0111-KDIB3-1.4012.228.2025.2.KO

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

dłowe Szanowni Państwo, stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo pismem z 31 marca 2025 r. - w odpowiedzi na wezwanie. Treść wniosku jest następująca: Opis zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego Spółka A (dalej: „Spółka”, „Wnioskodawca”) prowadzi główną działalność (...). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). Wnioskodawca nabywa usługi budowlane które mieszczą się w Załączniku nr 15 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz.U. z 2024 poz. 361, dalej: „Ustawa o VAT”) od innego podmiotu działającego w charakterze podwykonawcy (dalej: „Kontrahent”). Zgodnie z ustaleniami między Wnioskodawcą a Kontrahentem, Kontrahent wnosi przed podpisaniem konkretnej umowy na świadczenie usług budowlanych zabezpieczenie należytego wykonania umowy oraz usunięcia wad i usterek w okresie gwarancji i rękojmi w wysokości konkretnej kwoty określonej w umowie lub obliczonej w ten sposób, że jej wysokość stanowi określony procent (najczęściej 3%, 5% lub 10%) wartości brutto danej umowy w formie gwarancji ubezpieczeniowej, gwarancji bankowej lub w formie pieniądza. Zgodnie z ustaleniami, gwarancja musi być nieodwołalna, bezwarunkowa i płatna na pierwsze pisemne żądanie, a jej treść musi zostać zaakceptowana przez Wnioskodawcę. W przypadku dostarczenia oryginału gwarancji Wnioskodawcy, zabezpieczenie gotówkowe z faktur Kontrahenta, nie będzie potrącane. W przypadku braku wniesienia zabezpieczenia, o którym mowa powyżej Wnioskodawcy przysługuje prawo utworzenia zabezpieczenia w postaci kaucji pieniężnej (gwarancyjnej) w drodze kompensaty (potrącenia umownego) proporcjonalnie w wysokości określonego procentu brutto z każdej faktury wystawionej przez Kontrahenta lub w całości z pierwszej lub kolejnej faktury wystawionej przez Kontrahenta (dalej: „Zabezpieczenie”). Strony w danej umowie ustalają, iż utworzone w ten sposób Zabezpieczenie nie będzie miało charakteru zatrzymanego wynagrodzenia, tj. Zabezpieczenie nie jest wynagrodzeniem za kontrakt. Zgodnie z ustaleniami umownymi, Zabezpieczenie zwracane jest Kontrahentowi w następujący sposób - 70% kwoty Zabezpieczenia zwracane jest nie później niż 30 dni od daty podpisania protokołu odbioru końcowego robót potwierdzającego należyte wykonanie danej umowy, a 30% zwracane

jest w ciągu 15 dni po upływie okresu gwarancji i rękojmi za wady. Kontrahent wystawia na rzecz Wnioskodawcy faktury dokumentujące wyświadczone usługi budowlane, których wartość brutto przekracza 15 000 złotych i na których wskazane jest, że dokonując ich płatności należy zastosować mechanizm podzielonej płatności. Wnioskodawca od kwoty brutto znajdującej się na wystawionej fakturze potrąca kwotę Zabezpieczenia. Wnioskodawca dokonuje płatności należności wynikającej z faktury na rzecz Kontrahenta stosując mechanizm podzielonej płatności w obniżonej wartości brutto po potrąceniu Zabezpieczenia na rachunek bankowy wskazany przez Kontrahenta i zgłoszony w Wykazie podatników VAT (tzw. „Białej liście”). Pismem z 31 marca 2025 r. uzupełniono opis sprawy następująco. 1. Czy zabezpieczenie, o którym mowa w pytaniu, stanowi potrącenie zgodnie z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1061 ze zm.)? Odpowiedź: Kontrahent w umowie wyraża zgodę na dokonanie potrącenia przez Wnioskodawcę bez konieczności składania przez spółkę odrębnego oświadczenia (potrącenie umowne). Potrącenie umowne, to umowa stron danego stosunku prawnego, w której obie strony wyrażają zgodę na dokonanie potrącenia. Umowa w tym przedmiocie nie została opisana w Kodeksie Cywilnym, jest więc umową 1 nienazwaną, a jej dopuszczalność należy wywodzić z zasady swobody umów (art. 353 Kodeksu Cywilnego). 2. Czy na fakturze dokumentującej usługi budowlane świadczone na rzecz Państwa wykazana jest również kwota zabezpieczenia? Odpowiedź: Na fakturze nie ma wskazania odrębnie kwoty zabezpieczenia. Kwota zabezpieczenia wynika wprost z umowy, a Kontrahent w umowie wyraża zgodę na dokonanie potrącenia przez Wnioskodawcę bez konieczności składania przez spółkę odrębnego oświadczenia (potrącenie umowne). 3. W przypadku negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 2, proszę wskazać w jak sposób jest dokumentowane zabezpieczenie, jakim dokumentem? Odpowiedź: Zabezpieczenie dokumentowane jest umową, a Kontrahent w umowie wyraża zgodę na dokonanie potrącenia przez Wnioskodawcę bez konieczności składania przez Wnioskodawcę odrębnego oświadczenia (potrącenie umowne). 4. Kiedy i na jakich zasadach następuje zapłata pozostałej części wynagrodzenia, równej należności stanowiącej zabezpieczenie? Odpowiedź: Zgodnie z umową, na podstawie faktury. Zgodnie z ustaleniami umownymi, Zabezpieczenie zwracane jest Kontrahentowi w następujący sposób - 70% kwoty Zabezpieczenia zwracane jest nie później niż 30 dni od daty podpisania protokołu odbioru końcowego robót potwierdzającego należyte wykonanie danej umowy, a 30% zwracane jest w ciągu 15 dni po upływie okresu gwarancji i rękojmi za wady.

Pytanie

Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym oraz stanie faktycznym, Wnioskodawca powinien potrącać Zabezpieczenie z kwoty brutto faktury wystawionej przez Kontrahenta, tj. obniżać zarówno kwotę netto z faktury, jak i podatek VAT i w związku z powyższym regulując zobowiązanie wobec Kontrahenta przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności wpłacać podatek VAT wynikający z faktury na rachunek VAT Kontrahenta w kwocie pomniejszonej w proporcji o VAT od kwoty potrąconego Zabezpieczenia? Państwa stanowisko w sprawie Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przyszłym oraz stanie faktycznym, Wnioskodawca powinien potrącać Zabezpieczenie z kwoty brutto faktury wystawionej przez Kontrahenta, tj. obniżać zarówno kwotę netto z faktury, jak i podatek VAT i w związku z powyższym regulując zobowiązanie wobec Kontrahenta przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności wpłacać podatek VAT wynikający z faktury na rachunek VAT Kontrahenta w kwocie pomniejszonej w proporcji o VAT od kwoty potrąconego Zabezpieczenia. Uzasadnienie Stanowiska Wnioskodawcy: Zgodnie z art. 108a ust. 1 Ustawy o VAT, podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. Zgodnie art. 108a ust. 1a Ustawy o VAT, przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, dokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania. Na mocy art. 108a ust. 1b Ustawy o VAT, podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Zgodnie natomiast z art. 108a ust. 1c Ustawy o VAT, przepisy ust. 1-1b stosuje się odpowiednio do płatności, o których mowa w art. 19a ust. 8. W takim przypadku w komunikacie przelewu, o którym mowa w ust. 3, podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 3, wpisuje wyraz „zaliczka”. Art. 108a ust. 1d Ustawy o VAT wskazuje natomiast, że, w przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. W myśl art. 108a ust. 2 Ustawy o VAT, zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że: 1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT; 2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób. Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 18a Ustawy o VAT, w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - faktura powinna zawierać wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”, przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego i stanu faktycznego Wnioskodawca nabywa usługi budowlane, które mieszczą się w Załączniku nr 15 do Ustawy o VAT od Kontrahenta. Zgodnie z ustaleniami między Wnioskodawcą a Kontrahentem, Kontrahent wnosi przed podpisaniem konkretnej umowy na świadczenie usług budowlanych zabezpieczenie należytego wykonania umowy oraz usunięcia wad i usterek w okresie gwarancji i rękojmi w wysokości konkretnej kwoty określonej w umowie lub obliczonej w ten sposób, że jej wysokość stanowi określony procent (najczęściej 3%, 5% lub 10%) wartości brutto danej umowy w formie gwarancji ubezpieczeniowej, gwarancji bankowej lub w formie pieniądza. Zgodnie z ustaleniami, gwarancja musi być nieodwołalna, bezwarunkowa i płatna na pierwsze pisemne żądanie, a jej treść musi zostać zaakceptowana przez Wnioskodawcę. W przypadku dostarczenia oryginału gwarancji Wnioskodawcy, zabezpieczenie gotówkowe z faktur Kontrahenta, nie będzie potrącane. W przypadku braku wniesienia zabezpieczenia, o którym mowa powyżej Wnioskodawcy przysługuje prawo utworzenia Zabezpieczenia w postaci kaucji pieniężnej (gwarancyjnej) w drodze kompensaty (potrącenia umownego) proporcjonalnie w wysokości określonego procentu brutto z każdej faktury wystawionej przez Kontrahenta lub w całości z pierwszej lub kolejnej faktury wystawionej przez Kontrahenta. Strony w danej umowie ustalają, iż utworzone w ten sposób Zabezpieczenie nie będzie miało charakteru zatrzymanego wynagrodzenia , tj. Zabezpieczenie nie jest wynagrodzeniem za kontrakt. Jak zostało również wskazane, zgodnie z ustaleniami umownymi, Zabezpieczenie zwracane jest Kontrahentowi w następujący sposób - 70% kwoty Zabezpieczenia zwracane jest nie później niż 30 dni od daty podpisania protokołu odbioru końcowego robót potwierdzającego należyte wykonanie danej umowy, a 30% zwracane jest w ciągu 15 dni po upływie okresu gwarancji i rękojmi za wady. Kontrahent wystawia na rzecz Wnioskodawcy faktury dokumentujące wyświadczone usługi budowlane, których wartość brutto przekracza 15 000 złotych i na których wskazane jest, że dokonując ich płatności należy zastosować mechanizm podzielonej płatności. Wnioskodawca od kwoty brutto znajdującej się na wystawionej fakturze potrąca kwotę Zabezpieczenia. Wnioskodawca dokonuje płatności należności wynikającej z faktury na rzecz Kontrahenta stosując mechanizm podzielonej płatności w obniżonej wartości brutto po potrąceniu Zabezpieczenia na rachunek bankowy wskazany przez Kontrahenta i zgłoszony w Wykazie podatników VAT (tzw. „Białej liście”). Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W myśl art. 486 § 2 Kodeksu cywilnego wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Ponadto, poza potrąceniem ustawowym wynikającym z art. 498 Kodeksu cywilnego, prawu polskiemu znane jest również potrącenie umowne, które podstawę prawną czerpie z zasady swobody umów zawartej w Kodeksie cywilnym. 1W myśl art. 353 Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że potrącenie umowne, jako umowa nienazwana, może być swobodnie kształtowane przez strony, w związku z czym jest zawierane na warunkach ustalonych przez strony danego stosunku prawnego. Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z dnia 6 maja 2021 r., sygn. III SA/Wa 1563/20, „Ustawodawca dokonując zmian w art. 108a ust. 1d ustawy o VAT (wprowadzanych ustawą z dnia 27 listopada 2020 r.) potwierdził, że mechanizm podzielonej płatności dotyczy płatności z tytułu dostaw towarów i świadczenia usług (np. na podstawie przelewu bankowego) i wyłączony jest w zakresie szeroko pojętego potrącenia (kompensaty), zważywszy na minimalne ryzyko oszustwa podatkowego, bowiem nie występuje przepływ środków pieniężnych. Kompensatą bowiem nie można zapłacić podatku od towarów i usług na wyodrębniony przez bank rachunek sprzedawcy, zatem w ramach potrącenia każda ze stron w sposób sztuczny (wymuszony) byłby obowiązana do zapłaty tylko tego podatku, dokonując zarazem potrącenia wzajemnych wierzytelności w kwocie netto”. Podobne stanowisko zostało wskazane przez Sąd w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. I SA/Wr 596/23, gdzie wskazano, że „Organ interpretacyjny nie może zatem przy wydawaniu interpretacji na skutek przedmiotowego wniosku Strony nie zauważać istnienia przepisu zawartego w ust. 1d art. 108a ustawy o VAT, który – w przypadku dokonania potrącenia wierzytelności w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane - wyłącza stosowanie, między innymi, przepisu ust. 1 tego artykułu. W zaskarżonej interpretacji ani aktualnego, ani poprzedniego, brzmienia ust. 1d tego artykułu nawet nie przytoczono. DKIS poprzestał jedynie na przytoczeniu treści odnoszących się do niego objaśnień wydanych zarówno przed, jak i po dokonaniu wyżej opisanej, a istotnej normatywnie, zmianie treści ust. 1d, czyniąc to w sposób oderwany zarówno od kontekstu chronologicznego skutków prawnych jego nowelizacji (oparcie interpretacji ostatecznie na objaśnieniach datowanych przed jej wejściem w życie), jak i od podstawowych reguł interpretacyjnych, w tym domniemania racjonalności działań ustawodawcy (nakaz dokonywania wykładni przepisów prawa w sposób, który eliminuje interpretacje sprzeczne z logiką i absurdalne). Tymczasem na gruncie tej zmiany skutki prawne, zastrzeżone uprzednio wyłącznie dla potrącenia uregulowanego w art. 498 k.c., rozszerzono także na inne przypadki regulowania zobowiązań objętych fakturami VAT przez potrącenie - już bez jakichkolwiek ograniczeń dla innych, niż w k.c., rozmaitych form kompensaty, w tym i nettingu (zgodnie z paremią: quod lege non distinguente, nec nostrum est distinguere - gdy ustawa nie rozróżnia i naszą rzeczą nie jest rozróżniać)”. Zdaniem Wnioskodawcy, mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz okoliczności przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego i stanu faktycznego wniosku należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy Wnioskodawca będzie dokonywał zakupu od Kontrahenta usług wymienionych w załączniku nr 15 do Ustawy o VAT i transakcje te będą udokumentowane fakturą na kwotę przekraczają 15 000 złotych, to Wnioskodawca będzie zwolniony z obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potracenia zgodnie z art. 108a ust. 1d Ustawy o VAT. Dlatego też Wnioskodawca powinien potrącać Zabezpieczenie z kwoty brutto faktury wystawionej przez Kontrahenta, tj. obniżać zarówno kwotę netto z faktury, jak i podatek VAT i w związku z powyższym regulując zobowiązanie wobec Kontrahenta przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności wpłacać podatek VAT wynikający z faktury na rachunek VAT Kontrahenta w kwocie pomniejszonej w proporcji o VAT od kwoty potrąconego Zabezpieczenia. Powyższe stanowisko potwierdzają wydawane przez organy podatkowe interpretacje indywidualne, przykładowo interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: - z dnia 23 grudnia 2020 r., sygn. 0112- KDIL1-2.4012.438.2020.2.PM; - z dnia 6 lipca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.99.2020.3.MWJ.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 108a ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności. W myśl art. 108a ust. 1a ustawy: Przy dokonywaniu płatności za nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, podatnicy są obowiązani zastosować mechanizm podzielonej płatności. Do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania. Stosownie do art. 108a ust. 1b ustawy: Podatnik obowiązany do wystawienia faktury, o której mowa w art. 106e ust. 1 pkt 18a, jest obowiązany do przyjęcia płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Na podstawie art. 108a ust. 1c ustawy: Przepisy ust. 1-1b stosuje się odpowiednio do płatności, o których mowa w art. 19a ust. 8. W takim przypadku w komunikacie przelewu, o którym mowa w ust. 3, podatnik w miejsce informacji, o której mowa w ust. 3 pkt 3, wpisuje wyraz „zaliczka”. Zgodnie z art. 108a ust. 1d ustawy: W przypadku dokonania potrącenia wierzytelności przepisów ust. 1a i 1b nie stosuje się w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane. W świetle art. 108a ust. 2 ustawy: Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że: 1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT; 2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób. Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura: - będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej; - będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, - czynności będą dokonywane na rzecz podatnika. Należy jednak zwrócić uwagę, że wprowadzony obowiązek zapłaty takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności nie jest uzależniony od tego, czy na fakturze zawarto takie oznaczenie. Zatem nawet jeżeli sprzedawca nie dopełnił obowiązku i nie oznaczył takiej faktury, nabywca ma obowiązek zapłaty kwoty należności za towary lub usługi z załącznika nr 15 w mechanizmie podzielonej płatności. Nabywca bowiem musi być zorientowany, co jest przedmiotem transakcji, to nabywca bowiem inicjuje płatność i odpowiada za wybór formy płatności. Nabywca nie może polegać więc wyłącznie na informacjach od sprzedawcy, który może chcieć uniknąć zapłacenia mu w podzielonej płatności, tylko musi samodzielnie analizować, jakie towary lub usługi nabył i czy wiążą się z tym dla niego określone obowiązki. Podkreślenia jednak wymaga, że obowiązek uregulowania należności w mechanizmie podzielonej płatności dotyczy wyłącznie kwoty należności z tytułu nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Zaznaczyć należy, że mechanizm podzielonej płatności może być stosowany przez podatników dobrowolnie, tj. w sytuacji, gdy nie zachodzą przesłanki ustawowe nakładające obowiązek stosowania tego mechanizmu. Do 31 grudnia 2020 r. wyjątkiem od konieczności dopełnienia obowiązków związanych z obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności była możliwość skorzystania z instytucji potrącenia przewidzianego w art. 498 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem: § 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. § 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Z uwagi na charakter potrącenia zawartego w art. 498 Kodeksu cywilnego, w którym mowa o dwóch osobach będących jednocześnie względem siebie dłużnikiem i wierzycielem, nie było możliwości uznania kompensat wielostronnych (umownych) za dopełnienie obowiązków związanych z zapłatą w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności. Ponadto, możliwe było potrącenie wyłącznie wymagalnych wierzytelności. Od 1 stycznia 2021 r. wyłączono obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności również do potrąceń pozakodeksowych, czyli potrąceń dopuszczalnych na gruncie zasady swobody umów. 1Na podstawie art. 353 Kodeksu cywilnego: Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W konsekwencji strony zawierające umowę mogą ją ukształtować w sposób dowolny, byleby jej treść lub cel nie sprzeciwiały się ustawie, zasadom współżycia społecznego oraz właściwości takiego stosunku. Zatem od 1 stycznia 2021 r. obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności został wyłączony również w przypadku innych potrąceń, czyli potrąceń dokonywanych pomiędzy osobami, które np. nie są względem siebie bezpośrednio dłużnikiem i wierzycielem. Dodatkowo, potrącane wierzytelności nie muszą być wymagalne w chwili dokonywania potrącenia. Podkreślenia wymaga, że dokonanie potrąceń powinno zostać udokumentowane w taki sposób aby w przypadku wątpliwości organu podatkowego podatnik mógł wykazać, że nie doszło do naruszenia przepisów o obowiązkowym mechanizmie podzielonej płatności. Podatnik powinien móc wykazać, że doszło do potrącenia, żeby było jasne, iż należność nie została uregulowana w inny sposób, z ominięciem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że nabywają Państwo usługi budowlane które mieszczą się w Załączniku nr 15 do ustawy o podatku od towarów i usług od innego podmiotu działającego w charakterze podwykonawcy. Zgodnie z ustaleniami między Państwem a Kontrahentem, Kontrahent wnosi przed podpisaniem konkretnej umowy na świadczenie usług budowlanych zabezpieczenie należytego wykonania umowy oraz usunięcia wad i usterek w okresie gwarancji i rękojmi w wysokości konkretnej kwoty określonej w umowie lub obliczonej w ten sposób, że jej wysokość stanowi określony procent (najczęściej 3%, 5% lub 10%) wartości brutto danej umowy w formie gwarancji ubezpieczeniowej, gwarancji bankowej lub w formie pieniądza. W przypadku dostarczenia oryginału gwarancji Wnioskodawcy, zabezpieczenie gotówkowe z faktur Kontrahenta, nie będzie potrącane. W przypadku braku wniesienia zabezpieczenia, o którym mowa powyżej Wnioskodawcy przysługuje prawo utworzenia zabezpieczenia w postaci kaucji pieniężnej (gwarancyjnej) w drodze kompensaty (potrącenia umownego) proporcjonalnie w wysokości określonego procentu brutto z każdej faktury wystawionej przez Kontrahenta lub w całości z pierwszej lub kolejnej faktury wystawionej przez Kontrahenta (dalej: „Zabezpieczenie”). Strony w danej umowie ustalają, iż utworzone w ten sposób Zabezpieczenie nie będzie miało charakteru zatrzymanego wynagrodzenia, tj. Zabezpieczenie nie jest wynagrodzeniem za kontrakt. Zgodnie z ustaleniami umownymi, Zabezpieczenie zwracane jest Kontrahentowi w następujący sposób - 70% kwoty Zabezpieczenia zwracane jest nie później niż 30 dni od daty podpisania protokołu odbioru końcowego robót potwierdzającego należyte wykonanie danej umowy, a 30% zwracane jest w ciągu 15 dni po upływie okresu gwarancji i rękojmi za wady. Kontrahent wystawia na rzecz Państwa faktury dokumentujące wyświadczone usługi budowlane, których wartość brutto przekracza 15 000 złotych i na których wskazane jest, że dokonując ich płatności należy zastosować mechanizm podzielonej płatności. Państwo od kwoty brutto znajdującej się na wystawionej fakturze potrąca kwotę Zabezpieczenia. Państwo dokonują płatności należności wynikającej z faktury na rzecz Kontrahenta stosując mechanizm podzielonej płatności w obniżonej wartości brutto po potrąceniu Zabezpieczenia na rachunek bankowy wskazany przez Kontrahenta i zgłoszony w Wykazie podatników VAT (tzw. „Białej liście”). Kontrahent w umowie wyraża zgodę na dokonanie potrącenia przez Państwa bez konieczności składania przez spółkę odrębnego oświadczenia (potrącenie umowne). Potrącenie umowne, to umowa stron danego stosunku prawnego, w której obie strony wyrażają zgodę na dokonanie potrącenia. Umowa w tym przedmiocie nie została opisana w Kodeksie Cywilnym, jest więc umową nienazwaną, a jej dopuszczalność należy wywodzić 1 z zasady swobody umów (art. 353Kodeksu Cywilnego). Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii powinni Państwo potrącać Zabezpieczenie z kwoty brutto faktury wystawionej przez Kontrahenta, tj. obniżać zarówno kwotę netto z faktury, jak i podatek VAT i w związku z powyższym regulując zobowiązanie wobec Kontrahenta przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności wpłacać podatek VAT wynikający z faktury na rachunek VAT Kontrahenta w kwocie pomniejszonej w proporcji o VAT od kwoty potrąconego Zabezpieczenia. W związku z powyższym w sytuacji, gdy będą Państwo dokonywali zakupu od Kontrahenta usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy i transakcje te będą udokumentowane fakturą na kwotę przekraczają 15 000 złotych, to nie będą Państwo mieli obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności w zakresie w jakim doszło do potracenia zgodnie z art. 108a ust 1d ustawy. Państwo mogą potrącić Zabezpieczenie z kwoty brutto faktury wystawionej przez Kontrahenta, tj. obniżyć kwotę netto i podatek VAT. Tak, więc regulując zobowiązanie wobec Kontrahenta przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności mogą Państwo wpłacić podatek VAT wynikający z faktury na rachunek VAT Kontrahenta w kwocie pomniejszonej w proporcji o VAT od kwoty potrąconego Zabezpieczenia. Państwa stanowisko Państwa jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy: - zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, - zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.