0111-KDIB3-2.4012.31.2025.2.MGO

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

dłowe Szanowni Państwo, stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 stycznia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług opłat

dodatkowych za niedokonanie opłaty za parkowanie w SPP oraz opłat dodatkowych za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenia opłaty dodatkowej oraz momentu powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 lutego 2025 r. (wpływ 20 lutego 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina („Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na terenie miasta, na podstawie uchwały nr ... z dnia ... kwietnia 2017 r. Rady Miejskiej, utworzono strefę płatnego parkowania pojazdów samochodowych na drogach publicznych (dalej: SPP). Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz w związku z art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b i art. 13f ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są bowiem obowiązani ponosić opłaty za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania. Na mocy Uchwały Nr ... Rady Miejskiej, z dnia ... 2017 r. ustalono również: - opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w SPP oraz opłaty dodatkowe za nieuiszczenie ww. opłat (określone szczegółowo w Załączniku do Uchwały), - zasady funkcjonowania SPP, zasady parkowania pojazdów samochodowych w SPP oraz sposób pobierania opłat, - wzór wniosku o wydanie karty abonamentowej N+ dla osób niepełnosprawnych. Cennik i regulamin dostępny jest m.in. na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy, gdzie dodawane są również informacje, o każdorazowej aktualizacji dokumentu. Cennik widnieje także w SPP, zaraz przy wjeździe do strefy. Ponadto wjazd do SPP oznakowany jest znakiem „...” (strefa parkowania), a wyjazd ze strefy znakiem „...” (koniec strefy parkowania). Użytkownicy pojazdów, którzy wjeżdżają na teren SPP i decydują się na odpłatne pozostawienie samochodu, zobowiązują się do ścisłego przestrzegania postanowień regulaminu. Płatne parkowanie obowiązuje w dni robocze (od poniedziałku do piątku) w godzinach 9.00-17.00. Stawki opłat za parkowanie w SPP wynoszą odpowiednio: - opłata minimalna ... zł, - pierwsza godzina ... zł, - druga godzina ... zł, - trzecia godzina ... zł, - za czwartą i każdą następną godzinę ... zł. Istnieje również możliwość wykupienia abonamentu miesięcznego, kwartalnego, półrocznego lub rocznego. Cena abonamentu uzależniona jest czasu jego trwania oraz od faktu, czy nabywca jest osobą zamieszkującą przy ulicy objętej SPP. Cennik obejmuje również opłaty dodatkowe takie jak: a) Opłata w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie do 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania - ... zł;

b) Opłata w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania – ... zł; c) Opłata w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie do 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, w którym nie dokonano opłaty - ... zł; d) Opłata w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, w którym nie dokonano opłaty – ... zł. Opłaty dodatkowe mają charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierana jest za naruszenie regulaminu korzystania z parkingu. Zgodnie bowiem z art. 13f ust. 1 tej ustawy o drogach publicznych, za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową. Według art. 13f ust. 3 ustawy o drogach publicznych, opłatę dodatkową pobiera zarząd drogi, a w razie jego braku zarządca drogi. Kierowcy pojazdów, którzy otrzymali zawiadomienie o opłacie dodatkowej mają prawo do wszczęcia postępowania reklamacyjnego, jeśli kwestionują zasadność nałożenia opłaty dodatkowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia reklamacji, zawiadomienia o opłacie dodatkowej są anulowane. W przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty dodatkowej, Gmina wszczyna postępowanie mające na celu ustalenie danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego. W wielu przypadkach właściciel pojazdu nie jest jednak podmiotem korzystającym z należącego do Gminy miejsca parkingowego. Dotyczy to m.in. pojazdów, których właścicielami są instytucje finansowe udostępniające pojazdy podmiotom trzecim w ramach zawieranych z nimi umów leasingu lub najmu. Zdarzają się również przypadki, w których Gmina w żaden sposób nie jest w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu. W przypadkach, w których dane użytkownika pojazdu są obiektywnie niemożliwe do pozyskania z wykorzystaniem środków i metod, które są dostępne dla Gminy, opłaty dodatkowe nie są egzekwowane z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór. Ponadto, zdarzają się sytuacje, w których opłaty dodatkowe są kwestionowane przez korzystającego z pojazdów, który nie dokonuje zapłaty opłat dodatkowych, jak i sytuacje w których opłaty dodatkowe ulegają przedawnieniu. Zgodnie z art. 40d ustawy o drogach publicznych, opłaty dodatkowe podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Opłaty dodatkowe stanowią publicznoprawne, niepodatkowe należności budżetowe, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. W uzupełnieniu wskazali Państwo, że: Na pytanie Organu „W jaki sposób użytkownicy pojazdów są informowani o regulaminie oraz w jaki sposób Gmina egzekwuje przestrzeganie zasad korzystania z parkingu w strefie płatnego parkowania?”, odpowiedzieli Państwo „Na każdym parkometrze jest wskazany nr uchwały Rady Miejskiej wprowadzającej regulamin. Regulamin jest udostępniony na stronie internetowej spółki zarządzającej SPP. Na terenie strefy płatnego parkowania przeprowadzane są kontrole.” Na pytanie zadane w wezwaniu „W jaki sposób są dokumentowane opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania? Czy potwierdzeniem opłaty za parkowanie jest bilet parkingowy?”, odpowiedzieli Państwo „Dane dotyczące opłat za parkowanie w SPP są gromadzone na serwerze sieci parkometrów, skąd w postaci zestawień można wygenerować pobrane opłaty. W przypadku opłaty dokonanej bezpośrednio w parkometrze potwierdzeniem jest bilet parkingowy. W przypadku opłaty dokonanej za pomocą zewnętrznej aplikacji parkingowej potwierdzenie jest generowane w aplikacji, zgodnie z zasadami danej aplikacji.” Na pytanie Organu „Jakiej konkretnie sytuacji dotyczy opłata dodatkowa, o której mowa w punkcie c) i d) tj. opłata w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie? Czy opłata ta dotyczy sytuacji, w której nie pobrano biletu? Czy dotyczy sytuacji, w której nie opłacono pobranego biletu? Proszę informacji udzielić odrębnie do punktu c) i odrębnie do punktu d)?”, odpowiedzieli Państwo „Opłata dodatkowa dotyczy sytuacji nieuiszczenia opłaty tj. wykupienia opłaty jednorazowej za każdorazowy postój pojazdu lub karty abonamentowej umożliwiającej postój pojazdu przy ulicach objętych strefą płatnego parkowania. Wykupienie opłaty jednorazowej w automacie parkingowym wiąże się z pobraniem biletu niezwłocznie po zaparkowaniu pojazdu w obszarze strefy płatnego parkowania. c. W przypadku niedokonania opłaty (w sposób wskazany jak wyżej) za parkowanie i uiszczenie opłaty w terminie do 7 dni kalendarzowych oznacza że kierujący pojazdem powinien uiścić opłatę dodatkową w „niższej” kwocie w wyznaczonym terminie tj. liczy się data dokonana przelewu na rachunek d. W przypadku niedokonania opłaty (w sposób wskazany jak wyżej) za parkowanie i uiszczenie opłaty w terminie powyżej 7 dni kalendarzowych oznacza że kierujący pojazdem powinien uiścić opłatę dodatkową w „wyższej” kwocie zgodnie z regulaminem strefy płatnego parkowania.” Na pytanie zadane w wezwaniu „Czy opłaty dodatkowe za niedokonanie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłaty dodatkowe za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej dotyczą/będą dotyczyć usługi udostępnienia miejsca parkingowego, która została rzeczywiście wykonana?”, odpowiedzieli Państwo „Opłaty dodatkowe w strefie płatnego parkowania są „stwierdzeniem braku biletu”, tj. brakiem dokonania opłaty w sposób wskazany w pkt. 3 za zaparkowanie pojazdu w miejscach wyznaczonych podstrefami typu A i B. Należy jeszcze raz podkreślić, iż kierowca parkując w strefie ma obowiązek zakupu biletu. Niewykupienie wiąże się z naliczeniem opłaty dodatkowej zgodnie z regulaminem SPP. Kierowca nie może parkować bez biletu. Dlatego też, w momencie nałożenia opłaty dodatkowej na kierowcę, nie jest ustalany fakt jak długo kierowca korzystał z miejsca parkingowego, tj. czy kilka minut czy kilka godzin. Stąd, Gmina nie ustala czy usługa rzeczywiście była wykonana. Trudno też, ocenić co oznacza że usługa została rzeczywiście wykonana, albowiem dodatkowe opłaty są wyabstrahowane od długości korzystania z miejsca parkingowego. Jednocześnie, Gmina nie toleruje sytuacji, w której kierowcy nie opłacają parkingu, dlatego też są przeprowadzane kontrole.” Pytania 1. Czy opłaty dodatkowe za niedokonanie opłaty za parkowanie w SPP oraz opłaty dodatkowe za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług? 2. Jeśli opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu, to w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tego tytułu? Państwa stanowisko w sprawie Ad. 1. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż przedmiotowe opłaty dodatkowe nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT (podatek od towarów i usług)). Zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast, jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Ponadto, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Z powyższego przepisu wynika więc, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, iż usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki: - w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, - świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie). Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę, oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności. Odszkodowanie natomiast, na gruncie przepisów prawa cywilnego uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Dodatkowo, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Tak też jest w przedstawionym stanie faktycznym, nie występuje w tym przypadku bowiem wzajemność pomiędzy świadczeniem usługi polegającej na udostępnianiu miejsc parkingowych, a wynagrodzeniem. Opłata dodatkowa z definicji, ma mieć formę zadośćuczynienia, rekompensaty bądź odszkodowania, gdzie dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody, w tym przypadku zajęcia miejsca postojowego w SPP bez uiszczenia opłaty parkingowej lub też zajmowania tego miejsca po upływie ważności wykupionego biletu. Opłaty mają charakter dyscyplinujący, a obowiązek ich poboru został nałożony przez art. 18f ustawy o drogach publicznych. Nie jest to zatem świadczenie za parkowanie, ale ma charakter odszkodowawczy związany z uruchomieniem całego aparatu administracyjnego w celu dyscyplinowania korzystających z parkingów. Mając na uwadze przywołane przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że opłata dodatkowa w postaci opłat dodatkowych za brak biletu parkingowego lub też za zajmowanie miejsca postojowego po upływie ważności biletu, nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług lub dostawę towarów, lecz swoistego rodzaju odszkodowanie, rekompensatę. Tym samym nie będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z SPP określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem, przedmiotowe opłaty dodatkowej nie będą stanowiły wynagrodzenia za dostawę towaru bądź świadczenie usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Podobne stanowisko wyraził DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 31 maja 2022, sygn. 0111-KDIB3- 1.4012.279.2022.1.ABU, interpretacji indywidualnej z dnia 20 lipca 2022, sygn. 0113- KDIPT1-3.4012.278.2022.1.MJ oraz interpretacji indywidualnej z dnia 5 stycznia 2023, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.812.2022.1.JSZ. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić iż w sytuacji braku ustalenia korzystającego z parkingu, nie dochodzi do ustalenia nabywcy świadczenia oraz do zapłaty wynagrodzenia, a zatem trudno w ogóle uznać opłaty dodatkowe za odpłatne świadczenie usług o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowanego podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Podobnie w sytuacji, gdy opłaty dodatkowe są kwestionowane przez korzystającego, nie są zapłacone czy też ulegają przedawnieniu, nie dochodzi do świadczenia usług po stronie Gminy. Ad. 2. (stanowisko ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku z 20 lutego 2025 r.) W ocenie Gminy, w sytuacji uznania iż opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu, obowiązek podatkowy powstaje w momencie zapłaty, tj. w sytuacji w której kierowca w sposób dorozumiany zaakceptuje opłatę dodatkową. Jeśli bowiem potraktować opłatę dodatkową jako usługę, to w momencie zapłaty doszłoby do jej uzgodnienia co jest warunkiem koniecznym uznania danego zdarzenia za usługę.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą: Opodatkowaniu podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy: Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną

usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika. Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Według ust. 2 powołanego artykułu: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy: Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zatem organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług – w zakresie czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo- przedmiotowe i ma zastosowanie przy spełnieniu przez ten organ dwóch warunków: - jego podmiotem jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ; - odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Generalnie zatem wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są czynności wykonywane przez podmioty prawa publicznego (organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy) w ramach sprawowanego przez nie władztwa publicznego. Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na terenie miasta, na podstawie uchwały Rady Miejskiej, utworzono strefę płatnego parkowania pojazdów samochodowych na drogach publicznych (dalej: SPP). Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz w związku z art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13b i art. 13f ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, korzystający z dróg publicznych są bowiem obowiązani ponosić opłaty za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania. Na mocy uchwały ustalono również: - opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w SPP oraz opłaty dodatkowe za nieuiszczenie ww. opłat (określone szczegółowo w Załączniku do Uchwały), - zasady funkcjonowania SPP, zasady parkowania pojazdów samochodowych w SPP oraz sposób pobierania opłat, - wzór wniosku o wydanie karty abonamentowej N+ dla osób niepełnosprawnych. Użytkownicy pojazdów, którzy wjeżdżają na teren SPP i decydują się na odpłatne pozostawienie samochodu, zobowiązują się do ścisłego przestrzegania postanowień regulaminu. Płatne parkowanie obowiązuje w dni robocze (od poniedziałku do piątku) w godzinach 9.00-17.00. Stawki opłat za parkowanie w SPP wynoszą odpowiednio: - opłata minimalna ... zł, - pierwsza godzina ... zł, - druga godzina ... zł, - trzecia godzina ... zł, - za czwartą i każdą następną godzinę ... zł. Istnieje również możliwość wykupienia abonamentu miesięcznego, kwartalnego, półrocznego lub rocznego. Cena abonamentu uzależniona jest czasu jego trwania oraz od faktu, czy nabywca jest osobą zamieszkującą przy ulicy objętej SPP. Cennik obejmuje również opłaty dodatkowe takie jak: a) Opłata w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie do 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania - ... zł; b) Opłata w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania - ... zł; c) Opłata w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie do 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, w którym nie dokonano opłaty - ... zł; d) Opłata w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, w którym nie dokonano opłaty - ... zł. Opłata dodatkowa dotyczy sytuacji nieuiszczenia opłaty tj. wykupienia opłaty jednorazowej za każdorazowy postój pojazdu lub karty abonamentowej umożliwiającej postój pojazdu przy ulicach objętych strefą płatnego parkowania. Wykupienie opłaty jednorazowej w automacie parkingowym wiąże się z pobraniem biletu niezwłocznie po zaparkowaniu pojazdu w obszarze strefy płatnego parkowania. W przypadku niedokonania opłaty (w sposób wskazany jak wyżej) za parkowanie i uiszczenie opłaty w terminie do 7 dni kalendarzowych oznacza że kierujący pojazdem powinien uiścić opłatę dodatkową w „niższej” kwocie w wyznaczonym terminie tj. liczy się data dokonana przelewu na rachunek. W przypadku niedokonania opłaty (w sposób wskazany jak wyżej) za parkowanie i uiszczenie opłaty w terminie powyżej 7 dni kalendarzowych oznacza że kierujący pojazdem powinien uiścić opłatę dodatkową w „wyższej” kwocie zgodnie z regulaminem strefy płatnego parkowania. Opłaty dodatkowe w strefie płatnego parkowania są „stwierdzeniem braku biletu”, tj. brakiem dokonania opłaty za zaparkowanie pojazdu w miejscach wyznaczonych podstrefami typu A i B. Niewykupienie wiąże się z naliczeniem opłaty dodatkowej zgodnie z regulaminem SPP. Kierowca nie może parkować bez biletu. Dlatego też, w momencie nałożenia opłaty dodatkowej na kierowcę, nie jest ustalany fakt jak długo kierowca korzystał z miejsca parkingowego, tj. czy kilka minut czy kilka godzin. Gmina nie ustala czy usługa rzeczywiście była wykonana. Dodatkowe opłaty są wyabstrahowane od długości korzystania z miejsca parkingowego. Opłaty dodatkowe mają charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierane są za naruszenie regulaminu korzystania z parkingu. Kierowcy pojazdów, którzy otrzymali zawiadomienie o opłacie dodatkowej mają prawo do wszczęcia postępowania reklamacyjnego, jeśli kwestionują zasadność nałożenia opłaty dodatkowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia reklamacji, zawiadomienia o opłacie dodatkowej są anulowane. W przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty dodatkowej, Gmina wszczyna postępowanie mające na celu ustalenie danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego. W wielu przypadkach właściciel pojazdu nie jest jednak podmiotem korzystającym z należącego do Gminy miejsca parkingowego. Dotyczy to m.in. pojazdów, których właścicielami są instytucje finansowe udostępniające pojazdy podmiotom trzecim w ramach zawieranych z nimi umów leasingu lub najmu. Zdarzają się również przypadki, w których Gmina w żaden sposób nie jest w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu. W przypadkach, w których dane użytkownika pojazdu są obiektywnie niemożliwe do pozyskania z wykorzystaniem środków i metod, które są dostępne dla Gminy, opłaty dodatkowe nie są egzekwowane z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór. Ponadto, zdarzają się sytuacje, w których opłaty dodatkowe są kwestionowane przez korzystającego z pojazdów, który nie dokonuje zapłaty opłat dodatkowych, jak i sytuacje w których opłaty dodatkowe ulegają przedawnieniu. Zgodnie z art. 40d ustawy o drogach publicznych, opłaty dodatkowe podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Opłaty dodatkowe stanowią publicznoprawne, niepodatkowe należności budżetowe, o których mowa w art. 60 pkt 7 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii nieuznania opłat dodatkowych za niedokonanie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłat dodatkowych za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej za usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). Jak już wyżej wyjaśniono, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i są wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Aby zatem rozstrzygnąć, czy opłaty dodatkowe pobierane za niedokonanie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłaty dodatkowe za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT należy w pierwszej kolejności stwierdzić, czy opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1465 ze zm.): Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. W oparciu o art. 6 ust. 1 ww. ustawy: Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT. Z powołanych wyżej przepisów ustawy o samorządzie gminnym wynika, że zadania własne gminy obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Ponadto do właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach. Z kolei na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. W odniesieniu do zadań w zakresie wyznaczenia strefy płatnego parkowania na drogach publicznych należy wskazać, że warunki ich realizacji (reżim) określa ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 320 ze zm.), zwana dalej ustawą o drogach publicznych. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych: Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi. Jak stanowi art. 19 ust. 2 ww. ustawy: Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg: 1. krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad; 2. wojewódzkich – zarząd województwa; 3. powiatowych – zarząd powiatu; 4. gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta). Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o drogach publicznych: Korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Zgodnie z art. 4 pkt 1, 2 i 3 powołanej ustawy: Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) pas drogowy - wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą; 2) droga - budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym; 3) ulica - drogę na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe. Na podstawie art. 13b ust. 3 ww. ustawy: Rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach, może ustalić strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania. W myśl art. 13b ust. 4 ustawy o drogach publicznych: Rada gminy (rada miasta), ustalając strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania: 1) ustala wysokość opłaty, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. a lub b, z tym że opłata za pierwszą godzinę postoju pojazdu samochodowego nie może przekraczać: a) w strefie płatnego parkowania – 0,15% minimalnego wynagrodzenia, w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), b) w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania – 0,45% minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w lit. a; c) może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników drogi; 2) określa sposób pobierania opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1. W myśl art. 13b ust. 4a ww. ustawy: Ustalając wysokość opłaty, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. b, rada gminy (rada miasta) bierze pod uwagę wyniki analizy, o której mowa w ust. 2b. Jak stanowi art. 13b ust. 5 ww. ustawy: Stawki opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, mogą być zróżnicowane w zależności od miejsca postoju. Przy ustalaniu stawek uwzględnia się progresywne narastanie opłaty przez pierwsze trzy godziny postoju, przy czym progresja nie może przekraczać powiększenia stawki opłaty o 20% za kolejne godziny w stosunku do stawki za poprzednią godzinę postoju. Stawka opłaty za czwartą godzinę i za kolejne godziny postoju nie może przekraczać stawki opłaty za pierwszą godzinę postoju. W myśl art. 13b ust. 7 ww. ustawy: Opłaty, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku – zarządca drogi. Zgodnie z art. 13f ust. 1 ww. ustawy: Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową. Stosownie do art. 13f ust. 2 ww. ustawy: Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 10% minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Z powyższych przepisów wynika, że wyznaczenie strefy płatnego parkowania, ustalenie wysokości i pobór opłat w strefach płatnego parkowania wyznaczonych na drogach publicznych, jest zadaniem Gminy nałożonym przez ustawę o drogach publicznych. Na podstawie cyt. art. 13b ust. 3 i ust. 4 ustawy o drogach publicznych, wyznaczenie strefy płatnego parkowania i ustalenie wysokości opłat należy do kompetencji rady gminy. Istotnym jest także, że gmina nie ma dowolności w kwestii ustalania wysokości pobieranych opłat – ich wysokość określana jest w przypadku opłat jednorazowych, abonamentowych na podstawie art. 13b ust. 4, ust. 4a, ust. 5 ustawy o drogach publicznych, a opłat dodatkowych na podstawie art. 13f ust. 1 i ust. 2 wskazanej ustawy. Odnosząc się zatem do kwestii nieuznania odpłatnych usług parkingowych na miejscach parkingowych