0114-KDIP1-1.4012.739.2019.7.JO

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 listopada 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy sposobu wyliczania kwoty podatku VAT (podatek od towarów i usług), którą należy uregulować w mechanizmie podzielonej płatności po dokonaniu potrącenia wzajemnych wierzytelności. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Sp. z o.o. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) prowadzi działalność gospodarczą głównie w zakresie sprzedaży detalicznej towarów na terytorium Polski. Działalność handlowa Wnioskodawcy jest prowadzona przeważnie w sklepach stacjonarnych, jak również za pośrednictwem sklepu internetowego. Wnioskodawca, w celu zaopatrzenia sklepów w asortyment towarowy, współpracuje z dostawcami (dalej: „Dostawca” lub „Dostawcy”). Część towarów dostarczanych przez Dostawców, znajduje się w katalogu towarów i usług wymienionych w załączniku nr 15, który obowiązuje od dnia 1 listopada 2019 r. (dalej: „Towary”). Towary dostarczane przez Dostawcę mogą obejmować: np. dyski twarde, telefony komórkowe, telewizory, aparaty cyfrowe, tonery do drukarek, olej z rzepaku i inne towary wymienione w załączniku nr 15. Sprzedaż ww. Towarów przez Dostawców podlega, od dnia 1 listopada 2019 r. obowiązkowemu rozliczeniu w ramach mechanizmu podzielonej płatności. Aby udokumentować sprzedaż Towarów, Dostawca jest zobowiązany do wystawienia faktury z oznaczeniem „mechanizm podzielonej płatności” (MPP), natomiast Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za nabyte Towary, obejmującego również podatek od towarów i usług (dalej: „VAT”), stosując mechanizm podzielonej płatności. Jednocześnie, Wnioskodawca może świadczyć na rzecz Dostawców usługi, np. usługi marketingowe, na które Wnioskodawca wystawi Dostawcy odpowiednią fakturę. Wierzytelność Spółki względem Dostawcy może również powstać z tytułów pozostających poza zakresem opodatkowania VAT, które są dokumentowane przez Spółkę w drodze wystawienia na Dostawcę noty obciążeniowej (np. kara umowna). W związku z realizacją opisanych powyżej świadczeń, po stronie Spółki pojawia się zobowiązanie względem Dostawcy z tytułu dostarczonych Spółce Towarów oraz należność od Dostawcy z tytułu zrealizowanych przez Spółkę na jego rzecz usług (bądź też z innych tytułów). W celu uproszczenia wzajemnych rozliczeń, Spółka dokonuje potrącenia wzajemnych wierzytelności na podstawie art. 498 Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, dalej: „Kodeks cywilny”). W przypadku, gdy łączna kwota zobowiązań Spółki względem Dostawcy, przed dokonaniem potrącenia, jest wyższa od kwoty należności przysługującej Spółce od tego Dostawcy, po stronie Spółki pozostaje do uregulowania, po dokonaniu potrącenia, jedynie część zobowiązania z tytułu zakupu Towarów (zazwyczaj, po dokonaniu opisanego potrącenia, jedna z wystawionych przez Dostawcę faktur pozostaje nieuregulowana w części). Natomiast kwotę należności przysługującej Spółce uznaje się w całości za uregulowaną w drodze dokonanego potrącenia. Opisane powyżej rozliczenia można zobrazować za pomocą poniższego przykładu: Dokument Przedmiot dostawy Kwota brutto Sposób zapłaty

Należność /Zobowiązanie Faktura nr 1 od Towary opodatkowane Potrącenie 24.600 PLNDostawcy stawką 23% z fakturą nr X SpółkiZobowiązanie 24.600 Faktura nr 2 od Towary opodatkowane Potrącenie 12.300 PLNDostawcy stawką 23% z fakturą nr X SpółkiZobowiązanie 24.600 Faktura X od Spółki Usługi marketingowe Potrącenie 36.900 PLNopodatkowane stawką z fakturami nr 1 i 2Należność 36.90023% Dostawcy Pozostaje do zapłaty (część faktury nr 2 Dostawcy) 12.300 Przelew Wnioskodawca zaznacza, iż informacja o dokonanym potrąceniu widoczna jest w systemie informatycznym Spółki, do którego dostęp posiadają również Dostawcy - w tym celu konieczne jest zalogowanie się Dostawcy do sytemu z użyciem indywidualnego loginu oraz hasła. Podstawą tego potrącenia jest klauzula w umowie handlowej zawartej przez Spółkę z Dostawcą w następującym brzmieniu (przykładowy zapis z umowy): „Dostawca wyraża niniejszym zgodę na dokonywanie przez Odbiorcę potrąceń wzajemnych wierzytelność wynikających z prowadzonej przez Strony współpracy, na zasadach określonych w art. 498 i nast. Kodeksu Cywilnego, bez konieczności składania przez Odbiorcę odrębnego oświadczenia w tym zakresie. Strony jednocześnie ustalają, iż informacje o rozliczeniach dokonywanych przez Odbiorcę są udostępnione Dostawcy pod adresem (...) w każdym czasie. Jednocześnie Strony ustalają, iż w wypadku braku możliwości dokonania potrącenia przez Odbiorcę na ww. warunkach, Dostawca jest zobowiązany dokonywać płatności bezpośrednio na rachunek bankowy Odbiorcy”.

Pytanie

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w sytuacji gdy Wnioskodawca dokona potrącenia wierzytelności przysługującej mu z tytułu świadczenia usług z częścią faktury wystawionej przez Dostawcę z tytułu dostawy Towarów, będzie on zobowiązany do opłacenia pozostałej części faktury w mechanizmie podzielonej płatności, w ten sposób, że część kwoty VAT wynikającej z faktury Dostawcy uregulowanej częściowo w drodze potrącenia, podlegającej mechanizmowi podzielonej płatności, należy wyliczyć jako iloczyn kwoty VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy pozostałą kwotą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze? Państwa stanowisko w sprawie Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w sytuacji gdy Wnioskodawca dokona potrącenia wierzytelności przysługującej mu z tytułu świadczenia usług z częścią faktury wystawionej przez Dostawcę z tytułu dostawy Towarów, będzie on zobowiązany do opłacenia pozostałej części faktury w mechanizmie podzielonej płatności, w ten sposób, że część kwoty podatku VAT wynikającej z faktury Dostawcy uregulowanej częściowo w drodze potrącenia podlegającej mechanizmowi podzielonej płatności, należy wyliczyć jako iloczyn kwoty, VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy pozostałą kwotą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze. Uzasadnienie 1. Obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Pod pojęciem towaru rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszystkie

postacie energii. Z kolei z art. 8 ust. 1 wynika, iż przez odpłatne świadczenie usług rozumie się rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustaw o VAT. Jednocześnie, w myśl art. 108 ust. 1a ustawy o VAT w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1292, dalej: Prawo przedsiębiorców), podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Z przytoczonego przepisu, obowiązującego od dnia 1 listopada 2019 r., wynika, że podatnicy są zobowiązani do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki: nabyte towary lub usługi zostały wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą); wykonanie świadczenia (np. dostawy towarów) zostało udokumentowane fakturą; kwota należności wskazana na fakturze ogółem przewyższa lub równa jest kwocie 15.000 PLN (zgodnie z art. 19 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców); płatność jest realizowana przez podatnika VAT. Zatem, w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną ww. przesłanki zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do płatności wynikającej z faktury Dostawcy, która częściowo zostanie opłacona w drodze potrącenia, w szczególności: Towary mieszczą się w załączniku nr 15 do ustawy o VAT; dostawa Towarów będzie udokumentowana fakturą; kwota należności ogółem wynikająca z faktury przekroczy 15.000 zł - przy czym część należności zostanie zapłacona poprzez potrącenie; płatność będzie realizowana przez Spółkę będącą podatnikiem VAT. 2. Mechanizm podzielonej płatności w przypadku potrąceń W świetle art. 108 ust. 1d ustawy o VAT w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, w przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, przepisu art. 108 ust. 1a ustawy o VAT, a więc dotyczącego zastosowania mechanizmu podzielonej płatności, nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. W praktyce przepis ten oznacza, że Spółka nie jest zobowiązana do zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwoty należności wynikającej z faktury, która uległa potrąceniu z wierzytelnościami Wnioskodawcy względem Dostawcy. Natomiast w pozostałym zakresie, w którym należności nie zostały potrącone występuje obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności. Powyższe znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej, w którym wskazuje się, iż: „Regulacja zawarta w dodawanym art. 108a ust. 1d (art. 1 pkt 11 lit. a) reguluje sytuację stosowania w rozliczeniach miedzy podatnikami kompensat wzajemnych należności. Dokonanie takich czynności nie będzie traktowane jako naruszenie przepisów nakładających obowiązek uregulowania danej faktury w mechanizmie podzielonej płatności. Przepisy nie będą więc zmuszały do dokonywania płatności przelewami, za towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, jeżeli cała należność z faktury, obejmującej te towary lub usługi, zostanie uregulowana w drodze kompensaty. Takie stanowisko zostało zaprezentowane także na stronie Internetowej Ministerstwa Finansów, gdzie na pytanie, czy obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności będzie mieć zastosowanie w sytuacji, gdy rozliczenie następuje w formie potrąceń, opublikowano odpowiedź zgodnie z którą: „Jeśli rozliczenie następuje w formie potrąceń, obowiązkowy MPP nie będzie mieć zastosowania do wysokości potrącanej kwoty”. Niemniej, aby zastosować art. 108 ust. 1d ustawy o VAT, który wyłącza konieczność posługiwania się mechanizmem podzielonej płatności, należy zastosować potrącenie, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Z kolei, art. 498 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, następuje w drodze jednostronnego oświadczenia jednego podmiotu złożonego drugiej stronie (zgodnie z art. 499 Kodeksu cywilnego). W ocenie Spółki, rozliczenia, jakich dokonuje ona z Dostawcami (które zostały zobrazowane przykładem powołanym w opisie zdarzenia przyszłego) stanowią potrącenie, w rozumieniu art. 498 Kodeksu cywilnego gdyż: występują dwa podmioty, które są dla siebie wzajemnie zarówno dłużnikami, jak i wierzycielami, tu Spółka i Dostawca; przedmiotem wierzytelności obu stron są pieniądze - z jednej strony wynagrodzenie z tytułu dostawy Towarów, a z drugiej strony wynagrodzenie za świadczone przez Spółkę usługi marketingowe; obie wierzytelności są wymagalne; potrącenie wierzytelności skutkuje ich wzajemnym umorzeniem do wysokości wierzytelności niższej, w przykładzie powołanym przez Spółkę - do wysokości wierzytelności Wnioskodawcy, tj. 36 900 zł. Na marginesie, Spółka pragnie wskazać, że sposób poinformowania Dostawcy o dokonaniu potrącenia spełnia wymogi złożenia jednostronnego oświadczenia drugiej stronie, o którym mowa w art. 499 Kodeksu cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 60 Kodeksu cywilnego, co do zasady, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Powyższe znajduje potwierdzenie w komentarzu do Kodeksu cywilnego (red. Osajda 2019, wyd. 23/R. Morek, System Informacji Prawnej Legalis), gdzie wskazuje się, iż: „Brak szczególnych wymagań ustawowych w odniesieniu do formy oświadczenia o potrącenie (...) Jak wskazał SN w wyr. z 13.10.2006 r. (III CSK 256 /06, OSNC 2007, Nr 7-8, poz. 116), Art. 499 k.c. nie wymaga, aby wspomniane oświadczenie zostało dokonane w szczególnej formie. Ze względu na wyrażoną w art. 60 k.c. zasadę swobody formy może być zatem złożone w formie dowolnej. Oświadczenie woli potrącenie powinno być jednak takim zachowaniem się, które ujawnia wolę osoby korzystającej z potrącenia w sposób dostateczny”. W ocenie Wnioskodawcy, informacja o dokonanym potrąceniu widoczna w systemie informatycznym Wnioskodawcy, do którego ma również dostęp Dostawca poprzez zalogowanie się do systemu z użyciem indywidualnego loginu oraz hasła, stanowi oświadczenie, o którym mowa w art. 499 Kodeksu cywilnego. W konsekwencji, dokonanie przez Spółkę potrącenia wzajemnych wierzytelności z Dostawcami, skutkuje brakiem obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności w odniesieniu do potrącanej kwoty, natomiast w pozostałej części Wnioskodawca jest zobowiązany do jego zastosowania. 3. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności do kwoty należności pozostałej po potrąceniu Wnioskodawca wskazuje, że w odniesieniu do kwoty, która nie została uregulowana w drodze kompensaty (w podanym w zdarzeniu przyszłym przykładzie, jest to kwota 12.300 PLN) zastosowanie będzie mieć mechanizm podzielonej płatności. Takie podejście znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej, zgodnie z którym: „gdyby po dokonaniu wzajemnego potrącenia pozostała jeszcze kwota do zapłaty, różnicę tę należy uregulować w mechanizmie podzielonej płatności, jeżeli faktura zawierała pozycje z towarami lub usługami, wymienionymi w załączniku nr 15 do ustawy”. Przy tym, w ocenie Spółki, kwota pozostała do zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności, która nie została potrącona, jest kwotą brutto, zawierającą VAT w wysokości iloczynu kwoty VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy pozostałą kwotą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze. W przykładzie przytoczonym przez Spółkę w opisie zdarzenia przyszłego, powyższe konkluzje przybierają następującą postać liczbową (w celu uproszczenia obliczeń na potrzeby przykładu przyjęto założenie, ze wszystkie Towary z Faktury 2 są objęte 23% stawką VAT): kwota VAT wskazana na Fakturze 2 wynosi 4.600 PLN = 24.600 PLN / 1,23 * 0,23 kwota pozostała do zapłaty (niepodlegająca potrąceniu) wynosi: 12.300 PLN = (24.600 PLN x 2)-36.900 PLN całość należności (kwota ogółem) z Faktury 2 wynosi: 24.600 PLN. W efekcie, kwota VAT do zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności, przy zastosowaniu powyższych danych, przedstawia się następująco: 12.300 PLN 4.600 PLN x -------------------- = 2.300 PLN 24.600 PLN Tym samym, w podanym w opisie zdarzenia przyszłego przykładzie, gdzie kwota niepodlegająca potrąceniu wynosi 12.300 PLN, kwota VAT należna do zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności będzie wynosić 2.300 PLN. Zaprezentowany sposób kalkulacji kwoty VAT pozostający do zapłaty w następstwie częściowego skompensowania Faktury 2 z Fakturą X wystawioną przez Spółkę znajduje pośrednio oparcie w objaśnieniach podatkowych z dnia 29 czerwca 2018 r. do mechanizmu podzielonej płatności opublikowanych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. W pkt 4.3. objaśnień poświęconym stosowaniu tzw. ulgi na złe długi oraz metodzie kasowej rozliczania VAT, wskazano, że „ta część należności, która została zapłacona w MPP podlega proporcjonalnemu rozliczeniu dla zastosowania praw i obowiązków wynikających z innych przepisów ustawy o VAT”. Obrazuje to zaprezentowany w tych objaśnieniach przykład rozliczania VAT przez podatnika stosującego metodę kasową, który otrzymał w systemie MPP częściową (tj. 230 zł) zapłatę za fakturę opiewającą na kwotę 1.230 zł (1.000 zł netto + 230 zł VAT), przy czym kwota 230 zł w całości została przelana na rachunek VAT podatnika. Zdaniem Ministerstwa Finansów: „Otrzymaną kwotę (230 zł) podatnik traktuje jako część zapłaty za wystawioną fakturę i rozlicza w deklaracji, w następujący sposób: podstawa opodatkowania 187 zł podatek należny 43 zł”. Nie sposób nie zaważyć, że w zaprezentowanym w objaśnieniach podatkowych przykładzie zastosowano analogiczny sposób kalkulacji VAT przypadającego na płatność zrealizowaną w systemie MPP jak uczynił to Wnioskodawca w przytoczonym przykładzie, co potwierdzają poniższe wyliczenia (dane według przykładu zaprezentowanego w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów): kwota VAT na fakturze wynosi 230 PLN = 1.230 / 1,23 * 0,23 kwota zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności wynosi 230 PLN całość należności (kwota ogółem) z faktury wynosi 1.230 PLN. W efekcie, kwota VAT zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności, przy zastosowaniu powyższych danych, przedstawia się następująco: 230 PLN 230 PLN x --------------------- = 43 PLN 1.230 PLN Z objaśnień tych wynika zatem, że jeżeli część należności (faktury) zostanie zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, to należy przyjąć, że otrzymana zapłata dotyczy również w odpowiedniej części kwoty VAT z faktury, w rezultacie części kwoty VAT powinna być wyliczona proporcjonalnie według stosunku, w jakim pozostaje względem siebie zapłacona kwota w mechanizmie podzielonej płatności do łącznej kwoty należności wynikającej z tej faktury. Podsumowując w sytuacji, gdy Wnioskodawca dokona potrącenia wierzytelności przysługującej mu z tytułu świadczenia usług z częścią faktury wystawionej przez Dostawcę za dostawę Towarów, będzie on zobowiązany do opłacenia pozostałej części faktury w mechanizmie podzielonej płatności, w ten sposób, że część kwoty VAT wynikającej z faktury Dostawcy uregulowanej częściowo w drodze potrącenia, podlegającej mechanizmowi podzielonej płatności, należy wyliczyć jako iloczyn kwoty VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy kwotą pozostałą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze. Interpretacja indywidualna Rozpatrzyłem Państwa wniosek - 22 stycznia 2020 r. wydałem postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania znak 0114-KDIP1-1.4012.739.2019.1.JO, w którym odmówiłem wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej na podstawie Państwa wniosku z 18 listopada 2019 r. w zakresie sposobu wyliczania kwoty podatku VAT, którą należy uregulować w mechanizmie podzielonej płatności po dokonaniu potrącenia wzajemnych wierzytelności. W pozostałym zakresie, tj. obowiązku zapłaty faktury w mechanizmie podzielonej płatności w sytuacji, gdy należność z faktury, obejmującej wartość towarów lub usług, zostanie uregulowana w drodze potrącenia wierzytelności zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie. Postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania doręczono Państwu 22 stycznia 2020 r. 29 stycznia 2020 r. wnieśli Państwo zażalenie na ww. postanowienie (data wpływu 4 luty 2020 r.). W odpowiedzi na powyższe zażalenie, 3 kwietnia 2020 r. wydałem postanowienie utrzymujące w mocy postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania nr 0114-KDIP1- 1.4012.739.2019.2.JO/JŻ. Skarga na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania 4 maja 2020 r. wnieśli Państwo skargę na to postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości. Postępowanie przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 25 listopada 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1187/20 uchylił zaskarżone postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o odmowie wszczęcia postępowania z 3 kwietnia 2020 r. nr 0114-KDIP1- 1.4012.739.2019.2.JO/JŻ oraz poprzedzające je postanowienie z 22 stycznia 2020 r. nr 0114-KDIP1-1.4012.739.2019.1.JO. Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny - wyrokiem z 13 listopada 2024 r. sygn. akt I FSK 1143/21 oddalił skargę kasacyjną. Wyrok, który uchylił zaskarżone postanowienie stał się prawomocny od 13 listopada 2024 r. Odpis prawomocnego wyroku WSA wraz z aktami sprawy wpłynął 27 lutego 2025 r. Ponowne rozpatrzenie wniosku - wykonanie wyroku Zgodnie z art. 153 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.): Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.: uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach; ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie sposobu wyliczania kwoty podatku VAT, którą należy uregulować w mechanizmie podzielonej płatności po dokonaniu potrącenia wzajemnych wierzytelności jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Ustawą z 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 13 września 2019 r. poz. 1751) z dniem 1 listopada 2019

r. wprowadzono m.in. nowy blok przepisów zawartych w rozdziale 1a w art. 108a-108e ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018, poz. 2174 ze zm.) dalej jako „ustawa”. Zgodnie z art. 108a ust. 1 ww. ustawy: Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. W myśl art. 108a ust. 1a ww. ustawy: Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. W art. 108a ust. 1b ww. ustawy: Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy: W przypadku dokonania potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego, przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. W myśl art. 108a ust. 2 ustawy: Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że: 1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT; 2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób. Od 1 listopada 2019 r. ustawodawca w art. 108a wprowadza zmiany w zakresie mechanizmu podzielonej płatności. Wprowadził obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności przy regulowaniu należności z faktury, w której wartość sprzedaży brutto przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty i faktura ta obejmuje swym zakresem towary lub usługi wskazane w załączniku nr 15 do ustawy. Co do zasady faktura taka powinna być oznaczona przez wystawcę informacją „mechanizm podzielonej płatności”. Należy jednak zwrócić uwagę, że wprowadzany obowiązek zapłaty takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto takie oznaczenie. Zatem nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku i nie oznaczył takiej faktury, nabywca ma obowiązek zapłaty kwoty należności za towary lub usługi z załącznika nr 15 w mechanizmie podzielonej płatności. Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w podzielonej płatności, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki. Podkreślić jednakże należy, że obowiązek uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty należności z tytułu nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Norma prawna zawarta w dodawanym art. 108a ust. 1d reguluje sytuację stosowania w rozliczeniach między podatnikami kompensat wzajemnych należności. Dokonanie takich czynności nie będzie traktowane jako naruszenie przepisów nakładających obowiązek uregulowania danej faktury w mechanizmie podzielonej płatności. Ww. przepisy nie wprowadzają obowiązku do dokonywania płatności przelewem w mechanizmie podzielonej płatności, za towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, jeżeli cała należność z faktury, obejmującej te towary lub usługi, zostanie uregulowana w drodze kompensaty. Przepisy regulujące kompensatę wierzytelności sformułowane zostały w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn.) Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeks cywilnego: Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W myśl art. 486 § 2 wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Wzajemna kompensata wierzytelności, polega na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej - zwana jest również potrąceniem. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem tej drugiej strony. Na skutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Nie dochodzi do efektywnej zapłaty w pieniądzu. Pomimo, iż potrącenie dotyczy zobowiązania do świadczeń tego samego rodzaju, nie prowadzi do ich realizacji, a jedynie do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej, co w rezultacie skutkuje zaspokojeniem wierzyciela i osiągnięciem przez to celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Potrącenie wierzytelności jest więc jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy w sytuacji gdy Wnioskodawca dokona potrącenia wierzytelności przysługującej mu z tytułu świadczenia usług z częścią faktury wystawionej przez Dostawcę z tytułu dostawy Towarów, będzie on zobowiązany do opłacenia pozostałej części faktury w mechanizmie podzielonej płatności, w ten sposób, że część kwoty VAT wynikającej z faktury Dostawcy uregulowanej częściowo w drodze potrącenia, podlegającej mechanizmowi podzielonej płatności, należy wyliczyć jako iloczyn kwoty VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy pozostałą kwotą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze. Należy zauważyć, że na mocy przepisu art. 108a ust. 1d ustawy - obowiązującego od 1 listopada 2019 r. - obowiązek zastosowania mechanizmu podzielonej płatności nie obejmuje należności wynikającej z faktury dokumenującej towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 objętej potrąceniem (uregulowanej w drodze kompensaty). Przy czym charakter potrącenia zawartego w art. 498 Kodeksu cywilnego, mówi o dwóch osobach - podmiotach będących jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, co powoduje, że obecnie nie ma możliwości uznania kompensat wielostronnych (umownych) za dopełnienie obowiązków związanych z zapłatą w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności. W Państwa sytuacji, jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca zarówno świadczy na rzecz Dostawców usługi dokumentowane odpowiednią fakturą, jak również dokonuje zakupu od Dostawców wyrobów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy na kwotę przekraczają wartość 15.000 zł również udokumentowane fakturą. Tym samym Wnioskodawca jest z tego tytułu zarówno dłużnikiem, jak i wierzycielem Dostawcy. Ponadto wierzytelności te spełniają przesłanki wskazane w art. 498 Kodeksu cywilnego. Zatem Wnioskodawca będzie zwolniony z obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potrącenia wartości faktury z tytułu świadczenia usług na rzecz Dostawców o kwotę wartości z faktury Dostawców z tytułu dostaw Towarów. Natomiast pozostałą kwotę wierzytelności z tej faktury jest zobowiązany zapłacić w mechanizmie podzielonej płatności poprzez zapłatę części kwoty podatku VAT wynikającej z faktury przypadającej proporcjonalnie na dokonywaną płatność. Tym samym odnosząc się do Państwa stanowiska, że pozostała kwota należności po dokonaniu potrącenia powinna być wyliczona proporcjonalnie według stosunku, w jakim pozostaje względem siebie zapłacona kwota w mechanizmie podzielonej płatności do łącznej kwoty należności wynikającej z tej faktury, tj. jako iloczyn kwoty VAT wskazanej na fakturze (przed potrąceniem) i proporcji pomiędzy pozostałą kwotą do zapłaty (niepodlegającą potrąceniu) do całości należności (kwoty ogółem) wskazanej na fakturze jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Zaznaczam, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dniu wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania znak 0114-KDIP1-1.4012.739.2019.1.JO, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku prawomocnego orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 listopada 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 1187/20 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 listopada 2024 r. sygn. akt I FSK 1143/21. Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawiliście i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Informuję, że w zakresie obowiązku zapłaty faktury w mechanizmie podzielonej płatności w sytuacji, gdy należność z faktury, obejmującej wartość towarów lub usług, zostanie uregulowana w drodze potrącenia wierzytelności, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.