0111-KDIB3-1.4012.576.2022.1.AB

📋 Podsumowanie interpretacji

Interpretacja dotyczy ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku zamiany nieruchomości, która nie wiąże się z obowiązkiem dokonywania dopłaty. Nadleśnictwo, jako jednostka organizacyjna Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, przeprowadziło zamianę nieruchomości z Gminą. Wartość nieruchomości Gminy została określona na 4.381.200 zł netto, podczas gdy wartość nieruchomości Skarbu Państwa wyniosła 61.526.298 zł netto. Strony ustaliły, że zamiana odbędzie się bez konieczności dokonywania dopłat. Organ podatkowy uznał, że w tej sytuacji podstawą opodatkowania dla Nadleśnictwa powinna być wartość niższej z zamienianych nieruchomości, czyli wartość nieruchomości Gminy w wysokości 4.381.200 zł netto.

Pytania i stanowisko urzędu

Pytania podatnika

1. Czy Wnioskodawca prawidłowo uznaje, iż podstawą opodatkowania z tytułu realizacji umowy zamiany nieruchomości jest wartość transakcji zamiany określona § 5.3 aktu notarialnego, tj. wartość nieruchomości Gminy (wartość niższa nieruchomości)?

Stanowisko urzędu

1. Tak, Wnioskodawca prawidłowo uznaje, iż podstawą opodatkowania z tytułu dostawy nieruchomości dokonywanej na rzecz Gminy w ramach przedmiotowej zamiany będzie ustalona przez strony w § 5.3 aktu notarialnego wartość transakcji zamiany, tj. wartość nieruchomości Gminy, tj. wartość nieruchomości niższych. Uzasadnienie: Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy. W przypadku zamiany towarów, za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy towaru, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru (kwota, jaką byłby on skłonny zapłacić). Jeśli zatem strony określiły w umowie zamiany wartość (cenę) dostarczanego towaru, to podstawą opodatkowania będzie wartość pieniężna ustalona przez strony w umowie stanowiąca zapłatę. Skoro strony transakcji zamiany nieruchomości rezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości, tj. wartości nieruchomości Gminy w kwocie 4.381.200 zł netto.

Masz dosyć przekopywania się przez dziesiątki interpretacji?

Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex

Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.

Rozpocznij bezpłatny okres próbny

📖 Pełna treść interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia podstawy opodatkowania w przypadku zamiany nieruchomości bez obowiązku dokonywania dopłaty.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Państwowe Gospodarstwo Leśne (…) działa na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 672) (dalej jako: UL), oraz nadanego z delegacji art. 44 tej ustawy Statutu. (…) zarządza lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa i w ramach sprawowanego zarządu prowadzi gospodarkę leśną, gospodaruje gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną, a także prowadzi ewidencję majątku Skarbu Państwa oraz ustala jego wartość /art. 4 ust. 1 i 3 UL/.

W myśl art. 32 ust. 1 UL, PGL LP jako państwowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej reprezentuje Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. Zgodnie z art. 50 ust. 1 UL, PGL LP prowadzi działalność na zasadzie samodzielności finansowej i pokrywa koszty działalności z własnych przychodów.

Stosownie do art. 32 ust. 2 UL, w skład (…) wchodzą następujące jednostki organizacyjne:

1. Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych;

2. regionalne dyrekcje Lasów Państwowych;

3. nadleśnictwa;

4. inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej / w tym: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, które koordynuje projekty środowiskowe, wdraża programy dla Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”, analizuje możliwości pozyskania środków pomocowych dla sektora leśno-drzewnego/.

(…) (dalej: Wnioskodawca lub Nadleśnictwo) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, rozliczającym się za miesięczne okresy rozliczeniowe i prowadzi działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT (podatek od towarów i usług).

W ramach struktury (…) nadleśnictwa, w tym Nadleśnictwo (…), prowadzą samodzielną gospodarkę leśną, opartą na planie urządzenia lasu /art. 35 UL/. Gospodarka leśna została zdefiniowana w art. 6 ust. 1 pkt 1 UL, zgodnie z którym jest to działalność leśna w zakresie urządzania, ochrony i zagospodarowania lasu, utrzymania i powiększania zasobów i upraw leśnych, gospodarowania zwierzyną, pozyskiwania - z wyjątkiem skupu - drewna, żywicy, choinek, karpiny, kory, igliwia, zwierzyny oraz płodów runa leśnego, a także sprzedaż tych produktów oraz realizacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu.

Z legalnej definicji gospodarki leśnej wynika, że obejmuje ona sferę działalności gospodarczej - przynoszącej przychody oraz sferę działalności nieprodukcyjnej (realizacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu).

W świetle § 4 ust. 1 pkt 2 lit. a Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe (Dz. U. Z 1994 r. nr 134, poz. 692), (dalej: rozporządzenie), w Lasach Państwowych w ramach sprawowanego zarządu jest prowadzona działalność gospodarcza, w zakresie gospodarki leśnej w nadleśnictwach w której wyróżnia się działalność podstawową obejmującą m.in. urządzanie, ochronę i zagospodarowanie lasu oraz utrzymanie i powiększenie zasobów i upraw leśnych.

Zgodnie natomiast z § 3 rozporządzenia działalność Nadleśnictwa będącego jednostką organizacyjną Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe jest prowadzona na podstawie rachunku ekonomicznego.

Nadleśnictwo (…) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, rozliczającym się za miesięczne okresy rozliczeniowe i prowadzi działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 931) (zwanej dalej: ustawa o VAT), Wnioskodawca wykonuje m. in. następujące czynności opodatkowane podatkiem VAT:

- sprzedaż drewna i innych produktów gospodarki leśnej, o których mowa w art. 6 ust.1 pkt 1 UL;

- sprzedaż nieruchomości innych niż grunty na podstawie art. 38 UL;

- dzierżawa i wynajem nieruchomości (art. 39 UL );

- ustanowienie służebności drogowej i służebności przesyłu (art. 39a UL );

- przekazanie w użytkowanie lasów, gruntów oraz innych nieruchomości (art. 40 UL);

- sprzedaż nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi i samodzielnych lokali mieszkalnych oraz sprzedaż gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie, nieprzydatne Lasom Państwowym (art. 40a UL ).

Nadleśnictwo świadczy również odpłatnie usługi opodatkowane podatkiem VAT, takie jak: dzierżawa gruntów, odpłatna służebność przesyłu, wynajem mieszkań, dzierżawa środków trwałych, udostępnianie gruntów.

Z dniem 21 września 2021 r. weszła w życie ustawa z dnia 23 lipca 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1623) [dalej: Specustawa], Zgodnie z art. 1 Specustawy, nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, zwanego dalej „Lasami Państwowymi”, mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami:

1. polityki państwa związanej ze wspieraniem rozwoju i wdrażaniem projektów dotyczących energii, elektromobilności lub transportu, służących upowszechnianiu nowych technologii oraz poprawie jakości powietrza, albo

2. strategicznej produkcji dla obronności państwa, wysokich technologii elektronicznych i procesorów, elektromobilności, innowacyjnej technologii wodorowej, lotnictwa, motoryzacji oraz przemysłu tworzyw sztucznych.

Procedurę i zasady zamiany reguluje art. 2 Specustawy. Zgodnie z tym artykułem:

1. stroną umowy zamiany może być wyłącznie państwowa osoba prawna w rozumieniu art. 3 ust. 1-3 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz.U. z 2020 r., poz. 735 ze zm.) lub osoba prawna, w której Skarb Państwa posiada większość akcji w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, lub jednostka samorządu terytorialnego (art. 2 ust. 6 Specustawy),

2. zamiana jest dokonywana przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska złożony w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, przy uwzględnieniu kryterium wielkości powierzchni nieruchomości, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości i bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości (art. 2 ust. 1 Specustawy),

3. zamiany dokonuje się po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do spraw leśnictwa i gospodarki leśnej (art. 2 ust. 3 Specustawy).

Zgodnie z kolei z art. 4 Specustawy:

1. Lasy Państwowe zarządzające przed zamianą lasami, gruntami i innymi nieruchomościami będącymi przedmiotem tej zamiany są obowiązane do dokonania nieodpłatnie wycinki drzew i krzewów oraz ich uprzątnięcia w terminie ustalonym w odrębnym porozumieniu zawartym między Lasami Państwowymi a podmiotem, z którym została dokonana ta zamiana,

2. drewno pozyskane z wycinki drzew i krzewów, o której mowa powyżej staje się nieodpłatnie własnością Lasów Państwowych.

Wobec powyższego, w wykonaniu postanowień Specustawy, dnia 13 kwietnia 2022 r. doszło do zawarcia aktu notarialnego (Reper. A Nr (…)) - umowa zamiany.- pomiędzy Skarbem Państwa reprezentowanym przez Nadleśnictwo (…) i Nadleśnictwo (…) a Gminą (…).

Na podstawie §2 ww. aktu notarialnego strony postanowiły, iż dokonują zamiany ww. nieruchomości gruntowych w ten sposób, że Gmina (…) przeniosła na rzecz Skarbu Państwa - Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…) prawo własności działek gminnych o nr ewid. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (dalej: Działki Gminy). W zamian za przedmiotowe nieruchomości Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…) przeniosło na rzecz Gminy prawo własności działek nr ewid. 9, 10, 11, 12, 13, 14 (dalej: Działki Nadleśnictwa). 

Należy w tym miejscu wskazać, że zarówno Nadleśnictwo (…) jak i Nadleśnictwo (…) jak powyżej wskazano są jednostkami organizacyjnymi Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i wszelkie rozliczenia będą pomiędzy nimi są rozliczeniami w ramach podmiotu Lasy Państwowe.

Z treści protokołu uzgodnień, spisanym dnia 13 kwietnia 2022 roku w sprawie zamiany nieruchomości gruntowych pomiędzy Gminą (…), a Skarbem Państwa Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…), dotyczącym działek gminnych o nr ewid. - 2, 3, 4,5, 6, 7, 8, 1 oraz Skarbem Państwa Państwowym Gospodarstwem Leśnym Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…), dotyczącym działek o nr ewid. 10, 11, 12, 13, 14 i 9 w (…) obręb (…), Lasy Państwowe, wynika, że wartość nieruchomości ustalona została według wyceny rzeczoznawcy majątkowego.

Zgodnie z treścią § 4 ww. protokołu uzgodnień z dnia 13 kwietnia 2022 r. wynika, iż wartość zamienianych nieruchomości wraz z drzewostanem stanowiących własność Gminy (…) określona na podstawie operatów szacunkowych wykonanych przez rzeczoznawcę majątkowego mgr inż. (…) wynosi:

1. działka nr 1 obręb nr 7 (…) - 143.500,00 zł, w tym drzewostan 70.000 zł,

2. działka nr 5 obręb nr 8 (…) - 11.800,00 zł, w tym drzewostan 5.400 zł,

3. działka nr 8 obręb nr 8 (…) - 186.100,00 zł, w tym drzewostan 96.000 zł,

4. działka nr 7 obręb nr 8 S(…) - 221.400,00 zł, w tym drzewostan 117.100 zł,

5. działka nr 6 obręb nr 8 (…) – 1.438.700,00 zł, w tym drzewostan 718.000 zł,

6. działka nr 2 obręb nr 1 (…) – 1.292.600,00 zł, w tym drzewostan 620.600 zł,

7. działka nr 3 obręb nr 1 (…) – 1.041.300,00 zł, w tym drzewostan 494.100 zł,

8. działka nr 4 obręb nr 1 (…) – 45.800,00 zł, w tym drzewostan 25.700 zł,

Razem wartość działek gminnych podlegających zamianie o łącznej powierzchni 103,5326 ha wraz z drzewostanem ustalona została na kwotę: 4 381 200 zł (w tym drzewostan 2 146 900 zł).

Natomiast wartość nieruchomości wraz z drzewostanem stanowiących własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych - (…) określona na podstawie operatów szacunkowych wykonanych przez rzeczoznawcę majątkowego mgr inż. (…) wynosiła :

  1. działka nr 11 obręb (…), Lasy Państw. - 4.803.125,00 zł

  2. działka nr 12 obręb (…), Lasy Państw. - 9.672.654,00 zł

w tym drzewostan na działkach 11 i 12 o wartości łącznej 868.704,00 zł;

  1. działka nr 13 obręb (…), Lasy Państw. - 7.422.099,00 zł

  2. działka nr 14 obręb (…), Lasy Państw. - 8.566.519,00 zł

w tym drzewostan na działkach 13 i 14 o wartości łącznej 1.247.621,00 zł;

  1. działka nr 10 obręb (…), Lasy Państw. - 15.820.575,00 zł, w tym drzewostan 1.079.577,00 zł;

  2. działka 9 obręb (…), Lasy Państw. - 15.241.325,00 zł w tym drzewostan 1.634.251 zł.

Razem wartość działek Skarbu Państwa w zarządzie PGL LP Nadleśnictwo (…) o łącznej powierzchni 103,0839 ha, wraz z drzewostanem ustalona została na kwotę: 61.526.298,00 zł, w tym wartość rynkowa gruntu nieruchomości 56.696.145,00 zł, wartość odtworzeniowa części składowych (drzewostan) 4 830 153,00 zł.

W związku z powyższym na podstawie ww. aktu notarialnego - umowy zamiany z dnia 13 kwietnia 2022 r. :

  1. Wnioskodawca dokonał na rzecz Gminy (…) dostawy działek o nr ewidencyjnych: dz. 11, dz. 12, dz. 13, dz. 14, dz. 10, dz. 9 o wartości nieruchomości wraz z drzewostanem netto 61.526.298,00 zł;

  2. w zamian za co Gmina (…) dokonała na rzecz Skarbu Państwa PGL LP Nadleśnictwo (…) dostawy działek o nr ewidencyjnych: dz. 1, dz. 5, dz. 8, dz. 7, dz. 6, dz. 2, dz. 3, dz. 4 o wartości nieruchomości wraz z drzewostanem netto 4.381,200,00 zł.

W § 5.1. aktu notarialnego z dnia 13 kwietnia 2022r. Reper. A Nr (…) strony wskazały, iż wartość zamienianych nieruchomości wg wyceny rzeczoznawcy wraz z drzewostanem stanowiących własność Gminy (…) wynosi 4.381.200,00 netto, zaś wartość nieruchomości wg wyceny rzeczoznawcy wraz z drzewostanem stanowiących własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych - Nadleśnictwa (…) wynosi 61.526.298,00 netto. § 5.1. aktu notarialnego z dnia 13 kwietnia 2022r. Reper. A Nr (…) wskazuje, że „Wartość zamienianych nieruchomości wraz z drzewostanem stanowiących własność Gminy (…) opisanych w § 1 tego aktu wynosi 4.381.200 /cztery miliony trzysta osiemdziesiąt jeden tysięcy dwieście/ złotych netto zaś wartość nieruchomości wraz z drzewostanem opisanych w § 1 tego aktu stanowiących własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych - Nadleśnictwa (…) wynosi 61.526.298 /sześćdziesiąt jeden milionów pięćset dwadzieścia sześć tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt osiem/ złotych netto”.

Wartość Nieruchomości Gminy (…) jest niższa od wartości nieruchomości zamiennych stanowiących własność Skarbu Państwa reprezentowanego przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…). Jednocześnie w § 5.3 aktu notarialnego zapisano, że „Strony ustalają wartość transakcji zamiany na wartość nieruchomości Gminy (…)” Dodatkowo podkreślono w § 1.14 ww. aktu notarialnego, iż zamiana ww. nieruchomości gruntowych następuje bez obowiązku dokonywania dopłat w związku z różną wartością zamienianych nieruchomości co jest zgodne z przepisem w art. 2 ust. 2 Specustawy.

Powyższe oznacza, że Nadleśnictwo (…) nie otrzyma od Gminy (…) żadnych środków pieniężnych tytułem dopłaty.

Jednocześnie wskazać należy, iż Gmina (…) wystąpiła do tut. organu z analogicznym wnioskiem dotyczącym prawidłowości ustalenia podstawy opodatkowaniu z tytułu dokonanej przedmiotowej transakcji zamiany nieruchomości.

Pytanie

Czy Wnioskodawca prawidłowo uznaje, iż podstawą opodatkowania z tytułu realizacji umowy zamiany nieruchomości jest wartość transakcji zamiany określona § 5.3 aktu notarialnego, tj. wartość nieruchomości Gminy (…) (wartość niższa nieruchomości)? 

Państwa stanowisko w sprawie

Wnioskodawca prawidłowo uznaje, iż podstawą opodatkowania z tytułu dostawy nieruchomości dokonywanej na rzecz Gminy (…) w ramach przedmiotowej zamiany będzie ustalona przez strony w § 5.3 aktu notarialnego wartość transakcji zamiany, tj. wartość nieruchomości Gminy (…), tj. wartość nieruchomości niższych.

Uzasadnienie

Zasady ustalania podstawy opodatkowania regulują przepisy art. 29a ustawy o VAT.

Zgodnie z przepisem art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na ceny towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

  1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

  2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Należy zauważyć, iż uregulowanie wynikające z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1)(dalej: Dyrektywa;. Przepis ten stanowi, że w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jak wynika z utrwalonego w tym zakresie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE lub Trybunał], powyższe oznacza, że:

a) podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane przez dostawcę z tego tytułu. Owo wynagrodzenie jest przy tym wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Wynagrodzenie to musi być także wyrażalne w pieniądzu (zob. wyrok TSUE z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-549/11 Orfej Byłgarija EOOD, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo),

b) jeżeli wartość ta nie jest uzgodnioną między stronami kwotą pieniędzy, powinna ona - jako wartość subiektywna - odpowiadać wartości, jaką dla odbiorcy ma usługa będąca wynagrodzeniem za dostawę towarów oraz kwocie jaką byłby on skłonny za tę usługę zapłacić (zob. wyrok TSUE z dnia 2 czerwca 1994 r. w sprawie C-33/93 Empire Stores).

Szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania określa (będący odpowiednikiem art. 74 Dyrektywy) art. 29a ust. 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, podstawą opodatkowania jest cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a gdy nie ma ceny nabycia - koszt wytworzenia, określone w momencie tej dostawy towarów. W wyroku z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie C-412/03 Hotel Scandic Glsaback AB Trybunał uznał w tym zakresie, że dla potrzeb ustalenia podstawy opodatkowania dana transakcja może być albo odpłatna (i wówczas podstawę jej opodatkowania należy ustalać zgodnie z art. 73 Dyrektywy; art. 29a ust. 1 ustawy o VAT) albo nieodpłatna (i wówczas podstawę jej opodatkowania określać należy zgodnie z art. 74 Dyrektywy; odpowiednik art. 29a ust. 2 ustawy VAT). Okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu produkcji bądź też ceny rynkowej, nie ma w związku z tym znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako „transakcji odpłatnej”. To ostatnie pojęcie wymaga bowiem wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług a świadczeniem wzajemnym rzeczywiście otrzymanym przez podatnika (zob. podobnie wyrok TSUE z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86 Apple and Pear Development Council, pkt 12).

Mocą interpretacji Nr 0113-KDIPT1-3.4012.848.2021.1.KS z dnia 29 grudnia 2021 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że w świetle przepisów ustawy o VAT czynność zbycia nieruchomości w drodze umowy zamiany będzie traktowana jako odpłatna dostawa towarów, zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Powyższe oznacza, że podstawę opodatkowania dla tej czynności należy ustalać w oparciu o art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, w wyniku zawarcia umowy zamiany:

  1. Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo (…) przeniesie na rzecz Gminy własności Działek Nadleśnictwa,

  2. w zamian za co Gmina przeniesie na rzecz Skarbu Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe - Nadleśnictwo (…) własność Działek Gminy,

  3. strony oświadczyły w akcie notarialnym, że zamiany dokonują bez obowiązku dokonywania dopłat z tytułu różnicy zamienianych nieruchomości,

  4. strony ustalają wartość transakcji zamiany na wartość Działek Gminy.

Wobec tego, w przypadku zamiany towarów za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy towaru, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru (kwota, jaką byłby on skłonny zapłacić). Innymi słowy, podstawą opodatkowania jest korzyść majątkowa, jaką podatnik (sprzedawca) uzyskuje w związku z dokonywaną czynnością opodatkowaną VAT, w tym również w przypadku, gdy zapłata przybiera formę rzeczową.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, wartość zamienianych nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa - PGL LP Nadleśnictwa (…) stanowi łącznie netto 61.526.298, 00 zł (wraz z drzewostanem).

Natomiast wartość zamienianych nieruchomości otrzymanych od Gminy (…) stanowi łącznie netto 4.381.200,00 zł (wraz z drzewostanem).

W konsekwencji Nadleśnictwo (…) jako podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług na fakturze z tytułu dokonania na rzecz Gminy (…) zamiany działek o nr ewidencyjnych: dz. 11, dz. 12, dz. 13, dz. 14, dz.10, dz. 9 winno przyjąć wartość odpowiadającą zamienianym nieruchomościom gminnym tj. kwotę 4.381.200,00 zł (wartość nieruchomości niższej) tj. wartość transakcji zamiany określonej § 5. 3 aktu notarialnego.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawców znajduje potwierdzenie w ukształtowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych, np.:

1. Pismo z dnia 10 stycznia 2022 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0112-KDIL1- 2.4012.543.2021.1.NF: „Z opisu sprawy wynika, że wartość będących własnością Wnioskodawcy nieruchomości gruntowych wraz ze znajdującą się na niej budowlą, tj. działek nr 1 i nr 2 oraz S o długości x mb została ustalona w wysokości 1.507.900,00 zł netto. Natomiast wartość nieruchomości gruntowej stanowiącej własność A wraz ze znajdującą na niej budowlą, tj. działki nr 3 i S o długości x mb została ustalona w wysokości 302.300 zł netto. Jednocześnie strony ustaliły, że zamiana następuje bez dopłat. Tym samym, w związku z planowaną transakcją zamiany nieruchomości opisanych we wniosku Wnioskodawca nie otrzyma od A żadnych środków pieniężnych. Zauważyć należy, że uzgodnienie stron Umowy zamiany nieruchomości bez obowiązku dopłaty różnicy wartości nieruchomości stanowi podstawę aby twierdzić, że wartość nieruchomości nie przekracza wartości ww. nieruchomości A. Zatem, o ile - jak wskazano we wniosku - jedynym wynagrodzeniem Wnioskodawcy od A będzie otrzymana w wyniku zamiany działka nr 3 i S o długości x1 mb o wartości 302.300,00 zł netto, to ta wartość, będzie stanowiła - zgodnie z brzmieniem art. 29a ust. 1 ustawy - podstawę opodatkowania. Jak wyżej wyjaśniono podstawą opodatkowania jest bowiem zapłata z tytułu dokonanej dostawy (np. w formie zamiany), pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. wartość netto (bez podatku). W konsekwencji należy przyjąć, że skoro strony Umowy zamiany rezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości.

Podsumowując, Wnioskodawca wystawiając Fakturę VAT_B do dokonanej w ramach Umowy dostawy na rzecz A, jako podstawę opodatkowania powinien przyjąć wartość niższej z zamienianych nieruchomości (wartość netto działki nr 3 wraz ze znajdującą się na niej budowlą oraz S o długości x mb).”

2. Pismo z dnia 16 kwietnia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Nr 0113-KDIPT1- 2.4012.72.2021.2.AJB: „ Z opisu sprawy wynika, że w związku z planowaną transakcją zamiany nieruchomości opisanych we wniosku Powiat`(...)` nie otrzyma od Gminy`(...)` żadnych środków pieniężnych. Również Gmina`(...)` nie otrzyma od Powiatu`(...)` żadnych środków pieniężnych z tytułu zamiany nieruchomości bowiem zamiana nieruchomości dokonana zostanie bez obowiązku zapłaty przez Gminę różnicy cen zamienianych nieruchomości. Wartość rynkową przedmiotu zamiany strony ustaliły w wysokości:

  1. nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa reprezentowanego przez Starostę`(...)`: 463 934,00 zł (słownie czterysta sześćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset trzydzieści cztery zł),

  2. nieruchomość stanowiąca własność Gminy`(...)`: 306 408,00 zł (trzysta sześć tysięcy czterysta osiem złotych).

Zauważyć należy, że uzgodnienie stron transakcji zamiany nieruchomości bez obowiązku dopłaty różnicy wartości nieruchomości stanowi podstawę, aby twierdzić, że wartość każdej z nieruchomości będących przedmiotem zamiany nie przekracza wartości nieruchomości Gminy. Zatem, o ile - jak wskazano we wniosku - jedynym wynagrodzeniem Powiatu od nabywcy (Gminy) będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomość o wartości 306 408,00 zł, to ta wartość pomniejszona o kwotę należnego podatku, będzie stanowiła - zgodnie z brzmieniem art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - podstawę opodatkowania. Ta kwota stanowi zatem wynagrodzenie (zapłatę) Powiatu ustalone z Gminą i rzeczywiście otrzymane za dostawę nieruchomości. Skoro podstawę opodatkowania stanowi wszystko co stanowi zapłatę, to w przedmiotowej sytuacji będzie wartość „tańszej” nieruchomości pomniejszona o kwotę podatku należnego.”

3. Pismo z dnia 21 grudnia 2020 r. Szefa Krajowej Administracji Skarbowej Nr DOP7.8101.193.2020.PBD wydanym na podstawie przepisu art. 14e § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 kwietnia 2017r. Nr IBPP2.4512.99.2017.3.KO): „Z opisu sprawy wynika, że wartość nieruchomości Skarbu Państwa będących przedmiotem zamiany strony ustaliły w wysokości 1.270.000,00 zł a wartość nieruchomości stanowiących własność Gminy w wysokości 710.000.00 zł. Jednocześnie strony ustaliły, że transakcja ma nastąpić bez obowiązku dopłat wynikających z różnicy ceny zamienianych nieruchomości. W związku z planowaną transakcją zamiany nieruchomości opisanych we wniosku Powiat nie otrzyma od Gminy żadnych środków pieniężnych. Zatem, o ile - jak wskazano we wniosku - jedynym wynagrodzeniem Skarbu Państwa, reprezentowanego przez Wnioskodawcę, od nabywcy (Gminy) będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomość, to wartość nieruchomości Gminy B. w zakresie podstawy opodatkowania zamiany nieruchomości niezabudowanych przez Wnioskodawcę, pomniejszona o kwoty należnego podatku, będzie stanowiła - zgodnie z brzmieniem art. 29a ust. 1 ustawy o VAT - podstawę opodatkowania. Innymi słowy, ustalona przez strony wartość przekazywanych przez Gminę B. nieruchomości stanowi cenę jaką Wnioskodawca płaci za przekazanie (dostawy towaru) dla Gminy B. Stąd też podstawą opodatkowania opisanej w zdarzeniu przyszłym transakcji zamiany nieruchomości, będzie po stronie Wnioskodawcy określona w pieniądzu wartość otrzymanych nieruchomości.

W przypadku konieczności opodatkowania tej transakcji podatkiem VAT w wysokości 23%, Wnioskodawca powinien zatem wystawić fakturę VAT z wykazaną kwotą brutto 710.000,00 zł, w której zawiera się kwota netto i należny podatek VAT.

Resumując, w świetle powyższego należało uznać, iż stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym, w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, podstawą opodatkowania w przypadku zamiany przedmiotowych nieruchomości będzie dla Wnioskodawcy cała wartość jego nieruchomości, co spowoduje obowiązek wystawienia faktury VAT na kwotę odpowiadającą wartości nieruchomości stanowiących jego własność tj.: 1.270.000,00 zł w tym VAT należało uznać za nieprawidłowe”.

4. Pismo z dnia 14 października 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Nr 0111-KDIB3- 3.4012.374.2020.3.MS „Z opisu sprawy wynika, że wartość nieruchomości Wnioskodawcy będącej przedmiotem zamiany ustalona została w wysokości 1.315.000,00 zł, a wartość nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa - w wysokości 1.296.000,00 zł. Jednocześnie strony ustaliły, że transakcja ma nastąpić bez obowiązku dopłat wynikających z różnicy ceny zamienianych nieruchomości. Zauważyć należy, że uzgodnienie stron transakcji zamiany nieruchomości bez obowiązku dopłaty różnicy wartości nieruchomości stanowi podstawę aby twierdzić, że wartość nieruchomości nie przekracza wartości nieruchomości Skarbu Państwa. Wobec powyższego w przypadku zamiany nieruchomości za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 29a ust. 1 ustawy, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaka dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru (kwota jaką byłby skłonny zapłacić). W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie zamiany bez dopłaty, podstawa opodatkowania zarówno dostawy dokonanej przez Skarb Państwa na rzecz Wnioskodawcy, jak i dostawy dokonywanej w ramach zamiany przez Wnioskodawcę na rzecz Skarbu Państwa powinna wynosić 1.296.000,00 zł, tj. w wartości niższej nieruchomości Skarbu Państwa”.

5. Pismo z dnia 14 września 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Nr 0111-KDIB3- 1.4012.426.2020.2.IK): „Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - Miasto zamierza nabyć w drodze zamiany prawo własności jednej nieruchomości (działki) 1, stanowiącej własność Skarbu Państwa, w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych. Wartość jej prawa własności obciążona prawem użytkowania wieczystego wynosi 481.300,00 zł. Skarb Państwa w zamian za ww. nieruchomość otrzyma, działkę (`(...)`) w użytkowaniu wieczystym. Strony umowy Zamiany - Miasto i Skarb Państwa - nie będą dokonywać dopłat. Celem planowanej transakcji zamiany jest regulacja stanu prawnego nieruchomości. Zatem, jeżeli jedynym wynagrodzeniem Miasta od nabywcy Skarbu Państwa będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomość (działka gruntu), to działka ta będzie stanowiła zapłatę za dokonaną dostawę prawa użytkowania wieczystego gruntów i wartość tej działki pomniejszona o kwotę podatku należnego będzie stanowiła, zgodnie z brzmieniem art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawę opodatkowania (z uwzględnieniem braku dopłat do transakcji)”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają:

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak wynika z art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 2 ust. 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W świetle powyższego grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Przepis art. 15 ust. 1 ustawy mówi, że:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z przepisu art. 15 ust. 2 ustawy wynika, że:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Co istotne, z przywołanej w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy regulacji nie wynika, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług powinna mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (towar lub usługa otrzymana jako zapłata), albo mieszaną – zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Zatem dla uznania czynności za odpłatną, musi zaistnieć możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego, stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

W myśl powyższych regulacji prawnych, zamiana towarów, co do zasady, jest czynnością objętą zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2022 r., poz. 1360 ze zm.):

Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując zarówno w charakterze dostawcy, jak i w charakterze nabywcy. Przepis art. 604 Kodeksu cywilnego daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży. Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Natomiast na mocy art. 158 Kodeksu cywilnego:

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Zatem umowa przeniesienia własności nieruchomości (również w drodze zamiany) jest czynnością cywilnoprawną. Z uwagi na powyższe przepisy należy stwierdzić, że umowa zamiany towarów na gruncie podatku od towarów i usług jest niczym innym jak dwiema odpłatnymi dostawami towarów. W konsekwencji, przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy zamiany stanowi odpłatną dostawę towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych przez Państwa informacji wynika, że w drodze aktu notarialnego z dnia 13 kwietnia 2022 r. dokonali Państwo zamiany nieruchomości tj. dokonali Państwo na rzecz Gminy dostawy działek o nr ewidencyjnych: dz. 11, dz. 12, dz. 13, dz. 14, dz. 10, dz. 9 o wartości nieruchomości wraz z drzewostanem netto 61.526.298,00 zł w zamian za co Gmina dokonała na rzecz Skarbu Państwa PGL LP Nadleśnictwo dostawy działek o nr ewidencyjnych: dz. 1, dz. 5, dz. 8, dz. 7, dz. 6, dz. 2, dz. 3, dz. 4 o wartości nieruchomości wraz z drzewostanem netto 4.381.200,00 zł. W akcie notarialnym z dnia 13 kwietnia 2022 r. strony wskazały, iż wartość zamienianych nieruchomości wg wyceny rzeczoznawcy wraz z drzewostanem stanowiących własność Gminy wynosi 4.381.200,00 netto, zaś wartość nieruchomości wg wyceny rzeczoznawcy wraz z drzewostanem stanowiących własność Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych - Nadleśnictwa wynosi 61.526.298,00 netto.

Wartość Nieruchomości Gminy jest niższa od wartości nieruchomości zamiennych stanowiących własność Skarbu Państwa reprezentowanego przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo (…). Jednocześnie w § 5.3 aktu notarialnego zapisano, że „Strony ustalają wartość transakcji zamiany na wartość nieruchomości Gminy (…)” Dodatkowo podkreślono w § 1.14 ww. aktu notarialnego, iż zamiana ww. nieruchomości gruntowych następuje bez obowiązku dokonywania dopłat w związku z różną wartością zamienianych nieruchomości co jest zgodne z przepisem w art. 2 ust. 2 Specustawy.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia podstawy opodatkowania dla zamiany ww. nieruchomości.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jak stanowi ust. 6 pkt 1 ww. artykułu:

Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Należy zauważyć, że uregulowanie wynikające z ww. art. 29a ust. 1 i ust. 6 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. str. 1 ze zm.). Przepis ten stanowi, że:

W odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Trzeba podkreślić, że uzależnienie podstawy opodatkowania od zapłaty faktycznie otrzymanej przez podatnika jest regułą bezwzględnie obowiązującą (z zastrzeżeniem wyjątków wyraźnie przewidzianych przez ww. Dyrektywę VAT). Państwa członkowskie nie mogą ustanawiać innych reguł ustalania podstawy obliczania podatku np. dla niektórych rodzajów towarów.

Kolejnym problemem dotyczącym podstawy opodatkowania transakcji są zasady ustalania wysokości zapłaty, kiedy ma ona w całości lub w części formę inną niż pieniężna. Wynagrodzenie niepieniężne może stanowić dostawa towarów lub świadczenie usług dokonywane w zamian za otrzymane świadczenie (barter). W przypadku transakcji barterowych istotne jest więc ustalenie, czy dostawa towarów lub świadczenie usług będą mogły być w każdej sytuacji uznane za zapłatę.

W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ukształtował się pogląd, zgodnie z którym, aby czynności takie mogły być uznane za zapłatę, muszą zostać spełnione następujące warunki:

‒ istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dokonywanymi wymiennie czynnościami dostawy towarów lub świadczenia usług, czyli pomiędzy czynnością opodatkowaną a otrzymaną za nią zapłatą;

‒ istnienie możliwości określenia wartości świadczonych usług lub dostarczanych towarów w pieniądzu.

Pierwszy warunek jest odzwierciedleniem ogólnej zasady związku zapłaty z dokonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast spełnienie drugiego jest niezbędne do kwotowego określenia podstawy opodatkowania umożliwiającego ustalenie podatku należnego, który może być wyrażony tylko w formie pieniężnej. Dlatego też, gdy strony transakcji barterowej nie ustalą w umowie pieniężnej wartości dostawy towarów lub usługi świadczonej w ramach zapłaty, w celu określenia podstawy opodatkowania należy dążyć do ustalenia ich wartości wyrażonej w pieniądzu. Ustalenie to powinno opierać się na podstawowej zasadzie, stanowiącej, że opodatkowana jest zapłata faktycznie otrzymana przez podatnika. W praktyce wybór metody ustalenia wysokości zapłaty w transakcjach barterowych zależy od okoliczności transakcji.

Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa TSUE, podstawą opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jest wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tego tytułu. Owo wynagrodzenie jest zatem wartością subiektywną, czyli rzeczywiście otrzymaną, a nie wartością oszacowaną według kryteriów obiektywnych. Ponadto wspomniane wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu (np. wyrok z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie C-549/11 i z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09).

Jeżeli wartość ta nie jest kwotą pieniędzy uzgodnioną między stronami, powinna ona, jako wartość subiektywna, odpowiadać wartości, jaką dla odbiorcy ma usługa będąca wynagrodzeniem za dostawę towarów, oraz kwocie, jaką byłby on skłonny za tę usługę zapłacić (wyrok z dnia 2 czerwca 1994 r. w sprawie C-33/93).

Wobec powyższego w przypadku zamiany towarów za podstawę opodatkowania należy uznać, zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z art. 29a ust. 1 ustawy, wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane z tytułu dostawy towaru, które stanowi wartość subiektywną stanowiącą odzwierciedlenie wartości, jaką dla odbiorcy ma towar będący wynagrodzeniem za dostawę towaru (kwota, jaką byłby on skłonny zapłacić).

Jeśli zatem podatnik określił w umowie zamiany wartość (cenę) dostarczanego towaru, to podstawą opodatkowania ww. dostawy w ramach umowy zamiany będzie wartość pieniężna ustalona przez strony w umowie stanowiąca zapłatę.

Jeśli zatem określili Państwo w umowie zamiany wartość (cenę) dostarczanego towaru, to podstawą opodatkowania ww. dostawy w ramach umowy zamiany będzie wartość pieniężna ustalona przez strony w umowie stanowiąca zapłatę.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2019 r. poz. 178):

Użyte w ustawie określenia oznaczają: cena – wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę.

W myśl art. 3 ust. 2 ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług:

W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.

Z przytoczonych regulacji ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że podstawą opodatkowania jest zapłata z tytułu dokonanej dostawy (np. w formie zamiany), pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. wartość netto (bez podatku). Przy czym to strony (a nie organ podatkowy) dokonujące czynności cywilnoprawnych określają w zawieranych przez siebie umowach wartość – cenę, za którą dokonują transakcji. Zatem analiza przedmiotu umów cywilnoprawnych, a zwłaszcza kwestii wartości planowanych transakcji, nie mieści się w ramach postępowania określonego w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

W świetle powyższego wskazać należy, że w sytuacji gdy zamiana nieruchomości będzie czynnością opodatkowaną podatkiem VAT i jedynym wynagrodzeniem będzie otrzymana w wyniku zamiany nieruchomość, to jej wartość, pomniejszona o kwotę podatku VAT – zgodnie z treścią art. 29a ust. 1 ustawy – będzie stanowiła podstawę opodatkowania.

W konsekwencji należy przyjąć, że skoro strony transakcji zamiany nieruchomości rezygnują z dopłat, to podstawę opodatkowania należy przyjąć w wysokości odpowiadającej wartości niższej z zamienianych nieruchomości.

Państwa stanowisko jest zatem prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Należy podkreślić, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – niniejsza interpretacja jest wiążąca wyłącznie dla Państwa, jako występującego z wnioskiem. Interpretacja ta nie chroni natomiast Gminy.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;

  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

  3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Przestań wyszukiwać interpretacje ręcznie!

Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili