0112-KDIL1-3.4012.667.2024.1.AKR

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 listopada 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Płatnik – (…) zajmuje się skupem i przetwórstwem mleka zakupionego od swoich dostawców. W szczególności Spółdzielnia jest producentem takich wyrobów z mleka jak twarogi, śmietana, masło oraz sery.

Spółdzielnia celem realizacji swoich działań skupuje mleko m.in. od rolników ryczałtowych, w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 poz. 361 ze zm.), dalej jako ustawa o „VAT (podatek od towarów i usług)”, będących jednocześnie jej członkami.

Spółdzielnia zawiera z dostawcami wieloletnie umowy dostaw mleka wyprodukowanego w gospodarstwach, w tym z rolnikami ryczałtowymi i wystawia w imieniu dostawców faktury VAT RR za dostarczony surowiec zgodnie z art. 115-188 ustawy o VAT.

Faktury wystawiane są w ujęciu miesięcznym, tj. jedna faktura obejmuje wszystkie dokonane w miesiącu kalendarzowym dostawy mleka danego dostawcy. Za dostarczony surowiec Spółdzielnia, w terminie określonym w umowie dostaw, przekazuje na konto bankowe wskazane przez dostawcę mleka kwotę brutto wykazaną na fakturze VAT RR pomniejszoną o wartość dostarczonych przez Spółdzielnię towarów i usług.

Spółdzielnia działa również w oparciu o ustawę Prawo spółdzielcze z dnia 16 września 1982 r. (Dz. U. z 2024 r. poz. 593 ze zm.), która obliguje Spółdzielnię do funkcjonowania w oparciu o zatwierdzony statut zawierający zarówno przepisy wymagane prawem, jak i uchwalone przez jej członków, będących producentami mleka surowego do niej dostarczanego.

Zgodnie ze statutem Spółdzielni, jest ona dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem jej członków – producentów mleka o nieograniczonej liczbie członków i zmiennym funduszu udziałowym. Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, kierując się potrzebami zrzeszonych członków ((`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Członkami Spółdzielni mogą być osoby fizyczne, które ukończyły 18 lat i posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz prowadzą chów bydła, produkcję i dostawy mleka, a także osoby należące do ich rodzin wspólnie z nimi pracujące oraz działacze i pracownicy spółdzielczości mleczarskiej ((`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Członkami Spółdzielni mogą być również osoby prawne prowadzące hodowlę, albo chów bydła mlecznego lub inną działalność związaną z realizacją zadań statutowych Spółdzielni ((`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Członkowie dostarczający mleko do Spółdzielni to w dużej mierze tzw. rolnicy indywidualni.

W wyniku nawiązania stosunku członkostwa pomiędzy Spółdzielnią a jej członkiem (udziałowcem), jest on zobowiązany, na podstawie ustawy – Prawo spółdzielcze, zadeklarować udział bądź udziały w wysokości określonej przez Statut. Przystępując do Spółdzielni członek, na podstawie § (`(...)`) Statutu, zobowiązuje się do zdeklarowania udziału podstawowego w kwocie (…) zł (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie mogą deklarować większą liczbę udziałów niż jeden (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie prowadzący produkcję i dostawę mleka winni posiadać zadeklarowaną liczbę udziałów zależną od ilości mleka dostarczanego do Spółdzielni, według następujących zasad: od (…) do (…) litrów – 1 udział; powyżej (…) litrów ilość udziałów wzrasta o jeden – na każde rozpoczęte (…) litrów.

Podstawę ilości udziałów, które członek spółdzielni winien posiadać, stanowi ilość mleka dostarczonego przez rolnika ryczałtowego do Spółdzielni w poprzednim roku kalendarzowym (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Przy czym członkowie rodzin członków Spółdzielni prowadzących produkcję i dostawę mleka – wspólnie z nimi pracujące, winni posiadać co najmniej jeden udział (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie wstępujący po raz pierwszy do Spółdzielni, winni zadeklarować co najmniej jeden udział. Obowiązująca tych członków ilość deklarowanych udziałów ustalona zostanie po upływie roku kalendarzowego, w którym stali się członkami Spółdzielni, z uwzględnieniem § (`(...)`) Statutu Spółdzielni.

Członek Spółdzielni, który dostarcza mleko może dokonać wpłaty udziałów jednorazowo, bądź w ratach (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). W przypadku, gdy wpłata na pokrycie udziałów następuje w ratach – kwota wpłaty ratalnej pokrywana jest poprzez potrącanie jej z wierzytelności członka wobec Spółdzielni za sprzedane Spółdzielni mleko (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Wysokość potrącanych kwot oraz szczegółowe postępowanie z tym związane ustala uchwałą Rada Nadzorcza Spółdzielni (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Wnioskodawca dokonując podsumowania rozliczeń udziałów członkowskich należnych od swoich członków, ustalił istniejące zaległości w tym zakresie. Ponadto Wnioskodawca zamierza obecnie na bieżąco dokonywać potrąceń zarówno zaległych, jak i obecnie należnych udziałów członkowskich od swoich członków, regulując zasady potrąceń w odrębnej uchwale Rady Nadzorczej (zgodnie ze Statutem).

W związku z niniejszym Wnioskodawca podjął wątpliwość, czy Spółdzielnia będzie uprawniona odliczyć podatek VAT wynikający z faktur VAT RR wystawionych na rzecz swoich dostawców – rolników ryczałtowych będących członkami Spółdzielni z tytułu dostarczonego przez nich do Spółdzielni mleka, jeśli Spółdzielnia przy wypłacie należności za dostarczone mleko dokona potrącenia w trybie art. 498 Kodeksu cywilnego, jak i zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni, wzajemnych wierzytelności z tytułu zaległych jak i bieżących a należnych udziałów członkowskich.

Pytanie

Czy Wnioskodawca – (…) będzie uprawniona odliczyć podatek VAT wynikający z faktur VAT RR wystawionych na rzecz swoich dostawców – rolników ryczałtowych, będących członkami Spółdzielni z tytułu dostarczonego przez nich do Spółdzielni mleka, jeśli Spółdzielnia przy wypłacie należności za dostarczone mleko dokona potrącenia w trybie art. 498 Kodeksu cywilnego, jak i zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni, wzajemnych wierzytelności z tytułu należnych (zaległych jak i bieżących) udziałów członkowskich?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy, będzie on uprawniony odliczyć podatek od towarów i usług, wynikający z faktur VAT RR wystawionych na rzecz swoich dostawców – rolników ryczałtowych, będących członkami Spółdzielni z tytułu dostarczonego przez nich do Spółdzielni mleka, jeśli Spółdzielnia przy wypłacie należności za dostarczone mleko dokona potrącenia w trybie art. 498 Kodeksu cywilnego, jak i zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni, wzajemnych wierzytelności z tytułu należnych udziałów członkowskich.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy o VAT, podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał jest przekazywany dostawcy.

Z kolei wedle art. 116 ust. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ustawy o VAT – kwota podatku naliczonego ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem.

Z kolei wedle art. 116 ust. 8 ustawy o VAT, warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.

Wedle art. 116 ust. 9 ustawy o VAT, przez należności za towary dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu dostarczającemu produkty rolne, dokonane przez podatnika nabywającego te produkty, pod warunkiem, że: 1) zaliczka została przekazana na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, a na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikujące dokumentu potwierdzającego dokonanie tej wpłaty.

Stosownie zaś do art. 116 ust. 9a ustawy o VAT, przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8 rozumie się również potrącenia, jeżeli wynikają z innych ustaw, rozporządzeń Rady UE lub tytułów wykonawczych (egzekucyjnych).

Wynikający z art. 116 ust. 6 pkt 2 w zw. z ust. 8 i 9 ustawy o VAT, warunek zapłaty na rachunek bankowy, wskazany w art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT należy uznać za spełniony, ponieważ zapłata nastąpiłaby na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, w części stanowiącej różnicę między należnością rolnika ryczałtowego za dostarczone mleko surowe, a kwotą potrąconych należności za niewpłacone udziały członkowskie, zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni oraz umownego potrącenia z art. 498 k.c.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 498 § 1 i § 2 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Zdaniem Wnioskodawcy, zwrot „potrącenia, jeśli wynikają z innych ustaw”, którym posłużono się w art. 116 ust. 9a ustawy o VAT, dotyczy wszystkich potrąceń wzajemnych należności, w tym również wynikających z Kodeksu cywilnego. Ustawodawca nie wprowadził w tym zakresie ograniczeń, które miałyby obejmować jedynie ustawy spełniające ściśle określone warunki.

Sytuacja opisana we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej spełnia dyspozycję z art. 498 k.c., ponieważ rolnik ryczałtowy jest dłużnikiem Spółdzielni w zakresie wpłat z tytułu udziałów członkowskich, a jednocześnie wierzycielem z tytułu należności za dostawy mleka. Zatem przedmiotowe wierzytelności Spółdzielni i jej członków – rolników ryczałtowych, spełniają warunki wymienione w tym przepisie, ich przedmiotem są bowiem pieniądze, są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, może on odliczyć podatek VAT naliczony w pełnej wysokości z faktur, z uwzględnieniem art. 116 ust. 9a ustawy o VAT, w sytuacji gdy realizuje płatności dla rolników ryczałtowych pomniejszone o należne bieżące jak i zaległe wpłaty z tytułu udziałów członkowskich.

Zdaniem Spółdzielni mimo, że zapłata należności za produkty rolne, nie nastąpi w całości na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, bowiem potrąci sobie z tej należności za dostarczone mleko, naliczoną zaległość za wpłaty na udziały członkowskie, to Spółdzielnia i tak zachowuje prawo do odliczenia zryczałtowanego zwrotu podatku w całości. Pomiędzy stronami transakcji, tj. dostawcą mleka surowego – rolnikiem ryczałtowym, a Spółdzielnią dochodzi bowiem do rozliczenia (zaspokojenia) wzajemnych należności poprzez potrącenie uregulowane w art. 498 k.c., które pełni również funkcję zapłaty oraz zapłatę na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego.

Stanowisko Spółdzielni znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach Sądów o podobnych stanach faktycznych, w tym m.in. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 14 marca 2019 r., sygn. akt I SA/KE 41/19, wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 kwietnia 2021 r., sygn. akt I FSK 1094/18 oraz w piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 lipca 2020 r., sygn. akt 0112-KDIL1-2.4012.191.2020.PG.

Jak wynika z powyższego Spółdzielnia może odliczyć podatek VAT naliczony w pełnej wysokości z faktur VAT, z uwzględnieniem art. 116 ust. 9a ustawy o VAT, w sytuacji gdy realizuje płatności dla rolników ryczałtowych pomniejszone o zaległości wynikające tytułem należnych wpłat udziałów członkowskich.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 3 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6.

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

W oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Według art. 2 pkt 15 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o działalności rolniczej – rozumie się przez to produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (CN 4403 41 00 i 4403 49) oraz bambusa (CN 1401 10 00), a także świadczenie usług rolniczych.

Biorąc pod uwagę przytoczoną definicję działalności gospodarczej (art. 15 ust. 2 ustawy) uznać należy, że działalność rolnicza (art. 2 pkt 15 ustawy) mieści się w pojęciu działalności gospodarczej.

Zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 19 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o rolniku ryczałtowym – rozumie się przez to rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Natomiast według art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

W odniesieniu do nabywanych produktów lub usług rolnych od rolnika ryczałtowego, należy powołać przepisy art. 115 – 116 ustawy, które określają szczególne procedury dotyczące rolników ryczałtowych, w tym zasady nabycia przez podatnika podatku od towarów i usług produktów rolnych od rolnika ryczałtowego.

W myśl art. 115 ust. 1 ustawy:

Rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych.

Na mocy art. 116 ust. 1 ustawy:

Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą nabycie tych produktów. Oryginał faktury jest przekazywany dostawcy.

Zgodnie z art. 116 ust. 2 ustawy:

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako „Faktura VAT RR” i zawierać co najmniej:

1. imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;

2. numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;

3. (uchylony);

4. datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;

5. nazwy nabytych produktów rolnych;

6. jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;

7. cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

8. wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;

9. stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;

10. kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;

11. wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;

12. kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;

13. czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

Stosownie do art. 116 ust. 3 ustawy:

Faktura VAT RR powinna również zawierać oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu: „Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.

W myśl art. 116 ust. 4 ustawy:

W przypadku umów kontraktacji lub innych umów o podobnym charakterze oświadczenie, o którym mowa w ust. 3, może być złożone tylko raz w okresie obowiązywania umowy. Oświadczenie to sporządza się jako osobny dokument. Dokument ten powinien zawierać elementy, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, oraz datę zawarcia i określenie przedmiotu umowy, datę sporządzenia tego dokumentu oraz czytelny podpis składającego oświadczenie. Dokument sporządza się w dwóch egzemplarzach. Oryginał jest przekazywany nabywcy.

Na podstawie art. 116 ust. 4a ustawy:

Oświadczenie określone w ust. 4 może być wystawiane, podpisywane i przesyłane w formie elektronicznej. W tym przypadku zamiast czytelnym podpisem składającego oświadczenie w formie elektronicznej, określonym w ust. 4, dokument powinien być opatrzony przez składającego oświadczenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Przez przekazanie nabywcy oryginału oświadczenia rozumie się jego przesłanie w formie elektronicznej.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami faktura VAT RR nie jest wystawiana przez sprzedawcę, lecz przez nabywcę. Podatnik podatku od towarów i usług nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego, wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą zakup tych produktów. Oryginał faktury przekazywany jest sprzedawcy, czyli rolnikowi ryczałtowemu. Należy również podkreślić, iż celem faktury oraz dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty jest w tym przypadku przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, a dodatkowo – dla nabywcy produktów rolnych – potwierdzenie prawa do powiększenia kwoty podatku naliczonego uprawniającej do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jak stanowi przepis art. 116 ust. 6 ustawy:

Zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:

1. nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;

2. zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem;

3. w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu stwierdzającego dokonanie zapłaty.

Celem regulacji zawartej w powyższym przepisie jest powiązanie zapłaty dokonywanej przez podatnika z konkretną transakcją zakupu produktów rolnych oraz określenie warunków, na jakich podatnik może zrealizować prawo do odliczenia.

Stosownie do art. 116 ust. 7 ustawy:

Za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.

W myśl art. 116 ust. 8 ustawy:

Warunek, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.

Według art. 116 ust. 9 ustawy:

Przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia z tytułu spłat rat pożyczek i zaliczek udzielanych rolnikowi ryczałtowemu dostarczającemu produkty rolne, dokonane przez podatnika nabywającego te produkty, pod warunkiem że:

1. zaliczka została przekazana na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, a na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych podano dane identyfikacyjne dokumentu potwierdzającego dokonanie tej wpłaty;

2. raty i pożyczki wynikają z umów sporządzonych na piśmie.

Na mocy z art. 116 ust. 9a ustawy:

Przez należności za towary i usługi dostarczane rolnikowi ryczałtowemu, o których mowa w ust. 8, rozumie się również potrącenia, jeżeli wynikają z innych ustaw, rozporządzeń Rady UE lub tytułów wykonawczych (egzekucyjnych).

Jak wynika z przywołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług cechą szczególną dokumentowania transakcji zawieranych z rolnikiem ryczałtowym jest to, że fakturę z tytułu sprzedaży produktów rolnych przez rolnika ryczałtowego wystawia nie rolnik (sprzedawca), lecz nabywca będący podatnikiem podatku od towarów i usług. Jeżeli zatem podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywa produkty rolne, bądź usługi rolnicze od rolnika ryczałtowego, to zgodnie z art. 116 ustawy o podatku od towarów i usług, zobowiązany jest do zastosowania się do wskazanego w tym przepisie sposobu postępowania.

Z opisu sprawy wynika, że zajmują się Państwo skupem i przetwórstwem mleka zakupionego od swoich dostawców. W szczególności są Państwo producentem takich wyrobów z mleka jak twarogi, śmietana, masło oraz sery. Spółdzielnia celem realizacji swoich działań skupuje mleko m.in. od rolników ryczałtowych, w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy, będących jednocześnie jej członkami.

Spółdzielnia zawiera z dostawcami wieloletnie umowy dostaw mleka wyprodukowanego w gospodarstwach, w tym z rolnikami ryczałtowymi i wystawia w imieniu dostawców faktury VAT RR za dostarczony surowiec zgodnie z art. 115-188 ustawy. Faktury wystawiane są w ujęciu miesięcznym, tj. jedna faktura obejmuje wszystkie dokonane w miesiącu kalendarzowym dostawy mleka danego dostawcy. Za dostarczony surowiec Spółdzielnia, w terminie określonym w umowie dostaw, przekazuje na konto bankowe wskazane przez dostawcę mleka, kwotę brutto wykazaną na fakturze VAT RR pomniejszoną o wartość dostarczonych przez Spółdzielnię towarów i usług.

Działają Państwo również w oparciu o ustawę Prawo spółdzielcze, która obliguje Spółdzielnię do funkcjonowania w oparciu o zatwierdzony statut zawierający zarówno przepisy wymagane prawem, jak i uchwalone przez jej członków, będących producentami mleka surowego do niej dostarczanego.

Zgodnie ze statutem Spółdzielni, jest ona dobrowolnym i samorządnym zrzeszeniem jej członków – producentów mleka o nieograniczonej liczbie członków i zmiennym funduszu udziałowym. Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, kierując się potrzebami zrzeszonych członków (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Członkami Spółdzielni mogą być osoby fizyczne, które ukończyły 18 lat i posiadają pełną zdolność do czynności prawnych oraz prowadzą chów bydła, produkcję i dostawy mleka, a także osoby należące do ich rodzin wspólnie z nimi pracujące oraz działacze i pracownicy spółdzielczości mleczarskiej (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkami Spółdzielni mogą być również osoby prawne prowadzące hodowlę, albo chów bydła mlecznego lub inną działalność związaną z realizacją zadań statutowych Spółdzielni (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Członkowie dostarczający mleko do Spółdzielni to w dużej mierze tzw. rolnicy indywidualni.

W wyniku nawiązania stosunku członkostwa pomiędzy Spółdzielnią a jej członkiem (udziałowcem), jest on zobowiązany, na podstawie ustawy – Prawo spółdzielcze, zadeklarować udział bądź udziały w wysokości określonej przez Statut. Przystępując do Spółdzielni członek, na podstawie § (`(...)`) Statutu, zobowiązuje się do zdeklarowania udziału podstawowego w kwocie (…) zł (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie mogą deklarować większą liczbę udziałów niż jeden (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie prowadzący produkcję i dostawę mleka winni posiadać zadeklarowaną liczbę udziałów zależną od ilości mleka dostarczanego do Spółdzielni, według następujących zasad: od (…) do (…) litrów – (…) udział; powyżej (…) litrów ilość udziałów wzrasta o jeden – na każde rozpoczęte (…) litrów.

Podstawę ilości udziałów, które członek spółdzielni winien posiadać, stanowi ilość mleka dostarczonego przez rolnika ryczałtowego do Spółdzielni w poprzednim roku kalendarzowym (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Przy czym członkowie rodzin członków Spółdzielni prowadzących produkcję i dostawę mleka – wspólnie z nimi pracujące, winni posiadać co najmniej jeden udział (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Członkowie wstępujący po raz pierwszy do Spółdzielni, winni zadeklarować co najmniej jeden udział. Obowiązująca tych członków ilość deklarowanych udziałów ustalona zostanie po upływie roku kalendarzowego, w którym stali się członkami Spółdzielni, z uwzględnieniem § (`(...)`) Statutu Spółdzielni.

Członek Spółdzielni, który dostarcza mleko może dokonać wpłaty udziałów jednorazowo, bądź w ratach (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). W przypadku, gdy wpłata na pokrycie udziałów następuje w ratach – kwota wpłaty ratalnej pokrywana jest poprzez potrącanie jej z wierzytelności członka wobec Spółdzielni za sprzedane Spółdzielni mleko (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni). Wysokość potrącanych kwot oraz szczegółowe postępowanie z tym związane ustala uchwałą Rada Nadzorcza Spółdzielni (§ (`(...)`) Statutu Spółdzielni).

Dokonując podsumowania rozliczeń udziałów członkowskich należnych od swoich członków, ustalili Państwo istniejące zaległości w tym zakresie. Spółdzielnia zamierza obecnie na bieżąco dokonywać potrąceń zarówno zaległych, jak i obecnie należnych udziałów członkowskich od swoich członków, regulując zasady potrąceń w odrębnej uchwale Rady Nadzorczej (zgodnie ze Statutem).

Państwa wątpliwości dotyczą wskazania, czy Spółdzielnia będzie uprawniona odliczyć podatek VAT wynikający z faktur VAT RR wystawionych na rzecz swoich dostawców – rolników ryczałtowych, będących członkami Spółdzielni z tytułu dostarczonego przez nich do Spółdzielni mleka, jeśli Spółdzielnia przy wypłacie należności za dostarczone mleko dokona potrącenia w trybie art. 498 Kodeku cywilnego, jak i zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni, wzajemnych wierzytelności z tytułu należnych (zaległych jak i bieżących) udziałów członkowskich.

Ciężarem mechanizmu „zryczałtowanego zwrotu podatku” dla rolników ryczałtowych obarczono podmioty nabywające produkty rolne lub usługi rolnicze od tych rolników bezpośrednio, przede wszystkim: punkty skupu, hurtownie, przetwórnie, niektóre sklepy itp. Ponadto na nabywającego od rolnika ryczałtowego produkty rolne (usługi rolnicze), a nie na tego rolnika nałożono obowiązek udokumentowania tej transakcji dostawy (usługi). Podatnik omawianego podatku bowiem, nabywający te produkty, rozliczając podatek, ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą zakup tych produktów, oznaczoną jako „Faktura VAT RR”.

Zwrot „potrącenia, jeżeli wynikają z innych ustaw”, którym posłużono się w art. 116 ust. 9a ustaw, dotyczy wszystkich potrąceń wzajemnych należności, w tym wynikających z umów opartych między innymi na ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 498 § 1 Kodeksu cywilnego:

Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Art. 498 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie stanowi zatem formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą. Zatem w przypadku transakcji potrącenia wzajemnych wierzytelności dochodzi do rozliczenia transakcji, gdzie potrącenie (kompensata) stanowi formę zapłaty.

Skoro zatem z jednej strony rolnik ryczałtowy obowiązany jest do dokonania wpłaty udziałów członkowskich na Państwa rzecz, z drugiej natomiast strony Państwo do dokonania na jego rzecz zapłaty należności za produkty rolne (mleko), to potrącenie to stanowi należności o których mowa w art. 116 ust. 9a ustawy. Należy podkreślić, że prawo do odliczenia podatku naliczonego obejmuje jedynie te należności, co do których spełniono warunki wynikające z przepisów art. 116 ust. 6 do ust. 9a ustawy.

Zatem, będą mieć Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości na podstawie faktur VAT-RR, w przypadku gdy wynikające z tych faktur płatności na rzecz rolników ryczałtowych zostały pomniejszone o wpłaty udziałów członkowskich.

Podsumowując, stwierdzić należy, że będą mieli Państwo prawo odliczyć podatek VAT wynikający z faktur VAT RR wystawionych na rzecz swoich dostawców – rolników ryczałtowych, będących członkami Spółdzielni z tytułu dostarczonego przez nich do Spółdzielni mleka, jeśli Spółdzielnia przy wypłacie należności za dostarczone mleko dokona potrącenia w trybie art. 498 Kodeksu cywilnego, jak i zgodnie z postanowieniami Statutu Spółdzielni, wzajemnych wierzytelności z tytułu należnych (zaległych jak i bieżących) udziałów członkowskich.

Tym samym, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Państwo ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.