0114-KDIP4-3.4012.427.2022.2.MP

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

30 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 28 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych uczestnictwa w strukturze cash-poolingu.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 września 2022 r. (wpływ 2 września 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania:

‒ A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością;

2. Zainteresowani niebędący stroną postępowania:

‒ B. spółka akcyjna;

‒ C. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Opis zdarzenia przyszłego

A. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną, dalej: Spółka) wraz z: B. spółka akcyjna oraz C. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowani niebędący stroną, dalej łącznie ze Spółką: Zainteresowani) zamierzają zawrzeć umowę (dalej: Umowa) i przystąpić do oferowanej przez bank z siedzibą w Polsce (dalej: Bank) usługi zarządzania środkami pieniężnymi, tzw. cash pooling (dalej: Usługa lub Cash-pool). Spółka oraz Zainteresowani to podmioty posiadające rezydencję podatkową w Polsce.

Zainteresowani są podmiotami powiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., dalej: VAT (podatek od towarów i usług) lub ustawa o VAT) i ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.), natomiast Bank nie jest podmiotem powiązanym z Zainteresowanymi.

Celem Usługi świadczonej przez Bank jest zwiększenie efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi firm należących do jednej grupy kapitałowej, ale będących oddzielnymi podmiotami prawnymi. Zastosowanie Cash-poola umożliwia zarządzanie wspólną płynnością na poziomie grupy.

Zainteresowani mają być uczestnikami Usługi.

Za pomocą Cash-poola można skompensować niedobory środków Zainteresowanych, u których wystąpią, nadwyżkami pozostałych oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. To oznacza, że w strukturze Cash-poola występują co najmniej trzy podmioty:

1. podmiot posiadający nadwyżkę środków pieniężnych,

2. podmiot posiadający niedobór środków pieniężnych,

3. bank świadczący usługę kompleksowego zarządzania środkami pieniężnymi.

Schemat Usługi

Bank otworzy na podstawie odrębnej umowy i będzie prowadził indywidualne rachunki bankowe na rzecz ich posiadaczy (dalej: Posiadacze Rachunków) o charakterze rachunków bieżących w walucie polskich złotych (dalej: Rachunki). Każdy z Rachunków będzie służył do prowadzenia bieżących rozliczeń na zlecenie poszczególnego Posiadacza Rachunku. Każdy z Posiadaczy Rachunku udzieli Bankowi pełnomocnictwa, do dysponowania środkami pieniężnymi na swoim Rachunku.

Posiadaczami Rachunków będą Zainteresowani.

Dla jednego z Posiadaczy Rachunków wskazanego w Umowie, Bank będzie prowadził dwa bieżące rachunki bankowe (dalej: Posiadacz Główny): Rachunek Główny i Rachunek Rozliczeniowy.

W niniejszym stanie faktycznym Posiadaczem Głównym będzie Spółka.

Na podstawie odrębnej umowy, Bank udzieli każdemu z Posiadaczy Rachunków kredytu (tzw. kredyt umbrella facility) w jego Rachunku (dalej: Kredyt). W ramach Kredytu każdy uczestnik Cash-poola będzie mieć przyznany indywidualny limit. Główny limit będzie udostępniony Posiadaczowi Głównemu, natomiast mniejsze limity zostaną przyznane pozostałym Posiadaczom Rachunków. Każdy z Posiadaczy Rachunków w ramach Usługi będzie mógł korzystać z własnych środków na Rachunku oraz z limitu przyznanego mu w ramach Kredytu. Posiadacze Rachunków będą mogli wykorzystywać przyznany im w ramach Kredytu limit, jeżeli środki pieniężne na ich Rachunkach będą niewystarczające do pokrycia sald ujemnych.

Schemat rozliczeń w ramach Usługi

Na koniec każdego dnia roboczego Bank będzie dokonywał operacji matematycznego (nie fizycznego) sumowania sald na Rachunkach Posiadaczy Rachunków (Rachunku Rozliczeniowym oraz pozostałych Rachunkach, z wyłączeniem Rachunku Głównego, którego saldo nie będzie sumowane).

W przypadku, gdy łączne saldo Rachunków będzie dodatnie, Bank niezwłocznie przekaże z Rachunku Rozliczeniowego na Rachunek Główny kwotę środków pieniężnych odpowiadającą wysokości tego salda.

W przypadku, gdy łączne saldo Rachunków będzie ujemne, Bank niezwłocznie przekaże z Rachunku Głównego na Rachunek Rozliczeniowy kwotę środków pieniężnych o równowartości ww. salda ujemnego.

Na koniec każdego dnia roboczego oraz po wykonaniu czynności opisanych powyżej:

1. jeżeli Posiadacz Rachunku (inny niż Posiadacz Główny) wykorzysta limit przyznany mu w ramach Kredytu i nie spłaci go do końca dnia roboczego (saldo na jego Rachunku będzie ujemne), wówczas Bank obciąży Rachunek Rozliczeniowy kwotą tego niespłaconego limitu i dokona spłaty tego limitu środkami pochodzącymi z Rachunku Rozliczeniowego,

2. jeżeli Posiadacz Główny wykorzysta limit przyznany mu w ramach Kredytu i nie spłaci go do końca dnia roboczego (saldo ujemne), wówczas Bank (po wykonaniu operacji opisanych w pkt 1) obciąży z końcem dnia roboczego, Rachunki Posiadaczy Rachunków, kwotami odpowiadającymi łącznej kwocie niespłaconego limitu wykorzystanego w ramach Kredytu przez Posiadacza Głównego i dokona spłaty tego limitu środkami pochodzącymi z Rachunków Posiadaczy Rachunków.

W wyniku opisanych powyżej czynności, salda na Rachunkach Posiadaczy Rachunków oraz Rachunku Rozliczeniowym zostaną wyzerowane, a saldo grupy Rachunków będzie przeniesione na Rachunek Główny Posiadacza Głównego.

Jeżeli którykolwiek z Posiadaczy Rachunków spłaci limit innego Posiadacza Rachunku wynikający z zaciągniętego Kredytu, Bank będzie upoważniony i zobowiązany do obliczania odsetek cywilnoprawnych od wierzytelności nabytych przez odpowiedniego Posiadacza Rachunku w wyniku subrogacji ustawowej w rozumieniu art. 518 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm., dalej: k.c.) jaka następuje w wyniku czynności opisanej technicznie powyżej, tzn. na skutek spłaty na rzecz Banku przez innego Posiadacza Rachunku lub Posiadaczy Rachunków limitu zaciągniętego w ramach Kredytu przez Posiadacza Rachunku, który nie spłacił swojego limitu do końca dnia roboczego.

Zgodnie z subrogacją ustawową o której mowa w art. 518 § 1 k.c. Posiadacz Rachunku, który spłaci dług innego Posiadacza Rachunku wobec Banku (wierzyciela), nabywa spłaconą wierzytelność.

Kwestie dotyczące rozliczenia odsetek w Cash-poolu przez podmioty uczestniczące zostały szczegółowo opisane w Umowie.

Posiadacze Rachunków będą zobowiązani do zapłaty na rzecz Banku opłat związanych z Usługą świadczoną przez Bank na mocy Umowy.

Wszystkie operacje związane z funkcjonowaniem Cash-poola będą zautomatyzowane i nie będą wymagać zaangażowania w te operacje Zainteresowanych. Obowiązkami Banku będzie zapewnienie infrastruktury technicznej oraz wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy.

Uzupełnienie i doprecyzowanie zdarzenia przyszłego

Posiadacz Główny nie będzie dokonywał dodatkowych, innych niż pozostali uczestnicy Umowy, czynności w ramach struktury Cash poola. Dla Posiadacza Głównego Bank będzie prowadził dwa bieżące rachunki bankowe: Rachunek Główny oraz Rachunek Rozliczeniowy. Natomiast rola Posiadacza Głównego w strukturze będzie analogiczna do pozostałych uczestników i ma charakter bierny – ogranicza się do udostępniania Rachunków Bankowi, który to dokonuje operacji/rozliczeń w ramach Cash poola.

Pozostali uczestnicy nie będą wykonywali czynności w ramach struktury Cash poola na rzecz pozostałych uczestników, Posiadacza Głównego lub Banku. Rola uczestników ma charakter bierny i ogranicza się do udostępniania Rachunków Bankowi, który to dokonuje operacji/rozliczeń w ramach Cash poola. Uczestnikom nie będzie przysługiwało wynagrodzenie, z wyjątkiem odsetek od nadwyżek naliczanych w konsekwencji zarządzania środkami na Rachunkach przez Bank.

Posiadacza Głównego z pozostałymi uczestnikami struktury Cash pool będzie łączyć Umowa oraz umowa poręczenia za dług istniejący, która jest warunkiem do zawarcia Umowy. Na podstawie tejże umowy poręczenia za dług istniejący, Posiadacz Główny oraz pozostali uczestnicy Cash Poola udzielą sobie wzajemnych poręczeń spłaty wszelkich zobowiązań, jakie zostaną przez nich zaciągnięte w ramach Kredytu. Posiadacza Głównego nie będzie łączyć z pozostałymi uczestnikami struktury Cash poola żaden inny stosunek prawny (umowa).

Ponadto, Posiadacz Główny nie będzie świadczył na rzecz innych uczestników usług. Jego rola w strukturze będzie podobna do pozostałych uczestników i ma charakter bierny – będzie ograniczać się do udostępniania Rachunków Bankowi, który to dokonuje operacji/rozliczeń w ramach Cash poola. Posiadaczowi Głównemu nie będzie przysługiwało wynagrodzenie, z wyjątkiem odsetek od nadwyżek naliczanych w konsekwencji zarządzania środkami na Rachunkach przez Bank.

Pytania

1. Czy działalność Zainteresowanych jako uczestników Usługi, w tym Spółki jako Posiadacza Głównego w ramach omawianej Usługi świadczonej przez Bank, w związku z przystąpieniem do Usługi, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i oznacza działalność Zainteresowanych w charakterze podatników VAT z tego tytułu? W szczególności, czy w związku z przystąpieniem i udostępnianiem przez Zainteresowanych swoich Rachunków na potrzeby dokonywanych w ramach Usługi rozliczeń przez Bank oraz występowaniem przez Spółkę w roli Posiadacza Głównego, Zainteresowani będą dokonywać czynności opodatkowanych VAT?

2. Czy wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi powinny wpływać na rozliczenia VAT Zainteresowanych? W szczególności:

a) czy powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usług związanych z udziałem Zainteresowanych w Usłudze, oraz

b) czy powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Zdaniem Zainteresowanych, ich działalność jako uczestników Usługi, w tym Spółki jako Posiadacza Głównego w ramach omawianej Usługi świadczonej przez Bank, w związku z przystąpieniem do Usługi nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a Zainteresowani nie będą podatnikami VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem i udostępnianiem przez Zainteresowanych swoich Rachunków na potrzeby dokonywanych w ramach Usługi rozliczeń przez Bank oraz występowaniem przez Spółkę w roli Posiadacza Głównego, Zainteresowani nie będą dokonywać czynności opodatkowanych VAT.

2. Zdaniem Zainteresowanych, wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Zainteresowanych, w szczególności:

a) nie powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usług związanych z udziałem Zainteresowanych w Usłudze, oraz

b) nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Uzasadnienie dla pytania nr 1

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o VAT zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy o VAT. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

‒ w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

‒ świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy o VAT nie określają postaci wynagrodzenia.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

‒ istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

‒ wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

‒ istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

‒ odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

‒ istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości świadczenia wzajemnego.

Ponadto, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Mając na uwadze powyższe, aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, muszą być spełnione określone warunki:

‒ w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

‒ w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z Umową, Bank będzie świadczył na rzecz Zainteresowanych kompleksową usługę zarządzania środkami pieniężnymi. Cash-pool jest formą zarządzania środkami pieniężnymi w ramach Usługi świadczonej przez Bank. W ramach Umowy Bank będzie wykonywał szereg czynności na rzecz Zainteresowanych, które składają się na Usługę. W praktyce więc, to Bank występuje jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych uczestników Usługi i jest dla tych usług podatnikiem VAT.

Udział Zainteresowanych w Usłudze ma charakter bierny. Zainteresowani powierzą zarządzanie rachunkami bankowymi na podstawie zawartej Umowy Bankowi. Ich rola będzie sprowadzała się jedynie do udostępniania Bankowi Rachunków w celu umożliwienia Bankowi realizacji jego obowiązków wynikających z Umowy. Udział Zainteresowanych w Usłudze będzie sprowadzał się do ograniczonych czynności technicznych, o charakterze pomocniczym służącym świadczeniu przez Bank usług kompleksowego zarządzania środkami pieniężnymi.

Celem uczestnictwa w Usłudze przez Zainteresowanych jest zwiększenie efektywności krótkoterminowego zarządzania własnymi środkami pieniężnymi. W związku z tym, czynności dokonywane przez Zainteresowanych nie będą dokonywane w celu świadczenia usługi na rzecz innego, konkretnego podmiotu uczestniczącego w Usłudze, a co za tym idzie nie można mówić o jakiejkolwiek formie świadczenia. Uczestnictwo w Usłudze nie jest żadnym świadczeniem.

Za wykonywanie czynności w ramach Umowy Zainteresowanym, w tym Spółce występującej w roli Posiadacza Głównego nie będzie przysługiwać wynagrodzenie. Zainteresowani będą uprawnieni jedynie do otrzymania odsetek od nadwyżek naliczanych, w konsekwencji zarządzania przez Bank środkami na Rachunkach. W rezultacie, należy uznać, że transfer środków pieniężnych dokonywany w ramach Usługi na Rachunkach nie będzie stanowił wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Natomiast za czynności wykonywane w ramach Usługi, Bank będzie pobierał wynagrodzenie. Operacje związane z funkcjonowaniem Usługi będą zautomatyzowane i nie będą wymagały zaangażowania Zainteresowanych. Obowiązkami Banku będzie zapewnienie infrastruktury technicznej oraz wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy (np. sumowanie sald na Rachunkach Posiadaczy Rachunków). W związku z tym, w roli usługodawcy występuje jedynie Bank, gdyż dokonuje kompleksowej usługi i pobiera z tego tytułu wynagrodzenie. Bank jako usługodawca dla tych usług jest podatnikiem VAT. Zainteresowani działający w charakterze usługobiorców będą podejmować jedynie działania pomocnicze, które umożliwią efektywne świadczenie przez Bank Usługi wynikającej z Umowy.

Usługa jest zatem usługą wykonywaną przez Bank.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, ograniczone czynności pomocnicze wykonywane przez Zainteresowanych w ramach Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT, a otrzymane przez Zainteresowanych, w tym Spółkę występującą w roli Posiadacza Głównego odsetki nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Podejmowane przez Zainteresowanych czynności w ramach Umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ nie będą one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Zainteresowanych.

W związku z powyższym, działalność Zainteresowanych jako uczestników Usługi, w tym Spółki występującej w roli Posiadacza Głównego w ramach omawianej Usługi świadczonej przez Bank, w związku z przystąpieniem do Usługi nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a Zainteresowani nie będą podatnikami VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem i udostępnianiem przez Zainteresowanych swoich Rachunków na potrzeby dokonywanych w ramach Usługi rozliczeń przez Bank oraz występowaniem przez Spółkę w roli Posiadacza Głównego, Zainteresowani nie będą dokonywać czynności opodatkowanych VAT.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych, np.:

Interpretacja indywidualna z 31 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.58.2022.1JJ:

„Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Państwa jako Uczestnika umowy zarządzania płynnością finansową, ograniczone czynności formalno-techniczne wykonywane przez Państwa w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym, otrzymane przez Państwa odsetki nie będą stanowiły wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług podlegających opodatkowaniu VAT.

Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Państwa działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, działalność Państwa jako Uczestnika w ramach Umowy cash pooling, w związku z przystąpieniem do Systemu i korzystaniem z cash poolingu, nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie będą Państwo podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do opisanego Systemu i udostępnieniem swojego rachunku transakcyjnego na potrzeby rozliczeń, dokonywanych w ramach Systemu oraz pełnieniem roli Uczestnika, nie będą Państwo wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.”

- Interpretacja indywidualna z 26 stycznia 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.692.2021.3.DS:

„Uczestnicy struktury Cash Poolingu będą wyłącznie beneficjentami usług świadczonych przez Bank. Nie będą Oni wykonywać żadnych czynności i nie będą w konsekwencji uzyskiwać wynagrodzenia z tego tytułu. Świadczenia Uczestników cash poolingu będą ograniczone do udostępniania swoich nadwyżek finansowych, wzajemnego poręczenia oraz spłaty zaciągniętych zobowiązań (otrzymanego finansowania) wraz z odsetkami. W związku z powyższym Uczestnicy systemu Cash Poolingu nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Zatem z tytułu wykonywania ww. czynności, Uczestnicy nie będą działać w charakterze podatników podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Podejmowane przez Zainteresowanych czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Zainteresowanych.

Podsumowując należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, czynności wykonywane w ramach Umowy Cash Poolingu przez ogół Zainteresowanych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

- Interpretacja indywidualna z 3 grudnia 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.600.2021.7.DS:

„Zainteresowani jako Uczestnicy systemu Cash Poolingu nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Jak wynika z opisu sprawy, Uczestnicy struktury cash poolingu nie będą wykonywać żadnych czynności i nie będą w konsekwencji uzyskiwać wynagrodzenia z tego tytułu. Uczestnicy będą mogli jedynie otrzymywać odsetki, lub być zobowiązani do ich zapłaty.

Podejmowane przez Zainteresowanych czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Zainteresowanych. Zatem z tytułu wykonywania ww. czynności, Uczestnicy nie będą działać w charakterze podatników podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

Podsumowując należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Zainteresowanych jako Uczestników umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez nich w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.”

- Interpretacja indywidualna z 28 czerwca 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.116.2021.2.MR:

„Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje jedynie Bank, który będzie obsługiwał umowę cash poolingu. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. (`(...)`) działalność Spółki jako Uczestnika i Koordynującego w ramach Systemu Cash Pooling, w związku z przystąpieniem do Systemu i korzystaniem z cash poolingu, nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem Wnioskodawca nie będzie podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do opisanego Systemu i udostępnieniem swojego rachunku transakcyjnego na potrzeby rozliczeń, dokonywanych w ramach Systemu oraz pełnieniem roli Koordynującego, Wnioskodawca nie będzie wykonywał czynności opodatkowanych podatkiem VAT.”

‒ Interpretacja indywidualna z 25 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.186.2021.1.MAT;

‒ Interpretacja indywidualna z 24 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.192.2021.DM;

‒ Interpretacja indywidualna z 31 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.756.2020.2.IG;

‒ Interpretacja indywidualna z 24 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.738.2020.3.RK.

Uzasadnienie dla pytania nr 2

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Działalność Zainteresowanych jako uczestników Usługi, w tym Spółki występującej w roli Posiadacza Głównego w ramach omawianej Usługi świadczonej przez Bank, w związku z przystąpieniem do Usługi, nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia Usługi przez Bank, a Zainteresowani nie będą podatnikami VAT z tego tytułu. Tym samym działalność Zainteresowanych w ramach Usługi nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W rezultacie wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi nie powinny w żaden sposób wpływać na rozliczenia VAT Zainteresowanych, w szczególności nie będą stanowiły podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT z tytułu świadczenia usług związanych z udziałem Zainteresowanych w Usłudze.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na podstawie art. 86 ust. 2a ustawy o VAT w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej sposobem okreslenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe przepisy, obowiązek ustalania zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego przy wykorzystaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT uzależniony został od łącznego spełnienia następujących warunków:

‒ podatnik wykonuje zarówno czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒ podatnik nabywa towary/usługi zarówno dla celów czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒ podatnik nie jest w stanie przyporządkować w całości nabywanych towarów/usług wyłącznie do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W omawianej sytuacji wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności Zainteresowanych. Uczestnictwo w Usłudze ma na celu wdrożenie procesu zwiększenia efektywności krótkoterminowego zarządzania środkami pieniężnymi.

Wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi nie powinny być uwzględniane w strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Płatności dokonywane w ramach Usługi będą mieścić się w sferze działalności gospodarczej Zainteresowanych wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

W myśl art. 90 ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jak wynika z art. 90 ust. 2 ustawy o VAT jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Działalność Zainteresowanych stanowi czynności pomocnicze dla świadczenia przez Bank Usługi. Nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT. Odsetki uzyskane przez Zainteresowanych w związku z uczestnictwem w Usłudze nie stanowią wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług. Zainteresowani nie będą działać w charakterze podatników VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zainteresowani jedynie nabywają Usługę od Banku związaną z i wspomagającą prowadzoną przez nich działalność gospodarczą.

Wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT.

W konsekwencji, Zainteresowani stoją na stanowisku, że wartość sald na Rachunku Głównym, podlegających konsolidacji w ramach Usługi oraz kwoty odsetek pobieranych lub wpłacanych w ramach Rachunków w związku z rozliczeniami w ramach Usługi nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Zainteresowanych, w szczególności:

a) nie powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu świadczenia usług związanych z udziałem Zainteresowanych w Usłudze, oraz

b) nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w wydawanych interpretacjach indywidualnych, np.:

- Interpretacja indywidualna z 31 marca 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.58.2022.1.JJ:

„Wartość sald na Państwa Rachunkach, podlegających konsolidacji w ramach Umowy, jak również kwoty odsetek pobieranych z rachunków Państwa jako Uczestnika bądź wpłacanych na Państwa rachunki w ramach rozliczenia Systemu nie powinny wpływać na Państwa rozliczenia VAT, nie powinny być również uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT. (`(...)`) wartość sald na Państwa Rachunkach, podlegających konsolidacji w ramach Systemu, jak również kwoty odsetek pobieranych z rachunków Państwa bądź wpłacanych na Państwa rachunki w ramach rozliczenia Systemu nie będą wpływały na Państwa rozliczenia VAT i nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Płatności te będą mieścić się w sferze działalności gospodarczej Państwa wskazanej w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, a tym samym w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy.”

- Interpretacja indywidualna z 28 czerwca 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.116.2021.2.MR:

„ Wobec powyższego należy zgodzić się z twierdzeniem Spółki, z którego wynika, że wartość sald na rachunku transakcyjnym Spółki, podlegających konsolidacji w ramach Systemu, jak również kwoty odsetek pobieranych z rachunku Wnioskodawcy, bądź wpłacanych na jego rachunek w ramach rozliczenia Systemu, nie powinny wpływać na rozliczenia VAT Wnioskodawcy, w szczególności: nie powinny wpływać na podstawę opodatkowania VAT z tytułu nabycia/świadczenia usług związanych z udziałem Spółki w Systemie oraz nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.”

- Interpretacja indywidualna z 25 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.186.2021.1.MAT;

- Interpretacja indywidualna z 24 maja 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.192.2021.DM;

- Interpretacja indywidualna z 31 marca 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.756.2020.2.IG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.