Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) transakcji sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej oraz jest prawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej oraz dokumentowania tej transakcji fakturą VAT.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

6 maja 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 6 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie:

· braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej,

· zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej

· dokumentowania tej transakcji fakturą VAT.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 czerwca 2022 r. (wpływ 27 czerwca 2022 r.) oraz pismem z 28 czerwca 2022 r. (wpływ 28 czerwca 2022 r.).

W dniu 4 lipca 2022 r. uzupełnił Pan ponownie wniosek o doprecyzowanie opisu sprawy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w (…) na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. 2021 poz. 685, z późn. zm., powoływana dalej jako ustawa o VAT) wykonując czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego jest płatnikiem podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji. W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko X sp. z o.o. Komornik wszczął egzekucję z nieruchomości gruntowej zabudowanej, położonej w miejscowości (…), oznaczonej nr ewid. Działki 4, dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczysta o nr (…). Nieruchomość o powierzchni (…) ha, zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym. Dojazd drogą gruntową przez działkę nr ewid. 5 (…), na której została ustanowiona służebność przejazdu, przechodu oraz przeprowadzenia mediów. Działka posiada przyłącza wody i energii elektrycznej. Budynek mieszkalny – jednorodzinny, parterowy z nieużytkowym poddaszem, niepodpiwniczony wybudowany w 2004 r. Budynek w stanie surowym, niezamieszkały. Powierzchnia zabudowy 113,00 m2. Powierzchnia użytkowa 93,09 m2. Budynek gospodarczy – o powierzchni zabudowy 33,00 m2, powierzchni użytkowej 23,00 m2 wybudowany ok. 2004 r. Dla terenu, na których znajduje się nieruchomość brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z ustaleniami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy (…)", zatwierdzonego uchwałą Rady Gminy (…), działka nr ewid. 4 oznaczona jest jako „tereny zabudowy zagrodowej preferowane do zabudowy letniskowej”. Zgodnie z rejestrem gruntów klasa użytków: Br-RV – 0,2332 ha, Br-RVI – 0,0425 ha, RVI – 0,1934 ha. Dłużnik nabył nieruchomość na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (…) z dnia (…) kwietnia 2016 r., sygn. akt (…) o przysądzeniu własności. Nieruchomość zabudowana była budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym. Nabycie nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Nieruchomość nie służyła do prowadzenia działalności gospodarczej. Po nabyciu nieruchomości nie były dokonywane żadne nakłady zmierzające do zwiększenia wartości nieruchomości (dotyczy to działki i budynku). Nieruchomość nie była i nie jest udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych ani odpłatnie ani nie odpłatnie. Dłużniczka – zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu - nie prowadzi działalności gospodarczej. Dłużniczka nie jest podatnikiem VAT, została wykreślona z rejestru na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy o VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu sprawy:

Postępowanie egzekucyjne prowadzone jest przeciwko X sp. z o.o., tzn. że X sp. z o.o. jest dłużnikiem.

Zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu X sp. z o.o. (`(...)`)(dalej powoływany jako prezes zarządu) X sp. z o.o. w żaden sposób nie wykorzystywała i nie będzie wykorzystywała nieruchomości.

Zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu nieruchomość nie jest wprowadzona do środków trwałych zgodnie z ustawą o podatku dochodowym.

Prezes zarządu nie ma wiedzy, czy doszło do zakończenia budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego i czy zakończenie budowy zostało zgłoszone lub została wydana decyzja o pozwoleniu na użytkowanie. X sp. z o.o. nie dokonywała tych czynności. Zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu X sp. z o.o. nie zamierza zakończyć budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego i przystąpić do ich użytkowania.

Komornik zwrócił się do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w (…) i Starostwa Powiatowego w (…) o udzielenie informacji czy doszło do zakończenia budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego i czy zakończenie budowy zostało zgłoszone lub została wydana decyzja o pozwoleniu na użytkowanie, w przypadku pozytywnej odpowiedzi kto tego dokonał i kiedy. Z uwagi na krótki termin do uzupełnienia braków nie było możliwości uzyskania tych informacji. Niezwłocznie po ich uzyskaniu Komornik wyśle dodatkowe wyjaśnienia.

Zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu X sp. z o.o. nie ponosiła wydatków na ulepszenie lub przebudowę budynków (dotyczy mieszkalnego i gospodarczego) w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tych obiektów. Prezes zarządu nie ma wiedzy, czy takie wydatki ponosił poprzedni właściciel.

Komornik uzyskał wszystkie, przedstawione we wniosku oraz przedmiotowym piśmie, informacje od prezesa zarządu X sp. z o.o. (…), który na podstawie art. 761 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz.U. 2021 poz. 1805, z późn. zm., powoływana dalej jako k.p.c.), udzielił wyjaśnień do protokołu oraz ustalił w toku czynności opisu i oszacowania nieruchomości. Fakt wykreślenia dłużnika z rejestru VAT ustalił Komornik na podstawie odpowiedzi uzyskanej od Naczelnika (…) Urzędu Skarbowego w (…). Komornik zwrócił się o udzielenie informacji do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w (…) i Starostwa Powiatowego w (…).

Komornik oświadcza, że budynek mieszkalny jednorodzinny i budynek gospodarczy są budynkami w rozumieniu ustawy prawo budowlane.

Starosta (…) poinformował, że po wnikliwej analizie posiadanych rejestrów archiwalnych: zgłoszeń zakończenia budowy i przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego oraz wydanych decyzji pozwoleń na budowę do roku 2004, brak jest dokumentacji potwierdzającej zakończenie budowy, oddania do użytkowania oraz udzielenia pozwolenia na budowę budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonych na nieruchomości gruntowej oznaczonej nr ewid. działki 4, położonej w m. (…) gm. (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (…). Od dnia 11 lipca 2003 r. kompetencje w zakresie zawiadomień o zakończeniu budowy i decyzji na użytkowanie przejął Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w (…).

Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w (…) poinformował, że w swoich rejestrach nie odnotował wydania pozwolenia na użytkowanie czy przyjęcia zgłoszenia zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonych na nieruchomości gruntowej oznaczonej nr ewid. działki 4, położonej w m. (…) gm. (…), dla której Sąd Rejonowy w (…) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o nr (…).

Pytanie

1. Czy planowana sprzedaż licytacyjna nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług?

2. W przypadku uznania, że będzie opodatkowana tym podatkiem to czy będzie zwolniona z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT?

3. Czy w sytuacji uznania, że dostawa będzie korzystała ze zwolnienia to Komornik zobowiązany będzie do wystawienia faktury?

Pana stanowisko w sprawie

W zakresie pierwszego pytania:

Uwzględniając stan prawny w zakresie podatku od towarów i usług, a także mając na uwadze poprawność realizacji obowiązków podatkowych komornika sądowego jako płatnika podatku od towarów i usług Komornik Sądowy (…) uważa, że sprzedaż licytacyjna nieruchomości nie będzie stanowiła czynności wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, zatem nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT – podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma zatem na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem „podatnika” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT – przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Towarami – według art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Tak więc, w świetle przytoczonych powyżej przepisów, zarówno grunt, jak i budynek spełniają definicję towaru określoną w art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż traktowana jest jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie ma więc charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Przy czym, w świetle przytoczonych wyżej przepisów status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany co do zasady za podatnika podatku od towarów i usług. Właściwym zatem jest wykluczenie osób z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W ocenie komornika dostawa ww. nieruchomości będzie następowała z majątku prywatnego spółki.

W zakresie drugiego pytania:

W sytuacji jednak gdy dostawa nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie zwolniona na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowali lub ich części, z wyjątkiem gdy: dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim lub pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie, według art. 2 pkt 14 ustawy o VAT, rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wbudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym. Nieruchomość nigdy nie służyła do prowadzenia działalności gospodarczej. Budynek mieszkalny jest w stanie surowym. Zgodnie z oświadczeniem prezesa zarządu nieruchomość nie była użytkowana. W ocenie komornika nie doszło do pierwszego zasiedlenia.

W przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, możliwe jest badanie przesłanek zwolnienia z pkt 10a tego przepisu.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10, pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Nabycie nieruchomości przez dłużnika nie było opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Dłużnik po nabyciu nieruchomości nie dokonywał żadnych nakładów na jej ulepszenie. Tym samym dostawa będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowali trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowali z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Tym samym dostawa gruntu będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług tak jak budynek na nim posadowiony.

W zakresie trzeciego pytania:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy o VAT podatnik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Dalej zgadnie art. 106c pkt 2 ustawy o VAT komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, wystawiają faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika.

W ocenie Komornika w przypadku sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, faktura powinna zostać wystawiona na żądanie nabywcy (art. 106b ust. 3 ustawy).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest:

· nieprawidłowe w części dotyczącej braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej

· prawidłowe w części dotyczącej zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej oraz dokumentowania tej transakcji fakturą VAT.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2022 r. poz. 479) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości zarówno gruntowych jak i zabudowanych dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego, uwzględniając definicję działalności gospodarczej, należy stwierdzić, że dostawa towarów będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług tylko w sytuacji, gdy dokonana zostanie przez podmiot o statusie podatnika, który będzie działał w takim charakterze w odniesieniu do tej konkretnie czynności. Natomiast dla stwierdzenia, że dla danej transakcji podmiot jest podatnikiem podatku od towarów i usług, konieczne jest prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z wniosku wynika, że Dłużnikiem jest (`(...)`) Spółka z o.o. Komornik wszczął egzekucję z nieruchomości gruntowej zabudowanej, położonej w miejscowości (…) gm. (…), oznaczonej nr ewid. działki 4. Nieruchomość o powierzchni (…) ha, zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym. Dłużnik nie jest podatnikiem VAT, został wykreślony z rejestru na podstawie art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy o VAT.

W tak przedstawionym opisie sprawy Pana wątpliwości sprowadzają się do ustalenia, czy planowana sprzedaż licytacyjna nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług oraz czy czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W rozpatrywanej sprawie na wstępie należy wskazać, że analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży ww. nieruchomości należy uznać Dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Zbycie nieruchomości opisanej w złożonym wniosku nastąpi w ramach rozporządzania majątkiem należącym do Spółki z o.o. W przypadku majątku Spółki trudno wskazywać na majątek prywatny takiego podmiotu.

W związku z powyższym nie możemy zgodzić się z Panem, że dostawa nieruchomości będzie następowała z majątku prywatnego spólki.

W konsekwencji, dostawa przez Pana nieruchomości należącej do Spółki w trybie egzekucji będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do dalszych Pana wątpliwości należy zauważyć, że przepisy ustawy oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów mogące mieć zastosowanie w przedmiotowej sprawie zostały określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy, zawierających zwolnienie dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających określone w tych przepisach warunki.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim;

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z przepisem art. 2 pkt 14 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu – rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli natomiast nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle bądź ich części, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W niniejszej sprawie, aby dostawa nieruchomości korzystała ze zwolnienia od podatku VAT należy zbadać, czy względem budynku mieszkalnego i budynku gospodarczego posadowionego na gruncie nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres czasu upłynął od tego momentu.

Z opisu sprawy wynika, że działka nr 4 zabudowana jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i budynkiem gospodarczym. Budynek mieszkalny – jednorodzinny, parterowy z nieużytkowym poddaszem, niepodpiwniczony wybudowany został w 2004 r. Budynek w stanie surowym, niezamieszkały. Budynek gospodarczy wybudowany został ok. 2004 r. Budynki znajdujące się na działce stanowią budynki w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. Spółka w żaden sposób nie wykorzystywała i nie będzie wykorzystywała nieruchomości zabudowanej. Nieruchomość nie była i nie jest udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych ani odpłatnie ani nieodpłatnie. Prezes zarządu Spółki nie ma wiedzy, czy doszło do zakończenia budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego i czy zakończenie budowy zostało zgłoszone lub została wydana decyzja o pozwoleniu na użytkowanie. Spółka nie dokonywała tych czynności. Spółka nie zamierza zakończyć budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego i przystąpić do ich użytkowania. W rejestrach Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w (…) nie odnotował wydania pozwolenia na użytkowanie czy przyjęcia zgłoszenia zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku gospodarczego i budynku mieszkalnego jednorodzinnego położonych na nieruchomości gruntowej oznaczonej nr działki 4.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy i powołane wyżej przepisy należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do pierwszego zasiedlenia, gdyż budynki znajdujące się na działce (mieszkalny jak i gospodarczy) nigdy nie zostały oddane do użytkowania. Wobec tego dostawa budynku mieszkalnego jednorodzinnego i budynku gospodarczego posadowionego na działce nr 4 nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie nie zaistnieją przesłanki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy dla sprzedaży budynku mieszkalnego jednorodzinnego i gospodarczego, należy rozpatrzyć warunki do zastosowania zwolnienia od podatku dla dostawy tej nieruchomości na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Dłużnik przedmiotową nieruchomość nabył na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w (…) z dnia (…) kwietnia 2016 r. o przysądzeniu własności. Nabycie nieruchomości nie było opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Tym samym, Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z tym nabyciem. Spółka nie ponosiła wydatków na ulepszenie lub przebudowę budynków (dotyczy mieszkalnego i gospodarczego) w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej tych obiektów.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że zostały spełnione warunki uprawniające do zwolnienia od podatku VAT sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W konsekwencji – zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy – sprzedaż gruntu, na którym znajdują się budynki opisane powyżej, również będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.

Podsumowując, sprzedaż budynków (mieszkalnego i gospodarczego) posadowionych na działce nr 4 wraz z przynależnym gruntem będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W związku z powyższym dalsza analiza zwolnień ww. czynności – wynikająca z przepisów art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy – jest bezzasadna.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

Kolejne Pana wątpliwości dotyczą wskazania, czy w sytuacji gdy dostawa będzie korzystała ze zwolnienia to Komornik zobowiązany będzie do wystawienia faktury.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak wynika z powyższego fakturę wystawia się w celu udokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle art. 106b ust. 3 ustawy,

Na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,z wyjątkiem:

a. czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4,

b. czynności, o których mowa w art. 106a pkt 3 i 4,

1a. otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, z wyjątkiem:

a. przypadku, gdy zapłata dotyczy czynności, o których mowa w art. 19a ust. 1b i ust. 5 pkt 4 oraz art. 106a pkt 3 i 4,

b. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118

– jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Na mocy przepisu art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 106c ustawy:

Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Jak rozstrzygnięto powyżej, będzie Pan jako komornik dokonywał transakcji sprzedaży nieruchomości zabudowanej należącej do Dłużnika (Spółki), która będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Ustawodawca nie nakłada obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT, chyba że wystąpią przesłanki wskazane w art. 106b ust. 3 ustawy, tj. osoba ta (nabywca) wystąpi w przewidywanym w przepisie terminie z żądaniem wystawienia faktury.

Podsumowując, nie będzie miał Pan obowiązku wystawienia faktury dokumentującej sprzedaż zwolnioną od podatku VAT (sprzedaż nieruchomości zabudowanej) jednakże n****a żądanie nabywcy będzie Pan zobowiązany wystawić taką fakturę, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Tym samym Pana stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Należy wskazać, że wydana interpretacja dotyczy wyłącznie podatku od towarów i usług w zakresie:

· braku opodatkowania podatkiem VAT transakcji sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej,

· zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy sprzedaży w drodze licytacji egzekucyjnej nieruchomości zabudowanej

· dokumentowania tej transakcji fakturą VAT.

W związku z tym, że wycofał Pan pytanie dotyczące określenia wysokości stawki podatku VAT dla dostawy nieruchomości, to w tym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).