0114-KDIP4-3.4012.334.2022.3.MAT

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 maja 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 24 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia z opodatkowania VAT (podatek od towarów i usług) transakcji aportu składników majątku do (…). Uzupełnił go Pan pismem z 25 maja 2022 r. (wpływ 27 maja 2022 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 sierpnia 2022 r. (wpływ 29 sierpnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą pod firmą (…) (dalej: „Firma”, „Wnioskodawca”). Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na transporcie drogowym towarów (PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) 49.41.Z), sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek (PKD 45.11.Z) oraz pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKD 45.19.Z). W praktyce Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegająca na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT oraz posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy w świetle art. 3 ust. 1 w zw. z ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm., dalej: „ustawa PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych)”).

Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę jest już na tyle rozbudowana i złożona, że jej prowadzenie w formie indywidualnej stawało się nieefektywne oraz budziło obawy, co do odpowiedzialności za prowadzony biznes.

Wnioskodawca 28 lutego 2022 roku dokonał przeniesienia składników majątku, z wyłączeniem samochodu osobowego (…), budynku, ciągnika siodłowego (…), derwera (`(...)`), firewall, instalacji teletechnicznej, instalacji powietrza, klimatyzatora, klimatyzatora (`(...)`), kotła, magstera, montażownicy, parkingu, poj. spec. (…), pomieszczenia socjalnego, ciągnika siodłowego (…), przyczepy lekkiej (…), dwóch serwerów, sieci monitoringowej, urządzenia diagnostycznego tester usterek, urządzenia telefonicznego, urządzenia myjącego, dwóch wentylatorów z osprzętem, wózka widłowego, zbiornika dwupłaszczowego, zbiornika paliwa, zbiornika paliwa (`(...)`), nieruchomości położonej w miejscowości (…),(…), przy ulicy (…), ani żadnych innych nieruchomości oraz umów z nimi związanych, wykorzystywanych do prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej pod firmą Transport Międzynarodowy i Spedycja (…), tytułem wkładu niepieniężnego („Aport”) do spółki pod firmą (…)spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w miejscowości (…) (KRS (Krajowy Rejestr Sądowy): (…)) („(…)”).

Przedmiotem Aportu było przeniesienie:

1. Wszelkich ruchomości związanych z przedsiębiorstwem, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, w tym w szczególności: Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik Siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy (…), Ciągnik siodłowy nr (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa (…) z agregatem, Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…)z agregatem, Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…)z agregatem, Naczepa (…), Naczepa chłodnia (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…)z agregatem, Naczepa (…) z agregatem, Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa (…), Naczepa nr (…), Naczepa nr VIN (…), VW Furgon (…) („Ruchomości”);

2. Wierzytelności i zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością operacyjną;

3. Wszelkich koncesji, licencji i zezwoleń;

4. Wszelkich patentów i innych praw własności przemysłowej;

5. Wszelkich majątkowych praw autorskich i majątkowych praw pokrewnych;

6. Tajemnic przedsiębiorstwa związanych z prowadzoną działalnością;

7. Ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej;

8. Wszelkiego wyposażenia drobnego związanego z przedsiębiorstwem;

9. Wszelkich środków pieniężnych oraz rachunków bankowych związanych z przedsiębiorstwem;

10. Wszelkich wartości materialnych i prawnych związanych z przedsiębiorstwem.

Innymi słowy w ocenie Wnioskodawcy przeniesieniu podlegały wszystkie składniki materialne i niematerialne niezbędne do prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Działalność gospodarcza Wnioskodawcy będzie cały czas prowadzona i kontynuowana przez (`(...)`).

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Nazwa spółki komandytowo-akcyjnej, do której wnoszony był Aport, w momencie dokonania Aportu posiadała już wyodrębnioną część nazwy działalności prowadzonej przez Wnioskodawcę, tj. „(…)”, której to Spółki pełna nazwa brzmi: (…). Przedmiot transakcji obejmował także ruchomości związane z przedsiębiorstwem oraz wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Przedmiot transakcji obejmował również prawa wynikające z umów najmu samochodów zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a spółką pod firmą (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową wraz z zestawieniem przynależnych do tych samochodów polis OC i AC. Przedmiot transakcji obejmował również wierzytelności związane z przedsiębiorstwem wynikające z nieuiszczonej przez (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w części faktury nr (…)z dnia 31 grudnia 2021 roku.

Koncesje, licencje i zezwolenia nie były przedmiotem przeniesienia, gdyż takowe nie są wymagane do prowadzenia działalności polegającej na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Patenty i inne prawa własności przemysłowej oraz majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne nie są wymagane i niezbędne w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Przedmiot transakcji będzie obejmował tajemnice przedsiębiorstwa związane z działalnością w postaci zarządzania wynajmem samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Przedmiot transakcji będzie obejmował również dokumentację księgową bilansową i pozabilansową pozwalającą na ustalenie składników majątku przenoszonych w ramach przedsiębiorstwa, w tym w szczególności przypisanych do niego wierzytelności i zobowiązań.

Zgodnie z zawartymi umowami (umowa przeniesienia przedsiębiorstwa) oraz uchwałami (zmiana umowy spółki) przedmiotem transakcji było przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), tj. przedsiębiorstwo jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Przedmiot Aportu posiadał zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo, gdyż takim przedsiębiorstwem był. Po wniesieniu aportu przez Wnioskodawcę do spółki pod firmą (…) spółka komandytowo-akcyjna („Spółka” lub „(…)”), Spółka mogła kontynuować i kontynuuje działalność w takim samym zakresie, w jakim działalność była prowadzona przez Wnioskodawcę wyłącznie w oparciu o przedmiot aportu, tj. działalność polegającą na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów i jest wyposażona we wszystkie niezbędne do tego celu składniki materialne, niematerialne. Brak własności nieruchomości nie stanowi tu problemu w zakresie możliwości kontynuowania prowadzonej działalności z uwagi na fakt podpisania umowy najmu w tym zakresie przez Spółkę. Nadmienić trzeba, że fakt posiadania nieruchomości nie jest regułą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Można pokusić się o stwierdzenie, że to fakt wynajmowania powierzchni niezbędnych do prowadzonej działalności gospodarczej jest standardem na rynku.

Wartość wkładu Aportu została określona w umowie przeniesienia przedsiębiorstwa. Wartość Aportu odpowiada wartości rynkowej tego wkładu.

Wnioskodawca wskazał, że opisany we wniosku Aport został przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, mających w szczególności na celu zabezpieczenie funkcjonowania działalności Wnioskodawcy na wypadek śmierci Wnioskodawcy, jak również zapewnienie kontynuowania prowadzonej działalności Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy Aport opisanych wyżej składników majątku do (…) będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też będzie uznany za zbycie przedsiębiorstwa?

Pana stanowisko w sprawie

Aport opisanych wyżej składników majątku do (`(...)`) na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług należy uznać za zbycie przedsiębiorstwa.

Zgodnie z art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm., dalej jako „KC”) przedsiębiorstwo stanowi zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, który obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W świetle natomiast art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in.: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT należy rozumieć organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Przesłanki warunkujące zakwalifikowanie przedmiotu transakcji jako ZCP były wielokrotnie badane i oceniane przez sądy administracyjne, które analizując ich wystąpienie, wskazywały na kluczowy charakter wyodrębnienia funkcjonalnego, a więc takiego wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego, które daje możliwość samodzielnego stanowienia przedsiębiorstwa (funkcjonowania jako przedsiębiorstwo).

W oparciu o ww. definicję ustawową, w literaturze zwraca się uwagę na zasadnicze elementy, które muszą łącznie występować, aby można było mówić o ZCP:

‒ dany majątek powinien stanowić zespół składników majątkowych - materialnych i niematerialnych;

‒ zespół ten musi być organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

‒ składniki są przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych i mogą stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Przy czym należy zwrócić uwagę, że dla stwierdzenia, czy przedmiotem danej transakcji jest ZCP, konieczne jest przeanalizowanie zbywanych składników majątkowych pod kątem spełniania ww. kryteriów, biorąc pod uwagę jaki był ich status w przedsiębiorstwie konkretnego zbywcy. Powyższe oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których w przyszłości będzie można prowadzić odrębny zakład czy też przedsiębiorstwo, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników. Zatem podstawowym wymogiem dla stwierdzenia, że transakcja jest zbyciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jest konieczność stanowienia przez nią zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Ponadto, warunkiem niezbędnym jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, w którym to wydzielenie ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Wszystko to zaś ma prowadzić do umożliwienia nabywcy kontynuacji działalności bez konieczności dokonywania istotnych uzupełnień istniejącego zespołu składników majątkowych. W ocenie Wnioskodawcy, planowane przeniesienie działalności operacyjnej Firmy do (`(...)`) będzie realizować tę cechę.

W ramach dokonania Aportu (`(...)`) będzie miała możliwość kontynuacji działalności gospodarczej Firmy polegającej na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów i będzie wyposażona we wszystkie niezbędne do tego celu składniki materialne, niematerialne.

Brak własności nieruchomości nie stanowi tu problemu w zakresie możliwości kontynuowania prowadzonej działalności z uwagi na fakt podpisania umowy najmu w tym zakresie. Nadmienić trzeba, że fakt posiadania nieruchomości nie jest regułą w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Można pokusić się o stwierdzenie, że to fakt wynajmowania powierzchni niezbędnych do prowadzonej działalności gospodarczej jest standardem na rynku. Brak własności samochodu osobowego oraz naczepy cysterny, o których mowa powyżej w opisie stanu faktycznego, również nie wpływa w jakikolwiek sposób na prowadzenie działalności gospodarczej przez (`(...)`).

Elementem wyjściowym dla wydzielenia przedsiębiorstwa lub ZCP jest wyodrębnienie zespołu składników. Zgodnie z definicją jest to wyodrębniony zespół składników materialnych i niematerialnych – w tym zobowiązania. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest bowiem w pewnym sensie „mikroprzedsiębiorstwem” funkcjonującym w strukturach przedsiębiorstwa, zaś definicja ZCP kładzie wyraźny nacisk na fakt istnienia więzi łączących poszczególne składniki w majątku danego podmiotu w sposób na tyle wyraźny, że możliwe jest ich funkcjonalne wyodrębnienie od pozostałych aktywów i całościowe przeniesienie.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie wskazują, co należy rozumieć pod pojęciem „zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań”. Według internetowego Słownika Języka Polskiego PWN, słowo „zespół” oznacza m.in. „grupę rzeczy lub zjawisk stanowiących wyodrębnioną całość”. Zatem już sam wstępny fragment definicji ZCP traktujący o tym, że stanowi ona określony zespół (a nie jedynie przypadkowy zbiór) składników majątkowych podkreśla konieczność istnienia wyodrębnienia tych składników od reszty masy majątkowej wchodzącej w skład przedsiębiorstwa danego podmiotu.

Jak wskazuje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 7 lutego 2008 roku (sygn. akt. III SA/Wa 934/07), każdy zespół składników majątkowych, który da się wyodrębnić poprzez powiązanie funkcjonalne polegające na przydatności do realizacji określonego celu gospodarczego, bez względu na jego organizacyjne wyodrębnienie, należy uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC.

Przy Aporcie do (`(...)`) został przeniesiony zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie wynajmu samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów, tj.

1. Wszelkich ruchomości związanych z przedsiębiorstwem, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, w tym w szczególności Ruchomości;

2. Wierzytelności i zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością operacyjną;

3. Wszelkich koncesji, licencji i zezwoleń;

4. Wszelkich patentów i innych praw własności przemysłowej;

5. Wszelkich majątkowych praw autorskich i majątkowych praw pokrewnych;

6. Tajemnic przedsiębiorstwa związanych z prowadzoną działalnością;

7. Ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej;

8. Wszelkiego wyposażenia drobnego związanego z przedsiębiorstwem;

9. Wszelkich środków pieniężnych oraz rachunków bankowych związanych z przedsiębiorstwem;

10. Wszelkich wartości materialnych i prawnych związanych z przedsiębiorstwem.

Mowa tu więc o zespole składników materialnych i niematerialnych wraz z zobowiązaniami, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze o charakterze usługowym.

Wnioskodawca przenosząc Ruchomości wraz z wszelkimi prawami im przynależnymi dokonał przeniesienia składników majątkowych i niemajątkowych Firmy, istniejących w owym czasie w ramach prowadzonej przez niego działalności. W ocenie Wnioskodawcy przedmiot Aportu jest niezależnym przedsiębiorstwem świadczącym usługi wynajmu samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów, realizującym określone zadania gospodarcze, w istniejącym przedsiębiorstwie. Ruchomości, tak jak do tej pory, będą generować stałe przepływy pieniężne, m.in. na podstawie umów najmu samochodów i naczep.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przeszłym zespół składników majątkowych i niematerialnych, można uznać za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC. Co za tym idzie – w przypadku wniesienia tytułem wkładu niepieniężnego do (`(...)`) zespołu składników majątkowych i niemajątkowych, transakcja polegająca na wniesieniu aportu do (`(...)`) nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów, czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te – chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów, czy też odpłatne świadczenie usług – nie podlegają opodatkowaniu.

Jak stanowi art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy, nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem, w przypadku, gdy przedmiotem transakcji jest zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, czynność ta nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług.

Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia „przedsiębiorstwo”, należy więc odwołać się odpowiednio do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 551 Kodeksu cywilnego:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Sformułowanie zawarte w zacytowanym art. 55¹ Kodeksu cywilnego „obejmuje ono w szczególności”, pozwala uznać, że definicja wymienia tylko przykładowe elementy przedsiębiorstwa. W rezultacie przedsiębiorstwo może obejmować także inne, niewymienione w tym przepisie składniki, jak również może składać się z niektórych tylko elementów wyliczenia zawartego w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

Kluczowym dla uznania, że przedmiot transakcji stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego (a co za tym idzie, ustawy o VAT) jest więc to, że stanowi on „zespół” składników materialnych i niematerialnych o cechach „zorganizowania” oraz „przeznaczenia do prowadzenia działalności gospodarczej”.

Potwierdza to art. 55² Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Jak wcześniej wskazano, o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik jest obowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami tak, żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej. Aby zatem, w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników mógł zostać zakwalifikowany jako przedsiębiorstwo, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej – musi się ona odznaczać pełną odrębnością, niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Transakcja mająca za przedmiot zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce jedynie wówczas, gdy wymienione w art. 551 Kodeksu cywilnego elementy (o ile występują w danym stanie faktycznym), zostaną przekazane nabywcy. Należy podkreślić, że na gruncie przytaczanego przepisu, istnieje możliwość umownego wyłączenia pewnych elementów z transakcji zbycia przedsiębiorstwa, ale tylko wówczas, gdy elementy te nie mają istotnego znaczenia dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. W przeciwnym wypadku, danej transakcji nie można uznać za zbycie przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, że powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym, jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Użyte w art. 551 Kodeksu cywilnego określenie „w szczególności” wskazuje jedynie na przykładowe wyliczenie składników przedsiębiorstwa. Oznacza to, że z jednej strony w jego skład mogą wchodzić inne elementy, niewymienione w tym artykule, a z drugiej, brak któregoś z tych elementów nie pozbawia zespołu rzeczy i praw przymiotu przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

I tak, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01), stwierdził, że: „(…) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów”. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że – w świetle tej normy dyrektywy – nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że jest Pan przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Prowadzi Pan działalność polegającą na transporcie drogowym towarów, sprzedaży hurtowej samochodów osobowych i furgonetek oraz pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli. W praktyce prowadzi Pan działalność gospodarczą polegająca na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Jest Pan czynnym podatnikiem VAT oraz posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy.

28 lutego 2022 roku dokonał Pan przeniesienia składników majątku, z wyłączeniem samochodu osobowego, budynku, ciągnika siodłowego, derwera (`(...)`), firewall, instalacji teletechnicznej, instalacji powietrza, klimatyzatora, klimatyzatora (`(...)`), kotła, magstera, montażownicy, parkingu, pojazdu specjalnego, pomieszczenia socjalnego, ciągnika siodłowego, przyczepy lekkiej, dwóch serwerów, sieci monitoringowej, urządzenia diagnostycznego tester usterek, urządzenia telefonicznego, urządzenia myjącego, dwóch wentylatorów z osprzętem, wózka widłowego, zbiornika dwupłaszczowego, zbiornika paliwa, dwóch zbiorników paliwa, nieruchomości położonej w miejscowości (`(...)`), ani żadnych innych nieruchomości oraz umów z nimi związanych, wykorzystywanych do prowadzenia przez Pana działalności gospodarczej.

Przedmiotem Aportu było przeniesienie:

1. Wszelkich ruchomości związanych z przedsiębiorstwem, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, w tym wielu ciągników siodłowych oraz naczep,

2. Wierzytelności i zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością operacyjną;

3. Wszelkich koncesji, licencji i zezwoleń;

4. Wszelkich patentów i innych praw własności przemysłowej;

5. Wszelkich majątkowych praw autorskich i majątkowych praw pokrewnych;

6. Tajemnic przedsiębiorstwa związanych z prowadzoną działalnością;

7. Ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej;

8. Wszelkiego wyposażenia drobnego związanego z przedsiębiorstwem;

9. Wszelkich środków pieniężnych oraz rachunków bankowych związanych z przedsiębiorstwem;

10. Wszelkich wartości materialnych i prawnych związanych z przedsiębiorstwem.

Nazwa spółki komandytowo-akcyjnej, do której wnoszony był Aport, w momencie dokonania Aportu posiadała już wyodrębnioną część nazwy działalności prowadzonej przez Pana. Przedmiot transakcji obejmował także ruchomości związane z przedsiębiorstwem oraz wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Obejmował również prawa wynikające z umów najmu samochodów zawartych pomiędzy Panem a spółką pod firmą (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową wraz z zestawieniem przynależnych do tych samochodów polis OC i AC. Przedmiot transakcji obejmował wierzytelności związane z przedsiębiorstwem wynikające z nieuiszczonej przez (…)ze spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w części faktury. Koncesje, licencje i zezwolenia nie były przedmiotem przeniesienia, gdyż nie są one wymagane do prowadzenia działalności polegającej na wynajmie samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Patenty i inne prawa własności przemysłowej oraz majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne nie są wymagane i niezbędne w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej.

Przedmiot transakcji obejmował tajemnice przedsiębiorstwa związane z działalnością w postaci zarządzania wynajmem samochodów i innych składników majątku służących do transportu drogowego towarów. Obejmował również dokumentację księgową bilansową i pozabilansową pozwalającą na ustalenie składników majątku przenoszonych w ramach przedsiębiorstwa, w tym w szczególności przypisanych do niego wierzytelności i zobowiązań.

Przedmiot Aportu posiadał zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo. Po wniesieniu przez Pana aportu, Spółka mogła kontynuować i kontynuuje działalność w takim samym zakresie, w jakim działalność była prowadzona przez Pana wyłącznie w oparciu o przedmiot aportu. Wartość wkładu Aportu została określona w umowie przeniesienia przedsiębiorstwa i odpowiada ona wartości rynkowej tego wkładu.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii uznania zbywanego zespołu składników za przedsiębiorstwo i wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług opisanej transakcji zbycia tego zespołu.

Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że wniesienie aportu składników majątku nie zostało wyłączone spod zakresu regulacji tej ustawy i tym samym czynność ta powinna być traktowana jak każda inna dostawa towarów i co do zasady, opodatkowana podatkiem VAT. Wyjątkiem od powyższego będzie wniesienie aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa, gdyż zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się, m.in. do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wskazać należy, że – co do zasady – zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym, czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres zbywanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Jednoznacznie wskazał Pan, że dokonał Pan przeniesienia składników majątku, takich jak: wszelkich ruchomości związanych z przedsiębiorstwem, wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa (ciągników siodłowych i naczep), wierzytelności i zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością operacyjną, wszelkich koncesji, licencji i zezwoleń, wszelkich patentów i innych praw własności przemysłowej, wszelkich majątkowych praw autorskich i majątkowych praw pokrewnych, tajemnic przedsiębiorstwa związanych z prowadzoną działalnością, ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, wszelkiego wyposażenia drobnego związanego z przedsiębiorstwem, wszelkich środków pieniężnych oraz rachunków bankowych związanych z przedsiębiorstwem oraz wszelkich wartości materialnych i prawnych związanych z przedsiębiorstwem. Nazwa spółki do której wnoszony był Aport, w momencie dokonania Aportu posiadała już wyodrębnioną część nazwy działalności prowadzonej przez Pana. Przedmiot transakcji obejmował także ruchomości związane z przedsiębiorstwem oraz wykorzystywanych w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Obejmował również prawa wynikające z umów najmu samochodów zawartych pomiędzy Panem a spółką wraz z zestawieniem przynależnych do tych samochodów polis OC i AC. Przedmiot transakcji obejmował wierzytelności związane z przedsiębiorstwem, tajemnice przedsiębiorstwa, dokumentację księgową bilansową i pozabilansową pozwalającą na ustalenie składników majątku przenoszonych w ramach przedsiębiorstwa, w tym w szczególności przypisanych do niego wierzytelności i zobowiązań. Ponadto wskazał Pan, że przedmiot Aportu posiadał zdolność do działania jako niezależne przedsiębiorstwo. Po wniesieniu przez Pana aportu, Spółka mogła kontynuować i kontynuuje działalność w takim samym zakresie, w jakim działalność była prowadzona przez Pana wyłącznie w oparciu o przedmiot aportu.

Z powołanych na wstępie przepisów wynika, że jeżeli zostaną spełnione warunki określone w art. 551 Kodeksu cywilnego, dotyczące definicji przedsiębiorstwa, to zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, aport przedsiębiorstwa, będzie czynnością, która jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że aport zespołu składników majątkowych i niemajątkowych przedstawionych w opisie sprawy, stanowiących przedsiębiorstwo, w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, jest wyłączony spod działania ustawy o podatku od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, opisany zespół składników materialnych i niematerialnych będących przedmiotem Aportu stanowi przedsiębiorstwo i w związku z tym jego aport do (`(...)`) podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy VAT.

Tym samym, Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług, natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).