celów pełnego odliczania VAT fakt jego wykorzystywania wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. W celu dokonania pełnego odliczenia podatku VAT muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki, tj. sposób wykorzystania tego pojazdu przez podatnika, zwłaszcza w ustalonych przez niego zasadach jego używania wyklucza użycie go do celów prywatnych oraz wykluczenie użytku prywatnego musi zostać potwierdzone prowadzoną przez podatnika dla tego pojazdu ewidencją przebiegu pojazdu zarówno w przypadku wykorzystywania samochodu do użytku służbowego i w sytuacji, gdy pojazd jest używany do celów prywatnych. Niezbędnym elementem warunkującym uznanie, że mamy do czynienia z samochodem wykorzystywanym wyłącznie w działalności gospodarczej jest również – określony w art. 86 ust. 12 ustawy – wymóg zgłoszenia (w ściśle określonym terminie) faktu takiego sposobu wykorzystywania pojazdu naczelnikowi urzędu skarbowego. Wskazać należy, że przepisy ustawy nie określają, w jaki sposób podatnik ma zapewnić wyeliminowanie użytku prywatnego używanego przez niego pojazdu samochodowego dla celów pełnego odliczenia podatku naliczonego. Działania te muszą być dostosowane do specyfiki działalności i sposobu używania pojazdów. Określone przez podatnika zasady używania pojazdu muszą obiektywnie potwierdzać, że pojazd jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości prywatnego użytku. Przy czym użytek prywatny należy postrzegać w kategoriach potencjalnej, a nie faktycznej możliwości użytku pojazdu do celów prywatnych. Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej okoliczności sprawy należy stwierdzić, że dochowają Państwo należytej staranności, aby wykluczyć możliwość użycia pojazdu do celów prywatnych. Wprowadzą Państwo procedury dotyczące wykorzystania samochodu tylko do użytku służbowego w zakresie działalności wodno-kanalizacyjnej. Aby wykluczyć możliwość użycia samochodu do celów prywatnych, zamontowali Państwo po zakupie samochodu i przyjęciu go na stan urządzenie monitorujące GPS. Użytkownicy mają obowiązek, aby po godzinach pracy lub po wykonaniu zadania służbowego pozostawić samochód wyłącznie na parkingu należącym do Państwa (Gminy). Dodatkowo planowany wyjazd, zlecony przez kierownika, jest zapisywany w ewidencji przebiegu pojazdu. Ewidencja posiada nr wpisu, opis trasy, cel wyjazdu, liczbę przejechany km oraz podpis osoby, która korzysta z wyjazdu. Nadzorowanie pojazdu jest w obowiązkach kierownika referatu infrastruktury i inwestycji, który nadzoruje, zleca i sprawdza wszystkie czynności podległych mu pracowników, tj. m.in. konserwatorów sieci urządzeń wodociągów, kanalizacji i oczyszczalni. Paliwo jest rozliczane na podstawie karty pojazdu. Ilość zużytego paliwa będzie monitorowana dzięki prowadzonej ewidencji przebiegu pojazdu. Każda faktura zakupu jest wystawiona do ściśle określonego pojazdu z podaniem nr rejestracyjnego pojazdu, która jest potrzebna do rozliczenia paliwa, a także do prowadzenia odpowiedniej ewidencji księgowej. Jednocześnie wskazali Państwo, że będzie prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu według art. 86a ust. 6-7 ustawy. Ewidencja przebiegu pojazdu będzie prowadzona od dnia rozpoczęcia wykorzystywania pojazdu samochodowego wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika do dnia zakończenia wykorzystywania tego pojazdu wyłącznie do tej działalności. Zamierzają Państwo złożyć druk VAT-26 w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą Państwo pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 w celu informacji o zakupionym samochodzie. Ograniczenia, o których mowa w art. 86a ust. 1 pkt 1 ustawy, nie mają zastosowania w opisanej we wniosku sytuacji. Zatem nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego, zarówno od zakupu samochodu, jak również paliwa do napędu tego pojazdu, używanego na potrzeby konserwatorów w celu obsługi infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, służącej zarówno do czynności opodatkowanych, jak i niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przy zastosowaniu innego sposobu obliczenia proporcji, tj. prewspółczynnika „metrażowego”, wyliczonego jako stosunek czynności opodatkowanych - średnioroczne zużycie wody i ścieków przez mieszkańców, do sumy czynności: opodatkowanych - średnioroczne zużycie wody i ścieków przez mieszkańców i czynności niepodlegających opodatkowaniu - średnioroczne zużycie wody i ścieków przez jednostki scentralizowane. Mają Państwo prawo do odliczenia części podatku naliczonego od zakupu samochodu, jak również paliwa używanego do jego napędu przy zastosowaniu prewspółczynnika urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, tj. Urzędu Gminy (...), zgodnie z zasadami określonymi w art. 86 ust. 2a-2h ustawy oraz § 3 ust. 2 rozporządzenia. Zakres tego prawa nie będzie ograniczony w oparciu o uregulowania art. 86a ustawy. Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji · Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. · Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. · Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje

ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): · w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo · w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.