Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
5 marca 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji
indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług w zakresie skutków
podatkowych wprowadzenia energii elektrycznej wytworzonej w Instalacjach do sieci
elektrycznej. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką z ograniczoną
odpowiedzialnością ze 100% udziałem Gminy A. Przedmiotem przeważającej działalności
Spółki jest pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody (PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) 36.00.Z).
Spółka jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT (podatek dochodowy od osób prawnych)) oraz czynnym
podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT (podatek od towarów i usług)).
Spółka dokonała montażu instalacji fotowoltaicznych (dalej zwanych także „Instalacje” lub
„Mikroinstalacje”), które mają na celu zmniejszenie kosztów zużycia energii elektrycznej
dla wybranych nieruchomości należących do Spółki, z zastosowaniem tzw. odnawialnych
źródeł energii.
Instalacje te zostały przyłączone do sieci elektroenergetycznej jako źródła wytwórcze,
które spełniają wymogi tzw. mikroinstalacji OZE w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia
20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (dalej: „ustawa o OZE”). Powyższe
stwierdzają uzyskane przez Wnioskodawcę oświadczenia o przyłączeniu danej Instalacji do
sieci elektroenergetycznej danej Instalacji oraz stwierdzeniu, iż stanowi ona mikroinstalcję
wystawione zgodnie z art. 7 ust. 8d(7) ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo
energetyczne (dalej: „ustawa Prawo energetyczne”) przez przedsiębiorstwo energetyczne
zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej (dalej: „Przedsiębiorstwo Energetyczne” lub
„Zakład Energetyczny”), z którym Spółka ma podpisane umowy kompleksowe na sprzedaż
i dystrybucję energii elektrycznej, tj. umowy o których mowa w art. 2 pkt 35a ustawy o
OZE. W zaświadczeniach, o których mowa powyżej Zakład Energetyczny potwierdził
również status Spółki jako prosumenta energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27a
ustawy o OZE (dalej: „Prosument”).
Jak już wskazano powyżej, Spółka dokonała montażu (a następnie podłączenia do sieci
elektroenergetycznej) Instalacji na nieruchomościach Spółki. Dzięki opisanym
Mikroinstalacjom Spółka uzyskuje więc energię elektryczną wykorzystywaną następnie w
prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Spółka jest odbiorcą
końcowym, tj. odbiorcą dokonującym zakupu paliw lub energii na własny użytek w
rozumieniu art. 3 pkt 13a ustawy Prawo energetyczne.
W związku z uruchomieniem Instalacji na obiektach należących do Spółki, a następnie jej
przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego oraz wytwarzaniem
za pośrednictwem Instalacji energii elektrycznej, która jest wprowadzana do sieci
dystrybucyjnej elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego, Spółka jako Prosument
rozlicza się obecnie z Zakładem Energetycznym z energii elektrycznej pobranej, ale
również energii elektrycznej wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej.
W zakresie części Instalacji Wnioskodawcy, których dotyczy niniejszy wniosek rozliczenie
to (rozliczenie z Zakładem Energetycznym) następuje w systemie tzw. „net billingu” w
rozumieniu przepisów ustawy o OZE. W związku z powyższym wytworzona w Instalacjach
energia elektryczna, która następnie jest odprowadzona do sieci Zakładu Energetycznego,
jest rozliczana pomiędzy Wnioskodawcą, a Zakładem Energetycznym w ramach tzw. „net-
billingu”, o którym mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE, tj. na zasadach właściwych
dla instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci
elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r.
Jednocześnie Wnioskodawca zaznacza, iż niniejszy wniosek dotyczy wyłącznie skutków
podatkowych rozliczeń pomiędzy Wnioskodawcą, a Zakładem Energetycznym związanych
z przekazywaniem energii elektrycznej do sieci Zakładu Energetycznego produkowanej
przez Instalacje rozliczane w systemie net-billing, nie dotyczy zaś Instalacji objętych innym
systemem rozliczeń (którym na dzień złożenia wniosku jest net-metering).
We wskazanych umowach kompleksowych zawartych z Zakładem Energetycznym brak
jest postanowień dotyczących dokumentowania przez Spółkę za pomocą faktur VAT
dostaw wytworzonej z udziałem Instalacji energii elektrycznej oraz kwestii ewentualnych
terminów płatności potencjalnych należności z tego tytułu, jak również innych zasad
dotyczących wzajemnego rozliczania związanego z tą wytwarzaną energią elektryczną i
systemem tzw. „net-billingu”.
Wobec braku szczegółowych postanowień umów kompleksowych odnoszących się do
zasad rozliczania energii elektrycznej wytworzonej przez Wnioskodawcę i wprowadzonej
do sieci Zakładu energetycznego rozliczenie to następuje na zasadach określonych w
ustawie o OZE z uwzględnieniem praktyki rozliczeń stosowanej przez Zakład Energetyczny.
Zgodnie z art. 4c ust. 1 ustawy o OZE rozliczenia Prosumenta ze sprzedawcą oparte są o
konto prosumenta, które służy ewidencjonowaniu ilości energii elektrycznej pobranej i
wprowadzonej przez Prosumenta oraz wartości energii elektrycznej wprowadzonej do
sieci elektroenergetycznej wobec wartości energii elektrycznej pobranej z tej sieci przez
Prosumenta w celu jej zużycia na potrzeby własne w oparciu o ustalone dla każdego
okresu saldowania salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie. I dalej, saldowanie
dokonywane jest odrębnie dla każdego okresu bilansowania, tj. oddzielnie dla każdej
godziny doby. Zatem każda zakończona godzina doby podlega saldowaniu ilościowemu, w
rezultacie czego mogą powstać salda dodatnie, salda ujemne lub zbilansowanie.
Okres zbilansowany, w myśl art. 4 ust. 3a ustawy o OZE, oznacza saldo 0.
Z kolei saldo dodatnie to sytuacja, gdy występuje wartość nadwyżki energii elektrycznej
pobranej nad wprowadzoną do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta.
Wartość tę ustala się jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda dodatniego
oraz ceny sprzedaży energii elektrycznej uwzględniającej obowiązkowe obciążenia
podatkowe (brutto) stosowanej w rozliczeniach pomiędzy sprzedawcą i Prosumentem dla
danego okresu rozliczenia niezbilansowania (art. 4c ust. 3 ustawy o OZE).
Saldo ujemne oznacza wartość nadwyżki energii elektrycznej wprowadzonej nad pobraną
z sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta. Wartość tę ustala się jako iloczyn ilości
energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego oraz rynkowej ceny energii elektrycznej
dla każdego okresu rozliczenia.
Jak wynika z art. 4b ustawy o OZE, w przypadku prosumenta energii odnawialnej lub
prosumenta zbiorowego energii odnawialnej, który po raz pierwszy wytworzył energię
elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej do dnia 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której
mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i
stanowi iloczyn:
1) sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta
zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania
niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art.
4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;
2) rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 6, wyznaczonej
dla danego miesiąca kalendarzowego.
Szczegółowy sposób wyznaczania ceny rynkowej energii elektrycznej został uregulowany
w art. 4b ust. 6 i 7 ustawy o OZE.
Natomiast w przypadku prosumenta, który po raz pierwszy wytworzył energię elektryczną
w instalacji odnawialnego źródła energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej od dnia 1 lipca 2024 r., przy ustaleniu wartości energii elektrycznej
będą brane rynkowe ceny energii elektrycznej dla każdego okresu rozliczenia
niezbilansowania, tj. dla każdej godziny doby będzie odrębnie ustalana cena energii
elektrycznej (art. 4b ust. 2, 4 i 5 ustawy o OZE).
Drugim etapem funkcjonowania systemu net-billing jest rozliczenie różnicy wartości
energii wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej przez Prosumenta oraz energii
elektrycznej pobranej z sieci przez Prosumenta. Rozliczenie oparte jest o wyliczenie
wartości sald dla okresów niezbilansowanych, tj. wszystkich godzin dób, dla których saldo
było dodatnie lub ujemne.
Rozliczenie różnicy wartości może spowodować:
zobowiązanie Prosumenta wobec Sprzedawcy (art. 4 ust. 3a i art. 4c ust. 3 ustawy o
OZE), gdy suma wartości sald dodatnich będzie większa nad sumą sald ujemnych;
powstanie depozytu prosumenckiego, gdy suma wartości sald ujemnych będzie
większa nad sumą sald dodatnich. Celem depozytu jest pomniejszanie
zobowiązania Prosumenta w następnych okresach rozliczeniowych (art. 4c ust. 1, 2
i 4 ustawy o OZE).
Pomniejszenie zobowiązań Prosumenta następuje poprzez zmniejszanie zobowiązania
wobec Sprzedawcy w kolejnych okresach rozliczeniowych, w których występuje nadwyżka
sum wartości sald dodatnich nad sumą sald ujemnych.
Kwota depozytu może być rozliczona przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia
przypisania danej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie Prosumenta (art. 4c ust. 5
ustawy o OZE).
Po upływie 12 miesięcy od dnia przypisania danej kwoty środków do depozytu
prosumenckiego niewykorzystane środki w części stanowiącej nie więcej niż 20% wartości
energii elektrycznej wprowadzonej w danym miesiącu kalendarzowym stanowią nadpłatę,
którą Sprzedawca zwraca w terminie nie dłuższym niż do końca 13 miesiąca
następującego po danym miesiącu, w którym powstał ten depozyt (art. 4 ust. 11 pkt 2
ustawy o OZE).
Zgodnie z art. 4 ustawy o OZE to sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii
elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości
energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez
prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji.
Kolejno sprzedawca przygotowane rozliczenie sprzedaży energii elektrycznej i świadczenie
usługi dystrybucji przesyła w formie faktury Prosumentowi.
Jak wskazano powyżej, umowa kompleksowa zawarta pomiędzy Zakładem Energetycznym
a Spółką reguluje wyłącznie zasady rozliczania energii pobranej przez Spółkę. Umowa
przewiduje m.in. miesięczne okresy rozliczeniowe z tytułu rozliczenia energii pobranej
przez Spółkę.
W umowie kompleksowej brak jest postanowień dotyczących dokumentowania przez
Spółkę za pomocą faktur VAT dostaw wytworzonej z udziałem Instalacji energii
elektrycznej oraz kwestii ewentualnych terminów płatności potencjalnych należności z
tego tytułu, jak również innych zasad dotyczących wzajemnego rozliczania związanego z tą
wytwarzaną energią elektryczną i systemem tzw. „net-billingu”.
Wobec braku postanowień umownych w zakresie rozliczenia dostaw wytworzonej z
udziałem Instalacji, rozliczenie pomiędzy Spółką a Zakładem Energetycznym odbywa się w
oparciu o model rozliczeń stosowany przez Zakład Energetyczny polegający na określeniu
danych niezbędnych do rozliczenia wartości energii wprowadzonej do sieci przez Spółkę
na fakturze dokumentującej dostawę energii elektrycznej przez Zakład Energetyczny na
rzecz Spółki.
Faktura wystawiona przez Zakład Energetyczny zawiera informacje o wartości sumy
godzinowych sald dodatnich oraz wartości sumy godzinowych sald ujemnych dla danego
miesięcznego okresu rozliczeniowego.
Suma godzinowych sald ujemnych w danym miesięcznym okresie rozliczeniowym zasila
depozyt prosumenta w ramach konta Spółki.
Suma godzinowych sald dodatnich stanowi podstawę do ustalenia wynagrodzenia
Zakładu Energetycznego z tytułu energii elektrycznej pobranej przez Spółkę.
Wartość zobowiązania Spółki wobec Zakładu Energetycznego z tytułu energii pobranej jest
regulowana poprzez potrącenie określonej kwoty z depozytu prosumenta. Wartość kwoty
potrącanej z depozytu prosumenta może, ale nie musi odpowiadać wartości sumy
godzinowych sald ujemnych w danym okresie rozliczeniowym, którego dotyczy faktura.
Przedmiotem potrącenia może być zatem niższa kwota niż suma godzinowych sald
ujemnych w danym miesięcznym okresie rozliczeniowym, którego dotycz faktura
wystawiona przez Zakład Energetyczny.
Faktura określa termin płatności na rzecz Zakładu Energetycznego za zobowiązanie Spółki
z tytułu energii pobranej pomniejszone o wartość kwoty potrąconej z depozytu
prosumenta.
Z chwilą upływu terminu płatności określonego na fakturze dochodzi do potrącenia
wierzytelności Spółki z tytułu energii wprowadzonej z wierzytelnością Zakładu
Energetycznego z tytułu energii pobranej przez Spółkę.
Umowa kompleksowa łącząca Spółkę z Zakładem Energetycznym nie przewiduje
możliwości rozliczenia wartości energii wprowadzonej do sieci w inny sposób niż
przeznaczenie wartości tej energii zaewidencjonowanej na depozycie prosumenckim na
rozliczenie zobowiązań Spółki wobec Zakładu Energetycznego (ewentualnie zwrot
środków w przypadku niewykorzystania przez 12 miesięcy od dnia przypisania na
zasadach określonych w art. 4c ust. 5 i 6 ustawy o OZE).
Pytania
1. Czy wprowadzanie przez Wnioskodawcę energii elektrycznej do sieci, w przypadku
rozliczenia w systemie net-billing stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?
2. W którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzania energii
elektrycznej do sieci w systemie net-billing?
3. Co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci
w systemie net-billing?
4. W jakim terminie Wnioskodawca powinien wystawić fakturę, dokumentującą
wprowadzenie energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing?
Państwa stanowisko w sprawie
Ad 1
W ocenie Wnioskodawcy wprowadzanie energii elektrycznej do sieci, w przypadku
rozliczenia w systemie net-billing z Zakładem Energetycznym, stanowi czynność
podlegającą opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 361, dalej: „ustawa o VAT”) opodatkowaniu podatkiem od
towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na
terytorium kraju.
W myśl art. 2 pkt 6 i 22 ustawy o VAT, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6) towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii;
22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie
usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę
towarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1
pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Wprowadzając energię elektryczną do sieci, w ramach rozliczenia w systemie net-billing,
Wnioskodawca dokonuje na rzecz Zakładu Energetycznego dostawy towarów w
rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1
pkt 1 ustawy o VAT.
W związku z powyższym wprowadzanie energii elektrycznej do sieci w okolicznościach
opisanych w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym stanowi czynność podlegającą
opodatkowaniu podatkiem VAT.
Ad 2
Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT, w przypadku sprzedaży energii
elektrycznej - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury.
Zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4
ustawy o VAT, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek
podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art.
106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu
płatności.
Zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż z
upływem terminu płatności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o
VAT.
W świetle powyższych regulacji co do zasady obowiązek podatkowy w przypadku
sprzedaży energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia faktury - nie później niż z
upływem terminu płatności. Gdy faktura nie zostanie wystawiona w tym terminie -
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności i z tą datą należy
wykazać podatek VAT należny w JPK VAT.
Umowa łącząca Spółkę z Zakładem Energetycznym nie reguluje zagadnienia wystawiania
faktur przez Spółkę. Umowa nie określa również terminu płatności zobowiązania wobec
Spółki z tytułu energii wprowadzonej przez Spółkę.
Faktury wystawiane przez Zakład Energetyczny obejmują miesięczny okres rozliczeniowy.
Faktura zawiera również termin płatności zobowiązania Spółki wobec Zakładu
Energetycznego z tytułu energii pobranej.
W modelu rozliczenia opartym o saldowanie wartościowe w istocie dochodzić będzie do
wzajemnego potrącenia wierzytelności. Wzajemna kompensata wierzytelności, polegająca
na zaliczeniu jednej wierzytelności na poczet drugiej dokonywana jest w świetle
obowiązujących przepisów prawa, tj. ustawy o OZE oraz Kodeksu cywilnego (art. 498 k.c.).
W ocenie Wnioskodawcy, skoro kwota wynagrodzenia z tytułu energii wprowadzonej do
sieci przez Prosumenta ma być potrącona z płatnością, jaką Prosument płaci do Zakładu
Energetycznego - to można przyjąć jako termin płatności wynagrodzenia na rzecz
Prosumenta za energię wprowadzoną datę terminu płatności wskazaną na fakturze
wystawionej przez Zakład Energetyczny.
Wobec tego w przedmiotowym przypadku, gdy kwota ma być de facto potrącona z
płatności jaką Wnioskodawca uiszcza do Zakładu Energetycznego, to w ocenie
Wnioskodawcy można przyjąć, iż obowiązek podatkowy powstaje w dacie terminu
płatności wskazanej przez Zakład Energetyczny w wystawionej fakturze.
Tym samym, w opisanym przypadku obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu
terminu płatności. W tym przypadku będzie to ten sam termin płatności, który będzie
wskazany na fakturze wystawianej przez Zakład Energetyczny, pod warunkiem, że faktura
ta zostanie doręczona przed upływem terminu płatności wskazanym na tej fakturze.
Natomiast, gdyby faktura wystawiona przez Zakład Energetyczny została doręczona z
opóźnieniem, tj. po upływie terminu płatności wskazanego na fakturze, obowiązek
podatkowy powstanie w dacie doręczenia tej faktury, ponieważ dopiero w dacie
doręczenia dojdzie do skutecznego złożenia oświadczenia o potrąceniu, które jest
warunkiem potrącenia wierzytelności.
Ad 3
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3
i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę,
którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu
sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi
dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi
bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez
podatnika.
W art. 29a ust. 6 ustawy o VAT wskazano, iż podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty
podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia,
pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub
usługobiorcy.
Jak wynika z art. 4b ustawy o OZE, w przypadku prosumenta energii odnawialnej lub
prosumenta zbiorowego energii odnawialnej, który po raz pierwszy wytworzył energię
elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej do dnia 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której
mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i
stanowi iloczyn:
1) sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta
zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania
niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art.
4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;
2) rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 6, wyznaczonej
dla danego miesiąca kalendarzowego.
Przepis ustawy o OZE wyznacza wartość kwoty należnej prosumentowi za wprowadzenie
energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej określając ją jako iloczyn ilości energii
elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej, przy czym
rozliczenie tej kwoty może nastąpić przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania
danej kwoty jako depozyt prosumencki na koncie Prosumenta (art. 4c ust. 5 i 6 ustawy o
OZE).
Wobec tego mając na uwadze konstrukcję normatywną podstawy opodatkowania
wyrażoną w przytoczonych powyżej przepisach ustawy o VAT, powołany przepis ustawy o
odnawialnych źródłach energii oraz przyjęte zasady rozliczeń podstawą opodatkowania
będzie wartość energii wprowadzonej do sieci przez Prosumenta zaewidencjonowana na
depozycie prosumenta podlegająca potrąceniu ze zobowiązaniem Prosumenta wobec
Zakładu Energetycznego z tytułu energii pobranej.
Wynagrodzeniem Spółki z tytułu energii wprowadzonej do sieci Zakładu Energetycznego
jest bowiem wyłącznie kwota potrącana z depozytu prosumenckiego, a nie wartość sumy
godzinowych sald ujemnych ustalonej dla danego miesięcznego okresu rozliczeniowego
ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej
ceny energii elektrycznej w danym okresie rozliczeniowym.
Wobec braku regulacji umownych Spółka nie może domagać się do Zakładu
Energetycznego zapłaty innej kwoty niż kwota zewidencjonowana na depozycie
prosumenckim podlegająca potrąceniu ze zobowiązaniem wobec Zakładu Energetycznego
z tytułu energii pobranej. Niezasadne byłoby zatem przyjmowanie, że podstawą
opodatkowania jest kwota, której rozliczenie (a tym samym termin płatności) jest przyszły i
niepewny co do ostatecznej wysokości.
Ad 4
Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
wystawienia faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu
przewodowego.
Zgodnie z art. 19a ust. 7 ustawy o VAT w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4
ustawy o VAT, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek
podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art.
106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu
płatności.
Zgodnie z art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT fakturę wystawia się nie później niż z
upływem terminu płatności w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o
VAT.
Z powyższych przepisów wynika, że w przypadku dostawy energii elektrycznej wystawienie
faktury jest nierozerwalnie związane z momentem powstania obowiązku podatkowego.
Zgodnie bowiem z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy o VAT obowiązek
podatkowy w przypadku dostawy energii elektrycznej powstaje z chwilą wystawienia
faktury, natomiast gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem
obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu płatności.
Mając na uwadze powyższe, upływ terminu płatności jest najpóźniejszym momentem, w
którym podatnik powinien wystawić fakturę z tytułu dostawy energii elektrycznej. Przy
czym obowiązek wystawienia faktury powstaje wyłącznie w zakresie wartości sprzedaży,
co do której upływa termin płatności.
Umowa kompleksowa łącząca Spółkę z Zakładem Energetycznym nie określa terminu
płatności wierzytelność z tytułu wprowadzenia do sieci energii elektrycznej przez Spółkę.
Rozliczenie następuje poprzez potrącenie wartości zaewidencjonowanej na depozycie
prosumenckim Spółki z wierzytelnością Zakładu Energetycznego za energię pobraną przez
Spółkę. Potrącenie następuje w terminie płatności wskazanym na fakturze wystawianej
przez Zakład Energetyczny na rzecz Spółki. Tym samym termin płatności z tytułu energii
wprowadzonej do sieci przez Spółkę będzie upływał w terminie potrącenia wierzytelności
Zakładu Energetycznego z tytułu energii pobranej z wierzytelnością Spółki z tytułu energii
wprowadzonej zewidencjonowanej na depozycie prosumenckim w zakresie potrącanej
kwoty.
W związku z powyższym Spółka powinna wystawić fakturę nie później niż w terminie
płatności wskazanym na fakturze wystawianej przez Zakład Energetyczny na rzecz Spółki,
pod warunkiem że faktura ta zostanie doręczona przed upływem terminu płatności
wskazanym na tej fakturze. Natomiast, gdyby faktura wystawiona przez Zakład
Energetyczny została doręczona z opóźnieniem, tj. po upływie terminu płatności
wskazanym na fakturze, obowiązek podatkowy powstanie w dacie doręczenia tej faktury,
ponieważ dopiero w dacie doręczenia dojdzie do skutecznego złożenia oświadczenia o
potrąceniu, które jest warunkiem potrącenia wierzytelności.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części
nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług definiuje ustawa z dnia 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwana dalej
„ustawą” lub „ustawą o VAT”.
Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...) podlegają odpłatna dostawa
towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Art. 2 pkt 6 i 22 ustawy o VAT:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
6) towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie
energii;
22) sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne
świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową
dostawę towarów.
Art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się
przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde
świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu
art. 7 (...).
Aby czynność podlegała opodatkowaniu, musi być wykonana odpłatnie.
Czynność jest odpłatna, gdy jest wykonywana za wynagrodzeniem. Oznacza to, że
podmiot świadczący usługę jest uprawniony, aby żądać zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np.
w postaci świadczenia wzajemnego) od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej. Otrzymana
zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być
należne za wykonanie tego świadczenia. Odpłatność określana jest przez strony umowy i
jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne.
Z przepisów nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia
usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również
przybrać postać rzeczową - zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną - zapłata
w części pieniężna i w części rzeczowa. Aby uznać czynność za odpłatną wystarczające jest,
by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia
wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.
A zatem, świadczenie jest odpłatne, gdy istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym
usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi wypłacane jest wynagrodzenie. Musi
istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią
wynagrodzeniem. Oznacza to, że ze stosunku prawnego, na podstawie którego
wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz
świadczącego usługę.
Jeżeli nie istnieje podmiot, który odnosi lub powinien odnosić konkretne korzyści o
charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, to świadczenie nie jest
czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Jednak nie każda dostawa towarów czy świadczenie usług podlega opodatkowaniu
podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu, musi być
wykonana przez podatnika.
Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o
której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców
lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz
rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność
gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu
towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów
zarobkowych.
W analizowanej sprawie zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o
odnawialnych źródłach energii (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą
o OZE”.
Art. 2 pkt 19 i pkt 27a ustawy o OZE:
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
19) mikroinstalacja - instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy
zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci
elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy
osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc
zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW;
27a) prosument energii odnawialnej - odbiorcę końcowego wytwarzającego energię
elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w
mikroinstalacji, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego
odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu
przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami wydanymi
na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej
(Dz.U. z 2023 r. poz. 773).
Art. 3 pkt 1 ustawy o OZE:
Podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii
elektrycznej z odnawialnych źródeł energii wymaga uzyskania koncesji na zasadach i
warunkach określonych w ustawie - Prawo energetyczne, z wyłączeniem wytwarzania
energii elektrycznej w mikroinstalacji.
Art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE:
Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, dokonuje rozliczenia wartości energii
elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca
2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii
odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego
energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do
sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci
dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31 marca 2022 r., z
wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej zgodnie z art. 4d ust. 2-11, wobec wartości energii elektrycznej
pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne.
Art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o OZE:
Rozliczenia, o którym mowa w ust. 1 i 1a, w odniesieniu do prosumenta energii
odnawialnej - dokonuje się z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 2a-2d,
na podstawie wskazań układu pomiarowo-rozliczeniowego dokonującego pomiaru
ilości energii elektrycznej w punkcie poboru energii prosumenta energii odnawialnej.
Szczegółowy sposób rozliczania prosumenta z udostępnionej energii regulują przepisy art.
4 ust. 2a-7 ustawy o OZE.
Art. 4 ust. 8 ustawy o OZE:
Wytwarzanie i wprowadzanie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej energii
elektrycznej, o której mowa w ust. 1 oraz ust. 1a, przez prosumenta energii
odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta
wirtualnego energii odnawialnej niebędącego przedsiębiorcą, o którym mowa w
ustawie - Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej w
rozumieniu art. 3 tej ustawy.
Art. 4b ust. 1 i ust. 2 ustawy o OZE:
1. W przypadku gdy prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii
odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i
wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022
r. do 30 czerwca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa w art. 4 ust. 1a
pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i stanowi iloczyn:
1) sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta
zbiorowego energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania
niezbilansowania (t) składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej
w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartości ujemne;
2) rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 5,
wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.
2. W przypadku gdy prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii
odnawialnej lub prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię
elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej od 1 lipca 2024 r., wartość energii elektrycznej, o której mowa
w art. 4 ust. 1a pkt 2, jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego i
stanowi sumę następujących iloczynów wyznaczonych dla poszczególnych okresów
rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu:
1) ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta
zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii
odnawialnej oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość
ujemną;
2) rynkowej ceny energii elektrycznej, o której mowa w ust. 4, przy czym jeżeli
wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania niezbilansowania (t),
to w celu wyznaczania wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w
okresie t przez prosumenta energii odnawialnej niebędącego równocześnie
prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym
energii odnawialnej przyjmuje się cenę równą zero, z zastrzeżeniem ust. 17 i 18.
Art. 4c ust. 1 - 2 ustawy o OZE:
1. Sprzedawca, o którym mowa w art. 40 ust. 1a, w celu prowadzenia rozliczeń, o
których mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2, prowadzi konto dla prosumenta energii
odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta
wirtualnego energii odnawialnej, zwane dalej „kontem prosumenta”, na którym
ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej, o których
mowa w art. 4 ust. 1a, oraz wynikającą z nich wartość środków za energię
elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci,
zwaną dalej „depozytem prosumenckim”.
2. Depozyt prosumencki przeznaczany jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta
energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta
wirtualnego energii odnawialnej z tytułu zakupu energii elektrycznej od sprzedawcy
prowadzącego konto prosumenta, o którym mowa w ust. 1.
Art. 40 ust. 1 - 1aa ustawy o OZE:
1. Obowiązek zakupu energii elektrycznej, o którym mowa w art. 41 ust. 1, art. 42
ust. 1, art. 70c ust. 2 oraz art. 92 ust. 1, wykonuje wyznaczony przez Prezesa URE
sprzedawca energii elektrycznej, zwany dalej "sprzedawcą zobowiązanym", na
podstawie umowy, o której mowa w art. 5 ustawy - Prawo energetyczne.
1a. Sprzedawca zobowiązany, o którym mowa w ust. 1, ma obowiązek dokonać
rozliczenia, o którym mowa w art. 4 ust. 1-3 oraz w art. 38c ust. 3, chyba że
rozliczenia dokonuje sprzedawca wybrany przez prosumenta energii odnawialnej,
prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii
odnawialnej lub spółdzielnię energetyczną, na podstawie umowy kompleksowej lub
umowy sprzedaży.
1aa. Sprzedawcą wybranym, o którym mowa w ust. 1a, może być także sprzedawca
zobowiązany.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem VAT.
W celu zmniejszenia kosztów zużycia energii elektrycznej w wybranych nieruchomościach
zamontowali Państwo instalacje fotowoltaiczne, które są mikroinstalacjami w rozumieniu
ustawy o OZE. Instalacje zostały przyłączone do sieci elektroenergetycznej. W związku z
tym jako prosument rozliczają się Państwo się z Zakładem Energetycznym z energii
elektrycznej pobranej, ale również wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej.
Rozliczenie to następuje w systemie tzw. „net-billingu” w rozumieniu przepisów ustawy o
OZE.
Umowa kompleksowa, którą zawarli Państwo z Zakładem Energetycznym, reguluje
wyłącznie zasady rozliczania energii pobranej przez Państwa, w szczególności przewiduje
miesięczne okresy rozliczeniowe. W umowie tej nie ma natomiast postanowień
dotyczących zasad wzajemnego rozliczania związanego z tą wytwarzaną energią
elektryczną i z systemem net-billingu.
Wobec tego rozliczenie pomiędzy Państwem a Zakładem Energetycznym odbywa się w
oparciu o model rozliczeń stosowany przez Zakład Energetyczny: na fakturze
dokumentującej dostawę energii elektrycznej przez Zakład Energetyczny na Państwa
rzecz, Zakład Energetyczny określa dane niezbędne do rozliczenia wartości energii
wprowadzonej przez Państwa do sieci. Są to informacje o wartości sumy godzinowych sald
dodatnich oraz wartości sumy godzinowych sald ujemnych dla danego miesięcznego
okresu rozliczeniowego.
Suma godzinowych sald ujemnych w danym miesięcznym okresie rozliczeniowym zasila
depozyt prosumenta w ramach Państwa konta. Suma godzinowych sald dodatnich
stanowi postawę do ustalenia wynagrodzenia Zakładu Energetycznego z tytułu energii
elektrycznej pobranej przez Państwa.
Wartość Państwa zobowiązania wobec Zakładu Energetycznego z tytułu energii pobranej
jest regulowana poprzez potrącenie określonej kwoty z depozytu prosumenta.
Państwa wątpliwości dotyczą opodatkowania czynności wprowadzania energii elektrycznej
do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie net-billing.
Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług sprzedaż energii elektrycznej,
stanowiącej towar (w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii), za
wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów na
zasadach dla niej określonych. Kwalifikacji tej nie zmienia treść art. 4 ust. 8 ustawy o OZE,
gdyż ustawa o podatku od towarów i usług definiuje we własnym zakresie działalność
gospodarczą i definicja ta jest szersza niż np. zakres działalności gospodarczej wynikający
z ustawy Prawo przedsiębiorców.
Znajduje to potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w
sprawie C#219/12 Fuchs, w którym Trybunał uznał, że:
„Eksploatacja zainstalowanego na służącym prywatnym celom domu mieszkalnym
lub obok niego modułu fotowoltaicznego, skonstruowanego w ten sposób, że po
pierwsze ilość wytworzonej energii elektrycznej jest zawsze niższa od ilości energii
elektrycznej ogółem zużytej przez użytkownika modułu do celów prywatnych, a po
drugie energia ta jest dostarczana do sieci za wynagrodzeniem o charakterze stałym,
stanowi „działalność gospodarczą” w rozumieniu tych przepisów”.
Zatem sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z
odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję
działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna
dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE C-219/12.
Z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE wynika wartość kwoty należnej prosumentowi za
wprowadzenie energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej - jest ona określona jako iloczyn
ilości energii elektrycznej wynikający z salda ujemnego i rynkowej ceny energii elektrycznej.
Kwotę tą należy uznać za wynagrodzenie należne Państwu jako prosumentowi, za
dostawę energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej, na rzecz Zakładu
Energetycznego.
W okolicznościach analizowanej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy więc
rozpatrywać jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a
Państwa należy uznać za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o
VAT - bowiem dokonują Państwo dostawy energii elektrycznej wytworzonej w Instalacjach
na podstawie umowy cywilnoprawnej, zawartej z zakładem energetycznym, i otrzymują za
to wynagrodzenie.
W konsekwencji, jako prosument i czynny podatnik VAT, wprowadzając do sieci
energetycznej energię wyprodukowaną w Instalacjach, dokonują Państwo na rzecz
przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o
VAT.
Zatem wprowadzanie przez Państwa energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia
w systemie net-billing, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Sformułowali Państwo również wątpliwości, które dotyczą momentu powstania obowiązku
podatkowego z tytułu wprowadzania energii elektrycznej do sieci w systemie net-billing
oraz terminu wystawienia przez Państwa faktury dokumentującej wprowadzenie energii
elektrycznej w tej sytuacji (pytania nr 2 i 4).
Art. 19a ust. 1 ustawy o VAT:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub
wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21
ust. 1 i art. 138f.
Art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a ustawy o VAT:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu dostaw energii
elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego.
Art. 19a ust. 7 ustawy o VAT:
W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury
lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu
terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy
nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.
Art. 2 pkt 31 ustawy o VAT:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o fakturze - rozumie się przez to dokument
w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane
ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także
dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2,
dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości
dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej
niebędącej podatnikiem.
Art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT:
Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o
którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
W przypadku dostaw energii elektrycznej na rzecz innego podatnika podatku VAT,
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, zaś faktura powinna być
wystawiona najpóźniej z chwilą upływu terminu płatności. Gdy podatnik nie wystawił w
tym terminie faktury lub wystawił ją z opóźnieniem - obowiązek podatkowy powstanie z
chwilą upływu terminu na jej wystawianie, a jeżeli nie określono takiego terminu - z chwilą
upływu terminu płatności.
Wskazali Państwo, że umowa, którą zawarli Państwo z Zakładem Energetycznym reguluje
wyłącznie zasady rozliczania energii pobranej przez Państwa, m.in. przewiduje miesięczne
okresy rozliczeniowe z tytułu rozliczenia tej energii. Umowa ta nie zawiera postanowień
dotyczących zasad wzajemnego rozliczania związanego z energią elektryczną wytwarzaną
w Instalacjach i systemem „net-billingu”, w szczególności nie reguluje dokumentowania
przez Państwa dostaw energii elektrycznej wytworzonej w Instalacjach ani terminów
płatności potencjalnych należności z tego tytułu.
Wobec tego rozliczenie pomiędzy Państwem a Zakładem Energetycznym następuje na
zasadach określonych w ustawie o OZE z uwzględnieniem praktyki rozliczeń stosowanej
przez Zakład Energetyczny. Na fakturze dokumentującej dostawę energii elektrycznej
przez Zakład Energetyczny na Państwa rzecz, Zakład Energetyczny określa dane niezbędne
do rozliczenia wartości energii wprowadzonej przez Państwa do sieci. Są to informacje o
wartości sumy godzinowych sald dodatnich oraz wartości sumy godzinowych sald
ujemnych dla danego miesięcznego okresu rozliczeniowego.
Suma godzinowych sald ujemnych w danym miesięcznym okresie rozliczeniowym zasila
depozyt prosumenta w ramach Państwa konta. Suma godzinowych sald dodatnich
stanowi podstawę do ustalenia wynagrodzenia Zakładu Energetycznego z tytułu energii
elektrycznej pobranej przez Państwa. Wartość Państwa zobowiązania wobec Zakładu
Energetycznego z tytułu energii pobranej jest regulowana poprzez potrącenie określonej
kwoty z depozytu prosumenta.
Faktura określa termin płatności na rzecz Zakładu Energetycznego za Państwa
zobowiązanie z tytułu energii pobranej, które jest pomniejszone o wartość kwoty
potrąconej z depozytu prosumenta.
Z chwilą upływu terminu płatności określonego na fakturze dochodzi do potrącenia
Państwa wierzytelności z tytułu energii wprowadzonej z wierzytelnością Zakładu
Energetycznego z tytułu energii pobranej przez Państwa.
Umowa kompleksowa, którą zawarli Państwo z Zakładem Energetycznym, nie przewiduje
możliwości rozliczenia wartości energii wprowadzonej do sieci w inny sposób niż
przeznaczenie wartości tej energii zaewidencjonowanej na depozycie prosumenckim na
rozliczenie Państwa zobowiązań wobec Zakładu Energetycznego.
Przedstawiony przez Państwa model rozliczeń wskazuje na rodzaj kompensaty
wzajemnych należności, gdyż kwota należna do zapłaty przez Państwa z tytułu pobranej
przez Państwa energii za dany miesięczny okres rozliczeniowy jest pomniejszana o kwotę
należną Państwu od Zakładu Energetycznego w związku z energią wprowadzoną do sieci.
Nie można więc przyjąć, że nie występuje żaden termin płatności należności ze strony
Zakładu Energetycznego na Państwa rzecz za energię wprowadzoną do sieci, a w
konsekwencji, że nie upływa jakikolwiek termin do wystawienia faktury.
Zatem są Państwo zobowiązani, stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, do
udokumentowania fakturą sprzedaży energii elektrycznej na rzecz Zakładu
Energetycznego w terminie wskazanym w art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, tj. nie później niż
upływem terminu płatności. Przy czym należy podkreślić, że chodzi tu o termin płatności
za dostawę energii wprowadzonej do sieci przez prosumenta.
Obowiązek podatkowy dla dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Państwa jako
prosumenta powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a oraz art. 19a ust. 7 ustawy. Dla
dostawy energii elektrycznej dokonanej przez Państwa obowiązek podatkowy wiąże się z
chwilą wystawienia przez Państwa faktury lub z chwilą upływu terminu na jej wystawianie
(gdy Państwo nie wystawią faktury lub wystawią ją z opóźnieniem).
Państwa stanowisko w zakresie pytań 2 i 4 jest nieprawidłowe.
Zadali Państwo również pytanie o podstawę opodatkowania przy wprowadzaniu energii
elektrycznej do sieci w systemie net-billing.
Art. 29a ust. 1 ustawy o VAT:
Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119
oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy
towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy,
usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i
innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę
towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Art. 29a ust. 6 ustawy o VAT:
Podstawa opodatkowania obejmuje:
1) podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem
kwoty podatku;
2) koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i
ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od
nabywcy lub usługobiorcy.
Art. 29a ust. 7 ustawy o VAT:
Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych
w momencie sprzedaży;
3) otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych
wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i
ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji
na potrzeby podatku.
Z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi
zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z
tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi
dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi
bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez
podatnika. Kluczowa dla konstrukcji podstawy opodatkowania jest analiza pojęcia
wynagrodzenia rozumianego jako wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą
dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług.
Natomiast z przepisów ustawy o OZE wynika, że w przypadku gdy prosument energii
odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej czy prosument wirtualny
wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci
dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2024 r.,
wartość energii elektrycznej (o której mowa w art. 4 ust. 1a pkt 2 ustawy o OZE) jest
wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z art. 4b ust. 1 ustawy o OZE,
tj. jako iloczyn sumy ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej
elektroenergetycznej przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego
energii odnawialnej w poszczególnych okresach rozliczania niezbilansowania (t)
składających się na dany miesiąc kalendarzowy, oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb
(t) przyjmującym wartości ujemne oraz rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, o
której mowa w art. 4b ust. 6 ustawy o OZE, wyznaczonej dla danego miesiąca
kalendarzowego.
Gdy zaś prosument energii odnawialnej, prosument zbiorowy energii odnawialnej lub
prosument wirtualny energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym
źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1 lipca 2024
r., wartość tej energii jest wyznaczana dla każdego miesiąca kalendarzowego zgodnie z
art. 4b ust. 2 ustawy o OZE i stanowi sumę iloczynów (wyznaczonych dla poszczególnych
okresów rozliczania niezbilansowania (t) w tym miesiącu) ilości energii elektrycznej
wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej przez tego prosumenta -
oznaczonej w art. 4 ust. 2b symbolem Eb (t) przyjmującym wartość ujemną oraz rynkowej
ceny energii elektrycznej, o której mowa w art. 4b ust. 4 ustawy o OZE. Należy zaznaczyć,
że w sytuacji, gdy wartość tej ceny jest ujemna dla danego okresu rozliczania
niezbilansowania (t), a prosument nie jest jednocześnie prosumentem zbiorowym ani
wirtualnym, przyjmuje się cenę równą zero.
Wskazana wartość (iloczyn energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny
rynkowej) jest wartością należną za wytworzenie i wprowadzenie przez prosumenta
energii do sieci. Należy ją zatem uznać za wynagrodzenie za dostawę energii elektrycznej
wytworzonej w Instalacjach, należne Państwu jako prosumentowi.
Natomiast depozyt prosumencki, pokazujący wartość środków należną prosumentowi za
energię elektryczną wprowadzoną do sieci (ilość energii i wartość tej energii),
przeznaczony jest na rozliczenie zobowiązań prosumenta z tytułu zakupu energii
elektrycznej od sprzedawcy (tu: Zakładu Energetycznego). Wartość depozytu
prosumenckiego dotycząca danego miesiąca kalendarzowego jest ustalana i
przyporządkowywana do konta prosumenta w kolejnym miesiącu kalendarzowym.
Depozyt zapisany na koncie prosumenckim służy więc wyłącznie do regulowania
zobowiązań, natomiast w żaden sposób nie wpływa na kwestię ustalania podstawy
opodatkowania.
Fakt wzajemnego kompensowania zobowiązania prosumenta wobec przedsiębiorstwa
energetycznego i tego przedsiębiorstwa wobec prosumenta nie ma wpływu na określenie
wysokości podstawy opodatkowania.
Mając na uwadze konstrukcję normatywną podstawy opodatkowania, wyrażoną w art. 29a
ust. 1 ustawy o VAT, oraz powołane przepisy ustawy o OZE, należy podkreślić, że
podstawą opodatkowania jest kwota należna, pomniejszona o należny z tytułu danej
dostawy podatek.
Kwotę należną Państwu jako prosumentowi z tytułu dostawy wytworzonej energii
elektrycznej w Instalacjach stanowi wartość ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej
wprowadzonej przez Państwa do sieci po zbilansowaniu międzyfazowym i rynkowej ceny
energii elektrycznej. Wartość ta - jak stwierdzono powyżej - jest wartością należną
Państwu z tytułu rozliczenia wprowadzonej do sieci energii elektrycznej wytworzonej w
Instalacjach, obejmującą całość należnego Państwu świadczenia od przedsiębiorstwa
energetycznego, którą - w celu określenia podstawy opodatkowania - należy pomniejszyć
o kwotę występującego dla tej dostawy podatku należnego. Wskazuje to, że ww. wartość
stanowi kwotę brutto z tytułu dostawy wprowadzonej przez Państwa (tj. prosumenta) do
sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej, to znaczy kwotę
zawierającą w sobie podatek VAT.
Podatek z tytułu tej dostawy należy więc liczyć od sumy wskazanej wartości (iloczynu
energii wprowadzonej po zbilansowaniu międzyfazowym i ceny rynkowej), tj. metodą „w
stu”.
A zatem podstawę opodatkowania, jaką powinni Państwo określić z tytułu sprzedaży
energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie rozliczeniowym, stanowi wartość
ustalona jako iloczyn ilości energii elektrycznej wprowadzonej przez Państwa jako
prosumenta do sieci - po zbilansowaniu godzinowym (czyli z uwzględnieniem
bilansowania międzyfazowego) - i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia,
pomniejszona o kwotę należnego podatku od towarów i usług.
Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który
obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który
obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie
podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz.
2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani
sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia
przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa
z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.
U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na
adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS
/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji
podatkowej.