zlokalizowanych w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych za usługi opodatkowane podatkiem VAT należy wskazać, że działają Państwo w tym przypadku w roli organu władzy publicznej, a nie usługodawcy oferującego świadczenia w zamian za ustaloną cenę. Wysokość opłat nie jest ustalana na podstawie kryteriów rynkowych, lecz wynika wprost z przepisów prawa – ustawy o drogach publicznych oraz aktów prawa miejscowego – wskazanej we wniosku Uchwały Rady Miejskiej. Zatem pobór opłat odbywa się w reżimie administracyjno-prawnym. Tym samym świadczenie usług parkingowych na miejscach parkingowych zlokalizowanych w strefie płatnego parkowania na drogach publicznych odbiega od warunków, w jakich realizowane byłyby te czynności przez inne podmioty gospodarcze. Pobierane opłaty ustalane są w oparciu o przepisy prawne regulujące kwestie ich poboru, zatem nie mogą być uznane za rzeczywistą wartość wykonywanego świadczenia. Ponadto, opłata parkingowa za parkowanie na drogach publicznych stanowi dochód gminy i mieści się w dochodach własnych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1530 ze zm.). Na podstawie ww. artykułu: Dochodami publicznymi są daniny publiczne, do których zalicza się: podatki, składki, opłaty, wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych i jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz banków państwowych, a także inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw. Wskazać również należy, że opłaty na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania były przedmiotem orzeczeń sądowych. W wyroku z 10 grudnia 2002 r. sygn. akt P 6/02 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że opłata za parkowanie pojazdów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania będąc dochodem publicznym, jest świadczeniem o charakterze publicznoprawnym, czyli ma charakter daniny publicznej, co w konsekwencji wyklucza opodatkowanie tych czynności podatkiem od towarów i usług. W podobnej kwestii wypowiedział się TSUE w sprawie C-446/98, w którym wyjaśnił, że: Najem miejsc parkingowych dla pojazdów jest działalnością władzy publicznej w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstwa Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, jeżeli jest ona wykonywana według szczególnego reżimu prawnego mającego zastosowanie do podmiotów prawa publicznego. Następuje to w przypadku, gdy prowadzenie tej działalności pociąga za sobą wykorzystanie uprawnień publicznych. W konsekwencji należy stwierdzić, że działania Państwa w zakresie świadczenia usług parkingowych na miejscach parkingowych zlokalizowanych w strefie płatnego parkowania pojazdów samochodowych na drogach publicznych mieszczą się w zakresie wykonywania zadań własnych. Stanowią czynności nałożone odrębnymi przepisami prawa i wynikają z wykonywania władztwa publicznoprawnego. Zatem, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie działają Państwo w tym zakresie jako podatnik VAT i czynności poboru ww. opłat nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z treści powołanego na wstępie art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki: - w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, - świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie). Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę, oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności. Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie tego ostatniego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), dalej: Kodeks cywilny, rozróżnia dwa rodzaje szkód: deliktową (wynikającą z czynów niedozwolonych) oraz kontraktową (wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego). I tak, stosownie do art. 415 Kodeksu cywilnego: Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Natomiast w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego: Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania. Mimo, iż w przedmiotowej sprawie nie wskazują Państwo, że opłata dodatkowa za niedokonanie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłata dodatkowa za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej stanowi karę umowną, to jednak warto zwrócić uwagę na to zagadnienie, które zostało uregulowane w przepisie Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”. I tak, zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego: Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych. Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008 r., sygn. akt V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny). Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej. Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Z treści wniosku wynika, że pobierają Państwo opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania oraz opłaty dodatkowe za nieuiszczenie ww. opłat tj. opłatę w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie do 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, opłatę w przypadku przekroczenia opłaconego czasu parkowania i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, opłatę w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty w terminie 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania oraz opłatę w przypadku niedokonania opłaty za parkowanie i uiszczenie opłaty dodatkowej w terminie przekraczającym 7 dni kalendarzowych od dnia parkowania, które mają charakter opłat sankcyjnych. Odnosząc się do kwestii objętej zakresem pytania należy stwierdzić, że opłata sankcyjna w postaci opłaty dodatkowej nakładana m.in. w przypadku stwierdzenia braku biletu lub nieprawidłowego parkowania stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. Otrzymana przez Państwa opłata dodatkowa jest ściśle związana z korzystaniem z miejsca parkingowego (usługą parkingową) i wiąże się z niewywiązaniem się kierowcy pojazdu z obowiązków przewidzianych w regulaminie podczas korzystania z miejsca parkingowego. Powyższe zostało potwierdzone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 20 stycznia 2022 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-90/20 (...) Parking Danmark. W wyroku w sprawie C-90/20 Trybunał orzekł, że: Art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa VAT) należy interpretować w ten sposób, że opłaty kontrolne pobierane przez spółkę prawa prywatnego prowadzącą prywatne parkingi w razie nieprzestrzegania przez kierowców ogólnych warunków użytkowania tych parkingów należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi w rozumieniu tego przepisu, które jako takie podlegają podatkowi od wartości dodanej (podatek VAT). Uzasadniając swoje stanowisko Trybunał przypomniał, że: (...) zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT, podatkowi VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze (pkt 26). W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest «odpłatnie» tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 16 września 2021 r., Balgarska natsionalna televizia, C-21 /20, EU:C:2021:743, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo) (pkt 27). Po przeanalizowaniu sprawy, Trybunał stwierdził, że: W sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu, główny warunek dotyczący istnienia świadczeń wzajemnych, wydaje się, że jest spełniony. I wskazał, że: Uiszczenie opłat za parkowanie oraz, stosownie do okoliczności, kwoty odpowiadającej opłatom kontrolnym za nieprawidłowe parkowanie stanowi bowiem wynagrodzenie za udostępnienie miejsca parkingowego (pkt 30). W odniesieniu do warunku, zgodnie z którym wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy, Trybunał zauważył, że: (...) kierowca, który uiszcza te opłaty kontrolne, skorzystał z miejsca parkingowego lub strefy parkowania, a wysokość tych opłat kontrolnych wynika z tego, że warunki zaakceptowane przez danego kierowcę zostały spełnione (tak w pkt 31). W związku z tym łączna kwota, jaką kierowcy zobowiązali się zapłacić w zamian za świadczoną przez (...) usługę parkingową – w stosownych przypadkach wraz z opłatami kontrolnymi za nieprawidłowe parkowanie – stanowi warunki, na jakich faktycznie skorzystali oni z miejsca parkingowego, i to nawet jeśli zdecydowali się oni na nieprawidłowe jego użytkowanie, przekraczając dozwolony czas postoju, nie uzasadniając prawidłowo swojego prawa postoju czy też parkując na miejscu zastrzeżonym, nieoznaczonym lub w sposób utrudniający ruch, z naruszeniem ogólnych warunków użytkowania odnośnych parkingów (pkt 32). W rezultacie Trybunał doszedł do wniosku, że te opłaty kontrolne mają bezpośredni związek z usługą parkingową i w konsekwencji można je uznać za integralną część całkowitej kwoty, którą kierowcy zobowiązali się zapłacić Spółce, decydując się na zaparkowanie swojego pojazdu na jednym z parkingów, którymi Spółka ta zarządza. Zdaniem Trybunału pobranie opłat dodatkowych nie byłoby możliwe, gdyby wcześniej nie została wykonana usługa udostępnienia miejsca parkingowego, zatem obowiązek zapłaty opłaty kontrolnej za nieprzestrzeganie regulaminu stanowi jeden z warunków skorzystania z usługi. W konsekwencji, TSUE doszedł do przekonania, że opłaty kontrolne oraz opłaty za parkowanie są ze sobą powiązane i łącznie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług – opodatkowane VAT. Z powołanego orzeczenia wynika także, że: Trybunał przyznał jednak, że bezpośredni związek istnieje wówczas, gdy dwa świadczenia są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego – i odwrotnie (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo) (pkt 41). Otóż jest tak w niniejszym przypadku, ponieważ, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 66 opinii, pobieranie przez (...) opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana (pkt 42). Zdaniem Trybunału, wniosku tego nie podważa okoliczność, że kwota opłaty kontrolnej jest z góry określona i pozostaje bez konkretnego gospodarczego związku z wartością świadczonej usługi parkingowej oraz to, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę. (...) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla zakwalifikowania transakcji jako transakcji dokonanej odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT bez znaczenia jest wysokość świadczenia wzajemnego, w szczególności okoliczność, czy jest ona równa kosztom poniesionym przez podatnika w związku ze świadczeniem usługi, czy też od nich wyższa lub niższa. Taka okoliczność nie może mieć bowiem wpływu na bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem usług a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo) (pkt 45). Ponadto Trybunał zauważył, że: (...) dla celów wykładni przepisów dyrektywy VAT ocena tego, czy płatność dokonywana jest w zamian za świadczenie usługi, jest kwestią z zakresu prawa Unii, którą należy rozstrzygać odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego (wyrok z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicaçoes e Multimédia, C- 295/17, EU:C:2018:942, pkt 69, 70) (pkt 46). Z powyższego wynika, że okoliczność, iż opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawania w prawie krajowym za karę, nie ma decydującego znaczenia dla kwalifikacji kwoty określonej z góry w umowie o świadczenie usług. Przy ocenie skutków podatkowych konkretnej opłaty dodatkowej należy w szczególności zwracać uwagę na fakt, czy usługa została rzeczywiście wykonana czy też nie. Fakt ten ma bowiem istotne znaczenie dla skutków podatkowych pobieranych opłat dodatkowych mających charakter sankcyjny. Jak podkreślił Trybunał w pkt 43 wyroku C-90/20, w sprawie zakończonej wyrokiem z 18 lipca 2007 r., Société thermale d’Eugénie-les-Bains (C-277/05), rozpatrywana usługa nie została wyświadczona. Tymczasem w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym (C-90/20) usługa udostępnienia miejsca parkingowego została rzeczywiście wykonana. Odnosząc stwierdzenia wynikające z powołanego powyżej orzeczenia TSUE do przedmiotowej sprawy, zauważyć należy, iż jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu sprawy, opłata dodatkowa będzie przez Państwa nakładana w przypadku stwierdzenia m.in. przekroczenia czasu parkowania oraz nieprawidłowego parkowania tj. bez opłaty. Zatem, w rozpatrywanej sprawie istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem opłaty dodatkowej (opłaty sankcyjnej) ze skorzystaniem z usługi parkowania. Te dwa świadczenia - usługa parkowania oraz nałożenie opłaty dodatkowej - są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie. Podsumowując, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, nałożenie opłaty sankcyjnej (w postaci opłaty dodatkowej) możliwe jest jedynie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z parkingu i odwrotnie – nieregulaminowe skorzystanie z parkingu skutkuje nałożeniem opłaty sankcyjnej. Tym samym, spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z parkingu określonej kwoty pieniężnej, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego. Tym samym, biorąc pod uwagę orzeczenie Trybunału w sprawie C-90/20, opłaty dodatkowe nakładane w przypadku m.in. stwierdzenia przekroczenia czasu parkowania lub nieprawidłowego parkowania stanowią w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług parkingowych. Przedmiotowe opłaty są należnościami wynikającymi z łączącego strony stosunku zobowiązaniowego polegającego na tym, że usługodawca udostępnia do korzystania miejsca parkingowe, a usługobiorca w zamian za to zobowiązuje się do uiszczenia określonych opłat za parkowanie, w tym opłat dodatkowych w razie nieprzestrzegania zasad korzystania z parkingu. Istotne znaczenie ma również to, że usługa udostępnienia miejsca parkingowego została rzeczywiście wykonana na rzecz kierowcy pojazdu. Odnosząc się do Państwa wątpliwości należy stwierdzić, że w stosunku do opłat dodatkowych pobieranych w związku ze świadczeniem usług parkingowych na miejscach postojowych zlokalizowanych w strefie płatnego parkowania należy wskazać, że opłaty te, jako związane z czynnościami pozostającymi poza zakresem stosowania ustawy, będą stanowiły wynagrodzenie za usługi parkingowe, niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W związku z powyższym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe. Dalsze Państwa wątpliwości w sprawie, zawarte w pytaniu nr 2, dotyczą momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku uznania, że opłaty dodatkowe za niedokonanie opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania oraz opłaty dodatkowe za przekroczenie opłaconego czasu parkowania i nieuiszczenie opłaty dodatkowej za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem z uwagi na warunkowy charakter pytania nr 2, nie udziela się odpowiedzi na to pytanie, gdyż oczekiwali Państwo na nie odpowiedzi wyłącznie w przypadku uznania przez Organ, że ww. opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.