Interpretacja dotyczy oceny, czy planowana sprzedaż działki nr 1 przez Pana, będącego właścicielem niezabudowanej nieruchomości, skutkuje uznaniem Pana za podatnika podatku VAT oraz czy ta transakcja podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Organ uznał, że sprzedaż działki nr 1 nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza podlegająca opodatkowaniu VAT, ponieważ brak jest przesłanek dotyczących zawodowego, stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności. W trakcie sprzedaży Pan będzie korzystał z prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co wskazuje na działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, nie ma podstaw do uznania Pana za podatnika podatku VAT w kontekście planowanej sprzedaży działki nr 1.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
24 października 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Pana za podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług) z tytułu sprzedaży działki nr 1, a tym samym braku opodatkowania tej transakcji tym podatkiem.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie pismem z 25 listopada 2022 r. (data wpływu 29 listopada 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Jest Pan właścicielem nieruchomości niezabudowanej położonej w miejscowości (…), o łącznym obszarze 2,0005 ha, składającej się między innymi z działki nr 1, dla której Sąd Rejonowy w (…), V Wydział Ksiąg Wieczystych, prowadzi księgę wieczystą numer (…), i której planowana sprzedaż stanowi przedmiot niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.
W skład nieruchomości objętej wskazaną księgą wieczystą wchodzą jeszcze działki nr 3, nr 4, nr 5 i nr 6, które nie będą objęte transakcją.
Prawo własności nieruchomości nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego z 20 stycznia 1987 r. Rep. A nr (…), pozostając wówczas w związku małżeńskim, w którym obowiązuje majątkowy ustrój wspólności ustawowych, jednakże zakupu dokonał Pan z majątku odrębnego. Nie zawierał Pan z żoną umowy rozszerzającej ustrój wspólności ustawowej. Umowa wolna była od opłaty skarbowej. Transakcja nie była objęta podatkiem VAT, albowiem podatek ten został wprowadzony dopiero ustawą z 8 stycznia 1993 r., która weszła w życie od 5 lipca 1993 r. Zakupu dokonał Pan na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, nie był wystawiany żaden inny dokument zakupu/sprzedaży.
Działki po nabyciu przez Pana utworzyły gospodarstwo rolne.
Nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym Uchwałą nr (…) Wójta Gminy (…) z 28 kwietnia 2005 r. (opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Województwa (…) nr (…) z 9 czerwca 2005 r.) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi (…), zgodnie z którym nieruchomość położona jest na obszarze oznaczonym symbolem: 2UP o przeznaczeniu podstawowym - usługi publiczne (usługi administracji, zdrowia, oświaty i kultury) z dopuszczeniem lokalizacji:
a) mieszkań towarzyszących wbudowanych stanowiących nie więcej niż 20% powierzchni użytkowej obiektu usługowego pod warunkiem nie powodowania konfliktów z funkcją podstawową,
b) usług lokalnych komercyjnych,
c) zieleni urządzonej, w tym zadrzewień i zakrzewień,
d) urządzeń komunikacji i infrastruktury technicznej pełniących służebną rolę wobec przeznaczenia podstawowego, miejsc parkingowych i garaży wolnostojących, z wykluczeniem parkowania samochodów o nośności powyżej 3,5 t,
e) elementów reklamowych sytuowanych zgodnie z przepisami szczególnymi,
f) urządzeń i obiektów sportowo – rekreacyjnych,
- w związku z czym Nieruchomość nie stanowi nieruchomości rolnej w rozumieniu ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.
Zgodnie z wypisem z rejestru gruntów z 13 października 2020 r., wydanym z upoważnienia Starosty Powiatu (…) dla przedmiotowej działki określono, że działka gruntu nr 1 obejmuje powierzchnię 0,9135 ha i sposób korzystania Rllla grunty orne.
Nieruchomość jest niezabudowana, nieogrodzona i nieuzbrojona.
Działka nr 1 powstała w wyniku podziału działki nr 2 zatwierdzonego decyzją nr (…) Wójta Gminy (…) z 31 lipca 2012 r. Decyzja została wydana po rozpatrzeniu Pana wniosku, którego celem było wydzielenie działek budowlanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem podstawowym na działalność produkcyjno - usługową oraz składowanie i magazynowanie z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W wyniku podziału wydzielono pięć działek, w tym działkę będącą przedmiotem wniosku, którą Pan użytkował i nadal użytkuje rolniczo. W tym miejscu należy wskazać, że w związku z przejściem na emeryturę w 2019 r. podpisał Pan umowę dzierżawy gospodarstwa rolnego z synem (…). Jednakże wzrost kosztów życia, rosnąca inflacja i zdecydowane pogorszenie Pana sytuacji finansowej spowodowały, że rozwiązał Pan przedmiotową umowę dzierżawy i obecnie ponownie samodzielnie wykorzystuje całość gospodarstwa rolnego na cele rolnicze.
W bieżącym roku z uwagi na rozbudowę miejscowości (…) i bardzo duży przyrost liczby mieszkańców, którym trzeba zapewnić odpowiednią infrastrukturę społeczną, zakupem terenu objętego działką nr 1 okazał zainteresowanie Wójt Gminy (…).
Rozważa Pan sprzedaż działki na rzecz gminy pod usługi publiczne. Przyczyną ewentualnego zbycia działki, oprócz realizacji celu społecznego (zależy Panu na rozwoju wsi, której jest wieloletnim mieszkańcem) jest głównie konieczność pozyskania środków na bieżące potrzeby życiowe Pana i Pana żony.
W celu przedstawienia pełnego obrazu sytuacji wyjaśnia Pan, że 28 października 2020 r. aktem notarialnym Rep. A numer (…) w Kancelarii Notarialnej we (…), przed notariuszem (…) zawarł Pan przedwstępną umowę sprzedaży niezabudowanych działek gruntu nr 3, nr 4 i nr 5, o łącznej powierzchni 0,97 ha wchodzących w skład nieruchomości objętych księgą wieczystą nr (…). Wskutek zaistniałych okoliczności, tj. pandemii koronawirusa i wybuchu wojny w Ukrainie inwestor wycofał się z transakcji i umowa sprzedaży działek nie została sfinalizowana.
Kwestia opodatkowania ewentualnej transakcji zbycia działek nr 3, nr 4 i nr 5 była objęta interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 maja 2021 r., nr 0114-KDIP-1.4012.83.2021.2.WD, UNP: (…). W interpretacji Dyrektor KIS uznał Pana stanowisko za prawidłowe i uznał sprzedaż działek objętych wnioskiem za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, głównie z uwagi na pełnomocnictwa udzielone inwestorowi w przedwstępnej umowie sprzedaży.
W okolicznościach przedstawionych w wydanej przez Dyrektora KIS interpretacji sprzedaż działek nr 3, nr 4 i nr 5 została uznana za podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale nie ma to determinującego wpływu na przedmiot niniejszego zapytania dot. działki numer 1, albowiem każda konkretna czynność wymaga każdorazowej oceny odnoszącej się do stanu faktycznego danej sprawy.
Uzupełnienie opisu zdarzenia przyszłego
W nadesłanym uzupełnieniu na pytania Organu udzielił Pan następujących odpowiedzi:
a) Przez jaki okres niezabudowana działka gruntu nr 1 (przedmiot przyszłej sprzedaży), która powstała w wyniku podziału działki nr 2, była przez Pana dzierżawiona na rzecz syna i czy była to czynność odpłatna. Jeśli tak, to czy pobierał Pan z tego tytułu jakieś pożytki?
Odpowiedź: Umowę dzierżawy przedmiotowej działki podpisał Pan z synem 10 lutego 2019 r. Wypowiedzenie umowy zgłosił Pan do KRUS 19 października 2022 r. Podpisanie umowy było wynikiem obowiązujących wówczas przepisów i miało na celu uzyskanie emerytury. W bieżącym roku konieczność zbycia lub dzierżawy ziemi przez rolnika przechodzącego na emeryturę została ustawowo zniesiona. Umowa była nieodpłatna, nie czerpał Pan pożytków z tego tytułu.
b) Czy z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego był/jest Pan rolnikiem ryczałtowym bądź jest/był Pan czynnym podatnikiem podatku VAT?
Odpowiedź: Nie jest Pan i nigdy nie był rolnikiem ryczałtowym, nie jest Pan podatnikiem podatku VAT.
c) Czy z gospodarstwa rolnego uzyskiwał Pan płody rolne, które były przeznaczone do dalszej odsprzedaży, czy też wykorzystywał Pan te płody rolne we własnym gospodarstwie domowym, na własny użytek?
Odpowiedź: Pana gospodarstwo rolne jest niewielkie (ze względów zdrowotnych prowadzone w minimalnym zakresie). Płody, które Pan uzyskiwał, wykorzystywał we własnym gospodarstwie domowym, na własny użytek. Były uzupełnieniem do środków pozyskiwanych z pracy zawodowej Pana żony, a od 2019 r. do Państwa emerytur.
d) Czy jeśli uzyskane pożytki z gospodarstwa rolnego były przez Pana odsprzedawane, to czy sprzedaż tych produktów korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, czy była opodatkowana tym podatkiem?
Odpowiedź: jw. – nie dotyczy
e) Czy podejmował Pan jakiekolwiek działania marketingowo-reklamowe np. ogłoszenia w prasie, intrenecie w celu znalezienia nabywcy na przedmiotową działkę?
Odpowiedź: Nie podejmował Pan żadnych działań marketingowych, czy reklamowych w celu sprzedaży przedmiotowej działki.
f) Czy z Nabywcą (Gminą) zawarł Pan już bądź planuje zawrzeć umowę przedwstępną sprzedaży? Jeśli tak to, czy w ramach przedwstępnej umowy z przyszłym Nabywcą udzielił Pan/planuje udzielić jakichkolwiek pełnomocnictw (upoważnień, zgód) temu Nabywcy do działania na Pana rzecz i w Pana imieniu w celu realizacji zamierzonej na działce inwestycji? Jeżeli tak, to należy wskazać, jaki jest zakres tego pełnomocnictwa i od spełnienia jakich warunków będzie zależało zawarcie ostatecznej umowy sprzedaży
Odpowiedź: Z ewentualnym nabywcą (Gminą) nie zawierał Pan i nie zamierza zawierać umowy przedwstępnej, jak również nie będzie Pan udzielał żadnych pełnomocnictw do działania w Pana imieniu. Gmina wyraziła chęć zakupu przedmiotowej działki z uwagi na fakt, że miejscowość (…) bardzo się rozbudowuje, a przedmiotowa działka jest przeznaczona pod usługi publiczne. Obecnie prowadzone są wstępne rozmowy w sprawie. Przed podjęciem decyzji o sprzedaży chce Pan rozpoznać sytuację prawno-podatkową ewentualnej transakcji.
g) Czy udzielił Pan/planuje udzielić Nabywcy (Gminie) zgody na dysponowanie Nieruchomością (dz. nr 1) na cele budowlane?
Odpowiedź: Nie udzielił Pan i nie planuje udzielać Gminie zgody na dysponowanie działką nr 1 na cele budowlane.
1. w zakresie podmiotowym, tj. czy z tytułu sprzedaży działki nr 1 będę uznany za podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
2. w zakresie przedmiotowym, tj. czy ewentualna transakcja sprzedaży działki nr 1 będzie podlegała zwolnieniu od podatku w myśl przepisu art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
Ad. 1
W Pana ocenie w związku z planowaną transakcją nie stanie się Pan podatnikiem podatku od towarów i usług.
Ad. 2
W Pana ocenie w sprawie zachodzą przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
W Pana ocenie planowana transakcja nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku do towarów i usług (tj. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą” opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do art. 7 ust 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel. Natomiast przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie zatem z ww. przepisami grunt spełnia definicje towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy na terytorium kraju.
Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów prawa, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Jeśli zatem osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku prywatnego a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, to osoba taka nie prowadzi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Przy rozstrzyganiu o prawidłowej wykładni art. 15 ust. 1 i 2 ustawy, stanowiącego wdrożenie do polskiego porządku prawnego art. 9 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE Nr L347, str. 1 ze zm.), należy uwzględnić wskazówki wynikające z orzecznictwa TSUE, a w szczególności stanowisko wyrażone w wyroku z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Słaby i Kuć, C-180/10 iC-181/10.
TSUE stwierdził mianowicie, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
Czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej.
Po wyrokach TSUE również w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że przy ocenie działalności osoby sprzedającej nieruchomości należy uwzględnić działania na poszczególnych etapach aktywności sprzedającego w ich całokształcie, a nie wyłącznie osobno.
W sprawie istotne jest, że przeznaczenie gruntu zostało zmienione miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym Uchwałą nr (…) Wójta Gminy (…) z 28 kwietnia 2005 r. niezależnie od Pana.
Nie podejmował Pan żadnych czynności zmierzających do ulepszenia nieruchomości w celu jej sprzedaży. Wniosek jaki Pan złożył do Gminy w roku 2012 skutkujący podziałem działki nr 2 na pięć działek, w tym działki nr 1, nr 4 i nr 5, nr 6, nr 3, miały na celu wydzielenie działek budowlanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem podstawowym na działalność produkcyjno - usługową oraz składowanie i magazynowanie z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Wydzielenie działki nr 1 przeznaczonej pod usługi publiczne nie było celem samym w sobie.
Powyższe okoliczności zgodnie z orzecznictwem TSUE w całości mogą odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym.
Nie podejmował Pan działań marketingowych ani innych działań w celu doprowadzenia do zbycia przedmiotowej nieruchomości.
Oceny sprawy nie zmienia fakt wydzierżawienia przez okres 3 lat gospodarstwa Pana synowi. Dzierżawa miała na celu przede wszystkim uzyskanie emerytury rolniczej. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 kwietnia 2022 r. sygn. akt I FSK 7/22, okoliczność oddania działki w dzierżawę nie zawsze jest przejawem wykorzystywania gruntu dla działalności gospodarczej.
Wskazał Pan, że w Pana przypadku cel dzierżawy nie był stricte gospodarczy. Ponadto powyższa umowa została rozwiązana i obecnie ponownie samodzielnie wykorzystuje Pan nieruchomość na cele rolnicze.
W konsekwencji, w Pana ocenie ewentualna sprzedaż wymienionej działki będzie stanowiła czynność zbycia majątku osobistego i w związku z planowaną transakcją nie stanie się Pan podatnikiem podatku od towarów i usług. Tym samym nie będzie Pan zobowiązany do rozpoznania czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.
Przez tereny budowlane - stosownie do treści art. 2 pkt 33 ustawy - rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako akt prawa miejscowego wiąże zarówno organy administracji, osoby fizyczne, osoby prawne, jak i inne jednostki organizacyjne. Zatem w sytuacji, gdy na danym terenie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to właśnie zapisom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy nadać decydujące znaczenie dla oceny przeznaczenia danego terenu, w tym również dla potrzeb art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.
Jak przedstawił Pan we wniosku o wydanie interpretacji, działka nr 1 objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, z którego wynika, że nieruchomość położona jest na obszarze oznaczonym symbolem 2UP o przeznaczeniu podstawowym - usługi publiczne, tym samym ewentualna sprzedaż działki korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie nieuznania Pana za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży działki nr 1, a tym samym braku opodatkowania tej transakcji tym podatkiem jest prawidłowe.
Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.
Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.
W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.
W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.
Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
Należy wskazać, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.
Z opisu sprawy wynika, że jest Pan właścicielem Nieruchomości niezabudowanej, w skład której wchodzą działki nr 3, nr 4, nr 5, nr 6 i nr 1 powstałe na skutek podziału działki nr 2 na mniejsze, przy czym przedmiotem planowanej sprzedaży będzie tylko działka nr 1. Prawo własności Nieruchomości nabył Pan na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego 20 stycznia 1987 r., pozostając wówczas w związku małżeńskim. Transakcja nabycia nie była objęta podatkiem VAT, albowiem podatek ten został wprowadzony dopiero ustawą z 8 stycznia 1993 r. Działki po nabyciu przez Pana utworzyły gospodarstwo rolne.
Decyzja o podziale była wydana na Pana wniosek, a celem wystąpienia o podział było wydzielenie działek budowlanych na terenie objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem podstawowym na działalność produkcyjno-handlową oraz składowanie i magazynowanie z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Wydzielenie działki nr 1 przeznaczonej pod usługi publiczne nie było celem samym w sobie.
Działkę nr 1 użytkował Pan i nadal użytkuje rolniczo. Pana gospodarstwo rolne jest niewielkie (ze względów zdrowotnych prowadzone w minimalnym zakresie). Płody rolne, które Pan uzyskiwał, wykorzystywał Pan we własnym gospodarstwie domowym, na własny użytek. Były one wyłącznie uzupełnieniem środków pozyskiwanych z pracy zawodowej Pana żony, a od 2019 r. do Państwa emerytur. Nie jest Pan i nigdy nie był rolnikiem ryczałtowym, ani podatnikiem podatku VAT z tytułu działalności rolniczej ani innej.
Działka nr 1 będąca przedmiotem sprzedaży jest niezabudowana, nieogrodzona i nieuzbrojona. W związku z planowaną sprzedażą ww. działki nie podejmował Pan żadnych działań marketingowych, czy reklamowych. Gmina sama wyraziła chęć zakupu przedmiotowej działki z uwagi na fakt, że miejscowość (…) bardzo się rozbudowuje, a przedmiotowa działka jest przeznaczona w MPZP pod usługi publiczne. Z przyszłym nabywcą (Gminą) nie zawierał Pan i nie zamierza zawierać umowy przedwstępnej, jak również nie będzie udzielał Pan żadnych pełnomocnictw do działania w Pana imieniu. Nie udzielił Pan i nie planuje udzielać Gminie zgody na dysponowanie działką nr 1 na cele budowlane.
W lutym 2019 r. w związku z przejściem na emeryturę podpisał Pan umowę dzierżawy gospodarstwa rolnego z synem. Umowa była nieodpłatna, nie czerpał Pan z tego tytułu żadnych pożytków. Podpisanie umowy dzierżawy było wynikiem obowiązujących wówczas przepisów i miało na celu uzyskanie emerytury rolniczej. Jednakże wzrost kosztów życia, rosnąca inflacja i zdecydowane pogorszenie Pana sytuacji finansowej spowodowały, że rozwiązał Pan przedmiotową umowę dzierżawy i obecnie ponownie samodzielnie wykorzystuje całość gospodarstwa rolnego na cele rolnicze.
Przyczyną ewentualnego zbycia działki nr 1, oprócz realizacji celu społecznego (zależy Panu na rozwoju wsi, której jest wieloletnim mieszkańcem) jest głównie konieczność pozyskania środków na bieżące potrzeby życiowe Pana i Pana żony.
Nieruchomość objęta jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym Uchwałą Wójta Gminy z 2005 r., zgodnie z którym nieruchomość położona jest na obszarze oznaczonym symbolem: 2UP o przeznaczeniu podstawowym - usługi publiczne (usługi administracji, zdrowia, oświaty i kultury) z dopuszczeniem lokalizacji np. mieszkań, urządzeń komunikacji i infrastruktury technicznej, miejsc parkingowych i garaży wolnostojących czy urządzeń i obiektów sportowo-rekreacyjnych.
W 2020 r. zawarł Pan przedwstępną umowę sprzedaży niezabudowanych działek gruntu o nr 3, 4 i 5, jednakże wskutek zaistniałych okoliczności, tj. pandemii koronawirusa i wybuchu wojny w Ukrainie inwestor wycofał się z transakcji i umowa sprzedaży działek nie została sfinalizowana.
Pana wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczy ustalenia, czy z tytułu sprzedaży działki nr 1 będzie Pan podatnikiem podatku VAT, a transakcja sprzedaży będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.
Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości gruntowej) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo.
Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie należy przeanalizować całokształt działań jakie podjął Pan w odniesieniu do sprzedaży przedmiotowej działki.
Analiza sprawy w kontekście powołanych przepisów oraz wyroków TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 prowadzi do wniosku, że sprzedaż działki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż brak jest przesłanek, aby w związku z tą transakcją uznać Pana za podatnika tego podatku.
Pomimo, że grunt spełnia definicję towaru, o którym mowa w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, to nie można uznać, że przy dokonywaniu sprzedaży działki nr 1 będzie Pan działał w charakterze handlowca, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.
Z okoliczności sprawy nie wynika bowiem taka Pana aktywność, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podjął Pan ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami (takich jak: uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek, wytyczenie dróg wewnętrznych, działań marketingowych itd.). Nie podejmował Pan też żadnych innych działań reklamowych, takich jak na przykład zamieszczanie ogłoszeń w prasie, radiu czy w innych środkach masowego przekazu w celu znalezienia nabywcy. Nie dokonywał Pan jej uzbrojenia, ogrodzenia, nie wydzielał Pan na jej terenie dróg wewnętrznych. Z potencjalnym nabywcą Gminą nie zawierał Pan i nie zamierza zawierać umowy przedwstępnej, jak również nie będzie udzielał Pan żadnych pełnomocnictw do działania w Pana imieniu. Nie udzielił Pan i nie planuje udzielać Gminie zgody na dysponowanie działką na cele budowlane. Działkę nr 1 użytkował Pan i nadal użytkuje rolniczo w ramach gospodarstwa rolnego prowadzonego ze względów zdrowotnych w minimalnym zakresie. Płody rolne, które Pan uzyskiwał, wykorzystywał Pan we własnym gospodarstwie domowym, na własny użytek. Były one wyłącznie uzupełnieniem środków pozyskiwanych z pracy zawodowej Pana żony, a od 2019 r. do Państwa emerytur. Nie jest Pan i nigdy nie był rolnikiem ryczałtowym, ani podatnikiem podatku VAT z tytułu działalności rolniczej ani innej. Za przejaw podejmowania aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami nie można uznać faktu, że to Pan wystąpił o podział działki nr 2na mniejsze, w tym działkę nr 1 (przedmiot sprzedaży), bowiem jej powierzchnia była duża, a Pan chciał wydzielić mniejsze działki budowlane zgodnie z wytycznymi założonymi w MPZP dla tego obszaru. Wydzielenie działki nr 1 przeznaczonej pod usługi publiczne, jak Pan wskazał, nie było celem samym w sobie.
Odnosząc się natomiast do faktu, że w 2019 r. wydzierżawił Pan swojemu synowi gospodarstwo rolne, z tytułu której to dzierżawy nie uzyskiwał Pan żadnych pożytków, bowiem był to umowa nieodpłatna, należy wskazać, że na mocy art. 693 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Stosownie do treści powyższego przepisu, dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierana pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
Z kolei, umowa użyczenia jest z natury umową nieodpłatną, zgodnie bowiem z art. 710 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.
Istotnymi cechami takiej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność.
W okolicznościach niniejszej sprawy dzierżawa gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodziła także sprzedawana działka nr 1, nie miała charakteru odpłatnego. Zatem, biorąc pod uwagę ww. definicje z Kodeksu cywilnego uznać należy, że w przedmiotowej sprawie działka była tak naprawdę przedmiotem nieodpłatnego udostępnienia (użyczenia), a nie przedmiotem umowy dzierżawy, co oznacza, że przedmiotowa nieodpłatna dzierżawa nieskutkująca korzyścią majątkową po Pana stronie nie została dokonana dla celów zarobkowych. W związku z powyższym, ww. udostępnienie posiadanego gospodarstwa rolnego synowi przez Pana nie stanowiło działalności gospodarczej.
Wszystko to oznacza, że działka nie była i nie jest dla Pana źródłem uzyskiwania korzyści majątkowych i że nie zaangażował Pan środków podobnych do tych, jakie wykorzystują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami, o których mowa we wskazanym orzeczeniu w sprawach C-180/10 i C-181/10, tj. nie wykazał Pan aktywności w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem. Całokształt okoliczności, ich zakres, stopień zaangażowania wskazuje, że są to działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.
W przedmiotowej sprawie zatem, sprzedaż działki nr 1 nie będzie stanowiła działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest tu przesłanek zawodowego – stałego i zorganizowanego charakteru takiej działalności. Planując sprzedaż skorzysta Pan z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.
W konsekwencji, brak jest tu przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży ww. działki nr 1 wystąpi Pan w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym sprzedaż przedmiotowej działki nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy.
Tym samym Pana stanowisko, iż w związku z planowaną transakcją nie stanie się Pan podatnikiem podatku od towarów i usług, należało uznać za prawidłowe.
Skoro więc z tytułu planowanej dostawy działki nr 1 nie będzie Pan działał w charakterze podatnika podatku VAT a sprzedaż działki nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem, to rozpatrywanie kwestii zastosowania zwolnienia z podatku VAT dla tej czynności stało się bezprzedmiotowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili