Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:
- ustalenia, czy otrzymane przez Spółkę oraz Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz przez
Kontrahenta od Spółki oraz Spółek z Grupy, na podstawie Kontraktu kwoty różnicy
pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną będą stanowić wynagrodzenie za
świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT (podatek od towarów i usług) – jest nieprawidłowe;
- w przypadku uznania stanowiska w zakresie pytania 1 za nieprawidłowe, zwolnienia od
podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy świadczonych usług – jest
prawidłowe;
- w przypadku zastosowania rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w
art. 43 ust. 22 ustawy, opodatkowania stawką właściwą otrzymanej przez Spółkę oraz
Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Spółki i Spółek z Grupy, na
podstawie Kontraktu kwoty dodatniej różnicy – jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”,
podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium
kraju.
Przez towary stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się
przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde
świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu
art. 7, w tym również:
1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na
formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania
czynności lub sytuacji;
3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu
działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede
wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu,
które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego
istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu
świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie
niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że
dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT
wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w
art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi
istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za
wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy
nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z dnia 8
marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko
Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy,
gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a
otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w
pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie
przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota
uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt
wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk
sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że
zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy
pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego
stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać
wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana
czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć
bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a
świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania
świadczenia.
Wobec powyższej analizy, dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie, oraz
gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą)
istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane
są świadczenia wzajemne.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności
opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa
towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez
„podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane są w ramach działalności gospodarczej.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości
prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o
której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców
lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz
rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność
gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu
towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów
zarobkowych.
Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy otrzymane przez
Wnioskodawcę i Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Wnioskodawcy
i Spółki z Grupy Zainteresowanych, na podstawie Kontraktu Kwoty rozliczenia ( kwoty
różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną) będą stanowić wynagrodzenie za
świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.
Jak wskazano wyżej, pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie
obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się
od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem
usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może
zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też
tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy czym, nie każde działanie,
powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać
uznane za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT w rozumieniu przepisów ustawy VAT.
Co do zasady, w orzecznictwie i praktyce organów podatkowych przyjmuje się, iż aby tak
się stało muszą zostać spełnione łącznie trzy następujące warunki:
1) powinno istnieć określone świadczenie,
2) powinien istnieć bezpośredni beneficjent świadczenia,
3) świadczeniu usługodawcy powinno odpowiadać świadczenie wzajemne ze strony
nabywcy, tj. beneficjenta świadczenia (wynagrodzenie).
Biorąc pod uwagę powyższe, w omawianych okolicznościach wskazane powyżej warunki
należy uznać za spełnione. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca i Spółki z
Grupy wraz z Kontrahentem przystąpili do „wirtualnego” kontraktu cPPA, który jest
instrumentem służącym zabezpieczeniu cen energii, którą Zainteresowani planują
nabywać w przyszłości. cPPA to kontrakt długoterminowy, którego „wirtualny” charakter
wynika z faktu, iż w ramach umowy między stronami nie dochodzi do fizycznej dostawy
energii, lecz wyłącznie do rozliczenia finansowego.
Kontrakt „wirtualny” jest kontraktem „na różnicę”, co oznacza że strony rozliczają się z
różnicy pomiędzy określoną uprzednio ceną umowną („Cena referencyjna”) i ceną
hurtową energii elektrycznej („Cena zmienna”) dla określonego wolumenu energii
elektrycznej we wskazanym okresie (najprawdopodobniej w okresach miesięcznych), w
taki sposób, że:
- gdy Cena referencyjna będzie niższa od Ceny zmiennej – Kontrahent będzie zobowiązany
do uiszczenia kwoty różnicy na rzecz Wnioskodawcy i Spółek z Grupy;
- gdy Cena referencyjna będzie wyższa od Ceny zmiennej – Wnioskodawca i Spółki z Grupy
będą zobowiązana do płatności kwoty różnicy na rzecz Kontrahenta;
- gdy Cena referencyjna będzie równa Cenie zmiennej – nie wystąpi różnica (wyniesie ona
0) i wówczas nie wystąpi żadne rozliczenie między Wnioskodawcą i Spółkami z Grupy a
Kontrahentem.
Umowa określa szczegółowe warunki ustalania i indeksowania Ceny referencyjnej i Ceny
zmiennej.
Celem Wnioskodawcy i Spółek z Grupy jest wyłącznie zabezpieczenie ryzyka związanego z
możliwym wzrostem cen energii elektrycznej. Wnioskodawca i Spółki z Grupy zawierają
Kontrakt w celu uzyskania określonej, stałej ceny energii elektrycznej, której wysokość
będzie przewidywalna w dłuższej perspektywie czasowej. Z kolei podstawowym celem
Kontrahenta jest zabezpieczenie się przed ryzykiem zmian cen energii elektrycznej i
zapewnienie sobie przychodów ze sprzedaży energii na określonym poziomie. Jedynym
skutkiem zawarcia kontraktu jest ustabilizowanie cen zakupu energii elektrycznej przez
Wnioskodawcę i Spółki z Grupy.
Na takie cele Stron wskazuje preambuła Kontraktu, wedle której:
(...).
W wyniku zawartej Umowy dojdzie zatem do zmiany sytuacji prawnej i finansowej stron,
które zawarły Kontrakt, w zależności bowiem od tego, czy Cena referencyjna będzie niższa
lub wyższa od Ceny zmiennej dla określonego wolumenu energii elektrycznej we
wskazanym okresie, Wnioskodawca i Spółki z Grupy lub Kontrahent wypłaca/wypłaci
drugiej stronie kwotę różnicy.
Należy tym samym uznać, że w omawianych okolicznościach:
- istnieje świadczenie – w postaci realizowanej przez Strony usługi zabezpieczenia cen
energii,
- bezpośrednim beneficjentem świadczenia są Wnioskodawca wraz ze Spółkami z Grupy
lub Kontrahent, w zależności od tego, czy Cena referencyjna będzie niższa lub wyższa
od Ceny zmiennej,
- świadczeniu usługodawcy w postaci zabezpieczenia ceny energii odpowiada świadczenie
drugiej strony Kontraktu w postaci wypłaty kwoty różnicy pomiędzy Ceną referencyjną
a Ceną zmienną.
Zatem w sytuacji, gdy Cena referencyjna będzie niższa od Ceny zmiennej a Kontrahent
będzie zobowiązany do uiszczenia kwoty różnicy na rzecz Wnioskodawcy i Spółek z Grupy
– należy stwierdzić, że Kontrahent jest bezpośrednimi beneficjentami świadczenia,
dokonywanego przez Wnioskodawcę i Spółki z Grupy. Świadczeniu Zainteresowanych w
postaci zabezpieczenia ceny energii odpowiada wówczas świadczenie drugiej strony
Kontraktu (Kontrahenta) w postaci wypłaty dodatniej różnicy na rzecz Spółki.
Dodatnia różnica, wypłacana przez Kontrahenta na rzecz Wnioskodawcy i Spółek z Grupy,
w omawianym przypadku stanowi zatem wynagrodzenie za świadczenie usług
polegających na zabezpieczeniu cen energii elektrycznej, świadczonych przez
Zainteresowanych. Tym samym Wnioskodawca i Spółki z Grupy w sytuacji otrzymywania
ww. dodatniej różnicy – wynagrodzenia za świadczenie usług zabezpieczenia cen energii –
będą podatnikiem świadczącym usługi w świetle art. 8 ust. 1 ustawy.
Zatem w sytuacji, gdy Wnioskodawca i Spółki z Grupy uzyskują od Kontrahenta
wynagrodzenie w postaci płatności różnicy w ramach Kontraktu, opisane we wniosku
czynności należy uznać za świadczenie usług przez Wnioskodawcę i Spółki z Grupy za
wynagrodzeniem, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy art. 8 ust. 1
ustawy.
Ponadto, w sytuacji, gdy to Wnioskodawca i Spółki z Grupy dokonują płatności (ujemnej
różnicy) na rzecz Kontrahenta, należy uznać, że to Wnioskodawca i Spółki z Grupy są
wówczas beneficjentami świadczenia – a tym samym, wystąpi świadczenie usług przez
Kontrahenta za wynagrodzeniem, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy
art. 8 ust. 1 ustawy.
Podsumowując, otrzymane przez Wnioskodawcę i Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz
przez Kontrahenta od Wnioskodawcy i Spółek z Grupy, na podstawie Kontraktu kwoty
różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną będą stanowić wynagrodzenie za
świadczenie usług, które podlega/będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na
podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 1 należy uznać za
nieprawidłowe.
Następnie Państwa wątpliwości, w przypadku uznania stanowiska w zakresie pytania 1 za
nieprawidłowe, dotyczą ustalenia, czy otrzymane przez Wnioskodawcę oraz Spółki z Grupy
od Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Wnioskodawcy oraz Spółek z Grupy, na
podstawie Kontraktu kwoty różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną będą
stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług zwolnionych, o których mowa w art. 43 ust.
1 pkt 41 ustawy.
Ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział
zastosowanie do niektórych czynności zwolnienia od podatku.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43
ustawy, należy rozpatrywać ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwo od
ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej
odpłatnie przez podatnika.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o
których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi (Dz.U. z 2023 r. poz. 646 i 825), z wyłączeniem przechowywania tych
instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
W świetle art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
1) czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2) usług doradztwa;
3) usług w zakresie leasingu.
Ponadto, zgodnie z art. 43 ust. 16 ustawy:
Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług
dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:
1) tytuł prawny do towarów;
2) tytuł własności nieruchomości;
3) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
4) udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo
własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
5) prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity
wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być
zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione
z podatku.
Należy zauważyć, że ustawodawca zakreślając ramy przedmiotowe art. 43 ust. 1 pkt 41
ustawy, odwołał się do definicji zawartych w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 646 ze zm.). Sprecyzowanie
przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych,
ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku
wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od
towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.
Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach i nie
są uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi:
Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:
1) papiery wartościowe;
2) niebędące papierami wartościowymi:
a) tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
b) instrumenty rynku pieniężnego,
c) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne
instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy,
waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny
instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są
wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów
pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565,
d) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz
inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są
wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie
pieniężne według wyboru jednej ze stron,
e) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których
instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez dostawę, pod
warunkiem że są dopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami
finansowymi, z wyłączeniem produktów energetycznych będących przedmiotem
obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę,
f) niedopuszczone do obrotu w systemie obrotu instrumentami finansowymi opcje,
kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne,
których instrumentem bazowym jest towar i które mogą być wykonane przez
dostawę, a które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości
innych pochodnych instrumentów finansowych,
g) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
h) kontrakty na różnicę,
i) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych
oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek
frachtowych oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które
są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez
rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także instrumenty pochodne,
o których mowa w art. 8 rozporządzenia 2017/565, i inne, które wykazują
właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
j) uprawnienia do emisji.
Dokonując analizy pojęć użytych do opisania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy,
należy podkreślić, że winny one być interpretowane w sposób ścisły – gdyż zwolnienia te
stanowią odstępstwa od ogólnej zasady. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne
prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami
członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym
kontekście wspólnego systemu podatku VAT.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust.
1 pkt 41 ustawy znajduje zastosowanie do takich usług, które łącznie spełniają
następujące warunki:
- przedmiotem tych usług są instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o
obrocie instrumentami finansowymi,
- usługi te nie dotyczą przechowywania ww. instrumentów i zarządzania nimi, ani nie
stanowią usług pośrednictwa w tym zakresie,
- usługi te nie dotyczą praw i udziałów odzwierciedlających: tytuł prawny do towarów, tytuł
własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do
korzystania z nieruchomości, udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi
prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części,
bądź prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są m.in. towary (w tym
energia elektryczna), mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji
zanieczyszczeń i które mogą zostać zrealizowane poprzez dostawę towarów lub
świadczenie usług innych niż zwolnione od podatku.
Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy, w ocenie Organu, w analizowanej sprawie
spełnione będą łącznie wszystkie przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku na
podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy w odniesieniu do usług świadczonych przez Spółkę,
Spółki z Grupy oraz Kontrahenta w ramach Kontraktu.
Jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy, Wnioskodawca wraz ze Spółkami z
Grupy przystąpili z Kontrahentem do „wirtualnego” kontraktu, który jest instrumentem
służącym zabezpieczeniu cen energii, którą Wnioskodawca wraz ze Spółkami z Grupy
planuje nabywać w przyszłości. Kontrakt ten jest długoterminowy. Jego „wirtualny”
charakter wynika z faktu, iż w ramach umowy między stronami nie dochodzi do fizycznej
dostawy energii, lecz wyłącznie do rozliczenia finansowego. Kontrakt „wirtualny” jest
kontraktem „na różnicę”, co oznacza że strony rozliczają się z różnicy pomiędzy określoną
uprzednio ceną umowną („Cena referencyjna”) i ceną hurtową energii elektrycznej („Cena
zmienna”) dla określonego wolumenu energii elektrycznej we wskazanym okresie
(najprawdopodobniej w okresach miesięcznych). Umowa określa szczegółowe warunki
ustalania i indeksowania Ceny referencyjnej i Ceny zmiennej. Kontrakt na różnicę stanowi
instrument finansowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. h ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 646, dalej: ustawa o obrocie
instrumentami finansowymi). Pomimo zawarcia Kontraktu, Spółka faktycznie nabywa
energię elektryczną od innych podmiotów (innych niż Kontrahent) na podstawie innych
transakcji (transakcje te nie są przedmiotem złożonego wniosku). Jak również wskazali
Państwo w opisie sprawy, że instrument finansowy uregulowany w Kontrakcie nie dotyczy
praw i udziałów odzwierciedlających tytuł prawny do towarów bądź praw majątkowych,
których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz
uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane przez dostawę
towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.
W konsekwencji – jak wynika z powyższego – usługi świadczone przez Strony w ramach
Kontraktu dotyczą instrumentów finansowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o obrocie
instrumentami finansowymi. Spełniony zatem będzie pierwszy z wyżej wskazanych
warunków.
Jednocześnie, opis sprawy wskazuje, że zawarty przez strony Kontrakt ma na celu
zabezpieczenie Wnioskodawcy wraz ze Spółkami z Grupy oraz Kontrahenta przed
ryzykiem zmian ceny energii elektrycznej. W odniesieniu do instrumentu finansowego
dochodzi wyłącznie do rozliczenia finansowego miedzy Stronami. Tym samym, spełniona
jest również druga przesłanka do zastosowania zwolnienia od podatku wynikającego z art.
43 ust. 1 pkt 41 ustawy.
Pomiędzy stronami Kontraktu nie dochodzi do fizycznej dostawy towarów jakiegokolwiek
towaru (tj. energii elektrycznej) oraz świadczenia innej usługi. Pomiędzy Stronami
dochodzi wyłącznie do rozliczenia finansowego, które kształtuje się w efekcie zmian ceny
energii, tj. zależy od tego, czy cena energii jest wyższa, bądź niższa od ustalonej w
Kontrakcie. Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca oraz Spółki z Grupy
faktycznie nabywają energię elektryczną od innych podmiotów (innych niż Kontrahent) na
podstawie innych transakcji.
W związku z tym, w opisanym przypadku zostanie spełniony również trzeci z
wymienionych warunków do zastosowania zwolnienia od podatku dla świadczonych przez
Wnioskodawcę wraz ze Spółkami z Grupy oraz Kontrahenta usług.
W konsekwencji, świadczone przez Państwa wraz ze Spółkami z Grupy oraz Kontrahenta
usługi na podstawie zawartego przez strony Kontraktu korzystają/będą korzystać ze
zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.
Podsumowując, otrzymane przez Wnioskodawcę wraz ze Spółkami z Grupy od
Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Wnioskodawcy wraz ze Spółkami z Grupy, na
podstawie Kontraktu kwoty różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną będą
stanowić wynagrodzenie za świadczenie usług zwolnionych od podatku, o których mowa
w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.
Zatem stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również wskazania, w przypadku uznania stanowiska Spółki
w zakresie pytania 2 za prawidłowe, czy w przypadku zastosowania rezygnacji ze
zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 43 ust. 22 ustawy Spółka, Spółki z
Grupy oraz Kontrahent, zobowiązani będą do opodatkowania właściwą stawką VAT
otrzymanej przez Spółkę, Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Spółki
oraz Spółek z Grupy, na podstawie Kontraktu kwoty różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a
Ceną zmienną.
Zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust.
1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie,
pod warunkiem że:
1) jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
2) złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze
opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego
rezygnuje ze zwolnienia.
Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc
od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o
których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od
podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego
pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu
rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które
dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie
usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, przy czym możliwość wyboru opcji
opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy
zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Jak wyżej wskazano świadczone przez Państwa wraz ze Spółkami z Grupy oraz
Kontrahenta usługi związane z zabezpieczeniem ceny energii elektrycznej korzystają/będą
korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.
Aby zrezygnować z powyższego zwolnienia, Wnioskodawca, Spółki z Grupy, Kontrahent
muszą spełnić łącznie dwa warunki:
- być zarejestrowani jako czynny podatnik VAT,
- zawiadomić pisemnie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania usług
finansowych jeszcze przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje
ze zwolnienia.
Z opisu sprawy wynika, że zarówno Wnioskodawca, Spółki z Grupy oraz Kontrahent są
zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT. Jednocześnie Wnioskodawca wraz ze Spółkami
z Grupy oraz Kontrahent złożą naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie
o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem właściwego okresu
rozliczeniowego.
Zatem, w stosunku do usług w zakresie zabezpieczenia ceny energii elektrycznej, w
przypadku zastosowania rezygnacji ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art.
43 ust. 22 ustawy Wnioskodawca wraz ze Spółkami z Grupy oraz Kontrahent zobowiązani
będą do opodatkowania właściwą stawką VAT otrzymanej przez Wnioskodawcę oraz
Spółki z Grupy od Kontrahenta oraz przez Kontrahenta od Wnioskodawcy i Spółki z Grupy,
na podstawie Kontraktu kwoty różnicy pomiędzy Ceną referencyjną a Ceną zmienną.
Tym samym stanowisko Zainteresowanych w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy:
- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego
obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego
w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do powołanych przez Państwa interpretacji wskazać należy, że interpretacje
przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i
niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących
przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych oraz
konkretnych stanów prawnych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co
oznacza, że należy je traktować indywidualnie (por. prawomocny wyrok Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego w Łodzi z 27 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Łd 109/15).
Odnosząc się do powołanych w stanowisku wyroków sądu należy podkreślić, że nie mają
one mocy powszechnie obowiązującej. Sąd wyrokiem lub postanowieniem rozstrzyga
wyłącznie konkretną sprawę co do stwierdzenia naruszenia prawa i skutków prawnych
tego naruszenia i jedynie w tej sprawie ma moc wiążącą. Ocena prawna i wskazania co do
dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ,
którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia, o czym stanowi art. 153
ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm). Zatem powołane wyroki nie
posiadają waloru wykładni powszechnej, co w praktyce oznacza, że nie stanowią one
podstawy dla analogicznego rozstrzygnięcia przez organy podatkowe.
Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie
interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia
zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany
przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego).
Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym
przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy
rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie
ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym
wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu
przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Pełna weryfikacja przedstawionych we wniosku okoliczności możliwa jest jedynie w toku
postępowania podatkowego lub kontrolnego, prowadzonego przez uprawnione do tego
organy, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej. Postępowanie w
sprawie dotyczącej wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym,
mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego,
uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. Wydając bowiem interpretację
indywidualną Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przedstawia jedynie swój pogląd
dotyczący wykładni treści analizowanych przepisów i sposobu ich zastosowania w
odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego
(którego elementy przyjmuje, jako podstawę rozstrzygnięcia bez weryfikacji).
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111).
Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie
zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji
ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub
zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem
czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w
decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej
praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
przez Zainteresowanego, który
jest stroną postępowania
A Sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji
podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje
ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę
należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej
(art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa
Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres
Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS
/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia
przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do
zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz
powołaną podstawą prawną
(art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r
Ordynacji podatkowej.