📖 Pełna treść interpretacji
DECYZJA
Na podstawie art. 207 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r., poz. 2383, z późn. zm.), zwanej dalej „Ordynacją podatkową”, oraz art. 42h ust. 3a pkt 1 w zw. z art. 42h ust. 3 pkt 5 i art. 42g ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r., poz. 361), zwanej dalej „ustawą”,
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w wiążącej informacji stawkowej (WIS) z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ określającej dla towaru (świadczenia kompleksowego) – budynek (…) znajdujący się na działce nr (…) w (…) wraz z przynależną do niego infrastrukturą towarzyszącą, objęte jedną księgą wieczystą o numerze (…):
– w rozstrzygnięciu: PKOB 11
– w stawce podatku od towarów i usług: 8%
– w podstawie prawnej: art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 i ust. 1a oraz art. 41 ust. 12 ustawy,
uchyla z urzędu wyżej wymienioną decyzję i odmawia wydania WIS.
UZASADNIENIE
W dniu 23 grudnia 2021 r. do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wpłynął wniosek z dnia 23 grudnia 2021 r. o wydanie wiążącej informacji stawkowej, dotyczącej klasyfikacji towaru (świadczenia kompleksowego) – budynek (…) znajdujący się na działce nr (…) w W. wraz z przynależną do niego infrastrukturą towarzyszącą, objęte jedną księgą wieczystą o numerze (…) – według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, na potrzeby opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W treści wniosku przedstawiono następujący szczegółowy opis:
„(…) [dalej: Spółka lub Wnioskodawca] jest zarejestrowana jako podatnik VAT (podatek od towarów i usług) czynny i prowadzi działalność deweloperską na rynku nieruchomości polegającą na: nabywaniu niezabudowanych nieruchomości gruntowych przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe, zlecaniu architektom przygotowania projektów budowlanych na podstawie których są uzyskiwane decyzje o pozwoleniu na budowę, zawieraniu umów o roboty budowlane w systemie generalnego wykonawstwa, na mocy których w oparciu o w/w projekty i decyzje budowane są budynki mieszkalne, zawieraniu umów deweloperskich/przedwstępnych i przenoszących własność, na mocy których lokale mieszkalne i usługowe wybudowane w ramach poszczególnych inwestycji są sprzedawane na rzecz indywidualnych klientów, w tym osób fizycznych i przedsiębiorców. Spółka prowadzi swoją działalność w (…).
Dotychczasowy model biznesowy Spółki opierał się przede wszystkim na budowie i sprzedaży lokali mieszkaniowych lub usługowych na rzecz klientów indywidualnych, przy czym zdarzało się, iż ten sam klient (osoba fizyczna lub przedsiębiorca) w ramach jednej lub kilku transakcji nabywał nawet kilka lokali wybudowanych w ramach jednej inwestycji.
Aktualnie Spółka planuje sprzedaż nieruchomości w segmencie (…) na rzecz kontrahentów instytucjonalnych [dalej: Kontrahent, Kontrahenci], przy czym przedmiotem sprzedaży [dalej: Przedmiot Sprzedaży] nie byłyby już wyodrębnione lokale mieszkalne/usługowe, dla których zostałyby założone odrębne księgi wieczyste, lecz całe budynki mieszkalne wraz z nieruchomością gruntową, na której zostaną wybudowane.
Spółka planuje sprzedaż kilku takich aktywów, w związku z czym przedstawia poniżej rodzaj planowanej transakcji i szczegółowy opis towaru, będącego Przedmiotem Sprzedaży, bazując na przykładowych warunkach umów, które są stosowane przez Spółkę w odniesieniu do takich transakcji.
Przedmiotem Sprzedaży są prawo własności Gruntu (lub prawo użytkowania wieczystego Gruntu), zabudowanego Budynkami oraz Infrastrukturą, które zostaną posadowione na Gruncie; przy czym przez:
1. Grunt – rozumie się nieruchomość składającą się z jednej lub kilku działek ewidencyjnych, dla której jest prowadzona odrębna księga wieczysta i na której to nieruchomości zostaną wybudowane Budynki i Infrastruktura,
2. Budynek lub Budynki – rozumie się budynek lub budynki, położone na Gruncie, zgodnie z odpowiednimi pozwoleniami na budowę, projektami, specyfikacją techniczną inwestycji, aranżacją dot. określonego układu funkcjonalnego oraz położenia poszczególnych lokali i parterów, planu zagospodarowania terenu, kondygnacji podziemnych, lobby oraz, o ile są, miejsc parkingowych;
3. Infrastruktura – rozumie się drogi wewnętrzne, miejsca parkingowe, inne obiekty znajdujące się na Gruncie oraz wszystkie elementy połączone z Budynkiem, wraz z całą niezbędną infrastrukturą techniczną, w tym przyłącza mediów, jak zostanie to określone w warunkach technicznych wydanych przez dostawców mediów, a także wjazdy i wyjazdy, wszystkie znajdujące się na Gruncie.
W ramach transakcji sprzedaży obok Przedmiotu Sprzedaży sprzedawana jest też dokumentacja powiązana z projektem (zawierająca m.in. projekty architektoniczne, pozwolenia na budowę, dokumentację powykonawczą i techniczną). Jest ona opodatkowana odrębnie wg właściwej dla niej stawki VAT, i nie jest przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej [dalej: Wniosek].
Poniżej Wnioskodawca przedstawia szczegółowy opis Przedmiotu sprzedaży.
Grunt jest zabudowany Budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi z funkcją usługową o kilku kondygnacjach naziemnych i jednej lub kilku kondygnacjach podziemnych, oraz Infrastrukturą. Przykładowo, w jednym z projektów, łączna powierzchnia lokali mieszkalnych wybudowanych w ramach inwestycji (PUM) będzie wynosiła (…), zaś powierzchnia usługowa (…).
Istotne jest, że w każdym realizowanym projekcie, sprzedawane Budynki będą obiektem budownictwa mieszkaniowego sklasyfikowanym w PKOB 12. W sprzedawanych Budynkach ponad 75% powierzchni będzie powierzchnią mieszkaniową. Powierzchnia żadnego z lokali mieszkalnych wybudowanych w Budynkach nie będzie przekraczała 150 m.kw.
Na moment zawarcia notarialnej umowy sprzedaży, w wykonaniu umowy przedwstępnej, lokale mieszkalne i użytkowe wybudowane w poszczególnych budynkach nie będą stanowiły odrębnych przedmiotów własności, ponieważ nie zostaną dla nich założone odrębne księgi wieczyste. Inaczej rzecz ujmując Przedmiotem Sprzedaży będzie cała nieruchomość zabudowana budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, a nie poszczególne lokale mieszkalne i usługowe wybudowane w tych Budynkach.
Co istotne, choć Przedmiot Sprzedaży może znajdować się na jednej lub kilku działkach wieczystoksięgowych, to Budynek i przynależna do niego Infrastruktura zawsze znajdują się na tej samej działce wieczystoksięgowej na której znajduje się Budynek. Poszczególne Budynki wraz z towarzyszącą im Infrastrukturą objęte są jedną księgą wieczystą. Przeniesienie własności Gruntu, Budynków i Infrastruktury odbywa się na podstawie jednej umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Inaczej mówiąc, Infrastruktura nie może znajdować się na odrębnej działce wieczystoksięgowej, niż Budynek. W wyjątkowych przypadkach możliwe są sytuacje, że jakieś elementy, np. droga dojazdowa, znajdują się na oddzielnej działce wieczystoksięgowej. Powyższa sytuacja nie jest przedmiotem niniejszego Wniosku, gdyż w takich przypadkach Spółka opodatkowuje ten element (taki jak np. drogę dojazdową), według właściwej dla niego stawki podatku VAT.
Reasumując, niniejszy Wniosek dotyczy sytuacji, kiedy Budynek i przynależna do niego Infrastruktura zawsze znajdują się na jednej działce wieczystoksięgowej i objęte są jedną księgą wieczystą.
Planowana transakcja nie jest dokonywana w ramach umowy na roboty budowlane. Wnioskodawca dokona bowiem sprzedaży już wybudowanych Budynków po uzyskaniu pozwolenia na ich użytkowanie, przy czym lokale znajdujące się w tych Budynkach na dzień sprzedaży będą w standardzie deweloperskim.
Przewidywane wynagrodzenie wynikające z Umowy przedwstępnej określone jest całościowo za sprzedaż Przedmiotu Sprzedaży, jednakże strony zobowiązały się, iż w umowie przeniesienia dokonają wyceny poszczególnych przenoszonych aktywów stanowiących Przedmiot Sprzedaży, tj. dla potrzeb amortyzacji cena za prawo własności zabudowanego Gruntu zostanie podzielona na wartość Gruntu i wartość Budynków i Infrastruktury.
Wnioskodawca stoi na stanowisku, że właściwą stawką dla dostawy której elementami składowymi są Grunt wraz z Budynkami i Infrastrukturą (tj. Przedmiotu Sprzedaży) jest stawka VAT 8%.
Zgodnie z art. 29a ust. 8 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT), w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych lub ich części z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy dokonywana jest dostawa budynku, budowli lub ich części oraz gruntu, z którym te obiekty są trwale związane. Oznacza to, że grunt przejmuje stawkę VAT właściwą dla budynku, budowli lub ich części i zostaje opodatkowany na takich samych zasadach. Z perspektywy VAT grunt dzieli zatem los usytuowanych na nim budynków lub budowli.
Przekładając treść powyższych przepisów na opis stanu faktycznego we Wniosku należy stwierdzić, że Grunt, będący Przedmiotem Sprzedaży powinien być opodatkowany na tych samych zasadach, co Budynki i Infrastruktura, które są na nim posadowione.
Zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT, stawkę podatku o wysokości 8%, stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Zgodnie z art. 41 ust. 12a ustawy o VAT, definiującym pojęcie budownictwa społecznego, przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się:
• obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz
• lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także
• obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 (wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych)
– z zastrzeżeniem art. 41 ust. 12b ustawy o VAT, który wprowadza limity powierzchniowe.
Natomiast zgodnie z art. 41 ust. 12b ustawy o VAT do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym określonego w ust. 12a nie zalicza się:
• budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2;
• lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2.
Jak wynika z powołanych wyżej przepisów, ustawa o VAT poprzez podanie klasyfikacji odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych. Zatem, dla celów VAT stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.).
Budynki, będące przedmiotem Wniosku są zaklasyfikowane do działu PKOB 12, ale ponad 75% ich powierzchni będą stanowić lokale mieszkalne. Na moment sprzedaży Budynki nie będą posiadały wydzielonych lokali mieszkalnych i użytkowych.
Podsumowując, warunkiem zastosowania stawki 8% do Przedmiotu Sprzedaży jest zatem spełnienie dwóch przesłanek:
• po pierwsze zakres wykonywanych czynności musi dotyczyć dostawy Budynków;
• po drugie, Budynki, będące przedmiotem dostawy, muszą być zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Oba te warunki znajdują zastosowanie do transakcji objętej Wnioskiem. Spółka sprzedaje bowiem Budynki sklasyfikowane w dziale 12 PKOB, których przeważającą część stanowią lokale mieszkalne. Ponadto, zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, powierzchnia żadnego z lokali mieszkalnych wybudowanych w Budynkach nie będzie przekraczała 150 m.kw.
Natomiast zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE], jeśli transakcja składa się z zespołu świadczeń i czynności, należy zbadać, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności faktyczne, w jakich dokonywana jest transakcja, czy z perspektywy VAT stanowią one odrębne świadczenia (każde podlegające opodatkowaniu według właściwych dla niego zasad), czy też jedno kompleksowe świadczenie (tak. m.in. w wyroku TSUE z dnia 27 października 2005 r. Levob Verzekeringen BV, sygn. C-41/04 i w wyrokach tam przywołanych).
Z uwagi na powyższe, celem określenia, czy dostawa Infrastruktury, posadowionej na tym samym Gruncie, co Budynki, będzie podlegała takiej samej stawce VAT jak dostawa Budynków (stawce 8% VAT dla budownictwa mieszkaniowego), należy ustalić, czy świadczenia te stanowią dostawę kompleksową.
Bowiem zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą TSUE, w przypadku świadczeń złożonych, całe świadczenie podlega takim regulacjom dot. opodatkowania VAT (w tym również w zakresie właściwej stawki VAT), jakie znajdują zastosowanie w przypadku świadczenia głównego. W konsekwencji, opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie złożone, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne.
Choć generalna zasada, wynikająca z orzecznictwa TSUE stanowi, że każde świadczenie powinno być uznane za odrębne i niezależne, to w pewnych okolicznościach Trybunał potwierdza, że odrębne świadczenia można uznać za jednolitą czynność. Taka sytuacja występuje, kiedy czynności są ze sobą tak ściśle powiązane, że stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym. W tym przypadku nie należy jej rozbijać na poszczególne elementy składowe, lecz traktować jako jedno świadczenie, zgodnie z elementem, który nadaje całemu świadczeniu charakter dominujący.
Podczas analizy, czy świadczenie jest świadczeniem kompleksowym należy zbadać całokształt transakcji, w tym m.in.:
a) czy poszczególne elementy świadczenia stanowią całość pod względem ekonomicznym i gospodarczym;
b) czy rozdzielenie tych świadczeń nie spowoduje, że zmieni się ich charakter, czy wartość z punktu widzenia nabywcy;
c) czy poszczególne elementy świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym niezależnie od siebie.
Pod względem ekonomicznym i gospodarczym dokonywana przez Wnioskodawcę dostawa Przedmiotu Sprzedaży stanowi jedną całość. Dochodzi bowiem do dostawy kompleksowej Gruntu wraz z Budynkami zgodnie ze standardami, wynikającymi z zawartej z Kontrahentem Umowy, które określają charakter Infrastruktury.
Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą TSUE, jeżeli z perspektywy nabywcy oraz z ekonomicznego punktu widzenia wynika, że mamy do czynienia z jednym świadczeniem, to wówczas wszystkie czynności wchodzące w zakres tego świadczenia, nawet gdyby w innych okolicznościach mogły być samodzielnie świadczone, są częścią jednej, niepodzielnej transakcji. W takim przypadku podział transakcji na części składowe i opodatkowanie podatkiem od towarów i usług każdej z tych części składowych odrębnie, byłby podziałem sztucznym.
Wnioskodawca zgodnie z treścią zawartej z Kontrahentem Umowy realizuje dostawę Budynków, zakwalifikowanych w PKOB 12, posiadających w przeważającej części lokale mieszkalne. Z Umowy z Kontrahentem wynika bowiem, że Przedmiotem Sprzedaży jest Grunt łącznie z Budynkami i Infrastrukturą, i taki jest także ekonomiczny charakter tych transakcji.
Ponadto istotna jest intencja Kontrahenta, który zainteresowany jest nabyciem łącznie Budynków wraz z niezbędną do jego funkcjonowania Infrastrukturą, a z jego perspektywy nabycie samej Infrastruktury towarzyszącej, jest bezcelowe. Kontrahent jest bowiem zainteresowany nabyciem gotowych Budynków wraz z ich „otoczeniem”, obejmującym całą Infrastrukturę towarzyszącą. Z punktu widzenia Kontrahenta nabycie samej Infrastruktury nie wiąże się z żadnym niezależnym celem ekonomicznym, bowiem dostawa Infrastruktury pełni jedynie rolę pomocniczą w stosunku do świadczenia głównego, którym jest dostawa Budynku. Jednocześnie nabycie Infrastruktury ma ekonomiczny sens tylko w przypadku łącznego nabycia Infrastruktury i Budynku (tj. Infrastruktura ma wartość gospodarczą tylko dla właściciela Budynku). Z uwagi na powyższe, z ekonomicznego punktu widzenia Infrastruktura nie może stanowić przedmiotu odrębnego obrotu. W ramach przykładu Wnioskodawca pragnie wskazać, że z punktu widzenia Kontrahenta wyodrębnianie z budynku takich elementów Infrastruktury, jak przykładowo przyłącza, jest zupełnie niezrozumiałe i pozbawione sensu gospodarczego, a jednocześnie sprzedaż takiego odrębnego elementu Infrastruktury do podmiotu trzeciego, z perspektywy gospodarczej jest niemożliwa.
