Interpretacja dotyczy oceny, czy realizacja umowy Cash Sweep przez Wnioskodawcę, będącego jedną ze stron umowy, skutkuje świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, umowa dotyczy świadczenia usług przez bank "X", które mają na celu kompleksowe zarządzanie płynnością stron umowy, opierając się na środkach własnych Spółek oraz na linii kredytowej udostępnionej przez bank "X". Wszystkie świadczenia związane z umową, w tym rozliczenia, są realizowane wyłącznie przez bank "X". Wnioskodawca nie dokonuje żadnych świadczeń na rzecz banku "X" ani innych stron umowy, a także nie otrzymuje wynagrodzenia. Odsetki wypłacane Wnioskodawcy przez bank "X" od sald dodatnich traktowane są jako odsetki od lokat bankowych. Organ podatkowy uznał, że w związku z realizacją umowy Cash Sweep przez Wnioskodawcę nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, co potwierdza prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
5 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 31 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy w związku z realizacją umowy Cash Sweep po stronie Wnioskodawcy, będącego jedną ze stron ww. umowy, dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 z zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Uzupełnili go Państwo pismem z 12 października 2022 r. (wpływ 12 października 2022 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 października 2022 r. (wpływ 26 października 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
„A” Spółka Akcyjna (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) prowadzi działalność w zakresie wydobycia, przetwórstwa i sprzedaży (`(...)`). Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Spółka przystąpiła do umowy o świadczenie usługi Cash Sweep (dalej: CS) oferowanej przez „X” (dalej: bank „X”).
Umowa w sprawie świadczenia usługi CashSweepPL została zawarta pomiędzy „X” a „B”, „A” i „C” 10 stycznia 2009 r. w (`(...)`) (zwanymi dalej: Spółkami). 1 sierpnia 2019 r. strony umowy zawarły Aneks do Umowy.
Przedmiotem umowy jest świadczenie usług przez bank „X” służących kompleksowemu zarządzaniu płynnością stron umowy, który opiera się zarówno na środkach własnych Spółek, stron umowy, ale także na linii kredytowej udostępnionej przez bank „X”.
Każda ze Spółek, w tym Wnioskodawca, posiada indywidualne rachunki bankowe w „X”. W celu realizacji umowy bank „X” otworzył tzw. Techniczny Rachunek Konsolidacyjny, który należy do banku. Jest to rachunek, który służy do dokonywania rozliczeń przez bank „X”.
Środki służące realizacji umowy pochodzą z sald dostępnych na rachunkach poszczególnych Spółek będących stronami umowy oraz z przyznanej linii kredytowej przez bank „X”. W ramach umowy Spółki korzystają z limitu dostępności środków, którymi mogą dysponować, przy czym limit ten odnosi się do każdej ze Spółek z osobna, jak i łącznie do wszystkich Spółek będących stronami umowy CS. Innymi słowy, z przyznanego limitu może w całości skorzystać jedna ze Spółek, ale do jego wysokości określonej w umowie, mogą z niego korzystać wszystkie Spółki łącznie.
Cash Sweep to w ogólnym ujęciu instrument zabezpieczający wierzytelności kredytowe banku, które to realizują się o zabezpieczenie nadwyżki środków zgromadzonych na rachunkach bankowych (salda dodatnie) do spłaty należności kredytowej (salda ujemne). W przypadku będących przedmiotem wniosku, jest to usługa połączona z zarządzaniem przez bank „X” płynnością stron umowy – skonsolidowanym korzystaniem ze środków własnych Spółek, ale przede wszystkim z linii kredytowej udostępnionej przez Bank.
W ramach realizacji przedmiotowej Umowy, Bank otwiera Techniczny Rachunek Konsolidacyjny (dalej: TRK), który pełni rolę rachunku rozliczeniowego, w celu umożliwienia Bankowi wykonania usługi.
Usługa jest realizowana przez bank „X” w następujący sposób:
1. Najwcześniej o godzinie 17:30, jednak nie wcześniej niż przed rozliczeniem przez Bank płatności przychodzących na Rachunki trzecią sesją systemu płatniczego Elixir, każdego dnia roboczego, Bank dokonuje następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków:
a) ustalenie salda na każdym z Rachunków;
b) zsumowanie wszystkich sald ujemnych oraz wszystkich sald dodatnich na Rachunkach oraz ustalenie, która z tych sum jest niższa, a która wyższa w wartościach bezwzględnych;
c) przeniesienie całości sald składających się na sumę sald, która okazała się niższa w wartościach bezwzględnych z rachunków, na których te salda wystąpiły na TRK;
d) przeniesienie części sald składających się na sumę sald, która okazała się wyższa w wartościach bezwzględnych z Rachunków Klientów, na których te salda wystąpiły na TRK w takiej wysokości aby przeniesiona na TRK suma sald dodatnich równała się sumie przeniesionych sald ujemnych, przy czym z każdego Rachunku zostanie przeniesiona tylko taka kwota, której udział w całości kwot przenoszonych stosownie do postanowień tego punktu, odpowiada udziałowi salda tego Rachunku w sumie sald składających się na wyższą wartość bezwzględną.
2. Do godziny 9:00 każdego dnia roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały czynności, o których mowa w ust. 1, Bank dokonywać zwrotnego przeniesienia na rachunki sald przeniesionych na TRK poprzedniego Dnia Roboczego.
W związku z umową jej strony ustanowiły na rzecz banku „X” wzajemne poręczenia do kwoty 50 mln zł, co stanowi przede wszystkim zabezpieczenie linii kredytowej przyznanej przez bank „X”, a poręczenie zabezpiecza interesy Banku.
W związku z wykonywaniem umowy bank „X” pobiera wynagrodzenie, które zgodnie z umową dotyczy:
a) rozliczenie salda ujemnego
Zgodnie z zapisami umowy, rozliczenie salda ujemnego odbywa się w ten sposób, że w pierwszym dniu roboczym każdego miesiąca kalendarzowego Bank pobiera od każdej Spółki prowizję za okresowe powstanie salda ujemnego liczoną dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, w stosunku do której (Spółki) kwota salda klienta w poprzednim miesiącu stanowiła saldo ujemne.
WIBOR O/N * SU *LD
365
gdzie:
· WIBOR O/N – stopa oprocentowania oferowana dla depozytów w PLN podana na stronie WIBO serwisu R. o godzinie 11:00 lub około tej godziny czasu warszawskiego,
· SU – oznacza kwotę salda ujemnego powstałego w danym dniu, transferowanego zgodnie z par. 3 ust. 1 Umowy,
· LD – oznacza liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 1, a transakcją dotyczącą SU, o której mowa w par. 3 ust. 2 Umowy;
b) rozliczenie salda dodatniego
Zarządzanie przepływami odbywa się przez bank „X” w ramach czynności wskazanych w umowie. Rozliczenia, jak wyżej wskazano z bankiem „X”, wyglądają następująco:
1. Bank pobiera odsetki (prowizję) od Spółki/Spółek, których rachunki wykazują salda ujemne,
2. Bank wypłaca odsetki Spółce/Spółkom, których rachunki wykazują salda dodatnie.
W całym systemie zarządzania przepływami środków z/na rachunki Spółek realizowane przez Techniczny Rachunek Konsolidacyjny, świadczenia oraz rozliczenia dokonywane są wyłącznie przez bank „X” – w ogólnym ujęciu opierają się na udostępnieniu kapitału (w przypadku sald ujemnych) oraz korzystaniu z kapitału (w przypadku sald dodatnich) konsolidowanych na technicznym rachunku.
Rozliczenia wynikające z realizacji przedmiotowej transakcji dokonywane są na rachunkach bankowych Uczestników. W związku z rozliczeniami, których dokonuje bank „X”, naliczone odsetki na zasadach wskazanych w umowie i przedstawione w opisie stanu faktycznego, w okresach miesięcznych obciążają (przy saldach ujemnych) lub względnie zapisywane są na rachunek bankowy (przy saldach dodatnich) Spółek, stron umowy, a zatem także Wnioskodawcy.
Wszelkie świadczenia związane z przedmiotową umową wykonywane są przez bank „X”, w tym także rozliczenia wynikające z tej umowy.
1. W odpowiedzi na pytanie: „Czy Spółka, w ramach zawartej umowy o świadczenie usługi Cash Sweep, wykonuje jakiekolwiek czynności na rzecz Banku i/lub pozostałych podmiotów uczestniczących w umowie?”,
wskazali Państwo: „Po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi do świadczeń na rzecz banku „X” i/lub pozostałych stron umowy CS (innych Spółek)”.
2. W odpowiedzi na pytanie: „Czy z tytułu wykonywania tych czynności, Spółce przysługuje wynagrodzenie? Jeśli tak – od kogo: czy od Banku, czy od pozostałych podmiotów uczestniczących w umowie?”,
wskazali Państwo: „Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie, gdyż odnosząc się do odpowiedzi na pytanie oznaczone jako 1 nie dochodzi do żadnych świadczeń ze strony Wnioskodawcy na rzecz pozostałych stron umowy a zatem innych Spółek oraz banku „X”, za które jest mu należne wynagrodzenie. Ewentualne otrzymanie przez Wnioskodawcę odsetek od banku „X” od salda dodatniego – na zasadach opisanych w stanie faktycznym – należy traktować jak otrzymanie odsetek od lokat bankowych – co znajduje wyraz we wniosku złożonym przez Wnioskodawcę”.
3. W odpowiedzi na pytanie: „Czy podmioty uczestniczące w umowie o świadczenie usługi Cash Sweep, wykonują względem siebie jakieś świadczenia, z tytułu których otrzymują wynagrodzenie? Jeśli tak – prosimy opisać jakie to są świadczenia”,
wskazali Państwo: „Świadczenia w związku z umową wykonuje bank „X” i w związku z tymi świadczeniami pobiera wynagrodzenie na zasadach szczegółowo opisanych we wniosku. Bank „X” pobiera wynagrodzenie od sald ujemnych na rachunku, natomiast wypłaca odsetki od sald dodatnich, przy czym w ocenie Wnioskodawcy nie jest to wynagrodzenie na rzecz uczestnika umowy CS, a zatem także Wnioskodawcy innego niż bank „X”, gdyż nie ma tu żadnego świadczenia z ich strony – wypłata odsetek, co Wnioskodawca wskazał we wniosku należy te odsetki traktować jak odsetki od lokat bankowych. Pomiędzy uczestnikami umowy, a zatem także Wnioskodawcy nie dochodzi do świadczeń, za które otrzymują wynagrodzenie”.
Czy w związku z realizacją umowy CS po stronie Wnioskodawcy, będącego jedną ze stron umowy CS realizowanej na zasadach opisanych we wniosku, dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931) – dalej ustawa VAT (podatek od towarów i usług)?
Cash Sweep stanowi umowę nienazwaną, przy czy sam mechanizm oparty jest o zabezpieczenie spłat wierzytelności – zazwyczaj kredytowych banków – poprzez wykorzystanie nadwyżek na koncie dłużnika bądź dłużników do spłaty ich zobowiązań. W przypadku linii kredytowej udzielanej przez bank, będzie to transfer środków stanowiących nadwyżki na rachunkach dłużników banku, do spłat jego wierzytelności. W modelu przyjętym w umowie, Cash Sweep połączony jest z zarządzaniem płynnością Spółek, stron umowy CS, przy czym wszelkie rozliczenia oraz zarządzanie środkami w ramach umowy CS dokonywane są przez bank. Spółki są niejako biernymi uczestnikami umowy, a co istotne między Spółkami nie występują świadczenia, za które Wnioskodawca wypłacałby lub otrzymywał wynagrodzenie od pozostałych Spółek, stron umowy CS.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.
Stosownie do art. 8 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.
Wykładnia powyższych przepisów wskazuje, że co do zasady świadczenie usług w rozumieniu podatku VAT podlega temu podatkowi o ile ma charakter odpłatny.
Dodatkowo, mimo szerokiej definicji świadczenia usług, należy podkreślić, że aby mówić o świadczeniu usługi po stronie określonego podmiotu konieczne jest zidentyfikowanie beneficjenta tej usługi, który otrzymuje faktycznie korzyść z takiego świadczenia. Brak beneficjenta usługi powoduje, że nie występuje czynność opodatkowana w rozumieniu ustawy o VAT. Tym samym pomiędzy wykonaną usługą a należnym za nią wynagrodzeniem musi istnieć bezpośredni związek wynikający z konkretnej czynności pomiędzy świadczeniodawcą a świadczeniobiorcą. Stosunek pomiędzy świadczeniodawcą a świadczeniobiorcą przejawia się wówczas:
· w następstwie zobowiązania (świadczeniodawcy) do wykonania usługi, druga strona (świadczeniobiorca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
· świadczeniu świadczeniodawcy, odpowiada wzajemne świadczenie świadczeniodawcy, polegające najczęściej na obowiązku zapłaty za wykonaną na jego rzecz usługę.
W przypadku opisanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku, świadczeniodawcą usług CS jest bank „X”, a świadczeniobiorcami są poszczególne Spółki w tym Wnioskodawca, które korzystają z usługi Banku.
Jak wskazano w opisie przedmiotu świadczenia wynikającego z umowy CS, to bank „X” zobowiązany jest do zarządzania środkami pieniężnymi na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego, a także do dokonywania rozliczeń ze stronami umowy – beneficjentami świadczeń.
Wynagrodzenie banku „X” to przede wszystkim odsetki od rachunków z saldami ujemnymi, które zgodnie z umową stanowią podstawę do udostępnienia przez Bank środków pieniężnych w ramach skonsolidowanych rozliczeń – opisanych przez Wnioskodawcę w stanie faktycznym. Co prawda również Wnioskodawca oraz pozostałe Spółki mogą otrzymywać odsetki od banku, na zasadach opisanych w stanie faktycznym, przy czym w tej sytuacji należy podkreślić, że Bank wypłaca je w przypadku sald dodatnich, a zatem w odniesieniu do środków, z których to bank „X” korzysta w wykonaniu umowy na zasadzie niejako depozytu – zatem wypłacone odsetki należy traktować jak odsetki od lokat bankowych.
W ocenie Wnioskodawcy, ani Wnioskodawca ani pozostałe Spółki nie są świadczeniodawcami na rzecz banku „X” – nie wynika to zarówno z umowy, jak i faktycznych czynności, którym można przypisać cechy świadczeń ze strony Wnioskodawcy lub innych Spółek. Nie występuje tu żadne świadczenie ze strony Wnioskodawcy czy innych Spółek będących stronami umowy, w których Bank mógłby wystąpić jako beneficjent świadczenia.
Jak wskazał Wnioskodawca, ze względu na przedmiot umowy CS oraz zakres świadczeń, które, w ocenie Wnioskodawcy, dokonywane są tylko przez bank „X”, nie występują świadczenia pomiędzy pozostałymi stronami, tj. pomiędzy Wnioskodawcą a innymi Spółkami. Udział w umowie CS innych niż bank „X” stron, ma charakter bierny – zarówno zarządzanie środkami w ramach CS, jak i rozliczanie umowy odbywa się tylko na poziomie bank „X” – uczestnik umowy CS.
W modelu CS będącym przedmiotem umowy zarówno zarządzanie środkami dostępnymi na kontach, jak i rozliczenia z poszczególnymi Spółkami, to świadczenia, które realizuje bank „X” i za które pobiera wynagrodzenie – jak już wyżej wskazał Wnioskodawca, w przypadku odsetek wypłacanych przez Bank należy je traktować jako odsetki od lokaty.
W ocenie Wnioskodawcy, po jego stronie nie dochodzi do żadnych świadczeń na rzecz pozostałych Spółek. Spółki te nie świadczą także na rzecz Wnioskodawcy. Umowa nie przewiduje dla Wnioskodawcy opłat czy wynagrodzenia od pozostałych uczestniczących w umowie CS Spółek.
W ocenie Wnioskodawcy, nie ma tu znaczenia, że indywidualne rachunki (Wnioskodawcy i Spółek) są objęte umową CS i dochodzi tu do udostępnienia/korzystania ze środków zgromadzonych na rachunkach. Wnioskodawca podkreśla, że wszelkie usługi, w tym związane z zarządzaniem saldami odbywają się w ramach skonsolidowanych operacji na poziomie banku „X”, zgodnie z modelem opisanym w stanie faktycznym. To bank „X” świadczy usługi udostępnienia kapitału, za które pobiera wynagrodzenie, lub korzysta z kapitału Spółek, za które wypłaca odsetki – a zatem jak wyżej wskazał Wnioskodawca, odbywa się to analogicznie jak w przypadku lokat bankowych.
Z ostrożności, w ocenie Wnioskodawcy, nie można kwalifikować udziału Wnioskodawcy i innych Spółek w CS jako pożyczki udzielane/otrzymywane. Udostępnianie środków pieniężnych w ramach struktury Cash Sweep ma jednak inny charakter niż udostępnianie środków pieniężnych w ramach pożyczki.
Najbardziej istotną różnicą jest brak wskazania kwoty pożyczonych środków (czy też możliwego do wykorzystania indywidualnego limitu), co stanowi element konieczny umowy pożyczki, co wynika z art. 720 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. `(...)`): „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”.
W opisanym modelu CS nie dochodzi do ustalenia pomiędzy Wnioskodawcą a pozostałymi Spółkami kwot odnoszonych do możliwych do wykorzystania/udostępnienia środków pieniężnych pomiędzy Spółkami. Zarówno kwoty limitów możliwych do wykorzystania (także w ramach linii kredytowej) oraz zarządzanie potrzebami w zakresie przepływów uczestników CS, leży po stronie banku „X” – to bank dysponuje zarówno środkami pochodzącymi z nadwyżek sald, ale w ramach konsolidacji rozliczeń, zarządza także saldami z niedoborem (salda ujemne). W tym zakresie dysponentem środków jest „X” i jak już Wnioskodawca wskazał, zobowiązany jest do rozliczeń z Wnioskodawcą oraz pozostałymi uczestnikami na zasadach opisanych we wniosku.
Końcowo, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z umową CS po stronie Wnioskodawcy oraz innych Spółek będących stronami umowy CS, nie dochodzi do świadczenia odpłatnych usług w rozumieniu podatku VAT. Wnioskodawca, a także pozostałe Spółki, jest tylko beneficjentem świadczeń dokonywanych przez bank „X”, który realizuje umowę „X”.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ustawy.
Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy:
Towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
- w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
- świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy).
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.
W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.
Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.
Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.
W myśl art. 8 ust. 2 ustawy:
Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:
użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Z powyższych zapisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:
- w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia – w całości lub w części – podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
- w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.
Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.
Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Rozliczenia wynikające z realizacji przedmiotowej transakcji dokonywane są na rachunkach bankowych Uczestników. W związku z rozliczeniami, których dokonuje bank „X”, naliczone odsetki na zasadach wskazanych w umowie i przedstawione w opisie stanu faktycznego, w okresach miesięcznych obciążają (przy saldach ujemnych) lub względnie zapisywane są na rachunek bankowy (przy saldach dodatnich) Spółek, stron umowy, a zatem także Wnioskodawcy.
Wszelkie świadczenia związane z przedmiotową umową wykonywane są przez bank „X”, w tym także rozliczenia wynikające z tej umowy.
Po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi do świadczeń na rzecz banku „X” i/lub pozostałych stron umowy CS (innych Spółek).
Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie, nie dochodzi do żadnych świadczeń ze strony Wnioskodawcy na rzecz pozostałych stron umowy, a zatem innych Spółek oraz banku „X”, za które jest mu należne wynagrodzenie. Ewentualne otrzymanie przez Wnioskodawcę odsetek od banku „X” od salda dodatniego – na zasadach opisanych w stanie faktycznym – należy traktować jak otrzymanie odsetek od lokat bankowych – co znajduje wyraz we wniosku złożonym przez Wnioskodawcę.
Świadczenia w związku z umową wykonuje bank „X” i w związku z tymi świadczeniami pobiera wynagrodzenie na zasadach szczegółowo opisanych we wniosku. Bank „X” pobiera wynagrodzenie od sald ujemnych na rachunku, natomiast wypłaca odsetki od sald dodatnich, przy czym, w ocenie Wnioskodawcy, nie jest to wynagrodzenie na rzecz uczestnika umowy CS, a zatem także Wnioskodawcy innego niż bank „X”, gdyż nie ma tu żadnego świadczenia z ich strony – wypłata odsetek, co Wnioskodawca wskazał we wniosku należy te odsetki traktować jak odsetki od lokat bankowych. Pomiędzy uczestnikami umowy, a zatem także Wnioskodawcą nie dochodzi do świadczeń, za które otrzymują wynagrodzenie.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy w związku z realizacją umowy CS po stronie Wnioskodawcy, będącego jedną ze stron umowy CS realizowanej na zasadach opisanych we wniosku, dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Jak wskazał Wnioskodawca, przedmiotem umowy jest świadczenie usług przez Bank służących kompleksowemu zarządzaniu płynnością stron umowy, który opiera się zarówno na środkach własnych Spółek, stron umowy, ale także na linii kredytowej udostępnianej przez Bank. Zarządzanie przepływami odbywa się przez Bank w ramach czynności wskazanych w umowie. Bank pobiera odsetki (prowizję) od Spółki/Spółek, których rachunki wskazują salda ujemne i wypłaca odsetki Spółce/Spółkom, których rachunki wskazują salda dodatnie. Zarządzanie przepływami środków z/na rachunki Spółek realizowane jest przez Techniczny Rachunek Konsolidacyjny. Świadczenia oraz rozliczenia dokonywane są wyłącznie przez Bank – w ogólnym ujęciu opierają się na udostępnieniu kapitału (w przypadku sald ujemnych) oraz korzystaniu z kapitału (w przypadku sald dodatnich).
Przedstawiony w opisie sprawy mechanizm umowy Cash Sweep odpowiada tzw. umowie cash poolingu, która jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące zazwyczaj do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie.
Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Umowa „cash poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.
Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.
Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który obsługuje umowę Cash Sweep. To Bank wykonuje na rzecz Wnioskodawcy szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash poolingu. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.
Wnioskodawca, jako korzystający z umowy Cash Sweep nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie – jak wynika z wniosku:
- wszelkie świadczenia związane z przedmiotową umową wykonywane są przez bank „X”, w tym także rozliczenia wynikające z tej umowy,
- po stronie Wnioskodawcy nie dochodzi do świadczeń na rzecz banku „X” i/lub pozostałych stron umowy CS (innych Spółek),
- Wnioskodawcy nie przysługuje wynagrodzenie,
- pomiędzy uczestnikami umowy, a zatem także Wnioskodawcą nie dochodzi do świadczeń, za które otrzymują wynagrodzenie.
Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako korzystającego z systemu zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez Niego w ramach zawartej Umowy o świadczenie usługi Cash Sweep, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności w ramach opisanej Umowy nie stanowią również nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy.
W związku z powyższym, działalność Wnioskodawcy w ramach umowy Cash Sweep, nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie są Państwo podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z uczestnictwem ww. umowie, Wnioskodawca nie wykonuje czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Podsumowując, w związku z realizacją umowy CS po stronie Wnioskodawcy, będącego jedną ze stron umowy CS realizowanej na zasadach opisanych we wniosku, nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili