0114-KDIP4-1.4012.33.2019.11.S.AK

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 listopada 2019 r. wpłynął Państwa wniosek z 22 listopada 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca - A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w (...) powstała w (...). Przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest działalność związana z oceną ryzyka i szacowaniem poniesionych strat (66.21.Z). Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). Wnioskodawca zamierza w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupować: 1) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców będących osobami fizycznymi. Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności od cedentów ww. osób fizycznych na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, tj. w drodze cesji wierzytelności. Cedenci będą konsumentami w rozumieniu art. 22[1] Kodeksu cywilnego, oraz 2) wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców (osoby fizyczne) od podmiotów gospodarczych (tj. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną), które wcześniej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabyły ww. wierzytelności w drodze sprzedaży wierzytelności od osób fizycznych będących w ramach umowy sprzedaży cesji konsumentami w rozumieniu art. 22[1] Kodeksu cywilnego. Zakup wierzytelności w obu wskazanych przypadkach będzie się odbywać na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności, tj. w drodze cesji wierzytelności. Następnie Wnioskodawca będzie dochodzić we własnym imieniu wierzytelności od banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych lub innych tzw. firm pożyczkowych. Cedentami będą osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub przedsiębiorcy, którzy w ramach swego przedsiębiorstwa zajmują się nabywaniem i sprzedażą wierzytelności o wierzytelność nabył od konsumenta. Cesjonariuszem będzie Wnioskodawca. Wierzytelności kupowane przez Cesjonariusza to wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z ich przedterminową spłatą przez konsumenta. Z treści cesji wynikać będzie oświadczenie cedenta, że w określonym dniu zawarł umowę kredytu/pożyczki oraz że w konkretnym dniu spłacił w całości przedmiotowy kredyt /pożyczkę przed terminem spłaty wynikającym z umowy kredytu/pożyczki. Cedent w umowie sprzedaży wierzytelności będzie ponadto oświadczać, m.in. że wierzytelność nie została zaspokojona w całości lub części przez podmiot zobowiązany. Cesja nie będzie zobowiązywać Wnioskodawcy do żadnych czynności na rzecz cedenta poza zapłatą ceny. Z chwilą zawarcia umowy cesji cedent za umówioną cenę przenosi na własność

cesjonariusza wszelkie wierzytelności o zapłatę całości lub pozostałej części nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki. Na cesjonariusza (Wnioskodawcę) wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane, w tym prawo do odsetek za opóźnienie w zapłacie. Pozostała należna część zwrotu nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Jest ona określana dopiero wyrokiem sądowym lub zawartą z bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo-kredytową ugodą bądź dobrowolnym uznaniem przez podmiot zobowiązany. W chwili zawierania cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Wnioskodawca nabędzie od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Wnioskodawcę. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Wnioskodawcę jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania żadnego innego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy. Wnioskodawca nabędzie wierzytelność we własnym imieniu. Nabyte wierzytelności będą stanowiły w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne, możliwe do dochodzenia na drodze postępowania sądowego. Wnioskodawca będzie nabywać wierzytelności sporne jedynie co do ich wysokości (w pozostałym zakresie wierzytelności będą bezsporne). Umowa przelewu wierzytelności nie będzie przewidywała zwrotnego przeniesienia wierzytelności. Zgodnym zamiarem stron umowy sprzedaży wierzytelności będzie jednorazowy, definitywny i skuteczny przelew wierzytelności na rzecz Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie zamierza dalej odsprzedawać wierzytelności. Wnioskodawca będzie dochodzić wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek. Wnioskodawca nie będzie dochodzić wierzytelności wobec dłużnika na rzecz cedenta. Dochodzenie wierzytelności przez Wnioskodawcę w przeważającej większości spraw będzie wymagało poniesienia przez niego dodatkowych kosztów (obsługą prawną, kosztami sądowymi, wykonaniem wyliczenia wysokości nadpłaty, kosztami wysyłki korespondencji itp.). Każda z nabytych wierzytelności przed zakupem jest poddawana analizie. W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, w celu dochodzenia wierzytelności przez Wnioskodawcę niezbędne będzie kierowanie spraw na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania tytułu wykonawczego, na podstawie którego podmiot zobowiązany będzie miał obowiązek spełnić świadczenie na rzecz Wnioskodawcy wraz z zasądzonymi odsetkami i kosztami procesu. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Jeżeli dłużnik spełni świadczenie na drodze polubownej wówczas nie będzie potrzeby występowania na drogę sądową, jeżeli natomiast dłużnik odmówi spełnienia świadczenia (dopłaty odszkodowania) konieczne stanie się wystąpienie przeciwko niemu do sądu i ewentualnie skierowanie przeciwko niemu egzekucji komorniczej. Wnioskodawca przypuszcza, że w zdecydowanej większości spraw, jeśli nie we wszystkich, konieczne będzie postępowanie sądowe. Wydaje się jednak, że po zapadnięciu prawomocnego wyroku, dłużnik (ponieważ dłużnikiem będą głównie banki) dokona realizacji wyroku (wypłaty odszkodowania) bez potrzeby prowadzenia egzekucji komorniczej. Wnioskodawca wskazuje, że ze względu na to, iż Wnioskodawca nabywając wierzytelności nie zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności nie jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca zamierza zatem kupować na własne ryzyko wierzytelności z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki na skutek ich przedterminowej spłaty, które następnie będą ściągane w imieniu własnym, a nie na rachunek cedenta (zbywcy wierzytelności). W celu dochodzenia roszczeń z nabywanych wierzytelności, Wnioskodawca korzystać będzie z usług kancelarii prawnej. Kancelaria prawna z tytułu sprzedaży usług wystawiać będzie fakturę VAT. Wnioskodawca każdorazowo ponosić będzie koszt brutto. Pytania 1. Czy od nabycia ww. usług prawnych Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT? 2. Czy od nabycia ww. usług prawnych Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT w razie uznania, że usługa nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę nie jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług? Państwa stanowisko w sprawie Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ww. ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Zgodnie z art. 86 ust. 10-11 ustawy o podatku od towarów i usług, prawo to powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny za wykonaną usługę lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych lub nieopodatkowanych, niezbędnych lub tylko potrzebnych dla prowadzenia działalności gospodarczej. Art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie wprowadza wymogu istnienia bezpośredniego związku między nabyciem usługi, a czynnością opodatkowaną. Europejski Trybunału Sprawiedliwości w orzeczeniu z dnia 26 maja 2005 r. (C 465/03, Kretztechnik) wskazał, że znaczenie ma związek pośredni, który przyczyni się do zintensyfikowania opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika. W ocenie Wnioskodawcy, w kontekście brzmienia art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, do odliczenia kwalifikują się nie tylko wydatki bezpośrednio związane z konkretną czynnością opodatkowaną VAT, ale także inne wydatki, ponoszone przez podatników w związku z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT (np. obsługa prawna). Usługi prawne mają pośredni, lecz istotny związek z czynnościami wykonywanymi przez Wnioskodawcę. Nabycie usług prawnych przez Wnioskodawcę każdorazowo będzie konieczne ze względu na przysługujące mu roszczenie z tytułu nabytej wierzytelności. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 sierpnia 2014 r. w sprawie sygn. akt: I SA/Kr 459/13, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT od usługi prawnej związanej z dochodzeniem roszczeń przed sądem. W ocenie sądu poniesione przez podatnika wydatki na usługę prawną celem wystąpienia na drogę postępowania sądowego o dochodzenie wierzytelności, wpływa na uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług. Zaznaczyć przy tym należy, że nie jest uzasadnione obciążenie podmiotu podatkiem VAT w zakresie, w jakim wykorzystuje on zakupione towary i usługi do prowadzenia działalności gospodarczej (wyrok ETS z dnia 14 lutego 1985 r. w sprawie Rompelman przeciwko Minister van Financien, 268/83). W ocenie Wnioskodawcy, wydatki, które zostaną przez niego poniesione na usługę prawną w związku z wystąpieniem na drogę postępowania sądowego w celu dochodzenia wierzytelności, wpływać będą na uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług lub nieopodatkowanego z racji zwolnień podatkowych. W wyniku tej czynności Wnioskodawca uzyskuje środki pieniężne, które następnie przeznaczone zostają na prowadzenie przez niego podstawowej działalności gospodarczej. Zlecenie usług Kancelarii Prawnej każdorazowo jest związane z działalnością gospodarczą. Tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do odliczenia VAT od usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię. Zdaniem Wnioskodawcy bezspornym jest fakt, że poniesienie przez Wnioskodawcę wydatków na nabycie usług prawniczych świadczonych przez Kancelarię związane jest z wykonywanymi przez Wnioskodawcę czynnościami. Interpretacja indywidualna Rozpatrzyłem Państwa wniosek – 29 stycznia 2020 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0114-KDIP4-1.4012.33.2019.1.AK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe. Interpretację doręczono Państwu 31 stycznia 2020 r. Skarga na interpretację indywidualną 17 lutego 2020 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wnieśli Państwo o: 1) na zasadzie przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c PPSA - uchylenie zaskarżonej Interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 stycznia 2020 r., znak sprawy: 0114#KDIP4#1.4012.33.2019.1.AK; 2) na podstawie art. 209 PPSA w zw. art. 200 PPSA - zasądzenie od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz Skarżącego zwrotu kosztów postępowania poniesionych w sprawie w zakresie objętym skargą. Postępowanie przed sądami administracyjnymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 25 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 623/20. Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 27 września 2024 r. sygn. akt I FSK 1567/21 oddalił skargę kasacyjną. Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny 27 września 2024 r. Odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 25 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 623/20 wpłynął do tut. Organu 4 grudnia 2024 r. Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.): Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie. Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.: uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w ww. wyroku; ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106) – zwanej dalej „ustawą”: W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy: Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy: podatek odlicza podatnik podatku od towarów i usług, towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego od towarów i usług zakupionych na potrzeby wykonania określonej czynności, podmiot musi wykonywać tę czynność jako podatnik podatku od towarów i usług, który działa w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Art. 15 ust. 1 ustawy: Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Art. 15 ust. 2 ustawy: Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Warunkiem, który daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od nabywanych towarów i usług, których nie będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych (czyli czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi). Prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem, że: spełnione zostały przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy oraz

nie zaistniały przesłanki negatywne, określone w art. 88 ustawy – pozbawiają one podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z okoliczności przedstawionych przez Państwa wynika, że zamierzają Państwo w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kupować: 1. wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców będących osobami fizycznymi. Będą Państwo nabywać wierzytelności w drodze cesji wierzytelności. Cedenci będą konsumentami w 1rozumieniu art. 22 Kodeksu cywilnego, oraz 2. wierzytelności wynikające z tytułu obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki przez kredytobiorców /pożyczkobiorców (osoby fizyczne) od podmiotów gospodarczych (tj. osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą lub osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną), które wcześniej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabyły ww. wierzytelności w drodze sprzedaży wierzytelności od osób fizycznych 1będących w ramach umowy sprzedaży cesji konsumentami w rozumieniu art. 22 Kodeksu cywilnego. Z treści cesji wynikać będzie oświadczenie cedenta, że w określonym dniu zawarł umowę kredytu / pożyczki oraz że w konkretnym dniu spłacił w całości przedmiotowy kredyt / pożyczkę przed terminem spłaty wynikającym z umowy kredytu/pożyczki. Cedent w umowie sprzedaży wierzytelności będzie ponadto oświadczać m.in. że wierzytelność nie została zaspokojona w całości lub części przez podmiot zobowiązany. Dochodzenie przez Państwa wierzytelności w przeważającej większości spraw będzie wymagało poniesienia przez Państwa dodatkowych kosztów (związanych z obsługą prawną, kosztami sądowymi, wykonaniem wyliczenia wysokości nadpłaty, kosztami wysyłki korespondencji itp.). W celu dochodzenia roszczeń z nabywanych wierzytelności, będą Państwo korzystać z usług kancelarii prawnej. Kancelaria prawna z tytułu sprzedaży usług wystawiać będzie fakturę VAT. Każdorazowo będą ponosić Państwo koszt brutto. Wskazują Państwo, że ze względu na to, że nabywając wierzytelności nie zobowiązują się Państwo do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, czynność nabycia przez Państwa wierzytelności nie jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Odliczenia podatku naliczonego, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, może dokonać zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT pod warunkiem, że nabyte towary i usługi są lub będą związane z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez tego podatnika. Zatem w celu określenia czy będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabywanymi usługami prawnymi, w pierwszej kolejności należy ustalić czy czynności, w związku z którymi te usługi są nabywane, są usługami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i niekorzystającymi ze zwolnienia z tego podatku. Katalog czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 ustawy, który w pkt 1 stanowi, że: Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, (...) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 7 ust. 1 ustawy: Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (...). Art. 8 ust. 1 ustawy: Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Pojęcie „świadczenie usług” ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Usługa w rozumieniu omawianej regulacji jest transakcją gospodarczą, co oznacza, że stosunek prawny łączący strony musi wiązać się ze świadczeniem wzajemnym. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie to, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jednoznacznie z tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ww. ustawy. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy. Z powołanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu tym podatkiem wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Istotną cechą wynagrodzenia jest więc istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Zatem czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu. W związku z tym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Jak Państwo wskazali, cesja nie będzie zobowiązywać Państwa do żadnych czynności na rzecz cedenta poza zapłatą ceny. Z chwilą zawarcia umowy cesji cedent za umówioną cenę przenosi na własność cesjonariusza wszelkie wierzytelności o zapłatę całości lub pozostałej części nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki. Umowa przelewu wierzytelności nie będzie przewidywała zwrotnego przeniesienia wierzytelności. Zgodnym zamiarem stron umowy sprzedaży wierzytelności będzie jednorazowy, definitywny i skuteczny przelew wierzytelności na Państwa rzecz. Nie zamierzają Państwo dalej odsprzedawać wierzytelności. Będą Państwo dochodzić wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek. Nie będą Państwo dochodzić wierzytelności wobec dłużnika na rzecz cedenta. Na cesjonariusza (na Państwa) wraz z wierzytelnością przechodzą wszelkie prawa z nią związane, w tym prawo do odsetek za opóźnienie w zapłacie. Pozostała należna część zwrotu nadpłaty wynikającej z obniżenia całkowitego kosztu kredytu/pożyczki w związku z przedterminową spłatą całości kredytu lub pożyczki nie jest określona kwotowo w treści umowy i nie jest dokładnie znana w chwili podpisywania umowy cesji. Jest ona określana dopiero wyrokiem sądowym lub zawartą z bankiem lub spółdzielczą kasą oszczędnościowo - kredytową ugodą bądź dobrowolnym uznaniem przez podmiot zobowiązany. W chwili zawierania cesji znana będzie jedynie orientacyjna (przybliżona) wysokość należności. Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które Państwo nabędą od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Państwa. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Państwa jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania żadnego innego wynagrodzenia dla Państwa. Nabędą Państwo wierzytelność we własnym imieniu. Nabyte wierzytelności będą stanowiły w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne, możliwe do dochodzenia na drodze postępowania sądowego. Będą Państwo nabywać wierzytelności sporne jedynie co do ich wysokości (w pozostałym zakresie wierzytelności będą bezsporne). W przypadku odmowy dobrowolnej zapłaty przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, w celu dochodzenia przez Państwa wierzytelności niezbędne będzie kierowanie spraw na drogę postępowania sądowego w celu uzyskania tytułu wykonawczego, na podstawie którego podmiot zobowiązany będzie miał obowiązek spełnić świadczenie na Państwa rzecz wraz z zasądzonymi odsetkami i kosztami procesu. W stosunku do nabytych wierzytelności może być konieczne prowadzenie postępowania egzekucyjnego i sądowego, aczkolwiek będzie to zależało od dłużnika, tj. czy spełni on świadczenie polubownie. Przypuszczają Państwo, że w zdecydowanej większości spraw, jeśli nie we wszystkich, konieczne będzie postępowanie sądowe. Wydaje się jednak, że po zapadnięciu prawomocnego wyroku, dłużnik (ponieważ dłużnikiem będą głównie banki) dokona realizacji wyroku (wypłaty odszkodowania) bez potrzeby prowadzenia egzekucji komorniczej. Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.). Art. 509 § 1 i 2 ustawy Kodeks cywilny: § 1. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. § 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Art. 510 § 1 ustawy Kodeks cywilny: Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny). Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona usługi określone w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, a w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Dlatego usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych. Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie. Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: „Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany „kosztem zbywcy”. Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki. Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania”. W kwestii nabycia wierzytelności trudnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77 /388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. W pkt 25 ww. orzeczenia, Trybunał wskazał, że różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności a ceną ich sprzedaży nie stanowi bowiem wynagrodzenia za tego rodzaju usługę, lecz odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, która jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Jak Państwo wskazali, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, które nabędą Państwo od cedenta, a ceną ich nabycia od cedenta, będzie odzwierciedlała rzeczywistą ekonomiczną wartość tych wierzytelności w chwili ich nabycia przez Państwa. Poza ceną, umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie nakładać na Państwa jakiegokolwiek innego dodatkowego świadczenia do wykonania na rzecz zbywcy wierzytelności. Poza przelewem wierzytelności nie dojdzie do przekazania na Państwa rzecz żadnego innego wynagrodzenia. WSA w Warszawie w wyroku z 25 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 623/20 zwrócił uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2012 r. wydany w składzie 7 sędziów (sygn. akt I FPS 5/11) i zauważył, że: „(...) NSA wskazał, że odpowiedź udzielona przez TSUE na wskazane

Pytanie

prejudycjalne wiąże sądy krajowe państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie dokonanej wykładni prawa wspólnotowego i na jej podstawie sformułował na gruncie ustawy VAT tezę, że nabycie wierzytelności pieniężnej na własne ryzyko, w celu windykacji, w swoim imieniu i na swoją rzecz, nie jest odpłatną usługą w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a tym samym art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.” Następnie WSA w Warszawie wskazał, że: „Mając na uwadze orzeczenie TSUE oraz wyrok NSA z 19 marca 2012 r. przyjąć należy, że opisana we wniosku działalność polegająca na nabywaniu wierzytelności nie może być traktowana jako świadczenie przez Skarżącego odpłatnych usług. Otóż analiza opisu stanu faktycznego prowadzi do jednoznacznego stanowiska, że Skarżący będzie nabywać wierzytelności na własny rachunek i na własne ryzyko. Skarżący w ramach tych czynności będzie zobowiązany do przekazania zbywcy wierzytelności wyłącznie umówionej ceny sprzedaży. W konsekwencji zbywca nie będzie miał obowiązku przekazania jakiegokolwiek wynagrodzenia na rzecz Skarżącego w przypadku ściągnięcia długu, gdyż Skarżący będzie ściągał je na własną rzecz. Podstawowym i koniecznym warunkiem uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego) jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Badając zatem konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta, usługę. Inaczej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy (cedenta) do nabywcy (cesjonariusza) za wykonaną usługę, czyli płynącego odwrotnie niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Zasadnym jest zatem twierdzenie, że z racji tego, że z opisu stanu faktycznego nie wynika jakiekolwiek wynagrodzenie należne od cedenta (zbywcy) dla cesjonariuszem (nabywcy), to nie może być mowy o wykonywaniu przez Spółkę odpłatnej usługi.

Ponadto, jak już wskazywano z opisu zdarzenia przyszłego przedstawianego we wniosku wynika, że nabywane wierzytelności będą wymagalne, ich cena ustalana będzie poniżej wartości nominalnej i nie będzie zawierała żadnego wynagrodzenia dla zbywcy, zaś cesja będzie miała charakter definitywny, a nabycie wierzytelności nastąpi na ryzyko Skarżącego we własnym imieniu. Ponadto uzyskanie żądanej kwoty wierzytelności nie jest pewne, gdyż w wielu przypadkach będzie wymagało przeprowadzenia postępowania sądowego, a zatem do cesji tych wierzytelności znajdą zastosowanie tezy powołanych powyżej wyroków: TSUE z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 oraz NSA z 19 marca 2012 r. w sprawie o sygn. akt I FPS 5 /11. Różnica między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, nie będzie stanowiła wynagrodzenia dla Skarżącego, lecz będzie odzwierciedlać rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili sprzedaży. Jak się wskazuje w orzecznictwie, egzekwowanie własnych należności na swoją rzecz jest zwyczajnym elementem obrotu gospodarczego i nie tworzy usługi w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, a w konsekwencji, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (tak też wyrok NSA z 14 lutego 2018 r. sygn. akt I FSK 344/17). Nabycie wierzytelności w imieniu własnym i na własne ryzyko, w sytuacji gdy cena za wierzytelności ustalona została poniżej ich wartości nominalnej i odzwierciedla ich rzeczywistą wartość z chwili sprzedaży, nie może być traktowana jako odpłatna usługa ściągania długów. Stwierdzenie więc w odniesieniu do takiej czynności, że wnioskodawcy nie przysługuje żadne wynagrodzenie, uzasadnia stanowisko, że nie podlega ona w związku z tym opodatkowaniu podatkiem VAT (tak wyrok NSA z 26 września 2017 r., sygn. akt I FSK 2323/15). Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności przez Skarżącego po cenie niższej od jej wartości nominalnej nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez Skarżącego, jako nabywcę wierzytelności, usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, ze względu na to, że w takim przypadku nie będziemy mieli do czynienia z zobowiązaniem się przez Skarżącego do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Jednocześnie, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, sprzedaż wierzytelności przez cedentów, niezależnie czy dotyczy sprzedaży wierzytelności własnych czy nabytych, nie jest dokonywanym przez nich świadczeniem usług, zatem po ich stronie nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT. Z uwagi zatem na stanowisko WSA w Warszawie wyrażone w wyroku z 25 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 623/20 oraz z uwagi na treść ww. wyroku TSUE z 27 października 2011 r., w sprawie C#93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, nabycie przez Państwa wierzytelności, o których mowa we wniosku, nie będzie stanowiło usługi określonej w art. 8 ust. 1 ustawy w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy, a w związku z tym nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Państwa wątpliwości wyrażone we wniosku dotyczą wskazania czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego od usług prawnych nabywanych w celu dochodzenia roszczeń z nabywanych wierzytelności. Jak już wskazano, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Zasada ta wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują, jaki związek musi istnieć pomiędzy zakupami a sprzedażą, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia. Związek ten może być bezpośredni lub pośredni. Związek bezpośredni występuje wówczas, gdy nabywane towary bądź usługi służą dalszej odsprzedaży lub też w bezpośredni sposób wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast o związku pośrednim mówimy wtedy, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania podmiotu, a więc w sposób pośredni wiążą się z działalnością gospodarczą i z osiąganymi przychodami. Aby wskazać, czy określone zakupy mają związek pośredni musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy między dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. Pośredni związek dokonanych zakupów z działalnością gospodarczą występuje wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów. W niniejszej sprawie wydatki poniesione przez Państwa na nabycie usług prawnych nie będą miały bezpośredniego związku z wykonywanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi. Poniesione przez Państwa wydatki na usługę prawną nie będą miały również pośredniego związku z wykonywanymi przez Państwa czynnościami opodatkowanymi. Nie można tych kosztów traktować jako ogólnego kosztu przedsiębiorstwa, od którego przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. Korzystanie przez Państwa z usług prawnych w celu dochodzenia wierzytelności nie będzie miało związku z prowadzoną przez Państwa działalnością opodatkowaną, gdyż w żaden sposób nie przyczyni się do uzyskania przychodu i nawet w sposób pośredni nie wpłynie na generowanie przez Państwa obrotów. Zauważyć należy, że każdy przejaw Państwa aktywności jest w sposób ekonomiczny związany z Państwa działalnością, co nie oznacza jednak, że każda podejmowana przez Państwa działalność jest lub będzie związana z czynnościami generującymi obrót. Aby dane działanie można było uznać za związane z Państwa działalnością chociażby w sposób pośredni, związek ten musi być widoczny i łatwy do rozpoznania. Natomiast w sytuacji opisanej we wniosku taki związek trudno dostrzec. Zauważyć należy, że poczynione przez Państwa wydatki na usługi prawne związane będą wprost z odzyskaniem należności z związku z pozyskanymi wcześniej przez Państwa wierzytelnościami. W efekcie nie będzie spełniona podstawowa przesłanka zawarta w treści art. 86 ust. 1 ustawy i nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu usług prawnych. Nabywane usługi prawne nie będą służyły ani bezpośrednio ani pośrednio prowadzonej przez Państwa działalności opodatkowanej, zatem nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami prawnymi nabywanymi w celu dochodzenia wcześniej nabytych przez Państwa wierzytelności. Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego został potwierdzony przez WSA w Warszawie w wyroku z 25 lutego 2021 r. sygn. akt III SA/Wa 623/20, który wskazał, że: „(...) stanowisko Skarżącego przedstawione we wniosku o interpretację pozostaje w sprzeczności nie tylko z zasadą neutralności VAT, ale również z - wielokrotnie podkreślaną przez TSUE - podstawową zasadą podatku VAT jaką jest związek wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Nie do pogodzenia z nią jest bowiem założenie, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje od wydatków poniesionych w ramach każdej działalności, a więc i tej wyłączonej z opodatkowania podatkiem VAT. Powyższe, znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku NSA z 13 czerwca 2019 r. (sygn. akt. I FSK 677/17), wydanym w bardzo zbliżonym stanie faktycznym. NSA wskazał bowiem, że: „prawidłowe jest stanowisko, że nabycie przez spółkę opisanych we wniosku wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ich windykacja przez spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek jest przejawem wykonywania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu, wobec czego także na tym etapie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w wyżej powołanych przepisach. W tej sytuacji, nabyte przez skarżącą usługi kancelarii prawnej mające na celu dochodzenie wierzytelności własnej (nabytej w drodze cesji) nie mają ani bezpośredniego, ani pośredniego związku z wykonywanymi przez skarżącą czynnościami opodatkowanymi. Wydatki na usługi kancelarii prawnej związane są wprost z odzyskaniem należności wynikających z nabytych przez spółkę wierzytelności, tj. czynności która nie podlegała podatkowi od towarów i usług, a zatem prawidłowe jest stanowisko, że nie została spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. wykorzystywanie przez podatnika podatku od towarów i usług nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych.” Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dniu wydania pierwotnej interpretacji, tj. 29 stycznia 2020 r. Odnosząc się do powołanego przez Państwa wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 28 sierpnia 2014 r. sygn. akt I SA/Kr 459/13 wskazać należy, że dotyczy on wyłącznie konkretnej sprawy, w danym stanie prawnym. Rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie. Zatem moc obowiązująca powołanego przez Państwa wyroku zamyka się w obrębie sprawy, dla której wyrok ten został wydany. Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji. Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej: Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej: 1) z zastosowaniem art. 119a; 2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; 3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści. Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”). Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA): w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS /SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA). Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.