Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Państwa wniosek z 27 października 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, w zakresie ustalenia czy zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT (podatek od towarów i usług), a w konsekwencji czy dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki będzie podlegało opodatkowaniu VAT, wpłynął 27 października 2022 r. Uzupełnili go Państwo pismem z 2 listopada 2022 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą („Wnioskodawca”). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi budowlane w zakresie rozbiórek i wyburzania wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych, wynajmu sprzętu budowlanego, robotów specjalistycznych oraz usługowym cięciu złomu. Wskazane usługi wykonywane są na terytorium Polski.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług (VAT) czynny. Wnioskodawca nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego wynikającego z postanowień art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Na potrzeby niniejszej działalności Wnioskodawca prowadzi także ewidencję wszystkich składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych. Wnoszony przez Wnioskodawcę jako aport, zespół składników majątkowych obecnie stanowi samodzielne przedsiębiorstwo, czynnie uczestniczące w obrocie, służące do prowadzenia działalności gospodarczej.

Wnioskodawca rozważa zmianę formy prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym zamierza on założyć spółką z ograniczoną odpowiedzialnością („Spółka”). Jednym z niezbędnych etapów planowanej zmiany formy prowadzonej działalności będzie wniesienie do Spółki, w ramach aportu, przedsiębiorstwa w postaci prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej.

Spółka będzie kontynuowała działalność wykonywaną przed aportem przez Wnioskodawcę, wykorzystując do tego wniesione przedsiębiorstwo. Po otrzymaniu zespołu składników stanowiących przedsiębiorstwo, będzie ono posiadało pełną zdolność do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Planowany przez Wnioskodawcę aport do Spółki obejmie:

1. przejście pracowników i zakładu pracy (na podstawie art. 231 Kodeksu pracy,

2. ruchomości, w tym w szczególności zapasów i towarów,

3. zawarte istotne umowy z kontrahentami (na mocy których Wnioskodawca nabywa towary i usługi),

4. środki pieniężne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,

5. aktywa niematerialne tj. bazy partnerów handlowych,

6. maszyny i urządzenia budowlane w tym np. zagęszczarka, młot wyburzeniowy, łyżka do koparki,

7. narzędzia wykorzystywane przez pracowników w tym np. ładowarka teleskopowa, zamiatarka, kontenery,

8. sprzęt administracyjny w tym np. telefony, samochody osobowe jak i pojazdy budowlane.

W skład wnoszonych składników nie będą wchodziły:

1. zezwolenia, decyzje, licencje oraz znaki towarowe,

2. zobowiązania,

3. należności,

4. nieruchomości, w tym niezabudowane działki zakupione przez Wnioskodawcę w (…).

Wartym ponownego wskazania pozostaje fakt, iż przedmiotem aportu do Spółki przez Wnioskodawcę, będą wszystkie wymienione składniki majątku przedsiębiorstwa, za wyjątkiem wybranych. Nie zostaną wniesione w ramach wkładu niepieniężnego zakupione przez Wnioskodawcę nieruchomości na terenie (…), które nie pozostają w związku funkcjonalnym z aktualnie prowadzoną działalnością gospodarczą w zakresie rozbiórek i wyburzeń. Wnioskodawca nie wnosi powyższych składników ze względu na fakt, iż nie używał ich do prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej.

Aktualnie przedsiębiorstwo prowadzone jest przez Wnioskodawcę w wynajmowanej nieruchomości. Umowa najmu zostanie rozwiązana w toku procedury wnoszenia aportu. W konsekwencji, Spółka zawrze nową umowę najmu z właścicielem nieruchomości, która jest obecnie wynajmowana. Co istotne, obecnie jak i w przyszłości, Wnoszone składniki są i będą zorganizowane i powiązane w sposób umożliwiający prowadzenie przy ich pomocy działalności gospodarczej. Działalność przedsiębiorstwa, po wniesieniu do Spółki, będzie kontynuowana z użyciem tych samych składników materialnych i niematerialnych, które były dotychczas wykorzystywane oraz przy wsparciu pracowników Wnioskodawcy. Innymi słowy, w opisanym zdarzeniu przyszłym przenoszony zespół opisanych składników materialnych i niematerialnych będzie przeznaczony do realizacji określonego zadania gospodarczego, polegającego na kompleksowej usłudze w zakresie likwidacji wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych, wynajmu koparek, usługach związanych z robotami specjalistycznymi oraz usługowym cięciu złomu.

Pytanie

Czy zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji czy dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki będzie podlegało opodatkowaniu VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się m.in. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Z opodatkowania VAT wyłączono czynności określone w art. 6 ustawy o VAT. Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów”. Zbycie obejmuje zatem wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie prawa własności w formie „wkładu niepieniężnego - aportu”.

Przepisy ustawy o VAT oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”. W tym zakresie należy się więc odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,

5. koncesje, licencje i zezwolenia,

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej,

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

8. tajemnice przedsiębiorstwa.

Kodeks cywilny nie wskazuje enumeratywnie elementów przedsiębiorstwa. Są to tylko przykładowe jego elementy. Okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników majątkowych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej.

Powyższe stanowisko znajduje poparcie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2011 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wa 1767/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że „użyte w art. 6 ust. 1 VATU pojęcie „przedsiębiorstwo” obejmuje każdy zespół składników materialnych i niematerialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, bez względu na to, czy obejmuje on całość, czy jedynie część majątku określonego podmiotu”.

Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 10 marca 2011 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt I FSK 1062/10, w którym stwierdził, że „jeśli wyłączenie nieruchomości nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to wkład w takiej postaci nie podlega VAT”.

Tak więc przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Według Wnioskodawcy fakt, iż w ramach składników majątkowych wnoszonych jako aport, nie znajdują się nieruchomość oraz działki, w żaden sposób nie pozbawia zbioru tych składników przymiotu przedsiębiorstwa. Wnioskodawca jest właścicielem wielu działek, jednak żadna z nich nie jest przez niego używana do prowadzenia działalności gospodarczej (usługi budowlane). Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Aktualnie Wnioskodawca wynajmuje nieruchomość do prowadzenia działalności, którą rozwiąże w trakcie procedury wnoszenia aportu. W związku z powyższym, Spółka planuje zawrzeć nową umowę najmu z właścicielem nieruchomości.

Należy więc uznać, że wskazany zbiór składników jest wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej.

Z transakcją zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT mamy do czynienia wówczas, gdy nabywca kontynuuje działalność gospodarczą przy użyciu nabytego przedsiębiorstwa. Kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa należy rozumieć jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi przedsiębiorstwo. Przy czym, nie chodzi tu o prowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy objętej niniejszym wnioskiem, należy podkreślić, że zespół składników materialnych i niematerialnych, które będą przedmiotem transakcji, pozwoli na prowadzenie w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej, realizowanej uprzednio przez Wnioskodawcę. Przedmiotowa działalność prowadzona jest z wykorzystaniem wyodrębnionego zespołu składników materialnych i niematerialnych. Składniki te są zorganizowane i powiązane w sposób umożliwiający prowadzenie przedmiotowej działalności. Przedsiębiorstwo po zbyciu, w wyniku transakcji, będzie kontynuowała wskazaną działalność z użyciem tych samych składników materialnych i niematerialnych, które były dotychczas wykorzystywane oraz przy wsparciu pracowników Wnioskodawcy (będących po aporcie pracownikami Spółki). W opisanym zdarzeniu przyszłym przenoszony zespół wspomnianych już składników materialnych i niematerialnych będzie przeznaczony do realizacji określonego zadania gospodarczego, polegającego na kompleksowej usłudze w zakresie likwidacji wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych, wynajmu koparek, usługach związanych z robotami specjalistycznymi oraz usługowym cięciu złomu. W związku z powyższym elementami składników materialnych i niematerialnych będą aktywa trwałe, obrotowe jak również kadra pracownicza.

Z punktu widzenia opisywanego zdarzenia przyszłego i jego kwalifikacji na gruncie VAT istotne jest, wskazanie czy w przedmiotowej sprawie zespół składników materialnych i niematerialnych posiada cechy określone w art. 551 oraz czy będą się one mieściły w pojęciu przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Okolicznością determinującą możliwość uznania określonego zespołu składników majątkowych za przedsiębiorstwo jest takie ich zorganizowanie, żeby wspomniany zespół mógł służyć do prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto, w wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. o sygn. I SA/Kr 332/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wskazał, że: „(`(...)`) Przedsiębiorstwem jest zatem zorganizowany kompleks składników materialnych i niematerialnych, który przeznaczony jest do prowadzenia działalności gospodarczej. Ustawodawca w przepisie art. 551 k.c. wskazał jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia takiej działalności czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa są na tyle istotne by bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa. O tym jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę aby można było uznać że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie. Ocena czy doszło do nabycia przedsiębiorstwa jest więc możliwa in concreto a miarodajne jest przy tym ustalenie czy nabyto minimum środków bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe (vide wyrok Wojewódzkiego Sądu; Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 czerwca 2008 r. III SA/Wa 540/08, LEX nr 399685)”. Wobec powyższego należy podkreślić, że składniki majątkowe, które Spółka zamierza wnieść w związku z planowanym aportem stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks cywilny.

Mając zatem na uwadze opis zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że zespół składników materialnych i niematerialnych wnoszonych aportem do Spółki można uznać za wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki nie będzie podlegało VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Według art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów”, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu) itp.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu „przedsiębiorstwo”. Zatem dla celów określenia zakresu pojęcia „przedsiębiorstwo” należy odwołać się do regulacji zawartej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1360, ze zm.; dalej jako: „Kodeks cywilny”).

Jak stanowi art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl art. 552 Kodeksu cywilnego:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Przepis ten odgrywa szczególnie istotną rolę, gdyż konstytuuje on zasadę, że przedsiębiorstwo może stanowić przedmiot obrotu prawnego jako jednolita całość.

Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 8 stycznia 1997 r., sygn. akt I ACr 527/96 – „Wyłączenie z woli stron poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa nie oznacza zatem wcale, że czynność prawna nie ma za przedmiot przedsiębiorstwo.”

Należy wszakże zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 551 Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa. O tym, jakie konkretne składniki muszą być przeniesione na nabywcę, aby można było uznać, że nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują okoliczności faktyczne, których nie można określić apriorycznie.

Zatem, składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podkreślić w tym miejscu należy, że nie wszystkie jednak elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części są na tyle istotne, aby bez ich zbycia nie można było mówić o zbyciu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części podlegają wyłączeniu z transakcji zbycia. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie lub jego zorganizowanej części zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze sprzedażą przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem sprzedaży, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 „(`(...)`) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

W wyroku NSA z dnia 28 sierpnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2529/11 stwierdzono: „Żaden z przepisów prawa powoływanych przez Sąd pierwszej instancji oraz wnoszącego skargę kasacyjną nie zawiera wprost, dosłownie i jednoznacznie wymogu, zgodnie z którym dla bytu prawnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części niezbędne jest prawo własności nieruchomości. Organy podatkowe nie ustaliły też w sprawie, że składniki wnoszonego aportem przedsiębiorstwa (`(...)`) nie mogły funkcjonować jako zorganizowana część przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości albo też z wykorzystaniem innych nieruchomości niż te, których podatnik nie wniósł do spółki. Istotne znaczenie ma również podnoszona przez Sąd pierwszej instancji okoliczność, że w dniu wniesienia - otrzymania aportu spółka kapitałowa otrzymała także, tytułem dzierżawy, prawo do przywoływanych powyżej nieruchomości”.

Jak już powyżej wyjaśniono, przedsiębiorstwo tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że przedsiębiorstwo nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy tym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zbycie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa lub jego zorganizowana część przechodzi na własność nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. Wynika to również z treści przepisu art. 91 ust. 9 ustawy, który stanowi, że:

W przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Aksjomat racjonalności ustawodawcy oraz kategoryczność sformułowania tego przepisu nakazuje przyjąć, że z transakcją zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 6 ustawy, mamy do czynienia tylko wówczas, gdy nabywca kontynuuje działalność gospodarczą przy użyciu nabytego przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa).

Kontynuowanie działalności gospodarczej przy zbyciu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy rozumieć, jako sytuację, w której nabywca w związku z dokonanym nabyciem nadal prowadzi przedsiębiorstwo. Przy czym nie chodzi tu oprowadzenie jakiejkolwiek działalności z wykorzystaniem składników nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, a o prowadzenie nabytego przedsiębiorstwa.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia kwestii czy zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji czy dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi budowalne w zakresie rozbiórek i wyburzania wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych, wynajmu sprzętu budowlanego, robotów specjalistycznych oraz usługowym cięciu złomu. Wskazane usługi wykonywane są na terytorium Polski. Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług (VAT) czynny. Na potrzeby niniejszej działalności Wnioskodawca prowadzi także ewidencję wszystkich składników majątku trwałego oraz wartości niematerialnych. Wnoszony przez Wnioskodawcę jako aport, zespół składników majątkowych obecnie stanowi samodzielne przedsiębiorstwo, czynnie uczestniczące w obrocie, służące do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca rozważa zmianę formy prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z tym zamierza on założyć spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednym z niezbędnych etapów planowanej zmiany formy prowadzonej działalności będzie wniesienie do Spółki, w ramach aportu, przedsiębiorstwa w postaci prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej. Spółka będzie kontynuowała działalność wykonywaną przed aportem przez Wnioskodawcę, wykorzystując do tego wniesione przedsiębiorstwo. Po otrzymaniu zespołu składników stanowiących przedsiębiorstwo, będzie ono posiadało pełną zdolność do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy.

Planowany przez Wnioskodawcę aport do Spółki obejmie:

1. przejście pracowników i zakładu pracy (na podstawie art. 231 Kodeksu pracy,

2. ruchomości, w tym w szczególności zapasów i towarów,

3. zawarte istotne umowy z kontrahentami (na mocy których Wnioskodawca nabywa towary i usługi),

4. środki pieniężne związane z prowadzoną działalnością gospodarczą,

5. aktywa niematerialne tj. bazy partnerów handlowych,

6. maszyny i urządzenia budowlane w tym np. zagęszczarka, młot wyburzeniowy, łyżka do koparki,

7. narzędzia wykorzystywane przez pracowników w tym np. ładowarka teleskopowa, zamiatarka, kontenery,

8. sprzęt administracyjny w tym np. telefony, samochody osobowe jak i pojazdy budowlane.

W skład wnoszonych składników nie będą wchodziły:

1. zezwolenia, decyzje, licencje oraz znaki towarowe,

2. zobowiązania,

3. należności,

4. nieruchomości, w tym niezabudowane działki zakupione przez Wnioskodawcę w (…).

W ramach wkładu niepieniężnego nie zostaną wniesione zakupione przez Wnioskodawcę nieruchomości, które nie pozostają w związku funkcjonalnym z aktualnie prowadzoną działalnością gospodarczą w zakresie rozbiórek i wyburzeń. Wnioskodawca nie wnosi powyższych składników ze względu na fakt, iż nie używał ich do prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej.

Aktualnie przedsiębiorstwo prowadzone jest przez Wnioskodawcę w wynajmowanej nieruchomości. Umowa najmu zostanie rozwiązana w toku procedury wnoszenia aportu. W konsekwencji, Spółka zawrze nową umowę najmu z właścicielem nieruchomości, która jest obecnie wynajmowana. Co istotne, obecnie jak i w przyszłości, Wnoszone składniki są i będą zorganizowane i powiązane w sposób umożliwiający prowadzenie przy ich pomocy działalności gospodarczej. Działalność przedsiębiorstwa, po wniesieniu do Spółki, będzie kontynuowana z użyciem tych samych składników materialnych i niematerialnych, które były dotychczas wykorzystywane oraz przy wsparciu pracowników Wnioskodawcy. Innymi słowy, w opisanym zdarzeniu przyszłym przenoszony zespół opisanych składników materialnych i niematerialnych będzie przeznaczony do realizacji określonego zadania gospodarczego, polegającego na kompleksowej usłudze w zakresie likwidacji wszelkiego rodzaju obiektów budowlanych, wynajmu koparek, usługach związanych z robotami specjalistycznymi oraz usługowym cięciu złomu.

Biorąc więc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz przywołane regulacje prawne stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sprawie zostaną spełnione wszystkie wskazane powyżej przesłanki do uznania składników materialnych i niematerialnych, wchodzących w skład prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej imających być przedmiotem aportu, za przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 551 Kodeksu cywilnego.

Wskazane przez Wnioskodawcę składniki majątkowe, które maja być przedmiotem aportu, stanowią zespół za pomocą którego można prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, która to będzie kontynuowana w spółce do której zostanie wniesiony aport.

Tym samym planowana przez Wnioskodawcę transakcja wniesienia ww. majątku do Spółki przejmującej będzie stanowić transakcję zbycia, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, i na podstawie tego przepisu będzie wyłączona od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że „zespół składników majątku wskazany w opisie zdarzenia przyszłego stanowi przedsiębiorstwo, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji dokonanie przez Wnioskodawcę planowanego aportu do Spółki nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT” jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, jak również w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).