Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do obniżenia podstawy opodatkowania w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona nota uznaniowa z tytułu wypłaty premii pieniężnej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

A. Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się m.in. dystrybucją produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz środków ochrony roślin. Z punktu widzenia przedmiotowego wniosku istotne jest, że Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedaje bezpośrednio towary m.in. hurtowniom farmaceutycznym lub dystrybutorom/hurtowniom środków ochrony roślin, itd. (dalej: Dystrybutorzy Wnioskodawcy). Dystrybutorzy Wnioskodawcy sprzedają towary nabyte od Spółki kolejnym podmiotom w ramach łańcucha dystrybucji (zwykle są to apteki, sklepy, supermarkety, etc.). Następnie towary nabyte przez apteki, sklepy, supermarkety, etc. są sprzedawane odbiorcom końcowym np. rolnikom, konsumentom, etc. Zwykle łańcuch dystrybucji ograniczony jest do ww. etapów. Dystrybutorami Wnioskodawcy są podmioty, z którymi Wnioskodawca ma zawarte umowy bezpośredniej sprzedaży produktów, bądź ich dystrybucji, którzy dokonują dalszej sprzedaży tych produktów do swoich klientów. W celu intensyfikacji sprzedaży Spółka podejmuje działania, które mają premiować zakupy przez podmioty będące zarówno przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 roku - Prawo Przedsiębiorców, jak i niebędących przedsiębiorcami - inne niż Dystrybutorzy Wnioskodawcy.

W ramach programów intensyfikacji sprzedaży (dalej: Programy) Spółka wypłacać będzie premie pieniężne na rzecz innych niż Dystrybutorzy Wnioskodawcy podmiotów będących zarówno przedsiębiorcami, jak i niebędących przedsiębiorcami, tj. wypłaty premii pieniężnej mogą być dokonane na rzecz osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonujących we własnym imieniu działalność gospodarczą oraz będących wspólnikami spółek cywilnych w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej - dokonujących zakupu produktów Wnioskodawcy w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą od Dystrybutorów Wnioskodawcy lub kolejnych podmiotów w ramach łańcucha dystrybucji (dalej: Uczestnicy Programów lub Nabywcy Niebezpośredni). Warunki i zasady wypłaty premii pieniężnych każdorazowo uregulowane zostaną w dokumentacji handlowej (regulaminach Programów lub podpisanych umowach). W przypadku nabycia uprawnienia do otrzymania premii pieniężnej Uczestnik zostanie poinformowany o wysokości premii, np. drogą elektroniczną (mailem) bądź poprzez umieszczenie odpowiedniej informacji na platformie informatycznej, gdzie prowadzona jest kompleksowa obsługa Programów (np. rejestrowane są zakupy uprawniające do otrzymania premii pieniężnej, komunikowana jest wysokość premii). Nota uznaniowa wystawiona będzie wyłącznie w przypadku spełnienia się warunków do wypłaty premii pieniężnej. Jednocześnie, Uczestnikami Programów nie mogą być przedsiębiorcy będący pracownikami oraz członkami powołanymi do zarządu, rady nadzorczej Wnioskodawcy, a także Dystrybutorzy Wnioskodawcy danej grupy produktów. Uczestnikami Programu nie mogą być również konsumenci w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Celem przyznawania premii pieniężnych na warunkach określonych w regulaminie promocji jest intensyfikacja sprzedaży produktów dystrybuowanych przez Spółkę.

Zgodnie z założeniami organizowanych lub projektowych programów, premie pieniężne są wypłacane przez Spółkę bezpośrednio na rzecz Nabywców Niebezpośrednich w uzasadnionych gospodarczo przypadkach, tj. w szczególności gdy:

1. Nabywca Niebezpośredni otrzymuje premię uzależnioną od wysokości zakupów dokonanych w określonym czasie, np. kwartalnie lub w miesiącu lub zależna od wartości zakupów objętych promocją (np. premia wypłacana jest w sytuacji zakupu produktu Spółki, których sprzedaż Spółka zamierza promować);

2. Nabywca Niebezpośredni otrzymuje premię, która uzależniona jest od wartości sprzedaży produktów Spółki, dokonywanej przez niego;

3. Inne powody związane z promocją sprzedaży, np. chęć promowania sprzedaży produktów z krótkim terminem ważności.

Premie pieniężne nie mają związku z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Nabywców Niebezpośrednich na rzecz Spółki. W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego Spółka nie będzie sprzedawać żadnych towarów bezpośrednio do odbiorców pośrednich (Nabywców Niebezpośrednich), które mogą być podstawą do wypłaty premii. W związku z faktem, że z tytułu dostawy towarów będących podstawą wypłaty premii, Spółka nie będzie wystawiać faktur sprzedaży na rzecz Nabywców Niebezpośrednich, nie będzie również możliwości udokumentowania udzielonej premii fakturą korygującą jak to może mieć miejsce w przypadku udzielenia rabatu odbiorcy bezpośredniemu w związku z obniżeniem ceny za towar. Rozliczenie premii dokumentowane jest notą uznaniową. Wystawienie noty uznaniowej będzie mieć decydujące znaczenie dla potwierdzenia faktu nabycia uprawnienia do wypłaty premii pieniężnej przez Nabywcę Niebezpośredniego oraz zobowiązania do jej zapłaty przez Spółkę. Wynika to z tego, że:

· nota uznaniowa będzie podstawowym dokumentem, który potwierdzać będzie spełnienie warunków do wypłaty premii pieniężnej i umożliwiać będzie zobowiązanie do zapłaty premii pieniężnej;

· płatność premii będzie mogła zostać zrealizowana wyłącznie na podstawie prawidłowo wystawionej noty;

· termin płatności będzie każdorazowo określony na nocie.

Tym samym, co do zasady, wystawiona nota będzie zawierać elementy takie jak:

· datę wystawienia i numer kolejny wystawionej noty uznaniowej;

· datę i warunki zapłaty premii pieniężnej (przelew, kompensata, etc.);

· imiona i nazwiska lub nazwy Nabywcy Niebezpośredniego i Spółki oraz ich adresy; - NIP Spółki, oraz NIP Nabywcy Niebezpośredniego [o ile prowadzi on działalność gospodarczą];

· opcjonalnie kwotę przyznanej premii pieniężnej brutto, kwotę netto oraz kwotę podatku VAT (podatek od towarów i usług) z podziałem na stawki VAT.

Spółka przewiduje, że w przyszłości będzie wystawiała znaczną liczbę not księgowych z tytułu wypłaty premii na rzecz Nabywców Niebezpośrednich i co do zasady nie we wszystkich przypadkach wystawienie noty księgowej nastąpi w tym samym okresie rozliczeniowym co sam przelew lub kompensata środków z tytułu wypłaty premii pieniężnej.

Na gruncie przepisów ustawy o VAT obowiązujących przed 1 stycznia 2021 r., w zakresie podobnego stanu faktycznego Spółka otrzymała interpretację z dnia 07 lipca 2017 r. nr 0114-KDIP4.4012.189.2017.1.AS. Tym niemniej, w związku ze zmianą przepisów ustawy o VAT od 1 stycznia 2021 r. [dalej: nowelizacją Slim VAT], tj. w szczególności art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług i następne w zakresie sposobu obniżenia podstawy opodatkowania oraz podatku VAT w przypadku udzielenia upustów, Spółka podjęła decyzję o wystąpieniu z nowym wnioskiem o interpretację w zakresie podatku VAT. Przedmiotem zapytania jest ustalenie w jakim okresie rozliczeniowym Spółka uprawniona będzie do obniżenia podstawy opodatkowania w związku z przyznanymi premiami pieniężnymi.

Pytanie

Czy Spółka uprawniona będzie do obniżenia podstawy opodatkowania VAT w okresie rozliczeniowym, w którym wystawiona zostaje nota uznaniowa potwierdzająca spełnienie warunków do wypłaty tej premii?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, Spółka uprawniona będzie do obniżenia podstawy opodatkowania VAT w okresie rozliczeniowym, w którym wystawiona zostaje nota uznaniowa potwierdzająca spełnienie warunków do wypłaty tej premii.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, zgodnie art. 2 pkt 22 ustawy o VAT przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`). W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

· przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej;

· zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

· świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy o VAT wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Z uwagi na powyższe unormowania, pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o VAT zalicza do grona usług każdy rodzaj świadczenie. Zwrócić jednak należy uwagę, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. W przedmiotowym przypadku taka sytuacja nie występuje. Wypłata premii pieniężnej przez Spółkę na rzecz Nabywcy Niebezpośredniego nie następuje w związku z jakimkolwiek świadczeniem ze strony Nabywcy Niebezpośredniego na rzecz Spółki. Jednocześnie, fakt że Nabywca Niebezpośredni dokonuje pośrednio zakupów towarów Spółki nie oznacza, że świadczy na jego rzecz jakąkolwiek usługę i z tego tytułu uprawniony jest do otrzymania premii. Tym samym, niezbędne jest zweryfikowanie jaki jest charakter prawny wypłacanej premii na gruncie ustawy o VAT.

Dla celów tej analizy istotne jest, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „premia pieniężna” czy też „rabat”. W konsekwencji, w celu dokonania prawidłowej kwalifikacji premii pieniężnych (bonusów pieniężnych, rabatów) w świetle przepisów ustawy o VAT, należy przeprowadzić obiektywną analizę całokształtu okoliczności faktycznych konkretnej transakcji, która pozwoli na ocenę skutków takiej transakcji w świetle regulacji dotyczących podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie natomiast z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT podstawę opodatkowania obniża się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen. W przypadku rabatów udzielanych bezpośrednim nabywcom, dokumentuje się je wystawionymi przez sprzedawcę fakturami korygującymi i w oparciu o nie dokonuje obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego (u sprzedawcy).

Na podstawie art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy o VAT, przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna. Z powyższych przepisów jednoznacznie wynika, że rabaty powinny zmniejszać podstawę opodatkowania, a także podatek należny sprzedawcy, który rabatu udziela. Tym niemniej, jak wynika z literalnego brzmienia przepisu art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, powyższa procedura została przewidziana jedynie dla sytuacji, w których dochodzi do wystawienia faktur korygujących. Tym niemniej, skutki podatkowe obu ww. czynności, tj. udzielenia rabatu odbiorcy bezpośredniemu i kolejnemu w łańcuchu nabywcy (Nabywcy Niebezpośredniemu), powinny być analogiczne.

Na prawidłowość tej konkluzji wskazuje jednoznacznie wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z 24 października 1996 r., w sprawie C-317/94 pomiędzy Elida Gibbs Ltd a Commissioners of Customs and Excise. Wyrok ten potwierdza, że podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowić może wartość nie wyższa niż wynagrodzenie faktycznie zapłacone przez odbiorcę. Tym samym, w przypadku gdy wynagrodzenie faktycznie ulega zmniejszeniu o kwotę rabatów wypłaconych Nabywcy Niebezpośredniemu powinno to mieć odpowiednio wpływ na zmniejszenie podstawy opodatkowania VAT. Na szczególną uwagę zasługuje, że w powyższym wyroku TSUE stwierdził, że: „(`(...)`) producent, który zrefundował wartość kuponu zniżkowego detaliście lub wartość kuponu uprawniającego do zwrotu gotówki klientowi końcowemu, otrzymuje, po zakończeniu transakcji, kwotę odpowiadającą cenie sprzedaży zapłaconej przez hurtowników lub detalistów za jego towary, pomniejszoną o wartość przedmiotowych kuponów. Nie byłoby zatem zgodne z dyrektywą, gdyby podstawa opodatkowania użyta do obliczenia podatku należnego od producenta jako podatnika, przekraczała kwotę ostatecznie przez niego otrzymaną. Gdyby bowiem tak było, zasada neutralności VAT w stosunku do podatników, do których należy przecież także producent, nie byłaby spełniona” (pkt 28).

Ponadto, TSUE wskazał, że: „(`(...)`) w celu zapewnienia realizacji zasady neutralności należy, obliczając podstawę opodatkowania dla celów VAT, uwzględnić sytuacje, w których podatnik, nie pozostając w stosunkach umownych z konsumentem końcowym, ale będąc pierwszym ogniwem łańcucha transakcji kończącego się na tym konsumencie, udziela takiemu konsumentowi zniżki za pośrednictwem detalistów lub poprzez bezpośredni zwrot wartości kuponów. W przeciwnym razie, organy podatkowe otrzymałyby z tytułu VAT kwotę większą niż rzeczywiście zapłacona przez konsumenta ostatecznego, kosztem podatnika” (pkt 31).

Tym samym, powyższy wyrok TSUE potwierdza zatem jednoznacznie, że w przypadku udzielania premii pieniężnej podmiotowi niebędącemu bezpośrednim nabywcą towarów (Nabywcy Niebezpośredni), sprzedawca (Spółka) powinien obniżyć podstawę opodatkowania z tytułu sprzedaży. Przy czym zaznaczyć należy, że rzeczywisty obrót gospodarczy winien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający premii pieniężnej (rabatu pośredniego) powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonej premii pieniężnej/rabacie pośrednim na rzecz finalnego odbiorcy. Posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie udzielającego premii pieniężnej/rabatu pośredniego. Tym samym, w opisanym przypadku udzielenia premii pieniężnej, która w istocie jest rabatem udzielonym Nabywcy Niebezpośredniemu, nie istnieje możliwość jego udokumentowania fakturą korygującą, gdyż nie doszło uprzednio pomiędzy Spółką i Nabywcą Niebezpośrednim do bezpośredniej transakcji sprzedaży towarów. Tym niemniej, zgodnie z ugruntowaną linią orzecznictwa (m.in. cytowany powyżej wyrok TSUE) oraz praktyką organów podatkowych nie oznacza to braku możliwości obniżenia podatku należnego. Kwestia ta nie wydaje się sporna i nie jest przedmiotem zapytania. Przedmiotem zapytania jest określenie, w którym momencie Spółka uprawniona będzie do obniżenia podstawy opodatkowania po zmianie art. 29a ustawy o VAT wprowadzonej w ramach nowelizacji Slim VAT.

Państwa zdaniem, uprawnienie do obniżenia podstawy opodatkowania VAT powstaje w okresie rozliczeniowym w którym wystawiona zostaje nota uznaniowa potwierdzająca spełnienie warunków do wypłaty tej premii. Wystawienie noty uznaniowej będzie mieć decydujące znaczenie dla potwierdzenia faktu nabycia uprawnienia do wypłaty premii pieniężnej przez Nabywcę Niebezpośredniego oraz zobowiązania do jej zapłaty przez Spółkę. Wynika to z tego, że:

· nota uznaniowa będzie podstawowym dokumentem, który potwierdzać będzie spełnienie warunków do wypłaty premii pieniężnej i umożliwiać będzie zobowiązanie do zapłaty premii pieniężnej;

· płatność premii będzie mogła zostać zrealizowana wyłącznie na podstawie prawidłowo wystawionej noty;

· termin płatności będzie każdorazowo określony na nocie.

Państwa zdaniem, przyjęcie, że uprawnienie do obniżenia podstawy opodatkowania VAT powstaje w okresie rozliczeniowym, w którym wystawiona zostaje nota uznaniowa potwierdzająca spełnienie warunków do wypłaty tej premii zgodne jest z założeniami nowelizacji Slim VAT, której celem było:

· odformalizowanie procesu obniżania podstawy opodatkowania (rezygnacja z konieczności pozyskiwania potwierdzeń odbioru faktur korygujących),

· przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej kontroli i eliminacji nadużyć poprzez konieczność posiadania dokumentacji potwierdzającej prawo do obniżenia podstawy opodatkowania.

Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji Slim VAT przykładem tej dokumentacji są dokumenty handlowe, w tym aneksy do umów, korespondencja handlowa, dowody zapłaty, kompensaty itp., które potwierdzają, że obie strony transakcji znają i akceptują ustalone warunki transakcji. W przedmiotowym przypadku odpowiednie zastosowanie tych regulacji oznaczać będzie, że:

· Warunki obniżenia podstawy opodatkowania powinny zostać uzgodnione pomiędzy Wnioskodawcą (wypłacającym premię pieniężną) oraz Nabywcą Niebezpośrednim (otrzymującym premię pieniężną) - przesłanka ta jest spełniona, gdyż zasady wypłaty premii pieniężnych każdorazowo uregulowane zostaną w dokumentacji handlowej (regulaminach Programów),

· Obniżenie podstawy opodatkowania powinno nastąpić w rozliczeniu za okres w którym wystawiono notę uznaniową pod warunkiem, że spełnione zostaną warunki do jej wypłaty (udzielenia rabatu pośredniego na rzecz Nabywcy Niebezpośredniego) - przesłanka ta jest spełniona, gdyż nota uznaniowa wystawiona będzie wyłącznie w przypadku, gdy spełnione zostaną warunki do uzyskania premii pieniężnej.

Dodatkowo, w przypadku nabycia uprawnienia do otrzymania premii pieniężnej Uczestnik zostanie poinformowany o wysokości premii, np. drogą elektroniczną (mailem) bądź poprzez umieszczenie odpowiedniej informacji na platformie informatycznej, gdzie prowadzona jest kompleksowa obsługa Programów (np. rejestrowane są zakupy uprawniające do otrzymania premii pieniężnej, komunikowana jest wysokość premii). Tym niemniej, fakt nabycia uprawnień do uzyskania premii, potwierdzony będzie i udokumentowany będzie zarówno dokumentem księgowym (nota uznaniowa), jak też odpowiednią dokumentacją handlową (mail, informacja w systemie księgowym, etc). W konsekwencji, Państwa zdaniem w celu określenia terminu obniżenia podstawy opodatkowania zasadnicze znaczenie w analizowanej sytuacji powinien mieć moment wystawienia noty uznaniowej. Nota ta jest bowiem wystawiona (i) dopiero w momencie gdy spełnione są warunki do wypłaty premii pieniężnej oraz (ii) warunki te są prawidłowo opisane w dokumentacji transakcyjnej (regulaminach Programów). Dodatkowo, zdaniem Spółki należy zwrócić uwagę, że prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i podatku należnego wynika z podstawowej zasady opodatkowania podatkiem VAT, tj. zasady jego neutralności oraz proporcjonalności.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawy o VAT, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług. Zdaniem Państwa należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie premii pieniężnej (rabatu pośredniego) powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jednocześnie, obniżenie może zostać dokonane wyłącznie pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji, tj. w przedmiotowym przypadku w dacie wystawienia noty uznaniowej, która potwierdza jednoznacznie fakt udzielenia rabatu pośredniego. Mając powyższe na uwadze, Spółka wnosi o potwierdzenie, że będzie uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania VAT w okresie rozliczeniowym w którym wystawiona zostaje nota uznaniowa potwierdzająca spełnienie warunków do wypłaty tej premii.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ww. ustawy:

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ww. ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy:

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W świetle art. 29a ust. 6 ustawy:

podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Zgodnie z art. 29a ust. 7 ustawy:

podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Na mocy art. 29a ust. 10 ustawy:

podstawę opodatkowania obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Stosownie do art. 29a ust. 13 ustawy:

w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Wskazać należy, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie te zostały wypłacone, tzn. czy podatnik otrzymuje je w związku zachowaniem, stanowiącym usługę w rozumieniu wskazanych wyżej przepisów.

W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą (dostawami), to nawet, jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 10 pkt 1 ustawy. Rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo.

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006, str. 1, ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady, ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „rabat”, zatem pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. Zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2. (uchylony),

3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5. stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury,

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Faktura korygująca stosownie do art. 106j ust. 2 pkt 3 ustawy:

powinna zawierać dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.

Należy wskazać, że wystawienie faktury korygującej w sytuacji udzielenia opustu/obniżki ceny może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w rzeczywistej transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury. Nie można wystawić faktury korygującej w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury.

W opisie sprawy podali Państwo, że Spółka nie będzie sprzedawać żadnych towarów bezpośrednio do odbiorców pośrednich (Nabywców Niebezpośrednich), które mogą być podstawą do wypłaty premii. W związku z faktem, że z tytułu dostawy towarów będących podstawą wypłaty premii, Spółka nie będzie wystawiać faktur sprzedaży na rzecz Nabywców Niebezpośrednich, nie będzie również możliwości udokumentowania udzielonej premii fakturą korygującą.

A zatem w rozpatrywanej sprawie ze względu na brak bezpośrednich transakcji, pomiędzy Państwa Spółką a Nabywcami Niebezpośrednimi, udokumentowanych fakturami, faktu przyznania przez Spółkę premii pieniężnych nie można potwierdzić fakturami korygującymi.

Jednocześnie przepisy nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający premii pieniężnej – rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, zatem może nim być np. nota księgowa.

Cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub część zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze.

Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

W analizowanej sprawie w przypadku otrzymania przez Uczestników Programów/Nabywców Niebezpośrednich od Państwa zwrotu części ceny zakupionych towarów, nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny tych towarów.

Podali Państwo, że w ramach programów intensyfikacji sprzedaży Państwa Spółka wypłacać będzie premie pieniężne na rzecz innych niż Dystrybutorzy podmiotów dokonujących zakupu produktów Państwa w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą od Dystrybutorów lub kolejnych podmiotów w ramach łańcucha dystrybucji (dalej: Uczestnicy Programów lub Nabywcy Niebezpośredni). Warunki i zasady wypłaty premii pieniężnych każdorazowo uregulowane zostaną w dokumentacji handlowej (regulaminach Programów lub podpisanych umowach). W przypadku nabycia uprawnienia do otrzymania premii pieniężnej Uczestnik zostanie poinformowany o wysokości premii, np. drogą elektroniczną (mailem) bądź poprzez umieszczenie odpowiedniej informacji na platformie informatycznej, gdzie prowadzona jest kompleksowa obsługa Programów (np. rejestrowane są zakupy uprawniające do otrzymania premii pieniężnej, komunikowana jest wysokość premii). Nota uznaniowa wystawiona będzie wyłącznie w przypadku spełnienia się warunków do wypłaty premii pieniężnej. Państwa Spółka nie będzie sprzedawać żadnych towarów bezpośrednio do odbiorców pośrednich (Nabywców Niebezpośrednich), które mogą być podstawą do wypłaty premii.

Tym samym nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny towarów sprzedanych przez Państwa Spółkę.

W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży będzie Państwa Spółka, która dokona sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. po udzieleniu rabatu. W rezultacie będą mogli Państwo skorzystać z prawa do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. W okolicznościach niniejszej sprawy udzielana premia pieniężna stanie się upustem – obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy.

Należy przy tym wyraźnie wskazać, że rzeczywisty obrót gospodarczy winien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz odbiorcy i posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy, czyli Państwa.

W analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania wyżej przytoczony art. 29a ust. 13 ustawy, gdyż przepis ten dotyczy rabatów bezpośrednich, czyli takich, które dokumentowane są za pomocą faktury korygującej. Jak wskazano powyższej, w przypadku przyznania przez Państwa premii pieniężnej na rzecz Uczestników Programów/Nabywców Niebezpośrednich rolę dokumentu potwierdzającego wypłatę premii pieniężnej pełni wystawiona przez Spółkę nota uznaniowa.

Wobec braku możliwości zastosowania art. 29a ust. 13 ustawy dla obniżenia podstawy opodatkowania, zasadnicze znaczenie powinien mieć moment, w którym wykreowana została podstawa do dokonania przedmiotowej korekty, tj. moment faktycznej wypłaty premii.

Należy zatem uznać, że prawo do obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu udzielenia rabatu/premii pieniężnej powstanie po stronie Państwa w momencie udzielenia tego rabatu, (który powinien być utożsamiany z momentem faktycznej wypłaty premii pieniężnej na rzecz Uczestników Programów/Nabywców Niebezpośrednich.

Tym samym, na podstawie wystawionych not uznaniowych, Państwa Spółka będzie mogła obniżyć podstawę opodatkowania i kwoty podatku należnego z tytułu udzielenia premii pieniężnej. Obniżenie podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego (przez Spółkę) powinno nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym kwota premii pieniężnej zostanie faktycznie udzielona tj. premia zostanie wypłacona na rzecz Uczestników Programów/Nabywców Niebezpośrednich).

Wobec powyższego Państwa stanowisko, w zakresie ustalenia prawa do obniżenia podstawy opodatkowania w okresie rozliczeniowych, w którym została wystawiona nota uznaniowa z tytułu wypłaty premii pieniężnej należało uznać za nieprawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).