0112-KDIL3.4012.288.2022.2.MBN

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. (…). Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 września 2022 r. (wpływ 29 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina, zwana dalej Wnioskodawcą, jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT (podatek od towarów i usług), numer NIP (…). Jest także osobą prawną – jednostką samorządu terytorialnego. Wnioskodawca, dążąc do poprawy jakości powietrza jest od 2019 roku w trakcie realizacji programu (…) (zwanego dalej „Projektem”) realizowanego w ramach instrumentu wdrażanego przez Komisję Europejską - tzw. (…). Projekt jest realizowany przez Wnioskodawcę w partnerstwie z xx innymi partnerami, w przeważającej większości gminami z województwa. W ramach projektu podejmowane są działania na rzecz poprawy jakości powietrza, stanowiące element implementacji Programu ochrony jakości powietrza (zwanego dalej „Programem”), przyjętego uchwałą Sejmiku Województwa. Projekt jest realizowany wspólnie przez partnerów (beneficjentów) i koordynowany przez Województwo (beneficjent koordynujący) jako lidera Projektu. Umowa partnerska zawarta pomiędzy liderem a partnerami, szczegółowo wskazuje jaki zakres prac ma do wykonania w ramach projektu każdy z partnerów. Zadania Wnioskodawcy w Projekcie, jak również partnerami będącymi gminami, są związane z realizacją Programu. Wnioskodawca w zakresie realizacji Programu powinien prowadzić następujące zadania: 1) Realizacja uchwały Sejmiku Województwa ograniczającej użytkowanie instalacji i stosowanie paliw stałych na terenie (…), 2) Opracowanie w ramach możliwości finansowych gminy programu pomocy socjalnej dla mieszkańców, którzy ze względów materialnych nie będą w stanie przeprowadzić wymiany urządzeń grzewczych lub ponosić kosztów ogrzewania lokalu żadnym ze sposobów dopuszczonych w uchwale, 3) Realizacja programów ograniczania niskiej emisji lub Planów gospodarki niskoemisyjnej poprzez stworzenie systemu zachęt finansowych do wymiany systemów grzewczych; 4) Likwidacja ogrzewania na paliwa stałe w obiektach użyteczności publicznej; 5) Koordynacja realizacji działań naprawczych określonych w Programie wykonywanych przez poszczególne jednostki gminy oraz mieszkańców; 6) Działania promocyjne i edukacyjne (ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje); 7) Kontrola gospodarstw domowych, zgodnie z aktualnymi przepisami o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz art. 379 ustawy POŚ; 8) Kontrole przestrzegania zakazu spalania odpadów w urządzeniach grzewczych i na otwartych przestrzeniach na podstawie art. 379 ustawy POS; 9) Przekazywanie informacji i ostrzeżeń związanych z sytuacjami zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza: 10) Udział w informowaniu społeczeństwa o stanie zanieczyszczenia powietrza oraz sytuacjach alarmowych; 11) Realizacja działań ujętych w planie działań krótkoterminowych w zależności od ogłoszonego alarmu. 12) Przedkładanie Marszałkowi Województwa sprawozdań z realizacji działań ujętych w niniejszym Programie. Do zadań Wnioskodawcy wynikających z Programu, a realizowanych w ramach Projektu, należało przeprowadzanie działań wiążących się z następującymi wydatkami: 1) kosztami osobowymi pracowników gmin tzw. ekodoradców, 2) kosztami delegacji osób realizujących zadania projektu, 3) zakupem sprzętu komputerowego na potrzeby projektu, 4) zleceniem przygotowania i wydruku materiałów edukacyjnych (ulotek, broszur, plakatów, roll-up), 5) zakupem usług, materiałów promocyjnych i cateringu wykorzystywanych w ramach organizowanych wydarzeń w zakresie ochrony powietrza. Na dzień (…) czerwca 2022 roku Gmina zrealizowała wydatki w kwocie (…) EURO. Instytucją, która nadzoruje realizację projektu w programie jest Komisja Europejska. Przepływ środków jest następujący: Województwo, otrzymuje środki z Komisji Europejskiej a następnie przekazuje ich część, we właściwej wysokości, wynikającej z wniosku aplikacyjnego i harmonogramu realizacji projektu, pozostałym partnerom. Towary i usługi nabyte przez Wnioskodawcę związane z realizacją powyższego projektu nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po stronie Wnioskodawcy podatek należny lub czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Dofinansowanie ze środków UE otrzymane przez Wnioskodawcę na realizację projektu nie stanowi zapłaty za dostawę towarów lub świadczenie usług. W ramach realizacji Projektu Wnioskodawca ponosił wydatki jedynie w związku z działaniami w Projekcie i nie zawierał żadnych umów cywilnoprawnych dotyczących świadczenia przez niego odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Wnioskodawca nie wykorzystywał towarów lub usług nabytych w ramach Projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku, udzielili Państwo odpowiedzi na poniższe pytania:

1. Na czym konkretnie polegała realizacja projektu pn. (…)?

Z programu finansowane są innowacyjne projekty w zakresie ochrony środowiska w Europie. Projekty zintegrowane są nowym sztandarowym instrumentem wspierania realizacji strategii poprawy jakości środowiska na dużym obszarze. Projekt koordynowany przez Województwo angażuje łącznie xx partnerów, a jego celem jest przyspieszenie wdrażania działań służących poprawie jakości powietrza, które zostały zaplanowane w ramach Programu ochrony powietrza dla województwa.

2. Jakie konkretnie działania Gmina zrealizowała w ramach projektu?

Główne działania Gminy realizowane w ramach Projektu:

· zatrudnienie Eko-doradcy, którzy wspiera wdrażanie Programu ochrony powietrza,

· doradztwo dla mieszkańców w zakresie najbardziej efektywnych sposobów ograniczenia emisji i źródeł finansowania, w tym zapobieganie ubóstwu energetycznemu poprzez działania służące oszczędności kosztów energii,

· przeprowadzanie kontroli palenisk na terenie Gminy. Zlecenia badania próbek popiołu - 10 % kontroli interwencyjnych w skali roku zakończone pobraniem i zleceniem przebadania w certyfikowanym laboratorium,

· przeprowadzenie inwentaryzacji ogrzewania budynków z wykorzystaniem Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków,

· zakup wyposażenia niezbędnego do przeprowadzania kontroli, wyposażenie ochronne, sprzęt do poboru i zabezpieczenia próbek,

· udział w szkoleniach z zakresu przeprowadzania kontroli palenisk,

· przeprowadzenie akcji informacyjno-promującej inwentaryzację w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków,

· przeprowadzenie analizy problemu ubóstwa energetycznego w gminach oraz wsparcie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym,

· finansowanie we wsparciu osób dotkniętych ubóstwem energetycznym,

· ankietyzacja mieszkańców oraz pokrycie kosztów zleceń w zakresie prowadzenia analizy,

· zakup sprzętu i materiałów wykorzystywanych podczas wizyt u mieszkańców do badania zużycia energii,

· udostępnianie materiałów edukacyjnych,

· zakup drobnych urządzenia usprawniające oszczędność energii,

· przygotowanie dokumentacji do programów dofinansowań dla osób objętych ubóstwem energetycznym,

· lokalne działania informacyjno-edukacyjne poprzez organizację wydarzeń w zakresie ochrony powietrza,

· możliwość organizacji wydarzeń międzygminnych,

· udział lub organizacja spotkań z grupami opiniotwórczymi,

· organizacja akcji informacyjnych na skalę całej gminy,

· dotarcie do każdego punktu adresowego z instalacją na paliwo stałe,

· informowanie o wymaganiach uchwał antysmogowych raz dostępnych formach dofinansowania.

Szczegółowy zakres działań jest zgodny z wymaganiami przedstawionymi w Programie Ochrony Powietrza (POP) dla województwa.

Finansowanie działań informacyjno-edukacyjnych, m.in.:

• organizacji dużych wydarzeń w zakresie ochrony powietrza,

• przeprowadzenia akcji informacyjnych na skalę całej gminy,

• wydruk oraz dystrybucja materiałów edukacyjnych - ulotki, plakaty, karty pracy itp.,

• tworzenie ścieżek edukacyjnych,

• doposażenie szkół i przedszkoli w materiały dydaktyczne - gry planszowe, gabloty informacyjne, inne materiały edukacyjne.

3. Czy lider oraz każdy z partnerów realizowali projekt indywidualnie tj. każdy indywidualnie dokonując zakupu towarów i usług w zakresie dotyczącym wyłącznie jego części?

Każdy z partnerów realizował/realizuje Projekt indywidualnie, dokonując samodzielnie zakupu towarów i usług.

4. Czy Gmina jest wskazana jako nabywca w fakturach dokumentujących zakupy związane z realizacją projektu tylko w odniesieniu do zadań realizowanych przez Gminę?

Gmina w ramach realizowanych zadań jest wskazana jako nabywca w fakturach dokumentujących zakupy towarów i usług.

5. Jakich zakupów udokumentowanych fakturami VAT dokonywała Gmina w związku z realizowanymi działaniami w ramach projektu?

Gmina otrzymała faktury za realizację następujących zadań w ramach Projektu:

• zakup wyposażenia niezbędnego do przeprowadzania kontroli, wyposażenie ochronne, sprzęt do poboru i zabezpieczenia próbek, zlecenie przebadania w certyfikowanym laboratorium,

• udział w szkoleniach z zakresu przeprowadzania kontroli palenisk,

• przeprowadzenie akcji informacyjno-promującej inwentaryzację w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków,

• przeprowadzenie analizy problemu ubóstwa energetycznego w gminie oraz wsparcie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym,

• inne działania informacyjno-edukacyjne.

6. Czy Gmina świadczyła/będzie świadczyć na rzecz mieszkańców usługi polegające na wymianie urządzeń grzewczych? Czy Gmina będzie wyłącznie rozdysponowała dofinansowanie dla mieszkańców?

Gmina nie świadczyła i nie będzie świadczyć na rzecz mieszkańców usług polegających na wymianie urządzeń grzewczych, w ramach Projektu.

7. Czy mieszkańcy wnosili/będą wnosili na rzecz Gminy wpłaty z tytułu wymiany urządzeń grzewczych lub z tytułu innych działań podejmowanych w związku z realizacją projektu? Czy mieszkańcy wnosili/będą wnosili na rzecz Gminy jakiekolwiek wpłaty z tytułu realizacji projektu?

Mieszkańcy Gminy nie wnosili i nie będą wnosić żadnych wpłat z tytułu wymiany urządzeń grzewczych ani z tytułu innych działań podejmowanych w ramach Projektu.

8. Czy Gmina dokonywała/będzie dokonywała zakupów towarów i usług związanych z wymianą urządzeń grzewczych? Czy zakupów związanych z wymianą urządzeń grzewczych będzie dokonywał wyłącznie mieszkaniec?

Gmina nie dokonywała i nie planuje dokonywać zakupów towarów i usług związanych z wymianą urządzeń grzewczych w ramach Projektu.

9. Czy Gmina zawierała/będzie zawierała z mieszkańcami umowy?

Gmina nie zawierała i nie planuje zawierać żadnych Umów z mieszkańcami w ramach realizacji Projektu.

10. Co jest przedmiotem zawartej z mieszkańcem umowy? Do czego zgodnie z umową zobowiązana jest Gmina, a do czego mieszkaniec?

Nie istnieją żadne Umowy z mieszkańcami Gminy w ramach realizacji Projektu.

11. Czy w ww. umowie są zawarte postanowienia dotyczące zobowiązania się właścicieli budynków mieszkalnych (mieszkańców) do dokonywania wpłat na pokrycie kosztów związanych z wymianą urządzeń grzewczych oraz z działaniami promocyjnymi i edukacyjnymi?

Nie istnieją żadne Umowy z mieszkańcami Gminy w ramach realizacji Projektu. Gmina nie zobowiązała mieszkańców do jakiegokolwiek udziału finansowego w ramach realizacji Projektu.

12. W opisie sprawy wskazali Państwo, że „w zakresie realizacji programu powinien prowadzić następujące zadania: (…) likwidacja ogrzewania na paliwa stałe w obiektach użyteczności publicznej.” Proszę zatem wskazać:

a) Czy Gmina w ramach ww. projektu dokonywała/będzie dokonywała wymiany urządzeń grzewczych w obiektach użyteczności publicznej?

b) Jeżeli tak, proszę wskazać w jakich konkretnie budynkach użyteczności publicznej Gmina dokonywała/będzie dokonywała wymiany urządzeń grzewczych?

c) Proszę również wskazać jakie kategorie czynności wykonywane są przez Gminę w ww. budynkach użyteczności publicznej, w których Gmina dokonała/będzie dokonywała wymiany urządzeń grzewczych, tj.:

- czynności opodatkowane podatkiem VAT (jeżeli tak, proszę również wskazać jakie to czynności),

- czynności zwolnione od podatku VAT (proszę wskazać jakie to czynności oraz na jakiej podstawie prawnej czynności te korzystają ze zwolnienia),

- czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (jeżeli tak, proszę również wskazać jakie to czynności),

- różne kategorie czynności, proszę wskazać jakie, (np. czynności niepodlegające opodatkowaniu oraz czynności opodatkowane podatkiem, albo czynności opodatkowane oraz zwolnione od podatku, itp.).

Informację tę proszę podać odrębnie dla każdego budynku użyteczności publicznej.

W ramach Projektu Gmina nie zlikwidowała i nie przewiduje likwidacji ogrzewania na paliwa stałe w obiektach użyteczności publicznej.

Obecnie siedziba Urzędu Gminy ogrzewana jest gazem, budynki Szkół, Gminnego Ośrodka Kultury Regionalnej - olejem opałowym a pozostałe - Ośrodek Zdrowia i Budynek Wielofunkcyjny - pelletem drzewnym.

Pytanie

Czy Wnioskodawca w świetle obowiązujących przepisów, ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. (…)?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z realizacją projektu pn. (…), nie będzie mu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Uzasadnienie Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy łącznie zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Oceny czy związek ten istnieje lub będzie istniał w przyszłości należy dokonać w momencie realizowania zakupów zgodnie z zasadą niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej. Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby podmiot miał prawo do odliczenia VAT, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów dyrektywy, a po drugie towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu (zob. np. wyrok z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-137/02, pkt 24). Dostawa towarów, jak i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu, o ile są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług, działającego w tym charakterze. Podatnikami - zgodnie z zapisem art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L Nr 347 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte. Organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są wyłączone z kręgu podatników podatku od towarów i usług - w zakresie czynności nałożonych przepisami prawa, dla realizacji których zostały powołane. Jest to wyłączenie podmiotowo-przedmiotowe i ma zastosowanie przy spełnieniu przez ten organ dwóch warunków: 1) jego podmiotem jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ; 2) odnosi się jedynie do czynności nałożonych przepisami prawa, dla których powołano te organy, z wyłączeniem czynności realizowanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie są podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają z tego tytułu należności, opłaty lub składki. Organy te są natomiast podatnikami podatku od towarów i usług w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych - o ile umowy te są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym, o ile są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2017 r. III SA/Wa 3303/16 w zakresie włączenia do kręgu podatników VAT organów władzy publicznej działających na podstawie umów cywilnoprawnych - nie powinno budzić wątpliwości, że chodzi tu o przypadki, gdy wykonywać one będą na podstawie tej umowy działalność gospodarczą. Taką działalnością nie jest z całą pewnością działalność, której cel nie jest cel zarobkowy, lecz realizacja zadań ustawowych. W efekcie opodatkowaniu mogą podlegać te czynności, w przypadku których spełniony został zarówno podmiotowy, jak i przedmiotowy zakres opodatkowania, tzn. zaistniała czynność określona jako opodatkowana, która została wykonana przez podmiot mający cechę podatnika. Oba te warunki powinny zostać spełnione jednocześnie, co oznacza, że w odniesieniu do danej czynności konkretny podmiot powinien występować w charakterze podatnika. Tak więc wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu przez podmiot niewystępujący w tym przypadku w charakterze podatnika - nawet jeśli tak w ogóle jest on podatnikiem z innego tytułu - pozostaje poza zakresem opodatkowania. Tak samo wykonanie czynności niepodlegającej opodatkowaniu przez podatnika jest neutralne z punktu widzenia VAT. Jak wskazał WSA w Poznaniu w wyroku z 9 lutego 2010 r. (I SA/Po 1015/09, LEX nr 559520): „Ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, ani nawet formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności - bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika od towarów i usług”. Problem działania organów samorządu terytorialnego w charakterze organów władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o VAT był już przedmiotem rozważań w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z 25 listopada 2011 r., sygn. akt I FSK 145/11, wyrok z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1594/11, 13 grudnia 2011 r., sygn. akt I FSK 491/11, z 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 965/11), gdzie zaprezentowano jednolite stanowisko, że organy samorządu terytorialnego należy kwalifikować jako organy władzy publicznej, bez względu na to, czy wykonują zadania własne, czy z zakresu administracji rządowej. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 559 z późn. zm.) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym). Zadanie te są sprecyzowane m.in. w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1973 z późn. zm.). W art. 84 POŚ wskazano, że w celu doprowadzenia do przestrzegania standardów jakości środowiska w przypadkach wskazanych ustawą lub przepisami szczególnymi, w drodze aktu prawa miejscowego, tworzone są programy. Zgodnie z art. 91 ust. 3 POŚ Sejmik województwa, w terminie 18 miesięcy od dnia otrzymania wyników oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref, o których mowa w art. 89 ust. 1, określa, w drodze uchwały, program ochrony powietrza. Program ochrony powietrza, jako program powstały na skutek wykonania dyspozycji zawartej w akcie ustawowym, określa obowiązki różnych podmiotów w zakresie działań związanych w ochroną powietrza, w tym obowiązki samorządu województwa, powiatów i gmin. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony,należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane przez podatnika towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją opisanego we wniosku projektu nie są spełnione. Towary i usługi nabyte przez Wnioskodawcę związane z realizacją powyższego Projektu nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po stronie Wnioskodawcy podatek należny. Nie zaistniał żaden bezpośredni lub pośredni związek dokonanych przez Wnioskodawcę w ramach Projektu zakupów z jakimikolwiek wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Wnioskodawca nabyte towary i usługi w ramach realizacji projektu wykorzystywał w zakresie realizowanych przez siebie zadań publicznych nałożonych na Wnioskodawcę odrębnymi przepisami prawa do realizacji których został Wnioskodawca jako jednostka samorządu terytorialnego powołany. Zatem Wnioskodawca nabywał towary i usługi związane z realizacją projektu nie jako podatnik podatku VAT, lecz jako organ władzy. Tym samym, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, jak również fakt, że Wnioskodawca nabywał towary i usługi związane z realizacją projektu nie jako podatnik podatku VAT, lecz jako organ władzy, Wnioskodawca nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. (…). Tak samo stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w Bielsko-Białej oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach indywidualnych wydanych na wniosek xx Partnerów realizujących niniejszy Projekt pn.: (…) realizowanego w ramach instrumentu wdrażanego przez Komisję Europejską - tzw. Programu (…).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy,

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy,

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wobec tego należy stwierdzić, że za podatnika VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów opodatkowanej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Ponadto należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy,

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 ust. 1 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1 ze zm.), zgodnie z którym

Krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. (…)

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do treści art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.),

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym,

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że są Państwo zarejestrowani jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Dążąc do poprawy jakości powietrza od 2019 roku, realizują Państwo program pn. (…), realizowanego w ramach instrumentu wdrażanego przez Komisję Europejską - tzw. Programu (…).

Projekt jest realizowany przez Państwa w partnerstwie z xx innymi podmiotami, w przeważającej większości gminami z województwa. W ramach projektu podejmowane są działania na rzecz poprawy jakości powietrza (…).

Projekt jest realizowany wspólnie przez partnerów (beneficjentów) i koordynowany przez Województwo (beneficjent koordynujący) jako lidera Projektu. Umowa partnerska zawarta pomiędzy liderem a partnerami, szczegółowo wskazuje jaki zakres prac ma do wykonania w ramach projektu każdy z partnerów.

Instytucją, która nadzoruje realizację projektu w programie jest Komisja Europejska. Przepływ środków jest następujący: Województwo, otrzymuje środki z Komisji Europejskiej a następnie przekazuje ich część, we właściwej wysokości, wynikającej z wniosku aplikacyjnego i harmonogramu realizacji projektu, pozostałym partnerom.

Towary i usługi nabyte przez Państwa związane z realizacją powyższego projektu nie były wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług generujących po Państwa stronie podatek należny lub czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Dofinansowanie ze środków UE otrzymane przez Państwa na realizację projektu nie stanowi zapłaty za dostawę towarów lub świadczenie usług.

W ramach realizacji Projektu ponosili Państwo wydatki jedynie w związku z działaniami w Projekcie i nie zawierali Państwo żadnych umów cywilnoprawnych dotyczących świadczenia przez niego odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Nie wykorzystywali Państwo towarów lub usług nabytych w ramach Projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Gmina nie będzie świadczyć na rzecz mieszkańców usług polegających na wymianie urządzeń grzewczych. Zakupu urządzeń grzewczych będzie dokonywał wyłącznie mieszkaniec. W ramach realizacji projektu Gmina nie będzie zawierała z mieszkańcami Gminy umów. Gmina będzie wyłącznie rozdysponować dofinansowanie, które otrzyma w ramach innego projektu. Gmina w ramach ww. projektu nie będzie również dokonywała wymiany urządzeń grzewczych w obiektach użyteczności publicznej.

Na tle powyższego opisu sprawy mają Państwo wątpliwości w kwestii braku prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z wydatków poniesionych na realizację Projektu.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z opisu sprawy – nie wykorzystują Państwo towarów lub usług nabytych w ramach realizacji Projektu do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Projekt realizowany jest w zakresie zadań publicznych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami prawa (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym), do realizacji których Gmina została, jako jednostka samorządu terytorialnego, powołana.

Tym samym, nie mają Państwo – na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy – prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturach dokumentujących zakup towarów i usług związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją ww. projektu.

Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).