Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 31 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury wystawionej na małżonków, dokumentującej nabycie działek nr ……

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Od 02.09.2014 r. prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą. Pana głównym obszarem działalności jest szeroko rozumiane budownictwo. Główne PKD (Polska Klasyfikacja Działalności) Pana firmy to: 41.20.Z - Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, z kolei dodatkowe PKD to:

- 33.12.Z Naprawa i konserwacja maszyn,

- 33.20.Z Instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia,

- 43.11.Z Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych,

- 43.12.Z Przygotowanie terenu pod budowę,

- 43.21.Z Wykonywanie instalacji elektrycznych,

- 43.22.Z Wykonywanie instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych,

- 43.29.Z Wykonywanie pozostałych instalacji budowlanych,

- 43.31.Z Tynkowanie,

- 43.32.Z Zakładanie stolarki budowlanej,

- 43.33.Z Posadzkarstwo; tapetowanie i oblicowywanie ścian,

- 43.34.Z Malowanie i szklenie,

- 43.39.Z Wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych,

- 43.91.Z Wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych,

- 43.99.Z Pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej niesklasyfikowane,

- 46.36.Z Sprzedaż hurtowa cukru, czekolady, wyrobów cukierniczych i piekarskich,

- 46.37.Z Sprzedaż hurtowa herbaty, kawy, kakao i przypraw,

- 46.90.Z Sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana,

- 47.19.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach,

- 47.81.Z Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach i targowiskach,

- 47.82.Z Sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia prowadzona na straganach i targowiskach,

- 47.89.Z Sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach,

- 47.91.Z Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet,

- 47.99.Z Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona poza siecią sklepową, straganami i targowiskami,

- 49.41.Z Transport drogowy towarów.

Od 09.04.2015 r. jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT (podatek od towarów i usług), od 02.01.2019 r., na podstawie art. 96 ust. 9g ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 - tekst jednolity) - dalej ustawa o VAT, po okresie zawieszenia działalności ponownie posiada Pan status czynnego podatnika VAT. Prowadzi Pan wyłącznie działalność opodatkowaną podatkiem VAT.

W dniu 02.03.2021 r. nabył Pan w ramach wspólności majątkowej nieruchomość objętą księgą wieczystą ……. położoną w ……. składającą się z działek: …….. (o powierzchni 0,1136 ha) i ……. (o powierzchni 0,1075 ha).

Działki, nabyte od Wójta Gminy, znajdują się w terenie zabudowy ogrodowej i jednorodzinnej, mają dostęp do drogi gminnej oraz leżą na terenie zabudowy mieszkaniowo - usługowej.

Ww. działki kupił Pan za pieniądze pochodzące z majątku wspólnego, z Pana żoną ……, PESEL: 7……., adres zamieszkania: …….

Działkę nr ….. nabył Pan za kwotę 163.710 zł brutto (słownie: sto sześćdziesiąt trzy tysiące siedemset dziesięć złotych), a działkę nr …… za kwotę 175.450 zł brutto (słownie: sto siedemdziesiąt pięć tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych brutto).

W cenie brutto zawarty jest podatek VAT 23%, w związku z czym sprzedawca, Wójt Gminy wystawił na ww. działki fakturę nr ….. w dniu …`(...)` Jako nabywcę wskazał:

…….

……..

Akt notarialny - Repertorium A …..potwierdzony za zgodność z oryginałem stanowi załącznik do niniejszego wniosku.

Na każdej z tych działek chce Pan wybudować dom mieszkalny jednorodzinny oraz sprzedać potencjalnym Klientom stosując stosowną stawkę podatku VAT należnego. Wszystko to będzie Pan wykonywać w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Nadmienia Pan, że Pana żona nie jest czynnym podatnikiem VAT, jak również nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej.

Powyższe działki będą zatem przeznaczone wyłącznie do działalności opodatkowanej, o której mowa w ustawie o podatku VAT. Taki zresztą był cel ich zakupu. Nie będą wykorzystywane na cele prywatne.

Pytanie

Czy może Pan odliczyć podatek VAT naliczony od zakupionych działek, gdy faktura i akt notarialny są wystawione na małżonków mających wspólność majątkową (tj. na Pana i Pana żonę), tzn. na fakturze oraz w akcie notarialnym znajdują się takie dane jak: imię i nazwisko Pana i żony oraz Państwa adresy zamieszkania, na fakturze nie ma NIP-u nabywcy (Pana nr NIP)?

Pana stanowisko w sprawie

Uważa Pan, że podatek VAT naliczony będzie podlegał odliczeniu, gdyż liczy się cel zakupu działek, a ten wykazuje bezpośredni związek z działalnością opodatkowaną, na gruncie podatku VAT (występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi).

W myśl zasady ogólnej wyrażonej w art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary lub usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z poniesionych wydatków.

Ponadto zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur, otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Analizując powyższą regułę należy stwierdzić, że gdy dany towar lub usługa będzie wykorzystywany do prowadzenia opodatkowanej działalności gospodarczej, a podatnik posiada fakturę dokumentującą poniesiony wydatek, to ma prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Ustawa nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczające jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Ponadto żaden przepis ustawy nie wymaga, aby na fakturze znajdowały się wyłącznie dane tylko tego podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą.

W konsekwencji, gdy faktura zakupu jest wystawiona na oboje małżonków, podczas gdy tylko jeden z nich prowadzi firmę i będzie wykorzystywał daną rzecz do wykonywania czynności opodatkowanych, ma prawo do odliczenia całego podatku VAT wynikającego z takiej faktury.

Faktura wystawiona na oboje małżonków daje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT pod warunkiem, że małżonek prowadzący działalność gospodarczą, zakupiony na fakturę składnik majątku, będzie wykorzystywał do wykonywania czynności opodatkowanych.

Powyższa zasada wynika również z faktu, iż ustawa VAT nie uznaje małżonków za odrębnego podatnika. Ewentualny status podatnika VAT mogą mieć poszczególni małżonkowie w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą. Reguła ta obowiązuje również w sytuacji, gdy pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa.

Gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dany składnik, który ma być wykorzystywany wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawione podejście do tematu jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 marca 2017 roku o sygn. 2461-IBPP1.4512.115.2017.1.UG czytamy:

„Mając zatem na uwadze przedstawione okoliczności sprawy i powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że skoro nieruchomość niezabudowana (pomimo, że stanowi majątek wspólny małżonków) została nabyta do wspólnego majątku i jest wykorzystywana wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i - jak wskazał Zainteresowany - służy wyłącznie działalności opodatkowanej VAT to - przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy - Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup tej nieruchomości (pomimo, że na fakturze oprócz danych Zainteresowanego znajdą się również dane Jego małżonki).

Art. 106e ustawy VAT stanowi, że jednym z obowiązkowych elementów faktury jest NIP nabywcy.

W wyjaśnieniach prezentowanych przez organy podatkowe dominuje korzystne dla podatników stanowisko, iż brak NIP jest jedynie błędem technicznym, który nie niweczy prawa do odliczenia podatku VAT z tak wystawionej faktury. Tak orzekł m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z 21.07.2016 roku, nr ILPP3/4512-1-117/16-5/DC.

„Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, wystawionej na oboje małżonków. Jednocześnie należy zauważyć, że brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu podmiotu będącego faktycznym nabywcą jest wadą techniczną, nie wyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego”.

Prawo do odliczenia jest fundamentalnym prawem każdego podatnika VAT. W praktyce prawo do odliczenia podatku naliczonego w zasadzie nie może być ograniczane ani przedmiotowo, ani pod względem czasu. Jak bowiem wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku ETS w połączonych sprawach z dnia 19 września 2000 r. C-177/99 oraz C-181/99 (Ampafrance SA v Directeur des services fiscaux de Maine-et-Loire oraz Sanofi Synthelabo v. Directeur des services fiscaux du Val-de-Marne) (…) istnieje ugruntowana linia orzecznictwa Trybunału, zgodnie z którą prawo do odliczenia podatku jest integralną częścią schematu (systemu) VAT i zasadniczo nie może być ograniczane. Możliwość wykonania tego prawa powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami.

Konsekwentnie prawo do odliczenia VAT przez jednego z małżonków nie może podlegać ograniczeniu z uwagi tylko na fakt, że nieruchomość została nabyta wspólnie z drugim małżonkiem.

Powyższe zagadnienie było już wielokrotnie analizowane przez organy podatkowe. W tym miejscu wskazać między innymi na:

1. interpretację podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 stycznia 2020 r. (sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.817.2019.2.MWJ), w której wprost uznano, że Wnioskodawczyni przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, wystawionej na oboje małżonków,

2. interpretację podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 lutego 2018 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.939.2017.1.RS), w której wskazano, że (`(...)`) skoro nabyte prawo wieczystego użytkowania gruntów oraz ustanowienie służebności drogowej są wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej oraz - jak wskazał - służą czynnościom opodatkowanym, to z uwagi na spełnienie przesłanek z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przysługuje mu prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z faktur dokumentujących ww. nabycie, o ile nie zachodzą wyłączenia zawarte w art. 88 ustawy. Powyższe prawo przysługuje pomimo, że na fakturach tych oprócz danych Wnioskodawcy znajdują się również dane jego małżonki, a majątek ten stanowi majątek wspólny małżonków. Na ww. prawo nie ma wpływu również fakt, że na otrzymanych fakturach dokumentujących faktycznie dokonaną transakcję nie umieszczono NIP nabywcy pod warunkiem, że pozostałe elementy zawarte w fakturach spełniają wymogi powołanej ustawy,

3. interpretację podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 lipca 2017 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.270.2017.1.DM), gdzie uznano wprost, iż: Skoro - jak wskazała Pani we wniosku - nabywcą nieruchomość będzie małżeństwo pozostające w ustawowej wspólności majątkowej (Pani wraz z mężem), fakt iż na fakturze dokumentującej ww. transakcję znajdą się zarówno dane Pani, jak i męża, nie będzie przeszkodą w skorzystaniu przez Panią z prawa do odliczenia podatku,

4. interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 19 września 2014 r. (sygn. IPTPP4/443-653/14-2/OS), w której potwierdzono prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości z faktury wystawionej na obojga małżonków oraz

5. interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 3 czerwca 2016 r. (sygn. ITPP1/4512-221/15/RH), w której uznano, że: (`(...)`) skoro przedmiotowa nieruchomość (pomimo, że stanowi majątek wspólny małżonków) została nabyta z wyłącznym przeznaczeniem dla celów prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, z tytułu której jest Pan czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, to o ile służy wyłącznie wykonywaniu czynności opodatkowanych, przysługuje Panu prawo do odliczenia w całości podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej jej nabycie, pomimo że jako nabywcę wskazano na niej Pana oraz żonę (`(...)`),

6. Dyrektor Izby Skarbowej z Poznania, w interpretacji z dnia 21 lipca 2016 roku o nr ILPP3/4512-1-117/16-5/DC napisał, że: Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup lokalu mieszkalnego, wystawionej na oboje małżonków. Jednocześnie należy zauważyć, że brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu podmiotu będącego faktycznym nabywcą jest wadą techniczną, nie wyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego. Podsumowując, Wnioskodawcy, przysługuje/będzie przysługiwało prawo do odliczenia całości podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez dewelopera, dokumentujących zakup lokalu mieszkalnego na cele działalność gospodarczej, pomimo braku numeru NIP Wnioskodawcy na tych fakturach.

Chce Pan także podkreślić, iż prawidłowość Pana stanowiska potwierdziła Krajowa Informacja Skarbowa, która w korespondencji mailowej stwierdziła:

„(…) prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów i usług przysługuje podatnikowi w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, o ile nie zachodzą wyłączenia określone w art. 88 ustawy o VAT.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego koniecznym jest zatem wykazanie związku podatku naliczonego z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT i to w zakresie wykonywanych przez podatnika czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

W przypadku gdy nabywcą jest podatnik będący osobą fizyczną, faktura w zakresie danych nabywcy powinna zawierać:

- imię i nazwisko nabywcy oraz jego adres,

- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, pod którym otrzymał on towary lub usługi (NIP).

Brakujący NIP nabywcy na fakturze nie wyklucza możliwości odliczenia podatku naliczonego. Niemniej jednak, w przypadku gdy nabywca przy zakupie działał w charakterze podatnika, wówczas brakujący NIP nabywcy powinien zostać uzupełniony, aby faktura odzwierciedlała faktycznie dokonaną transakcję pomiędzy prawidłowo oznaczonymi podmiotami.

Można to zrobić na dwa sposoby – poprzez:

- notę korygującą wystawioną przez nabywcę i zaakceptowaną przez wystawcę faktury,

lub

- fakturę korygującą wystawioną przez sprzedawcę.

Fakt, że faktura wystawiona jest na oboje małżonków nie ma znaczenia. W przypadku, gdy zakup był dokonany z zamiarem wykorzystania go wyłącznie do celów działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami. Podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktury, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi (…).”

Zatem w celu zapewnienia prawidłowego procesu udokumentowania powyższej transakcji wystawił Pan w dniu 04.03.2022 r. notę korygującą nr……..która w pozycji treść prawidłowa zawiera dane:

NIP: …..

…………

Nota ta została zaakceptowana przez wystawcę faktury.

Podsumowując, uważa Pan, że będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia całości podatku VAT wynikającego z faktury wystawionej przez Wójta Gminy dokumentującej zakup ww. działek, gdyż pomimo braku Pana numeru NIP, zakup ten związany jest ściśle i bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ponadto została wystawiona i zaakceptowana nota korygująca, która uzupełnia ten formalny błąd (braku NIPU).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,

2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku również w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Stanowisko powyższe znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Z uwagi na konstrukcję podatku od towarów i usług, podatek ten jest z punktu widzenia jego podatników neutralny, gdyż pełnią oni jedynie rolę płatników, przerzucając jego ekonomiczny ciężar na kolejnych nabywców, czyli finalnie na konsumentów. Możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związana jest jednak z wykonaniem przez podatnika takich czynności, które podlegają ustawie o podatku od towarów i usług, natomiast jeśli dana czynność ustawie tej nie podlega, to nie powstaje ani obowiązek w zakresie podatku należnego, ani uprawnienie w zakresie podatku naliczonego.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Art. 88 ustawy określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust.3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast w myśl art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Powyższe oznacza, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze, jednak transakcja nie podlega opodatkowaniu. Jednocześnie z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360).

W myśl art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Jak stanowi art. 196 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 196 § 2 ustawy Kodeks cywilny:

Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu.

Na mocy art. 198 ustawy Kodeks cywilny:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Zauważenia w tym miejscu wymaga, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1. Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

§ 2. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 Kodeksu cywilnego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przepis art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, że:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 3, pkt 4 i pkt 5 ustawy:

Faktura powinna zawierać:

3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;

4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;

5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b.

Z ww. uregulowań wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać imię i nazwisko lub nazwy podatnika/sprzedawcy i nabywcy, ich adresy. Faktura winna zawierać dane nabywcy towaru lub usługi i tym samym dokumentować rzeczywiste zdarzenia gospodarcze, a jako wystawca i nabywca powinni widnieć faktyczni uczestnicy transakcji. Każdorazowo należy ustalić więc nabywcę towaru lub usługi, który winien wynikać z zawartej umowy.

Należy podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział.

Faktury są dokumentem o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Oznacza to, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku.

Zatem faktura jest dokumentem potwierdzającym wykonanie pewnej usługi lub dostawy towaru, uprawniającym (po spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów prawa) podmiot, dla którego jest wystawiona (nabywcę), do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan pozarolniczą działalność gospodarczą. Pana głównym obszarem działalności jest szeroko rozumiane budownictwo. Jest Pan czynnym podatnikiem podatku VAT. Prowadzi Pan wyłącznie działalność opodatkowaną podatkiem VAT. W dniu 02.03.2021 r. nabył Pan w ramach wspólności majątkowej nieruchomość składającą się z działek nr …i nr ………. Ww. działki kupił Pan za pieniądze pochodzące z majątku wspólnego, z Pana żoną ……. W cenie brutto zawarty jest podatek VAT 23%, w związku z czym sprzedawca wystawił na ww. działki fakturę. Jako nabywcę wskazał: …..Na każdej z tych działek chce Pan wybudować dom mieszkalny jednorodzinny oraz sprzedać potencjalnym Klientom stosując stosowną stawkę podatku VAT należnego. Wszystko to będzie Pan wykonywać w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Pana żona nie jest czynnym podatnikiem VAT, jak również nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej. Powyższe działki będą zatem przeznaczone wyłącznie do działalności opodatkowanej. Taki był cel ich zakupu. Działki nie będą wykorzystywane na cele prywatne.

Jak już zaznaczono, prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury uzależnione jest nie tylko od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy, ale również od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Należy w tym miejscu nadmienić, że wskazany art. 88 ustawy, nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury zawierającej błędne oznaczenie nabywcy czy błędny numer NIP nabywcy lub jego brak (oczywiście w sytuacji, gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Niemniej, w przypadku udokumentowania zakupu fakturą zawierającą błędne oznaczenie nabywcy, zasadnym jest, co do zasady, skorygowanie tego błędu, co jednak nie uniemożliwia dokonania odliczenia podatku naliczonego na zasadach i w terminach wskazanych przepisami prawa. W przepisie art. 88 nie wskazano bowiem, że takie nieprawidłowości stanowią o braku prawa do odliczenia.

Jak wskazano wyżej, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów prowadzonej działalności gospodarczej przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to jeden z nich korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

W rozpatrywanej sprawie warunek ten zostanie spełniony, gdyż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a nabyte działki nr …… i nr ………. będą przeznaczone wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej i będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych, tj. opodatkowanej podatkiem VAT sprzedaży jednorodzinnych domów mieszkalnych.

Tym samym, skoro działki nr ….. i nr ……. (pomimo, że stanowią majątek wspólny małżonków) zostały nabyte do wspólnego majątku i będą wykorzystywane wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, to – przy założeniu, że nie wystąpią okoliczności wymienione w art. 88 ustawy – przysługuje Panu prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego z faktury dokumentującej zakup działek nr …….i nr ………. (pomimo, że na fakturze oprócz Pana danych znajdują się również dane Pana małżonki).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnośnie powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Jednocześnie należy wskazać, iż analiza załączników dołączonych do wniosku o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem tut. Organ nie jest uprawniony do oceny załącznika dołączonego do wniosku, a niniejszą interpretację wydano jedynie w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).