0114-KDIP1-2.4012.437.2022.1.RM

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania na terytorium Polski transakcji sprzedaży Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii (Oddział) jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania na terytorium Polski zbycia Oddziału znajdującego się na terytorium Rumunii. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Jesteście Państwo spółką akcyjną zarejestrowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzącą działalność w zakresie ubezpieczeń (`(...)`). Państwa Spółka jest polskim rezydentem podatkowym i zarejestrowanym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług) czynnym. Posiadają Państwo oddział w Rumunii - (…) S.A. (…) (dalej: Oddział), zajmujący się prowadzeniem działalności w zakresie ubezpieczeń (`(...)`).

Podjęli Państwo decyzję o sprzedaży Oddziału do podmiotu zarejestrowanego i działającego na podstawie prawa Republiki Rumunii (dalej: Nabywca).

Dla celów podatku VAT, Oddział stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić świadczenie usług na terytorium Rumunii. Jakiekolwiek usługi lub inne czynności, wykonywane przez Państwa Spółkę za pośrednictwem Oddziału, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Oddział stanowi wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Oddział posiada:

1. wydzielone składniki materialne i niematerialne,

2. zasoby pracownicze i materialne, umożliwiające realizację celów,

3. odrębne plany finansowe i biznesowe,

4. wyodrębnione konta księgowe przychodów i rozchodów.

Oddział stanowi zespół składników, który jest przeznaczony do realizacji konkretnych i określonych zadań gospodarczych i może samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Oddział prowadzi działalność gospodarczą na terenie Rumunii.

Oddział jest wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie.

Wyodrębnienie organizacyjne polega na tym, że Oddział jest wyposażony we wszelkie niezbędne do prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń składniki materialne i niematerialne, obejmujące m.in. środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, kontakty biznesowe i specjalistyczną wiedzę, pracowników, umowy z klientami, umowy z podmiotami trzecimi, środki pieniężne i należności oraz inne zobowiązania. Ponadto, Oddział stanowi wyodrębnioną faktycznie i formalnie jednostkę w Państwa strukturze, rozumianą jako wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez Państwa Spółkę poza jej siedzibą lub głównym miejscem wykonywania działalności. Wyodrębnienie organizacyjne Oddziału wynika wprost ze struktury organizacyjnej Państwa Spółki i obowiązujących w niej regulacji wewnętrznych. Wyodrębnienie to przejawia się, w szczególności, w wyodrębnionych działach (jednostkach organizacyjnych), które realizują zadania związane wyłącznie z działalnością Oddziału, odrębnych regulacjach wewnętrznych i schematach organizacyjnych, jakie funkcjonują w Oddziale i w Państwa Centrali. Ponadto, wyodrębnienie organizacyjne przejawia się także w odrębnej kadrze, dedykowanej do realizacji zadań wyłącznie z zakresu działalności Oddziału i umieszczonej w wyodrębnionej hierarchii (pracownicy Oddziału podlegają przełożonym zajmującym stanowiska w Oddziale, na najwyższym szczeblu hierarchii znajduje się kadra zarządzającą Oddziałem, na czele z Dyrektorem Oddziału. Dodatkowo, wskazać należy, że Oddział posiada odrębne komórki zajmujące się obsługą prawną, księgową, kadrową oraz obsługą innych procesów wsparcia prowadzonej działalności (back-office).

Wyodrębnienie finansowe polega na tym, że Oddział prowadzi rachunkowość w sposób umożliwiający przyporządkowanie kosztów i przychodów oraz należności i zobowiązań do Oddziału. Oddział posiada odrębne plany finansowe oraz wyodrębnione konta księgowe przychodów i rozchodów. Oddział sporządza odrębne sprawozdanie finansowe, obejmujące, w szczególności, odrębny rachunek zysków i strat oraz odrębny bilans. Sprawozdanie finansowe Oddziału sporządzane jest z uwzględnieniem odrębnych wymogów prawnych w zakresie sprawozdawczości finansowej, wynikających z przepisów prawa powszechnie obowiązującego w Rumunii. Dla celu sporządzenia sprawozdania finansowego Państwa Spółki w Polsce (jako jednego przedsiębiorstwa, obejmującego również jego zorganizowaną część w postaci Oddziału), pozycje zawarte w odrębnym sprawozdaniu finansowym Oddziału łączone są następnie z analogicznymi pozycjami rachunkowymi Państwa Centrali zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 51 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Wyodrębnienie funkcjonalne polega w szczególności na tym, że Oddział przeznaczony jest do realizacji określonych zadań gospodarczych, innych niż centrala Państwa Spółki - tj. wyłącznie do sprzedaży ubezpieczeń (`(...)`) na terenie Rumunii. Działalność ta nie jest wykonywana przez jakiekolwiek inne jednostki organizacyjne Państwa Spółki. Oddział posiada wydzielone składniki materialne i niematerialne, zasoby pracownicze, kontakty biznesowe i wiedzę, które umożliwiają prowadzenie wyżej wskazanej działalności. Oddział sporządza także odrębne plany biznesowe, dotyczące prowadzonej przez niego, wyodrębnionej w strukturze Państwa Spółki, działalności na terenie Rumunii.

Wskazać należy dodatkowo, iż Państwa Spółka na terenie Rumunii nie posiada innych struktur organizacyjnych, niż Oddział, ani, jak podano wyżej, nie prowadzi na terenie Rumunii działalności w inny sposób, niż poprzez Oddział.

Transakcja sprzedaży Oddziału będzie wiązała się z przeniesieniem ze Zbywcy na Nabywcę wszystkich praw i obowiązków, aktywów i pasywów, zasobów i należności, korzyści oraz ryzyk związanych z prowadzeniem Oddziału. Po dokonaniu sprzedaży działalność Oddziału będzie kontynuowana przez jego Nabywcę, Zbywca nie będzie natomiast po sprzedaży prowadził wspomnianej działalności na terenie Rumunii w jakimkolwiek zakresie (z prawnego punktu widzenia, po sprzedaży, nastąpi likwidacja, tj. wykreślenie z rejestru odrębnej struktury, jaką stanowił Oddział).

Zgodnie z umową sprzedaży jaka ma zostać zawarta pomiędzy Nabywcą a Zbywcą, w ramach sprzedaży dojdzie do transferu wszystkich aktywów i pasywów, jakie znajdują się w majątku Oddziału, w tym, w szczególności na Nabywcę przejdą wszystkie:

1. aktywa materialne,

2. aktywa niematerialne,

3. umowy ubezpieczenia zawarte z klientami,

4. umowy zawarte ze stronami trzecimi,

5. roszczenia,

6. pracownicy,

7. zobowiązania bilansowe,

8. należności,

9. zdarzenia pozabilansowe,

10. konta bankowe,

11. środki finansowe znajdujące się na kontach bankowych,

12. toczące się spory sądowe, w których Oddział jest stroną,

13. aktywa inwestycyjne,

14. saldo reasekuracyjne,

15. rezerwy,

16. bilans przedsiębiorstwa,

17. wszelkie informacje biznesowe (dokumenty, dane, faktury etc.),

18. wiedza biznesowa i specjalistyczna,

19. ryzyka biznesowe i gospodarcze

‒ zwane dalej łącznie: Aktywami i Pasywami.

Szczegółowy zakres Aktywów i Pasywów zaliczanych do ww. kategorii załączony zostanie do umowy sprzedaży, należy jednak podkreślić, że zgodnie z umową sprzedaży Oddziału, każdy składnik, nawet niewskazany wprost w ramach listy obejmującej Aktywa i Pasywa, będący częścią Oddziału i związany z jego działalnością, przechodzi na Nabywcę w momencie sprzedaży Oddziału, o ile jego przeniesienie jest prawnie możliwe.

Aktywa i Pasywa znajdują się na terytorium Rumunii. W szczególności, obejmują one rzeczy znajdujące się na terytorium Rumunii oraz prawa wykonywane na terytorium Rumunii, związane ściśle ze stałym miejscem prowadzenia działalności, w rozumieniu przepisów o podatku VAT na terenie Rumunii. W wyniku sprzedaży Oddziału nie dojdzie ponadto do fizycznego przemieszczenia jakichkolwiek składników Aktywów i Pasywów (towarów) z terytorium Rumunii na terytorium innego kraju.

Pytania

1. Czy wskazana w opisie zdarzenia przyszłego transakcja sprzedaży Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii i związanych ściśle ze stałym miejscem prowadzenia działalności na terenie Rumunii będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu na gruncie ustawy VAT, wynikającemu z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie numer 1, czy wskazana w opisie zdarzenia przyszłego transakcja sprzedaży Oddziału, w której skład będą wchodzić Aktywa i Pasywa będzie stanowiła transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, wskazana w opisie zdarzenia przyszłego transakcja sprzedaży Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii i związanych ściśle ze stałym miejscem prowadzenia działalności na terenie Rumunii nie będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu na gruncie ustawy VAT, wynikającemu z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Państwa zdaniem, wskazana w opisie zdarzenia przyszłego transakcja sprzedaży Oddziału, w której skład będą wchodzić Aktywa i Pasywa będzie stanowiła transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Ad 1

Sprzedaż Aktywów i Pasywów, tj. sprzedaż poszczególnych składników majątków należących do Oddziału może stanowić odpłatną dostawę towarów lub odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W pierwszej kolejności, pragną Państwo stwierdzić, że w związku z tym, iż w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie do jakiegokolwiek przemieszczenia Aktywów i Pasywów stanowiących towary z terytorium jednego kraju na terytorium drugiego kraju, nie wystąpi tu eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, ani też wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W dalszej części przedstawiają Państwo natomiast szerszą argumentację w zakresie tego, iż sprzedaż Aktywów i Pasywów nie stanowić będzie także odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o VAT, za terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że opodatkowanie podatkiem VAT można stwierdzić jedynie, jeżeli spełnione są łącznie dwie przesłanki, tj.:

1. występuje odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i

2. ma to miejsce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W celu oceny, czy sprzedaż składników majątku wchodzących w skład Oddziału, w zakresie, w jakim nie dotyczy ona świadczenia usług (poruszone w dalszej części wniosku) podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, należy przeanalizować opis zdarzenia przyszłego z perspektywy przedstawionych przesłanek.

Po pierwsze, Państwa zdaniem, w przedmiotowym stanie faktycznym występuje odpłatne przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W wyniku transakcji sprzedaży dojdzie bowiem do przeniesienia praw ze Zbywcy na Nabywcę. Jednocześnie wskazują Państwo, że sprzedaż ta będzie odpłatna, tj. Nabywca zapłaci Zbywcy określoną kwotę z tytułu zakupu Oddziału.

Pierwsza przesłanka zostanie zatem spełniona.

Po drugie, Państwa zdaniem, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel nie występuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wynika to z faktu, że wszystkie składniki majątku Oddziału położonego w Rumunii, znajdują się na terytorium Rumunii. Ponadto, Państwa zdaniem, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym zastosowanie będzie miał art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, zgodnie z którym, miejscem dostawy towarów w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy. Miejscem dostawy tych towarów jest zatem terytorium Rumunii.

W związku z powyższym, druga przesłanka nie zostanie spełniona.

W konsekwencji, Państwa zdaniem, transakcja sprzedaży składników majątku wchodzących w skład Oddziału, w zakresie, w jakim nie dotyczy ona świadczenia usług, nie będzie opodatkowana podatkiem VAT na gruncie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, ponieważ transakcja ta będzie miała miejsce na terytorium Rumunii, a nie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Nie dojdzie do fizycznego przemieszczenia towarów wchodzących w skład Aktywów i Pasywów.

Poza dostawą towarów, sprzedaż poszczególnych składników majątku Oddziału może stanowić nie tylko dostawę towarów, ale również świadczenie usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika co do zasady jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Z powyższego wynika, że w sytuacji, gdy świadczenie usług odbywa się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, miejscem świadczenia tych usług co do zasady jest państwo, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przedstawionym stanie faktycznym, miejscem świadczenia usług będzie zatem Rumunia. Nadmienić w tym przypadku należy, iż w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym nie znajdą zastosowania przepisy szczególne, określające inny sposób miejsca świadczenia usług, tj. art. 28b ust. 2-4, art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Biorąc powyższe pod uwagę, w części, w jakiej sprzedaż Aktywów i Pasywów będzie stanowiła świadczenie usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT oraz zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, świadczenie to nie będzie miało miejsca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w związku z tym, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Konkludując, w Państwa ocenie, transakcja ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, nie zawiera się bowiem w katalogu wskazanym w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Ad 2

Na wypadek, gdyby Organ nie zgodził się z Państwa stanowiskiem wyrażonym w pkt 1, przedstawiają Państwo dodatkowo argumentację uzasadniającą stanowisko odnośnie pytania nr 2.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, za zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jak zostało wskazane powyżej, Oddział stanowi wyodrębnioną jednostkę gospodarczą, mogącą samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą i posiadającą zespół składników przeznaczonych do realizacji konkretnych zadań gospodarczych.

Zgodnie z linią interpretacyjną wypracowaną przez organy podatkowe, aby można było mówić o zorganizowanej części przedsiębiorstwa, muszą być spełnione następujące przesłanki:

1. „istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,

2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,

3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,

4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące wyżej wymienione zadania gospodarcze” (por. interpretacja z dnia 25 kwietnia 2017 r. o sygn. 0114-KDIP1-3.4012.43.2017.1.MT).

Państwa zdaniem, Oddział stanowi i na moment sprzedaży będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ będzie spełniać ww. przesłanki. Poniżej przedstawiają Państwo argumenty do każdej z nich.

Istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań

Państwa zdaniem, Oddział stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Zgodnie z przedstawionym powyżej stanem faktycznym, Oddział posiada składniki materialne i niematerialne niezbędne do prowadzenia działalności obejmujące Aktywa i Pasywa. Wskazane Aktywa i Pasywa umożliwiają zarówno w chwili obecnej, jak i w przyszłości (po sprzedaży), kontynuowanie działalności w zakresie świadczenia usług ubezpieczeniowych na terytorium Rumunii.

W związku z tym, przesłanka istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym również zobowiązań, jest Państwa zdaniem spełniona.

Wyodrębnienie finansowe i organizacyjne zespołu składników niematerialnych i materialnych

Państwa zdaniem, Oddział stanowi wyodrębniony finansowo i organizacyjnie zespół składników niematerialnych i materialnych.

Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe nie zostało zdefiniowane w ustawie, jednak informacji na temat interpretacji tych przesłanek dostarcza orzecznictwo sądów administracyjnych.

W kontekście wyodrębnienia organizacyjnego należy zwrócić uwagę na wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 7 kwietnia 2021 r. o sygn. I SA/Bd 101/21. Organ w przedmiotowym wyroku wskazuje, że wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że „zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze podatnika w sposób, który pozwoli samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze np. w postaci działu czy wydziału przedsiębiorstwa zbywcy (por. wyrok NSA z 22 marca 2019 r., I FSK 784/17)”. Część orzeczeń natomiast wskazuje, że znaczenie w tym przypadku ma „każdy rodzaj wyodrębnienia zespołu składników, niekoniecznie formalny (np. wyrok NSA z dnia 21 stycznia 2020 r., I FSK 1343/17).”

Biorąc powyższe pod uwagę, w Państwa ocenie, Oddział spełnia przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego, ponieważ jest w stanie samodzielnie realizować określone zadania gospodarcze, a w istocie stanowi formalny, wyodrębniony zespół składników.

Wyodrębnienie finansowe jest natomiast rozumiane przez organy jako sytuacja, „w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności oraz zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Możliwym powinno być zatem oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów zorganizowanej jego części (por. wyrok NSA z dnia 28 stycznie 2019 r., I FSK193/17).

W związku z tym, Państwa zdaniem, Oddział spełnia również przesłankę wyodrębnienia finansowego, ponieważ Oddziałowi można przyporządkować związane wyłącznie z jego działalnością przychody, koszty, należności i zobowiązania. Ponadto, jak Państwo wskazali w stanie faktycznym, Oddział posiada odrębne plany finansowe oraz wyodrębnione konta księgowe przychodów i rozchodów, a także sporządza odrębne sprawozdanie finansowe, które staje się później również elementem sprawozdania finansowego Państwa Spółki (jako jednego przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem jego zorganizowanej części w postaci Oddziału w Rumunii).

Przeznaczenie składników materialnych i niematerialnych do realizacji określonych zadań gospodarczych

Trzecią przesłanką, odnoszącą się do przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych jest warunek związany z tzw. funkcjonalnym wyodrębnieniem przedsiębiorstwa, które należy rozumieć jako „przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych”, przy czym warunkiem uznania danego zespołu składników majątkowych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest to, aby stanowiły one odrębną całość, rozumianą jako zbiór elementów, które są potrzebne do samodzielnego prowadzenia określonych, przypisanych w ramach struktury działań gospodarczych (por. interpretacja indywidualna z dnia 25 kwietnia 2017 r. o sygn. 0114-KDIP1- 3.4012.43.2017.1.MT). Organy podatkowe zwracają uwagę, że zorganizowana część przedsiębiorstwa musi „posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa” (por. interpretacja indywidualna z dnia 11 maja 2022 r. o sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.57.2922.4.JSZ).

Państwa zdaniem, spełniona jest również przesłanka, że w ramach Oddziału wyodrębnione są składniki materialne i niematerialne, przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych. Oddział posiada bowiem zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, przeznaczony do realizacji wyodrębnionych działań, tj. świadczenia usług ubezpieczeniowych na terytorium Rumunii. Ponadto, Oddział posiada wydzielone zasoby pracownicze, które umożliwiają realizację celów, a także posiada odrębne plany biznesowe.

Możliwość ustanowienia przez zespół składników materialnych i niematerialnych niezależnego przedsiębiorstwa realizującego zadania gospodarcze

W Państwa ocenie, przedstawione w stanie faktycznym Aktywa i Pasywa, stanowiące zespół składników materialnych i niematerialnych Oddziału umożliwiają niezależne i samodzielne realizowanie zadań gospodarczych przez Oddział jako wyodrębnionego przedsiębiorstwa. Zwracają Państwo uwagę na to, że już na ten moment Oddział stanowi wyodrębnioną jednostkę gospodarczą w ramach struktury Państwa Spółki, posiada zespół składników materialnych i niematerialnych, jak również posiada własne źródła przychodów.

Po dokonaniu sprzedaży Oddziału, Nabywca będzie kontynuował jego działalność w oparciu o nabyte Aktywa i Pasywa, bez konieczności łączenia ich z innymi składnikami swojego majątku, Państwa Spółka zaś kontynuować będzie działalność (inną, niż działalność Oddziału), w oparciu o własną strukturę organizacyjną.

Ostatecznie stwierdzić należy, iż zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą i interpretacyjną, „(`(...)`) stwierdzenie, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzy zespół składników majątkowych zdolny do prowadzenia niezależnej (samodzielnej) działalności gospodarczej należy rozumieć w ten sposób, że w kształcie, w jakim zespół ten jest zbywany, może on wykonywać określone zadania gospodarcze. Innymi słowy, realizacja określonych zadań gospodarczych możliwa jest z wykorzystaniem tego określonego zespołu składników majątkowych, nie zaś dopiero w połączeniu z innymi składnikami majątkowymi, czy też dopiero w połączeniu z przedsiębiorstwem nabywcy. Nie chodzi tu zatem o zespół składników majątkowych, które po włączeniu do majątku nabywcy i podjęciu określonych działań (np. zatrudnieniu lub wydzieleniu grupy pracowników) będzie mógł funkcjonować jako niezależny zakład (dział, wydział itp.), a o przekazanie takiego zespołu składników majątkowych, który już jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania w takim charakterze (`(...)`)” (por. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 7 kwietnia 2021 r. o sygn. I SA/Bd 101/21).

Państwa zdaniem, Aktywa i Pasywa, które są sprzedawane przez Państwa do Nabywcy bez wątpienia stanowią taki zespół składników majątkowych, który jest zdolny do samodzielnego funkcjonowania, a w konsekwencji stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Biorąc pod uwagę powyższe, w świetle przedstawionej argumentacji, w Państwa ocenie w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcja sprzedaży Oddziału, w której skład będą wchodzić Aktywa i Pasywa będzie stanowiła transakcję zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT i w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

Przy tym, w myśl art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy:

Przez terytorium państwa członkowskiego rozumie się terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest - w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Natomiast stosownie do art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest - w przypadku towarów niewysyłanych ani nietransportowanych miejsce, w którym towary znajdują się w momencie dostawy.

Stosownie do art. 2 pkt 27e ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Jednocześnie, art. 6 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Z wniosku wynika, że posiadają Państwo Oddział w Rumunii, który stanowi stałe miejsce prowadzenia działalności charakteryzujące się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego umożliwiającą świadczenie usług na terytorium tego kraju. Oddział prowadzi w Rumunii działalność gospodarczą w zakresie ubezpieczeń (`(...)`), jest wyodrębniony organizacyjnie, finansowo oraz funkcjonalnie.

Usługi lub inne czynności, wykonywane przez Państwa za pośrednictwem Oddziału, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Zamierzają Państwo sprzedać Oddział w Rumunii podmiotowi zarejestrowanemu i działającemu na podstawie prawa rumuńskiego (Nabywca). Nabywca będzie kontynuował działalność Oddziału. Natomiast Oddział, po transakcji zostanie wykreślony z rejestru (po transakcji sprzedaży nie będą Państwo prowadzić działalności na terenie Rumunii w ww. zakresie). W ramach transakcji na Nabywcę zostaną przeniesione wszystkie prawa i obowiązki, aktywa i pasywa, zasoby i należności, korzyści oraz ryzyka związane z prowadzeniem Oddziału, w szczególności aktywa materialne i niematerialne, zawarte z klientami umowy ubezpieczenia oraz umowy zawarte ze stronami trzecimi, roszczenia, pracownicy, zobowiązania bilansowe, należności, zdarzenia pozabilansowe, konta bankowe oraz znajdujące się na nich środki finansowe, toczące się spory sądowe, w których Oddział jest stroną, aktywa inwestycyjne, saldo reasekuracyjne, rezerwy, bilans przedsiębiorstwa, wszelkie informacje biznesowe (dokumenty, dane, faktury etc.), wiedza biznesowa i specjalistyczna a także ryzyka biznesowe i gospodarcze [łącznie Aktywa i Pasywa].

W tak przedstawionych okolicznościach sprawy wyrazili Państwo wątpliwość, czy sprzedaż Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii będzie podlegała obowiązkowi podatkowemu na gruncie ustawy VAT, wynikającemu z art. 5 ust. 1 ustawy (pytanie nr 1).

Państwa zdaniem, transakcja będąca przedmiotem zapytania nie zawiera się w katalogu wskazanym w art. 5 ust. 1 ustawy w związku z czym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powołanych przepisów prawa wynika, że podatek VAT jest podatkiem terytorialnym co oznacza, że opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju. W analizowanej sprawie, będące przedmiotem planowanej transakcji Aktywa i Pasywa (Oddział) znajdują się na terytorium Rumunii. Oddział prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Rumunii i na terytorium Rumunii dojdzie do transakcji zbycia opisanych we wniosku składników majątkowych. W wyniku sprzedaży Oddziału nie dojdzie do przemieszczenia jakichkolwiek składników Aktywów i Pasywów (towarów) z terytorium Rumunii na terytorium innego kraju.

Zatem, mając na uwadze informacje wskazane w opisie sprawy, z których wynika, że przedmiotem transakcji będą Aktywa i Pasywa (Oddział) znajdujące się na terytorium Rumunii, a także, że w wyniku sprzedaży Oddziału nie dojdzie do ich przemieszczenia z terytorium Rumunii na terytorium innego kraju należy uznać, że transakcja sprzedaży Oddziału będzie miała miejsce na terytorium Rumunii i obejmować będzie składniki majątkowe związane z działalnością gospodarczą prowadzoną na terytorium Rumunii. Oznacza to, że sprzedaż Oddziału nie wpisuje się w dyspozycję art. 5 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, sprzedaż Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Tym samym, z uwagi na to, że wywiedliście Państwo prawidłowy skutek prawny uznając, że sprzedaż Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju, pomimo odmiennej argumentacji wskazanej przez Organ w niniejszej interpretacji, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Jednocześnie wyjaśniamy, że nie udzielamy odpowiedzi na pytanie nr 2, ponieważ oczekiwali Państwo odpowiedzi na pytanie nr 2 wyłącznie w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, tj. uznania, że sprzedaż Aktywów i Pasywów znajdujących się na terytorium Rumunii będzie podlegać w Polsce opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)