0114-KDIP4.4012.666.2019.9.S.AK

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 października 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 października 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca - A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) powstała w 2012 r. Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (66.21.Z). Ponadto, Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą sklasyfikowaną w PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) jako: (1) 64.19.Z - Pozostałe pośrednictwo pieniężne, (2) 64.91.Z - Leasing finansowy, (3) 64.92.Z - Pozostałe formy udzielania kredytów, (4) 64.99.Z - Pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (5) 66.19.Z - Pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych, (6) 66.29.Z - Pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne, (7) 68.20.Z - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, (8) 70.22.Z - Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania oraz (9) 74.90. Z - Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana. Wnioskodawca zamierza w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupować: 1) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców będących osobami fizycznymi. Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności od cedentów ww. osób fizycznych na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, tj. w drodze cesji wierzytelności. Cedenci będą konsumentami w rozumieniu art. 22[1] Kodeksu cywilnego, oraz 2) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców (osoby fizyczne) od podmiotów gospodarczych (tj. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną), które wcześniej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabyły ww. wierzytelności w drodze sprzedaży wierzytelności od osób fizycznych będących w ramach umowy sprzedaży cesji konsumentami w rozumieniu art. 22[1] Kodeksu cywilnego. Zakup wierzytelności w obu wskazanych przypadkach będzie się odbywać na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, tj. w drodze cesji wierzytelności. Następnie Wnioskodawca będzie dochodzić we własnym imieniu wierzytelności od banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych lub innych tzw. firm pożyczkowych. Cedentem będzie osoba fizyczna będąca konsumentem bądź podmiot gospodarczy, które w ramach swego przedsiębiorstwa zajmują się nabywaniem i sprzedażą wierzytelności - wierzytelność nabył od konsumenta. Cesjonariuszem będzie Wnioskodawca. Wierzytelności kupowane przez Cesjonariusza to wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z ich przedterminową spłatą przez konsumenta. Zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. W przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą (art. 49 ust. 1 u.k.k.). Kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia z konsumentem kredytu w terminie 14 dni od dnia dokonania wcześniejszej spłaty kredytu w całości (art. 52 u.k.k.).

Cedenci, którzy nie chcą spierać się z bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo- kredytową w zakresie zwrotu nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu /pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki, bądź nie wiedzą jak zwrot nadpłaty uzyskać będą mogli odsprzedać Wnioskodawcy wierzytelność wynikającą z obniżenia całkowitego kosztu kredytu w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki. Jeżeli strony umowy cesji dojdą do porozumienia co do ceny, będzie zawierana pomiędzy stronami (Wnioskodawcą i cedentem) cesja wierzytelności. Z treści cesji wynikać będzie oświadczenie cedenta, że w określonym dniu zawarł umowę kredytu / pożyczki oraz że w konkretnym dniu spłacił w całości przedmiotowy kredyt / pożyczkę przed terminem spłaty wynikającym z umowy kredytu/pożyczki. Cedent w umowie sprzedaży wierzytelności będzie ponadto oświadczać m.in., że wierzytelność nie została zaspokojona w całości lub części przez podmiot zobowiązany. Cesja nie będzie zobowiązywać Wnioskodawcy do żadnych czynności na rzecz cedenta poza zapłatą ceny. Z chwilą zawarcia umowy cesji cedent za umówioną cenę przenosi na własność cesjonariusza wszelkie wierzytelności o zapłatę całości lub pozostałej części nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki. Na cesjonariusza (Wnioskodawcę) wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane, w tym prawo do odsetek za opóźnienie w zapłacie. Pozostała należna część zwrotu nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Jest ona określana dopiero wyrokiem sądowym lub zawartą z bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo - kredytową ugodą bądź dobrowolnym uznaniem przez podmiot zobowiązany. W chwili zawierania cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabędzie od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Wnioskodawcę. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Wnioskodawcę jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania żadnego innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Wnioskodawca nabędzie wierzytelność we własnym imieniu. Nabyte wierzytelności będą stanowiły w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne, możliwe do dochodzenia na drodze postępowania sądowego. Wnioskodawca będzie nabywać wierzytelności sporne jedynie co do ich wysokości (w pozostałym zakresie wierzytelności będą bezsporne). Umowa przelewu wierzytelności nie będzie przewidywała zwrotnego przeniesienia wierzytelności. Zgodnym zamiarem stron umowy sprzedaży wierzytelności będzie jednorazowy, definitywny i skuteczny przelew wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie zamierza dalej odsprzedawać wierzytelności. Wnioskodawca będzie dochodzić wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek. Wnioskodawca nie będzie dochodzić wierzytelności wobec dłużnika na rzecz cedenta. Dochodzenie wierzytelności przez Wnioskodawcę w przeważającej większości spraw będzie wymagało poniesienia przez niego dodatkowych kosztów (m.in. związanych z obsługą administracyjną, obsługą prawną, kosztami sądowymi, wykonaniem wyliczenia wysokości nadpłaty, kosztami wysyłki korespondencji itp.). W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, w celu dochodzenia wierzytelności przez Wnioskodawcę niezbędne będzie kierowanie spraw na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania tytułu wykonawczego, na podstawie którego podmiot zobowiązany będzie miał obowiązek spełnić świadczenie na rzecz Wnioskodawcy wraz z zasądzonymi odsetkami i kosztami procesu. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Jeżeli dłużnik spełni świadczenie na drodze polubownej wówczas nie będzie potrzeby występowania na drogę sądową, jeżeli natomiast dłużnik odmówi spełnienia świadczenia (dopłaty odszkodowania) konieczne stanie się wystąpienie przeciwko niemu do sądu i ewentualnie skierowanie przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Wnioskodawca przypuszcza, że w zdecydowanej większości spraw, jeśli nie we wszystkich, konieczne będzie postępowanie sądowe. Wydaje się jednak, że po zapadnięciu prawomocnego wyroku, dłużnik (ponieważ dłużnikiem będą głównie banki) dokona realizacji wyroku (wypłaty odszkodowania) bez potrzeby prowadzenia egzekucji komorniczej. Wnioskodawca zamierza zatem kupować na własne ryzyko wierzytelności z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki na skutek ich przedterminowej spłaty, które następnie będą ściągane w imieniu własnym, a nie na rachunek cedenta (zbywcy wierzytelności). Pytania 1) Czy opisany przykład umowy cesji wierzytelności zawartej przez Wnioskodawcę i osobę 1fizyczną będącą w ramach umowy sprzedaży cesji konsumentem w rozumieniu art. 22 Kodeksu cywilnego stanowi usługę objętą podatkiem od towarów i usług? 2) Czy opisany przykład umowy cesji wierzytelności zawartej przez Wnioskodawcę i podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej trudni się nabywaniem wierzytelności od konsumentów i ich dalszym odsprzedawaniem stanowi usługę objętą podatkiem od towarów i usług? Państwa stanowisko w sprawie Zdaniem Wnioskodawcy opisane przykłady cesji wierzytelności, bez względu na to, czy nabycie wierzytelności następuje od osoby fizycznej będącej konsumentem, czy od innego podmiotu dokonującego zbycia wierzytelności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabytej od konsumenta, nie stanowi usługi podlegającej podatkowi od towarów i usług VAT (podatek od towarów i usług). Zgodnie z treścią art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług sprzedażą jest odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Stosownie do treści art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Stosownie do art. 2 pkt 4 p.c.c. podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany: a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem (...). Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (art. 3 ust. 1 pkt 1 p.c.c.) oraz spoczywa przy umowie sprzedaży na kupującym (art. 4 pkt 1 p.c.c.). Zdaniem Wnioskodawcy, przelew wierzytelności niepodlegający zwrotnemu przeniesieniu i niezwiązany z żadnymi usługami, ani dodatkowymi świadczeniami poza zapłatą ceny sprzedaży ustaloną ostatecznie w umowie cesji, nie stanowi usługi w rozumieniu ustawy o podatku VAT. Wierzyciel (cedent) dokonuje cesji wierzytelności i nie działa w tym zakresie jako usługodawca, Wnioskodawca zaś jest nabywcą wierzytelności i tym samym nie może być usługodawcą. Strumienie pieniężne w ramach opisanych przez Wnioskodawcę sytuacji, skierowane są wyłącznie od nabywcy do sprzedającego. Z umowy sprzedaży wierzytelności zawartej między Wnioskodawcą a cedentem nie będzie wynikać jakiekolwiek wynagrodzenie należne od cedenta dla cesjonariusza (Wnioskodawcy), stąd nie może być mowy o wykonywaniu przez Wnioskodawcę odpłatnej usługi. Egzekwowanie przez Wnioskodawcę powyższych wierzytelności (należności) na swoją rzecz będzie zwyczajnym elementem obrotu gospodarczego i nie będzie tworzyć usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT. Tym samym, zarówno w przypadku nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności od osoby fizycznej będącej konsumentem, jak i od przedsiębiorcy, gdy sprzedający nie płaci ceny za transakcję, a wierzytelności nie mogą powrócić do sprzedającego, nie dochodzi do świadczenia usługi podlegającej rygorowi ustawy o podatku VAT. W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, że w przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za cenę niższą niż nominalna wartość tej wierzytelności i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tej usługi nabycia, czynność ta, jeżeli umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza, nie podlega opodatkowaniu, jako że nie stanowi odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego („NSA”) z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 NSA uznał, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego bądź należnego, jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. NSA wskazał, że badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą konieczne jest ustalenie, czy obok transakcji kupna - sprzedaży wierzytelności wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy, za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym przez nabywcę. Kiedy zaś występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. W wyroku w sprawie C#93/10 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) stwierdził, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi opodatkowanej VAT i nie dokonuje tym samym czynności opodatkowanej VAT, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. TSUE wskazał, że jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega opodatkowaniu VAT. Świadczenie usługi podlega takiemu opodatkowaniu, gdy następuje odpłatnie, tzn. jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdy świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Umowa cesji, która będzie zawierana przez Wnioskodawcę nie określa celu nabycia wierzytelności. Z chwilą zawarcia umowy cesji jedynym uprawionym do dysponowania zakupioną wierzytelnością, jako przedmiotem własności, jest nabywca wierzytelności (Wnioskodawca). Umowa cesji nie tworzy jakiegokolwiek stosunku prawnego między Wnioskodawcą a Cedentem, na podstawie którego Wnioskodawca byłby zobowiązany do świadczenia na rzecz Cedenta jakichkolwiek usług. Zauważyć należy, że świadczenie jest odpłatne, gdy z istniejącego stosunku prawnego między świadczącym usługę a usługobiorcą wynika obowiązek zapłaty wynagrodzenia w zamian za wykonanie danej usługi, przy czym musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a zapłaconym wynagrodzeniem. Na podstawie umów cesji, które będą zawierane przez Wnioskodawcę, Wnioskodawca nie będzie osiągać - poza nabyciem wierzytelności - jakiejkolwiek korzyści, jak również nie będzie świadczyć na podstawie umowy cesji odpłatnych albo nieodpłatnych usług na rzecz Cedenta. Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, która w przypadku niektórych cesji będzie występować, nie będzie stanowiła wynagrodzenia dla Wnioskodawcy, lecz będzie odzwierciedlać rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili sprzedaży. Resumując, transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności przez Wnioskodawcę po cenie niższej od jej wartości nominalnej nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez Wnioskodawcę, jako nabywcę wierzytelności, usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT, ze względu na fakt, że w takim przypadku nie będziemy mieli do czynienia z zobowiązaniem się przez Wnioskodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Jednocześnie, zgodnie z utrwaloną, stabilną linią orzecznictwa, sprzedaż wierzytelności przez cedentów, niezależnie czy dotyczy sprzedaży wierzytelności własnych czy nabytych, nie jest dokonywanym przez nich świadczeniem usług, a zatem po ich stronie nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT. Interpretacja indywidualna Rozpatrzyłem Państwa wniosek - 2 grudnia 2019 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP4.4012.666.2019.1.AK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Państwu 5 grudnia 2019 r. Skarga na interpretację indywidualną 13 grudnia 2019 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wnieśli Państwo o: 1) na zasadzie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c PPSA - uchylenie zaskarżonej Interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 2 grudnia 2019 r., znak sprawy: 0114#KDIP4.4012.666.2019.1.AK; 2) na podstawie art. 209 PPSA w zw. art. 200 PPSA - zasądzenie od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania poniesionych w sprawie w zakresie objętym skargą. Postępowanie przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił skarżoną interpretację - wyrokiem z 23 września 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 94/20. Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 27 września 2024 r. sygn. akt I FSK 72/21 oddalił skargę kasacyjną. Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny 27 września 2024 r. Odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 września 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 94/20 wpłynął do tut. Organu 22 stycznia 2025 r. Ponowne rozpatrzenie wniosku - wykonanie wyroku Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.): Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.: uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraziły Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach; ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej - stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”, który w pkt 1 stanowi, że: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...). Art. 8 ust. 1 ustawy: Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Pojęcie „świadczenie usług” ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od

dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługa w rozumieniu omawianej regulacji jest transakcją gospodarczą, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie to, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jednoznacznie z tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ww. ustawy. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy. Z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu tym podatkiem wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Istotną cechą wynagrodzenia jest więc istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Zatem czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu. W związku z tym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że zamierzają Państwo w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupować: 1) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców będących osobami fizycznymi. Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności w drodze cesji wierzytelności. Cedenci będą konsumentami w 1rozumieniu art. 22 Kodeksu cywilnego, oraz 2) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców (osoby fizyczne) od podmiotów gospodarczych (tj. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną), które wcześniej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabyły ww. wierzytelności w drodze sprzedaży wierzytelności od osób fizycznych 1będących w ramach umowy sprzedaży cesji konsumentami w rozumieniu art. 22 Kodeksu cywilnego. Jeżeli strony umowy cesji dojdą do porozumienia co do ceny będzie zawierana pomiędzy stronami (Państwem i cedentem) cesja wierzytelności. Z treści cesji wynikać będzie oświadczenie cedenta, że w określonym dniu zawarł umowę kredytu / pożyczki oraz że w konkretnym dniu spłacił w całości przedmiotowy kredyt / pożyczkę przed terminem spłaty wynikającym z umowy kredytu/pożyczki. Cedent w umowie sprzedaży wierzytelności będzie ponadto oświadczać m.in., że wierzytelność nie została zaspokojona w całości lub części przez podmiot zobowiązany. Cesja nie będzie zobowiązywać Państwa do żadnych czynności na rzecz cedenta poza zapłatą ceny. Z chwilą zawarcia umowy cesji cedent za umówioną cenę przenosi na własność cesjonariusza wszelkie wierzytelności o zapłatę całości lub pozostałej części nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki. Umowa przelewu wierzytelności nie będzie przewidywała zwrotnego przeniesienia wierzytelności. Będą Państwo dochodzić od banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo- kredytowych lub innych tzw. firm pożyczkowych wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie będą Państwo dochodzić wierzytelności wobec dłużnika na rzecz cedenta. Na cesjonariusza (na Państwa) wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane, w tym prawo do odsetek za opóźnienie w zapłacie. Pozostała należna część zwrotu nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Jest ona określana dopiero wyrokiem sądowym lub zawartą z bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo - kredytową ugodą bądź dobrowolnym uznaniem przez podmiot zobowiązany. W chwili zawierania cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które nabędą Państwo od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Państwa. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Państwa jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania żadnego innego wynagrodzenia dla Państwa. Nabędą Państwo wierzytelność we własnym imieniu. Nabyte wierzytelności będą stanowiły w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne, możliwe do dochodzenia na drodze postępowania sądowego. Będą Państwo nabywać wierzytelności sporne jedynie co do ich wysokości (w pozostałym zakresie wierzytelności będą bezsporne). W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, w celu dochodzenia przez Państwa wierzytelności niezbędne będzie kierowanie spraw na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania tytułu wykonawczego, na podstawie którego podmiot zobowiązany będzie miał obowiązek spełnić świadczenie na Państwa rzecz wraz z zasądzonymi odsetkami i kosztami procesu. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Przypuszczają Państwo, że w zdecydowanej większości spraw, jeśli nie we wszystkich, konieczne będzie postępowanie sądowe. Wydaje się jednak, że po zapadnięciu prawomocnego wyroku, dłużnik (ponieważ dłużnikiem będą głównie banki) dokona realizacji wyroku (wypłaty odszkodowania) bez potrzeby prowadzenia egzekucji komorniczej. W odniesieniu do przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia, Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania transakcji przelewu (cesji) Wierzytelności. Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). Art. 509 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego: § 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. § 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego: Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny). Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona usługi określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, a w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Dlatego usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych. Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie. Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: „Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany „kosztem zbywcy”. Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki. Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania”. W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77 /388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Jak Państwo wskazali, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które nabędą Państwo od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Państwa. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Państwa jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania na Państwa rzecz żadnego innego wynagrodzenia. WSA w Warszawie w wyroku z 23 września 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 94/20 zauważył, że: „(...) przelew wierzytelności niepodlegający zwrotnemu przeniesieniu i niezwiązany z żadnymi usługami, ani dodatkowymi świadczeniami poza zapłatą ceny sprzedaży ustaloną ostatecznie w umowie cesji, nie stanowi usługi w rozumieniu ustawy o VAT. Należy podkreślić, że koniecznym warunkiem do uznania czynności za odpłatną usługę, opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością rzeczywiście otrzymanego, bądź należnego, jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. (...) W sytuacji bowiem, gdy występuje wyłącznie zapłata ceny sprzedaży wierzytelności, nie dochodzi do świadczenia usługi, stanowiącej czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, polegającej na „wyręczeniu" zbywcy od ciężaru dochodzenia wierzytelności. Zbywca wierzytelności dokonując rozporządzenia nią, wykonuje prawo własności, przysługujące mu względem tej wierzytelności. Powoduje to, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności na zasadach wskazanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako usługa świadczona przez nabywcę wierzytelności w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.” WSA w Warszawie w wyroku tym wskazał również, że: Ponadto, Naczelny Sąd Administracyjny, uwzględniając (...) wyrok TSUE w sprawie C-93 /10, w wyroku w składzie siedmiu sędziów wydanym 19 marca 2012 r. w sprawie sygn. akt I FPS 5/11, przyjął, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie może być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT ze względu na to, że w takim przypadku nie mamy do czynienia z zobowiązaniem się przez usługodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie (wyrok dostępny, tak jak inne orzeczenia krajowych sądów administracyjnych powołane w niniejszym uzasadnieniu, w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych CBOSA pod adresem http://orzeczenia.nsa. gov.pl). Naczelny Sąd Administracyjny wskazał jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę, ustalając, czy po stronie kupującego - cesjonariusza wystąpiło wynagrodzenie bezpośrednio związane z nabyciem wierzytelności, rzeczywiście otrzymane (bądź należne), jako świadczenie wzajemne za wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę, stającą się tym samym usługą odpłatną, czyli czynnością opodatkowaną. Stanowisko wyrażone w powyższych orzeczeniach, sąd orzekający w sprawie w pełni podziela. Następnie odwołując się do okoliczności przedstawionych przez Państwa we wniosku, WSA w Warszawie wskazał, że: „Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że z umowy sprzedaży wierzytelności zawartej między skarżącym a cedentem nie będzie wynikać jakiekolwiek wynagrodzenie należne od cedenta dla cesjonariusza (skarżącego), stąd nie może być mowy o wykonywaniu przez A. odpłatnej usługi. Egzekwowanie przez skarżącego powyższych wierzytelności (należności) na swoją rzecz będzie zwyczajnym elementem obrotu gospodarczego i nie będzie stanowić usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Tym samym, zarówno w przypadku nabycia przez A. wierzytelności od osoby fizycznej będącej konsumentem, jak i od przedsiębiorcy, gdy sprzedający nie płaci ceny za transakcję, a wierzytelności nie mogą powrócić do sprzedającego, nie dochodzi do świadczenia usługi podlegającej rygorowi ustawy o podatku VAT. Skarżący trafnie zwrócił uwagę na to, że w orzecznictwie jednolicie przyjmuje się, iż w przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za cenę niższą niż nominalna wartość tej wierzytelności i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tej usługi nabycia, czynność ta, jeżeli umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jako że nie stanowi odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Wynagrodzeniem cesjonariusza z tytułu tego rodzaju czynności nie jest, w szczególności, różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, która odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W takim przypadku nie ma znaczenia, że cesjonariusz wierzytelności nabywa je w celu ich ściągnięcia, gdyż w momencie realizacji tej czynności czyni to na własny rachunek i ryzyko, a nie na rachunek i ryzyko cedenta wierzytelności”. Końcowo WSA w Warszawie orzekł, że: Z opisu zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku, nabywane wierzytelności będą wymagalne, ich cena ustalana będzie poniżej wartości nominalnej i nie będzie zawierała żadnego wynagrodzenia dla zbywcy, zaś cesja będzie miała charakter definitywny, a nabycie wierzytelności nastąpi na ryzyko skarżącego we własnym imieniu. Ponadto uzyskanie kwoty wierzytelności nie jest całkowicie pewne, gdyż w wielu przypadkach będzie wymagało przeprowadzenia postępowania sądowego, a zatem do cesji tych wierzytelności znajdą zastosowanie tezy powołanych powyżej wyroków: TSUE z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 oraz NSA z 19 marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt I FPS 5/11. Egzekwowanie własnych należności na swoją rzecz jest zwyczajnym elementem obrotu gospodarczego i nie tworzy usługi w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, a w konsekwencji, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (tak też wyrok NSA z 14 lutego 2018 r. sygn. akt I FSK 344/17). Nabycie wierzytelności w imieniu własnym i na własne ryzyko, w sytuacji gdy cena za wierzytelności ustalona została poniżej ich wartości nominalnej i odzwierciedla ich rzeczywistą wartość z chwili sprzedaży, nie może być traktowana jako odpłatna usługa ściągania długów. Stwierdzenie więc w odniesieniu do takiej czynności, że wnioskodawcy nie przysługuje żadne wynagrodzenie, uzasadnia stanowisko, iż nie podlega ona w związku z tym opodatkowaniu podatkiem VAT (tak, wyrok NSA z 26 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2323/15). Należy zaznaczyć, że umowa cesji, która będzie zawierana przez skarżącego nie określa celu nabycia wierzytelności. Z chwilą zawarcia umowy cesji jedynym uprawionym do dysponowania zakupioną wierzytelnością, jako przedmiotem własności, jest nabywca wierzytelności (A.). Umowa cesji nie tworzy żadnego stosunku prawnego między skarżącym (nabywcą) a cedentem (zbywcą), na podstawie którego skarżący byłby zobowiązany do świadczenia na rzecz cedenta jakichkolwiek usług. Powyżej już wyjaśniono natomiast, że świadczenie jest odpłatne, gdy z istniejącego stosunku prawnego między świadczącym usługę, a usługobiorcą wynika obowiązek zapłaty wynagrodzenia w zamian za wykonanie danej usługi, przy czym musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a zapłaconym wynagrodzeniem. Na podstawie umów cesji, które będą zawierane przez skarżącego, nie będzie on osiągać - poza nabyciem wierzytelności - jakiejkolwiek korzyści, jak również nie będzie świadczyć na podstawie umowy cesji odpłatnych albo nieodpłatnych usług na rzecz cedenta. Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, która w przypadku niektórych cesji będzie występować, nie będzie stanowiła wynagrodzenia dla skarżącego, lecz będzie odzwierciedlać rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili sprzedaży. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności przez skarżącego po cenie niższej od jej wartości nominalnej nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez skarżącego, jako nabywcę wierzytelności, usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, ze względu na to, że w takim przypadku nie będziemy mieli do czynienia z zobowiązaniem się przez A. do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Jednocześnie, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, sprzedaż wierzytelności przez cedentów, niezależnie czy dotyczy sprzedaży wierzytelności własnych czy nabytych, nie jest dokonywanym przez nich świadczeniem usług, zatem po ich stronie nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT”. Z uwagi zatem na stanowisko WSA w Warszawie wyrażone w wyroku z 23 września 2020 r. sygn. akt III SA/Wa 94/20 oraz na treść ww. wyroku TSUE z 27 października 2011 r., w sprawie C#93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, nabycie przez Państwa wierzytelności, o których mowa we wniosku, nie będzie stanowiło usługi określonej w art. 8 ust. 1 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy, a w związku z tym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W okolicznościach przedstawionych przez Państwa we wniosku nie będzie miało miejsca świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy zarówno w przypadku nabycia przez Państwa wierzytelności od osoby fizycznej będącej konsumentem, jak i od przedsiębiorcy, który nabył wcześniej sprzedawaną Państwu wierzytelność od konsumenta (osoby fizycznej). Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania pierwotnej interpretacji, tj. 2 grudnia 2019 r. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.