Dodatkowo, nie ma możliwości dostawy Budynku bez Infrastruktury, gdyż w zależności od charakteru tej Infrastruktury, taka dostawa Budynku bez Infrastruktury na gruncie cywilnoprawnym stanowiłaby wadę fizyczną, bądź wadę prawną (np. brak drogi dojazdowej zapewniającej dostęp do drogi publicznej).
Wnioskodawca dokonuje, zgodnie z Umową, dostawy Budynków według określonego standardu, oraz specyfikacji, wyposażonego we wszelkie instalacje i przyłączenia umożliwiające korzystanie z tych instalacji, a także w drogę wewnętrzną. Jednocześnie Wnioskodawca podkreśla, że nie jest możliwe wyodrębnianie poszczególnych elementów budynku, gdyż stanowią one część tego budynku i decydują one o możliwości korzystania z niego w sposób zgodny z przeznaczeniem.
Powyższy argument był poruszony w orzecznictwie TSUE, m.in. w wyrokach C-349/96 Card Protection Plan, C-572/07 Tellmer Property, gdzie Trybunał stwierdził, że usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.
Zdaniem Wnioskodawcy w opisanym we Wniosku stanie faktycznym, relacja poszczególnych składników dostawy Budynków pozwala na jednoznaczne zakwalifikowanie ich na gruncie orzecznictwa TSUE jako świadczenie podstawowe (dostawa Gruntu z położonymi na nim Budynkami) i świadczenia pomocnicze (dostawa Infrastruktury), tj. takie, które umożliwiają skorzystanie ze świadczenia podstawowego, lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego.
Infrastruktura ma nie tylko podnieść atrakcyjność Budynków, ale przede wszystkim zapewnić jego funkcjonalność. Nie jest bowiem możliwe zgodne z przeznaczeniem korzystanie z Budynków o charakterze mieszkalnym, niewyposażonych w przyłącza mediów, czy np. wjazdy i wyjazdy. Jednocześnie, odrębne od nabycia Budynków, nabycie elementów Infrastruktury (takich jak np. podjazd do budynku, czy przyłącza mediów), nie tylko nie znajdowałoby żadnego racjonalnego uzasadnienia, ale również nie byłoby możliwe.
W przywołanym wcześniej wyroku TSUE w sprawie C-349/96, Trybunał stwierdził, że „z jedną usługą mamy do czynienia zwłaszcza wtedy, gdy jeden lub kilka elementów należy uznać za usługę główną, a jeden lub kilka elementów za usługi pomocnicze, objęte tym samym reżimem podatkowym, co usługa główna” (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04).
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, dostawa dokonywana przez Spółkę na rzecz Kontrahenta stanowi dostawę świadczenia głównego (dostawa Gruntu z położonymi na nim Budynkami) i świadczenia pomocniczego (dostawa Infrastruktury). Samo nabycie Infrastruktury nie przejawia żadnego waloru użytkowego dla Kontrahenta, który zainteresowany jest nabyciem jednorodnego świadczenia a nie poszczególnych jego części. Celem Kontrahenta jest zakup kompletnych i zdatnych do użytku Budynków, wybudowanych według ustalonego pomiędzy stronami standardu oraz specyfikacji, a nie poszczególnych elementów.
Jednocześnie należy wskazać, iż nabycie Budynków bez Infrastruktury nie jest możliwe i nie może stanowić odrębnej dostawy – wskazana Infrastruktura stanowi element dostawy Budynków i nie może stanowić oddzielnego przedmiotu sprzedaży. Budynek i przynależna do niego Infrastruktura zawsze znajdują się na tej samej działce wieczystoksięgowej na której znajduje się Budynek. Poszczególne Budynki wraz z towarzyszącą im Infrastrukturą objęte są jedną księgą wieczystą. W konsekwencji, dostawa poszczególnych Budynków wraz z towarzyszącą im Infrastrukturą objęta jest jedną księgą wieczystą. Z uwagi na to, że Budynek i przynależna do niego Infrastruktura zawsze znajdują się na jednej działce wieczystoksięgowej, nie ma możliwości prawnej ich odrębnej sprzedaży.
Przeniesienie własności Gruntu, Budynków i Infrastruktury odbywa się na podstawie jednej umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego i stanowi przedmiot jednej czynności cywilnoprawnej. Ponadto, z tytułu sprzedaży całego Przedmiotu sprzedaży należne jest jedno wynagrodzenie. W konsekwencji, rozdzielenie przedmiotu sprzedaży Budynków mieszkalnych i towarzyszącej im Infrastruktury miałoby charakter sztuczny. Poszczególne elementy Przedmiotu Sprzedaży nie mogą być przedmiotem odrębnej własności, a w konsekwencji nie mogą stanowić oddzielny przedmiot sprzedaży.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, skoro dokonuje on sprzedaży Gruntu z Budynkami i Infrastrukturą, to jest on uprawniony do całości dostawy zastosować preferencyjną stawkę VAT 8%. Zarówno bowiem Grunt, jak i droga wewnętrzna, wjazdy i wyjazdy, przyłącza (wody, kanalizacji, prądu, gazu) stanowią nierozerwalną część Budynków, niemogącą być przedmiotem odrębnego obrotu, gdyż nie istnieje możliwość sprzedaży poszczególnych jej elementów różnym nabywcom, czy też temu samemu nabywcy w różnym czasie. Całość naniesień i Infrastruktury przechodzi na własność nabywcy z chwilą przeniesienia własności Gruntu bez względu na to czy są nazwane i wymienione w umowach przedwstępnych i ostatecznych.
Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie także w interpretacjach indywidualnych. Tak w m.in. interpretacji indywidualnej z 29 lipca 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.300.2020.2.MWJ, która dotyczyła sprzedaży budynku mieszkalnego (zawierającego 80 lokali mieszkalnych i 2 lokale użytkowe wraz z infrastrukturą towarzyszącą, którą stanowiły m.in. dojścia, dojazdy, zieleń, mała architektura i ciągi oświetleniowe), Dyrektor KIS stwierdził, że „dostawa budynku mieszkalnego, zaliczonego do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, wraz ze wskazaną w opisie sprawy infrastrukturą towarzyszącą oraz stanowiskami postojowymi i pomieszczeniami zewnętrznymi, znajdujących się na działce nr (…), powinna być opodatkowana obniżoną stawką podatku VAT wynoszącą 8%, na podstawie art. 41 ust. 12, w związku z art. 41 ust. 2 oraz art. 146aa ust. 1 pkt 2 ustawy, z uwzględnieniem przepisów art. 41 ust. 12c ustawy, gdyż sprzedaż ta miała charakter jednej transakcji”. Do podobnych wniosków doszedł Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 12 lutego 2020 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.78.2019.2.EW, która dotyczyła sprzedaży osiedla składającego się z zespołu budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej. W powyższej sprawie Dyrektor KIS uznał, że „z opisu sprawy wynika bowiem, że nabycie budynku mieszkalnego bez infrastruktury towarzyszącej nie jest możliwe i nie stanowi odrębnej dostawy – wskazana infrastruktura stanowi element dostawy budynku mieszkalnego jednorodzinnego, a zatem wszystkie elementy stanowić będą jedną, nierozerwalną całość. Ponadto zostanie ustalona łączna cena sprzedaży dla opisanej transakcji. W konsekwencji, rozdzielenie przedmiotu sprzedaży budynku mieszkalnego jednorodzinnego i infrastruktury towarzyszącej ściśle związanej z daną nieruchomością miałoby charakter sztuczny”.
Wnioskodawca jednocześnie pragnie podkreślić, że na moment sprzedaży lokale mieszkalne i użytkowe nie będą jeszcze wydzielone. Niemniej jednak, w przypadku, gdyby były one wydzielone, to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stoi na stanowisku, że dostawa lokalu wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku jest opodatkowana jedną stawką VAT. Tak m.in. w interpretacji indywidualnej z 18 marca 2020 r., nr 0112-KDIL3.4012.20.2020.2.WB Dyrektor KIS stwierdził, że „dostawa lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku, udziale w gruncie oraz udziale w infrastrukturze towarzyszącej wskazanej w opisie sprawy, w przypadku objęcia ich jedną księgą wieczystą, stanowi jednolite świadczenie na rzecz nabywcy lokalu. Transakcja, o której mowa wyżej, odbywa się bowiem na podstawie jednej umowy zawieranej w formie aktu notarialnego i w całości stanowi przedmiot jednej czynności cywilnoprawnej”. Podobne stanowisko znalazło się również w interpretacji indywidualnej z 20 listopada 2019 r. nr 0112-KDIL2-3.4012.491.2019.2.IP.
W analizowanym stanie faktycznym, będącym przedmiotem Wniosku, transakcja również odbywa się na podstawie jednej umowy zawieranej w formie aktu notarialnego i podobnie jak w przypadkach opisanych powyżej, stanowi przedmiot jednej czynności cywilnoprawnej. Jednocześnie brak jest podstaw, żeby różnicować sytuację prawną podatnika, sprzedającego lokal mieszkalny wraz z udziałem w częściach wspólnych budynku, udziale w gruncie wraz z infrastrukturą towarzyszącą, od sytuacji prawnej podatnika, sprzedającego cały budynek (z niewydzielonymi jeszcze lokalami mieszkalnymi i użytkowymi) z gruntem i infrastrukturą towarzyszącą.
Wnioskodawcy znane są stanowiska, że obniżona stawka podatku nie obejmuje elementów towarzyszącej infrastruktury budowlanej znajdującej się poza bryłą budynku. Jednakże ta kwalifikacja odnosi się do usługi budowlanej, którą można podzielić na usługę dotyczącą wzniesienia budynku jak i usługę dotyczącą wybudowania infrastruktury. Te świadczenia mogą być nabywane odrębnie, gdyż inwestor może zlecić jednemu kontrahentowi usługę budowlaną wzniesienia budynków natomiast drugiemu usługę wybudowania dróg wewnętrznych i parkingów.
Natomiast ta kwalifikacja nie jest uzasadniona w przypadku dostawy towarów, którym są Budynki z Gruntem wraz z Infrastrukturą. W tej sytuacji nie jest bowiem możliwe podzielenie świadczenia na odrębne części gdyż w tym przypadku mamy do czynienia z jedną nierozerwalną dostawą (objętą jedną księgą wieczystą). Innymi słowy nie jest możliwe dostarczenie samej Infrastruktury wraz z fragmentem gruntu przez innego dostawcę niż Wnioskodawca jak również nie byłoby możliwe sprzedanie takiej Infrastruktury innemu nabywcy w oderwaniu od sprzedaży budynku.
Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Przedmiot Sprzedaży należy opodatkować jednolitą stawką VAT 8%”.
Pismem z dnia 26 stycznia 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.1.ASZ Organ pierwszej instancji wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej. Wezwanie zostało doręczone w dniu 9 lutego 2022 r., co potwierdza data wskazana w Urzędowym Poświadczeniu Doręczenia.
W odpowiedzi na wezwanie Wnioskodawca, pismem z dnia 16 lutego 2022 r. (data wpływu 16 lutego 2022 r.), przekazał następujące informacje:
„Pytanie 1:
Jednoznaczne wskazanie, jaki jeden, konkretny towar jest przedmiotem wniosku (budynek wraz z infrastrukturą).
Przedmiotem Wniosku o WIS jest dostawa kompleksowa jednego budynku [dalej: Budynek] wraz z przynależną do niego infrastrukturą [dalej: Infrastruktura], oraz gruntem [dalej: Grunt] na którym jest położony, objętych jedną księgą wieczystą.
Szczegółowy opis Budynku znajduje się w części opisowej Projektu Architektoniczno-Budowlanego (Załącznik 3), w rozdziale 1 „(…)”.
Pytanie 2:
Wskazanie lokalizacji przedmiotowego budynku, tj. nr działki, księgi wieczystej oraz adresu.
Budynek położony jest na działce o podanym niżej numerze księgi wieczystej i adresie:
§ dz. ewid. nr (…), numer w księdze wieczystej (…).
Adresy te różnią się od adresów z załączonej dokumentacji, gdyż na podstawie Zawiadomienia (…) został ustanowiony nowy numer porządkowy dla Budynku (Załącznik 4).
Pytanie 3:
Określenie zestawienia według metodologii PKOB całkowitej powierzchni użytkowej budynku wraz z wskazaniem dokładnej powierzchni przeznaczonej na cele mieszkalne.
Zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (…) [dalej: PKOB], całkowita powierzchnia użytkowa budynku obejmuje całą powierzchnię budynku z wyjątkiem:
– powierzchni elementów budowlanych m.in. podpór, kolumn, filarów, szybów, kominów;
– powierzchni zajmowanych przez pomieszczenia techniczne instalacji ogólnobudowlanych;
– powierzchni komunikacji, np. klatki schodowe, dźwigi, przenośniki.
Opierając się na powyższej metodologii, powierzchnia użytkowa Budynku będącego przedmiotem Wniosku przedstawia się zgodnie z Projektem Architektoniczno-Budowlanym (Załącznik 3, pkt 1.8 „(…)) następująco:
• powierzchnia użytkowa wynosi (…), w tym:
• powierzchnia użytkowa mieszkalna wynosi (…),
• powierzchnia użytkowa garażu wynosi (…),
• powierzchnia pomieszczeń niemieszkalnych takich jak rowerownia/wózkownia, śmietnik, pomieszczenia administracji, pomieszczenia gospodarcze, wynosi (…).
Pytanie 4:
Podanie dokładnego głównego celu, na który przeznaczony będzie opisany budynek, jaką będzie pełnił funkcję – np. hotel, motel, pensjonat, internat, dom studencki, schronisko młodzieżowe itp. – z jednoznacznym rozróżnieniem, czy będzie to cel służący zamieszkaniu czy zakwaterowaniu.
Na moment sprzedaży głównym celem na który przeznaczony jest Budynek jest cel mieszkalny, co zostało wskazane w Projekcie Architektoniczno-Budowlanym w pkt 1.1 „(…)” (Załącznik 3).
Pytanie 5:
Doprecyzowanie elementów infrastruktury będącej przedmiotem sprzedaży wraz z budynkiem i gruntem (enumeratywne wskazanie wszystkich elementów oraz ich krótki opis).
Planowana inwestycja znajduje się w zasięgu miejskiej sieci Infrastruktury technicznej. Podłączenie będzie więc odbywać się na podstawie istniejących przyłączy.
Elementami Infrastruktury, przynależącymi do Budynku będą:
• przyłącza wody, kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
• przyłącza cieplne wykonane na rzecz gestora (…),
• przyłącza energetyczne wykonane przez gestora spółkę (…),
• przyłącza teletechniczne wykonane przez gestora spółkę (…),
• drogi, chodniki, ogrodzenia patio budynków oraz ogródków lokatorskich, oświetlenie terenu, zagospodarowanie terenu.
Pytanie 6:
Jednoznaczne wskazanie czy każdy z wymienionych elementów infrastruktury towarzyszącej przynależy do przedmiotowego budynku, nie stanowiąc samodzielnego bytu, i zapewnia możliwość użytkowania ww. budynku zgodnie z jego przeznaczeniem?
Każdy z wymienionych w Pytaniu 5 elementów Infrastruktury towarzyszącej przynależy do przedmiotowego Budynku, nie stanowi samodzielnego bytu, nie może być osobno przedmiotem obrotu i zapewnia możliwość użytkowania Budynku zgodnie z jego przeznaczeniem.
Pytanie 7:
Przedłożenie kopii miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub kopii decyzji o warunkach zabudowy dla działki, na której usytuowany jest ww. budynek.
Spółka przedkłada kopię decyzji o warunkach zabudowy (…), w Załączniku nr 1 do niniejszej odpowiedzi na wezwanie.
Pytanie 8:
Przesłanie dokumentacji dotyczącej pozwolenia na budowę (potwierdzonego za zgodność z oryginałem) wraz z projektem architektonicznym (obejmującej budynek wraz z infrastrukturą).
Spółka przedkłada decyzję (…), zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę, w Załączniku nr 2 do niniejszej odpowiedzi na wezwanie.
Spółka przedkłada również Projekt Architektoniczno-Budowlany pod nazwą: „(…)” w Załączniku 3 do niniejszej odpowiedzi na wezwanie.
Pytanie 9:
Czy w budynku są planowane do wydzielenia lokale mieszkalne, dla których zostaną wydane zaświadczenia o samodzielności lokali mieszkalnych, o których mowa w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048), tj. czy będą posiadały stosowne zaświadczenia wydane przez Starostę (art. 2 ust. 3 ww. ustawy) potwierdzające, że lokale stanowią lokale mieszkalne?
Zaświadczenia o samodzielności lokali mieszkalnych, o których mowa w art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2021 r. poz. 1048), nie będą wydane na moment zamknięcia transakcji sprzedaży. Wynika to ze specyfiki transakcji i ustaleń biznesowych z nabywcą. Trzeba podkreślić, iż warunki techniczne lokali pozwalają na uzyskanie zaświadczenia o samodzielności lokali mieszkalnych i nabywca będzie mógł o nie wystąpić jeżeli będzie chciał np. sprzedać w przyszłości poszczególne lokale”.
Do powyższej odpowiedzi dołączono:
• decyzję (…) o warunkach zabudowy;
• decyzję (…) zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę;
• projekt budowlany;
• zawiadomienie z (…).
W wiążącej informacji stawkowej z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ określono dla towaru (świadczenia kompleksowego) – budynek (…) znajdujący się na działce nr (…) w W. wraz z przynależną do niego infrastrukturą towarzyszącą, objęte jedną księgą wieczystą o numerze (…):
– w rozstrzygnięciu: PKOB 11
– w stawce podatku od towarów i usług: 8%
– w podstawie prawnej: art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 i ust. 1a oraz art. 41 ust. 12 ustawy.
Decyzja została doręczona w dniu 24 marca 2022 r., zgodnie z Urzędowym Poświadczeniem Doręczenia. Wnioskodawca nie złożył odwołania od ww. decyzji.
W ramach nadzoru nad poprawnością wydawanych wiążących informacji stawkowych sprawę przekazano do ponownej analizy, w zakresie możliwości wystąpienia w dniu jej wydania przesłanek do odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania WIS, odmowy wydania WIS albo umorzenia postępowania.
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2024 r. nr 0110-KSI2-2.442.1.2024.1.PS Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wszczął z urzędu postępowanie w sprawie zmiany albo uchylenia wydanej w dniu 10 marca 2022 r. wiążącej informacji stawkowej nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ. Pismo zostało doręczone Wnioskodawcy w dniu 22 lutego 2024 r., co potwierdza Urzędowe Poświadczenie Doręczenia.
Powyższe zostało podyktowane powzięciem przez Organ uzasadnionego przypuszczenia wystąpienia przesłanek powodujących nieprawidłowość WIS z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ, tj. istnienia w dniu wydania ww. wiążącej informacji stawkowej przesłanek do odmowy wszczęcia postępowania, odmowy wydania WIS albo umorzenia postępowania.
Postanowieniem z dnia 4 marca 2024 r. nr 0110-KSI2-2.442.1.2024.3.PS Organ wyznaczył Wnioskodawcy siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w zakresie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Pismo zostało doręczone w dniu 6 marca 2024 r. Wnioskodawca nie skorzystał z przysługującego prawa, nie wniesiono nowych dowodów w sprawie, nie złożono dodatkowych wyjaśnień i uwag.
Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uchyla wiążącą informację stawkową z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ oraz odmawia wydania WIS.
Leżące u podstaw wprowadzenia instytucji wiążącej informacji stawkowej prawo podatnika do uzyskania decyzji nie ma charakteru absolutnego, jego realizacja nie jest bezwarunkowa – przeciwnie – obwarowana została przez ustawodawcę szczegółowymi przesłankami, na jakich prawo to może znaleźć swój wyraz w procesowej formie wiążącej informacji stawkowej.
Warunki te normują przepisy ujęte w rozdziale 1a „Wiążąca informacja stawkowa”, działu VIII „Wysokość opodatkowania” ustawy.
Zgodnie z art. 42b ust. 5 ustawy, przedmiotem wniosku o wydanie WIS mogą być towar albo usługa, albo towary lub usługi, które w ocenie wnioskodawcy razem składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu.
Powołana jednostka redakcyjna wyznacza zakres przedmiotowy wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej – wskazuje organowi podatkowemu, że klasyfikacji oraz określenia stawki podatku może dokonać jedynie gdy przedmiotem wniosku jest jeden towar bądź jedna usługa (art. 42b ust. 5 pkt 1 ustawy) bądź jedno świadczenie kompleksowe (art. 42b ust. 5 pkt 2 ustawy).
Powyższy przepis posługuje się formą pojedynczą wyrażeń: „towar”, „usługa”, „towary lub usługi stanowiące w ocenie wnioskodawcy, jedną czynność podlegającą opodatkowaniu”. Taki sposób postrzegania przedmiotu wiążącej informacji stawkowej, ma swoje skutki. W decyzji WIS można dokonać klasyfikacji wyłącznie jednego towaru albo jednej usługi albo jednego świadczenia kompleksowego.
Podobnie określił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 13 października 2022 r. sygn. akt I SA/Kr 788/22, „powyższe przepisy wskazują na to, że przedmiotem wniosku o WIS powinien być jeden towar albo jedna usługa, albo jedno świadczenie złożone – jedna czynność podlegająca opodatkowaniu (składająca się z kilku towarów i/lub usług), podobnie jak przedmiotem decyzji wydanej w wyniku rozpoznania takiego wniosku także powinien być jeden towar albo jedna usługa, albo jedno świadczenie złożone”.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej otrzymując wniosek o wydanie wiążącej informacji stawkowej jest zobowiązany w pierwszej kolejności zweryfikować czy zakres żądania, z którym wystąpił wnioskodawca spełnia warunki do jej uzyskania, czy w ramach złożonego wniosku rzeczywiście opisano jeden towar bądź jedną usługę bądź jedno świadczenie kompleksowe.
Ten etap procedowania spraw o wydanie wiążącej informacji stawkowej, stanowi zagadnienie wstępne, bez którego nie jest możliwe dalsze, prawidłowe prowadzenie postępowania.
Z materiału dowodowego, który został zebrany w toku postępowania wyjaśniającego stanowiącego podstawę do wydania WIS wynika, że przedmiotem wniosku była dostawa kompleksowa jednego budynku wraz z przynależną do niego infrastrukturą oraz gruntem na którym jest położony, objętych jedną księgą wieczystą o numerze (…).
Z akt sprawy wynikają jednak dodatkowo poniższe – istotne dla wszczętego postępowania – informacje:
Dla opisanej inwestycji wydana została decyzja (…) zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę (…).
Z projektu budowlanego o nazwie „(…)” wynika, że budynek (…) w części naziemnej dzieli się na trzy części, (…).
Zatem budynek „(…)” dzieli się w części nadziemnej na 3 bryły. (…).
Projekt zakłada wzniesienie (…).
Dodatkowo, zawiadomienie z (…) wskazuje, że dla brył (…) nadane zostały odrębne numery porządkowe, tj. kolejno (…). Powyższe znajduje odzwierciedlenie w załączniku graficznym do zawiadomienia, gdzie do poszczególnych brył przypisano odrębne numery porządkowe, kolejno: (…).
W materiale dowodowym brak jest planu zagospodarowania terenu. Niemniej jednak, z załącznika graficznego do zawiadomienia (…) wynika, że poszczególne bryły (…) nie są połączone kondygnacjami nadziemnymi, ich związanie – zgodnie z projektem budowlanym – następuje wyłącznie poprzez kondygnację podziemną.
Brak połączenia kondygnacji naziemnych poszczególnych brył (…) potwierdza także obraz ukazany za pomocą platformy geoportal.gov.pl (…), gdzie widoczne są trzy, niezależne bryły, odpowiadające kształtem oraz umiejscowieniem załącznikowi graficznemu do zawiadomienia (…).
Mając na uwadze powyższe informacje, kluczowe jest wskazanie, że budynki jako towary, na potrzeby opodatkowania podatkiem od towarów i usług, podlegają klasyfikacji do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która normowana jest rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z późn. zm.).
Zgodnie z pojęciami podstawowymi tej klasyfikacji, przez obiekty budowlane rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.
Natomiast budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów.
Każda z brył (…), w sposób samodzielny i niezależny spełnia definicję budynku jaka wskazana została w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, ponieważ poszczególne bryły są połączone z gruntem, zostały wykonane przy użyciu materiałów budowlanych, stanowią wynik prac budowlanych, posiadają zadaszenie oraz wyposażone zostały w instalacje i urządzenia techniczne, w celu wykorzystywania dla potrzeb stałych.
Co prawda, bryły (…) posiadają wspólną kondygnację podziemną, jednakże z dotychczasowego orzecznictwa krajowych sądów administracyjnych wynika, że części wspólne budynków takie jak płyta fundamentowa czy kondygnacja podziemna (przykładowo w postaci garażu podziemnego), nie wpływają na odrębność posadowionych na nich jednostek, brył, w przypadku gdy te nie są połączone kondygnacjami naziemnymi.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2019 r. sygn. akt II OSK 1187/17 stanowi, że „aktualnie, z uwagi na możliwości techniczne, powszechną praktyką jest budowanie całych osiedli składających się z kilku budynków na jednej płycie fundamentowej, co wymusza w pewnym stopniu powiązanie infrastrukturalne; jednak nie oznacza, że taki sposób posadowienia tych budynków wpływa na prawną ich kwalifikację jako jednego budynku”.
Podobnie przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 24 listopada 2023 r. sygn. akt III SA/Wa 1909/23 oceniając, że „(…) budynki posiadają wspólną kondygnację podziemną, jednakże kwestia ta nie wpływa na ocenę samodzielności budynków”.
Jak wynika z zebranego materiału dowodowego budynek (…) objęte zostały jedną decyzją zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę, wydaną przez (…).
Konieczne jest jednak podkreślenie, że objęcie kilku budynków jedną decyzją zatwierdzającą projekt budowlany oraz udzielającą pozwolenia na budowę nie powoduje, że obiekty tworzą jeden budynek. Normy zawarte w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2023 r., poz. 682, z późn. zm.), zwanej dalej „Prawem budowlanym”, wprost dopuszczają powyższą możliwość wskazując, że pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego.
W przypadku zamierzenia budowlanego obejmującego więcej niż jeden obiekt, pozwolenie na budowę może, na wniosek inwestora, dotyczyć wybranych obiektów lub zespołu obiektów, mogących samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem. Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu, o którym mowa w art. 34 ust. 3 pkt 1, dla całego zamierzenia budowlanego (art. 33 ust. 1 Prawa budowlanego).
Tożsame stanowisko prezentuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w prawomocnym wyroku z dnia 24 listopada 2023 r. stwierdzając, że „wbrew wywodom Skarżącej, możliwość objęcia kilku budynków jedną decyzją zatwierdzającą projekt budowlany oraz udzielającą pozwolenia na budowę nie powoduje, że obiekty tworzą jeden budynek”.
Zgodnie z treścią zawiadomienia z (…), dla budynków (…) nadane zostały odrębne numery porządkowe, tj. kolejno (…). Powyższe znajduje odzwierciedlenie w załączniku graficznym do zawiadomienia.
Nawiązując do powyższej kwestii, przywołać należy § 6 ust. 7 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 21 lipca 2021 r. w sprawie ewidencji miejscowości, ulic i adresów (Dz. U. z 2021 r., poz. 1368), zwanym dalej „rozporządzeniem z dnia 21 lipca 2021 r.”, zgodnie z którym nie stosuje się jednego numeru porządkowego dla wielu budynków położonych na tej samej nieruchomości.
W ocenie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, nadanie odrębnych numerów porządkowych – zgodnie z zawiadomieniem z (…) oraz § 6 ust. 7 rozporządzenia z dnia 21 lipca 2021 r. – bryłom (…) stanowi o charakterze tych brył jako trzech budynkach.
W powyższym zakresie także wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazując, że „(…) to właśnie brzmienie ww. normy jest powodem, dla którego nadane zostaną oddzielne numery porządkowe dla każdego z ww. budynków. Powyższe rozwiązanie niewątpliwie jest także związane – jak podnosi Skarżąca – z wymogami bezpieczeństwa, jednakże determinantem ustalenia kilku numerów porządkowych jest zwłaszcza treść przytoczonej regulacji oraz fakt, że bryły [`(...)`], [`(...)`] oraz [`(...)`] nie są jednym budynkiem”.
W piśmie z dnia 16 lutego 2022 r. Wnioskodawca podkreślił, że „każdy z wymienionych w Pytaniu 5 elementów Infrastruktury towarzyszącej przynależy do przedmiotowego Budynku (…) i zapewnia możliwość użytkowania Budynku zgodnie z jego przeznaczeniem”.
Odnosząc się do powyższego wskazania ocenić należy, że w przypadku gdy przedmiotem dostawy jest budynek wraz z gruntem i infrastrukturą, która funkcjonalnie związana jest także z innymi budynkami, konieczne jest jej przyporządkowanie do poszczególnych budynków na jeden z dwóch sposobów, tj. według „klucza wartościowego” (polegającego na przyporządkowaniu wartości gruntu proporcjonalnie do wartości poszczególnych budynków) lub „klucza powierzchniowego” (polegającego na przyporządkowaniu wartości gruntu proporcjonalnie do powierzchni zajmowanej przez poszczególne budynki)”.
Powyższe działanie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ocenił jako zasadne, potwierdzając, że „w przypadku gdy infrastruktura techniczna dotyczy jednocześnie kilku budynków – jak w realiach niniejszego sporu – właściwe jest przyporządkowanie jej do poszczególnych budynków według „klucza wartościowego” lub „powierzchniowego” – co zasadnie wyjaśnia organ”.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej – w ramach wszczętego z urzędu postępowania – biorąc pod uwagę dotychczasowe rozważania określa, że na przedmiot wniosku z dnia 23 grudnia 2021 r. składają się trzy budynki – budynek (…) – grunt oraz infrastruktura towarzysząca, a nie jak wskazano w wiążącej informacji stawkowej z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ jeden budynek (…) wraz z gruntem i infrastrukturą.
Postawioną tezę determinuje w szczególności brak powiązania kondygnacji naziemnych poszczególnych brył oraz samodzielne spełnienie przez nie definicji budynku zawartej w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.
W poszczególnych elementach wiążącej informacji stawkowej z dnia 10 marca 2022 r., w przedmiocie wniosku, opisie towaru oraz uzasadnieniu, bryły (…) określono mianem „budynku” jako jednego obiektu (…), co nie znajduje potwierdzenia w ww. przepisach prawa, jak i załączonym do akt sprawy projekcie budowlanym.
Konieczna staje się więc weryfikacja czy budynki (…) wraz z gruntem i infrastrukturą towarzyszącą rzeczywiście stanowią jedno świadczenie złożone.
Stosownie do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 października 2022 r. sygn. akt I SA/Kr 788/22 „(…) z uwagi na regulacje ustawowe dotyczące WIS należało w pierwszej kolejności ustalić charakter świadczenia realizowanego przez Stronę, tj. czy będąca przedmiotem wniosku publikacja składająca się z trzech tomów, stanowi w istocie jeden towar, czy też stanowi odrębne towary albo świadczenie kompleksowe. Automatyczne przyjęcie, że sama ocena wnioskodawcy, jest wiążąca stanowiłaby działanie niezgodne z przyjętymi na potrzeby podatku od towarów i usług zasadami”.
Pojęcie świadczeń złożonych nie zostało zdefiniowane ani w ustawie, ani w przepisach wykonawczych czy dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.). Jednak koncepcja ta jest powszechnie stosowana przez organy podatkowe, sądy administracyjne oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Ze świadczeniem kompleksowym mamy do czynienia wówczas, gdy świadczenie jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń). Świadczenie złożone bardzo wyraźnie wskazuje na pewną kompleksowość i współzależność wielu czynności, które wykonywane w sposób skoordynowany i efektywny mają doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu. Świadczenie można więc identyfikować jako złożone, gdy istnieje funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle ścisły, by nie można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i potraktować ich jako świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość.
W przypadku gdy transakcja składa się z szeregu elementów i czynności, należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności, w jakich jest ona dokonywana w celu określenia, czy do celów podatku od towarów i usług transakcja ta prowadzi do dwóch lub więcej odrębnych świadczeń, czy do jednego świadczenia. Jednocześnie świadczenie takie, jeśli może zostać uznane za świadczenie o charakterze złożonym, podlega opodatkowaniu jednolitą stawką podatku od towarów i usług, właściwą dla świadczenia głównego.
Badanie występowania świadczenia kompleksowego następuje zwłaszcza w świetle tez wynikających z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
W opinii Rzecznik Generalnej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Juliane Kokott z dnia 22 października 2020 r. w sprawie C-581/19 Frenetikexito – Unipessoal Lda przeciwko Autoridade Tributária e Aduaneira, EU:C:2020:855 wskazano następująco:
„Jeżeli świadczenia podlegające osobnej kwalifikacji rozpatrywano by jednolicie dla celów VAT tylko z tego względu, że występuje między nimi pewien związek przestrzenny, czasowy lub przedmiotowy, stanowiłoby to obejście tego zróżnicowanego systemu” (punkt 17).
„Kwalifikacja transakcji do celów VAT nie może bowiem zależeć od możliwości jej umownego uregulowania, jakie oferuje dane krajowe prawo cywilne. Jeżeli zatem kilka świadczeń – jak ma to częściowo miejsce w niniejszym postępowaniu – jest wykonywanych na podstawie jednej umowy cywilnoprawnej, nie podważa to niezależności tych świadczeń do celów opodatkowania VAT (…)” (punkt 19).
„Wskazówką świadczącą o nieistnieniu jednego świadczenia złożonego jest niezależna dostępność świadczeń. Okoliczność, że świadczenia są dostępne niezależnie od siebie, wskazuje w świetle orzecznictwa Trybunału na istnienie kilku niezależnych świadczeń w rozumieniu przepisów o VAT (…). Jeżeli natomiast świadczeniobiorca nie może otrzymać jednego elementu świadczenia bez innego, przemawia to za jednym świadczeniem złożonym (…)” (punkt 29).
„Kolejne odstępstwo od zasady niezależności każdego świadczenia jest konieczne, kiedy dane świadczenie stanowi jedynie niesamodzielne świadczenie o charakterze pomocniczym wobec świadczenia głównego (…). Świadczenie należy uważać za pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, gdy dla klientów nie stanowi ono celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego usługodawcy (…). Świadczenie pomocnicze ma w porównaniu ze świadczeniem głównym jedynie drugorzędne znaczenie, w związku z czym jest „traktowane dla celów podatkowych tak samo, jak świadczenie główne” (…)” (punkt 34).
„Typowe dla niesamodzielnych świadczeń pomocniczych jest ponadto to, że świadczeniobiorca nie ma w odniesieniu do nich niezależnego interesu gospodarczego (…). Pod względem gospodarczym służą one wyłącznie dopełnieniu i uzupełnieniu świadczenia głównego, w związku z czym mają wobec nich zwykle charakter towarzyszący (…). Ich cel gospodarczy z punktu widzenia przeciętnego konsumenta można zrealizować jedynie w połączeniu ze świadczeniem głównym” (punkt 41).
Jednocześnie nie można pomijać, że generalna zasada stanowi, że każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, co także podkreślono w opinii Rzecznik J. Kokott z dnia 22 października 2020 r.
W powyższej kwestii zajął stanowisko także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 20 listopada 2015 r. sygn. akt I FSK 1164/14 oceniając, że łącząc poszczególne dostawy w jedno świadczenie nie można zapominać, że zasadą ustawową jest oddzielność i samodzielność poszczególnych dostaw. Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał również, że rozpoznawanie odrębnych świadczeń jako jednego kompleksowego świadczenia ma charakter wyjątkowy.
Uwzględniając powyższe rozważania w zakresie cech charakterystycznych świadczeń złożonych, nie sposób dojść do wniosku, że trzy budynki tj. budynek (…), grunt oraz infrastruktura towarzysząca stanowią jedno świadczenie kompleksowe.
Budynek (…) to – na gruncie podatku od towarów i usług – trzy towary, które w obrocie gospodarczym mogą funkcjonować niezależnie, samodzielnie wraz z poszczególnymi częściami gruntu oraz infrastruktury towarzyszącej. Nic nie stoi na przeszkodzie aby sprzedaż budynków nastąpiła odrębnie, na rzecz różnych klientów. Między poszczególnymi budynkami nie zachodzi bowiem taka zależność, ani związek funkcjonalny, aby korzystanie z budynku (…) było wprost uzależnione od budynku (…) bądź na odwrót.
Budynki te – pomimo posiadania wspólnej kondygnacji podziemnej – nie są od siebie w żaden sposób zależne, ani względem siebie uzupełniające w takim stopniu, aby uznać, że ich rozdzielenie spowoduje utratę ich funkcji użytkowych. Trudno także przyjąć aby któryś z budynków przyjmował rolę świadczenia dominującego, podczas gdy pozostałe budynki stanowiłyby świadczenia pomocnicze. Mamy więc do czynienia z niezależną dostępnością świadczeń.
Potencjalny nabywca budynki, wraz z poszczególnymi częściami gruntu oraz infrastruktury towarzyszącej, może nabyć oddzielnie. Z uwagi na brak powiązania między budynkami, konsument może zdecydować się na nabycie wyłącznie jednego budynku, bez zakupu pozostałych brył. Rozpatrując budynki (…), z puntu widzenia przeciętnego konsumenta, dostrzec można niezależny interes gospodarczy w odniesieniu do każdego z tych obiektów.
W przedmiotowej sprawie nie występuje także taka relacja by niemożliwe było otrzymanie przez klienta części świadczenia – w niniejszym postępowaniu jednego budynku wraz z częścią gruntu oraz infrastruktury towarzyszącej – bez pozostałych elementów, budynków. Powyższe determinuje cel gospodarczy transakcji, który możliwy jest do realizacji poprzez niezależny zakup poszczególnych budynków.
Brak potrzeby, aby któryś z budynków przyjmował rolę świadczenia pomocniczego, przykładowo aby budynek (…) był świadczeniem towarzyszącym dla budynku (…). Każdy z obiektów odznacza się niezależnością, na gruncie podatku od towarów i usług. W świadczeniu, w skład którego wchodzą budynki (…), grunt i infrastruktura towarzysząca nie występuje więc relacja świadczenie główne – świadczenie pomocnicze, co mogłoby stanowić o zasadności identyfikacji ww. elementów jako świadczenia złożonego.
Przedstawione rozważania potwierdza prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 listopada 2023 r. sygn. akt III SA/Wa 1909/23, w ramach którego oceniono, że „nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby dostawa budynku [`(...)`] odbyła się w sposób niezależny od budynku [`(...)`] czy [`(...)`]. Budynki te – pomimo posiadania wspólnej kondygnacji podziemnej – nie są od siebie w żaden sposób zależne, ani względem siebie uzupełniające w takim stopniu, aby uznać, że rozdzielne korzystanie spowoduje utratę ich funkcji użytkowych. Budynki [`(...)`], [`(...)`] oraz [`(...)`] mają charakter samoistny, ponieważ na rynku gospodarczym są towarami niezależnymi wobec siebie”.
Za przyjęciem, że budynki (…) wraz z gruntem oraz infrastrukturą towarzyszącą nie stanowią jednego świadczenia kompleksowego przemawiają także zasady metodyczne Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych.
Zgodnie z ww. zasadami, za jednostkę klasyfikacyjną przyjmuje się zwykle pojedynczy obiekt budowlany (np. budynek, drogę, linie przesyłowe itp.). W niektórych przypadkach jednostkę klasyfikacyjną stanowi nieruchomość rozpatrywana jako kompleks obiektów budowlanych.
W przypadku kompleksowych obiektów budowlanych, składających się z kilku budynków, każdy budynek powinien być klasyfikowany jako samodzielna jednostka.
Z zasad Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych jednoznacznie wynika więc, że każdy budynek podlega odrębnej klasyfikacji jako samodzielna jednostka. Taka sama sytuacja zachodzi również w przypadku kompleksowych obiektów budowlanych – każdy budynek składający się na kompleks obiektów budowlanych będzie podlegał samodzielnemu przypisaniu do odpowiadającej mu klas ww. klasyfikacji.
Przedmiotem wiążącej informacji stawkowej – zgodnie z art. 42b ust. 5 ustawy – może być tylko jeden towar, jedna usługa, bądź jedno świadczenie kompleksowe. Biorąc więc pod uwagę fakt, że zgodnie z zasadami Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych każdy budynek podlega samodzielnej, odrębnej klasyfikacji – przedmiotem WIS – może być tylko jeden budynek wraz z gruntem oraz infrastrukturą.
Wyprowadzoną tezę także potwierdza Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 24 listopada 2023 r. określając, że „zgodnie z zasadami klasyfikacyjnymi PKOB każdy budynek podlega samodzielnej, odrębnej klasyfikacji – przedmiotem wiążącej informacji stawkowej – może być tylko jeden budynek wraz z infrastrukturą techniczną”.
Należy jednak zaakcentować, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie podważa ścisłego związku jaki występuje między budynkiem, gruntem oraz infrastrukturą towarzyszącą. Powyższe elementy – jeden budynek wraz z gruntem oraz infrastrukturą – niewątpliwie stanowią jedno świadczenie kompleksowe. W tej kwestii argumentacja zawarta we wniosku z dnia 23 grudnia 2021 r. jest właściwa.
Z powyższym zgodził się także w przywołanym już wyroku z dnia 24 listopada 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie podkreślając, że „nie ulega wątpliwości, że infrastrukturę techniczną – będącą jednym z elementów składających się na przedmiot formularza WIS-W – należy traktować jako nieodzowną część budynku”.
Świadczenia złożonego nie tworzą jednak trzy budynki wraz z gruntem i infrastrukturą. W opinii Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przedmiotem wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej z dnia 23 grudnia 2021 r., uzupełnionego pismem z dnia 16 lutego 2022 r., nie jest zatem jedno świadczenie kompleksowe.
W niniejszej sprawie można mówić ewentualnie o trzech następujących świadczeniach kompleksowych:
• budynek (…) wraz ze stosowną częścią gruntu i infrastruktury towarzyszącej;
• budynek (…) wraz ze stosowną częścią gruntu i infrastruktury towarzyszącej;
• budynek (…) wraz ze stosowną częścią gruntu i infrastruktury towarzyszącej;
które, w przypadku chęci uzyskania wiążącej informacji stawkowej, winny być przedmiotem trzech, odrębnych wniosków.
Skoro więc zakres żądania, z którym wystąpił Wnioskodawca – jak wskazano wyżej – nie dotyczy jednego świadczenia kompleksowego, to wniosek z dnia 23 grudnia 2021 r. wykracza poza zakres wskazany w treści art. 42b ust. 5 ustawy, a tym samym nie spełnia warunków do uzyskania wiążącej informacji stawkowej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zobligowany jest do odmowy wydania WIS.
Podobnie uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 24 października 2023 r. sygn. akt I SA/Gd 593/23 wskazując, że „(…) brak przesłanek uznania świadczenia za kompleksowe determinuje prawną sytuację podmiotu, który nie uzyskuje informacji istotnej dla wskazania prawidłowej stawki podatku VAT (…)” oraz aprobując odmowę wydania WIS w przypadku gdy żądanie zawarte we wniosku wykracza poza art. 42b ust. 5 ustawy.
W myśl art. 42h ust. 3 pkt 5 ustawy, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może z urzędu uchylić wydaną WIS, w przypadku gdy nie jest ona zgodna z przepisami prawa w wyniku istnienia w dniu jej wydania przesłanek odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania WIS, odmowy wydania WIS albo umorzenia postępowania.
Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej wiążącej informacji stawkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może, z urzędu, uchylić ją w dowolnym czasie.
W świetle powyższego należało z urzędu uchylić wiążącą informację stawkową z dnia 10 marca 2022 r. nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ, gdyż stwierdzono jej niezgodność z prawem, z powodu istnienia w dniu jej wydania przesłanek odmowy wydania WIS.
Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak w sentencji.
Informacje dodatkowe
W przypadku zastosowania się przez podatnika do wydanej na jego rzecz WIS nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ z dnia 10 marca 2022 r. przed jej uchyleniem, przepisy art. 14k-14m ustawy Ordynacja podatkowa stosuje się odpowiednio (art. 42c ust. 2 ustawy).
W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajduje art. 42c ust. 2c ustawy, który stanowi, że w przypadku uchylenia WIS z powodu wystąpienia przesłanek, o których mowa w art. 42h ust. 3 pkt 5 i 6, i zastosowania się przez podmiot, na rzecz którego została ona wydana, do uchylonej WIS od dnia następującego po dniu, w którym WIS została doręczona, do dnia doręczenia decyzji o uchyleniu WIS, przepisy art. 14k-14m Ordynacji podatkowej stosuje się odpowiednio.
Powyższe uregulowania powodują, że Strona w okresie rozliczeniowym przypadającym od dnia następującego po dniu, w którym WIS nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ z dnia 10 marca 2022 r. została doręczona, do dnia doręczenia decyzji o uchyleniu WIS, może stosować ww. WIS.
WIS nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ z dnia 10 marca 2022 r. traci ważność z dniem następującym po dniu doręczenia niniejszej decyzji o uchyleniu WIS.
Strona ma również prawo wyboru stosowania WIS nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ z dnia 10 marca 2022 r. do końca stosowanego okresu rozliczeniowego w podatku od towarów i usług następującego po okresie rozliczeniowym, w którym doręczono niniejszą decyzję o uchyleniu WIS.
Fakt zastosowania się przez Stronę do WIS nr 0111-KDSB2-2.440.343.2021.2.ASZ z dnia 10 marca 2022 r. w ww. okresach rozliczeniowych nie może wywoływać niekorzystnych skutków prawno-podatkowych dla Strony.
Jeżeli zatem wolą Strony będzie zastosowanie w ww. okresach rozliczeniowych WIS przed jej uchyleniem, wówczas dla przedmiotu decyzji, tj. świadczenia kompleksowego stosować może wynikającą z ww. WIS stawkę podatku od towarów i usług w wysokości 8%, na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 2 i ust. 1a oraz art. 41 ust. 12 ustawy (Dz. U. z 2021 r., poz. 685, z późn. zm.) i nie poniesie z tego tytułu negatywnych niekorzystnych skutków prawno-podatkowych.
Do liczenia terminów okresu ważności WIS stosuje się odpowiednio art. 12 Ordynacji podatkowej.
POUCZENIE
Od niniejszej decyzji, stosownie do art. 220 § 1 w zw. z art. 221 oraz art. 223 § 2 Ordynacji podatkowej, służy Wnioskodawcy odwołanie do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia, na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP albo za pośrednictwem systemu teleinformatycznego e-Urząd Skarbowy na stronie https://www.podatki.gov.pl/e-urzad-skarbowy/ będąc użytkownikiem/wyznaczając użytkownika konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie (art. 222 Ordynacji podatkowej).