0111-KDIB3-1.4012.897.2022.1.KO

📋 Podsumowanie interpretacji

Interpretacja dotyczy, czy odpłatne odstąpienie od przedwstępnej umowy kupna-sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT). Organ podatkowy uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, odpłatne odstąpienie od umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży traktowane jest jako świadczenie usługi, które podlega opodatkowaniu VAT. Wynagrodzenie wypłacane przez sprzedającego w związku z odstąpieniem od umowy przedwstępnej, zwane odstępnym, stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usługi tolerowania czynności związanej z utraconą korzyścią. Istnieje bezpośredni związek między wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem uznania, że wypłata tej kwoty stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

Czy odpłatne odstąpienie od przedwstępnej umowy kupna-sprzedaży jest opodatkowane VAT?

Stanowisko urzędu

1. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. 2. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). 3. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. 4. W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, w ocenie organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż określone świadczenie pieniężne (odstępne) jest wypłacane w związku z odstąpieniem od umowy przedwstępnej. Sprzedający jest beneficjentem usługi w postaci możliwości odstąpienia od umowy sprzedaży. 5. Spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem uznania, że wypłata tej kwoty stanowi wynagrodzenie za usługę podlegającą opodatkowaniu VAT. 6. Podsumowując, odpłatne odstąpienie od umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynagrodzenie wypłacane przez sprzedającego w związku z odstąpieniem od umowy przedwstępnej stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, opodatkowane VAT.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania odpłatnego odstąpienia od przedwstępnej umowy kupna-sprzedaży.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca prowadzi działalność w postaci spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowanej 7 stycznia 2021 r. pod nazwą … Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadzoną pod adresem woj. …, pow. …, gm. …., miejsc. …, ul. …, kod `(...)`, poczta …, zarejestrowaną w KRS (Krajowy Rejestr Sądowy) pod numerem: …, NIP: … i numerem

REGON: `(...)`. W zakresie działalności Wnioskodawcy znajdują się m.in.:

- 47.79.Z. sprzedaż detaliczna artykułów używanych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 46.19.Z. działalność agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju;

- 47.41.Z. sprzedaż detaliczna komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.42.Z. sprzedaż detaliczna sprzętu telekomunikacyjnego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.43.Z. sprzedaż detaliczna sprzętu audiowizualnego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.54.Z. sprzedaż detaliczna elektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.64.Z. sprzedaż detaliczna sprzętu sportowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.65.Z. sprzedaż detaliczna gier i zabawek prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;

- 47.19.Z. pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach;

- 46.18.Z. działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży pozostałych określonych towarów.

Wnioskodawca ma nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 oraz ust. 1a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U.2021.1800 tj.).

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.) -dalej: „ustawa o VAT (podatek od towarów i usług)”.

Na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U.2021.1540 tj.) Wnioskodawca wnosi o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, poniżej przedstawiony zostanie wyczerpujący opis stanu faktycznego oraz pytanie interpretacyjne wraz ze stanowiskiem Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej.

Stan faktyczny

… Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Wnioskodawca”, „Spółka”) prowadzi działalność gospodarczą i działa jako lombard. Spółka działa w oparciu o „Przedwstępne umowy kupna-sprzedaży”, w stosunku których istnieje możliwość ich odpłatnego jednostronnego rozwiązania.

Stosownie do treści wybranych postanowień modelowej umowy przedwstępnej zawieranej z Klientami Spółki:

Na mocy niniejszej umowy sprzedający zobowiązuje się sprzedać a kupujący zobowiązuje się kupić następujące przedmioty:

Sprzedający zobowiązuje się również do przekazania kupującemu wszelkich posiadanych dokumentów dotyczących sprzedawanych przedmiotów.

Sprzedający oświadcza, iż opisane wyżej przedmioty są używane lecz sprawne, posiadają cechy zgodne z opisem, stanowią jego wyłączną własność, nie pochodzą z przestępstwa, są wolne od wad fizycznych i prawnych, nie są przedmiotem zastawu, ani przewłaszczenia, nie toczy się w stosunku do nich żadne postępowanie oraz rozporządzanie nimi przez Sprzedającego nie podlega żadnym innym ograniczeniom wynikającym z obowiązujących przepisów lub czynności prawnych Sprzedającego.

Strony ustalają termin i miejsce podpisania umowy przyrzeczonej na _ w lokalu Kupującego w godzinach jego otwarcia. Całkowita cena zakupu towarów została ustalona na _ zł. Na poczet zakupu przedmiotów Sprzedający otrzymuje w dniu zawarcia umowy przedwstępnej zaliczkę w kwocie _ zł. W przypadku nie zawarcia umowy przyrzeczonej lub odstąpienia od umowy przez Kupującego, zaliczka podlega zwrotowi.

Sprzedający podpisując niniejszą umowę kwituje odbiór zaliczki.

W dniu zawarcia umowy przedwstępnej Sprzedający przekazuje Kupującemu wyżej wymienione przedmioty celem ich zbadania. Kupujący najpóźniej do dnia zawarcia umowy przyrzeczonej dokona zbadania przedmiotów pod kątem weryfikacji złożonych w umowie oświadczeń Sprzedającego. W przypadku negatywnego wyniku tych badań Kupujący nie jest zobowiązany do zawarcia umowy przyrzeczonej, Sprzedający natomiast jest zobowiązany do zwrotu otrzymanej zaliczki.

Najpóźniej do dnia zawarcia umowy przyrzeczonej, każda ze stron ma prawo odstąpić od umowy w następujących przypadkach:

a. Bez podania przyczyny, za zapłatą odstępnego. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. W celu skutecznego odstąpienia od umowy strona składająca oświadczenie, jest zobowiązana zapłacić drugiej stronie, kwotę odstępnego w wysokości: _

b. Bez zapłaty odstępnego w przypadkach i na zasadach określonych przepisami powszechnie obowiązującymi oraz w przypadku złożenia przez Sprzedającego w umowie nieprawdziwych zapewnień lub oświadczeń, w tym w szczególności co do przysługującego mu prawa własności przedmiotu sprzedaży.

Pytanie

Czy odpłatne odstąpienie od przedwstępnej umowy kupna-sprzedaży jest opodatkowane VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Odpłatne odstąpienie od przedwstępnej umowy kupna-sprzedaży nie jest opodatkowane VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 ustawy o VAT

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają:

  1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

  2. eksport towarów;

  3. import towarów na terytorium kraju;

  4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

  5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie od sprzedającego z tytułu odstąpienia od umowy przedwstępnej, a tym samym rezygnacja z podpisania przyrzeczonej umowy sprzedaży powinna być traktowana na gruncie przepisów ustawy o VAT jako opłata będąca poza zakresem VAT (niepodlegająca VAT). W przedstawionym stanie faktycznym nie dochodzi bowiem do odpłatnego świadczenia usługi. Odstępne nie stanowi zapłaty za wyrażenie zgody przez Wnioskodawcę na odstąpienie od umowy albowiem odstąpienie od umowy stanowi realizację uprawnienia przez sprzedającego i jest czynnością jednostronną.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiliście Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlega:

  1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

  2. eksport towarów;

  3. import towarów na terytorium kraju;

  4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

  5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy,

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W świetle powyższego przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie nie będące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-16/93 z dnia 3 marca 1994 r. pomiędzy R. J. Tolsma v. Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

W opinii Rzecznika Generalnego w sprawie C‑295/17 w pkt 34 czytamy: „Nie ma jednak znaczenia, w jaki sposób prawo krajowe traktuje opłatę wyrównawczą. Jak podkreśliły również Komisja i Portugalia podczas rozprawy, z punktu widzenia przepisów o VAT nie ma znaczenia, czy jest to roszczenie o odszkodowanie z tytułu deliktu czy kara umowna, ani czy jest to określane jako odszkodowanie, rekompensata czy wynagrodzenie. Ocena, czy płatność jest dokonywana w zamian za dostawę lub usługę, jest kwestią z zakresu prawa Unii, która musi być rozstrzygana odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego”.

Zaś w pkt 56 Rzecznik wskazał: „Artykuł 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE należy interpretować w ten sposób, że zapłata kwoty ustalonej z góry w przypadku przedterminowego rozwiązania umowy powoduje powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od wartości dodanej, jeżeli należy ją uznać za wynagrodzenie za już wykonane usługi i nie ogranicza się do naprawienia poniesionej szkody majątkowej.

Dla takiej interpretacji nie ma znaczenia, czy przy zawarciu umów z okresem lojalnościowym pośrednik otrzymuje wyższe wynagrodzenie niż w przypadku umów bez takiego okresu lojalnościowego. Nie ma również znaczenia, że kwota ta w świetle prawa krajowego jest traktowana jako kara umowna”.

W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie tej ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Nadmienić należy, że w świetle art. 353 § 2 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.), zwanej dalej: „Kodeksem cywilnym”,

świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innego podmiotu, polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że działają Państwo jako lombard. Państwo działają w oparciu o „Przedwstępne umowy kupna-sprzedaży”, w stosunku których istnieje możliwość ich odpłatnego jednostronnego rozwiązania.

Najpóźniej do dnia zawarcia umowy przyrzeczonej, każda ze stron ma prawo odstąpić od umowy w następujących przypadkach:

a. Bez podania przyczyny, za zapłatą odstępnego. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. W celu skutecznego odstąpienia od umowy strona składająca oświadczenie, jest zobowiązana zapłacić drugiej stronie, kwotę odstępnego w wysokości: _

b. Bez zapłaty odstępnego w przypadkach i na zasadach określonych przepisami powszechnie obowiązującymi oraz w przypadku złożenia przez Sprzedającego w umowie nieprawdziwych zapewnień lub oświadczeń, w tym w szczególności co do przysługującego mu prawa własności przedmiotu sprzedaży.

Wątpliwości Państwa dotyczą kwestii czy odpłatne odstąpienie od umowy kupna sprzedaży jest opodatkowane podatkiem VAT.

Należy w tym miejscu wskazać, że stosownie do art. 395 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego,

można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za niezawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Natomiast w myśl art. 396 Kodeksu cywilnego,

jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Skuteczne odstąpienie od umowy w wyniku zapłaty odstępnego wymaga spełnienia następujących warunków:

- zawarcia w umowie stron klauzuli umownego prawa odstąpienia od umowy;

- zawarcia postanowienia co do odstępnego;

- złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy;

- równoczesna z tym oświadczeniem zapłata odstępnego.

Ponieważ odstępne jest kwalifikowaną postacią umownego prawa odstąpienia, stąd, w wyniku braku ustawowych odmiennych regulacji w tym przedmiocie – stosuje się do niego przepisy dotyczące umownego prawa odstąpienia (art. 395 Kodeksu cywilnego), m.in. dotyczące określenia terminu wykonania prawa odstąpienia, sposobu odstąpienia. W razie skutecznego odstąpienia umowę uważa się za niezawartą. Do obowiązku zwrotu wykonanych już świadczeń oraz wynagrodzenia za usługi i korzystanie z rzeczy – stosuje się odpowiednio art. 395 Kodeksu cywilnego.

W opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, w ocenie tutejszego Organu mamy do czynienia ze świadczeniem usługi, gdyż określone świadczenie pieniężne jest wypłacane w związku z odstąpieniem od umowy przedwstępnej i określonym w umowie żądaniem zapłaty wynagrodzenia za odstąpienie. Należy zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi tj. Sprzedającego – z podpisanej przez strony przedwstępnej umowy wynika, że w przypadku odstąpienia od umowy zostanie zapłacone przez stronę (Sprzedającego) wynagrodzenie za odstąpienie. A zatem dochodzi po stronie Państwa do odpłatnego świadczenia usługi tolerowania czynności związanej z utraconą korzyścią w związku z odstąpieniem od umowy. Jak wynika z wniosku, wynagrodzenie za odstąpienie wynika z łączącej strony umowy. Stanowi ono zabezpieczenie interesów Państwa w przypadku odstąpienia od umowy przez Sprzedającego poprzez zagwarantowanie wypłaty wynagrodzenia za odstąpienie od umowy. Natomiast Sprzedający jest beneficjentem usług w postaci możliwości odstąpienia od umowy sprzedaży.

Spełniona zatem jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty stanowi wynagrodzenie za usługę i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, odpłatne odstąpienie od umowy przedwstępnej kupna sprzedaży podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynagrodzenie wypłacane przez Sprzedającego w związku z odstąpieniem od przedwstępnej umowy kupna sprzedaży stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowane VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2651). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili