0112-KDIL3-4012.215.2022.2.MBN

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 25 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania rekompensaty otrzymanej od Miasta zgodnie z zawartą umową o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 20 lipca 2022 r. (wpływ 25 lipca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Sp. z o.o. (dalej jako „Wnioskodawca” lub „Spółka”) jest jednoosobową spółką Miasta (…) (dalej jako „Miasto”), której status prawny określa akt założycielski. Spółka została założona na podstawie uchwały nr (…) Rady Miasta (…) z dnia (…) lutego 2022 r. Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług).

Zgodnie z § 6 Aktu założycielskiego celem działalności Spółki jest wykonywanie zadania własnego Miasta, polegającego na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie regularnego przewozu osób oraz zadań mu towarzyszących. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy zgodnie z PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) jest:

- 33.12.Z Naprawa i konserwacja maszyn,

- 33.14.Z Naprawa i konserwacja urządzeń elektrycznych,

- 33.17.Z Naprawa i konserwacja pozostałego sprzętu transportowego,

- 33.19.Z Naprawa i konserwacja pozostałego sprzętu i wyposażenia,

- 45.20.Z Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli,

- 49.31.Z Transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski,

- 49.39.Z Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany,

- 52.21.Z Działalność usługowa wspomagająca transport lądowy,

- 68.20.Z Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi i dzierżawionymi,

- 71.12.Z Działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne,

- 71.20.Z Pozostałe badania i analizy techniczne,

- 72.20.Z Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych,

- 73.20.Z Badania rynku i opinii publicznej,

- 77.11.Z Wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek,

- 77.12.Z Wynajem i dzierżawa pozostałych pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli.

W dniu (…) kwietnia 2022 r. Spółka zawarła z Miastem umowę o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego (dalej jako: „Umowa”). Zgodnie z ust. 4 Umowy, przez niniejszą Umowę, Operator zobowiązuje się, w zamian za Rekompensatę wypłacaną przez Organizatora, świadczyć w Okresie Powierzenia w granicach Miasta i Gmin, usługi („Usługi”) polegające na:

- Wykonywaniu Przewozów, w tym tzw. przewozów szkolnych i przedszkolnych, o których mowa w art. 32 i art. 39 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, i Przewozów dodatkowych,

- Obsłudze systemu e-karty lub innego elektronicznego systemu poboru opłat za Bilety, który może być wdrożony, w uzgodnieniu z Miastem (…), w szczególności poprzez administrację infrastruktury systemu, prowadzenie i rozliczanie wewnętrznego systemu sprzedaży Biletów (w tym kodowanie informacji na e-karcie i innych nośnikach) oraz organizowanie i rozliczanie zewnętrznych systemów sprzedaży Biletów,

- Prowadzeniu windykacji należności opłat za Przejazdy bez ważnego Biletu oraz kontroli ważności Biletów w Pojazdach, powstałych w okresie obowiązywania umowy,

- Sprzątaniu i konserwacji przystanków oraz utrzymaniu, sprzątaniu i konserwacji wiat przystankowych,

- Zarządzaniu i eksploatacji majątkiem pozostającym w dyspozycji Operatora, niezależnie od podstawy prawnej posiadania, a służącym realizacji Usługi,

- Przygotowywaniu projektów Rozkładów Jazdy i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- Przygotowywaniu założeń i projektów do opracowywania Taryf i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- Przygotowywaniu i udostępnianiu informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, w szczególności na przystankach komunikacji miejskiej w formie papierowej i elektronicznej i w Internecie,

- Promocji lokalnego transportu zbiorowego w uzgodnieniu z właściwymi komórkami Miasta (…).

Usługi stanowią zadania własne Organizatora, wykonywane w granicach administracyjnych Miasta oraz w granicach Gmin wyznaczonych przez porozumienia międzygminne, wymienione w Załączniku nr 3 do Umowy.

Usługi będą świadczone na warunkach określonych niniejszą Umową oraz zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego, w tym prawa miejscowego obowiązującego na obszarze Miasta oraz Gmin, w szczególności zgodnie z Regulaminem.

Standardy jakościowe obsługi pasażerów określone są w Załączniku nr 11 do Umowy, a parametry techniczne i jakościowe świadczenia Usług w Załączniku nr 12 do Umowy.

W ust. 5 Umowy wymieniono obowiązki Spółki jako Operatora:

5.1. Operator zobowiązany jest do świadczenia Usług:

5.1.1. Ze szczególną starannością, wynikającą z profesjonalnego charakteru wykonywanej przez niego działalności,

5.1.2. Z zachowaniem standardów jakości obsługi pasażerów określonych w niniejszej Umowie, a także wynikających z obowiązujących norm i przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w tym aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze Miasta lub Gmin, a także wynikającym z jego najlepszej wiedzy profesjonalnej oraz doświadczeń na rynku usług lokalnego transportu zbiorowego. W szczególności Operator zobowiązany jest do:

- zapewnienia pasażerom i przewożonemu przez nich mieniu bezpieczeństwa oraz optymalnych warunków podróży, zgodnych ze standardami jakościowymi określonymi w Załączniku nr 11 do Umowy,

- przestrzegania obowiązujących Rozkładów Jazdy,

- zapewnienia ciągłości realizacji Usług,

5.1.3. Z zachowaniem parametrów technicznych, użytkowych i jakościowych oraz innych warunków określonych w niniejszej Umowie, a także wynikających z obowiązujących norm i przepisów prawa powszechnie obowiązującego, w tym aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze Miasta lub Gmin oraz wynikającym z jego najlepszej wiedzy profesjonalnej oraz doświadczeń na rynku usług lokalnego transportu zbiorowego. W szczególności Operator zobowiązany jest do:

(i) Wykorzystania przy świadczeniu Przewozów Taboru spełniającego co najmniej parametry techniczno-użytkowe określone w Załączniku nr 12 do Umowy,

(ii) Przyporządkowywania w okresie świadczenia Przewozów rodzaju Taboru (pojemności) do Linii komunikacyjnych, na podstawie zaakceptowanych przez Organizatora analiz napełnienia kursów lub innych wytycznych,

(iii) Wykorzystania przy świadczeniu Przewozów w pierwszej kolejności Taboru, spełniającego wszystkie normy w zakresie dostosowania go do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz osób, których zdolności ruchowe są ograniczone,

(iv) Wykonywania Przewozów Pojazdami posiadającymi oznakowanie określone w Załączniku nr 12 do Umowy,

(v) Wykonywania Przewozów oraz Przewozów dodatkowych Pojazdami spełniającymi normy techniczne i użytkowe, wynikające z obowiązujących przepisów, w tym z zakresu ochrony środowiska, a także posiadającymi wszystkie wymagane certyfikaty, dopuszczenia oraz aktualne przeglądy techniczne,

(vi) Rozbudowy, odtworzenia lub modernizowania Taboru poprzez wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań technicznych, na warunkach i zasadach określonych w Umowie,

(vii) Wprowadzania do Pojazdów, na wniosek Organizatora, dodatkowych urządzeń technicznych, na zasadach określonych w Umowie,

(viii) Zapewnienia należytego stanu Pojazdów, w szczególności w zakresie ich czystości, oświetlenia oraz ogrzewania,

(ix) Świadczenia Przewozów Pojazdami kierowanymi przez kierowców ubranych w stroje służbowe wg wzoru określonego przez Operatora w uzgodnieniu z Organizatorem,

(x) Umożliwienia przeprowadzania przez Organizatora kontroli realizacji Usług, dokumentacji, stanu technicznego Pojazdów, obiektów zaplecza technicznego,

(xi) Przekazywania kierowcom decyzji uprawnionych pracowników Organizatora,

(xii) Podejmowanie działań mających na celu wyeliminowanie uchybień w jakości Usług,

(xiii) Przekazywania kopii kart drogowych na żądanie Organizatora,

(xiv) Zainstalowania przed rozpoczęciem świadczenia Przewozów we wszystkich Pojazdach systemu łączności pomiędzy kierowcami a służbami dyspozytorskimi Operatora,

(xv) Udostępnienia urządzeń socjalnych i środków łączności użytkowanych przez Operatora, pracownikom i służbom Organizatora

(xvi) Powiadamianie Organizatora o zaistniałych lub przewidywanych przeszkodach w świadczeniu Usług,

(xvii) Informowanie w okresie świadczenia Przewozów pasażerów przez służby dyspozytorskie o odwołanych kursach, za pośrednictwem automatycznych komunikatów emitowanych na tablicach elektronicznych na przystankach oraz w innych kanałach informacyjnych, np. w mediach społecznościowych (jeśli warunki techniczne i organizacyjne na to pozwalają)

5.2. Operator zobowiązuje się do posiadania niezbędnych do realizacji Usług uprawnień oraz potencjału technicznego i osobowego w Okresie Powierzenia, w tym:

5.2.1. Przez cały okres wykonywania Umowy pracownicy Operatora wykonujący w jego imieniu Usługi oraz mający kontakt z pasażerami będą posiadać odpowiednie przygotowanie oraz niezbędne kwalifikacje, wynikające z przepisów prawa powszechnie obowiązującego; Organizator może wymagać od operatora dodatkowych kwalifikacji co będzie przedmiotem odrębnych uzgodnień.

5.2.2. Operator będzie dysponował wpisami do odpowiednich rejestrów oraz zezwoleniami. Jeżeli w Okresie Powierzenia wpisy lub zezwolenia stracą moc obowiązującą, Operator zobowiązany jest do uzyskania nowych wpisów lub zezwoleń, w sposób gwarantujący ciągłość prowadzonej działalności oraz przekazania kopii tych dokumentów Organizatorowi, w terminie 30 dni roboczych od dnia wykreślenia z rejestru lub wygaśnięcia uprawnień wynikających z zezwoleń, pod rygorem rozwiązania Umowy ze skutkiem natychmiastowym, na zasadach określonych w Umowie.

5.2.3. Operator będzie dysponował w szczególności Pojazdami, niezbędnymi do realizacji Przewozów.

5.2.4. Operator może pozyskiwać na podstawie zawieranych umów leasingu pracowniczego osoby zatrudnione na stanowisku kierowcy autobusu, spełniające warunki wskazane w niniejszej Umowie, w wymiarze nie większym niż 20% wszystkich osób zatrudnionych na stanowisku kierowcy autobusu w danym roku kalendarzowym.

5.3. Operator zobowiązany jest do terminowego rozliczania Rekompensaty, na zasadach wynikających z niniejszej Umowy.

5.4. Operator zobowiązany jest do sprawdzania liczby pasażerów na każdej z obsługiwanych przez Operatora w okresie świadczenia Przewozów Linii Komunikacyjnych.

5.5. Operator zobowiązany jest do zamieszczania w każdym Pojeździe wykorzystywanym do wykonywania Przewozów, wyciągu z obowiązującej Taryfy za przejazd oraz wyciągu z aktualnego Regulaminu, przekazanych przez Organizatora.

5.6. Operator zobowiązany jest do zamieszczania w Pojazdach wykorzystywanych do wykonywania przewozów, na wniosek Organizatora wskazanych przez niego informacji i komunikatów dla pasażerów.

5.7. Operator zobowiązany jest do zamieszczenia aktualnego Rozkładu Jazdy, obowiązującej Taryfy i Regulaminu (lub wskazania miejsca umieszczenia obowiązującej Taryfy i Regulaminu w przypadku, gdy ich zamieszczenie przez Operatora nie jest technicznie możliwe) - na wszystkich dworcach oraz przystankach komunikacyjnych z wyjątkiem takich, na których pasażerowie wyłącznie wysiadają, a także w uzgodnionych kanałach internetowych.

5.8. Operator zobowiązany jest do przekazywania Organizatorowi w okresie świadczenia przewozów, na zasadach określonych w pkt 8, informacji niezbędnych do wprowadzenia lub aktualizacji Rozkładów Jazdy.

5.9. Operator zobowiązany jest do przekazania na wniosek Organizatora informacji umożliwiających przeprowadzenie przez Organizatora zamówienia prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług publicznych, z zastrzeżeniem konieczności zapewnienia ochrony poufnych informacji handlowych. Operator przekazuje informacje w zakresie wskazanym w art. 4 ust. 8 Rozporządzenia 1370/2007.

5.10. W Okresie Powierzenia Operator nie może świadczyć jakichkolwiek usług publicznego transportu zbiorowego na terenie innej jednostki samorządu terytorialnego niż Miasto oraz Gminy.

Zgodnie z ust. 6 Umowy, Organizator zobowiązany jest do:

6.1.1. Terminowej wypłaty Rekompensaty, w tym Rekompensaty Pieniężnej za świadczone Usługi.

6.1.2. Zatwierdzania i wprowadzania Rozkładów Jazdy, a także ewentualnych zmian do Rozkładów Jazdy.

6.1.3. Udostępnienia Taboru Operatorowi, wykazanego w Załączniku nr 15,

6.1.4. Zapewnienia odpowiedniej Infrastruktury, niezbędnej do świadczenia Usług, jeżeli stosownie do treści Umowy obowiązek zapewnienia takiej Infrastruktury wprost nie spoczywa na Operatorze.

6.1.5. Monitorowania i kontroli sposobu oraz prawidłowości świadczenia Usług przez Operatora.

6.1.6. Udostępnienia nagrania z monitoringu z przystanków lub Pojazdów, na pisemny, uzasadniony wniosek Operatora.

6.1.7. Uzgadniania z właścicielami lub zarządzającymi przystankami komunikacyjnymi lub dworcami warunków, na jakich możliwe jest korzystanie z nich przez Operatora, w tym w zakresie opłat, jakie mają być ponoszone przez Operatora.

6.1.8. Realizacji innych obowiązków wynikających z przyjętego podziału zadań w ramach organizowania i realizacji usług publicznego transportu zbiorowego.

6.1.9. Zapewnienia realizacji obowiązków wynikających z Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. 2021 poz. 110, z późn. zm.).

6.2. Organizator ma prawo i obowiązek monitorować oraz kontrolować sposób wykonywania przez Operatora Usług, w szczególności pod kątem zachowania przez Operatora standardów i jakości świadczenia Usług, określonych w Umowie.

Zgodnie z ust. 9 Umowy, w Okresie Powierzenia, od dnia 1 stycznia 2023 r., Operator zobowiązany jest do świadczenia:

9.1.1. Przewozów, w tym tzw. przewozów szkolnych.

9.1.2. Przewozów dodatkowych.

9.2. Przewozy polegają na wykonywaniu przez Operatora regularnych przewozów pasażerów, po trasach Linii Obsługiwanych przez Operatora, zgodnie z obowiązującym Rozkładem Jazdy. Szczegółowe warunki świadczenia przez Operatora Przewozów określa Załącznik nr 11 do Umowy.

9.3. W przypadku gdy w trakcie realizacji Przewozów wystąpią zdarzenia, których nie dało się przewidzieć, a które skutkują niemożliwością realizacji Przewozu po trasie zgodnej z Rozkładem Jazdy, takie jak, w szczególności, czasowe blokady dróg spowodowane wypadkami komunikacyjnymi, awariami sieci (np. wodociągowymi), przemarszami lub manifestacjami, a uzgodnienie tymczasowej trasy Przewozu z Organizatorem jest niemożliwe, Operator ma prawo samodzielnie (poprzez dyspozytora) podjąć decyzję o zmianie trasy Pojazdów. Strony oświadczają, że w takim przypadku Operator otrzymuje Rekompensatę wyłącznie za Wozokilometry faktycznie wykonane.

9.4. Organizator w ramach dodatkowego zlecenia ma prawo nałożyć na Operatora czasowy obowiązek realizacji Przewozów dodatkowych, realizowanych poza Rozkładem Jazdy. Przewozy dodatkowe mogą zostać wprowadzone przez Organizatora, w szczególności, gdy z uwagi na nadzwyczajne, przemijające, okoliczności powstanie potrzeba zapewnienia dodatkowych przejazdów Pojazdów lub zwiększenia intensywności kursowania Pojazdów na Liniach Komunikacyjnych, spowodowana zwiększeniem lub zmianą ruchu pasażerskiego, w związku:

9.4.1. Ze zmianą organizacji ruchu w Mieście lub Gminach spowodowaną remontami lub zamknięciami dróg.

9.4.2. Ze świętami, imprezami masowymi (imprezy handlowe, kulturalne, sportowe itp.).

9.4.3.Innymi czynnikami, wynikającymi z realizacji zadań własnych Miasta (…).

9.5. Zlecenie obowiązku wykonania Przewozów dodatkowych przekazywane jest Operatorowi w formie określonej w punkcie 23 Umowy i zgodnie z poniższymi zasadami:

9.5.1. Z wyprzedzeniem wynoszącym co najmniej 12 godzin albo

9.5.2. Bez wyprzedzenia, w sytuacji, w których konieczność realizacji Przewozów dodatkowych spowodowana jest wystąpieniem Siły Wyższej.

9.6. Operator może odmówić wykonania Przewozów dodatkowych, jeżeli w danym czasie nie będzie dysponować odpowiednią liczbą Pojazdów oraz kierowców potrzebnych do ich realizacji.

Zgodnie z ust. 12 Umowy, Operator prowadzi sprzedaż i dystrybucję Biletów następującymi kanałami przystosowanymi do sprzedaży Biletów w formie elektronicznej (poprzez doładowywanie punktów i biletów miesięcznych na kartę):

12.1.1. W placówkach Organizatora,

12.1.2. W innych placówkach handlowych i niehandlowych,

12.1.3. W Pojazdach,

12.1.4. Poprzez aplikację mobilną,

12.1.5. W biletomatach,

12.1.6. Na portalu internetowym,

12.1.7. W innych kanałach dystrybucji po uzyskaniu akceptacji Organizatora.

12.2. Operator prowadzi rozliczenia przychodów z dystrybucji Biletów prowadzonej przez osoby trzecie, w szczególności kierowców pojazdów operatorów prywatnych, oraz zawiera i obsługuje osobne umowy w przedmiocie zlecenia dystrybucji Biletów z osobami trzecimi.

12.3. Szczegółowe zasady sprzedaży Biletów przez Organizatora na rzecz Operatora oraz rozliczeń między Operatorem a Organizatorem, a także zasady sprzedaży i dystrybucji Biletów przez Operatora określone są w Załączniku nr 10.

12.4. Podmiotem uprawnionym do kontroli Biletów jest Operator. Operator może upoważnić osobę trzecią do przeprowadzania czynności kontroli dokumentów przewozu osób w Pojazdach, o czym pisemnie informuje Organizatora.

12.5. Wpływy pochodzące z emisji Biletów oraz z opłat dodatkowych uzyskanych w wyniku kontroli Biletów, o której mowa w punkcie 12.4 Umowy, stanowią przychód Organizatora.

Załącznik nr 10 do Umowy wskazano, że:

1. Wykonawca sprzedawał będzie bilety obowiązujące na sieci linii komunikacyjnych organizowanych przez Prezydenta Miasta (…) na podstawie właściwego aktu prawnego lub aktów prawnych, które w szczególności określać będą wysokość opłat za przejazdy w publicznym transporcie zbiorowym, w tym opłaty za przejazd bez ważnego dokumentu przejazdu.

2. Wykonawca będzie maksymalizował kanały dystrybucji biletów, w szczególności wykorzystywał będzie tradycyjne i elektroniczne kanały dystrybucji.

3. Dochód z wszystkich kanałów sprzedaży biletów (w tym przez inne podmioty świadczące usługi przewozowe) Wykonawca przekazywał będzie na właściwe konto Urzędu Miasta (…) i traktowany będzie jako dochód Miasta (…) wpłacany na właściwe konto Urzędu Miasta (…) do dnia 10. każdego miesiąca, a jego wysokość pomniejszana będzie o prowizje płacone zewnętrznym operatorom systemu. Pozostałe koszty obsługi systemu biletowego, w tym prowadzonego przez Wykonawcę, będą częścią wypłacanej rekompensaty.

4. W przypadku zmiany systemu biletowego, jego funkcjonowanie wymagało będzie wzajemnych uzgodnień stron umowy.

Zgodnie z ust. 14 Umowy, Operator w Okresie Powierzenia może prowadzić działalność gospodarczą, w tym z zakresu gospodarki komunalnej, wykraczającą poza zakres Usług („Działalność dodatkowa”), w celu zwiększenia ekonomicznej efektywności wykorzystania majątku, wyłącznie jeżeli spełnione będą łącznie następujące warunki:

14.1.1. Prowadzenie takiej Działalności dodatkowej nie spowoduje braku spełniania warunku określonego w punkcie 3.4.2 Umowy,

14.1.2. Prowadzenie takiej Działalności dodatkowej pozostanie bez uszczerbku dla świadczenia Usług, a w szczególności dla zachowania standardów, jakości oraz terminowości realizacji Usług,

14.1.3. Koszty takiej Działalności dodatkowej zostaną pokryte ze środków Operatora, niestanowiących Rekompensaty określonej w niniejszej Umowie,

14.1.4. Zysk z Działalności dodatkowej pomniejsza wysokość należnej Operatorowi Rekompensaty,

14.1.5. Strata poniesiona przez Operatora w związku z wykonywaniem Działalności dodatkowej nie może być pokrywana z Rekompensaty, z wyłączeniem Rozsądnego Zysku.

W ust. 15 Umowy określono zasady przekazywania i rozliczania rekompensaty.

15.1. Z tytułu świadczenia Usług w danym roku kalendarzowym Operatorowi przysługuje Rekompensata, obliczona i zweryfikowana według zasad określonych w Umowie i Załączniku nr 1. Wysokość Rekompensaty nie może przekroczyć wartości otrzymanej w wyniku pomniejszenia kosztów będących podstawą uzyskania Rekompensaty o przychód generowany w ramach realizacji Usług oraz o zysk z Działalności dodatkowej i powiększonej o Rozsądny Zysk. Wypłacana Rekompensata nie może przekroczyć kwoty wyznaczonej na podstawie Rozporządzenia 1370/2007.

15.2. Na Rekompensatę składają się wszelkie publiczne środki pieniężne i niepieniężne pozyskane przez Operatora w Okresie Powierzenia, stanowiące pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności środki publiczne w formie: podwyższenia kapitału, dopłat wspólników, preferencyjnego oprocentowania pożyczek, czy preferencyjnego oprocentowania poręczeń, w zakresie związanym z realizacją Usług.

15.3. Aktualny Plan Gospodarczy, na postawie którego określana będzie kwota Rekompensaty dla Operatora na cały Okres Powierzenia oraz na każdy następny rok Okresu Powierzenia, stanowi Załącznik nr 2 do Umowy. Plan Gospodarczy będzie corocznie aktualizowany w terminie do dnia 30 listopada. W razie konieczności wprowadzenia w Planie Gospodarczym zmian w innym terminie, Strony dopuszczają możliwość przeprowadzania takich zmian za obopólną zgodą.

15.4. Planowana na dzień podpisania Umowy kwota całkowitej Rekompensaty wraz z prognozą podstawowych wartości kosztowych i przychodowych Operatora jest zawarta w Planie Gospodarczym, stanowiącym Załącznik nr 2. Wartości te mogą ulegać zmianie, ze względu na m.in.:

15.4.1. Zmiany rzeczywistych kosztów wykonania Usług,

15.4.2 Zmiany wysokości przychodów z tytułu Usług, generowanych przez Operatora,

15.4.3. Zmiany w zakładanej Rocznej Pracy Eksploatacyjnej,

15.4.4. Zmiany w generowanych zyskach z Działalności dodatkowej lub w jej zakresie,

15.4.5. Zmiany zakładanej dla Operatora wysokości Rozsądnego Zysku,

15.4.6. Zmiany planowanych kwot Rekompensaty wypłacanej w formie innej niż Rekompensata Pieniężna.

15.5. Operator będzie dążył do minimalizacji kosztów związanych ze świadczeniem Usług.

15.6. Do Rekompensaty za dany rok kalendarzowy Okresu Powierzenia zalicza się łączną kwotę Rekompensaty Pieniężnej wypłaconej Operatorowi za ten rok kalendarzowy oraz kwoty z innych źródeł Rekompensaty, przekazanych w danym roku kalendarzowym.

15.7. W Okresie Powierzenia Operator otrzymuje od Organizatora zaliczkowo transze Rekompensaty Pieniężnej, które są wypłacane comiesięcznie („Okres Rozliczeniowy”) w terminie do 20 dnia każdego Okresu Rozliczeniowego na podstawie prawidłowo wystawionej faktury VAT.

15.8. Rekompensata Pieniężna należna Operatorowi za dany Okres Rozliczeniowy stanowi:

15.8.1. W okresie od dnia 4 kwietnia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. 1/9 kwoty prognozowanej Rekompensaty Pieniężnej na rok 2022 określonej w załączniku nr 2;

15.8.2. W okresie od dnia 1 stycznia 2023 r. do końca Okresu Powierzenia iloczyn odpowiedniej stawki za Wozokilometr określonej na dany rok kalendarzowy, w oparciu o Plan Gospodarczy, w Załączniku nr 9 i liczby Wozokilometrów prognozowanych do wykonania przez Operatora w danym Okresie Rozliczeniowym.

15.9. Rozliczanie należnej Operatorowi Rekompensaty, następuje z uwzględnieniem ulg dla pasażerów wynikających z prawa powszechnie obowiązującego oraz ulg mających zastosowanie na terenie Miasta i Gmin, wynikających z decyzji Organizatora.

15.10. Operator zobowiązany jest od dnia 1 stycznia 2023 r. do przedkładania Organizatorowi w formie elektronicznej dziennych raportów z wykonanych Wozokilometrów, niezwłocznie po upływie danego dnia, nie później niż w terminie dwóch dni roboczych od zakończenia dnia, którego raport dotyczy. Wzór raportu dziennego stanowi Załącznik nr 6 do Umowy, z zastrzeżeniem okresu od 4 kwietnia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., w którym Operator zobowiązany jest do przedłożenia raportu miesięcznego zgodnego ze wzorem stanowiącym Załącznik nr 6a do Umowy.

15.11. Operator zobowiązany jest comiesięcznie, w terminie do 4 dnia każdego miesiąca kalendarzowego, przedkładać Miastu raport miesięczny z realizacji Usług w poprzednim miesiącu kalendarzowym, z informacją o liczbie Wozokilometrów wykonanych przez Operatora w danym Okresie Rozliczeniowym. Raport miesięczny składany będzie w formie elektronicznej, w rozumieniu przepisów ustawy dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (tj. Dz. U. 2021 r. poz. 2070 z późn. zm.), oraz w formie papierowej, a jego wzór stanowi Załącznik nr 6 do Umowy z zastrzeżeniem okresu od 4 kwietnia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., w którym operator zobowiązany jest do przedłożenia raportu miesięcznego zgodnego ze wzorem stanowiącym załącznik nr 6a do umowy.

15.12. Organizator dokona weryfikacji raportu miesięcznego z realizacji Usług w terminie nie dłuższym niż 5 dni robocze od jego otrzymania. Zatwierdzony przez Organizatora raport miesięczny stanowić będzie podstawę do wystawienia przez Operatora faktury VAT, obejmującej płatności określone w punkcie 15.7.

15.13. Operator i Organizator są zobowiązani do przeprowadzenia w każdym roku Okresu Powierzenia negocjacji mających na celu uzgodnienie wysokości stawki za Wozokilometr na następny rok kalendarzowy. Przewidywana wysokość stawki Wozokilometra na następny rok kalendarzowy Okresu Powierzenia, powinna zostać uzgodniona przez Strony do końca listopada każdego roku Okresu Powierzenia Umowy. W ramach negocjacji Strony biorą pod uwagę sposób wyliczania Rekompensaty wynikający z Załącznika nr 1. Do dnia 31 grudnia Strony dokonają aktualizacji Załącznika nr 9.

W załączniku nr 1 do Umowy określona zasady kalkulacji Rekompensaty:

1. Zasady Kalkulacji Rekompensaty

1.1.Operator otrzymuje Rekompensatę za wykonywanie Usług. Rekompensata spełnia definicję z Rozporządzenia 1370/2007 i obejmuje wszelkie przysporzenia spełniające przesłanki z art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej otrzymywane przez Operatora w dowolnej formie, wyłącznie z tytułu i w celu pokrycia kosztów lub zapewnienia Rozsądnego Zysku w związku ze świadczeniem przez Operatora Usług zleconych Umową.

1.2. Na Rekompensatę składają się: Rekompensata Pieniężna (kalkulowana na zasadach określonych w punktach 15.7-15.13 Umowy), oraz inne formy wsparcia, spełniające definicję Rekompensaty, w tym. m.in. dokapitalizowania właściciela.

1.3. Wartość Rekompensaty innej niż Rekompensata Pieniężna jest ustalana w oparciu o (obowiązujące w dniu udzielenia danego wsparcia) przepisy dotyczące przeliczania wartości pomocy publicznej udzielonej w różnych formach na ekwiwalent dotacji.

1.4. Zgodność Rekompensaty z przepisami prawa pomocy publicznej jest corocznie weryfikowana w ramach Audytu Rekompensaty wykonanego przez Audytora, niezależnego od Operatora i Organizatora.

1.5. Wysokość Rekompensaty jest oceniana, zgodnie z przepisami pomocy publicznej, w odniesieniu do całego Okresu Powierzenia. Coroczny Audyt Rekompensaty ma na celu zapewnienie, że wypłacona za dany rok Rekompensata nie będzie stanowić nielegalnej pomocy publicznej.

1.6. Rekompensata nie może być przeznaczona na finansowanie usług wykraczających poza zakres Usług zleconych Umową (Działalność dodatkowa).

1.7. Plan kont Operatora musi być dostosowany do wymagań Załącznika nr 1 do Rozporządzenia 1370/2007, w szczególności poprzez stworzenie kont księgowych gwarantujących możliwość wydzielenia sum przychodów i kosztów związanych z działalnością powierzoną (Usługi) i Działalnością dodatkową. Odpowiadające poszczególnym działalnościom przychody i koszty muszą być przydzielone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i przepisami podatkowymi.

1.8. Do podziału kosztów wspólnych (dotyczących zarówno działalności powierzonej (Usługi), jak i Działalności dodatkowej, Operator stosuje klucze opisane w polityce rachunkowości lub innych wewnętrznych dokumentach przyjętych przez zarząd Spółki.

1.9. W przypadku braku opisu podziału określonych kosztów wspólnych w polityce rachunkowości (lub innych dokumentach, o których mówi punkt 1.8.) Operatora, koszty będą przypisywane działalności powierzonej kluczem przychodowym, definiowanym jako udział przychodów związanych ze świadczeniem usług powierzonych przez Organizatora do sumy przychodów ogółem.

2. Zasady wyliczania maksymalnej Rekompensaty Pieniężnej

2.1. Kalkulacja Rekompensaty Pieniężnej musi być zgodna z przepisami Rozporządzenia 1370/2007.

2.2. Maksymalna roczna kwota Rekompensaty Pieniężnej dla Operatora jest ustalana na podstawie przychodów i kosztów Operatora w danym roku Okresu Powierzenia.

2.3. Zarówno dla celów wyznaczenia planowanej, jak i rzeczywistej wartości Rekompensaty Pieniężnej za dany rok, stosowane są poniższe definicje:

2.5. Maksymalną Rekompensatę pieniężną dla Operatora oblicza się według poniższych wzorów:

2.5.1. Gdy Działalność dodatkowa (wykraczająca poza zakres Umowy) Operatora przynosi zysk, Rekompensata bez rozsądnego zysku (RE) jest równa:

Dla wszystkich (PKOM - KKOM) większe lub równe 0

RE = KPSO - PPOW - (PDOP - K DOD) - POM

2.5.2. Gdy Działalność dodatkowa (wykraczająca poza zakres Umowy) Operatora przynosi stratę, Rekompensata bez rozsądnego zysku (RE) jest równa:

Dla wszystkich (PKOM - KKOM) mniejsze od 0

RE = KPSO - PPOW – POM

2.5.3. W przypadku dokapitalizowań (zarówno aportów majątkowych, jak i dokapitalizowań pieniężnych z przeznaczeniem na inwestycję majątkowe) dopuszcza się możliwość rozliczenia przysporzenia w całym okresie amortyzacji majątku, którego dotyczy dokapitalizowanie, poprzez ujęcie jako POM wartości amortyzacji majątku przekazanego/nabytego w konsekwencji dokapitalizowania w kolejnych latach użytkowania. W celu pełnego rozliczenia przysporzenia w opisany sposób konieczne jest, aby okres amortyzacji majątku uwzględnianego w obliczeniach nie wykraczał poza Okres Powierzenia; w przeciwnym wypadku - konieczne jest:

2.5.3.1. Uwzględnienie jako POM w ostatnim roku obowiązywania niniejszej Umowy dodatkowo całej wartości netto niezamortyzowanego majątku, przekazanego/nabytego w konsekwencji dokapitalizowania lub

2.5.3.2. Dalsze rozliczenie przekazanych korzyści w opisany sposób w ramach kolejnej umowy o świadczenie usług publicznych.

2.5.4. Rozsądny zysk ustala się w następujący sposób: jego wartość przed opodatkowaniem (RZPO) jest iloczynem ustalonej przez Organizatora Stopy zwrotu (%RZ) oraz wartości kapitału własnego Operatora na początek danego roku (KW).

RZPO = %RZ * KW

Kwota Rozsądnego Zysku (RZ) po opodatkowaniu wyznaczana jest według wzoru:

RZ = RZPO/1-%PD

2.5.5. Całkowita maksymalna kwota Rekompensaty Pieniężnej dla Wykonawcy jest wyznaczana na podstawie poniższego wzoru:

RERZ = RE + RZ

2.6. Stawka netto za Wozokilometr jest ilorazem całkowitej kwoty Rekompensaty Pieniężnej z Rozsądnym Zyskiem, oraz liczby Wozokilometrów

ST = RERZ/WZKM

2.7. Stopa zwrotu z kapitału własnego - ROE (%RZ) nie może przekroczyć 6% średnioroczne w całym Okresie Powierzenia. Weryfikacji opisanej stopy zwrotu dokonuje się poprzez wyliczenie rzeczywistej stopy zwrotu ROE tj. ilorazu osiągniętego Rozsądnego Zysku po opodatkowaniu do wartości kapitału własnego - dla danego roku będzie ona określana według wzoru:

%RZ = (RERZ - RE) * (1 - %PD)/KW

2.8. Strony ustalają bazową stopę zwrotu z kapitału własnego na poziomie 3%. W każdym danym roku Okresu Powierzenia stopa zwrotu może ulec zwiększeniu pod warunkiem spełnienia przez Operatora wskaźników efektywności. Stopa zwrotu dla każdego roku nie może przekroczyć 6%.

Ponadto w piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku doprecyzowali Państwo opis sprawy:

Rekompensata opisana w stanie faktycznym, zgodnie z ust. 4 Umowy, dotyczy:

- wykonywania Przewozów, w tym tzw. przewozów szkolnych i przedszkolnych, o których mowa w art. 32 i art. 39 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, i Przewozów dodatkowych,

- obsługi systemu e-karty lub innego elektronicznego systemu poboru opłat za Bilety, który może być wdrożony, w uzgodnieniu z Miastem (…), w szczególności poprzez administrację infrastruktury systemu, prowadzenie i rozliczanie wewnętrznego systemu sprzedaży Biletów (w tym kodowanie informacji na e-karcie i innych nośnikach) oraz organizowanie i rozliczanie zewnętrznych systemów sprzedaży Biletów,

- prowadzenia windykacji należności opłat za Przejazdy bez ważnego Biletu oraz kontroli ważności Biletów w Pojazdach, powstałych w okresie obowiązywania umowy,

- sprzątania i konserwacji przystanków oraz utrzymaniu, sprzątaniu i konserwacji wiat przystankowych,

- zarządzania i eksploatacji majątkiem pozostającym w dyspozycji Operatora, niezależnie od podstawy prawnej posiadania, a służącym realizacji Usługi,

- przygotowywania projektów Rozkładów Jazdy i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- przygotowywania założeń i projektów do opracowywania Taryf i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- administrowania infrastrukturą systemu dynamicznej informacji pasażerskiej,

- przygotowywania i udostępniania informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, w szczególności na przystankach komunikacji miejskiej w formie papierowej i elektronicznej i w Internecie,

- promocji lokalnego transportu zbiorowego w uzgodnieniu z właściwymi komórkami Miasta (…).

Zgodnie z ust. 1 Załącznika nr 10 do Umowy dochód ze sprzedaży biletów lokalnego transportu zbiorowego będzie stanowił dochód Miasta. Tym samym Spółka będzie świadczyła usługi w zakresie lokalnego transportu zbiorowego na rzecz Miasta. W ramach świadczenia usług w zakresie lokalnego transportu zbiorowego Spółka będzie wykonywała wszystkie czynności opisane w ust. 4 Umowy. Obrót uzyskiwany z tytułu świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego stanowić będzie obrót Spółki.

Otrzymywana przez Spółkę od Miasta rekompensata stanowić będzie wynagrodzenie za usługi wykonywane w ramach zawartej Umowy z Miastem. W ocenie Spółki świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pytanie

Czy otrzymana przez Spółkę rekompensata podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymywana przez Spółkę Rekompensata stanowi zapłatę za świadczenie usług, tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przy tym, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami są zaś, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zasady finansowania przewozów o charakterze publicznym użyteczności publicznej zostały uregulowane w ustawie z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. Jak wynika z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy 16 grudnia 2010 r. użyte w ustawie określenie rekompensata oznacza - środki pieniężne lub inne korzyści majątkowe przyznane operatorowi publicznego transportu zbiorowego w związku ze świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., organizatorem publicznego transportu zbiorowego właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:

a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,

b) której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.

W myśl art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na:

1. pobieraniu przez operatora lub organizatora opłat w związku z realizacją usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

2. przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:

a) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, lub

b) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora, o ile zostały ustanowione, lub

c) poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

3. udostępnianiu operatorowi przez organizatora środków transportu na realizację przewozów w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i poniesione koszty, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, proporcjonalnie do poniesionej straty.

Zgodnie z art. 52 ust. 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r., w ramach rekompensaty, w części, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c, operatorowi przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie zwiększa podstawy opodatkowania, a tym samym nie podlega opodatkowaniu. Przepis ten stanowi implementację art. 73 Dyrektywy 112, zgodnie z którym, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług innych niż te, o których mowa w art. 74-77, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jak wynika z orzecznictwa TSUE, prawo wspólnotowe w zakresie opodatkowania dotacji odróżnia dotacje ogólne (do działalności podatnika), dotacje celowe (np. dotyczące zakupu środków trwałych) i dotacje operacyjne, mające na celu sfinansowanie określonej działalności podatnika. Opodatkowanie dotacji wymaga ustalenia w pierwszej kolejności, czy istnieją konkretne czynności, do których odnosi się dofinansowanie (tj. czy dotacja ma charakter ogólny, czy dotyczy określonej i wyodrębnionej kategorii usług lub dostaw spośród wykonywanych przez podatnika), oraz czy związek między tymi czynnościami a dotacją ma identyfikowalny charakter.

W wyroku C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) Trybunał stwierdził, że pojęcie subwencji (dotacji) bezpośrednio związanych z ceną należy interpretować jako obejmujące wyłącznie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, a które są wypłacane przez podmiot trzeci w stosunku do sprzedawcy lub świadczącego. Trybunał argumentował, że w celu ustalenia, czy dotacja stanowi wynagrodzenie, cena towarów i usług musi, co do zasady, być ustalana nie później, niż w momencie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie do zapłaty dotacji dokonane przez osobę, która jej udziela, rodzi korelat, jakim jest prawo beneficjenta do jej otrzymania, ponieważ dokonał on dostawy podlegającej opodatkowaniu.

Ten związek pomiędzy dotacją a ceną musi być jednoznacznie widoczny na podstawie indywidualnej analizy okoliczności stanowiących podstawę wypłaty tego wynagrodzenia. Z drugiej strony nie jest konieczne, aby cena towarów lub usług bądź część tej ceny została ustalona. Wystarczy by możliwe było jej ustalenie. Cena jaką płaci nabywca musi być ustalana w taki sposób, że zmniejsza się ona w proporcji do dotacji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, co zatem stanowi element ustalenia ceny, jakiej żąda ten ostatni. Trybunał w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania wskazał sądowi odsyłającemu szereg wskazówek, stwierdzając, że sąd krajowy musi zbadać obiektywnie, czy fakt, iż dotacja jest wypłacana sprzedawcy lub świadczącemu pozwala mu sprzedawać towary lub świadczyć usługi po cenie niższej, niż musiałby on żądać w braku takiej dotacji. Nie jest konieczne, by dotacja odpowiadała bezpośrednio zmniejszeniu ceny dostarczanych towarów, wystarczy by relacja pomiędzy zmniejszeniem ceny a dotacją, która może być wyrażona ryczałtowo, była istotna.

W wyroku C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Limited v. Commissioners of Customs and Excise), Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki. Jeżeli otrzymywana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę), taka dotacja podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można - i należy - potraktować ją jako płatność niepodlegającą opodatkowaniu. Przy czym, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy otrzymane kwoty nie stanowią w istocie wynagrodzenia za świadczoną usługę. Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT.

W prawomocnym wyroku WSA w Opolu z dnia 8 listopada 2017 r. sygn. I SA/Op 259/17 sąd odniósł się do kwestii opodatkowania rekompensaty. W wyroku tym sąd wskazał, że „(`(...)`) Odnosząc powyższe uwagi do istoty sporu należy rozważyć czy po przejęciu od skarżącej przez Miasto Opole czynności emisji i sprzedaży biletów na przejazdy publicznym transportem zbiorowym, świadczenie wypłacane przez Miasto Opole na rzecz strony w dalszym ciągu nie będzie stanowić podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a u.p.t.u.

W ocenie Sądu słusznie podkreślił organ, że fakt przejęcia przez Miasto od Wnioskodawcy czynności emisji i sprzedaży biletów oraz fakt, że wpływy ze sprzedaży biletów nie będą już należne skarżącej lecz Miastu są w analizowanej sprawie kluczowe dla prawidłowego rozstrzygnięcia. Nie można zatem podzielić stanowiska skarżącej, że ta okoliczność jest neutralna dla sposobu identyfikacji otrzymywanej rekompensaty jako podstawy opodatkowania w świetle art. 29a u.p.t.u.

Tak określone zdarzenie przyszłe spowoduje, że od tego momentu to Miasto będzie świadczyć usługi przewozu, za które otrzyma (od pasażerów) zapłatę w związku z przejętymi przez Miasto czynnościami emisji i sprzedaży biletów. Miasto będzie świadczyło tę usługę na podstawie umowy cywilnej zawartej z pasażerem (przez nabycie przez pasażera biletu). Skarżąca z kolei będzie świadczyła usługi w zakresie lokalnego transportu zbiorowego na rzecz Miasta za co będzie otrzymywała stosowną rekompensatę, która w tym przypadku będzie stanowiła wynagrodzenie, a które przy uwzględnieniu zapisów art. 29a u.p.t.u. stanowić będzie podstawę opodatkowania. Nie można przyjąć przy tym, że pomiędzy Miastem a skarżącą nie będzie następowała wymiana świadczeń.

W opisanym zdarzeniu przyszłym z związku ze świadczeniem usług, których dotyczy interpretacja, jedynym świadczeniem pieniężnym jakie otrzyma Spółka będzie rekompensata, która w tych okolicznościach stanu przyszłego, będzie stanowiła wynagrodzenie skarżącej. Stąd nie każde świadczenie wypłacane na podstawie umowy o świadczeniu usług transportu publicznego pełni w rzeczywistości funkcję rekompensaty w rozumieniu Rozporządzenia WE 1370/07 (stanowiącej pomoc publiczną).

Zdaniem Sądu wypłata rekompensaty będzie miała bezpośredni związek z wykonywanymi przez Spółkę zadaniami na rzecz Miasta, w związku z czym prawidłowe jest stanowisko organu, że rekompensata w rzeczywistości w przedstawionym zdarzeniu przyszłym jest wynagrodzeniem za wykonywane czynności.

Czynności podejmowane przez skarżącą na rzecz Miasta będą stanowiły określone w art. 8 ust. 1 u.p.t.u., odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.

Słusznie stwierdził także organ w wydanej interpretacji indywidualnej, że stopień zależności strony od Miasta nie może automatycznie przesądzać o braku możliwości uznania wykonywania zadań własnych Miasta powierzonych skarżącej za podlegające, jako świadczone usługi, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Strona wprawdzie wykonuje czynności związane z realizacją ww. zadań własnych Miasta, ale czynności te - jak wynika z wniosku - wykonuje jako odrębny podmiot posiadający status podatnika. Przy wskazanych zależnościach (jak określono we wniosku - jest podmiotem wewnętrznym) występuje ona jako samodzielny podmiot gospodarczy. Pomimo okoliczności, że będzie wykonywała czynności z katalogu zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego, wymienionych w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym, to nie wchodzi w skład administracji samorządowej, a prowadzi ona niezależną działalność gospodarczą.

Biorąc powyższe pod uwagę, wbrew twierdzeniom strony, organ w zaskarżonej interpretacji indywidualnej z dnia 28 lutego 2017 r., dokonał prawidłowej wykładni ww. przepisów będących przedmiotem zaskarżonej interpretacji, tym samym stawiane przez stronę zarzuty naruszenia art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 29a u.p.t.u. należy uznać za bezzasadne.

W świetle przywołanych okoliczności oraz uregulowań prawnych zarzuty podnoszone w skardze, że ten sam organ w wydanej Spółce interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2010 r. o sygn. (`(...)`) potwierdził, że otrzymując rekompensatę za wykonywanie powierzonych czynności transportu publicznego, otrzymuje świadczenie, które nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a u.p.t.u., nie może mieć istotnego znaczenia w sprawie. Nie budzi bowiem wątpliwości, że powołana interpretacja dotyczyła innego stanu faktycznego, kiedy to Spółka prowadziła sprzedaż biletów, a należności z tytułu zakupu biletów przez pasażerów stanowiły dla niej wynagrodzenie za wykonaną usługę. Jak już wskazano powyżej opisana zmiana w sposobie sprzedaży biletów miała istotny wpływ na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Nie sposób zatem zaaprobować twierdzenia, że skoro od czasu wydania wskazanej powyżej interpretacji nie zaszły żadne zmiany w zakresie finansowania pomiędzy Spółką a Miastem Opole stanowisko wyrażone w wydanej Spółce interpretacji indywidualnej z dnia 11 marca 2010 r. o sygn. (`(...)`) winno być przyjęte także w przedmiotowej sprawie, dotyczącej przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego” (NSA podtrzymał rozstrzygniecie WSA w Opolu w wyroku z dnia 19 października 2021 r. sygn. I FSK 539/18 - brak uzasadnienia wyroku).

Również w interpretacja indywidualna DKIS z dnia 10 grudnia 2021 r. sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.789.2021.1.AK wskazano, że „(`(...)`) Z okoliczności sprawy wynika więc, że Gmina rekompensuje/będzie rekompensować Wnioskodawcy koszty związane ze świadczeniem przez Wnioskodawcę usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, przez dofinansowanie działalności Wnioskodawcy w tym zakresie. Jak wynika z okoliczności sprawy, rekompensata nie jest/nie będzie przyznawana do całokształtu działalności Spółki, lecz w związku z tym, że Wnioskodawca w drodze zawartej umowy z Gminą zobowiązał się do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Nie sposób zgodzić się z Wnioskodawcą, iż nie zachodzi bezpośredni związek między cenami usług świadczonych przez Spółkę, a otrzymywaną od Gminy płatnością, bowiem podkreślić należy, że przedmiotowa rekompensata ma za zadanie wyrównać przewoźnikowi pokrycie kosztów ponoszonych w związku ze świadczeniem ww. usług przewozu osób.

Otrzymywana kwota rekompensaty ma/będzie miała zatem bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Wnioskodawcę i na podstawie art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, stanowi/będzie stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Zapłatą za świadczone przez Wnioskodawcę usługi jest/będzie bowiem nie tylko wnoszona przez pasażera zapłata za bilety, ale również otrzymana/otrzymywana od Gminy rekompensata, stanowiąca dopłatę do ceny usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego świadczonego przez Wnioskodawcę. A skoro otrzymywana rekompensata stanowi/będzie stanowić dopłatę do ceny świadczonych przez Wnioskodawcę usług, to taka rekompensata - jak wskazano wyżej - stanowi/będzie stanowić podstawę opodatkowania.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że rekompensata, którą Spółka otrzymuje/będzie otrzymywać od Gminy z tytułu wykonywania zadań własnych Gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego, stanowi/będzie stanowić podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Podobne stanowisko zajął DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 18 lutego 2022 r. sygn. 0112- KDIL1-2.4012.607.2021.2.NF.

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego niniejszego wniosku, Wnioskodawca wskazuje, że zgodnie z ust. 12.5 Umowy wpływy z emisji biletów oraz z opłat dodatkowych stanowią przychód Miasta. Za usługi wykonywane w ramach umowy (działalność powierzona) Spółka będzie otrzymywać wynagrodzenie, ustalane zgodnie z ust. 15 Umowy. Zapłatą za świadczone przez Wnioskodawcę usługi będzie otrzymywana od Miasta rekompensata, wyliczana zgodnie z Załącznikiem nr 1 do Umowy. Rekompensata, w ocenie Wnioskodawcy, będzie stanowiła dopłatę do ceny Usług świadczonych przez Spółkę.

W konsekwencji, rekompensata otrzymywana przez Wnioskodawcę, stanowiąca wynagrodzenie za usługi wykonywane w ramach zawartej z Miastem Umowy, będzie stanowiła obrót będący podstawą opodatkowania zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Towarami, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosowanie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do „grona” usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 ustawy.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

· w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

· świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy jej wykonaniem, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Zatem pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Należy podkreślić, że przepisy dotyczące funkcjonowania podatku VAT w krajach członkowskich Unii Europejskiej podlegają harmonizacji na zasadach określonych w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Uszczegółowieniem zasad obowiązywania i funkcjonowania podatku VAT określonych w dyrektywie są wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).

TSUE, w wyroku z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKLFinancial Services AG wskazał, że „(`(...)`) w ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT (zob. wyrok z dnia 29 października 2009 r. w sprawie C-246/08 Komisja przeciwko Finlandii, Zb. Orz. s. I 10605, pkt 43). W tym świetle świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy VAT, a zatem podlega opodatkowaniu tylko, jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (ww. wyrok w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring, pkt 47). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „świadczenie usług dokonywane odpłatnie” w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem (wyrok z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie C-40/09 Astra Zeneca UK, Zb. Orz. s. 1 7505, pkt 27 i przytoczone orzecznictwo)” (pkt 17-19).

W wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem TSUE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie „odpłatności” pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin „zapłata” stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu – jak wskazał Trybunał – świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie natomiast wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenia innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto – jak wskazano wyżej - aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze – dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem działa jako podatnik VAT.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług stanowią implementację art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady. Zgodnie z ww. regulacją Dyrektywy 2006/112/WE Rady, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Powyższe przepisy wskazują, że czynność podlega opodatkowaniu, jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Unormowanie to stanowi odzwierciedlenie art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, który stwierdza, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług posługując się sformułowaniem „organy władzy publicznej” nie definiuje tego pojęcia, tak jak i Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483 ze zm.).

W świetle art. 16 ust. 2 Konstytucji RP:

Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Rozwinięcie tej regulacji zawarto w art. 163 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem:

Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla innych organów władz publicznych.

Z powołanych przepisów wynika, że pojęciem tym objęte są wszelkie organy państwowe i samorządu terytorialnego.

W zakresie statusu podmiotu publicznego wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 29 października 2015 r. w sprawie C-174/14 Saudaco, w którym stwierdził „Jeżeli chodzi w szczególności o pierwszy z dwóch warunków ustanowionych w art. 13 ust. 1 wspomnianej dyrektywy, to znaczy o warunek dotyczący statusu podmiotu publicznego, to Trybunał orzekł już, że osoba, która wykonuje czynności należące do prerogatyw władztwa publicznego w sposób niezależny, nie pozostając częścią administracji publicznej, nie może zostać zaklasyfikowana jako podmiot prawa publicznego w rozumieniu tego przepisu (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 18 i przytoczone tam orzecznictwo). (…) status „podmiotu prawa publicznego” nie może wynikać jedynie z tego, że dana działalność polega na wykonywaniu czynności należących do prerogatyw władztwa publicznego (zob. podobnie w szczególności postanowienie Mihal, C-456/07, EU:C:2008:293, pkt 17 i przytoczone tam orzecznictwo)”.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: lokalnego transportu zbiorowego.

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Z powyższych konstrukcji prawnych jednoznacznie wynika, że zarówno Gmina, jak i utworzona przez nią spółka prawa handlowego, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działają w charakterze podatników podatku VAT.

Dla uzyskania statusu podatnika VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Podatnikiem będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na to, czy przynosi ona zyski. Podatnikami VAT są również podmioty, których cel działalności nie jest związany z prowadzeniem działalności komercyjnej nastawionej na osiąganie zysków lub też przeznaczające uzyskane zyski na cele społecznie użyteczne (charytatywne, kulturalne, naukowe itd.).

Gdyby nawet podatnik nie osiągnął z tytułu prowadzonej działalności dochodu, to nie zmienia faktu, że wykonując czynności będące przedmiotem działalności gospodarczej wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT – bowiem będzie świadczył w tym zakresie usługi, które podlegają VAT. Oznacza to w konsekwencji, że jeżeli podmiot uzyska jakąkolwiek zapłatę za te usługi w sensie ekonomicznym (nawet bilansując tylko poniesione w związku z nim wydatki), to owe wynagrodzenie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według właściwych reguł.

Zasady finansowania przewozów o charakterze publicznym zostały uregulowane w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2022 r., poz. 1343).

Art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że

Rekompensata - środki pieniężne lub inne korzyści majątkowe przyznane operatorowi publicznego transportu zbiorowego w związku ze świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,

Organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej „organizatorem”, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest gmina:

a) na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,

b) której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami – na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.

W myśl art. 50 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,

Finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na:

1. pobieraniu przez operatora lub organizatora opłat w związku z realizacją usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

2. przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:

a) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, lub

b) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora, o ile zostały ustanowione, lub

c) poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, lub

3. udostępnianiu operatorowi przez organizatora środków transportu na realizację przewozów w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Na podstawie art. 50a ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,

Rada gminy może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w gminnych przewozach pasażerskich. (…).

Zgodnie z art. 50a ust. 2 ww. ustawy,

Rada powiatu może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w powiatowych przewozach pasażerskich.

W myśl art. 50a ust. 3 cyt. Ustawy,

Sejmik województwa może ustalać ceny za usługi przewozowe w publicznym transporcie zbiorowym w zakresie zadania o charakterze użyteczności publicznej w wojewódzkich przewozach pasażerskich.

Stosownie do art. 51 ust. 1 ww. ustawy,

Źródłem finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej mogą być w szczególności:

1. środki własne jednostki samorządu terytorialnego będącej organizatorem;

2. środki z budżetu państwa.

Zgodnie z art. 51 ust. 2 ww. ustawy,

Do źródeł finansowania, o których mowa w ust. 1, należą również wpływy ze sprzedaży biletów oraz wpływy z opłat dodatkowych pobieranych od pasażerów, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe.

W myśl art. 52 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym,

Operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i poniesione koszty, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2, proporcjonalnie do poniesionej straty.

Art. 52 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wyjaśnia:

W ramach rekompensaty, w części, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c, operatorowi przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Jest jednoosobową spółką Miasta, której status prawny określa akt założycielski. Spółka została założona na podstawie uchwały Rady Miasta. Zgodnie z § 6 Aktu założycielskiego celem działalności Spółki jest wykonywanie zadania własnego Miasta, polegającego na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie regularnego przewozu osób oraz zadań mu towarzyszących.

Spółka zawarła z Miastem umowę o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. Przez niniejszą Umowę, Operator zobowiązuje się, w zamian za Rekompensatę wypłacaną przez Organizatora, świadczyć w Okresie Powierzenia w granicach Miasta i Gmin, usługi polegające na:

- Wykonywaniu Przewozów, w tym tzw. przewozów szkolnych i przedszkolnych, o których mowa w art. 32 i art. 39 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, i Przewozów dodatkowych,

- Obsłudze systemu e-karty lub innego elektronicznego systemu poboru opłat za Bilety, który może być wdrożony, w uzgodnieniu z Miastem (…), w szczególności poprzez administrację infrastruktury systemu, prowadzenie i rozliczanie wewnętrznego systemu sprzedaży Biletów (w tym kodowanie informacji na e-karcie i innych nośnikach) oraz organizowanie i rozliczanie zewnętrznych systemów sprzedaży Biletów,

- Prowadzeniu windykacji należności opłat za Przejazdy bez ważnego Biletu oraz kontroli ważności Biletów w Pojazdach, powstałych w okresie obowiązywania umowy,

- Sprzątaniu i konserwacji przystanków oraz utrzymaniu, sprzątaniu i konserwacji wiat przystankowych,

- Zarządzaniu i eksploatacji majątkiem pozostającym w dyspozycji Operatora, niezależnie od podstawy prawnej posiadania, a służącym realizacji Usługi,

- Przygotowywaniu projektów Rozkładów Jazdy i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- Przygotowywaniu założeń i projektów do opracowywania Taryf i przedkładaniu ich do akceptacji właściwej komórce Miasta (…),

- Przygotowywaniu i udostępnianiu informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego, w szczególności na przystankach komunikacji miejskiej w formie papierowej i elektronicznej i w Internecie,

- Promocji lokalnego transportu zbiorowego w uzgodnieniu z właściwymi komórkami Miasta (…).

Usługi stanowią zadania własne Organizatora, wykonywane w granicach administracyjnych Miasta oraz w granicach Gmin wyznaczonych przez porozumienia międzygminne.

Wysokość Rekompensaty nie może przekroczyć wartości otrzymanej w wyniku pomniejszenia kosztów będących podstawą uzyskania Rekompensaty o przychód generowany w ramach realizacji Usług oraz o zysk z Działalności dodatkowej i powiększonej o Rozsądny Zysk. Wypłacana Rekompensata nie może przekroczyć kwoty wyznaczonej na podstawie Rozporządzenia 1370/2007.

Na Rekompensatę składają się wszelkie publiczne środki pieniężne i niepieniężne pozyskane przez Operatora w Okresie Powierzenia, stanowiące pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności środki publiczne w formie: podwyższenia kapitału, dopłat wspólników, preferencyjnego oprocentowania pożyczek, czy preferencyjnego oprocentowania poręczeń, w zakresie związanym z realizacją Usług.

W Okresie Powierzenia Operator otrzymuje od Organizatora zaliczkowo transze Rekompensaty Pieniężnej, które są wypłacane comiesięcznie w terminie do 20 dnia każdego Okresu Rozliczeniowego na podstawie prawidłowo wystawionej faktury VAT.

Rekompensata nie może być przeznaczona na finansowanie usług wykraczających poza zakres Usług zleconych Umową (Działalność dodatkowa).

Dochód ze sprzedaży biletów lokalnego transportu zbiorowego będzie stanowił dochód Miasta. Obrót uzyskiwany z tytułu świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego stanowić będzie obrót Spółki.

Odnosząc się do kwestii objętej zakresem pytania wskazać należy, że w świetle art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Jednocześnie, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy,

Podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Ponadto, w myśl art. 29a ust. 7 ustawy,

Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Z treści powołanych przepisów wynika, że otrzymane dotacje i inne dopłaty podlegają opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane. Jeżeli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług – istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a dostawą towarów lub świadczeniem usług i ich ceną – to stanowi ona podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie ma przy tym znaczenia, od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest, aby było to wynagrodzenie za daną konkretną usługę lub za daną konkretną dostawę.

Zatem, aby dotacje i inne środki o podobnym charakterze stanowiły podstawę opodatkowania, muszą być wypłacane jako należność z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług i być bezpośrednio związane z ceną tego świadczenia.

Definicji terminu „bezpośredniego wpływu na cenę” nie zawiera zarówno ustawa, jak również Dyrektywa 2006/112/WE Rady, dlatego też w tym zakresie należy odwołać się do sposobu wykładni tego pojęcia wynikającego z orzecznictwa TSUE.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem TSUE, do podstawy opodatkowania podatkiem VAT zalicza się, w przypadkach, które określa art. 11 część A ust. 1 lit. a) szóstej dyrektywy (odpowiednio art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady), subwencje przyznane podatnikom. Przepis ten zmierza do obciążenia podatkiem VAT całej wartości towarów lub usług, a przez to – do uniknięcia zmniejszenia przychodu z podatku na skutek przyznania subwencji (zob. np. pkt 26 wyroku w sprawie C-144/02).

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, ma on zastosowanie, gdy subwencja jest bezpośrednio związana z ceną danej transakcji. W swoich wyrokach TSUE wskazywał, że aby miała miejsce taka sytuacja, subwencja powinna przede wszystkim być przyznawana konkretnie podmiotowi subwencjonowanemu po to, by dostarczał on określonego towaru lub wykonywał określoną usługę. Jedynie w tym przypadku subwencja może być uznana za świadczenie wzajemne względem dostawy towaru lub świadczonej usługi, a w związku z tym podlega opodatkowaniu (zob. np. pkt 28 ww. wyroku C-144/02).

Ponadto, subwencje związane bezpośrednio z ceną interpretuje się jako obejmujące jedynie subwencje, które stanowią całość lub część wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, i które są płacone przez stronę trzecią sprzedawcy lub dostawcy (wyrok w sprawie C-184/00 pkt 18). Niezbędne jest, by cena, którą ma zapłacić nabywca lub usługobiorca, była ustalona w taki sposób, by zmniejszała się w stosunku odpowiadającym subwencji przyznanej sprzedawcy towarów lub świadczącemu usługi, która stanowiłaby zatem element determinujący cenę, jakiej ten ostatni żąda. Należy zatem zbadać, czy okoliczność, że subwencja jest przyznawana sprzedawcy lub świadczącemu usługi, pozwala mu obiektywnie na sprzedaż towarów lub świadczenie usług po cenie niższej od tej, której by żądał, gdyby nie otrzymał subwencji (zob. pkt 29 wyroku C-144/02). Powinno być w każdym razie możliwe zidentyfikowanie świadczenia wzajemnego, które stanowi subwencja. Nie ma konieczności, by kwota subwencji odpowiadała dokładnie zmniejszeniu ceny dostarczonego towaru lub wykonanej usługi. Wystarczy, by korelacja istniejąca między tym zmniejszeniem a wspomnianą wyżej subwencją, która może mieć charakter ryczałtowy, była istotna (zob. pkt 30 wyroku C-144/02).

Analizując kwestię czy otrzymywane przez beneficjenta środki wchodzą do podstawy opodatkowania świadczonych usług, należy zatem rozważyć, czy występują konkretne usługi wykonywane przez niego, z którymi związane jest to dofinansowanie. Tylko bowiem w takim przypadku dotacja może wchodzić do podstawy opodatkowania. Następnie należy zbadać, zgodnie z przedstawionymi powyżej tezami wyroków TSUE, czy dofinansowanie stanowi element determinujący cenę tej usługi (świadczenia).

Analiza przedstawionego opisu sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że przedstawiona we wniosku sytuacja nosi znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Pomiędzy płatnością, którą Państwa Spółka otrzymuje w ramach rekompensaty od Miasta a świadczeniem na rzecz Miasta, zachodzi związek bezpośredni, bowiem płatność następuje w zamian za to świadczenie. Spółka otrzymując od Miasta rekompensatę, otrzymuje zindywidualizowaną korzyść, a otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnościami, które dokonuje Państwa Spółka na rzecz Miasta. Państwa Spółka, podejmując się realizacji opisanego zadania, zwalnia Miasto w istocie z określonych prawem obowiązków, czyni to jednak za wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług – Miasto osiąga więc wymierną korzyść.

Należy zauważyć, że Państwa Spółka co prawda zobowiązała się wykonywać czynności związane z realizacją zadania własnego Miasta, jednak jako odrębny podmiot posiadający status podatnika VAT. Spółka sama nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Stopień zależności Państwa Spółki od Miasta nie może automatycznie przesądzać o braku możliwości uznania powierzonego Spółce zadania własnego Miasta za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Dla ustalenia charakteru przyznawanych operatorom publicznego transportu zbiorowego rekompensat niezbędna jest m.in. analiza warunków, na jakich są one przyznawane.

Podstawowym aktem normatywnym regulującym na poziomie unijnym kwestie obowiązku świadczenia usług publicznych w transporcie pasażerskim jest Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE. L 2007 Nr 315, str. 1, dalej „rozporządzenie nr 1370/2007”), natomiast podstawowym aktem w tym zakresie w systemie prawa krajowego jest ustawa o publicznym transporcie zbiorowym.

Należy wskazać, że zobowiązanie z tytułu świadczenia usług publicznych to zobowiązanie, którego dany operator nie podjąłby się bez świadczenia wzajemnego, w szczególności rekompensaty, w takim samym zakresie lub na takich samych zasadach, biorąc pod uwagę swój interes gospodarczy, a którego podjęcie jest konieczne z punktu widzenia organów władzy publicznej ze względu na interes publiczny.

Odnosząc się do świadczenia wzajemnego należy zauważyć, że w polskiej wersji językowej definicji zawartej w art. 2 lit. e rozporządzenia nr 1370/2007 błędnie użyto terminu „rekompensata” zamiast szerszego terminu „świadczenie wzajemne”, które to sformułowanie obejmuje swoim zakresem tak rekompensatę, jak i prawo wyłączne przyznane w zamian za świadczenie usług publicznych. Wskazuje na to fakt, iż w wersji angielskiej, jak i niemieckiej, występują inne, niż odpowiadające słowu „rekompensata”, terminy określające w sposób generalny świadczenie wzajemne wynikające z nałożenia/podjęcia wykonywania obowiązku świadczenia usług publicznych. W wersji angielskiej pojawia się w tym kontekście termin reward (nagroda, wynagrodzenie) - zamiast compensation (rekompensata), a wersji niemieckiej - die Gegenleistung (odwzajemnienie, świadczenie wzajemne) - zamiast die Ausgleichsleistung (rekompensata).

Należy wskazać, że zgodnie z rozporządzeniem nr 1370/2007, nałożenie zobowiązania do świadczenia usług publicznych na operatora następuje w drodze umowy o świadczenie usług publicznych. Należy przy tym zaznaczyć, że rozporządzenie nr 1370/2007 zawiera bardzo szeroką definicję „umowy o świadczenie usług publicznych” - art. 2 lit. i) rozporządzenia nr 1370/2007 wyjaśnia:

,,umowa o świadczenie usług publicznych" oznacza jeden lub kilka aktów wiążących prawnie, potwierdzających porozumienie zawarte pomiędzy właściwym organem a podmiotem świadczącym usługi publiczne, w sprawie powierzenia temu podmiotowi świadczącemu usługi publiczne zarządzania usługami pasażerskiego transportu publicznego podlegającymi zobowiązaniom z tytułu świadczenia usług publicznych oraz świadczenie tych usług; w zależności od prawa państw członkowskich umowa może mieć również formę decyzji właściwego organu, która:

- stanowi indywidualny akt ustawodawczy lub wykonawczy, albo

- zawiera warunki, zgodnie z którymi właściwy organ samodzielnie świadczy usługi lub powierza ich świadczenie podmiotowi wewnętrznemu.

Obejmuje ona zatem nie tylko umowy cywilnoprawne w rozumieniu polskiego prawa, ale również akty normatywne i administracyjne, a nawet te akty o charakterze władczym, które określają warunki, zgodnie z którymi dany organ samodzielnie świadczy usługi publiczne lub powierza ich świadczenie podmiotowi wewnętrznemu.

Zgodnie z art. 2 lit. g) ww. rozporządzenia,

,,rekompensata z tytułu świadczenia usług publicznych” oznacza każdą korzyść, zwłaszcza finansową, przyznaną bezpośrednio lub pośrednio przez właściwy organ z funduszy publicznych w okresie realizacji zobowiązania z tytułu świadczenia usług publicznych lub powiązaną z tym okresem.

Jak wynika z okoliczności sprawy, w analizowanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją, w której miasto powierza Spółce, na podstawie umowy cywilnoprawnej, świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, za co Spółka otrzymuje od Miasta stosowną rekompensatę.

W takiej sytuacji mamy zatem do czynienia z istnieniem dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu zlecającego wykonanie usługi, będącego jednocześnie odbiorcą usługi (Miasto), jak również podmiotu wykonującego zlecenie – świadczącego usługę transportu zbiorowego (podmiot gospodarczy posiadający odrębność prawno-podatkową od Miasta) – w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca.

Należy również zauważyć, że sposób określenia wysokości rekompensaty, tj. uwzględnienie ponoszonych kosztów związanych z wykonywanymi usługami (w tym kosztów ogólnych funkcjonowania przedsiębiorstwa) oraz określenie rozsądnego zysku - odpowiada metodzie zgodnie z którą przedsiębiorca określa ceny świadczonych usług.

To, że operator nie ustala wysokości odpłatności za bilety, pozostaje bez wpływu na powyższą ocenę, bowiem organizator publicznego transportu zbiorowego (np. jednostka samorządu terytorialnego) zlecając operatorowi świadczenie usług publicznego transportu zbiorowego, poprzez ustalenie cen biletów oraz zasad przyznawania rekompensaty określa w rezultacie wynagrodzenie za świadczone usługi. Operator podejmując się świadczenia tych usług zna poziom wynagrodzenia (przychodu) z tytułu świadczonych usług.

Również dla korzystających z usług ewentualna odpłatność jest ustalona przed skorzystaniem z niej (por. pkt 13 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Rekompensata nie jest związana z całą działalnością operatora lecz tylko z realizacją usług w zakresie usług publicznego transportu zbiorowego. Z powołanych wyżej przepisów, a w konsekwencji również z zawieranej umowy o świadczenie tych usług wynika, że rekompensata jest wypłacana operatorowi bezpośrednio w celu umożliwienia mu świadczenia tych usług (por. pkt 12 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Bezpośredni związek z wysokością odpłatności ponoszonej przez korzystających z usług publicznego transportu zbiorowego wynika ze sposobu kalkulacji kwoty rekompensaty otrzymywanej przez operatora. W szczególności w przypadku braku odpłatności korzystających z usług operatora, niezależnie od tego, że rekompensata jest wyrażona ryczałtowo (wozokilometry), widać istotne zmniejszenie ceny w porównaniu do sytuacji, gdyby takiej rekompensaty nie wypłacano (por. pkt 17 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Strony umowy dot. świadczenia usług publicznych mają świadomość, że wpływy z biletów (w przypadku darmowej komunikacji ich brak) nie zapewniają pokrycia kosztów świadczonych usług publicznego transportu zbiorowego - bez dodatkowego finansowania usługi takie, przy określonym poziomie odpłatności za bilety, nie mogłyby być wykonywane. W wyniku otrzymania rekompensaty po pierwsze jest możliwe wykonywanie przedmiotowych usług, a po drugie odpłatność korzystających z tych usług jest niższa, niż w sytuacji gdyby takiej rekompensaty nie było - operator, aby świadczyć te usługi bez wypłacanej rekompensaty musiałby żądać wyższej ceny (por. pkt 14 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Otrzymywane przez operatora środki (rekompensata) są ściśle powiązane ze świadczonymi usługami - nie dotyczą straty z pozostałej działalności operatora. W szczególności na podstawie prowadzonej rachunkowości przez operatora oraz składanych wniosków o rekompensatę jest możliwe ustalenie bezpośredniego związku pomiędzy rekompensatą a świadczeniem przez operatora usług publicznego transportu zbiorowego (por. pkt 16 wyroku TSUE w sprawie C-184/00).

Powyższe przemawia za uznaniem, że otrzymywana rekompensata jest przyznawana konkretnemu podmiotowi w celu sfinansowania wykonywanych przez niego konkretnych usług (usługa publicznego transportu zbiorowego), jest zatem istotnym elementem zaliczanym do podstawy opodatkowania świadczonych usług.

Mając powyższe na uwadze, to Miasto, jako podmiot zobowiązany na podstawie ww. przepisów do zapewnienia publicznego transportu zbiorowego, jest de facto stroną na rzecz której Spółka świadczy usługi transportu pasażerów (faktyczni beneficjenci), w zamian za wynagrodzenie w postaci rekompensaty. Przy czym to, że zadania własne Miasta z zakresu lokalnego transportu zbiorowego nakładane są na Spółkę nie ma znaczenia dla uznania, że pomiędzy Miastem a Spółką dochodzi do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, albowiem stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, opodatkowaniu podlega także świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z okoliczności sprawy wynika więc, że Miasto rekompensuje Wnioskodawcy koszty związane ze świadczeniem przez Wnioskodawcę usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, przez dofinansowanie działalności Wnioskodawcy w tym zakresie. Jak wynika z okoliczności sprawy, rekompensata nie jest przyznawana do całokształtu działalności Spółki, lecz w związku z tym, że Wnioskodawca w drodze zawartej umowy z Miastem zobowiązał się do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Przedmiotowa rekompensata ma za zadanie wyrównać przewoźnikowi pokrycie kosztów ponoszonych w związku ze świadczeniem ww. usług przewozu osób.

Otrzymywana kwota rekompensaty ma zatem bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych przez Wnioskodawcę i na podstawie art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT. Zapłatą za świadczone przez Wnioskodawcę usługi jest bowiem nie tylko wnoszona przez pasażera zapłata za bilety, ale również otrzymywana od Miasta rekompensata, stanowiąca dopłatę do ceny usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego świadczonego przez Wnioskodawcę. A skoro otrzymywana rekompensata stanowi dopłatę do ceny świadczonych przez Wnioskodawcę usług, to taka rekompensata – jak wskazano wyżej – stanowi podstawę opodatkowania.

W analizowanym przypadku Organizator (Miasto) zleca, a Operator (Wnioskodawca) przyjmuje do realizacji świadczenie usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego w miejskich przewozach pasażerskich. Na podstawie uzgodnionych z Miastem zasad współpracy, Spółka otrzymuje rekompensatę z tytułu wykonywania przedmiotowego zadania. Do celów wyliczenia Rekompensaty przedstawia się koszty i przychody wygenerowane w ramach prowadzonej działalności w zakresie zapewniania lokalnego, publicznego transportu zbiorowego, a także kwotę „rozsądnego zysku”.

W przedmiotowej sprawie należy zaznaczyć, że Spółka, w ramach zawartej umowy (powierzenia), zobowiązana została do wykonywania na rzecz Miasta zadania polegającego na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie regularnego przewozu osób oraz zadań mu towarzyszących (art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym) w zakresie powierzonym uchwałą Rady Miasta oraz umową o świadczenie usług publicznych w zakresie lokalnego transportu zbiorowego, mających charakter usług publicznych świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym w celu zapewnienia zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy Miasta.

W kontekście powyższego, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług otrzymywane z tytułu realizacji opisanych we wniosku usług świadczenie pieniężne - rekompensata, stanowi dla Spółki zapłatę za świadczone przez nią usługi. Mimo że Spółka wykonuje czynności z katalogu zadań własnych Miasta, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, w imieniu jednostki samorządu terytorialnego, to jednak - jak wyżej wskazano - nie wchodzi w skład administracji samorządowej, lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Zatem pomiędzy płatnością należną Spółce od Miasta jako rekompensata, a świadczeniem na jego rzecz, zachodzi związek bezpośredni, ponieważ płatność nastąpi w zamian za to świadczenie. Tym samym na gruncie rozpoznawanej sprawy między Miastem a Spółką nie nastąpi wymiana świadczeń.

Z tych też względów czynności, które Spółka zobowiązała się wykonywać na rzecz Miasta, realizując powierzone zadanie własne Miasta w zamian za otrzymaną rekompensatę, stanowią określone w art. 8 ust. 1 ustawy odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie otrzymana rekompensata stanowi element podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Reasumując, rekompensata, którą Spółka otrzymuje od Miasta w związku z wykonywaniem powierzonego przez Miasto zadania własnego Miasta, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, a tym samym stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnośnie powołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Państwa orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych lub Naczelnego Sądu Administracyjnego, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).