Interpretacja dotyczy usług wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych, które wnioskodawca świadczy na rzecz otwartych funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Usługi te są realizowane na zlecenie zarządzających funduszami towarzystw funduszy inwestycyjnych. Organ podatkowy uznał, że te usługi mieszczą się w definicji usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT, co skutkuje ich zwolnieniem z podatku VAT.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
17 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT (podatek od towarów i usług) do świadczonych przez Państwa usług.
Uzupełnili go Państwo– w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 10 sierpnia 2022 r. (wpływ 11 sierpnia 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, świadczącym usługi polegające m.in. na profesjonalnej wycenie innych podmiotów gospodarczych, w tym wycenie aktywów funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.; dalej: „ustawa o funduszach”), tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych (dalej: „Fundusze”). Wnioskodawca świadczy na rzecz Funduszy usługi wyceny aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych w poniżej wskazanym zakresie:
Sporządzanie kwartalnych wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy;
Sporządzanie półrocznych wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy;
Sporządzanie wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy na potrzeby statutowe bądź inne.
Powyższe obejmuje również dokonywanie aktualizacji dokonanych wycen.
Wnioskodawca będzie świadczył wymienione usługi na rzecz poszczególnych Funduszy na zlecenie zarządzających Funduszami Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych (dalej: „TFI”), o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach.
Ponadto Wnioskodawca pragnie wskazać, że zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości funduszy inwestycyjnych (Dz. U. Nr 249 poz. 1859 ze zm.; dalej: „Rozporządzenie”), istnieje obowiązek wyznaczania wartości aktywów netto przypadającej na certyfikat inwestycyjny Funduszu.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Siedziby Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, na zlecenie których Spółka świadczy usługi, znajdują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Siedziby funduszy inwestycyjnych, na rzecz których Spółka świadczy usługi opisane we wniosku znajdują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Czy świadczenie usług przez Wnioskodawcę w zakresie wyceny aktywów Funduszy, dokonywane na zlecenie Funduszu, działającego poprzez TFI jako podmiotu zarządzającego, będące realizacją obowiązku przeprowadzania ich wyceny przez TFI, podlega zwolnieniu podatkowemu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT?
Zdaniem Wnioskodawcy, usługi polegające na dokonywaniu wyceny aktywów Funduszy, dokonywane na zlecenie Funduszu, działającego poprzez TFI jako podmiotu zarządzającego, będące realizacją obowiązku wynikającego z art. 8 ust. 1 ustawy o funduszach oraz szczegółowych zasad wyceny aktywów zawartych w przepisach Rozporządzenia, należy klasyfikować jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT i jako takie podlegające zwolnieniu podatkowemu przewidzianego w niniejszym przepisie.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Przez terytorium kraju, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 ustawy o VAT rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Jako towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`).
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2- 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2, art. 110 i art. 138i ust. 4 wynosi 23%.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Zgodnie z art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.
Zakres zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT, oparty jest na przepisach art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, zgodnie z którym, państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. Aby ustalić, które z czynności podlegają powyższemu zwolnieniu, konieczne jest ustalenie zakresu obowiązywania wskazanego przepisu, co sprowadza się do ustalenia definicji: „zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”. W odniesieniu do definicji pojęcia „funduszu inwestycyjnego” oraz „alternatywnego funduszu inwestycyjnego” ustawa o VAT odsyła do ustawy o funduszach.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
fundusz inwestycyjny otwarty;
alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
W odniesieniu do pojęcia „zarządzania”, należy zauważyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach to towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Fundusze inwestycyjne nie posiadają własnych organów zarządczych i nie zatrudniają pracowników.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 1a ustawy o funduszach przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych. Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu.
Przy tym, zgodnie z art. 45a ust. 1 i 2 ustawy o funduszach TFI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo. Powierzenie wykonywania czynności nie może prowadzić do zaprzestania faktycznego wykonywania działalności, o której mowa w art. 45, przez TFI.
Zgodnie z powyżej przytoczonymi przepisami, czynność zarządzania Funduszami została ustawowo zarezerwowana dla TFI, które mają możliwość delegacji na inne podmioty wykonywania czynności związanych m.in. z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, przy czym same nie mogą zaprzestać całkowitego wykonywania tych czynności (tj. nie mogą stać się wyłącznie formalnym wykonawcą czynności, muszą wykonywać je faktycznie). Jeżeli chodzi o zakres pojęcia „zarządzania funduszami”, obecnie ustawa VAT nie precyzuje zakresu czynności mieszczących się w tym pojęciu. Nie ma ich również wskazanych w ustawie o funduszach czy Dyrektywie VAT.
W tym zakresie wielokrotnie wypowiadał się w swoich wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”), zgodnie z którego orzecznictwem, definicja zarządzania jest autonomiczną definicją prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie (tak np. TSUE w wyroku w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs & Excise) oraz w sprawie C- 275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth). Powyższe powoduje, że definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy szukać w prawie unijnym.
W związku z powyższym, dla celów ustalenia definicji oraz zakresu czynności jakie mieszczą się w ramach pojęcia „zarządzania” należy stosować: przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 302, str. 32 ze zm.; dalej: „Dyrektywa UCITS”), a dokładniej załącznika nr II do Dyrektywy UCITS (dalej: „Załącznik II do UCITS”) oraz, zawierające niemalże identyczną definicję, przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U. UE. L. z 2011 r. Nr 174 str. 1 ze zm.; dalej: „Dyrektywa ZAFI”), a dokładniej załącznika nr I do Dyrektywy ZAFI (dalej: „Załącznik I do ZAFI”).
Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) Dyrektywy UCITS, spółka zarządzająca oznacza spółkę, której zasadniczy rodzaj działalności to zarządzanie UCITS w formie funduszy wspólnych lub spółek inwestycyjnych (zarządzanie zbiorowym portfelem UCITS).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy UCITS, działalność związana z zarządzaniem UCTIS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w Załączniku II do UCITS.
Zgodnie z Załącznikiem II do UCITS, działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje:
‒ zarządzanie inwestycjami,
‒ administracja:
a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b) zapytania klientów;
c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f) wypłata zysków;
g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i) prowadzenie ksiąg,
‒ wprowadzanie do obrotu.
Z kolei, zgodnie z Załącznikiem I do ZAFI:
a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;
b) zarządzanie ryzykiem.
a) administrowanie:
i. obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami;
ii. zapytania klientów;
iii. wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe;
iv. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
v. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów;
vi. podział dochodu;
vii. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów;
viii. ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw;
ix. przechowywanie ksiąg;
b) wprowadzanie do obrotu;
c) działalność związana z aktywami AFI, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZAFI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem AFI oraz spółkami i innymi aktywami w które zainwestowali.
Istotne jest, że pomimo literalnego brzmienia pkt 1 Załącznika I do Dyrektywy ZAFI, zgodnie z licznymi i jednolitymi wyrokami sądów administracyjnych, wykonywanie przez podmiot trzeci wyłącznie czynności z zakresu pkt 2 (tj. „Inne funkcje, które ZAFI może dodatkowo wykonywać w trakcie wspólnego zarządzania AFI”), bez jednoczesnego wykonywania czynności z zakresu pkt 1 również podlega zwolnieniu z VAT, o ile czynności te spełniają warunki płynącymi z wyroków TSUE tj. są kompleksowe, specyficzne i istotne dla funkcjonowania funduszu.
Tak przykładowo wskazał w wyroku WSA w Warszawie z 25 lutego 2020 r. (sygn. III SA/Wa 1390/19): „Takie zaś wąskie rozumienie pojęcia zarządzania pozostaje w sprzeczności nie tylko z jego literalnym brzmieniem, ale i z Dyrektywą VAT. Nie budzi bowiem wątpliwości, że szeroka jego definicja miała na celu zwolnienie wszelkich usług immanentnie związanych z usługami zarządzania funduszem i jego aktywami, tak by konsumenci nie byli obciążeni kwotą podatku VAT niezależnie od tego, czy usługi te świadczone są przez fundusz lub podmiot nim zarządzający, czy też przez podmiot zewnętrzny pod warunkiem, że są to usługi specjalistyczne, nierozerwalnie związane z zarządzaniem funduszami”. Podobnie stanowisko zaprezentował w swoim wyroku WSA w Warszawie z 24 czerwca 2020 r. (sygn. III SA/Wa 1519/19).
Również w wyroku WSA we Wrocławiu z 6 lutego 2020 r. (sygn. I SA/Wr 860/19) możemy przeczytać: „Alternatywne fundusze inwestycyjne zostały wprawdzie wyłączone na gruncie prawa polskiego z kategorii przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w rozumieniu Dyrektywy UCITS, jednak powyższe nie wyłącza zastosowania niniejszego zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, także wobec podmiotów świadczących usługi na rzecz alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a więc na rzecz podmiotów nie będących przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania. Zatem, mają one znaczenie systemowe dla wszelkiego rodzaju funduszy. Wobec tego, Sąd podziela pogląd, że ustawodawca unijny obejmuje zwolnieniem także czynności opisane w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI”.
Należy zauważyć, na co wskazał Dyrektor KIS w wydanej przez siebie interpretacji indywidualnej z 31 sierpnia 2020 r. (sygn.: 0113-KDIPT1-2.4012.375.2020.2.KT), że „definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. pkt 6 szóstej dyrektywy [zastąpiony przez art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT - przyp. Wnioskodawcy]”.
W następnej kolejności Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w zakresie stosowania pojęcia „zarządzania funduszami” wydanych zostało wiele wyroków TSUE, które określają oraz doprecyzowują zakres czynności mieszczących się w tym pojęciu. Są to m.in.:
Ponadto w przywołanym wyroku TSUE wskazał, że: „Pojęcie „zarządzania” funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych [zastąpiony przez art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT - przyp. Wnioskodawcy], jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie (`(...)`) pojęcie „zarządzania” specjalnymi funduszami powierniczymi „(zarządzania funduszami powierniczymi)”, o którym mowa w tym przepisie, obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami”.
Wnioski jakie można wyciągnąć z przytoczonego orzecznictwa unijnego w zakresie definicji zarządzania Funduszami są następujące:
zwolnienie z VAT dla usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych ma charakter przedmiotowy - o możliwości zastosowania tego zwolnienia nie decyduje status podatnika (usługodawcy) ani osoba zlecającego (usługobiorcy), lecz zakres oraz charakter podejmowanych przez niego działań. Oznacza to, że zwolnieniem z VAT mogą być objęte także usługi świadczone przez podmioty inne niż TFI oraz zlecone przez podmioty inne niż TFI;
w kontekście zwolnienia z VAT nie jest konieczne, aby usługi świadczone przez podatnika dotyczyły wyłącznie działalności inwestycyjnej Funduszu - pojęcie zarządzania funduszem inwestycyjnym obejmuje również czynności o charakterze administracyjnym;
zwolnienie z VAT dotyczy usług, które tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi Funduszami. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia;
katalog usług wskazany w ramach Załącznika II do UCITS nie jest katalogiem zamkniętym.
Zgodnie z opisanymi powyżej założeniami wypowiadają się zazwyczaj polskie sądy administracyjne. Tak przykładowo NSA w wyroku z 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16, stwierdził, że: „Z przytoczonych orzeczeń wynika, że usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzenie jego majątkiem (`(...)`)”.
Zgodnie z wydawanymi interpretacjami podatkowymi (tak przykładowo w interpretacji indywidualnej, wydanej przez Dyrektora KIS z 3 kwietnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.877.2019.2.IK): „Uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo TSUE w tym zakresie (m.in. wyrok: C-8/03, C-169/04, C-275/11) należy przyjąć, że tego typu usługi podlegają zwolnieniu od podatku VAT, jako usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, o ile spełniają poniższe warunki:
‒ są ściśle związane z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem,
‒ bez nabycia tych usług fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej,
‒ są bezpośrednio związane z transakcjami realizowanymi przez fundusz i nie można ich łatwo od nich oddzielić,
‒ tworzą odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem”.
Zdaniem Wnioskodawcy, analiza Usług jakie Wnioskodawca świadczy na rzecz Funduszy pod kątem wniosków płynących z przytoczonych przepisów oraz wyroków, a także powyższych wymogów prowadzi do wniosku, że Usługi te korzystają ze zwolnienia z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT. Przede wszystkim należy zauważyć, że zarządzanie Funduszem może zostać przez TFI częściowo zlecone do wykonywania podmiotom trzecim, a usługi zarządzania świadczone przez podmiot trzeci również korzystają ze zwolnienia z VAT. TFI nie może zlecić wykonywania usług zarządzania podmiotowi trzeciemu w całości (pozbawiając się ich faktycznego wykonywania), tym samym zlecone usługi mogą stanowić tylko wybiórcze czynności związane z zarządzaniem, czy też mogą być dopełnieniem tych czynności wykonywanych przez TFI. Tym samym, usługi wykonywanie przez Wnioskodawcę stanowiące część czynności związanych z zarządzaniem Funduszami mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie przedstawionego przepisu. Dodatkowo, w opinii Wnioskodawcy, Usługi, które świadczone będą przez niego na rzecz Funduszy zawierają się wprost w katalogu czynności stanowiących usługi zarządzania Funduszami, ujętych w Dyrektywie UCITS czy Dyrektywie ZAFI.
Podstawowa działalność w zakresie wyceny aktywów Funduszy mieści się w zakresie podlegających zwolnieniu usług administracyjnych (wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe oraz monitorowanie przestrzegania uregulowań). W tym punkcie należy wskazać, że dokonywanie wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych jest realizacją ustawowego (m.in. wynikającego z ustawy o funduszach) obowiązku przeprowadzania ich wycen przez podmioty nimi zarządzające, tym samym bezsprzecznie należy uznać, że stanowią one obowiązkowy element „zarządzania”. Dokonanie wyceny jest niezbędne, aby TFI mogły wykonać swoje ustawowe obowiązki.
Powyższe twierdzenie Wnioskodawcy potwierdzają wprost wyroki sądów administracyjnych. Przykładowo w odniesieniu do alternatywnych funduszy inwestycyjnych, w wyroku WSA w Warszawie z 24 czerwca 2020 r. (sygn. III SA/Wa 1519/19) możemy przeczytać: „Kluczowa dla wykładni systemowej i celowościowej art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a u.p.t.u. jest treść ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. (`(...)`) Wycena aktywów nie została więc pozostawiona swobodnemu uznaniu. Wymagane jest przestrzeganie reguł wskazanych w tym przepisie. Wycena aktywów ASI jest więc działaniem szczególnego typu, ze względu na wymogi prawne, charakterystyczne właśnie dla zarządzania AFI. (`(...)`) W każdym przypadku podmiot dokonujący wycen aktywów obowiązany jest jednak stosować do ich sporządzania modele i standardy wynikające z przepisów. (`(...)`) Istnieją więc specjalne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej ze względu na uchybienia w zakresie wyceny. Ustawodawca krajowy w sposób bardzo szczegółowy reguluje wyceną aktywów ASI przez co nabiera ona cech specyficznych oraz istotnych dla zarządzania AFI. Powyższe znajduje też odzwierciedlenie w treści Dyrektywy ZAFI. W rozdziale III „Warunki dotyczące prowadzenia działalności przez ZAFI” ustawodawca unijny w art. 19, zatytułowanym „Wycena”, szczegółowo normuje kwestie wyceny aktywów. Tym samym wykładnia systemowa i celowościowa wskazuje, że wycena aktywów stanowi element zarządzania alternatywną spółką inwestycyjną. (`(...)`) Wycenę aktywów poddano szczególnym restrykcjom, więc zaliczono ją do czynności stanowiących zarządzanie funduszem alternatywnym”.
W związku z powyższym Sąd potwierdził, że: „Czynności w zakresie wyceny aktywów alternatywnego funduszu inwestycyjnego, wykonywane przez stronę jako podmiot niezależny, należy uznać za usługi zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W konsekwencji te świadczenia będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a u.p.t.u”.
Analogicznie usługi w zakresie wyceny aktywów Funduszy zostały uznane za zwolnione z VAT w wyrokach WSA w Warszawie z 14 listopada 2019 r. o sygn. III SA/Wa 579/19 oraz 23 października 2019 r. o sygn. III SA/Wa 530/19.
Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności, motywowany przepisami art. 14k i art. 14m Ordynacji podatkowej, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie jego stanowiska w sprawie.
Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).
Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu.
Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy:
Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy:
Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.
Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.
Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym:
Podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:
jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;
złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.
Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu, również obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.:
Podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.
Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo czynnym podatnikiem VAT, świadczącym usługi polegające m.in. na profesjonalnej wycenie innych podmiotów gospodarczych, w tym wycenie aktywów funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Świadczą Państwo na rzecz Funduszy usługi wyceny aktywów wchodzących w skład portfeli inwestycyjnych w poniżej wskazanym zakresie:
‒ sporządzanie kwartalnych wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy;
‒ sporządzanie półrocznych wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy;
‒ sporządzanie wycen składników portfela dla wskazanych Funduszy na potrzeby statutowe bądź inne.
Powyższe obejmuje również dokonywanie aktualizacji dokonanych wycen.
Wymienione usługi świadczą Państwo na rzecz poszczególnych Funduszy na zlecenie zarządzających Funduszami Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o funduszach. Siedziby funduszy inwestycyjnych oraz siedziby Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych, na zlecenie których świadczą Państwo usługi znajdują się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy świadczenie usług w zakresie wyceny aktywów Funduszy, dokonywane na zlecenie Funduszu poprzez TFI jako podmiotu zarządzającego, podlega zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT?
W odniesieniu do kwestii objętej zakresem Państwa wątpliwości należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:
przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz
podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym
zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.
Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C- 595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:
Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.
Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:
‒ zarządzanie inwestycjami,
‒ administracja:
a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
b) zapytania klientów;
c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;
e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
f) wypłata zysków;
g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
i) prowadzenie ksiąg,
‒ wprowadzanie do obrotu.
Wskazana wyżej definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.
Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że świadczone przez Państwa usługi wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w ww. załączniku II do dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 dla ww. usług.
Usługi te będą podlegały zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 1523 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.
Zgodnie z art. 1 u.f.i.:
Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.
W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:
Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).
Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:
Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:
Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.
Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:
Przez „fundusz zagraniczny” rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:
Pod pojęciem „państwa członkowskiego” należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.
U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.
Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:
Przez unijny AFI należy rozumieć alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.
Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).
Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT.
Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.
Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Jak stanowi art. 3 ust. 3 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.:
fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
fundusz inwestycyjny otwarty;
alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:
Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.
Stosownie do art. 8 ust. 1 u.f.i.:
Fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny.
Jak stanowi art. 2 ust. 3 u.f.i,
ilekroć w ustawie jest mowa o towarzystwie - rozumie się przez to towarzystwo funduszy inwestycyjnych spółka akcyjna.
Z kolei, w myśl art. 4 ust. 1 u.f.i.,
towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.
Na podstawie art. 4 ust. 1a u.f.i.,
towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać spółce zarządzającej prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i prowadzenie jego spraw.
W myśl art. 45 ust. 1 u.f.i.,
przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.
W oparciu o teść art. 45 ust. 1a u.f.i.,
za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu.
Zgodnie z art. 45a ust. 1 u.f.i.,
z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.
Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, jest odpowiedzialne za jego zarządzanie, a także reprezentuje ten fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.
Jeżeli zatem wskazane wyżej Usługi będą świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ustawy, to warunek podmiotowy do zastosowania zwolnienia z podatku VAT w myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT należy uznać za spełniony.
We wniosku Państwo wskazali, że świadczą Usługi wyceny aktywów funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych, specjalistycznych funduszy inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Wymienione usługi będą świadczone na rzecz poszczególnych Funduszy na zlecenie zarządzających Funduszami Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych. Siedziby Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych znajdują się na terytorium Polski.
Mając na uwadze powołane przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych należy zatem uznać, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia ww. Usług na rzecz opisanych podmiotów – zostanie spełniona.
Z uwagi zatem na przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że opisane we wniosku Usługi, które Państwo świadczą na rzecz funduszy inwestycyjnych, mieszczą się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji Usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.
Państwa stanowisko w powyższym zakresie jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili