0114-KDIP4-3.4012.569.2022.5.DS
📋 Podsumowanie interpretacji
Interpretacja indywidualna uznaje stanowisko Wnioskodawczyni dotyczące oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług za nieprawidłowe. Wnioskodawczyni jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT, prowadząc indywidualną działalność gospodarczą w zakresie wynajmu własnych nieruchomości. Oprócz działalności gospodarczej, nabyła wraz z mężem do prywatnego majątku nieruchomości, w tym niezabudowane nieruchomości rolne oraz lokale mieszkalne. Po śmierci męża Wnioskodawczyni stopniowo sprzedawała część prywatnego majątku. W 2015 r. nabyła ½ udziału w niezabudowanej nieruchomości gruntowej, którą następnie próbowała sprzedać. W tym celu Wnioskodawczyni oraz drugi współwłaściciel podjęli szereg działań, takich jak uzyskanie decyzji o wyłączeniu nieruchomości z produkcji rolnej, decyzji o podziale nieruchomości oraz zgody na wycinkę drzew. Działania te miały na celu przygotowanie nieruchomości do sprzedaży potencjalnym inwestorom. Interpretacja stwierdza, że podjęte przez Wnioskodawczynię działania, które wykraczają poza zwykły zarząd majątkiem prywatnym i są zbliżone do działań profesjonalnych podmiotów zajmujących się obrotem nieruchomościami, kwalifikują ją jako podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. W konsekwencji, zarówno otrzymanie kwot zadatku, jak i sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Interpretacja wskazuje, że podobna sytuacja wystąpi w przypadku planowanej przez Wnioskodawczynię sprzedaży ½ udziału w prawie własności innej nieruchomości (Działki 6). Działania podjęte przez Wnioskodawczynię, takie jak uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego i pozwolenia na budowę, również wykraczają poza zwykły zarząd majątkiem prywatnym i potwierdzają prowadzenie przez nią działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.
❓ Pytania i stanowisko urzędu
Stanowisko urzędu
Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbny📖 Pełna treść interpretacji
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
21 września 2022 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pani za podatnika VAT (podatek od towarów i usług) prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT w związku ze sprzedażą Nieruchomości.
Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 28 listopada 2022 r.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Pani A. Ł.(dalej: „Wnioskodawczyni”), jest:
- stanu wolnego (wdowa);
- polskim rezydentem podatkowym, podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu;
- zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w związku z prowadzeniem indywidualnej działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania własnych z nieruchomości (dalej: „Działalność Gospodarcza”), w ramach której przychody rozlicza 19% podatkiem liniowym PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych).
W Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Wnioskodawczyni wpisano:
- Przeważająca działalność gospodarcza (kod PKD (Polska Klasyfikacja Działalności)): 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.
- Wykonywana działalność gospodarcza (kody PKD): 68.20.Z, 18.13.Z, 18.20.Z, 47.91.Z, 47.99.Z, 49.41.Z, 62.01.Z, 62.09.Z, 63.11.Z, 68.10.Z, 70.22.Z, 71.12.Z, 73.12.C, 74.10.Z, 77.21.Z, 77.29.Z, 82.19.Z.
W ramach Działalności Gospodarczej Wnioskodawczyni:
- wynajmuje dwa lokale mieszkalne oraz trzy lokale usługowe, których jest właścicielką;
- odliczyła podatek VAT przy zakupie trzech lokali usługowych;
- nie odliczyła podatku VAT przy zakupie dwóch lokali mieszkalnych;
- ujęła w ewidencji środków trwałych i dla celów podatkowych amortyzuje trzy lokale usługowe;
- nie ujęła w ewidencji środków trwałych i dla celów podatkowych nie amortyzuje dwóch lokali mieszkalnych;
- w 2017 r. sprzedała pięć lokali usługowych, w 2022 r. sprzedała jeden lokal usługowy; sprzedane lokale były uprzednio wynajmowane przez Wnioskodawczynię; sprzedaż podlegała opodatkowaniu VAT.
Poza Działalnością Gospodarczą Wnioskodawczyni:
- nabyła wraz z mężem do prywatnego majątku: w 1999 r. dwie niezabudowane nieruchomości rolne, w 2002 r. siedem małych mieszkań (kawalerki), w 2005 r. trzy mieszkania – zakupy jako lokata kapitału, w 2005 r. nieruchomość letniskową – zakup na potrzeby wypoczynku, w 2010 r. lokal mieszkalny – miejsce zamieszkania małżonków;
- w 2011 r. po śmierci męża, w wyniku podziału spadku po mężu Wnioskodawczyni stała się wyłączną właścicielką dziesięciu lokali mieszkalnych oraz współwłaścicielką wraz z dwoma synami: lokalu mieszkalnego w Polsce - miejsce zamieszkania Wnioskodawczyni, dwóch niezabudowanych nieruchomości rolnych (opłacany jest podatek rolny), nieruchomości letniskowej zabudowanej dwoma domkami;
- jest właścicielką lokalu mieszkalnego w (…) - czasowe zamieszkiwanie, Wnioskodawczyni jest zatrudniona w spółce prawa (…);
- po śmierci męża w 2011 r. celem Wnioskodawczyni stało się stopniowe wyzbywanie się prywatnego majątku, dlatego sprzedała: w 2013 r. dwa lokale mieszkalne, w 2017 r. wraz z dwoma synami udziały nieruchomości letniskowej zabudowanej dwoma domkami, w 2017 r. trzy lokale mieszkalne, w 2019 r. dwa lokale mieszkalne, w 2021 r. trzy lokale mieszkalne;
- w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego (pobiera emeryturę), zaprzestaje aktywności zawodowej, przez co radykalnie zmniejszyły się Jej przychody w okresie sierpień 2020 r. – październik 2020 r. przestała być członkiem zarządu w dwóch spółkach z o.o. oraz przestała być prezesem zarządu w pięciu spółkach z o.o.
Lokale mieszkalne sprzedane w 2013 r., 2017 r., 2019 r., 2021 r. były wynajmowane w ramach Działalności Gospodarczej, nie były ujęte w ewidencji środków trwałych, nie były amortyzowane.
Ze środków ze sprzedaży nieruchomości Wnioskodawczyni m.in. darowała środki pieniężne synom, na ich potrzeby mieszkaniowe. Darowizny zgłoszono do Urzędu Skarbowego.
23 września 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z inną osobą fizyczną (dalej: „Drugi Współwłaściciel”) w udziale po ½ części każdy, nabyli prawo własności niezabudowanej nieruchomości gruntowej - działka nr 1, obszar 2,3019 h stanowiąca grunty orne (dalej: „Nieruchomość”). Wnioskodawczyni oraz Drugi Współwłaściciel zwani są dalej łącznie „Współwłaścicielami”. Wnioskodawczyni zapłaciła za ½ udziału w Nieruchomości z własnych środków finansowych. Wnioskodawczyni nabyła działkę (½ udziału) w celu lokaty wolnych środków pieniężnych, zakup stanowił wykorzystanie nadarzającej się i nieplanowanej okazji. Ze względu na zbliżający się wiek emerytalny, zmniejszenie aktywności zawodowej oraz pogarszający się stan zdrowia, Wnioskodawczyni zainwestowała wolne środki finansowe w działkę gruntu jako zabezpieczenie na starość, chorobę i inne nagłe sytuacje, traktując jej nabycie jako korzystną lokatę.
W dacie zakupu Nieruchomość była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – zabudowa usługowa, nieuciążliwa dla zabudowy mieszkaniowej. W związku udziałem w prawie własności Nieruchomości, Wnioskodawczynię zaewidencjonowano w miejskim rejestrze jako podatnika podatku rolnego. Użytki rolne na Nieruchomości są zwolnione z tego podatku na podstawie art. 12 ust. 1 Ustawy o podatku rolnym.
21 grudnia 2015 r. Współwłaściciele zawarli z osobą prawną (dalej: „Kupujący 1”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Nieruchomości (dalej „Umowa Przedwstępna 1”). W związku z Umową Przedwstępną 1, Kupujący 1 zapłacił każdemu ze Współwłaścicieli kwotę zaliczki.
W Umowie Przedwstępnej 1 Kupujący 1 oświadczył, że zamierza nabyć całość udziałów w prawie własności Nieruchomości w celu realizacji na niej oraz na nieruchomościach sąsiadujących inwestycji o łącznej powierzchni wynajmu 6.650 m2 lub mniejszej, jednak nie mniejszej niż 6.000 m2, polegającej na budowie trzech obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży do 2.000 m2 dla każdego z obiektów, wraz z placem dostaw oraz parkingiem obejmującym niezbędną liczbę naziemnych miejsc postojowych dla każdego z trzech obiektów, wraz z zewnętrzną i wewnętrzną infrastrukturą techniczną i drogową, niezbędną do prawidłowego funkcjonowania inwestycji handlowo-usługowej, a także zewnętrzną w stosunku do Nieruchomości infrastrukturą drogową, która zapewni komunikację drogami dojazdowymi i wjazdami, w tym wjazdem/zjazdem z Nieruchomości poprzez przebudowę sąsiednich ulic/skrzyżowań (dalej: „Inwestycja 1”), a także zapewnienia zewnętrznej inwestycji drogowej polegającej na realizacji przedłużenia sąsiedniej ulicy wraz z dwoma wjazdami na Nieruchomość, a także wraz z przebudową dwóch sąsiednich skrzyżowań (dalej: „Inwestycja Drogowa”).
W Umowie Przedwstępnej 1 Kupujący 1 oświadczył, że realizacja Inwestycji 1 oraz Inwestycji Drogowej jest uwarunkowana m.in.:
a) uzyskaniem niezbędnych do realizacji Inwestycji 1 i Inwestycji Drogowej decyzji administracyjnych, (dalej: „Decyzje Administracyjne”) wydanych na warunkach akceptowanych przez Kupującego 1, a w szczególności:
(i) uzyskaniem przez Współwłaścicieli, na własny koszt i ich staraniem, ostatecznej i prawomocnej decyzji o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej w terminie nie późniejszym niż złożenie wniosku o Pozwolenie na Budowę w ramach realizacji Inwestycji 1 (dalej: „Decyzja Odralniająca”);
(ii) uzyskaniem przez Współwłaścicieli ich staraniem i na koszt Kupującego 1 ostatecznej i prawomocnej decyzji zatwierdzającej podział Nieruchomości, na dwie lub trzy nieruchomości, zgodnie ze wstępnym projektem podziału Nieruchomości, który Kupujący 1 przekaże Współwłaścicielom (dalej: „Decyzja Podziałowa”); jeżeli Umowa Przyrzeczona nie zostanie zawarta w zakreślonym terminie, wskutek nie spełnienia się innych Warunków niż warunek uzyskania Decyzji Podziałowej, wówczas Kupujący 1 poniesienie koszty scalenia Nieruchomości w jedną nieruchomość;
(iii) uzyskaniem przez Współwłaścicieli, na własny koszt i ich staraniem, ostatecznej i prawomocnej decyzji zezwalającej na usunięcie drzew i krzewów w celu realizacji Inwestycji 1 oraz doprowadzeniem przez Współwłaścicieli na ich koszt (w tym koszty nasadzeń) i ich własnym staraniem do zgodnego z prawem usunięcia drzew i krzewów z Nieruchomości w celu realizacji Inwestycji 1 (dalej: „Pozwolenie na Wycinkę”);
(iv) uzyskaniem przez Kupującego 1 na własny koszt i jego staraniem, ostatecznych i prawomocnych decyzji - zezwoleń na lokalizacje zjazdów, koniecznych do zlokalizowania i wykonania zjazdów na i z terenu Nieruchomości (wjazdu i wyjazdu) z i na sąsiednią ulicę zgodnie z Koncepcją zagospodarowania terenu oraz planem sytuacyjnym zamierzonej Inwestycji 1, a także zapewnienia organizacji ruchu zgodnie z Koncepcją zagospodarowania terenu oraz planem sytuacyjnym zamierzonej Inwestycji 1 oraz dopełnieniem wszelkich innych formalności koniecznych do wybudowania i swobodnego korzystania z planowanego wjazdu i wyjazdu na i z terenu Nieruchomości oraz połączenia Nieruchomości z sąsiednimi ulicami, a także zapewnienia organizacji ruchu zgodnie z Koncepcją zagospodarowania terenu oraz planem sytuacyjnym zamierzonej Inwestycji Drogowej (dalej: „Zgody na Lokalizację Zjazdów”);
(v) uzyskaniem przez Kupującego 1, na własny koszt i jego staraniem, ostatecznych i prawomocnych decyzji: pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń, związanych ze szczególnym korzystaniem z wód, a także pozwolenia wodnoprawnego na eksploatację instalacji, związanych ze szczególnym korzystaniem z wód (dalej: „Pozwolenia Wodnoprawne”), jeżeli ich uzyskanie okaże się konieczne, dla realizacji Inwestycji 1;
(vi) uzyskaniem przez Kupującego 1, na własny koszt i jego staraniem ostatecznych i prawomocnych decyzji: pozwoleń na budowę, pozwalających na realizację na Nieruchomości oraz na nieruchomościach sąsiadujących, Inwestycji 1 wraz z infrastrukturą zewnętrzną i wewnętrzną techniczną i drogową, przy czym pozwolenia na budowę będą uzyskane ewentualnie, jako trzy niezależne pozwolenia na budowę odrębnie na realizację każdego z trzech obiektów budowlanych w ramach Inwestycji 1, wraz z odpowiednią towarzyszącą infrastrukturą drogową i techniczną (dalej: „Pozwolenia na Budowę”);
(vii) uzyskaniem przez uprawniony podmiot, staraniem Kupującego 1, ostatecznej i prawomocnej decyzji: zezwolenie na realizację Inwestycji Drogowej (dalej: „Decyzja ZRID”);
(viii) o ile to będzie konieczne, dokonaniem przez Kupującego 1, w trybie przepisów Prawa budowlanego, wszelkich zgłoszeń wykonania określonych prac budowlanych w ramach realizacji Inwestycji 1, co do których właściwy organ nie wniesie sprzeciwu w terminie 30 dni od dnia dokonania przedmiotowych zgłoszeń (dalej: „Zgłoszenia”); oraz uzyskaniem innych zgodnie z prawem niezbędnych decyzji administracyjnych koniecznych do realizacji Inwestycji 1 i Inwestycji Drogowej;
b) dokonaniem wymaganych prawem czynności o charakterze formalnym oraz uzyskaniem decyzji, postanowień, zgód (w tym zgód na dysponowanie nieruchomością na cele budowlane) i opinii niezbędnych do uzyskania przez Współwłaścicieli ostatecznych i prawomocnych decyzji: Decyzji Odralniającej, Decyzji Podziałowej, Pozwolenia na Wycinkę oraz przez Kupującego 1 ostatecznych i prawomocnych decyzji: Zgód na Lokalizację Zjazdów, Pozwoleń Wodnoprawnych, Pozwoleń na Budowę a także uzyskania Decyzji ZRID, jak również dokonania Zgłoszeń niezbędnych dla realizacji Inwestycji 1 na Nieruchomości oraz Inwestycji Drogowej, pod warunkiem, że powyższe uzgodnienia wydane zostaną na warunkach akceptowanych przez Kupującego 1 (dalej: „Uzgodnienia”);
c) ustanowieniem na rzecz Kupującego 1 tytułów do dysponowania na cele budowlane Nieruchomością, związanych z uzyskaniem przez Kupującego 1 Zgód na Lokalizację Zjazdów, Pozwoleń Wodnoprawnych, Pozwoleń na Budowę, albo dokonaniem Zgłoszeń, albo w razie konieczności, zawarciem umowy dzierżawy Nieruchomości z prawem jej zabudowy w zamian za czynsz dzierżawny ustalony w oparciu o stawki rynkowe takiego czynszu wskazane przez Kupującego 1, na czas nieoznaczony, nie dłuższy jednak niż do dnia zawarcia Umowy Przyrzeczonej (dalej: „Umowa Dzierżawy”), z zastrzeżeniem, że kwota tak zapłaconego czynszu pomniejszy Cenę, a także na żądanie Kupującego 1 udzielania tytułów do dysponowania na cele budowlane Nieruchomością, na rzecz innych podmiotów, z grupy kapitałowej Kupującego 1, wskazanych przez Kupującego 1; w tym miejscu należy wyjaśnić, że nie zawarto Umowy Dzierżawy, Współwłaściciele nie uzyskiwali przychodów z dzierżawy;
d) zawarciem przez Kupującego 1 umowy z zarządcami dróg publicznych w przedmiocie przebudowy i budowy gminnej drogi publicznej w rozumieniu art. 4 pkt 17, 18, 19 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach, oraz w związku z wydaniem Decyzji ZRID, zgodnie z Koncepcją zagospodarowania terenu oraz planem sytuacyjnym zamierzonej Inwestycji (dalej: „Umowa Drogowa”);
e) uzyskaniem przez Kupującego 1 odpowiednich praw do wybudowania, a następnie eksploatacji na terenie nieruchomości sąsiednich w stosunku do Nieruchomości, umożliwiających wybudowanie i eksploatację zewnętrznej infrastruktury technicznej i drogowej oraz mediów, w zakresie niezbędnym do realizacji Inwestycji 1 oraz Inwestycji Drogowej, które to prawa będą podlegały przeniesieniu na Kupującego 1 lub będą od chwili udzielenia obejmowały Kupującego 1, w szczególności poprzez odwołanie się w ich treści do prawa dysponowania przedmiotowymi nieruchomościami na cele budowlane przez osoby trzecie (dalej: „Prawo do Wejścia w Teren”);
f) uzyskaniem przez Kupującego 1 technicznej, faktycznej oraz prawnej możliwości przyłączenia i dostawy, na warunkach przez niego zaakceptowanych, mediów, w tym w szczególności: energii elektrycznej, wody, gazu, odprowadzania ścieków sanitarnych i deszczowych oraz telekomunikacji/teletechniki, koniecznych do realizacji i późniejszej eksploatacji Inwestycji 1;
g) o ile będzie to konieczne, ustanowieniem najpóźniej w Umowie Przyrzeczonej, na czas nieokreślony, nieodpłatnych służebności przechodu i przejazdu przez wydzielone, stosownie do ewentualnej Decyzji Podziałowej, części Nieruchomości, na warunkach akceptowanych przez Kupującego 1 (dalej: „Służebności Przechodu i Przejazdu”).
W Umowie Przedwstępnej 1 Współwłaściciele oświadczyli, że nabycie przez nich Nieruchomość nie miało związku z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz, że z tytułu sprzedaży udziałów w prawie własności Nieruchomości nie są podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 5 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.
16 lutego 2016 r. Burmistrz Miasta wydał decyzję, w której zezwolił Współwłaścicielom usunięcie drzew z Nieruchomości. Współwłaściciele usunęli krzewy i drzewka samosiejki (wiek poniżej 10 lat), zgodnie z Decyzją Burmistrza. Na Współwłaścicieli nie nałożono obowiązku opłat lub nasadzeń z tego tytułu (drobne samosiejki poniżej 10 lat).
4 kwietnia 2016 r. Starosta wydał dla Współwłaścicieli decyzję o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej z uwagi m.in. na fakt, iż grunty na Nieruchomości są pochodzenia mineralnego, wytworzone z piasków i piasków słabo gliniastych.
2 czerwca 2016 r. Burmistrz Miasta wydał dla Współwłaścicieli decyzję o podziale Nieruchomości na trzy działki: nr 2 o pow. 1,2301 h (dalej: „Działka 2”), nr 3 o pow. 0,0920 h (dalej: „Działka 3”), i nr 4 o pow. 0,9798 h (dalej: „Działka 4”).
16 stycznia 2017 r. Kupujący 1 odstąpił od zawarcia umowy nabycia całości udziałów w prawie własności Nieruchomości, powołując się m.in. na zapisy Umowy Przedwstępnej 1:
- wobec nie uzyskania przez Kupującego 1 możliwości wynajęcia 50% powierzchni przeznaczonej do wynajęcia w ramach Inwestycji 1, w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia Umowy Przedwstępnej 1;
- wobec nie zawarcia Umowy Drogowej w terminie 12 miesięcy od dnia zawarcia Umowy Przedwstępnej 1 oraz wobec faktu, iż, zobowiązania wynikające z projektu Umowy Drogowej przekraczałyby kwotę 1 500 000 zł;
- a także powołując się na fakt, że pomimo propozycji Kupującego 1 w tym zakresie strony nie uzgodniły obniżenia ceny i nie zawarły aneksu do Umowy Przedwstępnej 1.
W związku z odstąpieniem od umowy przez Kupującego 1, Współwłaściciele byli zobowiązani do zwrotu kwoty zaliczki Kupującemu 1. Wnioskodawczyni z własnych środków zwróciła Kupującemu 1 przypadającą na nią kwotę zaliczki.
W rezultacie złożenia w dniu 3 sierpnia 2017 r. oferty i jej przyjęcia, Współwłaściciele zawarli z osobą prawną (dalej: „Kupujący 2”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 3 oraz Działki 4 łącznego obszaru 10.718,00 m2 (dalej „Umowa Przedwstępna 2”).
W Umowie Przedwstępnej 2 wskazano, że celem jej zawarcia jest umożliwienie Kupującemu 2 realizacji przedsięwzięcia gospodarczego, polegającego na prowadzeniu na Działkach 3 i 4 obiektu handlowego wraz z parkingiem, drogami dojazdowymi i pozostałą niezbędną infrastrukturą, wykonanych zgodnie z koncepcją określoną w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2.
Zgodnie z Umową Przedwstępną 2, skuteczność zobowiązania Kupującego 2 do zawarcia Umowy Przyrzeczonej Sprzedaży jest uzależniona od ziszczenia się, następujących przesłanek:
a) uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt decyzji zezwalających na realizację drogi zaznaczonej w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2;
b) uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt wymaganych przepisami stanowisk, opinii, uzgodnień, zezwoleń, pozwoleń, decyzji i postanowień właściwych organów administracji, inspekcji lub służb, w tym administracji drogowej, potrzebnych do kompletnej i sprawnej realizacji w ramach Działki 3 oraz Działki 4 wskazanej powyżej inwestycji (dalej: „Inwestycja 2”), na warunkach przewidzianych w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2, a w szczególności:
(i) uzyskania ostatecznej i prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę umożliwiających około 1.353,00 m2 i parkingu obejmującego około 131 miejsc postojowych, zawierających uzgodnienia lokalizacji niezbędnych mediów oraz włączenia Działek 3 i 4 za pomocą zjazdu publicznego w istniejący system komunikacji;
(ii) umieszczenia przez Współwłaścicieli w umowie/-ch z kontrahentem/-ami zobowiązania o konieczności poniesienia przez danego kontrahenta kosztów budowy w 50% wartości drogi dojazdowej do Działek 3 i 4 oraz zawarcia przez danego kontrahenta z Kupującym 2 stosownego porozumienia regulującego rozliczenie kosztów budowy drogi.
Na Działkach 3 i 4 Kupujący 2 zaprojektował pawilon usługowo-handlowy, uzyskał pozwolenie wodno-prawne (4 marca 2019 r.) oraz pozwolenie na budowę zaprojektowanego pawilonu, ponadto podpisał Umowę Drogową z Gminą.
Na wniosek Burmistrza Miasta, Starosta (decyzja z 20 listopada 2019 r.) zezwolił na realizację inwestycji drogowej - włączenie Działek 3 i 4 w istniejący system komunikacji. Na podstawie tej decyzji zatwierdzono podział:
a) Działki nr 2 na działki nr 5 oraz nr 6 (dalej: „Działka 6”),
b) Działki nr 3 na działki nr 7 oraz nr 8 (dalej: „Działka 8”),
c) Działki nr 4 na działki nr 9 oraz nr 10 (dalej: „Działka 10”).
Na skutek decyzji Starosty zmniejszyła się powierzchnia Nieruchomości – wywłaszczenie. Starosta przyznał Współwłaścicielom odszkodowanie za wywłaszczone grunty.
28 lutego 2020 r. Współwłaściciele podpisali z Kupującym 2 umowę sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działek 8 i 10 (dalej: „Umowa Sprzedaży”).
W Umowie Sprzedaży wskazano, że:
- Strony zobowiązały się w Umowie Przedwstępnej 2 do partycypacji w kosztach realizacji Inwestycji Drogowej (na które składają się w szczególności koszty związane ze sporządzeniem kompletnej dokumentacji projektowej, uiszczeniem należnych odszkodowań związanych z wywłaszczeniem gruntów pod realizację Inwestycji Drogowej oraz wynagrodzeniem wykonawcy prac wynikających z zakresu Inwestycji Drogowej) w wysokości 50 % każda ze Stron;
- całkowity koszt Inwestycji Drogowej, roszczeń oraz projektu zostanie pierwotnie pokryty przez Kupującego 2, natomiast Współwłaściciele zobowiązują się do zwrotu Kupującemu 2 kosztów Inwestycji Drogowej w wysokości określonej na zasadach opisanych powyżej.
W Umowie Sprzedaży Współwłaściciele oświadczyli, że w zakresie transakcji objętej tą Umową nie są podatnikami podatku od towarów i usług VAT oraz że transakcja objęta jest podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W 2021 r. Wnioskodawczyni złożyła w Urzędzie Skarbowym na formularzu PIT-39 zeznanie za 2020 r., w którym cały dochód ze sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10 wykazała w rubryce nr 25 tego formularza (dochód zwolniony na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT). Wnioskodawczyni planowała zakup nieruchomości mieszkaniowej na swoje nowe miejsce zamieszkania. Plany te nie zostały zrealizowane.
11 czerwca 2021 r. Współwłaściciele zawarli z osobą fizyczną prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą (dalej: „Kupujący 3”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 6 obszaru 12.293 m2 (dalej „Umowa Przedwstępna 3”).
W Umowie Przedwstępnej 3 Współwłaściciele oświadczyli, że w zakresie transakcji objętej tą Umową nie są podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na podstawie Umowy Przedwstępnej 3, Kupujący 3 zapłacił każdemu ze Współwłaścicieli kwotę zadatku.
27 października 2021 r. Kupujący 3, przelał na osobę prawną (dalej: Kupujący 4”) swoje prawa i obowiązki z Umowy Przedwstępnej 3.
23 marca 2022 r. Współwłaściciele oraz Kupujący 4 zmienili Umowę Przedwstępną 3.
Mocą tej zmiany, Kupujący 4 zapłacił każdemu ze Współwłaścicieli kolejną kwotę zadatku.
Kupujący 4 zaprojektował pawilon usługowo-handlowy na Działce 6.
Kupujący 4 uzyskał decyzję Dyrektora Zarządu A. z dnia 11 kwietnia 2022 r. dot. pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie na Działce 6 urządzenia wodnego – 432 szt. modułów retencyjno-rozsączających (dalej: „Pozwolenie Wodnoprawne 2”).
Kupujący 4 uzyskał decyzję Starosty z 4 maja 2022 r. zatwierdzającą projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno-budowlany oraz udzielającą pozwolenia na budowę, obejmujące dwa budynki handlowo-usługowe oraz zbiornik rozsączający na wody opadowe na Działce 6 (dalej „Pozwolenie na Budowę 2”).
12 lipca 2022 r. Współwłaściciele oraz Kupujący 4 rozwiązali Umowę Przedwstępną 3. Wnioskodawczyni oraz Drugi Współwłaściciel zatrzymali otrzymane kwoty zadatku. W dacie składania niniejszego wniosku, Wnioskodawczyni wraz z Drugim Współwłaścicielem negocjuje z osobą prawną (dalej: „Kupujący 5”) warunki sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 6. Sprzedaż ma być poprzedzona przedwstępną umową sprzedaży.
Wnioskodawczyni oraz Drugi Współwłaściciel:
- nie występowali o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla Nieruchomości; w dacie zakupu przez nich udziałów w prawie własności, Nieruchomość była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego;
- nie wydzierżawiali, nie wynajmowali działek gruntu wchodzących w skład Nieruchomości, nie mają zamiaru zawierania takich umów w przyszłości;
- nie prowadzili na Nieruchomości jakiejkolwiek działalności gospodarczej w szczególności w zakresie usług deweloperskich oraz innego tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze;
- nie poczynili działań mających na celu zwiększenie wartości Nieruchomości ani gruntów sąsiednich tj. nie budowali żadnego uzbrojenia, ani nie wnosili o to do gminy, nie urządzali dróg dojazdowych; zgodnie z Umową Sprzedaży, po jej zawarciu, jedynie zwrócili 50% poniesionych przez Kupującego 2 kosztów budowanych przez niego dróg dojazdowych do Nieruchomości (warunek, od którego Kupujący 2 uzależniał zakup);
- nie uzyskali oraz nie uzyskają do dnia sprzedaży przychodów związanych z Nieruchomością;
- nie podejmowali i nie zamierzają podejmować w przyszłości działań marketingowych w celu sprzedaży Nieruchomości, Kupujący sami zgłaszali się do Współwłaścicieli z propozycją zakupu udziałów w prawie własności Nieruchomości;
- w 2016 r. swoim staraniem, na koszt Kupującego 1, uzyskali decyzję Burmistrza Miasta o podziale Nieruchomości na trzy działki - albowiem takie były warunki Umowy Przedwstępnej 1, która nakładała na Współwłaścicieli obowiązek uzyskania Decyzji Podziałowej; przed zawarciem Umowy Przedwstępnej 1 Współwłaściciele nie podejmowali działań w celu podziału Nieruchomości; podjęli te działania dopiero po zawarciu Umowy Przedwstępnej 1, żeby na uzgodnionych w tej Umowie warunkach doprowadzić do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży na rzecz Kupującego 1 całości udziałów w prawie własności Nieruchomości; w chwili wystąpienia o podział Nieruchomości wszystkie działki miały być łącznie nabyte przez Kupującego 1 zgodnie z Umową Przedwstępną 1 – Współwłaściciele nie planowali ich zbywać oddzielnie po odstąpieniu przez Kupującego 1 od zawarcia umowy ostatecznej, nie żądali od Kupującego 1 scalenia trzech działek w jedną, czy też poniesienia kosztów takiego scalenia, jak stanowiła Umowa Przedwstępna 1, albowiem do Współwłaścicieli zgłosił się Kupujący 2 - zainteresowany zakupem Działek 3 i 4;
- w 2016 r. swoim staraniem i na swój koszt uzyskali decyzje Burmistrza Miasta o zgodzie na usunięcie drzew z Nieruchomości, usunęli drzewa i krzewy z Nieruchomości, a także uzyskali decyzje Starosty o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej – albowiem takie były warunki Umowy Przedwstępnej 1, która nakładała na Współwłaścicieli obowiązek uzyskania Decyzji Odralniającej, Pozwolenia na Wycinkę oraz usunięcia drzew i krzewów z Nieruchomości; Współwłaściciele nie podjęli tych działań przed zawarciem Umowy Przedwstępnej 1, a dopiero po jej zawarciu, żeby na uzgodnionych w tej Umowie warunkach doprowadzić do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży na rzecz Kupującego 1 całości udziałów w prawie własności Nieruchomości;
- nie przyczynili się do podziału Nieruchomości na mniejsze działki w 2019 r., inicjatorem podziału był Burmistrz Miasta.
Wnioskodawczyni:
- zakupiła ½ udziału w prawie własności Nieruchomości wykorzystując okazję, która się nadarzyła i która nie była planowana, jako zabezpieczenie na starość, chorobę i inne nagłe sytuacje, traktując zakup jako lokatę wolnych środków na korzystnych warunkach - w celu pozyskania składnika majątku nietracącego na wartości z biegiem czasu;
- nie składała oświadczenia o wprowadzeniu ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do Działalności Gospodarczej;
- od momentu nabycia ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do chwili złożenia niniejszego wniosku nie zaliczała i nie zamierza zaliczać do kosztów uzyskania przychodu z Działalności Gospodarczej wydatków związanych z Nieruchomością;
- od momentu nabycia ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do chwili złożenia niniejszego wniosku nie odliczała podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z Nieruchomością, nie zamierza tego czynić w przyszłości;
- nie podejmowała w przeszłości żadnych czynności z zakresu obrotu jakimikolwiek wartościami niematerialnymi i prawnymi, co do zasady nie zamierza ich czynić w przyszłości;
- pieniądze uzyskane ze sprzedaży udziału w prawie własności Nieruchomości, przeznaczyła i ma zamiar przeznaczać na własne bieżące potrzeby (przychody z aktywności zawodowej radykalnie zmniejszyły się z racji jej ograniczenia przez Wnioskodawczynię), w szczególności uzupełnienie emerytury oraz na wsparcie finansowe dla swoich synów, wnuków, a także na finansowanie ewentualnych kuracji leczniczych tzw. „fundusze na czarną godzinę", a także na działalność charytatywną, którą Wnioskodawczyni finansuje z własnych prywatnych środków m.in. pomoc dla Hospicjum (np. zakup i przekazanie pojazdu dla inwalidy), akcja sfinansowania i przeprowadzenie fizycznie zakupu 40 obrazów dla szpitala, finansowanie i fizyczne składanie apteczek dla wojsk ukraińskich, pomoc biednym rodzinom z regionu pomorskiego, finansowanie i wysyłanie pomocy na Ukrainę.
Udział w ½ w prawie własności Nieruchomości nie jest i nigdy nie był ujęty w Działalności Gospodarczej Wnioskodawczyni:
- w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych;
- w księgach podatkowych jako „Zakup towarów handlowych i materiałów według cen zakupu”;
- w księgach podatkowych jako „Zapasy” ani jako „Środki trwałe w budowie”.
Sprzedaż Wnioskodawczyni w ramach Działalności Gospodarczej, nie ma i nigdy nie miała
związku z udziałem w ½ w prawie własności Nieruchomości.
W przyszłości Wnioskodawczyni:
- nie planuje sprzedaży innych nieruchomości (poza sprzedażą udziału w prawie własności Działki 6 ) oraz nie planuje zakupu innych nieruchomości;
- zamierza zapłacić wraz z odsetkami za zwłokę podatek dochodowy z tytułu sprzedaży w 2020 r. ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10 – niespełnienie warunków zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego
Wnioskodawczyni nabyła ½ udziału w jednej działce gruntu. Wnioskodawczyni chciała zabezpieczyć się na przyszłość w związku ze zbliżającym się wiekiem emerytalnym (zaprzestanie aktywności zawodowej) oraz pogarszającym się stanem zdrowia, inwestując prywatnie w działkę gruntu. Wnioskodawczyni nabyła działkę (½ udziału) wykorzystując okazję która się nadarzyła i która nie była planowana, traktując jej nabycie jako prywatną lokatę wolnych środków pieniężnych – w celu pozyskania składnika majątku nietracącego na wartości z biegiem czasu. Pozyskanie udziału w Nieruchomości na okazyjnych warunkach pozwalało Wnioskodawczyni korzystnie zainwestować w działkę gruntu wolne środki finansowe i zabezpieczyć się na nieprzewidziane sytuację związane ze starością, chorobą i innymi nagłymi sytuacjami.
Od momentu zakupu działki w żaden sposób nie były przez Wnioskodawczynię:
- użytkowane na potrzeby własne, nie były przedmiotem umów najmu, dzierżawy itp.;
- wykorzystywane w działalności gospodarczej, nie były wprowadzone do ewidencji środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych działalności gospodarczej.
W dniu 28 lutego 2020 r. sprzedano działki gruntu nr 8 oraz nr 10.
Pytania
1. Czy Wnioskodawczyni działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, z tytułu otrzymanych kwot zadatku oraz sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10, a tym samym czy otrzymanie przez Wnioskodawczynię kwot zadatku oraz sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10, podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
2. Czy Wnioskodawczyni będzie działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, z tytułu z sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działki 6, a tym samym czy sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działki 6 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
Pani stanowisko w sprawie
1. Wnioskodawczyni nie działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, z tytułu otrzymanych kwot zadatku oraz sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10, a tym samym otrzymanie przez Wnioskodawczynię kwot zadatku oraz sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
2. Wnioskodawczyni nie będzie działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu ustawy o VAT, z tytułu z sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działki 6, a tym samym sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działki 6, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).
W sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE, państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
-
określone udziały w nieruchomości,
-
prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
-
udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o VAT, również zbycie udziału w towarze (współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów.
Powyższe potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. I FPS 2/11 (CBOSA).
Problematyka współwłasności jest uregulowana w art. 195 – 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Według art. 195 Kodeksu cywilnego: Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).
Na mocy art. 196 Kodeksu cywilnego:
§ 1. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.
§ 2. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.
W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej. Współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.
Na podstawie art. 198 Kodeksu cywilnego: Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.
Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.
Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela.
Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, zbycie udziału we współwłasności nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.
Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy -opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.
Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.
Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, „podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.
Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE wskazano, że państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.
W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE, do celów ust. 1 lit. b „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.
Na podstawie art. 2 ust. 1 lit a Dyrektywy 2006/112/WE, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.
Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.
Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego.
Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając nieruchomość działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Zatem w kwestii uznania Wnioskodawczyni za podatnika w związku ze sprzedażą ½ udziału w prawie własności Nieruchomości oraz otrzymanych kwot zadatku, istotne jest czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy, w celu dokonania sprzedaży ww. udziału w Nieruchomości, Wnioskodawczyni podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, co skutkowałoby koniecznością uznania Wnioskodawczyni za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.
Działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. (C-180/10) w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Zdaniem Trybunału, nie jest również kryterium rozróżnienia okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Trybunał wskazał, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. Takie transakcje nie stanowią zaś same z siebie działalności gospodarczej w rozumieniu dyrektywy (wyroki z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 EDM, Rec. s. I-4295, pkt 58; z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 BBL, Zb. Orz. s. I-10157, pkt 39).
Inaczej jest natomiast - jak wyjaśnił Trybunał - w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Takie aktywne działania mogą polegać na przykład na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych.
Z powyższej analizy przepisów wynika, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT - co do zasady - mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.
Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży ½ udziału w prawie własności Nieruchomości oraz otrzymanych kwot zadatku, Wnioskodawczyni spełnia przesłanki do uznania Jej za podatnika podatku od towarów i usług.
Jak wyjaśniono wyżej w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.
W kontekście powyższych rozważań istotna jest ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni podejmowała działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.
Dla oceny działań Wnioskodawczyni pomocne jest stanowisko NSA wyrażone w wyroku z 30 kwietnia 2021 r., sygn. I FSK 1269/18 (CBOSA). Z rozpatrywanej sprawy wynikało, że skarżąca jako rolnik wykorzystywała grunt w celu prowadzenia gospodarstwa rolnego. Planowała sprzedać grunt, jednak z uwagi na fakt, że członkowie jej rodziny są zainteresowani zakupem mniejszych nieruchomości, na których będą mogli wybudować domy, wystąpiła ona wraz z mężem o warunki zabudowy dla przedmiotowej działki, nieobjętej planem zagospodarowania przestrzennego. Wydano decyzję ustalającą warunki zabudowy dla działki polegające na budowie sześciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
W przyszłości działka zostanie podzielona na sześć mniejszych działek wraz z drogą. Jest to niezbędne z uwagi na brak bezpośredniego dostępu do drogi publicznej dla wszystkich działek.
Po dokonaniu podziału gruntu, podatnik zamierza sprzedać dwie działki wnukom, a pozostałe cztery na wolnym rynku. Jednocześnie podmiot nie jest i nie był zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT i nie był zarejestrowany jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, a także nie dokonywał, ani nie zamierzał dokonywać innych nakładów finansowych związanych z tym gruntem (np. na uzbrojenie terenu). Dodatkowo wskazano, że nie planowano zakupu innych gruntów, zaś działki powstałe z podziału gruntu stanowią majątek osobisty, nie wynajmowany innym podmiotom na podstawie umów cywilnoprawnych.
W związku z tym, podatnik miał wątpliwości, czy przy sprzedaży działek wydzielonych z opisanej powyżej nieruchomości będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT.
W uzasadnieniu wyroku NSA stwierdził, że w tej sprawie nie można przyjąć, że podjęte zostały aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu ustawy o VAT: „(`(...)`) Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika bowiem, aby skarżąca podejmowała (`(...)`), jako tzw. »minimum«, działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych, pozwalające na ustalenie, że działa jako handlowiec. (`(...)`) przywołane w uzasadnieniu skargi kasacyjnej takie okoliczności, jak: podział nieruchomości gruntu oraz uzyskanie w 2017 r. decyzji o warunkach zabudowy dla sześciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych, jeszcze nie przesądzały o tym, że skarżąca podjęła zawodową aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami stanowiących jej własność (`(...)`)”.
W oparciu o wskazówki zawarte w uzasadnieniach cytowanych wyroków TSUE oraz NSA, Wnioskodawczyni uważa, że:
(i) sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10,
(ii) otrzymanie kwot zadatku na podstawie Umowy Przedwstępnej 3,
(iii) w przyszłości sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działki 6
- nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Świadczy o tym postępowanie Wnioskodawczyni oraz Drugiego Współwłaściciela:
- nie występowali o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla Nieruchomości; w dacie zakupu przez nich udziałów w prawie własności, Nieruchomość była objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego;
- nie wydzierżawiali, nie wynajmowali działek gruntu wchodzących w skład Nieruchomości, nie mają zamiaru zawierania takich umów w przyszłości;
- nie prowadzili na Nieruchomości jakiejkolwiek działalności gospodarczej, w szczególności w zakresie usług deweloperskich oraz innego tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze;
- nie poczynili działań mających na celu zwiększenie wartości Nieruchomości ani gruntów sąsiednich, tj. nie budowali żadnego uzbrojenia, ani nie wnosili o to do gminy, nie urządzali dróg dojazdowych; zgodnie z Umową Sprzedaży, po jej zawarciu, jedynie zwrócili 50% poniesionych przez Kupującego 2 kosztów budowanych przez niego dróg dojazdowych do Nieruchomości (warunek, od którego Kupujący 2 uzależniał zakup);
- nie uzyskali oraz nie uzyskają do dnia sprzedaży przychodów związanych z Nieruchomością;
- nie podejmowali i nie zamierzają podejmować w przyszłości działań marketingowych w celu sprzedaży Nieruchomości; Kupujący sami zgłaszali się do Współwłaścicieli z propozycją zakupu udziałów w prawie własności Nieruchomości;
- w 2016 r. swoim staraniem, na koszt Kupującego 1, uzyskali decyzje Burmistrza Miasta o podziale Nieruchomości na trzy działki - albowiem takie były warunki Umowy Przedwstępnej 1, która nakładała na Współwłaścicieli obowiązek uzyskania Decyzji Podziałowej; przed zawarciem Umowy Przedwstępnej 1 Współwłaściciele nie podejmowali działań w celu podziału Nieruchomości; podjęli te działania dopiero po zawarciu Umowy Przedwstępnej 1, żeby na uzgodnionych w tej Umowie warunkach doprowadzić do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży na rzecz Kupującego 1 całości udziałów w prawie własności Nieruchomości; w chwili wystąpienia o podział wszystkie działki miały być łącznie nabyte przez Kupującego 1 zgodnie z Umową Przedwstępną 1 – Współwłaściciele nie planowali ich zbywać oddzielnie; po odstąpieniu przez Kupującego 1 od zawarcia umowy ostatecznej, nie żądali od Kupującego 1 scalenia trzech działek w jedną, czy też poniesienia kosztów takiego scalenia, tak jak stanowiła Umowa Przedwstępna 1, albowiem do Współwłaścicieli zgłosił się Kupujący 2 - zainteresowany zakupem Działek 3 i 4, które na wniosek Burmistrza Miasta, decyzją Starosty z dnia 20 listopada 2019 uległy podziałowi:
Działka nr 3 na działki nr 7 oraz nr 8;
Działka nr 4 na działki nr 9 oraz nr 10;
- nie przyczynili się do podziału Nieruchomości na mniejsze działki w 2019 r., inicjatorem podziału był Burmistrz Miasta.
- w 2016 r. swoim staraniem i na swój koszt uzyskali decyzje Burmistrza Miasta o zgodzie na usunięcie drzew z Nieruchomości, usunęli drzewa i krzewy z Nieruchomości, a także uzyskali decyzje Starosty o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej – albowiem takie były warunki Umowy Przedwstępnej 1, która nakładała na Współwłaścicieli obowiązek uzyskania Decyzji Odralniającej, Pozwolenia na Wycinkę oraz usunięcia drzew i krzewów z Nieruchomości; Współwłaściciele nie podjęli tych działań przed zawarciem Umowy Przedwstępnej 1, a dopiero po jej zawarciu, żeby na uzgodnionych w tej Umowie warunkach doprowadzić do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży na rzecz Kupującego 1 całości udziałów w prawie własności Nieruchomości.
Wnioskodawczyni:
- zakupiła ½ udziału w prawie własności Nieruchomości wykorzystując okazję, która się nadarzyła i która nie była planowana, jako zabezpieczenie na starość, chorobę i inne nagłe sytuacje, w celu lokaty wolnych środków pieniężnych, traktując zakup jako lokatę finansową na korzystnych warunkach - w celu pozyskanie składnika majątku nietracącego na wartości z biegiem czasu; rynkowy wzrost wartości nieruchomości gruntowych; wywołane m.in. pandemią i wojną na Ukrainie: rosnąca inflacja, niskie oprocentowanie lokat bankowych, które nie chroni przed inflacją, spadek wartości polskiej złotówki, niestabilna sytuacja na giełdach finansowych - świadczą, że Wnioskodawczyni prawidłowo gospodaruje prywatnym majątkiem lokując wolne środki pieniężne w ½ udziału w prawie własności Nieruchomości, zamiast trzymać je na lokacie w banku lub inwestować na giełdzie;
- osiągnęła wiek emerytalny; Wnioskodawczyni zainwestowała wolne środki finansowe w działki gruntu jako zabezpieczenie na starość, chorobę i inne nagłe sytuacje; pieniądze uzyskane ze sprzedaży udziału w prawie własności Nieruchomości, przeznaczyła i ma zamiar przeznaczać na własne bieżące potrzeby (przychody z aktywności zawodowej radykalnie zmniejszyły się z racji jej ograniczenia przez Wnioskodawczynię), w szczególności uzupełnienie emerytury oraz na wsparcie finansowe dla swoich synów, wnuków, a także na finansowanie ewentualnych kuracji leczniczych tzw. „fundusze na czarną godzinę”, a także na działalność charytatywną, którą Wnioskodawczyni finansuje z własnych prywatnych środków m.in. pomoc dla Hospicjum (np. zakup i przekazanie pojazdu dla inwalidy), akcja sfinansowania i przeprowadzenie fizycznie zakupu 40 obrazów dla szpitala, finansowanie i fizyczne składanie apteczek dla wojsk ukraińskich, pomoc biednym rodzinom z regionu pomorskiego, finansowanie i wysyłanie pomocy na Ukrainę;
- pieniędzy uzyskanych dotychczas ze sprzedaży udziału w prawie własności Nieruchomości nie przeznaczała na zakup kolejnych nieruchomości;
- nie składała oświadczenia o wprowadzeniu ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do Działalności Gospodarczej;
- od momentu nabycia ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do chwili złożenia niniejszego wniosku nie zaliczała do kosztów uzyskania przychodu z Działalności Gospodarczej żadnych wydatków związanych z Nieruchomością, nie zamierza tego czynić w przyszłości;
- od momentu nabycia ½ udziału w prawie własności Nieruchomości do chwili złożenia niniejszego wniosku nie odliczała podatku VAT naliczonego z tytułu wydatków związanych z Nieruchomością, nie zamierza tego czynić w przyszłości.
Udział w ½ w prawie własności Nieruchomości nie jest i nigdy nie był ujęty w Działalności Gospodarczej Wnioskodawczyni:
- w ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych;
- w księgach podatkowych jako „Zakup towarów handlowych i materiałów według cen zakupu”;
- w księgach podatkowych jako „Zapasy” ani jako „Środki trwałe w budowie”.
Sprzedaż Wnioskodawczyni w ramach Działalności Gospodarczej, nie ma i nigdy nie miała związku z udziałem w ½ w prawie własności Nieruchomości.
W przyszłości Wnioskodawczyni nie planuje sprzedaży (poza sprzedażą udziału w prawie własności Działki 6 ) i zakupu innych nieruchomości.
Zgodnie z cytowanym orzeczeniami TSUE oraz NSA, w zakresie normalnego gospodarowania majątkiem prywatnym mieszczą się czynności Wnioskodawczyni takie jak:
- 23 września 2015 r. zakup ½ udziału w prawie własności Nieruchomości w celu lokaty kapitału, następnie wraz z Drugim Współwłaścicielem zawarcie 21 grudnia 2015 r. Umowy Przedwstępnej 1 – sprzedaż całości udziałów w prawie własności Nieruchomości (Umowa nie została zrealizowana), a także zawarcie kolejnych umów: 3 sierpnia 2017 r. Umowa Przedwstępna 2, Działki 3 i 4; 28 lutego 2020 r. Umowa Sprzedaży, Działki 8 i 10; 11 czerwca 2021 r. Umowa Przedwstępna 3, Działka 6 (Umowa nie została zrealizowana); negocjowanie z Kupującym 5 warunków sprzedaży Działki 6;
- uzyskanie decyzji Burmistrza Miasta o podziale Nieruchomości na trzy działki;
- uzyskanie decyzji Burmistrza Miasta o zgodzie na usunięcie drzew z Nieruchomości, usunięcie drzew i krzewów z Nieruchomości;
- uzyskanie decyzji Starosty o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej.
Działań Wnioskodawczyni nie można uznać za działalność handlową. Transakcjom sprzedaży należy przypisać charakter okazjonalny, brak jest ciągłości wymaganej do uznania, że mamy w tym przypadku do czynienia z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.
Okoliczności, a w szczególności zakres, stopień zaangażowania i działania Wnioskodawczyni ukierunkowane na korzystną lokatę prywatnego kapitału, wskazuje, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Aktywność Wnioskodawczyni przedstawiona w opisie stanu faktycznego oraz zaprezentowany ciąg zdarzeń świadczy, że czynności te nie wykraczają poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności w odniesieniu do posiadanego udziału w Nieruchomości.
Z opisanych okoliczności sprawy wynika, że brak jest podstaw, aby podejmowane przez Wnioskodawczynię czynności mieszczące się w zwykłym zarządzie własnym osobistym majątkiem, tzn. mające na celu prawidłowe, racjonalne gospodarowanie tym majątkiem - zabezpieczenie na starość, kwalifikować jako prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Sprzedaż przedmiotów z majątku prywatnego osoby fizycznej, które nie są związane z działalnością gospodarczą, nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.
Wobec powyższego, zbycie ½ udziału w prawie własności w Działek nr 8 i 10 (przeszłość) oraz Działki 6 (przyszłość), nie nastąpiło i nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Wnioskodawczyni przy sprzedaży nie działała i nie będzie działać jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, tym samym otrzymanie kwot zadatku oraz sprzedaż ½ udziału w prawie własności Działek, nie podlegało i nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie zatem z ww. przepisami grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego zbycie, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 s. 1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:
Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:
a) określone udziały w nieruchomości,
b) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
c) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Wobec tego, właściwe jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników podatku VAT w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. W tym kontekście, nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych, okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży nieruchomości wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. TSUE orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że jest Pani zarejestrowana jako czynny podatnik VAT w związku z prowadzeniem indywidualnej działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania własnych z nieruchomości.
W ramach Działalności Gospodarczej wynajmuje Pani dwa lokale mieszkalne oraz trzy lokale usługowe, których jest Pani właścicielką. Odliczyła Pani podatek VAT przy zakupie trzech lokali usługowych oraz nie odliczyła Pani podatku VAT przy zakupie dwóch lokali mieszkalnych. Ujęła Pani w ewidencji środków trwałych i dla celów podatkowych amortyzuje trzy lokale usługowe, a także nie ujęła Pani w ewidencji środków trwałych i dla celów podatkowych nie amortyzuje dwóch lokali mieszkalnych.
W 2017 r. sprzedała Pani pięć lokali usługowych, a w 2022 r. jeden lokal usługowy. Sprzedane lokale były przez Panią uprzednio wynajmowane a ich sprzedaż podlegała opodatkowaniu VAT.
Poza Działalnością Gospodarczą nabyła Pani wraz z mężem do prywatnego majątku: w 1999 r. dwie niezabudowane nieruchomości rolne, w 2002 r. siedem małych mieszkań (kawalerki), w 2005 r. trzy mieszkania – zakupy jako lokata kapitału, w 2005 r. nieruchomość letniskową – zakup na potrzeby wypoczynku, w 2010 r. lokal mieszkalny – miejsce zamieszkania małżonków. W 2011 r. po śmierci męża, w wyniku podziału spadku po mężu, stała się Pani wyłączną właścicielką dziesięciu lokali mieszkalnych oraz współwłaścicielką wraz z dwoma synami: lokalu mieszkalnego w Polsce – który jest Pani miejscem zamieszkania oraz dwóch niezabudowanych nieruchomości rolnych i nieruchomości letniskowej zabudowanej dwoma domkami. Jest Pani również właścicielką lokalu mieszkalnego w (…).
W 2013 r. sprzedała Pani dwa lokale mieszkalne, w 2017 r. udziały nieruchomości letniskowej zabudowanej dwoma domkami, w 2017 r. trzy lokale mieszkalne, w 2019 r. dwa lokale mieszkalne, w 2021 r. trzy lokale mieszkalne.
Lokale mieszkalne sprzedane w 2013 r., 2017 r., 2019 r., 2021 r. były wynajmowane w ramach Działalności Gospodarczej, nie były ujęte w ewidencji środków trwałych, nie były amortyzowane.
23 września 2015 r. nabyła Pani udział wynoszący ½ części prawa własności niezabudowanej nieruchomości gruntowej - działka nr 1, stanowiąca grunty orne („Nieruchomość”).
21 grudnia 2015 r. zawarła Pani oraz współwłaściciel z osobą prawną („Kupujący 1”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Nieruchomości („Umowa Przedwstępna 1”).
W Umowie Przedwstępnej 1 Kupujący 1 oświadczył, że zamierza nabyć całość udziałów w prawie własności Nieruchomości w celu realizacji na niej oraz na nieruchomościach sąsiadujących inwestycji polegającej na budowie trzech obiektów handlowych wraz z placem dostaw oraz parkingiem obejmującym niezbędną liczbę naziemnych miejsc postojowych dla każdego z trzech obiektów, wraz z zewnętrzną i wewnętrzną infrastrukturą techniczną i drogową niezbędną do prawidłowego funkcjonowania inwestycji handlowo-usługowej, a także zewnętrzną w stosunku do Nieruchomości infrastrukturą drogową, która zapewni komunikację drogami dojazdowymi i wjazdami, w tym wjazdem/zjazdem z Nieruchomości poprzez przebudowę sąsiednich ulic/skrzyżowań („Inwestycja 1”), a także zapewnienia zewnętrznej inwestycji drogowej polegającej na realizacji przedłużenia sąsiedniej ulicy wraz z dwoma wjazdami na Nieruchomość, a także wraz z przebudową dwóch sąsiednich skrzyżowań („Inwestycja Drogowa”).
16 lutego 2016 r. Burmistrz Miasta wydał decyzję, w której zezwolił Współwłaścicielom usunięcie drzew z Nieruchomości. Współwłaściciele usunęli krzewy i drzewka samosiejki (wiek poniżej 10 lat), zgodnie z Decyzją Burmistrza.
4 kwietnia 2016 r. Starosta wydał dla Współwłaścicieli decyzję o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej z uwagi m.in. na fakt, iż grunty na Nieruchomości są pochodzenia mineralnego, wytworzone z piasków i piasków słabo gliniastych.
2 czerwca 2016 r. Burmistrz Miasta wydał dla Współwłaścicieli decyzję o podziale Nieruchomości na trzy działki: nr 2 o pow. 1,2301 h („Działka 2”), nr 3 o pow. 0,0920 h („Działka 3”), i nr 4 o pow. 0,9798 h („Działka 4”).
16 stycznia 2017 r. Kupujący 1 odstąpił od zawarcia umowy nabycia całości udziałów w prawie własności Nieruchomości.
W rezultacie złożenia 3 sierpnia 2017 r. oferty i jej przyjęcia, Współwłaściciele zawarli z osobą prawną („Kupujący 2”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 3 oraz Działki 4 („Umowa Przedwstępna 2”).
W Umowie Przedwstępnej 2 wskazano, że celem jej zawarcia jest umożliwienie Kupującemu 2 realizacji przedsięwzięcia gospodarczego, polegającego na prowadzeniu na Działkach 3 i 4 obiektu handlowego wraz z parkingiem, drogami dojazdowymi i pozostałą niezbędną infrastrukturą, wykonanych zgodnie z koncepcją określoną w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2.
Zgodnie z Umową Przedwstępną 2, skuteczność zobowiązania Kupującego 2 do zawarcia Umowy Przyrzeczonej Sprzedaży jest uzależniona od ziszczenia się, następujących przesłanek:
‒ uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt decyzji zezwalających na realizację drogi zaznaczonej w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2;
‒ uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt wymaganych przepisami stanowisk, opinii, uzgodnień, zezwoleń, pozwoleń, decyzji i postanowień właściwych organów administracji, inspekcji lub służb, w tym administracji drogowej, potrzebnych do kompletnej i sprawnej realizacji w ramach Działki 3 oraz Działki 4 wskazanej inwestycji („Inwestycja 2”), na warunkach przewidzianych w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2, a w szczególności:
‒ uzyskania ostatecznej i prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę umożliwiających około 1.353,00 m2 i parkingu obejmującego około 131 miejsc postojowych, zawierających uzgodnienia lokalizacji niezbędnych mediów oraz włączenia Działek 3 i 4 za pomocą zjazdu publicznego w istniejący system komunikacji;
‒ umieszczenia przez Współwłaścicieli w umowie/-ch z kontrahentem/-ami zobowiązania o konieczności poniesienia przez danego kontrahenta kosztów budowy w 50% wartości drogi dojazdowej do Działek 3 i 4 oraz zawarcia przez danego kontrahenta z Kupującym 2 stosownego porozumienia regulującego rozliczenie kosztów budowy drogi.
Na Działkach 3 i 4 Kupujący 2 zaprojektował pawilon usługowo-handlowy, uzyskał pozwolenie wodno-prawne (4 marca 2019 r.) oraz pozwolenie na budowę zaprojektowanego pawilonu, ponadto podpisał Umowę Drogową z Gminą.
Na wniosek Burmistrza Miasta, Starosta (decyzja z 20 listopada 2019 r.) zezwolił na realizację inwestycji drogowej - włączenie Działek 3 i 4 w istniejący system komunikacji. Na podstawie tej decyzji zatwierdzono podział:
- Działki nr 2 na działki nr 5 oraz nr 6 (dalej: „Działka 6”),
- Działki nr 3 na działki nr 7 oraz nr 8 (dalej: „Działka 8”),
- Działki nr 4 na działki nr 9 oraz nr 10 (dalej: „Działka 10”).
Na skutek decyzji Starosty zmniejszyła się powierzchnia Nieruchomości – wywłaszczenie. Starosta przyznał Współwłaścicielom odszkodowanie za wywłaszczone grunty.
28 lutego 2020 r. Współwłaściciele podpisali z Kupującym 2 umowę sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działek 8 i 10 ( „Umowa Sprzedaży”).
11 czerwca 2021 r. Współwłaściciele zawarli z osobą fizyczną prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą („Kupujący 3”) umowę przedwstępną sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 6 („Umowa Przedwstępna 3”).
Na podstawie Umowy Przedwstępnej 3, Kupujący 3 zapłacił każdemu ze Współwłaścicieli kwotę zadatku.
27 października 2021 r. Kupujący 3, przelał na osobę prawną („Kupujący 4”) swoje prawa i obowiązki z Umowy Przedwstępnej 3. 23 marca 2022 r. Współwłaściciele oraz Kupujący 4 zmienili Umowę Przedwstępną 3. Mocą tej zmiany, Kupujący 4 zapłacił każdemu ze Współwłaścicieli kolejną kwotę zadatku. Kupujący 4 zaprojektował pawilon usługowo-handlowy na Działce 6. Kupujący 4 uzyskał decyzję Dyrektora Zarządu A. z dnia 11 kwietnia 2022 r. dot. pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie na Działce 6 urządzenia wodnego – 432 szt. modułów retencyjno-rozsączających („Pozwolenie Wodnoprawne 2”). Kupujący 4 uzyskał decyzję Starosty z 4 maja 2022 r. zatwierdzającą projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno-budowlany oraz udzielającą pozwolenia na budowę, obejmujące dwa budynki handlowo-usługowe oraz zbiornik rozsączający na wody opadowe na Działce 6 ( „Pozwolenie na Budowę 2”)
12 lipca 2022 r. Współwłaściciele oraz Kupujący 4 rozwiązali Umowę Przedwstępną 3. Wnioskodawczyni oraz Drugi Współwłaściciel zatrzymali otrzymane kwoty zadatku. W dacie składania niniejszego wniosku, Wnioskodawczyni wraz z Drugim Współwłaścicielem negocjuje z osobą prawną („Kupujący 5”) warunki sprzedaży całości udziałów w prawie własności Działki 6. Sprzedaż ma być poprzedzona przedwstępną umową sprzedaży.
Pani wątpliwości w tej sprawie dotyczą kwestii, czy z tytułu otrzymanych kwot zadatku i sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10 oraz Działki 6 działała Pani i będzie Pani działała w charakterze podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, a sprzedaż ww. Działek będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działek 8 i 10 oraz Działki 6, będzie Pani spełniała przesłanki do uznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług.
Z przedstawionego we wniosku opisu wynika, że w odniesieniu do przedmiotowej transakcji sprzedaży zawarto umowę przedwstępną.
Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej Kodeksem cywilnym:
Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.
Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Zgodnie z art. 389 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego:
Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.
Jeżeli termin, w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.
Umowa przedwstępna jest więc jedynie zobowiązaniem do przeniesienia własności, lecz własności nie przenosi. Kupujący nie otrzymuje na mocy tej umowy żadnych uprawnień właścicielskich. Właścicielem zostaje dopiero dzięki zawarciu umowy przyrzeczonej. Tym samym zgodnie z powyższymi normami prawa cywilnego – umowa przedwstępna, będąca przyrzeczeniem zawarcia właściwej umowy sprzedaży, nawet jeśli sporządzona została w formie aktu notarialnego, nie powoduje przeniesienia prawa własności nieruchomości.
Jak wynika z przedstawionych przez Panią informacji, przed dokonaniem sprzedaży Działek 8 i 10, zawarła Pani Umowę Przedwstępną 1 a następnie, w związku ze zmianą Kupującego, Umowę Przedwstępną 2. W 2016 r. swoim staraniem i na swój koszt uzyskała Pani decyzję Burmistrza Miasta o zgodzie na usunięcie drzew z Nieruchomości, usunęła Pani drzewa i krzewy z Nieruchomości, a także uzyskała Pani decyzję Starosty o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej. Wraz z współwłaścicielem uzyskała Pani również decyzję o podziale Nieruchomości.
Zgodnie z Umową Przedwstępną 2, skuteczność zobowiązania Kupującego 2 do zawarcia Umowy Przyrzeczonej Sprzedaży była uzależniona od ziszczenia się, następujących przesłanek:
‒ uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt decyzji zezwalających na realizację drogi zaznaczonej w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2;
‒ uzyskania przez Kupującego 2 na jego koszt wymaganych przepisami stanowisk, opinii, uzgodnień, zezwoleń, pozwoleń, decyzji i postanowień właściwych organów administracji, inspekcji lub służb, w tym administracji drogowej, potrzebnych do kompletnej i sprawnej realizacji w ramach Działki 3 oraz Działki 4 wskazanej Inwestycji 2, na warunkach przewidzianych w załączniku do Umowy Przedwstępnej 2, a w szczególności:
‒ uzyskania ostatecznej i prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę umożliwiających około 1.353,00 m2 i parkingu obejmującego około 131 miejsc postojowych, zawierających uzgodnienia lokalizacji niezbędnych mediów oraz włączenia Działek 3 i 4 za pomocą zjazdu publicznego w istniejący system komunikacji;
‒ umieszczenia przez Współwłaścicieli w umowie/-ch z kontrahentem/-ami zobowiązania o konieczności poniesienia przez danego kontrahenta kosztów budowy w 50% wartości drogi dojazdowej do Działek 3 i 4 oraz zawarcia przez danego kontrahenta z Kupującym 2 stosownego porozumienia regulującego rozliczenie kosztów budowy drogi.
Na Działkach 3 i 4 Kupujący 2 zaprojektował pawilon usługowo-handlowy, uzyskał pozwolenie wodno-prawne (4 marca 2019 r.) oraz pozwolenie na budowę zaprojektowanego pawilonu, ponadto podpisał Umowę Drogową z Gminą.
28 lutego 2020 r. podpisała Pani wraz współwłaścicielem umowę sprzedaży z Kupującym 2 całości udziałów w prawie własności Działek 8 i 10.
Zatem czynności wykonane w celu doprowadzenia do zawarcia Umowy Sprzedaży na mocy Umowy Przedwstępnej 1 i Umowy Przedwstępnej 2, czyli wycinka drzew, podział nieruchomości, uzyskanie decyzji o wyłączeniu Nieruchomości z produkcji rolnej, uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego i pozwolenia na budowę, wywołują skutki bezpośrednio w Pani sferze prawnej. Dokonując opisanych działań, uatrakcyjniła Pani ww. Działki stanowiące nadal Pani własność. Podjęła więc Pani działania podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniu w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. wykazała Pani aktywność w przedmiocie zbycia Nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Niewątpliwie za prowadzeniem przez Panią zorganizowanej działalności w zakresie obrotu nieruchomościami przemawia również fakt, że w ciągu kilku lat wielokrotnie nabywała Pani i zbywała nieruchomości jednocześnie prowadząc działalność w zakresie wynajmu lokali. Liczne transakcje nabywania i zbywania nieruchomości świadczą o zorganizowanym charakterze tych działań.
W związku z powyższym, skoro w przedmiotowej sprawie występują przesłanki stanowiące podstawę uznania Pani za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, to zarówno otrzymanie kwot zadatku jak i sprzedaż udziału w prawie własności Działek 8 i 10 stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Pani wątpliwości dotyczą również kwestii, czy z tytułu sprzedaży ½ udziału w prawie własności Działki 6 będzie Pani uznana za podatnika VAT prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, a sprzedaż tej Działki będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W przypadku Działki 6 także zawarła Pani umowę przedwstępną (Umowa Przedwstępna 3) na mocy której, Kupujący 4 uzyskał decyzję Dyrektora Zarządu A. z 11 kwietnia 2022 r. dotyczącą pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie na Działce 6 urządzenia wodnego – 432 szt. modułów retencyjno-rozsączających („Pozwolenie Wodnoprawne 2”) jak również uzyskał decyzję Starosty z 4 maja 2022 r. zatwierdzającą projekt zagospodarowania terenu i projekt architektoniczno-budowlany oraz udzielającą pozwolenia na budowę, obejmującą dwa budynki handlowo-usługowe oraz zbiornik rozsączający na wody opadowe na Działce 6 („Pozwolenie na Budowę 2”). Pomimo, że sprzedaż z Kupującym 4 nie doszła do skutku i Umowa Przedwstępna 3 została rozwiązana, to jednak podjęte działania zmieniły charakter Nieruchomości. Działania wykonane przez Kupującego 4 wpłynęły na Pani sytuację prawno-podatkową. Nie można zatem uznać, że w stosunku do Działki 6 nie poczyniła Pani działań mających na celu zwiększenie jej wartości. Działania te należy uznać za podobne do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa w orzeczeniu w sprawach C‑180/10 i C-181/10, tj. również w przypadku Działki 6 wykazała Pani aktywność w przedmiocie zbycia Nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, która wykracza poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.
W związku z powyższym, skoro występują przesłanki stanowiące podstawę do uznania Pani za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, to sprzedaż udziału w prawie własności Działki 6 będzie stanowiła czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.
Pani stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy
- stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz
- zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Niniejsza interpretacja rozstrzyga w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pani, a nie wywiera skutku prawnego dla współwłaściciela Nieruchomości.
Interpretacja ta rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili