Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia stawki podatku VAT (podatek od towarów i usług) dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia stawki podatku VAT dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oraz określenia podstawy opodatkowania. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 6 października 2022 r. (wpływ 6 października 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina Miasto jest jednostką samorządu terytorialnego. Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Gmina Miasto prowadzi postępowania celem wydania zaświadczeń o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w trybie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1495).

Na podstawie umowy sprzedaży lokalu zawartej w roku 1983 użytkownik wieczysty nabył udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i uiścił za czas trwania użytkowania wieczystego opłatę jednorazowo. Z dniem 1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego ww. gruntu przekształciło się w prawo własności na podstawie ww. ustawy. Dotychczas organ nie wydał zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 r., bowiem nie została ustalona wysokość opłaty przekształceniowej.

Zgodnie z art. 8 ww. ustawy, za przekształcenie opłaty nie wnoszą:

1) parki narodowe w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r. poz. 55, 471 i 1378);

2) osoby fizyczne lub ich spadkobiercy oraz spółdzielnie mieszkaniowe, w przypadku gdy:

a) wniosły jednorazowo opłaty roczne za cały okres użytkowania wieczystego,

b) użytkowanie wieczyste uzyskały na podstawie:

- art. 7 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. poz. 279 oraz z 1985 r. poz. 99),

- innych tytułów prawnych, w zamian za wywłaszczenie lub przejęcie nieruchomości gruntowej na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 5 grudnia 1990 r.

Ustalono, iż użytkownik wieczysty nie jest zarówno osobą ani spadkobiercą osoby, która opłatę wniosła jednorazowo, zatem nie zachodzą przesłanki zawarte w ww. przepisie do zwolnienia z opłaty przekształceniowej. W myśl przepisu art. 21 ust. 2a ww. ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, jeżeli w dniu przekształcenia nie obowiązywała opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego, właściwy organ ustala po tym dniu tę opłatę, stosując odpowiednio przepis art. 72 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, na podstawie wartości nieruchomości określonej na dzień przekształcenia. Opłata, o której mowa w zdaniu pierwszym, stanowi podstawę wymiaru opłaty określonej w art. 7 ust. 1.

Zgodnie z art. 7 ww. ustawy przekształceniowej:

1. Z tytułu przekształcenia nowy właściciel gruntu ponosi na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu opłatę.

2. Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia.

Z uwagi na powyższe, tut. organ podjął czynności mające na celu ustalenie opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Na zlecenie organu rzeczoznawca majątkowy określił wartość nieruchomości w operacie szacunkowym na dzień przekształcenia tj. 1 stycznia 2019 r. Podana w operacie wartość rynkowa stanowi wartość netto, nie zawiera opłat i podatków, w szczególności podatku VAT. Określona wartość nieruchomości stanowi podstawę do ustalenia wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, jako iloczynu wartości nieruchomości i stawki procentowej, o której mowa w art. 72 ust. 3 Ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Pytanie

Z uwagi na fakt, iż oddanie gruntu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 roku opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nie podlegały opodatkowaniem podatkiem VAT. Czy obliczoną w trybie art. 21 ust. 2a ustawy przekształceniowej kwotę opłaty z tytułu użytkowania wieczystego należy powiększyć o kwotę podatku VAT 23%?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w tym opisywanym przypadku opłatę z tytułu użytkowania wieczystego w celu wydania zaświadczenia o potwierdzeniu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z mocy prawa, wyliczoną na dzień 1 stycznia 2019 roku, w przypadku, gdy oddanie w użytkowanie wieczyste nastąpiło przed 1 maja 2004 należy powiększyć o kwotę podatku VAT 23%.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm. (zwanej dalej „ustawą o VAT”) – opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.

W stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. (ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.), ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Czynność ta była natomiast traktowana jako opodatkowana tym podatkiem od 1 maja 2004 r. na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 25 lutego 2021 r. C-604/19 jednoznacznie przesądził, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w trybie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 2040) stanowi dostawę towarów dla celów opodatkowania podatkiem VAT. Rozstrzygnięcie TSUE zawarte w ww. wyroku powoduje brak możliwości traktowania czynności przekształcenia użytkowania wieczystego we własność jako kontynuacji pierwotnej czynności pomiędzy stronami, tj. dostawy towaru (gruntu) dokonanej w drodze czynności ustanowienia tego użytkowania wieczystego.

W rezultacie – w kontekście opodatkowania VAT czynności związanych z użytkowaniem wieczystym (całościowego rozliczenia podatku VAT z tego tytułu – od ustanowienia tego prawa aż po jego przekształcenie we własność z mocy prawa) – należy wyróżnić dwie odrębne dostawy towaru (gruntu):

1. czynność ustanowienia użytkowania wieczystego, skutkującą przekazaniem użytkownikowi wieczystemu władztwa ekonomicznego nad gruntem (właściciel gruntu – władztwo prawne, użytkownik wieczysty – władztwo ekonomiczne). Podstawa prawna czynności: art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o VAT, któremu w tej sytuacji odpowiada art. 14 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE;

2. czynność przekształcenia użytkowania wieczystego we własność z mocy prawa, skutkującą przeniesieniem przez dotychczasowego właściciela gruntu władztwa prawnego na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego z mocy prawa – transformacja dotychczasowego użytkownika wieczystego w nowego właściciela (władztwo prawne i ekonomiczne). Podstawa prawna czynności: art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, któremu w tej sytuacji odpowiada art. 14 ust. 2 lit. a dyrektywy 2006/112/WE.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie ustalenia stawki podatku VAT dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy:

Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146a pkt 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Natomiast stosownie do art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy:

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, na podstawie umowy sprzedaży lokalu zawartej w roku 1983 użytkownik wieczysty nabył udział w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej. Z dniem 1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego ww. gruntu przekształciło się w prawo własności na podstawie ustawy przekształceniowej.

Państwa wątpliwości dotyczą stawki podatku VAT dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

W celu rozstrzygnięcia Państwa wątpliwości wskazać należy, że 22 grudnia 2021 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną znak PT1.8101.2.2021. Została ona opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z 29 grudnia 2021 r. poz. 14.

Interpretacja ta dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej w prawo własności, dokonanego z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2040, dalej: „ustawa o przekształceniu”).

Z ww. interpretacji ogólnej jednoznacznie wynika, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów w prawo własności nieruchomości z mocy ustawy o przekształceniu należy traktować jako przeniesienie prawa własności do towaru w zamian za odszkodowanie, a nie jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem, przekształcenie – na podstawie ww. ustawy o przekształceniu – prawa wieczystego użytkowania gruntów (ustanowionego zarówno przed 1 maja 2004 r. jak i po 1 maja 2004 r.) w prawo własności, stanowi odrębną od oddania w użytkowanie wieczyste czynność podlegającą opodatkowaniu i należy stosować stawkę podatku właściwą dla tej drugiej, osobnej czynności.

Tym samym opłaty z tytułu przekształcenia ustanowionego zarówno przed 1 maja 2004 r. jak i po 1 maja 2004 r. prawa użytkowania wieczystego w prawo własności podlegają opodatkowaniu stawką podatku od towarów i usług właściwą w momencie przekształcenia przedmiotowego prawa.

Skoro – jak wynika z powołanej interpretacji ogólnej – przekształcenie jest odrębną czynnością od ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, i skoro jest to osobna czynność, to moment ustanowienia prawa nie ma wpływu na stawkę podatku od opłat za przekształcenie, gdyż należy stosować stawkę właściwą dla tej drugiej, osobnej czynności.

W konsekwencji, należy stosować stawkę obowiązującą w momencie przekształcenia (tj. 1 stycznia 2019 r.) – a więc w wysokości 23%.

Podsumowując, określenie wysokości stawki podatku VAT dla opłat z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności uzależnione jest od momentu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W konsekwencji, w niniejszej sprawie do opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności, które nastąpiło z dniem 1 stycznia 2019 r. na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa wieczystego użytkowania gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, należy zastosować stawkę podatku VAT w wysokości 23%.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie ustalenia stawki podatku VAT dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie ustalenia stawki podatku VAT dla opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Natomiast w pozostałym zakresie wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, jak również w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).