Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

- uznania świadczonych przez Państwa usług na rzecz ZU mających na celu doprowadzenie do zawarcia umów ubezpieczenia za kompleksową usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego zwolnioną od podatku VAT (podatek od towarów i usług) i sposobu dokumentowania tych usług jest prawidłowe,

- uznania pozostałych usług, świadczonych w ramach Umowy Agencyjnej na rzecz ZU, jako elementów kompleksowej usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz dokumentowania tych usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług. Uzupełnili go Państwo– w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 sierpnia 2022 r. (wpływ 2 sierpnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

A S.A. („Bank”; „Wnioskodawca”) jest „bankiem krajowym” w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 ze zm.). W ramach wykonywanych czynności bankowych, Bank prowadzi sprzedaż produktów kredytowych, depozytowych i rozliczeniowych na rzecz swoich klientów, w tym między innymi udziela klientom pożyczek gotówkowych.

Ponadto, Bank posiada status agenta ubezpieczeniowego w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o dystrybucji ubezpieczeń (Dz. U. z 2019 r. poz. 1881 ze zm.); „Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń” i jest wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Działając w charakterze agenta ubezpieczeniowego, Bank współpracuje z zakładami ubezpieczeń w celu umożliwienia klientom skorzystania z różnego rodzaju produktów (usług) ubezpieczeniowych oferowanych przez te zakłady ubezpieczeń, w tym, usług ubezpieczeniowych (ubezpieczenia majątkowe i na życie) powiązanych z pożyczkami gotówkowymi oferowanymi przez Bank, komplementarnych względem tych pożyczek („Ubezpieczenia Pożyczkowe”).

Bank jest jedynym udziałowcem w spółce B Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce („Spółka”, „ B”). Spółka, podobnie jak Bank, zamierza prowadzić działalność w zakresie dystrybucji produktów ubezpieczeniowych. W tym celu, w najbliższym czasie Spółka uzyska status agenta ubezpieczeniowego, co wiąże z wpisaniem Spółki do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Bank jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Spółka nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT.

Bank planuje nawiązać długoterminową współpracę strategiczną w zakresie dystrybucji produktów ubezpieczeniowych z wybranym zakładem, lub zakładami, ubezpieczeń („ZU”). W tym celu Bank zamierza dokonać reorganizacji istniejącego modelu biznesowego, obejmującego stworzenie w Spółce dedykowanego dla Ubezpieczeń Pożyczkowych centrum kompetencyjnego odpowiedzialnego za zarządzanie jakością procesów, atrakcyjnością oferowanych produktów ubezpieczeniowych i dostosowywaniem ich do docelowych grup klientów. Spółka, jako agent ubezpieczeniowy, będzie również odpowiedzialna za dystrybucję Ubezpieczeń Pożyczkowych w określonym kanale sprzedażowym, w tym informowanie klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia dotyczącej Ubezpieczeń Pożyczkowych, podejmowanie odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia wskazanych umów ubezpieczenia oraz zawierania takich umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz ZU.

W celu osiągnięcia efektu synergii, Bank oraz Spółka zamierzają nawiązać długoterminową wyłączną współpracę w zakresie wspólnej dystrybucji oraz obsługi Ubezpieczeń Pożyczkowych, w oparciu o występujący na rynku model konsorcjum agentów ubezpieczeniowych („Model Konsorcjum”, „Konsorcjum”).

Model Konsorcjum został oceniony przez Bank i Spółkę jako formuła współpracy, która najlepiej spełni założenia przyjętej strategii biznesowej. Istotą tego modelu będzie wspólne wykonywanie czynności agencyjnych, w zakresie Ubezpieczeń Pożyczkowych, przez Bank oraz Spółkę (łącznie: „Partnerzy”) jako agentów ubezpieczeniowych na rzecz określonych zakładów ubezpieczeń. Istotną cechą zakładanego Modelu Konsorcjum jest zaangażowanie każdego z Partnerów zarówno w proces dystrybucji produktów ubezpieczeniowych w charakterze agenta ubezpieczeniowego, jak i późniejszej obsługi zawartych umów ubezpieczeniowych. Obaj Partnerzy, Bank i Spółka, będą odpowiedzialni za dystrybucję produktów ubezpieczeniowych ZU (Ubezpieczeń Pożyczkowych) we wskazanych kanałach dystrybucji – sieć własnych placówek (oddziałów), sprzedaż poprzez call centre, aplikacja mobilna Banku, system bankowości internetowej, sieć placówek franczyzowych („Kanał Franczyzowy”).

Dla sformalizowania współpracy Banku ze Spółką oraz ustalenia szczegółowych zasad tej współpracy, Partnerzy zawrą umowę konsorcjum („Umowa Konsorcjum”), w ramach której Bank będzie występować w roli tzw. lidera Konsorcjum. Następnie, Bank oraz Spółka działający w ramach Konsorcjum podpiszą z ZU umowy agencyjne regulujące współpracę Banku oraz Spółki z ZU w zakresie Ubezpieczeń Pożyczkowych („Umowy Agencyjne”). Na podstawie Umów Agencyjnych, Bank oraz Spółka będą pośredniczyć w oferowaniu oraz zawieraniu w imieniu i na rzecz ZU umów Ubezpieczeń Pożyczkowych w zamian za ustalone z ZU wynagrodzenie prowizyjne. Otrzymane wynagrodzenie prowizyjne będzie następnie dzielone pomiędzy Partnerami według przyjętego w Umowie Konsorcjum klucza odzwierciedlającego ekonomiczną wartość czynności każdego z Partnerów świadczonych na rzecz ZU w ramach Konsorcjum.

Efektem takiej formuły współpracy będzie świadczenie czynności agencyjnych na rzecz ZU w sposób zorganizowany, skoordynowany, z uwzględnieniem jednolitych, wysokich standardów jakości i efektywności procesów. Tym samym, należy oczekiwać, że powołanie Konsorcjum przyczyni się do optymalizacji procesów sprzedażowych i zwiększenia prowizji z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych. Ponadto, Model Konsorcjum w prawidłowy sposób odzwierciedli charakter współpracy Banku i Spółki oraz ich role w procesie dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych, jak również pozwoli na wspólne wykonywanie przez Partnerów czynności agencyjnych (dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych) z uwzględnieniem ograniczeń prawnych wynikających z Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

Odnośnie do tej ostatniej kwestii, Wnioskodawca wskazuje, że na gruncie Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, Konsorcjum agentów ubezpieczeniowych, rozumiane jako agenci działający łącznie, nie może wspólnie występować w roli agenta ubezpieczeniowego. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2) Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca, inny niż agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające, wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych. W związku z powyższym Bank posiada, zaś Spółka uzyska status agenta ubezpieczeniowego; również każdy z agentów zostanie odrębnie zobowiązany przez ZU do spełnienia wymogów wynikających z Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

Ponieważ Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń wymaga zawarcia umowy agencyjnej pomiędzy agentem ubezpieczeniowym a zakładem ubezpieczeń, niezbędne jest, aby każdy z Partnerów był stroną każdej z Umów Agencyjnych zawartych z ZU. Z powyższych względów, Umowy Agencyjne zostaną zawarte z ZU z udziałem Banku i Spółki jako stron tych umów.

Zgodnie z wymogami Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, wyznaczenie agenta ubezpieczeniowego należy do kompetencji zakładu ubezpieczeń, w imieniu i na rzecz którego taki agent ma działać. Zakład ubezpieczeń musi udzielić agentowi odpowiedniego pełnomocnictwa (art. 21 ust. 1 i 2 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń) oraz złożyć wniosek o wpisanie go do rejestru agentów ubezpieczeniowych. W wykonaniu powyższych obowiązków, zarówno Bank jak i Spółka zostaną zgłoszone przez każdy ZU do rejestru agentów ubezpieczeniowych i otrzymają od danego ZU odpowiednie pełnomocnictwa do działania w jego imieniu i na jego rzecz. Każde z pełnomocnictw będzie określać w szczególności:

- zakres działalności agenta ubezpieczeniowego, ze wskazaniem działu i grup ubezpieczeń;

- wysokość maksymalnej sumy ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej, na jaką agent ubezpieczeniowy może zawrzeć jedną umowę ubezpieczenia;

- obszar działalności agenta ubezpieczeniowego.

Odnośnie do wybranej formuły współpracy (Model Konsorcjum), Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z art. 21 ust. 4 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, „Pełnomocnictwo udzielone przez zakład ubezpieczeń nie może zawierać upoważnienia do udzielania dalszych pełnomocnictw”. Zatem Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń wprowadza wyraźny zakaz wykorzystywania w działalności agencyjnej substytucji. Cytowany przepis stanowi ograniczenie ogólnej zasady wynikającej z art. 106 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej: „Kodeks cywilny”), z której wynika, że pełnomocnik może ustanowić dla mocodawcy innych pełnomocników, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa, ustawy lub ze stosunku będącego podstawą pełnomocnictwa. W konsekwencji, w przypadku agenta ubezpieczeniowego nie jest dopuszczalna sytuacja, w której udzieliłby on innemu agentowi dalszego pełnomocnictwa do działania w imieniu zakładu ubezpieczeń.

Powyższe ograniczenie sprawia, że w ocenie Banku oraz Spółki, Partnerzy – jako agenci ubezpieczeniowi - nie mają innej możliwości ułożenia swojej współpracy w zakresie dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych na rzecz ZU aniżeli poprzez zawarcie umowy o wspólnym przedsięwzięciu (Umowy Konsorcjum). W szczególności, nie byłoby dopuszczalne podzlecenie przez Bank (agenta ubezpieczeniowego) Spółce (również agentowi ubezpieczeniowemu) świadczenia usług pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz Banku; usługi takie mogą być świadczone przez każdego z Partnerów jedynie bezpośrednio na rzecz ZU. W tych uwarunkowaniach prawnych, model wspólnego przedsięwzięcia (konsorcjum) w sposób najwłaściwszy odzwierciedla zarówno intencje Partnerów co do ich współdziałania i wzajemnego wsparcia w wykonywaniu Umów Agencyjnych, jak i ograniczenia regulacyjne (wynikające z art. 21 ust. 4 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń) co do formy takiego współdziałania, wykluczające w szczególności jakiekolwiek „podzlecanie” lub „podwykonawstwo” w zakresie usług agencyjnych. Zgodnie z oczekiwaniami Partnerów, model ten spełni także oczekiwania ZU, z perspektywy których zasadnym jest, aby czynności agencyjne wykonywane na rzecz ZU przez Bank oraz Spółkę były realizowane i rozliczane w sposób zorganizowany i kompleksowy, a nie odrębnie i niezależnie przez każdy z podmiotów na podstawie osobnej umowy agencyjnej zawartej z ZU. Bank dodatkowo wskazuje, że ZU, o których mowa powyżej (występujące jako strony Umów Agencyjnych i usługobiorcy w zakresie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonych przez Konsorcjum) będą podmiotami z siedzibami w Polsce.

Umowa Konsorcjum:

Przedmiotem Umowy Konsorcjum, jaka zostanie zawarta przez Bank i Spółkę, będzie określenie warunków współpracy Partnerów w ramach Konsorcjum przy realizacji Umów Agencyjnych, w tym w zakresie wykonywania czynności agencyjnych na rzecz ZU, zasad udziału Partnerów w wynagrodzeniu należnym od ZU oraz zasad dokonywania wzajemnych rozliczeń w związku z wykonywaniem czynności w ramach Konsorcjum, a także określenie zakresu odpowiedzialności Partnerów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie Umów Agencyjnych.

W zgodnej intencji Partnerów, zawarta przez nich Umowa Konsorcjum nie będzie stanowić i nie powinna być interpretowana jako umowa spółki, ani też nie będzie mieć charakteru jakiejkolwiek zorganizowanej formy prawnej wynikającej z ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 ze zm.) lub z Kodeksu cywilnego, w tym, spółki cywilnej lub umowy o podobnym charakterze. Celem Umowy Konsorcjum będzie wyłącznie uregulowanie zasad współpracy stron w ramach Konsorcjum w związku z zawarciem i wykonywaniem umów agencyjnych, w tym, zasad udziału stron w wynagrodzeniu należnym Konsorcjum od ZU.

Cel Konsorcjum zostanie określony jako świadome połączenie potencjałów technicznych, finansowych, organizacyjnych i merytorycznych Partnerów w celu zapewnienia jak największej efektywności i jakości czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) wykonywanych na rzecz ZU i dostarczania klientom Banku optymalnych Ubezpieczeń Pożyczkowych. Przedmiotem działalności Konsorcjum będzie współpraca Partnerów przy wykonywaniu w imieniu i na rzecz ZU czynności agencyjnych określonych w Umowach Agencyjnych, zgodnie z postanowieniami Umów Agencyjnych oraz pełnomocnictwami udzielonymi Partnerom przez ZU.

Bank zostanie wyznaczony na lidera Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, którego zadaniem będzie w szczególności bieżąca koordynacja działań Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, bieżący kontakt z ZU w zakresie wszystkich kwestii związanych z wykonywaniem Umów Agencyjnych, bieżące monitorowanie jakości usług świadczonych przez Konsorcjum na rzecz ZU oraz podejmowanie odpowiednich działań w celu możliwie szybkiego usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub poprawy jakości takich usług, mając na celu maksymalny rozwój dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych, przy zachowaniu wymogów wynikających z przepisów prawa i odpowiedniej jakości usług świadczonych na rzecz klientów Banku.

Każdy z Partnerów zobowiąże się wykonywać przyjęty na siebie zakres czynności zgodnie z warunkami Umowy Konsorcjum, Umów Agencyjnych oraz pełnomocnictwa udzielonego danemu Partnerowi przez ZU, jak również w oparciu o ustalone przez Partnerów zasady dotyczące podziału obowiązków pomiędzy Partnerami. Każdy z Partnerów podejmie także szereg zobowiązań, w tym mających na celu zapewnienie, że wykonywanie Umowy Konsorcjom oraz Umów Agencyjnych odbywa się w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. W szczególności:

- Bank będzie odpowiedzialny za dystrybucję Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach wszystkich kanałów sprzedażowych Banku, z wyłączeniem Kanału Franczyzowego – tj. w ramach placówek (oddziałów Banku), aplikacji mobilnej, systemu bankowości internetowej, call centre - w tym, za informowanie klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia dotyczącej Ubezpieczeń Pożyczkowych, podejmowanie odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia takich umów ubezpieczenia oraz zawierania takich umów ubezpieczenia w imieniu ZU. Do zadań Banku będzie także należeć przyjmowanie i obsługa dyspozycji klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, nadzór nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w kanałach innych niż Kanał Franczyzowy, przyjmowanie i obsługa reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, przyjmowanie odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych. Bank będzie także utrzymywać relacje z Franczyzobiorcami, współpracować z MFS w procesie rozpatrywania roszczeń w ramach Ubezpieczeń Pożyczkowych, wyznaczać standardy obsługi i sprzedaży Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz je monitorować.

- Bank będzie sporządzać, przy wykorzystaniu swoich systemów informatycznych, oraz archiwizować, dokumentację niezbędną do zawarcia umów ubezpieczenia dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym wnioski o zawarcie takich umów ubezpieczenia i dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia oraz będzie udostępniać takie dokumenty B dla potrzeb zawierania przez B umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym. Dodatkowo, Bank zapewni B możliwość korzystania w niezbędnym zakresie ustalonym pomiędzy Partnerami z systemów i oprogramowania Banku w celu realizacji przez B obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum i Umów Agencyjnych.

- B będzie odpowiedzialny za dystrybucję Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach Kanału Franczyzowego, w tym, informowanie klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia dotyczącej Ubezpieczeń Pożyczkowych, podejmowanie odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz zawierania takich umów ubezpieczenia w imieniu ZU. Do zadań B będzie należeć przyjmowanie i obsługa dyspozycji dotyczących aktywnych umów Ubezpieczeń Pożyczkowych, nadzór nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w Kanale Franczyzowym, przyjmowanie roszczeń dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych. B będzie dostarczać Bankowi odpowiednią dokumentację dotyczącą Ubezpieczeń Pożyczkowych, niezbędną do zawierania umów ubezpieczenia Ubezpieczeń Pożyczkowych, przy uwzględnieniu wymogów wynikających z obowiązujących przepisów prawa. B będzie zaangażowany w przyjmowanie i obsługę reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz przyjmowanie odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych.

W ramach współpracy stron jako Partnerów Konsorcjum, B będzie odpowiedzialny za monitoring decyzji pozytywnych dotyczących wypłaty roszczeń oraz wypłat roszczeń, podejmowanie czynności w celu usprawnienia procesu obsługi roszczeń, wyjaśnianie wszelkich rozbieżności w tym zakresie z Bankiem i ZU, statystyki roszczeniowe, monitorowanie i analizę rynku produktów ubezpieczeniowych, analizę wyników finansowych związanych z dystrybucją Ubezpieczeń Pożyczkowych, analizę Ubezpieczeń Pożyczkowych znajdujących się w ofercie Banku oraz metod ich dystrybucji, określanie zapotrzebowania na nowe produkty Ubezpieczeń Pożyczkowych, analizę i proponowanie zmian do właściwych procedur regulujących współpracę Banku oraz B z ZU, w celu optymalizacji procesów dystrybucji (sprzedaży produktów ubezpieczeniowych), jak również poprawy jakości usług świadczonych na rzecz klientów Banku, analizę wynagrodzeń należnych Partnerom za czynności wykonywane na rzecz ZU, odbieranie od Banku i przekazywanie do ZU składek netto należnych ZU z tytułu Ubezpieczeń Pożyczkowych.

Ponadto, w wykonaniu przepisów Ustawy o dystrybucji, B będzie formalnie zgłaszać do ZU kandydatów na OFWCA na szkolenia i egzaminy prowadzone przez ZU oraz przekazywać do ZU listy osób, które jako OFWCA powinny zostać zarejestrowane w Rejestrze Agentów Ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem wymaganych aktualizacji danych tych osób oraz koordynowania związanych z tym procesów. Po stronie B pozostaną także niektóre zadania związane z zapewnieniem prawidłowości dokumentacji dotyczącej współpracy Banku i B z ZU, w szczególności w zakresie kwestii regulacyjnych, które mogą mieć wpływ na taką współpracę.

W Umowie Konsorcjum znajdzie się zapewnienie, że czynności agencyjne objęte zakresem tej umowy będą wykonywane przez Partnerów Konsorcjum wyłącznie przez osoby fizyczne, które spełniają wszystkie warunki określone w art. 19 ust. 1 i 2 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń. Partnerzy Konsorcjum zobowiążą się spełniać ww. wymogi i wykonywać odpowiednie obowiązki w tym zakresie zgodnie z właściwymi przepisami prawa obowiązującymi w danym czasie przez cały okres obowiązywania umowy. W szczególności, każdy Partner Konsorcjum zobowiąże się, że odpowiednie czynności agencyjne będą wykonywane przez jego pracowników lub współpracowników prawidłowo zarejestrowanych jako OFWCA.

Każdy z Partnerów Konsorcjum podejmie także dalsze zobowiązania w zakresie działań i czynności wymaganych przez obowiązujące przepisy Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz inne przepisy, niezbędne do prawidłowego i zgodnego z prawem realizowania obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum i Umów Agencyjnych. Natomiast szczegółowe czynności agencyjne wykonywane przez Partnerów Konsorcjum oraz zobowiązania Partnerów Konsorcjum wobec ZU zostaną określone we właściwej Umowie Agencyjnej.

Istotnym elementem Umowy Konsorcjum będą postanowienia dotyczące zasad podziału wynagrodzenia w ramach Konsorcjum. W tym zakresie Partnerzy uzgodnią, że podmiotem odpowiedzialnym za rozliczanie z ZU wynagrodzenia należnego Partnerom za czynności wykonywane przez Partnerów w ramach Umów Agencyjnych będzie Bank. Wszelkie rozliczenia pomiędzy Partnerami Konsorcjum a ZU dokonywane będą wyłącznie za pośrednictwem Banku jako lidera Konsorcjum. Zadaniem Banku jako lidera będzie wystawianie na rzecz ZU w imieniu obu Partnerów Konsorcjum zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (zależnie od ustaleń z ZU, not księgowych lub faktur) zawierających informacje finansowe dotyczące wynagrodzenia należnego Konsorcjum z tytułu czynności wykonywanych na rzecz danego ZU za poszczególne okresy rozliczeniowe. O ile Strony nie ustalą z danym ZU, że należne mu wynagrodzenie będzie rozliczane poprzez potrącenie takiego wynagrodzenia z kwoty składek ubezpieczeniowych należnych ZU za dany okres z tytułu zawartych umów Ubezpieczenia Pożyczkowego, ZU będą wpłacać wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Partnerów Konsorcjum w ramach Umów Agencyjnych zgodnie z postanowieniami Umów Agencyjnych na rachunek Banku, który będzie odbierał takie wynagrodzenie, w swoim imieniu oraz w imieniu B. Następnie, Bank będzie wypłacał B odpowiednią część wynagrodzenia z tytułu wykonywania przez B czynności w ramach Konsorcjum zgodnie z ustaleniami pomiędzy Bankiem a B w tym zakresie.

Wynagrodzenie wypłacane przez ZU na rzecz Partnerów na podstawie Umów Agencyjnych będzie stanowić całkowite wynagrodzenie przysługujące Partnerom w związku z Konsorcjum, a intencją Stron nie jest wypłacanie przez Bank na rzecz B lub przez B na rzecz Banku jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie lub zwrotu jakichkolwiek kosztów. W szczególności, Bankowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji lidera Konsorcjum.

Ponadto, Partnerzy uzgodnią/potwierdzą, że każdy z nich będzie samodzielnie ponosić wszelkie koszty swojej działalności oraz regulować wszelkie zobowiązania finansowe i podatkowe związane z realizacją Umowy Konsorcjum zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Dla uniknięcia wątpliwości należy zaznaczyć, że fakt przystąpienia do Konsorcjum nie ogranicza prawa Partnerów Konsorcjum do zawierania innych umów lub porozumień związanych z prowadzoną przez nich działalnością, w tym, umów agencyjnych z zakładami ubezpieczeń innymi niż ZU.

Umowa agencyjna:

Czynności agencyjne (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego):

Bank oraz B podpiszą z ZU Umowy Agencyjne o charakterze trójstronnym.

Przedmiotem każdej z Umów Agencyjnych z ZU będzie wykonywanie przez Partnerów działających wspólnie w ramach Konsorcjum czynności agencyjnych w imieniu i na rzecz ZU, w rozumieniu art. 4 ust. 3 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

Na podstawie każdej Umowy Agencyjnej, ZU powierzy Partnerom, a Partnerzy zobowiążą się do wykonywania w imieniu i na rzecz ZU czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) polegających na:

a) doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych,

b) zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu ZU,

c) udzielaniu pomocy przez Partnerów w administrowaniu umowami ubezpieczenia i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie,

zgodnie z zasadami określonymi w Umowie Agencyjnej i zgodnie z udzielonymi pełnomocnictwami.

W ramach czynności agencyjnych (dystrybucji ubezpieczeń) zleconych przez ZU na podstawie danej Umowy Agencyjnej, Partnerzy, w tym Bank zobowiążą się w szczególności do:

a) inicjowania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu zawarcia z nimi umów ubezpieczenia oraz nawiązywania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu przedstawienia im oferty zawarcia umów ubezpieczenia, zachęcenia ich do zawarcia umów ubezpieczenia i pomocy w procesie zawierania umów ubezpieczenia, w tym w szczególności:

i. podejmowania kroków niezbędnych w opinii Partnera do pozyskania nowych klientów;

ii. podejmowania czynności przygotowawczych w związku z zawieraniem umów ubezpieczenia;

iii. dokonywania analizy potrzeb klientów w zakresie wymaganym przez przepisy prawa;

b) przedstawiania klientom oferty ubezpieczeniowej zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do Umowy Agencyjnej, w szczególności informowania klientów o warunkach ochrony ubezpieczeniowej oferowanej przez ZU, a zwłaszcza o przedmiocie i zakresie ubezpieczenia, jak również prawach i obowiązkach klientów wynikających z umów ubezpieczenia, w tym przekazywania klientom ogólnych warunków ubezpieczenia i innych właściwych dokumentów zgodnie z uzgodnioną procedurą,

c) przedstawiania klientom wysokości i zasad płatności składek ubezpieczeniowych zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów,

d) przyjmowania od osób zainteresowanych ubezpieczeniem wniosków o zawarcie umów ubezpieczenia, sprawdzania poprawności i kompletności wniosków oraz przekazywania kopii wniosku klientowi zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów;

e) zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU zgodnie z udzielonym przez ZU pełnomocnictwem;

f) przekazywania klientom odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych, w szczególności polis ubezpieczeniowych, zgodnie z ustaloną procedurą.

Wynagrodzenie Partnerów:

Z tytułu wykonywania przez Partnerów wymienionych powyżej czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, ZU zobowiąże się do wypłacania Partnerom wynagrodzenia opisanego w Umowie Agencyjnej. Wynagrodzenie będzie wypłacane za miesięczne okresy rozliczeniowe.

Wynagrodzenie będzie wypłacane przez ZU Bankowi (na rachunek Banku) działającemu jako lider Konsorcjum, który będzie odbierał takie wynagrodzenie w swoim imieniu oraz w imieniu B. Wypłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (not księgowych lub faktur) zawierających sumaryczne informacje finansowe dotyczące wynagrodzenia należnego Konsorcjantom z tytułu czynności wykonywanych przez Konsorcjantów na rzecz ZU. Wynagrodzenie będzie rozliczane z ZU poprzez potrącenie takiego wynagrodzenia przez Bank z kwoty składek ubezpieczeniowych należnych ZU za dany okres rozliczeniowy z tytułu zawartych umów ubezpieczenia.

Po otrzymaniu kwoty wynagrodzenia, Bank będzie wypłacał B odpowiednią część wynagrodzenia z tytułu wykonywania przez B czynności na podstawie Umowy Agencyjnej zgodnie z treścią odrębnego porozumienia pomiędzy Bankiem a B w tym zakresie, w terminach i na zasadach tam określonych.

Pozostałe zobowiązania Partnerów i inne postanowienia Umów Agencyjnych:

W związku z wykonywaniem opisanych wyżej czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego), Bank (działający jako lider Konsorcjum), niezależnie od innych obowiązków wynikających z Umowy Agencyjnej, zobowiąże się w umowie do:

· dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach wszystkich kanałów sprzedażowych Banku, z wyłączeniem dystrybucji w ramach Kanału Franczyzowego, w tym do informowania klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia, podejmowania odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU w takich kanałach sprzedażowych;

· przyjmowania i obsługi dyspozycji klientów oraz reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych;

· nadzoru nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w kanałach innych niż Kanał Franczyzowy;

· utrzymywania relacji z podmiotami, które dystrybuują produkty bankowe Banku na podstawie umów agencyjnych (umów franczyzowych) zawartych z Bankiem;

· przyjmowania odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych związanych z Ubezpieczeniami Pożyczkowymi;

· współpracy z B w procesie rozpatrywania roszczeń w ramach Ubezpieczeń Pożyczkowych;

· wyznaczania standardów obsługi i sprzedaży Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz ich monitoringu;

· sporządzania przy wykorzystaniu systemów informatycznych Banku dokumentacji niezbędnej do zawarcia umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia i dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia oraz do udostępniania takich dokumentów B dla potrzeb zawierania przez B umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym;

· archiwizacji dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym do odbierania od B dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym w celu archiwizacji takich dokumentów;

· wystawiania na rzecz ZU zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (not księgowych lub faktur) w związku z rozliczeniem wynagrodzenia należnego Bankowi i B za czynności agencyjne wykonywane na rzecz ZU;

· przygotowywania odpowiednich raportów dotyczących wynagrodzenia należnego Konsorcjum za czynności wykonywane na rzecz Ubezpieczyciela, weryfikacja i wyjaśnianie ewentualnych nieprawidłowości lub wątpliwości z Bankiem oraz Ubezpieczycielem, przekazywanie zweryfikowanych raportów do Ubezpieczyciela;

· uzgadniania i weryfikacji raportów rozliczeniowych dotyczących wartości pobranych/zwróconych składek dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych;

· analizy wyników finansowych związanych z dystrybucją Ubezpieczeń Pożyczkowych, na podstawie danych własnych oraz Ubezpieczycieli;

· prowadzenia bazy osób upoważnionych do wykonywania czynności jako OFWCA.

Z kolei B, jako drugi Partner Konsorcjum, w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) wskazanych powyżej, zobowiąże się do:

· dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach Kanału Franczyzowego, w tym do informowania klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia, podejmowania odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU;

· przyjmowania i obsługi dyspozycji dotyczących umów ubezpieczenia oraz obsługi procesu przyjmowania roszczeń dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych (zarówno zawartych w Kanale Franczyzowym, jak i w innych kanałach dystrybucji);

· nadzoru nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w Kanale Franczyzowym;

· monitoringu decyzji pozytywnych dotyczących wypłaty roszczeń z tytułu Ubezpieczeń Pożyczkowych i roszczeń faktycznie wypłaconych Bankowi jako uprawnionemu/uposażonemu z tytułu Ubezpieczeń Pożyczkowych, wyjaśniania wszelkich rozbieżności w tym zakresie z Bankiem oraz ZU, a także realizacji wypłat świadczeń ubezpieczeniowych wynikających z Ubezpieczeń Pożyczkowych na rzecz Banku jako uprawnionego/uposażonego;

· analizy statystyk roszczeniowych, przygotowywania raportów w tym zakresie na podstawie informacji otrzymywanych od ZU;

· przyjmowania i obsługi reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, podejmowania czynności w celu usprawnienia procesu obsługi roszczeń i zgłaszania propozycji w tym zakresie Bankowi oraz ZU;

· przyjmowania od Ubezpieczonych/spadkobierców Ubezpieczonych odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych związanych z Ubezpieczeniami Pożyczkowymi;

· monitorowania i analizy rynku produktów ubezpieczeniowych oraz trendów rynkowych – w szczególności w zakresie produktów konkurencyjnych wobec Ubezpieczeń Pożyczkowych;

· analizy wyników finansowych związanych z dystrybucją Ubezpieczeń;

· analizy Ubezpieczeń Pożyczkowych znajdujących się w ofercie Banku, metod dystrybucji takich produktów i polityki dystrybucyjnej Banku i określania zapotrzebowania na nowe produkty w zakresie Ubezpieczeń Pożyczkowych; opracowywania i proponowania zmian do Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz w zakresie innych kwestii mających znaczenie dla współpracy z ZU na podstawie Umowy;

· dostarczania Bankowi wzorów odpowiedniej dokumentacji dotyczącej Ubezpieczeń Pożyczkowych uzgodnionych z ZU, niezbędnej dla zawierania umów ubezpieczenia, przy uwzględnieniu wymogów wynikających z obowiązujących przepisów prawa;

· analizy i proponowania zmian do właściwych procedur regulujących współpracę Banku oraz B z ZU, w celu usprawniania współpracy i poprawy jakości usług świadczonych na rzecz klientów Banku;

· przygotowywania i przekazywania ZU odpowiednich raportów dotyczących wynagrodzenia należnego Bankowi i B za czynności wykonywane na rzecz ZU, weryfikacji i wyjaśnianie ewentualnych nieprawidłowości lub wątpliwości z Bankiem oraz ZU;

· odbierania od Banku i przekazywania do ZU składek netto należnych ZU z tytułu Ubezpieczeń Pożyczkowych (po uprzednim dokonaniu przez Bank rozliczenia wynagrodzenia należnego Bankowi oraz B za czynności agencyjne wykonane na rzecz ZU);

· uzgadniania i weryfikacji raportów rozliczeniowych dotyczących wartości pobranych/zwróconych składek dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych – na podstawie informacji otrzymywanych z Banku;

· zgłaszania ZU kandydatów na OFWCA na szkolenia i egzaminy prowadzone przez ZU oraz przekazywania ZU list OFWCA, które powinny zostać zarejestrowane w Rejestrze Agentów Ubezpieczeniowych; prowadzenia bazy osób upoważnionych do wykonywania czynności jako OFWCA; przekazywania ZU odpowiednich informacji w celu aktualizacji danych OFWCA lub ich wykreślenia z Rejestru Agentów Ubezpieczeniowych; realizacji i monitoringu szkoleń zawodowych dla OFWCA; koordynowania procesu szkoleniowego OFWCA;

· opiniowania dokumentacji dotyczącej współpracy Banku i B z ZU, w szczególności w zakresie kwestii regulacyjnych, które mogą mieć wpływ na taką współpracę;

· realizowania z Bankiem działań w ramach monitoringu jakości obsługi i sprzedaży.

W związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z Umowy Agencyjnej, Partnerzy będą zobowiązani do przestrzegania obowiązujących przepisów prawa, przykładowo do: udostępniania klientom przy pierwszej czynności wskazanej powyżej oraz na każde żądanie, pełnomocnictwa udzielonego przez ZU; proponowania klientowi umowy ubezpieczenia, która będzie zgodna z wymaganiami i potrzebami klienta w zakresie ochrony ubezpieczeniowej; powiadomienia klientów, czy Partner działa na rzecz jednego czy wielu zakładów ubezpieczeń; poinformowania klientów o firmie Partnera, numerze wpisu do rejestru agentów, adresie strony internetowej, na której rejestr jest dostępny oraz o sposobie sprawdzenia wpisu do rejestru; charakterze wynagrodzenia otrzymywanego w związku z zaproponowanym zawarciem umowy ubezpieczenia; możliwości złożenia reklamacji, wniesienia skargi oraz pozasądowego rozwiązywania sporów; posiadanych przez Partnera akcjach albo udziałach zakładu ubezpieczeń uprawniających co najmniej do 10% głosów na walnym zgromadzeniu; stałego podnoszenia własnych kwalifikacji oraz kwalifikacji OFWCA w imieniu i na rzecz Partnera; niezwłocznego informowania ZU o zmianach dotyczących: adresu Partnera oraz osób, przy pomocy których wykonuje on czynności agencyjne; zapewnienia, aby OFWCA uczestniczyli w szkoleniach zorganizowanych przez ZU, niezbędnych w celu prawidłowego wykonywania Umowy Agencyjnej; poinformowania ZU o utracie uprawnień Partnera niezbędnych do wykonywania Umowy Agencyjnej.

Wnioskodawca zakłada, że powyższe postanowienia będą miały podobny charakter i treść w każdej z Umów Agencyjnych, stąd, w dalszej części wniosku – tj. w sformułowanych poniżej pytaniach dotyczących opisanego zdarzenia przyszłego oraz w ramach własnego stanowiska - Wnioskodawca używa wymiennie określeń „Umowy Agencyjne” lub „Umowa Agencyjna”.

Pytania

1. Czy w zdarzeniu przyszłym opisanym w niniejszym wniosku, kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, jaka będzie świadczona przez Bank działający jako Partner i lider Konsorcjum, na rzecz danego ZU, na podstawie Umowy Agencyjnej zawartej z ZU, będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT? (sformułowane ostatecznie w nadesłanym uzupełnieniu)

2. Czy w świetle art. 106b ust. 2 Ustawy o VAT, z zastrzeżeniem ust. 3 tego artykułu, Bank jako lider Konsorcjum będzie postępować prawidłowo wystawiając na rzecz ZU dokumenty rozliczeniowe o zbiorczym charakterze (noty rozliczeniowe, a w przypadku zgłoszenia żądania przez ZU - faktury VAT ze stawką „zw” - usługi zwolnione), na podstawie których ZU będą obciążane przez Bank łączną kwotą wynagrodzenia należnego Konsorcjum z tytułu czynności wykonywanych przez Partnerów na rzecz ZU jako klientów (usługobiorców) Konsorcjum?

Państwa stanowisko w sprawie

W zakresie Pytania nr 1 (sformułowane ostatecznie w nadesłanym uzupełnieniu):

W opinii Wnioskodawcy, w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, kompleksowa usługa, jaka będzie świadczona przez Bank działający jako Partner i lider Konsorcjum, na rzecz ZU, na podstawie danej Umowy Agencyjnej zawartej z ZU, będzie miała charakter usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych podlegającej zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

W zakresie Pytania nr 2

W świetle art. 106b ust. 2 Ustawy o VAT zasadą jest, że usługi zwolnione od podatku nie muszą być dokumentowane fakturami VAT. Zatem Wnioskodawca, jako lider Konsorcjum, będzie uprawniony do dokumentowania usługi świadczonej przez Konsorcjum na rzecz ZU innymi dokumentami księgowymi, w tym, zbiorczymi notami rozliczeniowymi. Jeśli jednak ZU zgłosi żądanie otrzymania faktury dokumentującej usługi realizowane przez Partnerów Konsorcjum, o którym mowa w art. 106b ust. 3 Ustawy o VAT, to prawidłowe będzie wystawienie przez Bank faktury VAT obejmującej całą kwotę wynagrodzenia należnego od ZU z tytułu czynności wykonywanych przez Partnerów. Powyższa kwota zostanie w następnej kolejności rozliczona przez Bank, jako lidera, poprzez jej alokowanie między siebie i Spółkę na podstawie odpowiednich not księgowych.

Szczegółowe uzasadnienie swojego stanowiska Wnioskodawca prezentuje poniżej.

Uzasadnienie Wnioskodawcy

Konsorcjum a definicja podatnika podatku VAT:

Umowa konsorcjum nie jest zdefiniowana ani w prawie cywilnym, ani w prawie podatkowym. Zawieranie porozumień o charakterze konsorcjum jest jednak dopuszczalne w ramach swobody umów, przewidzianej w art. 353(1) Kodeksu cywilnego. Powołany przepis przewiduje, że „Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”.

Umowa konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie przy realizacji określonego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też zakres przedmiotowy przekracza możliwości jednego tylko podmiotu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy, czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum partnerzy mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (lider), przy czym może to być jeden z konsorcjantów, kilku konsorcjantów lub osoba trzecia. Konsorcjum nie posiada wspólnego majątku, chociaż zazwyczaj ma wspólny rachunek rozliczeniowy, a płatności z tytułu zobowiązań i należności konsorcjum regulowane są w praktyce za pośrednictwem lidera reprezentującego konsorcjum.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych przepisów Konsorcjum nie jest podatnikiem podatku VAT, gdyż nie spełnia ustawowej definicji podatnika. W szczególności Konsorcjum nie posiada osobowości prawnej, nie stanowi także odrębnej jednostki organizacyjnej. Podatnikami są wyłącznie Partnerzy Konsorcjum, którzy jako równorzędne podmioty zobowiążą się do realizowania wspólnego przedsięwzięcia w formule uzgodnionej w Umowie Konsorcjum, które w tym przypadku będzie polegać na świadczeniu czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz ZU (na podstawie Umów Agencyjnych).

Usługi świadczone przez konsorcjum na rzecz ZU jako świadczenie o charakterze kompleksowym:

Z uwagi na charakter gospodarczy Konsorcjum oraz planowaną relację między Konsorcjum jako usługodawcą a ZU jako usługobiorcami w ramach Umów Agencyjnych, należy wskazać, że ZU nie będą zainteresowane nabywaniem i nie będą nabywać „ułamkowych” czynności wykonywanych przez poszczególnych Partnerów, ale nabędą kompleksową usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczoną przez Konsorcjum jako całość. Z perspektywy ZU, tylko wspólne wykonanie przez Partnerów wszystkich czynności wschodzących w skład tej usługi ma wartość funkcjonalną. Nabycie takiej kompleksowej usługi, w której świadczenie zaangażowani będą obaj Partnerzy, działający łącznie i w ramach nawiązanej współpracy, gwarantuje ZU pozyskanie świadczenia o odpowiednim zakresie i standardzie, dzięki uzupełnianiu się możliwości i kompetencji Partnerów.

W tych okolicznościach, w ocenie Wnioskodawcy, wszystkie czynności wykonywane przez Konsorcjum na podstawie Umów Agencyjnych muszą być traktowane dla potrzeb podatku VAT jako jedna kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, opisana w każdej z tych umów i objęta tą umową.

Pojęcie świadczeń kompleksowych nie znalazło jak dotąd bezpośredniego uregulowania w przepisach dotyczących podatku VAT. Problematyka świadczeń kompleksowych była natomiast wielokrotnie i wielowątkowo analizowana zarówno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”, wcześniej „ETS”) jak i przez polskie sądy administracyjne.

Opodatkowaniem świadczeń kompleksowych zajął się TSUE m.in. w wyroku z 27 października 2005 r. (wyrok C-41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV), w którym stwierdził m.in.: „W kwestii tej TSUE orzekł, że mamy do czynienia z jednolitym świadczeniem, zwłaszcza w przypadku, gdy kilka elementów powinno zostać uznane za konstytutywne dla świadczenia głównego, podczas gdy, odwrotnie, jedno lub więcej świadczeń powinno być postrzegane jako jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los prawny świadczenia głównego […] Podobnie jest, jeśli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta, rozumianego jako przeciętny konsument, są tak ściśle związane, że stanowią one obiektywnie jedno tylko nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny”.

Podobne stanowisko znajdujemy w orzeczeniu z 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd. (CPP), w którym TSUE stwierdził: „Z artykułu 2(1) VI Dyrektywy wynika, iż każde świadczenie usług musi być zasadniczo uznawane za odrębne i niezależne i, po drugie, świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT; należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, który jest typowym klientem, kilka odrębnych usług zasadniczych czy też jedną usługę. „(podobnie: wyrok z 11 lutego 2010 r. w sprawie C-88/09 Graphic Procede przeciwko Ministere du Budget, des Comptes publics et de la Fonction publique z 2 grudnia 2010 r. w sprawie C-276/09 Everything Everywhere Ltd przeciwko Commissioners form Majesty’s Revenue and Customs).

W powołanych orzeczeniach TSUE zwrócił uwagę na fakt, że dla potrzeb oceny określonego działania jako świadczenia jednolitego i kompleksowego najistotniejsze jest jego zbadanie (i) z ekonomicznego (gospodarczego) punktu widzenia oraz (ii) z perspektywy nabywcy świadczenia.

W stosunku do pierwszej kwestii powszechnie wskazuje się, że podatek VAT jest podatkiem o charakterze ekonomicznym, a treść stosunku prawnego ma przy nim znaczenie drugorzędne. W konsekwencji, okoliczność, że w danej transakcji np. dochodzi do zawarcia dwóch umów lub też da się wyodrębnić dwa stosunki prawne, albo też w ramach transakcji podmiot świadczący zobligowany jest do wykonania szeregu różnych aktywności, nie ma znaczenia decydującego. Istotne jest natomiast, czy z perspektywy ekonomicznej określone świadczenie jest jednolite, czy też można je w sposób naturalny podzielić, a podział nie doprowadzi przy tym do uszczerbku dla wyodrębnionych elementów.

Powyższe prowadzi do kwestii drugiej tj. kwalifikacji świadczenia z punktu widzenia klienta/konsumenta – w tym wypadku kluczowa jest analiza gospodarczego celu dokonania transakcji po stronie nabywcy. Jeżeli z punktu widzenia odbiorcy określonego świadczenia istnieje jeden przedmiot świadczenia, wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym, którego podział prowadziłby do sztuczności oraz wypaczałby ekonomiczny i faktyczny cel dokonywania transakcji.

Obie powyższe przesłanki zostaną spełnione w przypadku świadczenia realizowanego przez Konsorcjum na rzecz ZU: z punktu widzenia klientów Konsorcjum, tj. ZU, czynności wykonywane przez Partnerów będą mieć ekonomiczny sens jedynie jako całość, ponieważ tylko świadczone razem odpowiedzą na potrzeby ZU jako odbiorców usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Jak wyjaśniono powyżej, ZU nie byłyby zainteresowane nabywaniem poszczególnych czynności wykonywanych przez Partnerów w sposób indywidualny: w interesie ZU jest wyłącznie nabycie usługi wykonywanej przez Konsorcjum jako kompleksowego świadczenia, w które zaangażowane są kompetencje i działania obu Partnerów łącznie, w stopniu zapewniającym prawidłową realizację Umów Agencyjnych.

Tym samym, zgodnie z przytoczonymi tezami orzeczeń TSUE, z punktu widzenia nabywców (ZU), w tej sprawie wystąpi jeden przedmiot świadczenia: kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczona przez Konsorcjum.

Wnioskodawca dodatkowo wskazuje, że kompleksowy charakter usługi, która ma być świadczona przez Konsorcjum wynika także z samej natury konsorcjum, jako formuły współpracy mającej na celu skoordynowane i wspólne działanie partnerów tworzące w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem jest dostarczenie określonego rezultatu gospodarczego (w postaci dostawy lub świadczenia), w standardzie oczekiwanym przez klienta. Na powyższy sens konsorcjum wskazywały powszechnie i jednolicie sądy administracyjne, przykładowo w następujących wyrokach:

· wyrok NSA z 13 października 2021 r., sygn. akt I FSK 1898/18:

„W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego konsekwentnie prezentowane jest stanowisko, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 u.p.t.u. jako przedmiotu opodatkowania świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne lub konsorcjalne), należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania na potrzeby podatkowe w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu. Warto tu wskazać przykładowo na orzeczenia NSA z: 12 czerwca 2013 r., I FSK 1128/12; 4 czerwca 2014 r., I FSK 1012/13; 25 czerwca 2014 r., I FSK 1108/13; 29 lutego 2012 r., I FSK 526/11; 23 kwietnia 2008 r., I FSK 1788/07; 9 października 2008 r., I FSK 291/08; 6 sierpnia 2014 r., I FSK 1288/13; 25 czerwca 2014 r., I FSK 1072/13; 12 sierpnia 2015 r., I FSK 1373/14. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w niniejszej sprawie w pełni podziela zaprezentowaną tam argumentację. […]

Wielokrotnie wskazywano w orzecznictwie, chociażby w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 czerwca 2014 r., I FSK 1108/13, że podstawą zawarcia umowy konsorcjum jest zasada swobody umów, albowiem nie jest to żadna z przewidzianych w przepisach prawa umów nazwanych. Konsorcjum nie ma własnej podmiotowości prawnej, pojęcie to nie odzwierciedla jednorodzajowego typu umowy, stąd praktyka gospodarcza w tym przedmiocie odnotowuje zróżnicowane rozwiązania. Nie odnosi się do niego żadna szczególna regulacja na gruncie prawa podatkowego. Regulacje ustawy o VAT nie dają żadnych odpowiedzi co do wewnętrznych rozliczeń na gruncie obowiązku w tym podatku. Dokonując zatem oceny takich rozliczeń każdorazowo należy dokonywać analizy umowy konsorcjum, która może przyjąć różne rozwiązania.

Rozliczenie całej usługi kompleksowej w zakresie podatku od towarów i usług odbywa się na linii pomiędzy konsorcjum (reprezentowanym przez lidera) a usługobiorcami (w sprawie: szpitalami) i to właśnie w tym stosunku prawnym dochodzi do świadczenia usług objętych podatkiem VAT.”

• wyrok NSA z 28 stycznia 2021 r., sygn. akt I FSK 1685/20:

„W punkcie wyjścia przypomnieć należy, że osią sporu w niniejszej sprawie pozostaje ustalenie, czy część prowizji należna operatorowi z tytułu udostępniania platformy internetowej celem oferowania polis ubezpieczeniowych przez agenta, stanowi wynagrodzenie z tytułu usługi (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT), a więc w związku z pełnieniem roli podwykonawcy agenta (s. 5 i 10 uzasadnienia wyroku), czy też jest to jedynie wewnętrzne rozliczenie zysku wypracowanego w ramach wspólnego przedsięwzięcia, konsorcjum; w ramach którego nie dochodzi do świadczeń między współpracującymi spółkami (s. 10 skargi kasacyjnej). Skutkiem przyjęcia jednego z ww. stanowisk jest uznanie, że kwoty prowizji wypłacone operatorowi są objęte zakresem opodatkowania z mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 (organ oraz sąd wojewódzki), bądź też pozostają poza nim (skarżąca).

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowane jest stanowisko, iż w przypadku braku wzajemnych świadczeń między członkami konsorcjum, rozliczenia pomiędzy nimi mają charakter wewnętrzny, zaś okoliczność, że członkowie i lider zachowują odrębny status podatników podatku od towarów i usług nie powoduje, że dochodzi między nimi do świadczenia usług. Innymi słowy rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli równocześnie nie towarzyszy im świadczenie usługi. Przeciwnie, w ramach konsorcjum co do zasady partnerzy występują zbiorowo w charakterze usługodawców, których reprezentuje lider (tak np. w odniesieniu do usług e-learningu NSA w wyroku o sygn. akt I FSK 1418/13, CBOSA; w sprawie tej partnerzy dzielili się między sobą wedle klucza – udostępnianie usługi szkoleniowej, platformy IT, promocji przedsięwzięcia i sprzedaży finalnej usługi). Nawiasem mówiąc teza – iż w przypadku, gdy rozliczeniom pieniężnym między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia (konsorcjum) nie towarzyszy świadczenie usług lub dostawa towarów, rozliczenia te nie są traktowane per se jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – jest często wyrażana w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. np. wyrok NSA o sygn. I FSK 961/16 oraz powołane tamże orzecznictwo, CBOSA).”

• wyrok NSA z 8 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1839/15:

„Na wstępie rozważań warto jest wskazać, że w zakresie omawianej problematyki dotyczącej rozliczeń w ramach konsorcjum istnieje ugruntowane już orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, uznające, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT jako przedmiotu opodatkowania – świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne lub konsorcjalne), należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania na potrzeby podatkowe w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (por. wyrok NSA z 12 sierpnia 2015r. sygn. akt I FSK 1373/14 i powoływane tam orzecznictwo sądów administracyjnych). […] Sąd pierwszej instancji słusznie wskazał, że organ podatkowy nie odczytał stanu faktycznego sprawy w sposób prawidłowy albowiem z treści wniosku wynikało, że umowa Konsorcjum przewidywała, że każdy członek Konsorcjum pozostaje właścicielem swojej części przedmiotu umowy do chwili odbioru go przez końcowego użytkownika w Azerbejdżanie - Zamawiającego. Faktura zbiorcza i specyfikacja, stanowiąca załącznik do faktury, określa wartość współwłasności przedmiotu umowy, przypadającą na każdego z konsorcjantów. […] Warto wskazać w tym względzie na wyrok TSUE z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie Empresa de Desenvolvimento Mineiro SGPS SA (EDM), C-77/01, […]”

• wyrok WSA w Warszawie z 9 czerwca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1911/16:

„Rozliczenie kompleksowe całej inwestycji w zakresie podatku od towarów i usług odbywa się bowiem pomiędzy konsorcjum (reprezentowanym przez L.), a Zamawiającym, w związku z czym tylko w tym stosunku prawnym dochodzi do świadczenia usług i dostaw towarów objętych podatkiem VAT. […] W nawiązaniu do stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie o sygn. akt I FSK 1128/12 stwierdzić zatem należy, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy VAT, jako przedmiotu opodatkowania, świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne), należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania, na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu (tak NSA w wyroku z 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1788/07, wyroku z 9 października 2008 r., sygn. akt I FSK 291/08 czy wyroku z 29 lutego 2012 r., w sygn. akt I FSK 562/11). W powołanych orzeczeniach zaprezentowany został pogląd, że celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można, do celów podatku od towarów i usług, wydzielać i oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia.”

· wyrok NSA z 25 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1108/13, wyrok NSA z 4 czerwca 2014 r., sygn. akt I FSK 1012/13:

„Naczelny Sąd Administracyjny orzekający w tej sprawie podziela także utrwalone już w orzecznictwie sądów administracyjnych stanowisko, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 u.p.t.u., jako przedmiotu opodatkowania, świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne), należy przede wszystkim uwzględniać cel takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania na potrzeby podatkowe poszczególnych czynności służących realizacji tego celu […] celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można, do celów podatku od towarów i usług, wydzielać i oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jest zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia”.

• wyrok WSA w Warszawie z 6 marca 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 2472/12:

„W tym miejscu należy wskazać na utrwalone już orzecznictwo sądowo administracyjne, opierające się na stanowisku, że przy ustalaniu na gruncie art. 8 ust. 1 ustawy VAT – jako przedmiotu opodatkowania – świadczenia usług o złożonym charakterze, jakie stanowią umowy o współpracy (kooperacyjne lub konsorcjalne), należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania na potrzeby podatkowe w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego poszczególnych czynności służących realizacji tego celu […] celem kooperacji (współpracy, współdziałania) jest uzyskanie przez skoordynowane i wspólne działania partnerów rezultatu o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym. Działań takich nie można do celów podatku od towarów i usług oceniać jednostkowo, lecz z uwzględnieniem ich charakteru jako działania złożonego i wspólnego, tworzącego w aspekcie gospodarczym jedną całość, którego końcowym efektem, jak w niniejszej sprawie jest projekt rozwojowy o nazwie wskazanej we wniosku”.

Zwolnienie usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczonej przez konsorcjum od podatku VAT:

Zakres zwolnienia od podatku VAT dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel […].

Zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z regulacji art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT wynika, że stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na podstawie natomiast z art. 146a pkt 1 Ustawy o VAT, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi aktualnie 23%.

Ustawa o VAT przewiduje opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub ich zwolnienie z opodatkowania. W świetle przedstawionego w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego, zasadnicze znaczenie ma regulacja art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, zwalniająca od podatku: „usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji”.

Zwolnienie od podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT jest konsekwencją przepisu art. 135 ust. 1 pkt a) Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym zwolnione z opodatkowania są „transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych”.

Zakres pojęciowy usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych:

Ani Dyrektywa 2006/112/WE, ani Ustawa o VAT nie zawierają definicji pojęć kluczowych dla wykładni przedmiotowego zwolnienia od podatku VAT, takich jak „usługi pokrewne świadczone przez agenta ubezpieczeniowego” oraz „usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych”. W tej sytuacji wskazane jest posiłkowanie się dorobkiem orzeczniczym TSUE, jak również polską praktyką podatkową.

Zgodnie z wypracowanym przez TSUE stanowiskiem, wymienione w art. 135 ust. 1 pkt a) Dyrektywy 2006/112/WE usługi świadczone przez agentów ubezpieczeniowych, polegają na pozyskiwaniu klientów oraz zawieraniu w imieniu i na rzecz ubezpieczyciela umów ubezpieczeń, a także uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. Dalej, w odniesieniu do usług pokrewnych do usług ubezpieczeniowych wskazuje się (tak: opinia Rzecznika Generalnego M. Poiaresa Madura przedstawiona w 12 stycznia 2005 r. w sprawie C-472/03 Staatssecretaris van Financiën przeciwko Arthur Andersen & Co. Accountants c.s.), że należy przez nie rozumieć wszystkie usługi, które są powiązane z usługami ubezpieczeniowymi, a zatem mogą być uznane za usługi pokrewne tym czynnościom. W ww. sprawie podkreślono, że dla kwalifikacji czynności jako usług pośrednictwa ubezpieczeniowego kluczowy jest status usługodawcy jako brokera lub agenta ubezpieczeniowego: „Pojęcie „usług pokrewnych” jest wystarczająco szerokie, aby mogło ono teoretycznie obejmować swym zakresem wszystkie usługi, które są powiązane z usługami ubezpieczeniowymi, a zatem które mogą być uznane za usługi pokrewne tym czynnościom. Jednakże prawodawca wspólnotowy wyraźnie ograniczył zakres zwolnienia wyłącznie do tej części usług, które są świadczone przez brokerów lub pośredników ubezpieczeniowych. Zakwalifikowanie osoby, która domaga się zwolnienia, jako brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego jest zatem elementem kluczowym, pozwalającym na ustalenie istnienia działalności pokrewnej czynnościom ubezpieczeniowym, która na mocy art. 13 część B lit. A) podlega zwolnieniu z opodatkowania”.

Z wyroku C-235/00 z 13 grudnia 2001 r. w sprawie CBS Financial Services wynika, że działalność pośrednictwa „dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego […]. [Powinna to być] usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. […] Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu”.

Także w wyrokach z 25 lutego 1999 r. (sprawa C-349/96, Card Protection Plan), z 8 marca 2001 r. (sprawa C-240/99, Skandia) oraz z 20 listopada 2003 r. (sprawa C-8/01, Assurander‑Societetet działający na rzecz Taksatorringen przeciwko Skatteministeriet), TSUE potwierdził, że pojęcie usług pokrewnych, świadczonych przez pośredników ubezpieczeniowych w rozumieniu Dyrektywy 2006/112/WE dotyczy wyłącznie świadczeń dokonanych przez profesjonalistów. Broker/agent ubezpieczeniowy powinien być wyłącznie pośrednikiem - pojęcie to kładzie nacisk na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli pozycję pośrednika między ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym.

Jednocześnie, w wyroku z 3 kwietnia 2008 r. (w sprawie C-124/07, J.C.M. Beheer BV przeciwko Staatssecretaris van Financiën) TSUE potwierdził możliwość realizacji usług zwolnionych w różnych modelach organizacyjnych wskazując m.in., że: „brzmienie art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by działalność brokerów i pośredników ubezpieczeniowych dzieliła się na odrębne usługi mogące, jako takie, należeć do „usług pokrewnych [transakcjom ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym] świadczonych przez brokerów i pośredników ubezpieczeniowych” […]. W tej sytuacji z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy [zob. podobnie, w odniesieniu do art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, ww. wyrok w sprawie Abbey National, pkt 68, a w odniesieniu do art. 13 część B lit. d) pkt 1 tej dyrektywy – ww. wyrok w sprawie Ludwig, pkt 35]. […] art. 13 część B lit. a) szóstej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż broker lub pośrednik ubezpieczeniowy nie pozostaje w bezpośrednim stosunku ze stronami umowy ubezpieczenia lub reasekuracji do zawarcia której się przyczynia, lecz pozostaje z nimi jedynie w pośrednim stosunku, za pośrednictwem innego podatnika, który sam pozostaje w bezpośrednim stosunku z jedną ze stron tej umowy, i z którym ów broker lub pośrednik ubezpieczeniowy jest związany umownie, nie wyklucza, by świadczone przez niego usługi były zwolnione od podatku VAT na mocy tego przepisu.”.

Podobne tezy zawiera powołany wyrok TSUE z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc, Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs & Excise („z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy.”).

Przywołane tezy i uzasadnienia orzeczeń TSUE potwierdzają, że analizowane zwolnienie od podatku VAT dotyczy usług:

(i) mających charakter usług pokrewnych usługom ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym,

(ii) świadczonych przez brokerów lub agentów ubezpieczeniowych,

(iii) świadczonych na rzecz zakładów ubezpieczeń lub podmiotów poszukujących ochrony ubezpieczeniowej („klientów”). Jednocześnie, TSUE powołuje się na zasadę neutralności VAT i wskazuje, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru takiego modelu organizacyjnego, który jest dla nich najbardziej odpowiedni ze względów gospodarczych, nie narażając się przez to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania.

Świadczenie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego w polskim systemie prawa reguluje Ustawa o dystrybucji ubezpieczeń.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy, pośrednictwo ubezpieczeniowe oznacza wykonywanie dystrybucji ubezpieczeń lub dystrybucji reasekuracji przez pośredników ubezpieczeniowych.

Pośrednikiem ubezpieczeniowym jest m.in. agent ubezpieczeniowy, który wykonuje dystrybucję ubezpieczeń za wynagrodzeniem. Agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca, inny niż agent oferujący ubezpieczenia uzupełniające, wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów. Z kolei wynagrodzenie oznacza prowizję, honorarium, opłatę lub inną płatność, w tym korzyść ekonomiczną jakiegokolwiek rodzaju lub inną korzyść lub zachętę finansową lub niefinansową, oferowane lub przekazywane w związku z działalnością w zakresie dystrybucji ubezpieczeń

W świetle art. 4 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń, dystrybucja ubezpieczeń oznacza działalność wykonywaną wyłącznie przez dystrybutora ubezpieczeń polegającą na:

1. doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych;

2. zawieraniu umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych w imieniu zakładu ubezpieczeń, w imieniu lub na rzecz klienta albo bezpośrednio przez zakład ubezpieczeń;

3. udzielaniu pomocy przez pośrednika ubezpieczeniowego w administrowaniu umowami ubezpieczenia lub umowami gwarancji ubezpieczeniowych i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie.

Dystrybucja ubezpieczeń polega również na udzielaniu informacji dotyczących jednej lub większej liczby umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych na podstawie kryteriów wybranych przez klienta za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów oraz opracowywaniu rankingu produktów ubezpieczeniowych obejmującego porównanie cen i produktów lub składek z tytułu umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej, w przypadku gdy klient jest w stanie pośrednio lub bezpośrednio zawrzeć umowę ubezpieczenia lub umowę gwarancji ubezpieczeniowej za pośrednictwem stron internetowych lub innych mediów. Dystrybucja ubezpieczeń polega również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych u agenta ubezpieczeniowego. Dystrybutorem ubezpieczeń jest w szczególności agent ubezpieczeniowy. Agent ubezpieczeniowy wykonuje czynności w zakresie dystrybucji ubezpieczeń w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, zwane w ustawie „czynnościami agencyjnymi”. Z Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń wynika, że czynności agencyjne mogą być wykonywane wyłącznie przez podmioty spełniające określone tą ustawą warunki.

Ustawa o VAT nie zawiera odrębnej definicji usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Natomiast z praktyki interpretacyjnej i orzeczniczej, która w znacznej mierze opiera się o przywołane wcześniej orzeczenia TSUE wynika, że:

• Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego.

• Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu,

• Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa.

Praktyczne wskazówki co do istoty pośrednictwa ubezpieczeniowego w kontekście podatku VAT znajdujemy przykładowo w prawomocnym wyroku WSA w Warszawie (wyrok z 17 listopada 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3159/16), w którym Sąd wyjaśnił, że:

„Pośrednictwo ubezpieczeniowe nie kończy się z chwilą zawarcia umowy, ale trwa także po jej zawarciu w postaci opieki posprzedażowej. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na „zdobyciu” klienta, utrzymaniu go na przyszłość i powiązaniu klienta z ubezpieczycielem w dłuższej perspektywie oraz w szerszym zakresie produktów, a nie tylko na jednorazowej czynności wyszukania klienta, przekazania jego danych do ubezpieczyciela i zawarcia z nim jednej umowy. Potwierdza to zestawienie różnych wersji językowych wyroku TSUE w sprawie Aspiro, C-40/15.” W obszernym uzasadnieniu tego wyroku Sąd wskazał także, że „w ocenie Sądu, w zakresie usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego mieszczą się także wykonywane przez Stronę czynności tj.:

a) odbieranie od ubezpieczonego zawiadomień, oświadczeń, dyspozycji,

b) niektóre czynności wykonywane w ramach konwersji stosunków grupowych na umowy indywidualne - informowanie Towarzystwa Ubezpieczeń o składanych przez ubezpieczonych lub inne osoby uprawnione z umów ubezpieczenia żądaniach i reklamacjach,

c) realizowanie obowiązków informacyjnych wynikających z procesu obsługi reklamacji obowiązujących w Towarzystwie Ubezpieczeń,

d) przekazywanie do Towarzystwa Ubezpieczeń przyjętych zawiadomień i oświadczeń składanych w związku z zawartą umową ubezpieczenia.

W ocenie Sądu wskazane wyżej czynności są charakterystyczne dla działalności agenta ubezpieczeniowego, a agent występuje tu w roli pośrednika między ubezpieczycielem, a ubezpieczonym. Czynności dodatkowe, realizowane już po zawarciu umowy ubezpieczenia są naturalną konsekwencją (stanowią dopełnienie) zawarcia - za pośrednictwem agenta – umowy.

Wbrew opinii organu interpretacyjnego, wyżej wskazane czynności świadczone przez Skarżącą mają charakter jednej złożonej usługi, w której można wyróżnić usługę główną, wobec której reszta świadczeń ma zadanie uzupełniające i pomocnicze. W realiach przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, czynności świadczone przez Stronę mają więc charakter jednolitego świadczenia. Rozdzielenie tych świadczeń z perspektywy klienta byłoby sztuczne i niezrozumiałe.

Przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 u.p.t.u. nie może być rozumiany w ten sposób, że „usługa pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych” ma mieć charakter jednorazowy wobec każdego klienta, czyli polega na wyszukaniu tego klienta i skontaktowaniu go z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy ubezpieczenia. Nie może być tak, że usługi wykonywane przez agenta wobec ubezpieczonego już klienta przestają być usługą pośrednictwa ubezpieczeniowego. Trzeba brać pod uwagę specyfikę działalności agenta, który po zawarciu umowy ubezpieczenia nadal prowadzi działalność gospodarczą, a jego celem biznesowym może i powinno być takie utrzymywanie kontaktów z klientem, aby (i) umowa nie została przez niego rozwiązana przed upływem terminu, (ii) klient zawarł/przedłużył umowę na kolejny okres, (iii) klient zawarł umowę ubezpieczeniową w szerszym zakresie, korzystając z gamy oferowanych produktów.

Czynności dokonywane wobec obecnego (już „wyszukanego”) klienta zmierzające do sprawnego i efektywnego wykonywania i utrzymywania obowiązującej umowy są nierozerwalnie związane z zawarciem lub przedłużeniem tej umowy, albo rozszerzeniem jej zakresu. Jak wyjaśnia opinia Rzecznika Generalnego do sprawy Arthur Andersen & Co. Accountants, C-472/03, EU:C:2005:8 (pkt 24) pojęcie „usług pokrewnych świadczonych przez brokerów i pośredników ubezpieczeniowych kładzie nacisk - w obrębie dziedziny takiej jak rozpowszechnianie produktów ubezpieczenia, której modus operandi cechuje duża złożoność i różnorodność - na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli jego pozycję pośrednika między ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym, co jest nieodzownie związane z istnieniem relacji między tymi dwiema stronami”. Pośrednictwo ubezpieczeniowe nie kończy się więc z chwilą zawarcia umowy, ale trwa także po jej zawarciu (tak też w wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu z 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Wr 189/12 (CBOSA). Opieka posprzedażowa nad klientem jest normalnym działaniem biznesowym w celu rozpowszechniania produktów ubezpieczenia.

[…] Opieka posprzedażowa nad klientem jest też – w szerokim znaczeniu - elementem „wyszukania” klienta na kolejne okresy ubezpieczeniowe oraz ma na celu sprzedaż kolejnych produktów ubezpieczeniowych.”

Z kolei w interpretacji z 4 lutego 2016 r., sygn. IPPP1/4512-1313/15-2/AS, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w odniesieniu do zdarzenia przyszłego analogicznego do opisanego w niniejszym wniosku, organ interpretacyjny zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że „kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego świadczona przez Konsorcjum, w tym Bank, działający jako Partner i lider Konsorcjum, na rzecz ZU, na podstawie Nowej Umowy Agencyjnej, korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT”. Podobne rozumienie pojęcia pośrednictwa ubezpieczeniowego w kontekście przepisów o VAT znajdujemy w indywidualnych interpretacjach podatkowych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo interpretacji z 6 listopada 2019 r., sygnatura: 0115-KDIT1-1.4012.568.2019.1.MS czy interpretacji z 14 listopada 2018 r., sygnatura: 0114‑KDIP4.4012.554.2018.2.MP.

Zwolnienie usługi świadczonej przez Konsorcjum z podatku VAT w sytuacji Wnioskodawcy:

Kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, która będzie świadczona przez Konsorcjum, w tym Wnioskodawcę jako Partnera Konsorcjum, na rzecz ZU na podstawie danej Umowy Agencyjnej spełni wszystkie kryteria kwalifikujące ją jako usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT, jak również przesłanki, na które wskazuje praktyka orzecznicza TSUE oraz polskich sądów administracyjnych i organów podatkowych. W szczególności:

• Będzie to usługa realizowana na rzecz ubezpieczycieli (ZU) wspólnie przez Wnioskodawcę oraz Spółkę (Partnerów) działających jako agenci ubezpieczeniowi, wpisanych do rejestru agentów ubezpieczeniowych prowadzonego przez KNF;

• Zakres przedmiotowej usługi obejmie takie czynności, jak: inicjowanie kontaktu z potencjalnymi klientami w celu zawarcia z nimi umów ubezpieczenia oraz nawiązywanie kontaktu z potencjalnymi klientami w celu przedstawienia im oferty zawarcia umów ubezpieczenia, zachęcenie klientów do zawarcia umów ubezpieczenia, przedstawianie klientom oferty ubezpieczeniowej, w tym, informowanie klientów o warunkach ochrony ubezpieczeniowej oferowanej przez ZU, a zwłaszcza o przedmiocie i zakresie ubezpieczenia, jak również prawach i obowiązkach klientów wynikających z umów ubezpieczenia oraz wysokości i zasad płatności składek ubezpieczeniowych, przyjmowanie od osób zainteresowanych ubezpieczeniem wniosków o zawarcie umów ubezpieczenia oraz sprawdzania poprawności i kompletności wniosków, pomoc w procesie zawierania umów ubezpieczenia, zawieranie umów ubezpieczenia w imieniu ZU zgodnie z udzielonym przez ZU pełnomocnictwem, przekazywanie klientom odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych;

• Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego będzie świadczona na rzecz strony umowy (ZU), przy czym ani Wnioskodawca ani Spółka nie będą realizować w stosunku do treści umowy ubezpieczenia żadnego własnego interesu – będą jedynie reprezentować interes ZU;

• Usługa będzie świadczona przez Partnerów, w tym, Wnioskodawcę za wynagrodzeniem (będzie mieć charakter odpłatny);

• Istotnym wymogiem warunkującym świadczenie usługi na podstawie danej Umowy Agencyjnej będzie działanie Partnerów w zgodzie z wymogami Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń dotyczącymi prowadzenia działalności pośrednictwa ubezpieczeniowego przez agentów ubezpieczeniowych. Zatem z punktu widzenia prawidłowej realizacji danej Umowy Agencyjnej, kluczowe znaczenie będzie mieć status Wnioskodawcy oraz Spółki jako agentów ubezpieczeniowych działających na podstawie wpisu do rejestru agentów ubezpieczeniowych prowadzonego przez KNF.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, kompleksowa usługa, jaka będzie świadczona przez Konsorcjum na rzecz ZU na podstawie Umów Agencyjnych będzie miała charakter usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych podlegającej zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie Pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.

Dokumentowanie rozliczeń pomiędzy konsorcjum a ZU:

Rozliczenia pomiędzy Partnerami Konsorcjum:

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Bank jako lider Konsorcjum będzie koordynować działalność Konsorcjum i zapewniać sprawną realizację całości zlecenia wynikającego z Umów Agencyjnych.

Rolą Banku jako lidera będzie w szczególności prowadzenie rozliczeń pomiędzy Konsorcjum a ZU. Od strony dokumentacyjnej znajdzie to odzwierciedlenie w postanowieniach Umowy Konsorcjum oraz Umowy Agencyjnej, zgodnie z którymi lider będzie uprawniony i zobowiązany do wystawiania na rzecz ZU zbiorczych dokumentów rozliczeniowych za wszystkie prace wykonane przez Konsorcjum oraz do odbierania od ZU wynagrodzenia należnego Konsorcjum (Partnerom Konsorcjum). Dokumentami tymi będą zbiorcze dokumenty rozliczeniowe (noty księgowe), a na żądanie ZU, faktury VAT ze stawką „zw” - usługi zwolnione z VAT. Następnie Bank jako lider w ramach rozliczeń wewnątrz Konsorcjum dokona podziału wynagrodzenia otrzymanego od ZU pomiędzy siebie i B, zgodnie z zasadami przewidzianymi w Umowie Konsorcjum.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei stosownie do przepisu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Powyższe oznacza, że nie każde przesunięcie, czy rozliczenie określonych wartości ekonomicznych między dwoma różnymi podmiotami podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, ale jedynie takie operacje, które stanowią dostawę towarów lub świadczenie usług.

Z tego względu, rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia (konsorcjum), nie mogą być same przez się potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli równocześnie nie towarzyszy im świadczenie usługi (lub dostawa towarów).

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT decyduje o opodatkowaniu jest odpłatny charakter świadczenia, który przejawia się w ustaleniu wynagrodzenia za dane świadczenie z uwagi na jego wzajemny charakter. Wynagrodzenie jest najczęściej określane umową między stronami transakcji i stanowi skutek przysporzenia po stronie usługobiorcy. Cechy „odpłatności” nie można jednak przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera polegającej na rozdziale przychodów uzyskiwanych z tytułu prowadzonego przedsięwzięcia pomiędzy jego uczestników (Partnerów) w proporcjach wynikających z zawartych umów (Umowy Konsorcjum i Umów Agencyjnych). W tym przypadku brak jest bowiem takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność dokonywanej przez lidera czynności rozdziału przychodów. Czynność ta ma charakter wyłącznie techniczny.

Taka wykładnia zakresu opodatkowania podatkiem VAT znajduje potwierdzenie w szeregu orzeczeń TSUE (m.in. wyrok z 5 lutego 1980 r. w sprawie C-154/80, wyrok z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81, wyrok z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93, wyroki z 12 września 2000 r. w sprawie C-276/97, C-358/97 i C-408/97, wyrok z 17 września 2002 r. w sprawie C‑498/99), w których TSUE wyraził pogląd, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których m.in. między usługodawcą i usługobiorcą następuje świadczenie wzajemne, istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego, odpłatność za otrzymane świadczenie (np. usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby podlegać opodatkowaniu. Wskazanych elementów nie można dostrzec w wewnętrznych rozliczeń między Partnerami.

Celem Konsorcjum jest połączenie potencjałów technicznych, finansowych, organizacyjnych i merytorycznych Partnerów w celu zapewnienia jak największej efektywności i jakości czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) wykonywanych na rzecz ZU i dostarczania klientom Banku optymalnych Ubezpieczeń Pożyczkowych. Tym samym, w ramach Konsorcjum, jego Partnerzy będą świadczyć czynności wyłącznie na rzecz ZU i w żadnym razie nie będą świadczyć takich czynności na rzecz drugiego z Partnerów - co zresztą byłoby niedopuszczalne w świetle ograniczenia zawartego w art. 21 ust. 4 Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

Podsumowując, przewidziany w Umowie Konsorcjum oraz Umowach Agencyjnych i dokonywany przez Bank jako lidera podział przychodów uzyskanych przez Konsorcjum nie może zostać uznany za wynagrodzenie z tytułu sprzedaży usług przez Spółkę na rzecz lidera, gdyż lider w ogóle nie korzysta z tak wykonywanych usług, nie jest w tym zakresie usługobiorcą, a wręcz przeciwnie – sam występuje w charakterze usługodawcy.

Skoro nie dojdzie do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, to w konsekwencji rozliczenie przychodów uzyskanych „przez Konsorcjum” między Partnerów, dokonywane przez Bank jako lidera, nie będzie dokumentowane fakturami VAT, ale innymi dokumentami księgowymi. Powyższy fakt został odzwierciedlony w treści Umowy Konsorcjum jak również będzie mieć miejsce w praktyce rozliczeniowej Partnerów. Prawidłowość takiego sposobu rozliczeń znajduje jednoznaczne potwierdzenie w orzecznictwie TSUE (np. sprawa C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro SGPS SA (EDM) przeciwko Fazenda Pública - wyrok z 29 kwietnia 2004 r.) oraz wyrokach polskich sądów administracyjnych (np. WSA w Bydgoszczy z 1 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Bd 16/19, wyrok NSA z 8 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1839/15).

Rozliczenia pomiędzy Konsorcjum a ZU:

Nie ulega wątpliwości, że usługą, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT będą świadczenia realizowane przez Konsorcjum na rzecz ZU. Przy czym zgodnie z oceną Wnioskodawcy przedstawioną w zakresie Pytania nr 1, kompleksowa usługa, jaka będzie świadczona przez Konsorcjum na rzecz ZU na podstawie danej Umowy Agencyjnej będzie miała charakter usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych podlegającej zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT.

Dokonywanie czynności opodatkowanych wskazanych w art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT podlega dokumentowaniu w sposób przewidziany w przepisach tej ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą w szczególności sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W świetle art. 2 pkt 22 Ustawy o VAT, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jednakże, zgodnie z art. 106b ust. 2, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Wyjątkiem jest sytuacja określona w ust. 3 pkt 2, który stanowi, że na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W opisanym tu zdarzeniu przyszłym, Konsorcjum (Partnerzy) będzie świadczyć na rzecz danego ZU usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 Ustawy o VAT. Zatem w świetle art. 106b ust. 2 Ustawy o VAT zasadniczo nie wystąpi obowiązek dokumentowania świadczonej usługi fakturami VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy Ustawy o VAT nie regulują sposobu dokumentowania transakcji, w przypadku których nie jest wymagane wystawianie faktur VAT. Należy zatem uznać, że dopuszczalne jest dokumentowanie takich transakcji innymi dokumentami, w szczególności dokumentami księgowymi przewidzianymi w Umowie Agencyjnej z ZU, takimi jak zestawienia prowizyjne czy noty rozliczeniowe (noty korygujące). Należy przy tym zauważyć, że nota rozliczeniowa (nota księgowa) nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy o podatku VAT i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, w zakresie Pytania nr 2 należy uznać, że Bank jako lider Konsorcjum będzie postępować prawidłowo wystawiając na rzecz ZU zbiorcze dokumenty księgowe, w tym, noty rozliczeniowe, na podstawie których ZU będzie obciążany przez Bank łączną kwotą wynagrodzenia należnego Konsorcjum z tytułu czynności wykonywanych przez Partnerów Konsorcjum na rzecz ZU jako klienta (usługobiorcy) Konsorcjum.

Jednocześnie trzeba mieć na względzie brzmienie art. 106b ust. 3 pkt 2 Ustawy o VAT, w świetle którego podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, o ile żądanie w tym zakresie zostanie zgłoszone w odpowiednim terminie przez nabywcę towaru lub usługi (z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118).

W tym zakresie trzeba przypomnieć, że Partnerzy nie będą działać w relacjach z ZU samodzielnie – wykonywane przez nich czynności będą mieć charakter wspólnych działań mających na celu realizację jednego wspólnego przedsięwzięcia, którego nie mogliby zrealizować bez współpracy drugiego z Partnerów. W rezultacie, ZU będą nabywać od Konsorcjum jedną kompleksową usługę a nie poszczególne jej elementy. Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego prowadzi zatem do stwierdzenia, że skoro zgodnie z daną Umową Agencyjną (oraz Umową Konsorcjum) ZU będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia z tytułu całości usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, świadczonej przez Konsorcjum, na rachunek Banku jako lidera, to w przypadku zgłoszenia przez ZU żądania wystawienia faktury VAT za świadczoną usługę, faktura taka powinna zostać wystawiona na rzecz ZU przez lidera. Faktura taka obejmie całą kwotę wynagrodzenia należnego z tytułu czynności wykonywanych przez Partnerów.

Zagadnienie dokumentowania rozliczeń pomiędzy konsorcjum a klientem konsorcjum było przedmiotem przywołanych wyżej wyroków sądów administracyjnych oraz licznych indywidualnych interpretacji podatkowych, przykładowo interpretacji z 28 lutego 2018 r., sygn. 0115-KDIT1-1.4012.858.2017.2.MM, w której czytamy m.in.: „[…] w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu, będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący. […] W kontekście wątpliwości Spółki w pierwszej kolejności należy stwierdzić, zważywszy na charakter gospodarczy Konsorcjum oraz relację pomiędzy Konsorcjum, jako usługodawcą, a Ubezpieczycielem, jako usługobiorcą, w ramach Umowy Dystrybucyjnej, że okoliczności sprawy wskazują, że Ubezpieczyciel nie jest zainteresowany nabywaniem i nie nabywa „ułamkowych” czynności wykonywanych przez poszczególnych Partnerów Konsorcjum, ale kompleksową usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego, dotyczącą sprzedaży jednego, ściśle określonego w umowie produktu oferowanego przez Ubezpieczyciela, świadczoną przez Konsorcjum jako całość.

Z perspektywy Ubezpieczyciela, tylko wspólne wykonanie przez Konsorcjum wszystkich czynności wschodzących w skład tej usługi ma wartość funkcjonalną. Co istotne, intencja Ubezpieczyciela, jest bezpośrednio odzwierciedlona w treści Umowy Dystrybucyjnej oraz Umowy Konsorcjum – umowy te wprost wskazują bowiem, że czynności wykonywane łącznie przez Partnerów Konsorcjum tworzą kompleksową usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego.

W ocenie tut. organu, czynności wykonywane przez Konsorcjum na podstawie Umowy Dystrybucyjnej powinny być traktowane dla potrzeb podatku od towarów i usług jako jedna kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego, opisana w zawartej Umowie. […]

Tym samym, zgodnie z przytoczonymi tezami orzeczeń TSUE, z punktu widzenia nabywcy (Ubezpieczyciela), w przedmiotowej sprawie występuje jeden przedmiot świadczenia (kompleksowa usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego).

Przy uwzględnieniu powyższych uwag oraz treści przywołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że skoro w przedmiotowej sprawie rozliczenie wykonanych usług z Ubezpieczycielem i ich fakturowanie na Ubezpieczyciela dokonywane jest przez Spółkę, jako lidera, który jednocześnie reprezentuje Konsorcjum przed Ubezpieczycielem, to – wbrew stanowisku zawartemu we wniosku – Spółka powinna wystawiać na Ubezpieczyciela dokument za całość usług wykonanych przez Konsorcjantów w ramach realizacji zawartej umowy. Jednocześnie, na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy, Spółka powinna uznać całe wynagrodzenie należne od Ubezpieczyciela, za podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług z tytułu usług świadczonych na rzecz Ubezpieczyciela.”

Podobne stanowisko znajdujemy w indywidualnej interpretacji z 9 września 2019 r., sygnatura: 0114-KDIP4.4012.471.2019.1.MP.

W tej sytuacji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie Pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy,

przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

· w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

· świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

· istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

· wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

· istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

· odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

· istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych na jej podstawie, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy,

zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Zwolnienie zawarte w przywołanym przepisie stanowi implementację do polskiego porządku prawnego art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym,

państwa członkowskie zwalniają transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych.

Jak stanowi art. 43 ust. 15 ustawy,

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. usług doradztwa;

3. usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem w pierwszej kolejności należy określić, jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Użyte w powyższym przepisie pojęcie „usługi ubezpieczeniowej” nie zostało zdefiniowane w Dyrektywie 112, zatem należy w tym względzie odwołać się do orzeczeń TSUE.

Trybunał orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się w przypadku gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (wyroki TS w sprawie Card Protection Plan C-349/96, EU:C:1999:93, pkt 17; Skandia C-240/99, EU:C:2001:140, pkt 37; Taksatororringen C-8/01, EU:C:2003:621, pkt 39). Trybunał wyraził stanowisko, że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczenia i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, że nie wykonują Państwo czynności ubezpieczeniowych. Nie występują Państwo w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego klienta. W rozpatrywanym przypadku między Państwem a klientami nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia. Nie świadczą Państwo również usług reasekuracyjnych, polegających na wykonywaniu czynności związanych z przyjmowaniem ryzyka cedowanego przez zakład ubezpieczeń lub przez zakład reasekuracji oraz dalsze cedowanie przyjętego ryzyka.

Z kolei, w celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa” warto odnieść się do wyroku w sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris Van Financien. W wyroku tym TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności. Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek ze stron umowy, dotyczącej produktu ubezpieczeniowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Ponadto w wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Z kolei w uzasadnieniu wyroku w sprawie CSC Financial Services Ltd. (wyrok TSUE z 13 grudnia 2001 r., C-235/00), która to spółka świadczyła usługi typu call center na rzecz instytucji finansowych, Trybunał podjął się próby konstruowania definicji samego pośrednictwa. Pośrednikiem jest więc podmiot niebędący żadną ze stron umowy, ale świadczący usługę na rzecz strony w zamian za wynagrodzenie. W skład usługi wchodzić może zwłaszcza prowadzenie negocjacji. Celem pośrednictwa jest natomiast uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę. Z kolei nie może być mowy o pośrednictwie wówczas, gdy jedna ze stron umowy zleca tylko podwykonawcy część czynności faktycznych.

W kwestii znaczenia słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 Dyrektywy TSUE w ww. wyroku wskazał, że odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy. Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem”.

Powyższe tezy znalazły potwierdzenie w wyroku w sprawie Aspiro C-40/15, gdzie Trybunał wskazał (w kontekście uznania danej działalności za usługi „świadczone przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych” w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a Dyrektywy VAT), że w pierwszej kolejności usługodawca powinien pozostawać w stosunku z ubezpieczycielem i ubezpieczonym. Stosunek ten może być wyłącznie pośredni, jeżeli usługodawca jest podwykonawcą brokera lub agenta. W drugiej kolejności jego działalność powinna obejmować istotne aspekty pośrednictwa ubezpieczeniowego, takie jak wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem.

Jak wynika z powołanych przepisów krajowych, wskazanego przepisu Dyrektywy oraz orzecznictwa TSUE, zwolnieniu od podatku podlegają usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, w tym wykonywane przez brokerów i agentów ubezpieczeniowych. W orzecznictwie TSUE dotyczącym tej tematyki wyraźnie jednak zostało podkreślone, że pośrednictwo ubezpieczeniowe, to czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia. Zgodnie z tym orzecznictwem, istotnymi aspektami pośrednictwa ubezpieczeniowego jest wyszukiwanie klientów ubezpieczeniowych i kontaktowanie ich z ubezpieczycielem w celu zawarcia umowy.

Z opisu sprawy wynika, że Bank jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach wykonywanych czynności bankowych, Bank prowadzi sprzedaż produktów kredytowych, depozytowych i rozliczeniowych na rzecz swoich klientów, w tym między innymi udziela klientom pożyczek gotówkowych.

Ponadto, Bank posiada status agenta ubezpieczeniowego i jest wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. Działając w charakterze agenta ubezpieczeniowego, Bank współpracuje z zakładami ubezpieczeń w celu umożliwienia klientom skorzystania z różnego rodzaju produktów (usług) ubezpieczeniowych oferowanych przez te zakłady ubezpieczeń, w tym, usług ubezpieczeniowych (ubezpieczenia majątkowe i na życie) powiązanych z pożyczkami gotówkowymi oferowanymi przez Bank, komplementarnych względem tych pożyczek („Ubezpieczenia Pożyczkowe”).

Bank jest jedynym udziałowcem w spółce B.Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce („Spółka”, „ B”). Spółka, podobnie jak Bank, zamierza prowadzić działalność w zakresie dystrybucji produktów ubezpieczeniowych. W tym celu, w najbliższym czasie Spółka uzyska status agenta ubezpieczeniowego, co wiąże z wpisaniem Spółki do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Bank planuje nawiązać długoterminową współpracę strategiczną w zakresie dystrybucji produktów ubezpieczeniowych z wybranym zakładem lub zakładami ubezpieczeń („ZU”).

Bank oraz Spółka („Partnerzy”) zamierzają nawiązać długoterminową wyłączną współpracę w zakresie wspólnej dystrybucji oraz obsługi Ubezpieczeń Pożyczkowych, w oparciu o występujący na rynku model konsorcjum agentów ubezpieczeniowych („Model Konsorcjum”, „Konsorcjum”). Obaj Partnerzy, Bank i Spółka, będą odpowiedzialni za dystrybucję produktów ubezpieczeniowych ZU (Ubezpieczeń Pożyczkowych) we wskazanych kanałach dystrybucji – sieć własnych placówek (oddziałów), sprzedaż poprzez call centre, aplikacja mobilna Banku, system bankowości internetowej, sieć placówek franczyzowych („Kanał Franczyzowy”).

Dla sformalizowania współpracy Banku ze Spółką oraz ustalenia szczegółowych zasad tej współpracy, Partnerzy zawrą umowę konsorcjum („Umowa Konsorcjum”), w ramach której Bank będzie występować w roli tzw. lidera Konsorcjum. Następnie, Bank oraz Spółka działający w ramach Konsorcjum podpiszą z ZU umowy agencyjne regulujące współpracę Banku oraz Spółki z ZU w zakresie Ubezpieczeń Pożyczkowych („Umowy Agencyjne”). Na podstawie Umów Agencyjnych, Bank oraz Spółka będą pośredniczyć w oferowaniu oraz zawieraniu w imieniu i na rzecz ZU umów Ubezpieczeń Pożyczkowych w zamian za ustalone z ZU wynagrodzenie prowizyjne. Otrzymane wynagrodzenie prowizyjne będzie następnie dzielone pomiędzy Partnerami według przyjętego w Umowie Konsorcjum klucza odzwierciedlającego ekonomiczną wartość czynności każdego z Partnerów świadczonych na rzecz ZU w ramach Konsorcjum.

Efektem takiej formuły współpracy będzie świadczenie czynności agencyjnych na rzecz ZU w sposób zorganizowany, skoordynowany, z uwzględnieniem jednolitych, wysokich standardów jakości i efektywności procesów.

Bank jak i Spółka zostaną zgłoszone przez każdy ZU do rejestru agentów ubezpieczeniowych i otrzymają od danego ZU odpowiednie pełnomocnictwa do działania w jego imieniu i na jego rzecz. Każde z pełnomocnictw będzie określać w szczególności:

· zakres działalności agenta ubezpieczeniowego, ze wskazaniem działu i grup ubezpieczeń;

· wysokość maksymalnej sumy ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej, na jaką agent ubezpieczeniowy może zawrzeć jedną umowę ubezpieczenia;

· obszar działalności agenta ubezpieczeniowego.

Przedmiotem Umowy Konsorcjum, jaka zostanie zawarta przez Bank i Spółkę, będzie określenie warunków współpracy Partnerów w ramach Konsorcjum przy realizacji Umów Agencyjnych, w tym w zakresie wykonywania czynności agencyjnych na rzecz ZU, zasad udziału Partnerów w wynagrodzeniu należnym od ZU oraz zasad dokonywania wzajemnych rozliczeń w związku z wykonywaniem czynności w ramach Konsorcjum, a także określenie zakresu odpowiedzialności Partnerów za niewykonanie lub nienależyte wykonanie Umów Agencyjnych.

Cel Konsorcjum zostanie określony jako świadome połączenie potencjałów technicznych, finansowych, organizacyjnych i merytorycznych Partnerów w celu zapewnienia jak największej efektywności i jakości czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) wykonywanych na rzecz ZU i dostarczania klientom Banku optymalnych Ubezpieczeń Pożyczkowych. Przedmiotem działalności Konsorcjum będzie współpraca Partnerów przy wykonywaniu w imieniu i na rzecz ZU czynności agencyjnych określonych w Umowach Agencyjnych, zgodnie z postanowieniami Umów Agencyjnych oraz pełnomocnictwami udzielonymi Partnerom przez ZU.

Bank zostanie wyznaczony na lidera Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, którego zadaniem będzie w szczególności bieżąca koordynacja działań Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, bieżący kontakt z ZU w zakresie wszystkich kwestii związanych z wykonywaniem Umów Agencyjnych, bieżące monitorowanie jakości usług świadczonych przez Konsorcjum na rzecz ZU oraz podejmowanie odpowiednich działań w celu możliwie szybkiego usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub poprawy jakości takich usług, mając na celu maksymalny rozwój dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych, przy zachowaniu wymogów wynikających z przepisów prawa i odpowiedniej jakości usług świadczonych na rzecz klientów Banku.

Każdy z Partnerów zobowiąże się wykonywać przyjęty na siebie zakres czynności zgodnie z warunkami Umowy Konsorcjum, Umów Agencyjnych oraz pełnomocnictwa udzielonego danemu Partnerowi przez ZU, jak również w oparciu o ustalone przez Partnerów zasady dotyczące podziału obowiązków pomiędzy Partnerami. Każdy z Partnerów podejmie także szereg zobowiązań, w tym mających na celu zapewnienie, że wykonywanie Umowy Konsorcjom oraz Umów Agencyjnych odbywa się w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. W szczególności:

• Bank będzie odpowiedzialny za dystrybucję Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach wszystkich kanałów sprzedażowych Banku, z wyłączeniem Kanału Franczyzowego – tj. w ramach placówek (oddziałów Banku), aplikacji mobilnej, systemu bankowości internetowej, call centre - w tym, za informowanie klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia dotyczącej Ubezpieczeń Pożyczkowych, podejmowanie odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia takich umów ubezpieczenia oraz zawierania takich umów ubezpieczenia w imieniu ZU. Do zadań Banku będzie także należeć przyjmowanie i obsługa dyspozycji klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, nadzór nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w kanałach innych niż Kanał Franczyzowy, przyjmowanie i obsługa reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, przyjmowanie odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych. Bank będzie także utrzymywać relacje z Franczyzobiorcami, współpracować z B w procesie rozpatrywania roszczeń w ramach Ubezpieczeń Pożyczkowych, wyznaczać standardy obsługi i sprzedaży Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz je monitorować.
• Bank będzie sporządzać, przy wykorzystaniu swoich systemów informatycznych, oraz archiwizować, dokumentację niezbędną do zawarcia umów ubezpieczenia dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym wnioski o zawarcie takich umów ubezpieczenia i dokumenty potwierdzające zawarcie umowy ubezpieczenia oraz będzie udostępniać takie dokumenty B dla potrzeb zawierania przez B umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym. Dodatkowo, Bank zapewni B możliwość korzystania w niezbędnym zakresie ustalonym pomiędzy Partnerami z systemów i oprogramowania Banku w celu realizacji przez B obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum i Umów Agencyjnych.

Każdy z Partnerów Konsorcjum podejmie także dalsze zobowiązania w zakresie działań i czynności wymaganych przez obowiązujące przepisy Ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz inne przepisy, niezbędne do prawidłowego i zgodnego z prawem realizowania obowiązków wynikających z Umowy Konsorcjum i Umów Agencyjnych. Natomiast szczegółowe czynności agencyjne wykonywane przez Partnerów Konsorcjum oraz zobowiązania Partnerów Konsorcjum wobec ZU zostaną określone we właściwej Umowie Agencyjnej.

Wszelkie rozliczenia pomiędzy Partnerami Konsorcjum a ZU dokonywane będą wyłącznie za pośrednictwem Banku jako lidera Konsorcjum. Zadaniem Banku jako lidera będzie wystawianie na rzecz ZU w imieniu obu Partnerów Konsorcjum zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (zależnie od ustaleń z ZU, not księgowych lub faktur) zawierających informacje finansowe dotyczące wynagrodzenia należnego Konsorcjum z tytułu czynności wykonywanych na rzecz danego ZU za poszczególne okresy rozliczeniowe.

Wynagrodzenie wypłacane przez ZU na rzecz Partnerów na podstawie Umów Agencyjnych będzie stanowić całkowite wynagrodzenie przysługujące Partnerom w związku z Konsorcjum, a intencją Stron nie jest wypłacanie przez Bank na rzecz B lub przez B na rzecz Banku jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie lub zwrotu jakichkolwiek kosztów. W szczególności, Bankowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji lidera Konsorcjum.

Ponadto, Partnerzy uzgodnią/potwierdzą, że każdy z nich będzie samodzielnie ponosić wszelkie koszty swojej działalności oraz regulować wszelkie zobowiązania finansowe i podatkowe związane z realizacją Umowy Konsorcjum zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Bank oraz B podpiszą z ZU Umowy Agencyjne o charakterze trójstronnym.

Przedmiotem każdej z Umów Agencyjnych z ZU będzie wykonywanie przez Partnerów działających wspólnie w ramach Konsorcjum czynności agencyjnych w imieniu i na rzecz ZU, w rozumieniu art. 4 ust. 3 w związku z art. 4 ust. 1 ustawy o dystrybucji ubezpieczeń.

Na podstawie każdej Umowy Agencyjnej, ZU powierzy Partnerom, a Partnerzy zobowiążą się do wykonywania w imieniu i na rzecz ZU czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) polegających na: doradzaniu, proponowaniu lub wykonywaniu innych czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych, zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu ZU, udzielaniu pomocy przez Partnerów w administrowaniu umowami ubezpieczenia i ich wykonywaniu, także w sprawach o odszkodowanie lub świadczenie, zgodnie z zasadami określonymi w Umowie Agencyjnej i zgodnie z udzielonymi pełnomocnictwami.

W ramach czynności agencyjnych (dystrybucji ubezpieczeń) zleconych przez ZU na podstawie danej Umowy Agencyjnej, Partnerzy, w tym Bank zobowiążą się w szczególności do:

a) inicjowania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu zawarcia z nimi umów ubezpieczenia oraz nawiązywania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu przedstawienia im oferty zawarcia umów ubezpieczenia, zachęcenia ich do zawarcia umów ubezpieczenia i pomocy w procesie zawierania umów ubezpieczenia, w tym w szczególności:

i. podejmowania kroków niezbędnych w opinii Partnera do pozyskania nowych klientów;

ii. podejmowania czynności przygotowawczych w związku z zawieraniem umów ubezpieczenia;

iii. dokonywania analizy potrzeb klientów w zakresie wymaganym przez przepisy prawa;

b) przedstawiania klientom oferty ubezpieczeniowej zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do Umowy Agencyjnej, w szczególności informowania klientów o warunkach ochrony ubezpieczeniowej oferowanej przez ZU, a zwłaszcza o przedmiocie i zakresie ubezpieczenia, jak również prawach i obowiązkach klientów wynikających z umów ubezpieczenia, w tym przekazywania klientom ogólnych warunków ubezpieczenia i innych właściwych dokumentów zgodnie z uzgodnioną procedurą,

c) przedstawiania klientom wysokości i zasad płatności składek ubezpieczeniowych zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów,

d) przyjmowania od osób zainteresowanych ubezpieczeniem wniosków o zawarcie umów ubezpieczenia, sprawdzania poprawności i kompletności wniosków oraz przekazywania kopii wniosku klientowi zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów;

e) zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU zgodnie z udzielonym przez ZU pełnomocnictwem;

f) przekazywania klientom odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych, w szczególności polis ubezpieczeniowych, zgodnie z ustaloną procedurą.

Z tytułu wykonywania przez Partnerów wymienionych powyżej czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, ZU zobowiąże się do wypłacania Partnerom wynagrodzenia opisanego w Umowie Agencyjnej. Wynagrodzenie będzie wypłacane za miesięczne okresy rozliczeniowe.

W związku z wykonywaniem opisanych wyżej czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego), Bank (działający jako lider Konsorcjum), niezależnie od innych obowiązków wynikających z Umowy Agencyjnej, zobowiąże się w umowie do:

- dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach wszystkich kanałów sprzedażowych Banku, z wyłączeniem dystrybucji w ramach Kanału Franczyzowego, w tym do informowania klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia, podejmowania odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU w takich kanałach sprzedażowych;

- przyjmowania i obsługi dyspozycji klientów oraz reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych;

- nadzoru nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w kanałach innych niż Kanał Franczyzowy;

- utrzymywania relacji z podmiotami, które dystrybuują produkty bankowe Banku na podstawie umów agencyjnych (umów franczyzowych) zawartych z Bankiem;

- przyjmowania odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych związanych z Ubezpieczeniami Pożyczkowymi;

- współpracy z B w procesie rozpatrywania roszczeń w ramach Ubezpieczeń Pożyczkowych;

- wyznaczania standardów obsługi i sprzedaży Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz ich monitoringu;

- sporządzania przy wykorzystaniu systemów informatycznych Banku dokumentacji niezbędnej do zawarcia umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia i dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia oraz do udostępniania takich dokumentów B dla potrzeb zawierania przez B umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym;

- archiwizacji dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym do odbierania od B dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym w celu archiwizacji takich dokumentów;

- wystawiania na rzecz ZU zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (not księgowych lub faktur) w związku z rozliczeniem wynagrodzenia należnego Bankowi i B za czynności agencyjne wykonywane na rzecz ZU;

- przygotowywania odpowiednich raportów dotyczących wynagrodzenia należnego Konsorcjum za czynności wykonywane na rzecz Ubezpieczyciela, weryfikacja i wyjaśnianie ewentualnych nieprawidłowości lub wątpliwości z Bankiem oraz Ubezpieczycielem, przekazywanie zweryfikowanych raportów do Ubezpieczyciela;

- uzgadniania i weryfikacji raportów rozliczeniowych dotyczących wartości pobranych/zwróconych składek dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych;

- analizy wyników finansowych związanych z dystrybucją Ubezpieczeń Pożyczkowych, na podstawie danych własnych oraz Ubezpieczycieli;

- prowadzenia bazy osób upoważnionych do wykonywania czynności jako OFWCA.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą uznania czynności wykonywanych przez Bank w ramach Konsorcjum na rzecz ZU za świadczenie kompleksowej usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz zwolnienia tych usług z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

W odniesieniu do kwestii świadczeń kompleksowych należy wskazać, że zarówno przepisy ustawy o VAT jak i prawo unijne nie zawierają stosownych definicji świadczenia złożonego (kompleksowego).

Pojęcie to zdefiniowane zostało w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a w ślad za nim w orzecznictwie administracyjnym.

Punktem wyjścia przy definicji świadczenia złożonego jest teza, że każde świadczenie powinno być traktowane odrębnie i niezależnie (jako przedmiot opodatkowania), a traktowanie ich jako świadczeń złożonych ma charakter wyjątkowy. Pogląd taki pojawił się w orzeczeniu Trybunału z 25 lutego 1999 r. C-349/96 Card Protection Plan Ltd, gdzie Trybunał uznał, że świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu VAT, należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta kilka odrębnych usług zasadniczych, czy też jedną usługę. Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Pogląd ten był powtarzany w orzeczeniach późniejszych np. w wyroku z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV. Z kolei w wyroku z 29 marca 2007 r. w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN Trybunał wyraził pogląd, że mając na uwadze dwie okoliczności, mianowicie po pierwsze, z art. 2 (1) szóstej dyrektywy wynika, że każda transakcja powinna być zwykle uznawana za odrębną i niezależną, a po drugie, że transakcja złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej transakcji celem określenia, czy podatnik zapewnia klientowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jedno świadczenie (teza 22).

Zatem, aby stwierdzić, czy dane świadczenie jest świadczeniem złożonym (kompleksowym), winno ono składać się z różnych czynności, których realizacja prowadzi do jednego celu. Na świadczenie takiego rodzaju składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast za pomocniczą należy uznać taką czynność, jeśli nie stanowi celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania świadczenia zasadniczego. Innymi słowy, pojedyncza czynność lub świadczenie traktowana jest jak element świadczenia kompleksowego wówczas, jeżeli cel świadczenia pomocniczego jest zdeterminowany przez świadczenie główne, które zarazem nie może zostać wykonane lub wykorzystane bez świadczenia pomocniczego.

Odnosząc opis sprawy do powyższego należy stwierdzić, że nie wszystkie czynności świadczone przez Państwa na rzecz ZU na podstawie Umowy Agencyjnej mają charakter jednej złożonej usługi, w której można wyróżnić usługę główną, wobec której reszta świadczeń ma zadanie uzupełniające i pomocnicze. Świadczone przez Państwa czynności nie mają charakteru jednolitego świadczenia, usługi związane z pośrednictwem ubezpieczeniowym stanowią tylko część z wykonywanych czynności.

W ramach Umowy Agencyjnej wykonują Państwo również czynności, które swoimi cechami nie wykazują związku z pośrednictwem ubezpieczeniowym sensu stricte.

W analizowanym przypadku oddzielenie poszczególnych czynności wykonywanych przez Państwa w ramach realizacji umowy nie ma więc charakteru sztucznego. Zasadne jest zatem, aby czynności wykonywanych przez Państwa nie traktować jako świadczenia kompleksowego właśnie dlatego, że czynności te ze względu na swoje właściwości i charakter nie mogą tworzyć razem ekonomicznie spójnej usługi dla nabywcy, w tym przypadku ZU.

Jak już wyżej wskazano, pośrednictwo ubezpieczeniowe, to szereg czynności których celem jest uczynienie wszystkiego co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę ubezpieczenia.

Jak wskazali Państwo we wniosku w ramach umowy z ZU będą Państwo wykonywali następujące czynności:

a) inicjowania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu zawarcia z nimi umów ubezpieczenia oraz nawiązywania kontaktu z potencjalnymi klientami w celu przedstawienia im oferty zawarcia umów ubezpieczenia, zachęcenia ich do zawarcia umów ubezpieczenia i pomocy w procesie zawierania umów ubezpieczenia, w tym w szczególności:

i. podejmowania kroków niezbędnych w opinii Partnera do pozyskania nowych klientów;

ii. podejmowania czynności przygotowawczych w związku z zawieraniem umów ubezpieczenia;

iii. dokonywania analizy potrzeb klientów w zakresie wymaganym przez przepisy prawa;

b) przedstawiania klientom oferty ubezpieczeniowej zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do Umowy Agencyjnej, w szczególności informowania klientów o warunkach ochrony ubezpieczeniowej oferowanej przez ZU, a zwłaszcza o przedmiocie i zakresie ubezpieczenia, jak również prawach i obowiązkach klientów wynikających z umów ubezpieczenia, w tym przekazywania klientom ogólnych warunków ubezpieczenia i innych właściwych dokumentów zgodnie z uzgodnioną procedurą,

c) przedstawiania klientom wysokości i zasad płatności składek ubezpieczeniowych zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów,

d) przyjmowania od osób zainteresowanych ubezpieczeniem wniosków o zawarcie umów ubezpieczenia, sprawdzania poprawności i kompletności wniosków oraz przekazywania kopii wniosku klientowi zgodnie z procedurą ustaloną w odniesieniu do poszczególnych produktów;

e) zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU zgodnie z udzielonym przez ZU pełnomocnictwem;

f) przekazywania klientom odpowiednich dokumentów ubezpieczeniowych, w szczególności polis ubezpieczeniowych, zgodnie z ustaloną procedurą.

Mając na względzie treść przywołanych wyżej przepisów oraz wnioski płynące z ww. wyroków TSUE stwierdzić należy, że ww. czynności jakie zobowiązali się Państwo wykonywać w ramach umowy z ZU, ze względu na swoje właściwości i charakter, będą z punktu widzenia nabywcy tworzyć spójną usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego. Czynności te będą miały wspólny cel jakim jest doprowadzenie do zawarcia umowy o ubezpieczenie pomiędzy nabywcą a ZU. Zatem wszystkie wyżej opisane czynności mają charakter jednego złożonego świadczenia, które z ekonomicznego punktu tworzy jedną kompleksową usługę pośrednictwa ubezpieczeniowego.

Wskazali Państwo, że niezależnie od innych obowiązków wynikających z Umowy Agencyjnej, zobowiążą się Państwo do dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych w ramach wszystkich kanałów sprzedażowych Banku, z wyłączeniem dystrybucji w ramach Kanału Franczyzowego, w tym do informowania klientów o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia, podejmowania odpowiednich czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia oraz zawierania umów ubezpieczenia w imieniu ZU w takich kanałach sprzedażowych. Analiza wskazanych czynności w kontekście powołanych przepisów i orzecznictwa TSUE prowadzi do wniosku, że również te czynności korzystać będą ze zwolnienia od podatku jako usługi pośrednictwa finansowego.

Tym samym, wskazane wyżej czynności wykonywane przez Państwa na rzecz ZU należy uznać za usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, podlegające zwolnieniu od podatku.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie zwolnienia od opodatkowania VAT usług polegających na doprowadzeniu do zawarcia umów ubezpieczenia (wyłącznie w zakresie czynności wymienionych powyżej) jest prawidłowe.

Z opisu sprawy wynika również, że w ramach umowy z ZU będą Państwo świadczyć dodatkowe czynności związane z wykonywaniem opisanych wyżej czynności agencyjnych (czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego) tj.: m.in. przyjmowanie i obsługa dyspozycji klientów oraz reklamacji zgłaszanych przez klientów Banku dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych; nadzór nad czynnościami dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych realizowanych w kanałach innych niż Kanał Franczyzowy; utrzymywanie relacji z podmiotami, które dystrybuują produkty bankowe Banku na podstawie umów agencyjnych (umów franczyzowych) zawartych z Bankiem; przyjmowanie odwołań od decyzji ZU o odmowie wypłaty świadczeń ubezpieczeniowych związanych z Ubezpieczeniami Pożyczkowymi; współpraca z B w procesie rozpatrywania roszczeń w ramach Ubezpieczeń Pożyczkowych; wyznaczanie standardów obsługi i sprzedaży Ubezpieczeń Pożyczkowych oraz ich monitoring; sporządzanie przy wykorzystaniu systemów informatycznych Banku dokumentacji niezbędnej do zawarcia umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym wniosków o zawarcie umowy ubezpieczenia i dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia oraz do udostępniania takich dokumentów B dla potrzeb zawierania przez B umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym; archiwizacja dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia we wszystkich kanałach sprzedażowych, w tym odbieranie od B dokumentów związanych z zawieraniem umów ubezpieczenia w Kanale Franczyzowym w celu archiwizacji takich dokumentów; wystawianie na rzecz ZU zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (not księgowych lub faktur) w związku z rozliczeniem wynagrodzenia należnego Bankowi i B za czynności agencyjne wykonywane na rzecz ZU; przygotowywanie odpowiednich raportów dotyczących wynagrodzenia należnego Konsorcjum za czynności wykonywane na rzecz Ubezpieczyciela, weryfikacja i wyjaśnianie ewentualnych nieprawidłowości lub wątpliwości z Bankiem oraz Ubezpieczycielem, przekazywanie zweryfikowanych raportów do Ubezpieczyciela; uzgadnianie i weryfikacja raportów rozliczeniowych dotyczących wartości pobranych/zwróconych składek dotyczących Ubezpieczeń Pożyczkowych; analiza wyników finansowych związanych z dystrybucją Ubezpieczeń Pożyczkowych, na podstawie danych własnych oraz Ubezpieczycieli; prowadzenie bazy osób upoważnionych do wykonywania czynności jako OFWCA.

Powyższe czynności mają charakter pomocniczy i administracyjny w stosunku do wykonywanych przez Państwa czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego, stanowią również obsługę posprzedażową umowy. Nie można więc przyjąć, że wykonywane przez Państwa ww. czynności stanowiące pozostałe zobowiązania w ramach Umowy Agencyjnej, będą stanowiły kompleksową usługę pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, korzystającą ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Usługi te nie są ze sobą związane ściśle, a rezygnacja z niektórych z tych czynności pozostaje bez wpływu na prawidłowe wykonanie innych usług. Dlatego też wymienione wyżej czynności nie będą stanowiły kompleksowej usługi. Czynności te nie wchodzą również w zakres usług objętych zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy.

Zatem w powyższym zakresie Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również ustalenia sposobu dokumentowania rozliczeń dokonywanych pomiędzy Państwem, jako liderem Konsorcjum z ZU.

Zasady dokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy,

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Stosownie do art. 106b ust. 2 ustawy,

podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak stanowi art. 106b ust. 3 ustawy,

na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b) czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a) otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a) przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

- jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Szczegółowe elementy, które powinna zawierać faktura, określa art. 106e ustawy.

I tak, według art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy,

faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;

2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;

3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;

7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);

10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;

11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);

12. stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;

13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;

15. kwotę należności ogółem;

(…).

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 3531 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.),

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu.

Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Jednocześnie wskazać należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak wskazuje art. 15 ust. 1 ustawy,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem, przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Jednocześnie wskazać należy, że okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnera konsorcjum. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (por. wyrok NSA z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1418/13).

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Jak wynika z okoliczności sprawy, będą Państwo występować jako lider Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, którego zadaniem będzie w szczególności bieżąca koordynacja działań Konsorcjum w zakresie wykonywania Umów Agencyjnych, bieżący kontakt z ZU w zakresie wszystkich kwestii związanych z wykonywaniem Umów Agencyjnych, bieżące monitorowanie jakości usług świadczonych przez Konsorcjum na rzecz ZU oraz podejmowanie odpowiednich działań w celu możliwie szybkiego usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub poprawy jakości takich usług, mając na celu maksymalny rozwój dystrybucji Ubezpieczeń Pożyczkowych, przy zachowaniu wymogów wynikających z przepisów prawa i odpowiedniej jakości usług świadczonych na rzecz klientów Banku.

Wszelkie rozliczenia pomiędzy Partnerami Konsorcjum a ZU dokonywane będą wyłącznie za pośrednictwem Państwa jako lidera Konsorcjum. Zadaniem Państwa jako lidera będzie wystawianie na rzecz ZU w imieniu obu Partnerów Konsorcjum zbiorczych dokumentów rozliczeniowych (zależnie od ustaleń z ZU, not księgowych lub faktur) zawierających informacje finansowe dotyczące wynagrodzenia należnego Konsorcjum z tytułu czynności wykonywanych na rzecz danego ZU za poszczególne okresy rozliczeniowe.

Wynagrodzenie wypłacane przez ZU na rzecz Partnerów na podstawie Umów Agencyjnych będzie stanowić całkowite wynagrodzenie przysługujące Partnerom w związku z Konsorcjum, a intencją Stron nie jest wypłacanie przez Bank na rzecz B lub przez B na rzecz Banku jakiegokolwiek dodatkowego wynagrodzenia w jakiejkolwiek formie lub zwrotu jakichkolwiek kosztów. W szczególności, Bankowi nie przysługuje dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji lidera Konsorcjum.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że skoro w analizowanym przypadku podział wynagrodzenia z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie będzie stanowił odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług przez konsorcjantów na Państwa rzecz, to rozliczenia stanowiące transfer przez Lidera konsorcjum części wynagrodzenia, nie dotyczą odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem czynności pomiędzy Państwem, jako liderem Konsorcjum, a Partnerami, stanowiące jedynie transfer części wynagrodzenia w związku z realizacją wspólnego przedsięwzięcia nie powinny być dokumentowane fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

W przypadku natomiast Państwa rozliczeń z ZU, jak wyżej wskazano, część świadczonych przez Państwa usług (zmierzających do zawarcia umowy pomiędzy ZU a klientami) będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy. Czynności tych zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy, nie muszą Państwo dokumentować fakturą VAT.

Wyjątkiem jest sytuacja określona w art. 106b ust. 3 pkt 2, jeżeli nabywca – tutaj ZU - wyrazi żądanie jej wystawienia.

Tym samym, również w takim wypadku nie będzie występował obowiązek dokumentowania usługi fakturami VAT ze względu na brzmienie powołanego wyżej art. 106b ust. 2, w świetle którego podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT (z zastrzeżeniem ust. 3).

Państwa stanowisko w zakresie sposobu dokumentowania podziału wynagrodzenia pomiędzy Państwem jako Liderem konsorcjum a Partnerami oraz Państwem a ZU, w zakresie usług korzystających ze zwolnienia od podatku, jest prawidłowe.

W przypadku natomiast części usług stanowiących pozostałe zobowiązania w ramach Umowy Agencyjnej, które nie będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT i będą stanowiły czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki, należy udokumentować te usługi fakturami VAT.

Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa w uzasadnieniu własnego stanowiska wyroków sądów należy zaznaczyć, że każdy z wyroków zapada na gruncie unikalnego stanu faktycznego i w zasadzie wyłącznie do niego się ogranicza. Ocena omawianej kwestii, tj. uznania dokonywanych czynności za świadczenie kompleksowej usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz zwolnienia od opodatkowania świadczonych usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług nie jest kwestią uniwersalną, dającą się odnieść do ogólnych okoliczności w analizowanych sprawach, lecz opiera się na wielu przesłankach podnoszonych wyżej przez organ podatkowy i powinna być dokonywana z punktu widzenia każdego odrębnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Zatem z uwagi na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw, powołane przez Państwa orzeczenia sądowe nie mogą stanowić podstawy do rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie

Podobnie w przypadku powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).