0112-KDIL1-3.4012.320.2024.2.AKR

📋 Podsumowanie interpretacji

Wnioskodawca, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, planuje sprzedać przedsiębiorstwo obejmujące składniki materialne, niematerialne i prawne służące do prowadzenia myjni oraz parkingu. Transakcja zostanie przeprowadzona na rzecz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Wnioskodawca jest udziałowcem. Przedmiotem sprzedaży będą m.in. system parkingowy, myjnia, sieć monitorująca oraz prawa i obowiązki z umów o pracę. Nieruchomości zostaną wydzierżawione nabywcy na podstawie osobnej umowy. Organ podatkowy uznał planowaną transakcję za sprzedaż przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, co skutkuje wyłączeniem jej z opodatkowania VAT na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy przedmiot sprzedaży planowanej przez Wnioskodawcę, tj. zespół składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług? Czy sprzedaż ww. zespołu składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej będzie obciążona podatkiem VAT?

Stanowisko urzędu

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Pojęcie 'transakcja zbycia' należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu 'dostawy towarów' w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. 'zbycie' obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zgodnie z art. 55 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest to, że stanowi on 'zespół' składników materialnych i niematerialnych o cechach 'zorganizowania' oraz 'przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej'. W przedstawionym stanie sprawy Wnioskodawca dokona zbycia zorganizowanego zespołu składników majątkowych i niemajątkowych na rzecz spółki, która będzie kontynuować działalność gospodarczą w niezmienionym zakresie. Jednocześnie dokona on sprzedaży wszystkich składników majątku materialnych i niematerialnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, poza składnikami wyłączonymi w załączniku do umowy sprzedaży. Zbywane przez Wnioskodawcę składniki stanowią całość pod względem organizacyjnym. Na nabywcę przejdą również zobowiązania. Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz treści przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że opisany zespół składników materialnych, niematerialnych i prawnych, składających się na Pana przedsiębiorstwo, pomimo wyłączenia z transakcji sprzedaży nieruchomości oraz części ruchomości, będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, pozwalające na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim jest realizowana w przenoszonym przedsiębiorstwie. Tym samym, planowana przez Pana sprzedaż zespołu składników majątkowych i niemajątkowych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia ww. działalności gospodarczej, będzie stanowić transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 5 czerwca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, sprzedaży zespołu składników materialnych, niematerialnych i prawnych przeznaczonych do prowadzonej działalności, z uwagi na uznanie tej transakcji za zbycie przedsiębiorstwa. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 sierpnia 2024 r. (wpływ 20 sierpnia 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Wnioskodawca jest czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT. Prowadzi działalność gospodarczą jako (…). Głównym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Działalność gospodarcza Wnioskodawcy obejmuje także:

- (`(...)`).

Wnioskodawca planuje sprzedaż przedsiębiorstwa, na które składa się zespół składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, której przedmiotem jest prowadzenie myjni oraz parkingu. Sprzedaż będzie dokonana do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której Wnioskodawca jest udziałowcem.

Wnioskodawca zamierza przeprowadzić tę reorganizację struktury biznesowej z tego względu, że planuje zaprzestać aktywnego prowadzenia działalności gospodarczej i przejść na „emeryturę od działalności”. Po przeprowadzeniu transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa działalność będzie kontynuowana w niezmienionym zakresie przez nabywcę z wykorzystaniem nabytego przedsiębiorstwa.

W ramach sprzedaży przedsiębiorstwa Wnioskodawca przeniesie na nabywcę składniki materialne i niematerialne służące do prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności takie jak:

a) ruchomości składające się na system parkingowy, w skład którego wchodzi:

i. system parkingowy manualny, w tym: (…);

ii. zespół urządzeń samoobsługowych do obsługi parkingu 24/7 h, w tym: (…);

iii. moduły do zdalnego nadzorowania i sterowania parkingiem, w tym: (…);

iv. pylon reklamowy/informacyjny LED.

b) ruchomości składające się na myjnię, w skład której wchodzi:

i. kontener techniczny;

ii. moduł grzewczy wraz z urządzeniami technicznymi, w tym: (…);

iii. zespół urządzeń technicznych produkcyjno-dozujących, w tym: (…);

iv. zespół (…) modułów do mycia samochodu zawierający następującą technikę myjącą: (…);

v. zespół urządzeń sterowniczych i alarmowych, w tym: (…);

vi. konstrukcja – wiata myjni sześciostanowiskowa stalowa, w tym: (…);

vii. (…) stanowiska do mycia i sprzątania samochodu, w tym: (…);

viii. konstrukcja – wiata odkurzaczy czterostanowiskowa stalowa, w tym: (…);

ix. dwustanowiskowy moduł do odkurzania samochodu, w tym: (…);

x. dwustanowiskowy zespół urządzeń do obsługi samochodu, w tym: (…);

xi. stanowisko z automatem do prania tapicerki, system płatniczy i systemem antywłamaniowym, system płatniczy dla klientów flotowych (…);

xii. stanowisko z automatem do prania dywaników samochodowych, system płatniczy i systemem antywłamaniowy;

xiii. stanowisko z automatem do czyszczenia felg, w tym: dystrybutor środka do czyszczenia felg, system płatniczy wraz z terminalem i systemem antywłamaniowym, system płatniczy dla klientów flotowych (…), kasa fiskalna;

xiv. stanowisko z dystrybutorem środków czystości, w tym: (…);

xv. stanowisko z dystrybutorem środka do usuwania owadów, w tym: (…);

xvi. stanowisko do manualnej obsługi samochodu ze ściągaczkami do ręcznego osuszania samochodu;

xvii. trzystanowiskowy zespół urządzeń technicznych do obsługi samochodów, w tym: automat samoobsługowy z kompresorem do pompownia kół wraz z systemem pneumatycznym, dwustanowiskowa autosuszarka, system płatniczy wraz z systemem antywłamaniowym, system płatniczy dla klientów flotowych (…);

xviii. zespół urządzeń do obsługi płatności, w tym: automat do sprzedaży żetonów, automat – minikasa wraz z systemem do doładowywania kont klientów flotowych „(…)” oraz sprzedaży żetonów, 2 kasy fiskalne, serwer wraz z systemem „(…)” do obsługi klientów flotowych, sieć internetowa;

xix. zespół urządzeń samoobsługowych, w tym: automat do sprzedaży ściereczek, system płatniczy wraz z systemem antywłamaniowym, automat vendingowy na przekąski;

xx. zapasy materiałowe, w tym: chemia, części hydrauliczne, części pneumatyczne, części elektryczne i elektroniczne;

xxi. elektronarzędzia;

xxii. moduły do zdalnego nadzorowania i sterowania myjnią samochodową, w tym: (…);

xxiii. pylon reklamowy z podświetleniem;

xxiv. mobilny kontener magazynowy;

xxv. separator;

xxvi. piec gazowy (…);

xxvii. zapasowy odkurzacz centralny;

c) ruchomości składające się na sieć monitorującą, w skład której wchodzi:

i. sieć monitorująca parking, w tym: (…);

ii. sieć monitorująca myjnie, w tym: (…);

d) wartości niematerialne i prawne, w skład których wchodzi:

i. wartości niematerialne i prawne związane z prowadzeniem parkingu, w tym: (…);

ii. wartości niematerialne i prawne związane z prowadzeniem myjni, w tym: (…);

iii. nazwa przedsiębiorstwa (…);

iv. należności związane z działalnością Przedsiębiorstwa z wyłączeniem należności zafakturowanych przed dniem przejścia własności Przedsiębiorstwa na Kupującego;

v. zobowiązania związane z działalnością Przedsiębiorstwa z tytułu: (…);

e) ruchomości stanowiące zapasy produktów koniecznych do prowadzenia Przedsiębiorstwa, w tym w szczególności środki chemiczne oraz części zamienne.

W skład sprzedawanego przedsiębiorstwa nie wchodzą nieruchomości, na których terenie prowadzona jest działalność gospodarcza – nieruchomości te zostaną wycofane ze środków trwałych Wnioskodawcy oraz zostaną wydzierżawione nabywcy na podstawie odrębnej umowy. Nieruchomości objęte są księgami wieczystymi o nr: (…).

Jednocześnie w ramach transakcji przedsiębiorstwa nastąpi przejęcie praw i obowiązków z umów o pracę z zatrudnionymi przez Wnioskodawcę pracownikami oraz nastąpi przejęcie zobowiązań związanych z tymi umowami w trybie art. 231 ustawy – Kodeks pracy. Pracownicy zatrudnieni na dzień dokonywania sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa zostaną objęci przejęciem zakładu pracy w rozumieniu Kodeksu pracy przez nabywcę.

W załączniku do umowy sprzedaży zostaną wymienione składniki, które zostają wyłączone z przedsiębiorstwa i pozostają własnością Wnioskodawcy. Wszelkie pozostałe składniki majątku Wnioskodawcy służące do prowadzenia przedsiębiorstwa, a niewymienione w umowie jako przedmiot sprzedaży będą podlegały przeniesieniu na rzecz kupującego.

Doprecyzowanie opisu spawy

W odpowiedzi na pytanie nr 1 zawarte w wezwaniu:

Czy zostanie zbyte całe przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, tj. zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej?

wskazał Pan, że:

Przedmiotem będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu kodeksu cywilnego, jednak w załączniku do umowy sprzedaży zostaną wymienione składniki, które zostają z transakcji wyłączone. Będą to wszystkie nieruchomości gruntowe, w tym nieruchomości gruntowe, na których terenie prowadzona jest działalność gospodarcza oraz takie składniki jak:

· samochód osobowy (…),

· samochód osobowy (…),

· pylon reklamowy, konstrukcja – zapasowy,

· piec gazowy (…),

· odkurzacz centralny – zapasowy,

· mobilny magazyn blaszany,

· konstrukcja stalowa myjni samochodowej – zapasowa.

W odpowiedzi na pytanie nr 2 zawarte w wezwaniu:

Czy przedmiot sprzedaży (myjnia oraz parking) będzie w Pana przedsiębiorstwie na moment sprzedaży wyodrębniony:

- na płaszczyźnie organizacyjnej,

- na płaszczyźnie finansowej,

- na płaszczyźnie funkcjonalnej?

wskazał Pan, że:

Myjnia oraz parking, które wchodzą w skład zbywanego przedsiębiorstwa nie są wyodrębnione na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej. Wykazują one cechy zorganizowania i samodzielności, jednak jako całość przedsiębiorstwa – które obejmuje zarówno myjnię jak i parking.

W odpowiedzi na pytanie nr 3 zawarte w wezwaniu:

Czy dla kontynuowania działalności gospodarczej na składnikach majątku przedsiębiorstwa będących przedmiotem sprzedaży nie będzie konieczne angażowanie przez Nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji bądź wykonanie innych działań faktycznych lub prawnych? Jeśli Nabywca będzie musiał takie działania podjąć, to prosimy je wskazać i opisać.

wskazał Pan, że:

W celu kontynuowania działalności konieczne będzie zaangażowanie gruntów, na których znajdują się nabyte składniki majątku. Wnioskodawca wydzierżawi nabywcy te nieruchomości na podstawie odrębnej umowy.

W odpowiedzi na pytanie nr 1 zawarte w wezwaniu:

Czy przedmiot sprzedaży w momencie dostawy będzie posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze i Nabywca będzie miał faktyczną możliwość i nieprzerwanego kontynuowania działalności w zakresie prowadzenia myjni oraz parkingu?

wskazał Pan, że:

Przedmiot sprzedaży będzie posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze i Nabywca będzie miał faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności w zakresie prowadzenia myjni oraz parkingu.

Pytania

1. Czy przedmiot sprzedaży planowanej przez Wnioskodawcę, tj. zespół składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?

2. Czy sprzedaż ww. zespołu składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej będzie obciążona podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana w zdarzeniu przyszłym transakcja sprzedaży przedstawionych we wniosku składników materialnych i niematerialnych dotyczy sprzedaży przedsiębiorstwa. Jednocześnie, w z związku z powyższym, na mocy art. 6 pkt 1 ustawy o podatku towarów i usług transakcja ta nie będzie obciążona podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy: ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów, czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy: przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego: przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

  5. koncesje, licencje i zezwolenia;

  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

  8. tajemnice przedsiębiorstwa;

  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 551 Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 551 Kodeksu cywilnego.

Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.

Potwierdza to art. 552 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Jak wcześniej wskazano, o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 551 Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Wskazać należy, że co do zasady – zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy.

W przedstawionym stanie sprawy Wnioskodawca dokona zbycia zorganizowanego zespołu składników majątkowych i niemajątkowych na rzecz spółki, która będzie kontynuować działalność gospodarczą w niezmienionym zakresie. Jednocześnie dokona on sprzedaży wszystkich składników majątku materialnych i niematerialnych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, poza składnikami wyłączonymi w załączniku do umowy sprzedaży. Zbywane przez Wnioskodawcę składniki stanowią całość pod względem organizacyjnym. Na nabywcę przejdą również zobowiązania.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że transakcja nie obejmuje zwykłego zbycia aktywów, takiego jak np. sprzedaż zapasów czy środków trwałych. W wyniku transakcji nabywca będzie w stanie samodzielnie realizować wszelkie zadania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, przy wykorzystaniu nabytych składników, co świadczy o tym, że składniki wchodzące do przedmiotu sprzedaży są ze sobą powiązane funkcjonalnie.

Z tego też względu, zdaniem Wnioskodawcy, przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego transakcji dotyczy sprzedaży przedsiębiorstwa, zatem, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku o towarów i usług, będzie ona wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są w nim wskazane czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług, z uwagi jednak na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Według art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem „transakcji zbycia”. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług, pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym.

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

  1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

  2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

  3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

  4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

  5. koncesje, licencje i zezwolenia;

  6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

  7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

  8. tajemnice przedsiębiorstwa;

  9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej zbywcy. Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 551 Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie, przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 551 Kodeksu cywilnego.

W świetle powyższego, posłużenie się w art. 551 Kodeksu cywilnego zwrotem niedookreślonym „w szczególności” oraz w związku z art. 552 Kodeksu cywilnego, ustawodawca przesądził, że dla istnienia przedsiębiorstwa nie jest istotne występowanie wszystkich wymienionych w nim elementów, a nadto, że fakt ich istnienia nie przesądza o uznaniu danego zespołu składników za przedsiębiorstwo. Katalog składników tworzących przedsiębiorstwo ma bowiem charakter otwarty. Stanowisko takie aprobują sądy administracyjne, wskazując, że „przedsiębiorstwo obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt I FSK 1223/11) oraz że „dla zbycia przedsiębiorstwa konieczne jest przeniesienie na nabywcę minimum środków pozwalających na kontynuowanie realizowanej uprzednio w tym przedsiębiorstwie działalności gospodarczej (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2008 r., sygn. akt I FSK 688/07).

Zatem, strony danej transakcji mogą niektóre składniki przedsiębiorstwa wyłączyć z treści czynności dotyczącej takiego przedsiębiorstwa. Zakres tej swobody ograniczony jest jednak zachowaniem istoty przedsiębiorstwa. Przedmiotem czynności prawnej powinny być przynajmniej te składniki przedsiębiorstwa, które decydują o możliwości spełniania przez nie swojej funkcji.

Jeżeli zatem warunki, o których mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Natomiast przepis art. 2 pkt 27e ustawy stanowi, że:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa – rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość – obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona – obiektywnie oceniając – posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia z zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik zobowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze sprzedażą przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem sprzedaży, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie – nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu – do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5(8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG. Jest Pan czynnym i zarejestrowanym podatnikiem VAT. Planuje Pan sprzedaż przedsiębiorstwa, na które składa się zespół składników materialnych, niematerialnych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, której przedmiotem jest prowadzenie myjni oraz parkingu. Sprzedaż będzie dokonana do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której jest Pan udziałowcem. Po przeprowadzeniu transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa działalność będzie kontynuowana w niezmienionym zakresie przez nabywcę z wykorzystaniem nabytego przedsiębiorstwa.

W ramach sprzedaży przedsiębiorstwa przeniesie Pan na nabywcę składniki materialne i niematerialne służące do prowadzenia działalności gospodarczej, w szczególności takie jak:

a) ruchomości składające się na system parkingowy,

b) ruchomości składające się na myjnię,

c) ruchomości składające się na sieć monitorującą,

d) wartości niematerialne i prawne,

e) ruchomości stanowiące zapasy produktów koniecznych do prowadzenia Przedsiębiorstwa, w tym w szczególności środki chemiczne oraz części zamienne.

W skład sprzedawanego przedsiębiorstwa nie wchodzą nieruchomości, na których terenie prowadzona jest działalność gospodarcza – nieruchomości te zostaną wycofane z Pana środków trwałych oraz zostaną wydzierżawione nabywcy na podstawie odrębnej umowy.

Jednocześnie w ramach transakcji przedsiębiorstwa nastąpi przejęcie praw i obowiązków z umów o pracę z zatrudnionymi przez Pana pracownikami oraz nastąpi przejęcie zobowiązań związanych z tymi umowami w trybie art. 231 ustawy – Kodeks pracy. Pracownicy zatrudnieni na dzień dokonywania sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa zostaną objęci przejęciem zakładu pracy w rozumieniu Kodeksu pracy przez nabywcę.

Przedmiotem zbycia będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu Kodeksu cywilnego, jednak w załączniku do umowy sprzedaży zostaną wymienione składniki, które zostają z transakcji wyłączone. Będą to wszystkie nieruchomości gruntowe, w tym nieruchomości gruntowe na których terenie prowadzona jest działalność gospodarcza oraz takie składniki jak: samochód osobowy (…); samochód osobowy (…); pylon reklamowy, konstrukcja – zapasowy; piec gazowy (…); odkurzacz centralny – zapasowy, mobilny magazyn blaszany, konstrukcja stalowa myjni samochodowej – zapasowa.

W celu kontynuowania działalności konieczne będzie zaangażowanie gruntów, na których znajdują się nabyte składniki majątku. Wydzierżawi Pan nabywcy te nieruchomości na podstawie odrębnej umowy.

Przedmiot sprzedaży będzie posiadał potencjalną zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo realizujące określone zadania gospodarcze i nabywca będzie miał faktyczną możliwość nieprzerwanego kontynuowania działalności w zakresie prowadzenia myjni oraz parkingu.

Pana wątpliwości w przedmiotowej sprawie, dotyczą kwestii wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 6 pkt 1 ustawy, sprzedaży zespołu składników materialnych, niematerialnych i prawnych przeznczonych do prowadzonej działalności, z uwagi na uznanie tej transakcji za zbycie przedsiębiorstwa.

Jak wskazano wyżej, zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa, decyduje zakres zbywanego majątku, zakres praw i zobowiązań; ponadto, decydujące jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy zauważyć, że w praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym majątku zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności.

Zaznaczyć jednak należy, że jak wynika z powołanego art. 552 Kodeksu cywilnego, strony (poza wyłączeniami wynikającymi z przepisów szczególnych) mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa (art. 551 Kodeksu cywilnego). Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwa.

Wskazać należy, że zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo. Wyłączenie z transakcji zbycia istotnych elementów przedsiębiorstwa powoduje, że mamy do czynienia ze sprzedażą sumy składników majątkowych, a nie ze sprzedażą przedsiębiorstwa. Natomiast jeśli wyłączone od zbycia składniki przedsiębiorstwa nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa jako takiego, czynność będzie na gruncie VAT uznana za sprzedaż przedsiębiorstwa, chociaż nie objęła ona wszystkich jego składników. Zakres ewentualnych wyłączeń ograniczony jest do głównej „substancji” przedsiębiorstwa. Przyjmuje się zatem, że z transakcji dotyczącej zbycia przedsiębiorstwa można wyłączyć jedynie te elementy, które nie stanowią jego kluczowych i najistotniejszych składników, bez wpływu na jego status. W przypadku bowiem wyłączenia z przedmiotu transakcji elementów przedmiotowo istotnych dla tego przedsiębiorstwa, traci ono swój byt.

W rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której z transakcji sprzedaży Pana firmy wyłączone zostaną nieruchomości oraz samochód osobowy (…); samochód osobowy (…); pylon reklamowy, konstrukcja – zapasowa; piec gazowy (…); odkurzacz centralny – zapasowy, mobilny magazyn blaszany, konstrukcja stalowa myjni samochodowej – zapasowa. Jak wskazał Pan we wniosku, nieruchomości zostaną wydzierżawione nabywcy na podstawie odrębnej umowy. Dzięki temu nabywca będzie mógł kontynuować działalność w takim samym zakresie, w jakim prowadził ją Pan dotychczas. Nabywca, bez ww. nieruchomości będzie posiadał pełną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot. Do spółki zostaną przeniesione wszystkie składniki materialne i niematerialne Pana firmy, a w oparciu o nie, spółka, będzie mogła niezależnie funkcjonować w obrocie gospodarczym. Dzięki temu, spółka w ramach nabytego majątku będzie kontynuowała działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak w czasie funkcjonowania w ramach Pana firmy.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz treści przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że opisany zespół składników materialnych, niematerialnych i prawnych, składających się na Pana przedsiębiorstwo, pomimo wyłączenia z transakcji sprzedaży nieruchomości oraz części ruchomości, będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, pozwalające na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim jest realizowana w przenoszonym przedsiębiorstwie.

Tym samym, planowana przez Pana sprzedaż zespołu składników majątkowych i niemajątkowych oraz prawnych przeznaczonych do prowadzenia ww. działalności gospodarczej, będzie stanowić transakcję zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji transakcja ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zatem Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej:

Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Jestem ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Pan ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) podanym przez Pana w złożonym wniosku. Zatem, wydając przedmiotową interpretację oparłem się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego. W przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych. Ponadto, w sytuacji zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

· Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili