0114-KDIP1-1.4012.204.2025.3.AKA

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) transakcji przekazania przez Spółkę zabudowanej nieruchomości w zamian za nabycie od wspólnika udziałów w celu ich umorzenia oraz w zamian za zwolnienie z długu (zwrot pożyczki wraz z odsetkami). Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 17 kwietnia 2025 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A. Spółka z o.o. jest osobą prawną wpisaną do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Kapitał zakładowy Spółki wynosi (...) i dzieli się na (...) udziałów o wartości nominalnej po (...) każdy. Udziały są równe i niepodzielne. Udziały zostały objęte przez wspólników, którymi są wyłącznie (...). Spółka ma także status (...). Głównym celem działalności Spółki jest (...). W latach (...) Spółka realizowała (...). W ramach realizacji (...) Spółka dokonała różnych inwestycji m.in. zakupiła, a następnie modernizowała i dostosowała do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej zabudowaną nieruchomość, tj. działkę o pow. 0,5227 ha położoną w miejscowości (...). W roku 2010 na działce został wybudowany magazyn (...). Znajdująca się na tej działce rampa techniczna została przykryta zadaszeniem. Natomiast w roku 2012 Spółka do istniejącego budynku od strony zachodniej dobudowała bryłę szerokości ok. 12 m, którą pokryto dachem jednospadowym. Od strony północnej dobudowana została część socjalna dla pracowników. Teren nieruchomości wokół budynków został utwardzony kostką betonową i ogrodzony fragmentarycznie. Ogrodzenie wykonane zostało z systemowych paneli ogrodzeniowych osadzonych na stalowych słupkach osadzonych w cokole z betonowych elementów prefabrykowanych. Całość uzupełniają przesuwne, systemowe bramy stalowe z napędem. Znajdujący się na działce zespół budynków przystosowany jest do przechowywania (...). Wydatki na zakup, a następie modernizację nieruchomości zostały sfinansowane z (...) oraz środków własnych Spółki, w tym m.in. pożyczek udzielonych Spółce przez jej wspólników. Nieruchomość jest ujęta w ewidencji środków trwałych i podlega amortyzacji. W grudniu 2013 r. upłynął wymagany 10-letni okres utrzymania trwałości inwestycji dofinansowanej w ramach (...). Z uwagi na zmiany warunków produkcyjnych (...) - wspólników i sukcesywne odchodzenie od produkcji (...), Spółka zamierza zaprzestać wykorzystywania budynków (...) zlokalizowanych na przedmiotowej działce do przechowywania (...). W obecnych warunkach rynkowych nieruchomość staje się zbędna i Spółka rozważa zbycie tej nieruchomości. Przymierzając się do zbycia nieruchomości Spółka dokonała jej wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego, a Zgromadzenie Wspólników podjęło uchwałą wyrażającą zgodę na zbycie tej nieruchomości za cenę nie niższą niż wartość oszacowania. Decyzja Spółki o zbyciu nieruchomości zbiegała się w czasie z decyzją jednego z udziałowców - wspólnika dysponującego (...) udziałami w kapitale zakładowym o zaprzestaniu produkcji (...), dla których Spółka otrzymała (...) i wyjściu ze Spółki. Wspólnik zwrócił się do Spółki z wnioskiem o dobrowolne umorzenie wszystkich jego udziałów.

Jednocześnie zaproponował, aby Spółka tytułem wynagrodzenia za umorzone udziały oraz tytułem rozliczenia udzielonej przez niego Spółce pożyczki przeniosła na jego własność opisaną wyżej nieruchomość. Po stronie Spółki wstępnie jest akceptacja propozycji wspólnika, przy czym Spółka jeszcze nie zdecydowała czy z umorzeniem udziałów będzie się wiązało obniżenie kapitału zakładowego o wartość nominalną udziałów wspólnika czy też nastąpi to bez zmiany umowy spółki, a więc jako umorzenie z czystego zysku. Nadmienić w tym miejscu należy, że w roku 2012 wspólnik udzielił Spółce pożyczki w kwocie (...), która jest oprocentowana wg umownej stopy oprocentowania w wysokości (...)%. Termin spłaty pożyczki był wielokrotnie aneksowany, przy czym zgodnie z ustaleniami stron wierzytelność o zwrot pożyczki stanie się wymagalna najpóźniej z chwilą wystąpienia wspólnika ze Spółki. Spółka na koniec każdego roku obrachunkowego nalicza odsetki od udzielonej pożyczki. Wyjaśnić też należy, że postanowienia umowy Spółki przewidują możliwość umorzenia udziałów wspólnika zarówno przymusowo, jak i dobrowolnie. Zgodnie z postanowieniami umowy Spółki udziały w Spółce mogą być umarzane z czystego zysku lub poprzez obniżenie kapitału zakładowego. Udział może zostać umorzony za zgodą Wspólnika w drodze nabycia udziału przez Spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody Wspólnika (umorzenie przymusowe). Ponadto umowa Spółki stanowi, że wynagrodzenie wspólnika za umorzony przymusowo udział określa się w wysokości nie niższej od wartości przypadających na udział aktywów netto wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między Wspólników, płatne w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy od dnia podjęcia uchwały zaś w przypadku umorzenia dobrowolnego wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi określa uchwała Zgromadzenia Wspólników. Za zgodą wspólnika dobrowolne umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. Pytanie w zakresie podatku od towarów i usług Czy tego rodzaju transakcja ze wspólnikiem, która polega na przekazaniu przez Spółkę zabudowanej nieruchomości w zamian za nabycie od wspólnika udziałów w celu ich umorzenia oraz w zamian za zwolnienie z długu (zwrot pożyczki wraz z odsetkami) stanowi dostawę towarów rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług i podlega opodatkowaniu podatkowy VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT? (oznaczone we wniosku nr 2) Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od towarów i usług Zdaniem Wnioskodawcy, wydanie wspólnikowi w ramach jednej umowy zabudowanej nieruchomości w związku z umorzeniem udziałów oraz spłatą pożyczki, należy uznać za odpłatną dostawę podlegającą VAT. Przekazanie składników majątkowych (towaru w postaci zabudowanej nieruchomości) na rzecz udziałowca w zamian za przejęte udziały, zdaniem Wnioskodawcy będzie odpowiadać hipotezie art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nastąpi bowiem przeniesienie prawa do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel i przeniesienie to będzie mieć charakter odpłatny (w zamian za udziały wspólnika). Wartość udziałów, które Spółka nabędzie w celu ich umorzenia, będzie wyrażona w wartościach pieniężnych, zaistnieje więc bezpośredni związek pomiędzy dostawą nieruchomości, a wynagrodzeniem za udziały stanowiącym konkretną wartość pieniężną. Tym samym wspólnik zbędzie na rzecz Spółki swoje udziały o określonej wartości (nominalnej, bilansowej lub innej), która wynikać będzie z uchwały Zgromadzenia Wspólników. Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 lutego 2019 r. I FSK 453/16), w sytuacji, gdy w zamian za zbyte przez wspólnika udziały, mające określoną wartość w ramach instytucji umorzenia udziałów spółka przekazuje wspólnikowi towar w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to w ramach tej instytucji dochodzi do dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Dochodzi bowiem w tym przypadku do przeniesienia przez Spółkę na rzecz wspólnika prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Przeniesienie to jest odpłatne, gdyż spółka uzyskuje w zamian udziały, które mają określoną wartość. Nie ma przy tym znaczenia, że czynność ta odbywa się w ramach instytucji umorzenia udziałów (por. uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów NSA z 16 listopada 2015 r. w sprawie I FPS 6 /15). Odpłatną dostawą towarów na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług będzie również przeniesienie własności nieruchomości na wierzyciela (wspólnika) w zamian za dług, na który składa się pożyczka i tym samym transakcja będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tutaj ponownie wskazać należy, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie zaś do art. 2 pkt 6 ustawy, ilekroć w jej przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jak z kolei stanowi art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. W świetle art. 2 pkt 6 ustawy, nieruchomość (zarówno zabudowana jak i niezabudowana) będąc rzeczą spełnia zawartą w tym przepisie definicję towaru, a jej zbycie jest traktowane jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra. Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika tego podatku. Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Według art. 15 ust. 2 powołanej ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem, odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza więc czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług - oraz czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze. Należy też zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu „jak właściciel” zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług „dostawa” oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego). Natomiast zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego „jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży”. Z powyższego przepisu wynika, że zamiast świadczenia, które dłużnik powinien spełnić zgodnie z treścią zobowiązania wierzyciel może przyjąć inne świadczenie zaoferowane przez dłużnika w celu zwolnienia się ze zobowiązania (świadczenie w miejsce wypełnienia „datio in solutum”). Przesłankami wygaśnięcia zobowiązania są porozumienia stron oraz rzeczywiste spełnienie świadczenia przez dłużnika. W piśmiennictwie przedmiotu wskazuje się, że świadczenie w miejsce wykonania może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym (tj. wynikających z czynności prawnych). Zakres modyfikacji dotychczasowego zobowiązania uzależniony jest jedynie od ogólnie obowiązujących przepisów, ale to od uznania stron zależy, jakie świadczenie zgodzi się przyjąć wierzyciel w miejsce dotychczasowego i jakie dłużnik będzie mógł wykonać. Należy podkreślić, że celem datio in solutum jest wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika. Przeniesienie własności rzeczy przez dłużnika na rzecz wierzyciela, będące w istocie spełnieniem świadczeń wobec wierzyciela, stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy bowiem w wyniku powyższego przeniesienia praw własności wierzyciel rozporządza powyższym prawem jak właściciel. Przeniesienie własności towarów w trybie art. 453 Kodeksu cywilnego stanowi zatem odpłatną dostawę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawa o podatku od towarów i usług wprawdzie nie definiuje, co należy rozumieć przez czynność odpłatną, jednak dla uznania, że dostawa towarów/świadczenie usługi podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność, co wynika z przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz/lub świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). Należy zauważyć, że przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty. Wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Spółki przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zwolnienie ze zobowiązań wynikających z udzielonej przez wspólnika pożyczki będzie odpowiadało hipotezie art. 7 ust 1 ustawy i będzie uznane za odpłatną dostawę towarów.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informuję, że obecnie obowiązuje: ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.); ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji. Niniejsza interpretacja dotyczy zadanego pytania nr 2 w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie. Jednocześnie wskazuję że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność. Zwrot nadpłaty Zgodnie z art. 14f § 2b Ordynacji podatkowej: Opłata za wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega zwrotowi wyłącznie w przypadku: 1) wycofania wniosku - w całości; 2) wycofania części wniosku w odniesieniu do przedstawionego w nim odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - w odpowiedniej części; 3) uiszczenia jej w kwocie wyższej od należnej - w odpowiedniej części. Przedmiotowy wniosek z 14 marca 2025 r. dotyczy 1 zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług oraz 1 zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, zatem opłata od złożonego wniosku w tym przypadku wynosi 80 zł. 14 marca 2025 r. oraz 15 kwietnia 2025 r. dokonali Państwo łącznej wpłaty w wysokości 160 zł tytułem opłaty od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku tym, że całkowita wpłata od niniejszego wniosku wynosi 80 zł, kwota 80 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według Państwa dyspozycji na rachunek z którego dokonano opłaty za wniosek.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.