Wnioskodawca, będący spółką prawa handlowego z siedzibą w Polsce, złożył wniosek o interpretację indywidualną w zakresie obowiązku rozliczenia importu usług związanych z planowaną współpracą z podmiotami niemieckimi w zakresie świadczenia usług opiekuńczych. Organ podatkowy stwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy, iż rozliczenia te nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, jest nieprawidłowe. W konsekwencji, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania i opodatkowania importu usług w związku z przekazaniem kwoty wynagrodzenia Podmiotowi DE. Interpretacja jest negatywna w stosunku do stanowiska Wnioskodawcy.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny30 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku rozliczenia importu usług w zdarzeniu opisanym we wniosku. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 marca 2025 r. Treść wniosku jest następująca:
Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego z siedzibą na terytorium Polski, zarejestrowaną, jako podatnik podatku od towarów (VAT (podatek od towarów i usług)) czynny. Spółka prowadzi działalność gospodarczą, świadcząc usługi w zakresie udzielania pomocy osobom w podeszłym wieku i osobom niepełnosprawnym („Podopieczni”). Wskazane usługi wykonywane są na rzecz Podopiecznych, zamieszkałych na terytorium Niemiec. Wnioskodawca, prowadząc działalność gospodarczą, w związku z jej szczególnym charakterem, kieruje się przede wszystkim dobrem swoich podopiecznych. Wyrazem tego są działania zmierzające do zwiększenia efektywności podejmowanych działań oraz ciągłym dążeniu Spółki do ulepszania jakości świadczonej pomocy. Celem i misją, jaki stawia przed sobą Wnioskodawca, jest także dotarcie do jak najszerszego grona Podopiecznych, potrzebujących opieki domowej i pomocy w czynnościach dnia codziennego („Usługi”). Tożsamy cel chcą realizować podmioty mające siedzibę i działające na terytorium Niemiec („Podmioty DE”). Dla umożliwienia realizacji powyższych założeń, Wnioskodawca planuje zawrzeć, z Podmiotami DE, umowę kooperacyjną (lub kilka umów o takim samym brzmieniu, dalej: „Umowa kooperacyjna”). Współpraca z Podmiotami DE ma dla Spółki niebagatelne znaczenie z uwagi na ich: 1) znajomość języka niemieckiego, co umożliwi prowadzenie sprawnej komunikacji z Podopiecznymi lub osobami, które rozpatrują korzystanie z Usług; 2) znajomość niemieckiego rynku usług pomocy społecznej przez Podmioty DE; 3) znajomość norm i przepisów związanych ze świadczeniem pomocy społecznej, obowiązującymi na terytorium Niemiec; 4) obecność na terytorium Niemiec, gdzie świadczona ma być opieka na rzecz Podopiecznych.
Umowa kooperacyjna będzie umową, w oparciu o którą Spółka będzie realizowała z Podmiotami DE wspólne przedsięwzięcie, działając w ramach konsorcjum („Konsorcjum”). Umowa kooperacyjna zakłada, że Wnioskodawca, pełniący rolę lidera konsorcjum, będzie zobowiązany do: 1) weryfikacji osób mających świadczyć usługi pod względem przygotowania, fachowej wiedzy z zakresu sprawowania opieki, znajomości języka niemieckiego, 2) zapewnienia podnoszenia kwalifikacji wśród osób wykonujących Usługi („Pracownicy”), 3) kierowania Pracowników do świadczenia Usług na rzecz Podopiecznych, 4) dostarczania Podmiotom DE dokumentacji niezbędnej, z formalno-prawnego punktu widzenia, do świadczenia Usług przez Pracowników na terytorium Niemiec, 5) obsługi rozliczeń finansowych Konsorcjum. Obowiązki Partnerów DE będą się skupiały w obszarze: 1) identyfikacji potencjalnych Podopiecznych, ich potrzeb i prezentowania im oferty Konsorcjum; 2) wstępnego wywiadu i kontaktu zapoznawczego z Podopiecznym wraz z przedstawieniem oferty w zakresie Usług; 3) udzielania informacji Podopiecznym w zakresie zasad świadczenia Usług przez Pracowników; 4) organizacji formalności dotyczących wymiany Pracowników świadczących Usługi wobec określonego Podopiecznego; 5) przyjmowania skarg i reklamacji Podopiecznych w zakresie Usług; 6) nadzoru nad terminowym regulowanie zobowiązań wobec Konsorcjum przez Podopiecznych. Wnioskodawca pragnie wskazać, że umowy o świadczenie Usług będą zawierane przez Spółkę z Podopiecznymi („Umowy z Podopiecznymi”). Zgodnie z Umowami z Podopiecznymi, będą oni dokonywali comiesięcznych płatności za Usługi na rachunek bankowy należący do Spółki, w oparciu o fakturę wystawioną przez Wnioskodawcę. Ponadto, kwota wynikająca z ww. faktury będzie podstawą do kalkulacji udziału Podmiotu DE w przychodach Konsorcjum. Wartość ww. udziału, będzie ustalona z Liderem, z uwzględnieniem kosztów, których ponoszenie, na podstawie Umowy, będzie przypisane do Podmiotu DE. Płatność części wynagrodzenia otrzymanego przez Wnioskodawcę od Podopiecznego, z tytułu Usług świadczonych przez Konsorcjum, dokonywana będzie przez Wnioskodawcę na rzecz Partnera DE, na podstawie noty obciążeniowej, wystawianej przez Partnera DE na Wnioskodawcę. Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż kooperacja pomiędzy nim a Podmiotami DE: 1) zmierzała będzie do realizacji wspólnego celu; 2) opierać się będzie o doświadczenia Wnioskodawcy i Podmiotów DE, w różnych obszarach sprawowania opieki nad osobami jej wymagającymi (doświadczenia te mają względem siebie charakter komplementarny). W uzupełnieniu wskazali Państwo, że Spółka jest zarejestrowana dla celów VAT UE w Polsce oraz nie jest zarejestrowana dla celów podatku VAT (podatku od wartości dodanej) na terytorium Niemiec. Spółka nie posiada obecnie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech, również w zdarzeniu przyszłym opisanym we wniosku nie będzie posiadać stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Niemczech, które będzie uczestniczyć w czynnościach świadczenia usług na rzecz Podopiecznych. Partnerzy DE, z którymi będzie współpracował Wnioskodawca, będą podatnikami VAT czynnymi na terytorium Niemiec. Podmioty DE, które będą współpracować z Wnioskodawcą we wspólnym przedsięwzięciu (konsorcjum) nie będą zobowiązane, w świetle przepisów obowiązujących w Niemczech, do potraktowania otrzymanej kwoty pieniężnej jako wynagrodzenia za świadczone przez te podmioty usługi. Podmioty DE nie będą zobowiązane do wystawienia na rzecz Wnioskodawcy niemieckiej faktury, gdyż nie dojdzie tu do świadczenia usług na gruncie VAT. Wystawienie noty obciążeniowej przez Partnera DE spowodowane będzie tym, że w świetle niemieckich przepisów prawa podatkowego czynność ta nie jest traktowana jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (podatkiem od wartości dodanej). Umowy z Partnerami DE zostaną zawarte w formie pisemnej, według prawa polskiego. Umowa kooperacyjna nie przewiduje wzajemnych świadczeń, za które przysługuje wynagrodzenie. Wnioskodawca będzie pełnił rolę lidera konsorcjum, tj. działał także w imieniu Partnera DE. Wynagrodzenie za czynności wykonywane na rzecz Podopiecznych będzie wpłacane przez Podopiecznych na rachunek bankowy, należący do Wnioskodawcy (lidera), na podstawie faktury wystawionej przez Wnioskodawcę, działającego w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Faktura będzie zawierała wszelkie niezbędne elementy wynikające z przepisów prawa podatkowego, w szczególności ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wynagrodzenie należne za świadczenia konsorcjum, znajdujące swoje odniesienie na fakturze, zostanie skalkulowane z uwzględnieniem kosztów ponoszonych przez Wnioskodawcę i Partnerów DE, oraz zostanie powiększone o stosowną marżę, pozwalającą na uzyskanie oczekiwanego zysku przez uczestników konsorcjum. Partner DE nie będzie wykonywał świadczeń na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca wykaże świadczenia wykonywane przez konsorcjum na rzecz Podopiecznych w ramach schemy JPK_V7 składanej zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi.
Czy rozliczenia dokonywane pomiędzy Wnioskodawcą a Podmiotami DE, w związku z realizowanym wspólnym przedsięwzięciem, będą podlegały opodatkowaniu VAT, tj. innymi słowy, czy Wnioskodawca, w związku z otrzymaniem od Podmiotu DE noty obciążeniowej, wystawionej na kwotę odpowiadającą wartości wynagrodzenia wypłacanego przez Podopiecznego Spółce, w części przypadającej, zgodnie z Umową kooperacyjną, Podmiotowi DE, powinien rozpoznać i opodatkować, w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia, czynność tą jako tzw. import usług? Państwa stanowisko w sprawie W ocenie Wnioskodawcy rozliczenia dokonywane pomiędzy nim a Podmiotami DE nie będą podlegały opodatkowaniu VAT. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania i opodatkowania, w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia, tzw. importu usług w związku z przekazaniem, Podmiotowi DE, kwoty odpowiadającej wartości wynagrodzenia wypłacanego przez Podopiecznego Spółce, w części przypadającej, zgodnie z Umową kooperacyjną, Podmiotowi DE. Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 - 5 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT, podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się, zasadniczo, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się, co do zasady, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Ustawa o VAT zawiera także definicję podatnika VAT (ogólną i na potrzeby stosowania przepisów o miejscu świadczenia usług, o czym Wnioskodawca pisze w dalszej części uzasadnienia). Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady, podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dla porządku trzeba wskazać, że na potrzeby ustalania miejsca świadczenia usług, zgodnie z ustawą o VAT, została skonstruowana definicja podatnika VAT, różniąca się od tej wskazanej w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W myśl art. 28a pkt 1 ustawy o VAT, ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to: 1) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6; 2) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej. Zgodnie natomiast z art. 28a pkt 2 ustawy o VAT, podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. Zasady ustalania miejsca świadczenia przy świadczeniu usług określone zostały w rozdziale 3 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Powyższa zasada, znajduje zastosowanie z pewnymi zastrzeżeniami, z których strona wskazuje tylko te, zawarte w art. 28b ust. 2-3, ponieważ pozostałe nie mają znaczenia dla stanu prawnego opisywanego zdarzenia przyszłego. Ponadto, z art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Dalej, z art. 28b ust. 3 ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Wskazać należy, iż umowa konsorcjum nie została uregulowana na gruncie prawa cywilnego. Prawo podatkowe, w szczególności ustawa o VAT, także nie odnoszą się do problematyki ww. rodzaju umowy. Niemniej podmioty, zamierzające podjąć działanie polegające na wspólnym przedsięwzięciu mogą oprzeć się na zasadzie swobody umów, 1 ustanowionej na mocy art. 353ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm., dalej: „KC”). Jak stanowi powołany przepis Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Chcąc uchwycić charakter konsorcjum, można wskazać, że jest to forma podejmowania współpracy pomiędzy podmiotami. Konsorcjum polega na swojego rodzaju zrzeszeniu kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, lub czas nieokreślony, w konkretnym celu. Zrzeszenie to pozwala osiągnąć efekt synergii uzyskany dzięki współpracy wyspecjalizowanych, w różnych dziedzinach, partnerów kooperacyjnych, na czele których stoi lider konsorcjum. Lider reprezentuje konsorcjum wobec podmiotów trzecich. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte umową. Z punktu widzenia opisywanego zdarzenia przyszłego i jego kwalifikacji na gruncie VAT istotne jest, iż między Wnioskodawcą i Podmiotami DE nie występują wzajemne świadczenia, które miałyby swoje źródło w Umowie kooperacyjnej. Wskazana wzajemność ma kluczowe znaczenie dla uznania danej czynności wykonywanej pomiędzy podmiotami gospodarczymi za czynność podlegającą pod reżim VAT. W tym tonie wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”), który w wyroku z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 (R. J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden), wskazał, że czynność „(...) podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach, którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. Wnioskodawca pragnie również wskazać na wyrok TSUE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 (Empresa de Desenvolvimento Mineiro SGPS SA (EDM) v. Fazenda Pública), w którym TSUE wskazał, że w zakresie w jakim pomiędzy uczestnikami konsorcjum dochodzi do rozliczeń za usługi i dostawy realizowane na podstawie umowy konsorcjum oraz zgodnie z ustalonym udziałem w konsorcjum każdego przedsiębiorstwa, to czynności te nie podlegają opodatkowaniu VAT. Wnioskodawca zwraca także uwagę na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego („NSA”) w przedmiotowym zakresie. W tym kontekście warto przytoczyć fragment wyroku NSA z dnia 28 stycznia 2021 r. o sygn. akt I FSK 1685/20, w którym Sąd wskazał, że „(...) wskazać należy, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowane jest stanowisko, iż w przypadku braku wzajemnych świadczeń między członkami konsorcjum, rozliczenia pomiędzy nimi mają charakter wewnętrzny, zaś okoliczność, że członkowie i lider zachowują odrębny status podatników podatku od towarów i usług nie powoduje, że dochodzi między nimi do świadczenia usług. Innymi słowy rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli równocześnie nie towarzyszy im świadczenie usługi. Przeciwnie, w ramach konsorcjum co do zasady partnerzy występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje lider.” Warto także przytoczyć fragment wyroku Naczelnym Sądu Administracyjnego („NSA”) z dnia 6 kwietnia 2018 r. o sygn. akt I FSK 961/16, w którym Sąd wskazał, że Naczelny Sąd Administracyjny „(...) podziela zaprezentowany we wskazanych wyżej wyrokach pogląd dotyczący opodatkowania umów takich jak umowa konsorcjum, a w zasadzie sytuacji, kiedy podmioty wchodzące w skład konsorcjum, dokonują względem siebie rozliczeń wewnętrznych. W przypadku zatem, gdy rozliczeniom pieniężnym między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia (konsorcjum), nie towarzyszy świadczenie usług lub dostawa towarów, rozliczenia te nie są traktowane same przez się jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.” Wnioskodawca wskazuje także na wyrok WSA w Gliwicach z dnia 30 stycznia 2024 r., sygn. akt I SA/Gl 227/23, w którym Sąd, odnosząc się do analogicznego opisu zdarzenia przyszłego przyznał rację wnioskodawcy skarżącemu interpretację indywidualną prawa podatkowego, iż opisana przez niego umowa stanowi umowę konsorcjum (wyrokiem tym Sąd uchylił interpretację indywidualną DKIS). Uwzględniając powyższe tezy orzecznictwa TSUE, NSA oraz WSA w Gliwicach należy jeszcze raz podkreślić, że Strony Umowy kooperacyjnej realizują określony wspólny cel, którego osiągnięcie nie jest związane ze świadczeniem usług drugiej Stronie Umowy. Zauważyć bowiem należy, że pomiędzy Stronami niewątpliwe istnieje stosunek umowny, jednakże na jego mocy żadna ze Stron nie będzie zobowiązana do wykonania określonych czynności na rzecz drugiej Strony. Jedyną usługą jaka będzie świadczona jest usługa w zakresie udzielania pomocy osobom w podeszłym wieku i osobom niepełnosprawnym zamieszkałych na terytorium Niemiec, niemniej jest ona świadczona przez Wnioskodawcę i Podmioty DE na rzecz Podopiecznych. Pomiędzy Stronami nie występuje ekwiwalentność świadczeń tylko działania mające na celu realizację wspólnego celu, którym jest dotarcie do jak najszerszego grona Podopiecznych, potrzebujących opieki domowej i pomocy w czynnościach dnia codziennego. Rodzaj aktywności danego uczestnika Konsorcjum w ramach świadczenia usług opieki na rzecz Podopiecznych związanych będzie z doświadczeniem posiadanym przez Wnioskodawcę i Partnera DE (zakres tych aktywności wynikać będzie z Umowy kooperacyjnej). Wnioskodawca wskazuje także, iż rozliczenie udziału Podmiotu DE w wynagrodzeniu zapłaconego Wnioskodawcy przez Podopiecznych, następuje z uwzględnieniem poniesionych kosztów. Powyższy udział w wynagrodzeniu nie stanowi jednakże wynagrodzenia należnego Podmiotowi DE z tytułu usług świadczonych na rzecz Spółki. Wnioskodawca, pragnie także zaznaczyć, że zdaje sobie sprawę z faktu, iż zawarcie umowy konsorcjum nie oznacza absolutnego wyłączenia czynności dokonywanych przez uczestników tej umowy spod reżimu VAT. Innymi słowy, w przypadku, w którym czynności takie będą charakteryzowały się wzajemnością, będą one mogły zostać rozpoznane jako usługi w rozumieniu ustawy o VAT. Niemniej, w ocenie Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym wskazana sytuacja nie będzie miała miejsca. Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że rozliczenia dokonywane pomiędzy nim a Podmiotami DE nie będą podlegały opodatkowaniu VAT. W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozpoznania i opodatkowania, w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia, tzw. importu usług w związku z przekazaniem, Podmiotowi DE, kwoty odpowiadającej wartości wynagrodzenia wypłacanego przez Podopiecznego Spółce, w części przypadającej, zgodnie z Umową kooperacyjną, Podmiotowi DE.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju. W myśl art. 2 pkt 1 ustawy: Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terytorium kraju – rozumie się przez to terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a. Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy: Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Według art. 8 ustawy: Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Czynność uważamy za świadczenie usług za wynagrodzeniem w sytuacjach, w których: istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy, istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem, istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. Tworzenie konsorcjum nie jest jednoznacznie zdefiniowane, niemniej jednak, przyjmuje się, że zawarcie umowy konsorcjum możliwe jest w ramach tzw. swobody umów. 1Stosownie bowiem do art. 353 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.): Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Zawarcie umowy konsorcjum przez uczestników tego konsorcjum z nabywcą usługi nie ma na celu powstania nowego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu. Podmioty gospodarcze, które zawierają umowę o współpracy celem wykonania usług na rzecz swojego kontrahenta mogą wybrać, dla celów rozliczenia podatku VAT, w zależności od postanowień umowy, dokumentowanie i rozliczenie podatku należnego za całą usługę na rzecz nabywcy wyłącznie przez Lidera lub też każdy uczestnik konsorcjum z osobna dokumentuje i rozlicza wykonaną przez siebie część usługi. W pierwszym przypadku, kiedy to całą usługę dokumentuje Lider i on też rozlicza podatek należny rozliczenia pomiędzy uczestnikami tej umowy dla celów podatku VAT są obojętne. Jednakże, dzieje się tak wyłącznie w sytuacji gdy uczestnicy umowy o współpracę (w tym: konsorcjum) nie świadczą na rzecz Lidera żadnych usług. Jeżeli takie usługi są świadczone kwota otrzymana od Lidera jest traktowana jako wynagrodzenie za świadczenie usług na jego rzecz. Wówczas czynność taką uczestnik umowy o współpracy musi co do zasady odpowiednio udokumentować fakturą i rozliczyć podatek VAT należny. Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest spółką z siedzibą na terytorium Polski, zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT oraz zarejestrowaną do transakcji wewnątrzwspólnotowych – jako podatnik VAT-UE. Spółka nie posiada i nie będzie posiadać stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Niemiec, nie będzie też zarejestrowana na potrzeby podatku VAT w Niemczech. Spółka świadczy usługi w zakresie udzielania pomocy osobom w podeszłym wieku oraz osobom niepełnosprawnym, zamieszkałym na terenie Niemiec. Spółka planuje zawrzeć umowę kooperacyjną z podmiotami działającymi w tożsamym zakresie, posiadającymi siedzibę na terytorium Niemiec (Podmioty DE), będącymi czynnymi podatnikami VAT na terenie Niemiec. Spółka będzie realizowała z Podmiotami DE wspólne przedsięwzięcie, działając w ramach konsorcjum, gdzie będzie pełniła rolę lidera konsorcjum. Umowy z Partnerami DE zostaną zawarte w formie pisemnej, według prawa polskiego. Umowa kooperacyjna zakłada, że Lider konsorcjum, będzie zobowiązany do: 1) weryfikacji osób mających świadczyć usługi pod względem przygotowania, fachowej wiedzy z zakresu sprawowania opieki, znajomości języka niemieckiego, 2) zapewnienia podnoszenia kwalifikacji wśród osób wykonujących Usługi („Pracownicy”), 3) kierowania Pracowników do świadczenia Usług na rzecz Podopiecznych, 4) dostarczania Podmiotom DE dokumentacji niezbędnej, z formalno-prawnego punktu widzenia, do świadczenia Usług przez Pracowników na terytorium Niemiec, 5) obsługi rozliczeń finansowych Konsorcjum. Obowiązki Partnerów DE będą się skupiały w obszarze: 1) identyfikacji potencjalnych Podopiecznych, ich potrzeb i prezentowania im oferty Konsorcjum; 2) wstępnego wywiadu i kontaktu zapoznawczego z Podopiecznym wraz z przedstawieniem oferty w zakresie Usług; 3) udzielania informacji Podopiecznym w zakresie zasad świadczenia Usług przez Pracowników; 4) organizacji formalności dotyczących wymiany Pracowników świadczących Usługi wobec określonego Podopiecznego; 5) przyjmowania skarg i reklamacji Podopiecznych w zakresie Usług; 6) nadzoru nad terminowym regulowanie zobowiązań wobec Konsorcjum przez Podopiecznych. Umowy o świadczenie Usług będą zawierane przez Państwa z Podopiecznymi. Zgodnie z Umowami z Podopiecznymi, będą oni dokonywali comiesięcznych płatności za Usługi na rachunek bankowy należący do Państwa, w oparciu o fakturę wystawioną przez Państwa. Ponadto, kwota wynikająca z ww. faktury będzie podstawą do kalkulacji udziału Podmiotu DE w przychodach Konsorcjum. Wartość ww. udziału, będzie ustalona z Liderem, z uwzględnieniem kosztów, których ponoszenie, na podstawie Umowy, będzie przypisane do Podmiotu DE. Płatność części wynagrodzenia otrzymanego przez Państwa od Podopiecznego, z tytułu Usług świadczonych przez Konsorcjum, dokonywana będzie przez Państwa na rzecz Partnera DE, na podstawie noty obciążeniowej, wystawianej przez Partnera DE na Państwa. W świetle przedstawionych okoliczności sprawy Państwa wątpliwości dotyczą kwestii czy w związku z otrzymaniem od Podmiotu DE noty obciążeniowej, wystawionej na kwotę odpowiadającej wartości wynagrodzenia wypłacanego przez Podopiecznego Państwu, w części przypadającej , zgodnie z Umowa Kooperacyjną, Podmiotowi DE, powinni Państwo rozpoznać i opodatkować, w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia, czynność tą jako tzw. import usług. Odpowiadając na Państwa wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy: Przez import usług - rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy: Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4, b) usługobiorcą jest: - w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4, - w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, - w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4. Według art. 17 ust. 2 ustawy: W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego. Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Zastosowanie odwrotnego obciążenia na podstawie tego przepisu jest uzależnione od spełnienia warunków dotyczących usługodawcy i usługobiorcy. Jednocześnie, aby wystąpił import usług musi wystąpić czynność stanowiąca usługę i miejscem świadczenia tej usługi musi być terytorium Polski. Analizując opisane we wniosku zdarzenie pod kątem spełnienia warunku zaistnienia czynności stanowiącej usługę czyli czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT należy wskazać, że świadczenie usług zakłada istnienie dwóch podmiotów, a więc tego, który świadczy usługę (usługodawcy) i tego, który świadczenie odbiera (usługobiorcy), czyli konsumenta usługi. Skoro opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, to znaczy, że istnieje stosunek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, a rezultatem tego związku jest wzajemne działanie tych podmiotów. Działanie to polega na tym, że wynagrodzenie otrzymywane przez wykonawcę usługi następuje w zamian za wykonanie usługi na rzecz jej odbiorcy. Pomiędzy odpłatną czynnością podlegającą opodatkowaniu, a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek. Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki: w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie). Należy przy tym podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało – jako usługa – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odnosząc przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe do treści cytowanych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie pomiędzy stronami istnieje ekwiwalentność świadczeń. Podjęte przez obie strony Umowy działania mają charakter wzajemnych świadczeń. Pomiędzy działaniami Podmiotów DE a działaniami Państwa występuje bezpośredni związek prawny, a tym samym ekwiwalentność i wzajemność świadczeń. W rozpatrywanej sprawie to Państwo zawarliście Umowę o świadczenie Usług z Podopiecznymi. To Państwo wyszukujecie i kierujecie osoby do sprawowania opieki nad starszymi osobami zamieszkałymi na terytorium Niemiec. Osoby te są Państwa pracownikami, zapewniacie im odpowiedni poziom kwalifikacji. Prowadzicie także wszelkie rozliczenia finansowe. Wam Podopieczni wpłacają wynagrodzenie za świadczone na ich rzecz usługi. Podmioty DE dokonują: identyfikacji potencjalnych Podopiecznych prezentując im oferty w zakresie zasad świadczenia Usług opieki; przeprowadzają wstępny wywiad, udzielają informacji Podopiecznym, przyjmują skargi i reklamacje Podopiecznych w zakresie Usług; nadzorują terminowość regulowania zobowiązań przez Podopiecznych. A zatem dokonują czynności sprowadzających się głównie do wyszukania potencjalnych Podopiecznych, przedstawienia im Państwa oferty opieki, nadzoru nad terminowym uiszczaniem przez nich wynagrodzenia na Państwa konto. Ponadto podmioty DE wykonują czynności polegające na organizacji formalności ze względu na wymaganą znajomość języka niemieckiego. Czynności te zdecydowanie są wykonywane w tym celu aby to Państwo za pośrednictwem swoich pracowników mogli świadczyć usługi opieki. Tak więc należy uznać, że otrzymana przez Partnera od Państwa kwota stanowi zapłatę za świadczenie przez niego usług na Państwa rzecz. Dla prawidłowości kwalifikacji czynności na gruncie przepisów prawa podatkowego bez znaczenia jest określenie przez Strony Umowy jej nazwy lub sposobu rozliczenia wynagrodzenia. Charakter wykonywanych przez Partnera DE czynności pomimo posługiwania się przez Strony Umowy cywilnoprawnej pojęciem „wspólnego przedsięwzięcia” nie ma znaczenia dla prawidłowego opodatkowania faktycznie wykonanych czynności, które w istocie są klasycznym świadczeniem usług wskazanym w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. A zatem warunki do zastosowania przepisów dotyczących świadczenia usług należy uznać za spełnione. Istotne znaczenie dla obowiązku rozliczenia przez Państwa importu usług jest ustalenie miejsca świadczenia nabywanej usługi od Partnerów DE. Stosownie do art. 28a ustawy: Na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału: 1) ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to: a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6, b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej; 2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n. Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy, W przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Powołaną powyżej zasadę ogólną należy stosować, gdy usługa jest świadczona na rzecz podatnika, a przepisy wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie przewidują innych zasad ustalenia miejsca świadczenia usług. Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania. W opisanym zdarzeniu Podmioty DE są podatnikami niemieckimi, a zatem należy stwierdzić, że miejscem świadczenia, a tym samym opodatkowania nabywanej przez Państwa usługi od Partnerów DE stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, będzie miejsce, w którym Państwo (usługobiorca) posiadają siedzibę działalności gospodarczej, tj. terytorium Polski. W niniejszej sprawie spełnione są więc warunki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Zarówno podmioty DE jak i Państwo jesteście podatnikami w świetle art. 28a ustawy, przy czym Podmioty DE nie mają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski, które uczestniczyłoby w świadczeniu tych usług. Jak wcześnie ustalono pomiędzy Podmiotami DE a Państwem dochodzi do świadczenia usług, których miejscem świadczenia jest Polska. Zatem nabycie ww. usług będzie stanowić dla Państwa import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy i to Państwo występujecie w charakterze podatnika zobowiązanego do rozliczenia podatku VAT w Polsce. Tym samym Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji. Jednocześnie wyjaśniam, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację
indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutków prawnych dla Podmiotów DE, które będą uczestniczyły ze Spółką we wspólnym przedsięwzięciu. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili