Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 13 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) sprzedaży udziału w prawie własności działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 sierpnia 2022 r. (wpływ 2 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku)

Pan … (Wnioskodawca) wraz z żoną dnia … 2003 r. (Repetytorium A nr …) odpłatnie nabył nieruchomość rolną, o łącznej powierzchni … ha, z czego … ha objęte było podatkiem rolnym, a pozostałe … arów stanowi nieużytki, od osoby prywatnej w miejscowości `(...)`, w gminie `(...)`, w woj. …. Zakupu dokonano w ramach wspólności majątkowej.

Następnie w dniu … 2019 r. Starosta Powiatowy w … wydał wykaz zmian w danych ewidencyjnych gruntów, z którego wynika, iż wykreślono działkę A i dopisano działki B, C, D.

Następnie w dniu … 2021 r. Wnioskodawca zwrócił się do Wójta Gminy `(...)` z wnioskiem ws. ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie … budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wolnostojących na działce nr C położonej w miejscowości `(...)`, co do której została wydana decyzja nr … o warunkach zabudowy przez Wójta Gminy `(...)` w dniu … 2021 r.

Następnie w dniu … 2022 r. Wnioskodawca wraz z żoną zwrócił się z wnioskiem do Wójta Gminy `(...)` o wydanie decyzji zatwierdzającej podział jednej z zakupionych wcześniej nieruchomości, objętych księgą wieczystą nr … oznaczonej w ewidencji jako działka nr C o powierzchni … ha na 9 odrębnych działek.

W dniu … 2022 r. Wójt Gminy `(...)` wydał decyzję nr … zatwierdzającą podział działki nr C o powierzchni … ha na 9 odrębnych działek.

Poza tym Wnioskodawca wraz z żoną nie poczynił żadnych dodatkowych nakładów, zwłaszcza nie uzbroił działki. Małżeństwo nigdy nie wykorzystywało jej do celów osobistych.

Następnie w dniu … 2022 r. małżeństwo dokonało sprzedaży 3 wyodrębnionych nieruchomości niezabudowanych (Repetytorium A nr: …, Repetytorium A nr: …, Repetytorium A nr: …).

W przyszłości Wnioskodawca wraz ze swoją żoną ma zamiar zbyć pozostałe działki, ale na chwilę obecną nie wie w jakim czasie go dokona, może mieć to miejsce za kilka miesięcy albo nawet kilka lat. W przyszłości małżeństwo zamierza powtórzyć procedurę w stosunku do pozostałej powierzchni działek tj. … ha, jeśli uda im się sprzedać działki, co do których została wydana decyzja o warunkach zabudowy nr … (w 2022 r.), mianowicie zwrócić się do Wójta Gminy `(...)` w zakresie wydzielenia działek na mniejsze, a następnie z wnioskiem ws. ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynków mieszkalnych jednorodzinych i wolnostojących na działce nr C położonej w miejscowości `(...)`. Wskazać również należy, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą związaną z agroturystyką, ale nie jest to działalność prowadzona na wyżej wskazanych działkach. Powyższą działkę w przeszłości od czasu do czasu dzierżawił, w czasie w jakim znalazła się osoba zainteresowana dzierżawą działki rolnej o numerze wyżej wskazanym.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że:

1. Numery ewidencyjny działek, które nabył … 2003 r. to: A i E.

2. Numery ewidencyjne działek powstałych po podziale działki numer C to: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9.

3. Numery ewidencyjne działek, które zostały sprzedane, tj. 3 sprzedana dnia … 2022 r., natomiast działki 4, 7 i 8 zostały sprzedane dnia … 2022 r.

4. Nie wie, kiedy i jakie działki mogą zostać sprzedane, gdyż na razie nie podjęto w tej sprawie żadnych kroków. Wnioskodawca nie prowadzi bowiem działalności gospodarczej i sprzedaż działek następować może tylko wówczas, gdy będzie ktoś zainteresowany oraz gdy będzie miał potrzebę sprzedaży takich działek.

5. Numery ewidencyjne działek objętych zakresem pytania, są to wszystkie działki, które zostały nabyte … 2003 r., które mają obecnie następujące numery: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9.

6. Działki zostały nabyte w 2003 r., ponieważ Wnioskodawca miał zamiar zamieszkać w okolicy, gdzie działki zostały nabyte – w pobliżu mieszka rodzina jego żony i żona chciała powrócić do rodzinnych stron. Jednakże wszystkie okoliczności rodzinne i faktyczne spowodowały, że plany Wnioskodawcy i jego żony zmieniły się. W rezultacie działki te nie były objęte jakimikolwiek czynnościami z wyjątkiem dzierżawy i nie podjął żadnych dalszych czynności przez wiele lat w zakresie ich sprzedaży.

7. Działki będące przedmiotem niniejszego postępowania były wydzierżawiane.

8. W 2003 r. Wnioskodawca nie nabył działek w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Nabył je jako osoba prywatna, od osoby prywatnej, a ich przeznaczeniem nie była działalność gospodarcza ani jakakolwiek inna działalność. Nabyte zostały z przyczyn wspomnianych powyżej.

9. Nabycie nieruchomości w 2003 r. zostało udokumentowane wyłącznie aktem notarialnym, ponieważ czynność ta nastąpiła między osobami prywatnymi. W związku z tym nie było prawnej możliwości, aby można, było wystawić jakąkolwiek fakturę lub rachunek za tę czynność.

10. W 2003 r. nie był wykazany podatek należny, ponieważ działki były nabyte od osoby prywatnej przez osobę prywatną. W zawiązku z tym, że obie strony nie były płatnikami podatku VAT i nie wykonywały czynności w ramach działalności gospodarczej więc podatek VAT, nie był i nie mógł być wykazany.

11. Z tytułu nabycia nieruchomości nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ obie strony transakcji nie były płatnikami podatku VAT.

12. Działki były wykorzystywane wyłącznie do wydzierżawiania. W związku z powyższym podatek VAT w jakimkolwiek zakresie ich nie dotyczył. W związku z tym pojęcie czy była to działalność zwolniona od podatku VAT, czy opodatkowana jest całkowicie niezasadne. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że działki te były wykorzystywane w ramach dzierżawy do celów rolnych, a wykorzystywanie działki rolnej do celów rolnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, więc w tym sensie działki te były zwolnione od podatku od towarów i usług.

13. Od 2005 r. do 2012 r. wszystkie działki objęte niniejszą umową były dzierżawione przez szwagra Wnioskodawcy - …. Ponieważ jest to brat żony Wnioskodawcy, a więc stanowi najbliższą rodzinę, działki te wydzierżawiane były nieodpłatnie. Czynności dzierżawienia Wnioskodawca dokonywał razem z żoną. Umowa z pierwszym bratem była zawarta na czas nieokreślony i została zakończona na mocy porozumienia stron.

W latach 2012 - 2018 działki były dzierżawione przez firmę … i była to czynność odpłatna. Z tytułu tej czynności Wnioskodawca nie odprowadzał jakichkolwiek podatków – było to bowiem pole rolne. Umowa była zawarta na okres 15 lat i została rozwiązana za wypowiedzeniem ….

Od 2018 r. do chwili obecnej działki są dzierżawione nieodpłatnie przez drugiego szwagra, czyli brata żony i czynność ta ma charakter nieodpłatny a dzierżawcą, jest …. Umowa została zawarta ustnie na czas nieokreślony.

Podatek VAT nie był odprowadzany – Wnioskodawca wraz żoną zwrócił się do miejscowego Urzędu Skarbowego, który stwierdził, że w tej sprawie nie należy się jakikolwiek podatek z uwagi na normy oraz charakter tej działki i wykonywanie na niej czynności rolnych.

14. W zakresie czynności dotyczących działek, które zostały sprzedane, zostały zawarte umowy przedwstępne kupna – sprzedaży, przy czym umowy te miały charakter wyłącznie potwierdzający zawarcie umowy. Zawierały więc tylko informacje, że strony zamierzają dokonać przedmiotowej transakcji, określono zaliczkę, a w drugiej zaliczkę lub zadatek w zależności od umowy i stwierdzono, że czas na zakończenie sprawy to `(...)`2022 r.

W związku z powyższym nie były udzielane komukolwiek, jakiekolwiek pełnomocnictwa do występowania w imieniu Wnioskodawcy w sprawie przedmiotowych działek.

Natomiast jeżeli chodzi o warunki, które musiały zostać spełnione, aby można było zawrzeć ostateczną umowę, to nie sformułowano jakichkolwiek warunków tej umowy – stwierdzono tylko, że jest czas na zakończenie sprawy, jak wspomniano powyżej do dnia ….2022 r. Tylko jedna umowa została zawarta w formie bardziej rozbudowanej, ale nie doszła ona do skutku. Czynności te były właśnie w taki sposób wykonywane, ponieważ Wnioskodawca wykonywał je jako osoba prywatna i umowa, którą nazwał wstępną umową kupna – sprzedaży miała charakter zasadniczo potwierdzający otrzymanie kwoty i ustalenie terminu, w którym czynność zostanie zakończona oraz cenę za 1 ar.

15. Wnioskodawca nie zawarł żadnych dalszych umów przedwstępnych ani innych dokumentów w stosunku do pozostałych działek, bo jak wskazał powyżej, nie wie, kiedy te działki będzie mógł sprzedać i czy w ogóle uda się je sprzedać, a tym bardziej, nie wiadomo komu i na jakich zasadach. W związku z tym nie istnieją jakiekolwiek inne umowy przedwstępne do pozostałych działek.

16. Potencjalnych nabywców działek Wnioskodawca poszukiwał pytając wyłącznie rodzinę, a rodzina pytała swoich znajomych. Wnioskodawca również pytał swoich znajomych. Nie były w tej sprawie publikowane żadne ogłoszenia ani Wnioskodawca nie zwracał się do żadnej agencji pośrednictwa nieruchomości. Była to więc forma ustnego zapytania dość ograniczonego kręgu osób. Podobnie Wnioskodawca będzie chciał zrobić z dalszymi czynnościami, jeżeli będą one kiedykolwiek miały miejsce.

17. Wnioskodawca nie podejmował jakichkolwiek działań marketingowych w celu sprzedaży działek.

18. Działki objęte zakresem pytania na dzień sprzedaży nie były objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Według wiedzy, którą Wnioskodawca posiada, ponieważ nie ma planu zagospodarowania przestrzennego, nie ma w związku z tym informacji dotyczącej przeznaczenia wyżej wymienionych działek.

19. Dla części działek objętych sprzedażą zostały wydane warunki zabudowy, co do pozostałych czynności są w trakcie.

20. Wnioskodawca dokonywał w przeszłości sprzedaży nieruchomości, ale były to tylko czynności dotyczące zarządzania prywatnym majątkiem rodzinnym w celach mieszkaniowych. Za te środki, które Wnioskodawca uzyskał między innymi ze sprzedaży mieszkania, wybudował wraz z żoną dom. W związku z powyższym według Wnioskodawcy nie mamy tutaj do czynienia ze sprzedażą działek zabudowanych lub niezabudowanych, ale generalnie były to czynności dotyczące zaspokajania potrzeb mieszkaniowych Wnioskodawcy i jego żony. Nie był odprowadzany podatek VAT ani nie były składane deklaracje VAT-7, ponieważ czynności te zmierzały do zaspokojenia celów mieszkaniowych.

21. Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości, które zamierza w przyszłości sprzedać.

Pytanie

Czy transakcja sprzedaży nieruchomości niezabudowanej na tle tak zarysowanego stanu faktycznego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, na wstępie podkreślić należy, iż co do zasady, aby sprzedaż podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, powinna być dokonana przez podatnika VAT w wykonaniu przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 VATU. Wnioskodawca jest przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy prawo przedsiębiorców, ale opisana wcześniej sprzedaż nie ma związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Należy podkreślić, że sprzedaż nieruchomości niezabudowaniej nie spełnia cechy charakterystycznej dla działalności związanej z obrotem nieruchomościami. Ponadto przedsiębiorstwa specjalizujące się w obrocie nieruchomościami dokonałyby ulepszeń działki, w szczególności jej uzbrojenia, tak aby była atrakcyjniejsza dla klienta. Na dodatek przedsiębiorca zajmujący się obrotem nieruchomościami dokonałby dużych nakładów na reklamę sprzedaży takiej nieruchomości, m.in. w Internecie czy na bilbordach, co w opisanym przypadku nie ma miejsca. Wreszcie uznać należy, według Wnioskodawcy, że przedsiębiorca specjalizujący się w obrocie nieruchomościami dokonałby przekształcenia całej nieruchomości, a nie tylko jej części. Dlatego należy uznać, że wcześniej opisana sprzedaż nieruchomości niezabudowanych jest zwykłym zarządem majątkiem prywatnym, gdyż nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków, który jest ich majątkiem prywatnym (Repetytorium A nr `(...)`). Wymienione wcześniej działki nie wchodzą do majątku przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, co więcej nie może on dokonać sprzedaży wspólnego majątku prywatnego bez zgody żony, o której mowa w art. 37 § 1 k.r.o. Ponadto sprzedaż nieruchomości niezabudowanej zależy od tego czy znajdzie się osoba zainteresowana kupnem działki o określonej powierzchni i za określoną cenę, co dowodzi, że Wnioskodawca nie specjalizuje się w sprzedaży nieruchomościami. Z tego wynika, że zachowanie Wnioskodawcy w tym zakresie jest więc zwykłym zarządem majątkiem prywatnym wspólnie z żoną. Należy również wziąć pod uwagę, że taka sprzedaż nie spełnia też warunku ciągłości, charakterystycznej dla działalności gospodarczej, o której mowa w art. 3 prawo przedsiębiorców, gdyż jest jedynie sprzedażą mającą charakter periodyczny i zależy od tego czy znajdzie się osoba zainteresowana zakupem działki niezabudowanej.

Zgodnie z wyrokiem TSUE w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 z dnia 15 września 2011 r., w którym uznał, że „Dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności”.

Ponadto zgodnie z przywołanym orzeczeniem sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie ma charakteru decydującego w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z rozumieniem powyższego wyroku TSUE zakres transakcji sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał w przywołanym orzeczeniu stwierdził również, że można dokonywać dużych transakcji sprzedaży nieruchomości niezabudowanych i stanowią one czynności osobiste. Ponadto TSUE w swoim orzeczeniu podkreślił także, że okoliczność świadcząca o tym, że przed sprzedażą dokonano podziału gruntu na mniejsze działki sama z siebie także nie ma charakteru decydującego w zakresie opodatkowania podatkiem VAT. Zgodnie z wyżej wskazanym orzeczeniem TSUE decydującego charakteru nie ma też długość okresu, w jakim te transakcje następowały po sobie ani wysokość osiągniętych przychodów ze sprzedaży nieruchomości niezabudowanej. Wszystkie te elementy odnoszą się bowiem do zarządzania majątkiem prywatnym.

Wobec tego, zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że małżeństwo w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym dokonało sprzedaży trzech nieruchomości terenu niezabudowanego (Repetytorium A nr: `(...)`, Repetytorium A nr: `(...)`, Repetytorium A nr: `(...)` ), wchodzącego w skład majątku prywatnego małżonków, a nie działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Wobec tak zarysowanego stanu faktycznego uznać należy, że – zdaniem Wnioskodawcy – małżeństwo mogło sprzedać 3 wydzielone i niezabudowane nieruchomości bez podatku od towarów i usług w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, co więcej będzie mogło zrobić to również w przyszłości bez opodatkowania podatkiem VAT nawet jeśli wartość sprzedaży wydzielonej nieruchomości niezabudowanej przekroczy limit 200 000,00 zł wymieniony w art. 113 ust. 1 VATU, co również podkreślił TSUE w wyroku z dnia 15 września 2011 r., w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości gruntowych (działek), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1. określone udziały w nieruchomości,

2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360).

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Stosownie do art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W świetle art. 198 ustawy Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Na mocy art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Na podstawie art. 35 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Według art. 36 § 1 oraz § 2 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) powołanej Dyrektywy 2006/112/WE wskazano:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE:

Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z opisu sprawy wynika, że … 2003 r. nabył Pan wraz z żoną nieruchomość rolną o nr A i E. Zakupu dokonano w ramach wspólności majątkowej, a nabycie nieruchomości zostało udokumentowane aktem notarialnym. Następnie … 2019 r. Starosta Powiatowy w … wydał wykaz zmian w danych ewidencyjnych gruntów, z którego wynika, iż wykreślono działkę A i dopisano działki B, C, D. W dniu … 2021 r. zwrócił się Pan do Wójta Gminy `(...)` z wnioskiem w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie … budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wolnostojących na działce nr C – decyzja o warunkach zabudowy została wydana … 2021 r. Następnie … 2022 r. zwrócił się Pan wraz z żoną z wnioskiem do Wójta Gminy o wydanie decyzji zatwierdzającej podział działki C na 9 odrębnych działek – decyzja o podziale została wydana … 2022 r. Numery ewidencyjne działek powstałych po podziale działki numer C to: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9. Następnie dokonał Pan wraz z żoną sprzedaży działek o nr 3, 4, 7 i 8. Ww. działki były przedmiotem dzierżawy. Od 2005 r. do 2012 r. działki były dzierżawione nieodpłatnie przez Pana szwagra, następnie w latach 2012-2018 działki były dzierżawione przez firmę … i była to czynność odpłatna. Umowa była zawarta na okres 15 lat i została rozwiązana za wypowiedzeniem …. Od 2018 r. do chwili obecnej działki są dzierżawione nieodpłatnie przez drugiego szwagra, umowa została zawarta ustnie na czas nieokreślony. W przyszłości zamierza Pan wraz ze swoją żoną zbyć pozostałe działki, ale na chwilę obecną nie podjęto w tej sprawie żadnych kroków. Zostały zawarte umowy przedwstępne kupna - sprzedaży w zakresie działek, które zostały sprzedane, przy czym umowy te miały charakter wyłącznie potwierdzający zawarcie umowy. W związku z powyższym nie były udzielane komukolwiek, jakiekolwiek pełnomocnictwa w sprawie przedmiotowych działek. W stosunku do pozostałych działek nie zawarł Pan żadnych umów przedwstępnych. Działki objęte zakresem pytania na dzień sprzedaży nie były objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Dla części działek objętych sprzedażą zostały wydane warunki zabudowy, co do pozostałych czynności są w trakcie.

W tym miejscu należy wskazać, że na mocy art. 693 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Tak więc dzierżawa jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Umowa dzierżawy jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony – zarówno wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę – określone przepisami obowiązki.

Zatem dzierżawa stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym wypełnia ona określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Wobec powyższego wskazać należy, iż dzierżawa przez Pana przedmiotowych działek będących we współwłasności małżeńskiej, spowodowała, że straciły one charakter majątku prywatnego. Wykorzystywanie przez Pana w sposób ciągły dla celów zarobkowych przedmiotowych nieruchomości spowodowało, że ww. działki były wykorzystywane w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, a nie wyłącznie w ramach majątku osobistego.

Ponadto zaznaczyć należy, że przedstawiona we wniosku Pana aktywność dotycząca nieruchomości oraz zaprezentowany ciąg zdarzeń (podział nieruchomości, wystąpienie o warunki zabudowy m.in. dla inwestycji polegającej na budowie … budynków mieszkalnych jednorodzinnych i wolnostojących) wykraczają poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nieruchomości.

Zatem uznać należy, że podejmowane przez Pana działania oraz dokonane czynności wykluczają sprzedaż udziału w prawie własności niezabudowanych działek nr 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Wobec powyższego, należy stwierdzić, że ww. sprzedaż jest dostawą dokonaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan działa jako podatnik VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Z uwagi na powyższe, w tej konkretnej sytuacji nie można uznać, że przedmiotem dostawy jest Pana składnik majątku osobistego, a sprzedaż udziału w prawie własności przedmiotowych nieruchomości stanowi realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym.

W konsekwencji, skoro w tej sprawie wystąpią przesłanki stanowiące podstawę uznania Pana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, to czynność sprzedaży udziału w prawie własności ww. działek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia przedstawionego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych dla Pana, a nie sytuacji podatkowej Pana żony.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540, z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).