0111-KDIB3-1.4012.307.2022.2.ICZ

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług:

Ø w kwestii objętej pytaniem nr 1 – w części jest prawidłowe a w części nieprawidłowe;

Ø w kwestii objętej pytaniem nr 2 – w części jest prawidłowe a w części nieprawidłowe;

Ø w kwestii objętej pytaniem nr 3 – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

26 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od towarów i usług kwestii:

- Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, prawidłowe jest zastosowanie Rabatu pośredniego dla Dealerów i dla X, czy w związku z tym Rabaty pośrednie udzielane przez Spółkę Dealerom i X stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT (podatek od towarów i usług) i czy w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz Dealerów i na rzecz APH, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową, niezależnie od ewentualnie udzielonych Dealerom i APH bezpośrednich rabatów potransakcyjnych?

- Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, Rabaty pośrednie udzielane przez Wnioskodawcę do PSD, niebędących bezpośrednimi kontrahentami Wnioskodawcy, stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT o wartość Rabatów pośrednich udzielonych PSD, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawił notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług?

- Jaka powinna być forma dokumentowania Rabatu pośredniego i jaką metodą należy je obliczać?

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest producentem płytek ceramicznych i innych materiałów budowlanych. Wprowadzając na rynek swoje wyroby korzysta z różnych kanałów dystrybucji, w tym zawiera umowy z przedsiębiorcami pełniącymi rolę dystrybutorów („Dealerzy”).

Dealerzy nabywają od Wnioskodawcy wyroby celem ich dalszej odsprzedaży, między innymi do innych przedsiębiorców określanych przez Wnioskodawcę jako Autoryzowani Przedstawiciele Handlowi („APH”) oraz Punkty Sprzedaży Detalicznej („PSD”).

Wnioskodawca sprzedaje bezpośrednio swoje wyroby także do APH, nie sprzedaje ich natomiast bezpośrednio do PSD.

Celem intensyfikacji obrotu produkowanymi przez siebie wyrobami Wnioskodawca zamierza wprowadzić mechanizm zachęcający Dealerów, APH i PSD do preferowania oferty produktowej Wnioskodawcy, co w ocenie Wnioskodawcy przyczyni się do zwiększenia obecności wyrobów Wnioskodawcy na rynku i większego obrotu nimi.

Mechanizm ten częściowo polegać będzie na konstrukcji rabatu bezpośredniego, a częściowo na konstrukcji rabatu pośredniego udzielanego przez Wnioskodawcę Dealerom, APH i PSD i przedstawia się następująco:

1. W przypadku Dealerów, Wnioskodawca pod warunkiem realizacji określonego w umowie poziomu obrotów, udzieli Dealerowi bezpośredniego rabatu potransakcyjnego, dokumentowanego fakturą korygującą (fakturami korygującymi), w tym uproszczoną fakturą korygującą (uproszczonymi fakturami korygującymi), jeżeli spełnione zostaną warunki przewidziane w art. 106j ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Bezpośredni rabat potransakcyjny dotyczyć będzie wyłącznie dostaw towarów zrealizowanych przez Wnioskodawcę do Dealera w uzgodnionym umownie okresie rozliczeniowym (najczęściej będzie to kwartał kalendarzowy). Podstawa bezpośredniego rabatu potransakcyjnego korygowana będzie o kwoty wynikające z faktur korygujących dokumentujących np. zwroty towarów lub obniżki cen z powodu wad jakościowych wyrobów lub poprawiających błędy w fakturach pierwotnych wystawionych w okresie rozliczeniowym. Tak ustalona podstawa rabatu bezpośredniego zostanie pomnożona przez uzgodniony wskaźnik procentowy.

Ponieważ zamiarem Wnioskodawcy, jak wskazano wyżej, jest spowodowanie zwiększenia obecności oferowanych wyrobów na rynku, Dealer upoważniony będzie także do Rabatu pośredniego, podstawą obliczenia którego będzie wysokość odsprzedaży towaru zakupionego przez Dealera od Wnioskodawcy do wybranych (określonych w umowie łączącej Wnioskodawcę i Dealera) APH i PSD oraz o wysokość odsprzedaży tego towaru w salonach detalicznych Dealerów. Podstawa Rabatu pośredniego korygowana będzie o kwoty wynikające z wystawionych przez Dealera nabywcom (APH, PSD, klientom w salonach detalicznych Dealera) faktur korygujących wystawionych w okresie rozliczeniowym, dokumentujących np. zwroty towarów lub obniżki cen z powodu wad jakościowych wyrobów lub poprawiających błędy w fakturach pierwotnych. Tak ustalona podstawa Rabatu pośredniego zostanie pomnożona przez uzgodniony wskaźnik procentowy.

Zgodnie z umową łączącą Wnioskodawcę z Dealerem, Wnioskodawca ma wgląd w dokumentację zakupową i sprzedażową Dealera dzięki wykorzystaniu dedykowanego oprogramowania komputerowego.

W konsekwencji Wnioskodawca zna nie tylko wartość własnej sprzedaży do Dealera, ale także wartość sprzedaży przez Dealera zakupionych od Wnioskodawcy wyrobów do wybranych APH, PSD oraz w salonach sprzedaży detalicznej Dealera, a także wartość ewentualnych korekt tej sprzedaży. Podstawa obliczenia Rabatu pośredniego dla Dealera nie powinna być jednak - w skali roku kalendarzowego - wyższa niż wartość wyrobów Wnioskodawcy nabytych bezpośrednio przez Dealera od Wnioskodawcy, a jeżeli okaże się inaczej, podstawa obliczenia Rabatu pośredniego dla Dealera zostanie obniżona w ten sposób, aby była równa wartości wyrobów Wnioskodawcy nabytych bezpośrednio przez Dealera od Wnioskodawcy. Rabat pośredni będzie dokumentowany notą uznaniową wystawioną przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie wystawi Dealerowi faktury korygującej z uwagi na to, że Rabat pośredni przysługuje Dealerowi za odsprzedaż towaru nabytego uprzednio od Wnioskodawcy, a nie za bezpośrednie dostawy towaru od Wnioskodawcy do Dealera (dotyczący tych ostatnich dostaw rabat bezpośredni, jak wskazano wyżej, Wnioskodawca udokumentuje fakturami korygującymi).

Ponieważ Rabat pośredni udzielany jest w związku z transakcjami między Dealerem a osobami trzecimi (APH, PSD, klienci w salonach detalicznych Dealera), a nie między Dealerem a Wnioskodawcą, Rabat pośredni nie wpływa na wartość transakcji (wartość dostawy) między Wnioskodawcą a Dealerem i nie powinien być dokumentowany fakturą korygującą na takich zasadach jak Rabat bezpośredni. Dlatego Wnioskodawca zamierza dokumentować udzielany Dealerowi Rabat pośredni notą księgową (uznaniową). Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Wnioskodawcę i Dealera, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Dodatkowo na wszystkich notach Wnioskodawca będzie wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT. Rabat pośredni powinien obniżać podstawę opodatkowania podatkiem VAT u Wnioskodawcy na takich samych zasadach, jak w przypadku faktur korygujących, tj. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową (przez analogię do art. 29a ust. 10 pkt 1 w zw. z ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług).

Wnioskodawca w chwili wystawienia noty będzie w posiadaniu dokumentacji, z której będzie wynikać, że uzgodnił z Dealerem warunki udzielenia Rabatu pośredniego, będzie w stanie wykazać, że warunki te zostały spełnione, a wystawiona nota księgowa będzie zgodna z posiadaną dokumentacją.

2. W przypadku APH, Wnioskodawca pod warunkiem realizacji określonego w umowie poziomu obrotów udzieli APH bezpośredniego rabatu potransakcyjnego, dokumentowanego fakturą korygującą (fakturami korygującymi), w tym uproszczoną fakturą korygującą (uproszczonymi fakturami korygującymi), jeżeli spełnione zostaną warunki przewidziane w art. 106j ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Podstawą do obliczenia wysokości bezpośredniego rabatu potransakcyjnego dla APH będzie wartość obrotu między Wnioskodawcą a APH w uzgodnionym umownie okresie rozliczeniowym (najczęściej kwartalnie),

Ponieważ zamiarem Wnioskodawcy, jak wskazano wyżej, jest spowodowanie zwiększenia obecności oferowanych wyrobów na rynku, APH upoważniony będzie także do Rabatu pośredniego, podstawą obliczenia którego będzie wartość zakupionych przez APH towarów produkowanych przez Wnioskodawcę od wybranych Dealerów (określonych w umowie łączącej Wnioskodawcę i APH). Podstawa Rabatu pośredniego korygowana będzie o kwoty wynikające z wystawionych przez Dealera względem APH faktur korygujących dokumentujących np. zwroty towarów lub obniżki cen z powodu wad jakościowych wyrobów lub poprawiających błędy w fakturach pierwotnych. Tak ustalona podstawa Rabatu pośredniego zostanie pomnożona przez uzgodniony wskaźnik procentowy. Podkreślić należy, że Wnioskodawca zna nie tylko wartość własnej sprzedaży do APH, ale także wartość sprzedaży (i jej korekt) przez Dealera zakupionych od Wnioskodawcy wyrobów do APH.

Jeżeli APH w danym okresie rozliczeniowym nie dokona zakupów od Wnioskodawcy oraz Dealera na minimalnym, określonym umownie poziomie, prawo do rabatu bezpośredniego ani prawo do Rabatu pośredniego po stronie APH nie powstanie. Jeżeli jednak APH w danym okresie rozliczeniowym nie dokona zakupów od Wnioskodawcy na minimalnym poziomie, ale dokona zakupów od Dealera na minimalnym poziomie, nabędzie prawo do Rabatu pośredniego.

Rabat pośredni będzie dokumentowany notą uznaniową wystawioną przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie wystawi APH faktury korygującej z uwagi na to, że Rabat pośredni udzielany jest w stosunku do wyrobów, które nie zostały bezpośrednio sprzedane przez Wnioskodawcę APH. Dlatego nie jest możliwa korekta kwoty transakcji między stronami. Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Wnioskodawcę i APH, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Dodatkowo na wszystkich notach Wnioskodawca będzie wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT. Rabat pośredni powinien obniżać podstawę opodatkowania podatkiem VAT u Wnioskodawcy na takich samych zasadach, jak w przypadku faktur korygujących, tj. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową (przez analogię do art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług). Wnioskodawca w chwili wystawienia noty będzie w posiadaniu dokumentacji, z której będzie wynikać, że uzgodnił z APH warunki udzielenia Rabatu pośredniego, będzie w stanie wykazać, że warunki te zostały spełnione, a wystawiona nota księgowa będzie zgodna z posiadaną dokumentacją.

3. W przypadku PSD, Wnioskodawca pod warunkiem realizacji przez PSD określonego w umowie poziomu obrotów (tj. zakupu wyrobów Wnioskodawcy od Dealerów) udzieli PSD wyłącznie Rabatu pośredniego, dokumentowanego notą uznaniową wystawioną przez Wnioskodawcę. Wnioskodawca nie wystawi PSD faktury korygującej z uwagi na brak bezpośredniej sprzedaży wyrobów do PSD i wynikający z tego brak możliwości korekty kwoty transakcji między stronami. Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Wnioskodawcę i PSD, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Dodatkowo na wszystkich notach Wnioskodawca będzie wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie Rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT.

Rabat pośredni powinien obniżać podstawę opodatkowania podatkiem VAT u Wnioskodawcy na takich samych zasadach, jak w przypadku faktur korygujących, tj. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową (przez analogię do art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług). Wnioskodawca w chwili wystawienia noty będzie w posiadaniu dokumentacji, z której będzie wynikać, że uzgodnił z APH warunki udzielenia Rabatu pośredniego, będzie w stanie wykazać, że warunki te zostały spełnione, a wystawiona nota księgowa będzie zgodna z posiadaną dokumentacją.

Podstawą do obliczenia wysokości Rabatu pośredniego dla PSD będzie wyłącznie wartość obrotu między Dealerami wskazanymi w umowie między Wnioskodawcą a PSD (wartość zakupów PSD od Dealera) w uzgodnionym umownie okresie rozliczeniowym (najczęściej miesiąc). Podstawa Rabatu pośredniego korygowana będzie o kwoty wynikające z faktur korygujących, wystawionych przez Dealerów dla PSD, dokumentujących np. zwroty towarów lub obniżki cen z powodu wad jakościowych wyrobów lub poprawiających błędy w fakturach pierwotnych. Tak ustalona podstawa Rabatu pośredniego zostanie pomnożona przez uzgodniony wskaźnik procentowy.

Pytania w zakresie podatku od towaru i usług (oznaczone jak we wniosku)

Pytanie 1:

Czy w powyższym zdarzeniu przyszłym, prawidłowe jest zastosowanie Rabatu pośredniego dla Dealerów i dla APH, czy w związku z tym Rabaty pośrednie udzielane przez Spółkę Dealerom i APH stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i czy w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz Dealerów i na rzecz APH, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową, niezależnie od ewentualnie udzielonych Dealerom i APH bezpośrednich rabatów potransakcyjnych?

Pytanie 2:

Czy w powyższym zdarzeniu przyszłym, Rabaty pośrednie udzielane przez Wnioskodawcę do PSD, niebędących bezpośrednimi kontrahentami Wnioskodawcy, stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT o wartość Rabatów pośrednich udzielonych PSD, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawił notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług?

Pytanie 3:

Jaka powinna być forma dokumentowania Rabatu pośredniego i jaką metodą należy je obliczać?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT) podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast zgodnie z art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen (rabatów). W sytuacji, gdy rabat udzielony jest bezpośredniemu odbiorcy sytuacja jest jasna - sprzedawca wystawia fakturę korygującą, zmniejszając tym samym cenę. Udzielenie rabatu bezpośredniego skutkuje u Wnioskodawcy zmniejszeniem podstawy opodatkowania i podatku należnego. Wobec tego Wnioskodawca udzielający rabatu bezpośredniego kontrahentowi, na rzecz którego dokonał dostawy towarów jest zobowiązany do wystawienia faktury korygującej, a nabywca w oparciu o tę fakturę zmniejsza kwotę wcześniej odliczonego podatku naliczonego. Obowiązek wystawienia faktury korygującej przez podmiot udzielający rabatu wynika z przepisu art. 106j ust. 1 ustawy o VAT. Zasady przypisywania faktur korygujących do okresów rozliczeniowych w podatku VAT określa art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, przewidując, że obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się co do zasady w miesiącu wystawienia faktury korygującej (jeżeli spełnione są określone w tym przepisie warunki).

Jeżeli rabat ma charakter pośredni (nie jest udzielany bezpośredniemu nabywcy, ale kolejnemu w łańcuchu dostaw podmiotowi, czyli PSD, względnie jest udzielany APH, ale nie w związku z transakcją dostawy wyrobów między Wnioskodawcą a APH, lecz w związku z dokonywaniem przez APH nabyć u Dealerów), wystawienie faktury korygującej nie jest możliwe.

Kwestia udzielania rabatów pośrednich została rozstrzygnięta przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości (obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) już w latach 90-tych. W wyroku z 24 października 1996 r. w sprawie C-317/94 Elida Gibbs Trybunał uznał, że podstawą opodatkowania dla producenta jest cena, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość kwot zwróconych ostatecznym nabywcom towarów. Stanowisko to zostało również potwierdzone w wyroku z 15 października 2002 r. w sprawie C-427/98 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Federalnej Niemiec. Na przytoczone powyżej wyroki powoływał się Naczelny Sąd Administracyjny, który, między innymi w wyroku z 13 kwietnia 2010 r. o sygnaturze I FSK 600/09 uznał, że: "Udzielenie przez podatnika rabatu cenowego, nie bezpośredniemu jego kontrahentowi, lecz kolejnemu odbiorcy w łańcuchu dystrybucji jego towaru,

stanowi dla tego podatnika podstawę do obniżenia swojego obrotu o kwotę udzielonego rabatu, jeżeli jest on udokumentowany dowodem księgowym w rozumieniu przepisów ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (`(...)`), np. notą księgową".

Sposób dokumentowania rabatu pośredniego potwierdza m.in. stanowisko zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 lipca 2018 r. (0114- KDIP4.4012.292.2018.2.MP), w której czytamy: "Przepisy krajowe nie określają dokumentu, na podstawie, którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, jednak nic nie wskazuje, że nie może nim być np. nota księgowa (uznaniowa). W konsekwencji, wystawiona nota, będzie pisemnym dokumentem, który w świetle regulacji prawnych umożliwi udokumentowanie rabatu. Zatem, udzielane przez podatnika rabaty pośrednie będące przedmiotem wniosku mogą być dokumentowane wystawioną przez podatnika na konkretnego odbiorcę pośredniego notą uznaniową."

W orzecznictwie sądowym oraz w interpretacjach indywidualnych przyjmuje się, że rabaty pośrednie nie mogą być dokumentowane fakturami korygującymi i że w związku z tym należy je dokumentować księgowymi notami uznaniowymi (zob. np. wyrok NSA z 13 kwietnia 2010 r., I FSK 600/09; interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 9 sierpnia 2017 r., 0113-KDIPT1-1.4012.326. 2017.2.MW).

Wartość przyznanego Rabatu pośredniego należy uznać za wartość brutto i obliczyć metodą „w stu" kwotę podatku należnego. Prawidłowość tego stanowiska potwierdza NSA wskazując, że "nota otrzymana od producenta, potwierdzająca premię udzieloną skarżącej, dotyczy konkretnego towaru nabytego wcześniej na podstawie faktur wystawionych przez dystrybutora - co z łatwością można zidentyfikować. Należy stwierdzić, iż dokumentuje ona rabat, czyli obniżenie ceny tego towaru, zatem w konsekwencji otrzymanie rabatu powinno prowadzić do obniżenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących dostawę towarów dokonaną przez dystrybutora na rzecz skarżącej spółki" (wyr. NSA z 28 sierpnia 2015 r., sygn. I FSK 1281/14).

Podobnie wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 17 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.300.2018.1.AK0, a także z 3 lipca 2018 r., nr 0114-KDIP4.4012.292.2018.2.MP.

W drugiej z tych interpretacji organ podatkowy stwierdził: « (`(...)`) podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę. Zatem wypłacany rabat pośredni wpływa na jej ostateczną wysokość. Skoro obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedane Produkty Wnioskodawcy, która jest kwotą brutto, to i kwota rabatu pośredniego powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą "w stu") podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę VAT należnego. (`(...)`)"

W interpretacji indywidualnej z dnia 21 stycznia 2022 roku (0111-KDIB3-1.4012.932.2021.2.ICZ) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej podzielił pogląd, że wystawienie faktury korygującej w sytuacji udzielenia opustu/obniżki ceny może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w rzeczywistej transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury. Nie można wystawić faktury korygującej w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury. Przepisy nie określają dokumentu, na podstawie którego podatnik udzielający rabatu może ten rabat udokumentować. Nie jest tym dokumentem faktura korygująca, zatem może nim być np. nota księgowa. Art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub część zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze. Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania. Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane - podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów. Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Jeżeli chodzi o miesiąc, w którym Wnioskodawca może obniżyć podstawę opodatkowania z tytułu udzielenia Rabatu pośredniego, zastosowanie przez analogię powinien znaleźć art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego treścią, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

W przypadku noty uznaniowej dokumentującej Rabat pośredni, obniżenia podstawy opodatkowania Wnioskodawca powinien dokonać za okres rozliczeniowy (miesiąc), w którym Wnioskodawca wystawił notę uznaniową, pod warunkiem że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, że uzgodnił on z kontrahentem warunki obniżenia podstawy opodatkowania określone w nocie uznaniowej oraz warunki te zostały spełnione, a nota uznaniowa ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

Powyższe wpływa także na sposób rozliczenia Rabatu pośredniego na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: zgodnie z art. 12 ust. 3j tej ustawy, jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

W związku z powyższym Wnioskodawca powinien zmniejszyć przychód podatkowy w dacie wystawienia noty uznaniowej dla odpowiednio Dealera, APH i PSD.

Reasumując:

Pytanie 1:

Rabaty pośrednie udzielane przez Wnioskodawcę Dealerom i APH stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz Dealerów i na rzecz APH, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawił notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, niezależnie od udzielonych Dealerom i APH bezpośrednich rabatów potransakcyjnych.

Pytanie 2:

Rabaty pośrednie udzielane przez Wnioskodawcę do PSD, które nie są bezpośrednimi kontrahentami Wnioskodawcy, stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z ich udzieleniem Wnioskodawca jest uprawniony do obniżenia podstawy opodatkowania VAT o wartość Rabatów pośrednich udzielonych PSD, w rozliczeniu za okres, w którym Wnioskodawca wystawił notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytanie 3:

Rabaty pośrednie należy dokumentować notą uznaniową i obliczać metodą „w stu”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe, w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT:

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy:

podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

W myśl art. 29a ust. 7 ustawy:

podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zgodnie z art. 29a ust. 10 ww. ustawy:

podstawę opodatkowania obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;

2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;

3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;

4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

W myśl art. 29a ust. 13 ww. ustawy:

w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił fakturę korygującą, pod warunkiem że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji wynika, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz warunki te zostały spełnione, a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją. W przypadku gdy w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, podatnik nie posiada dokumentacji, o której mowa w zdaniu pierwszym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje za okres rozliczeniowy, w którym dokumentację tę uzyskał.

Zgodnie z art. 29a ust. 14 ustawy o VAT:

przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna.

Szczególnego podkreślenia wymaga fakt, że ani w Dyrektywie 2006/112/WE Rady ani też w ustawie prawodawca nie zdefiniował pojęcia „rabat”, zatem pojęcie to należy interpretować stosując przede wszystkim wykładnię językową. I tak, zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego” (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, str. 825), „rabat” to „zniżka, opust od sumy należnej za towar przyznawany, np. przy kupnie dużej ilości towarów”. Zatem, rabat polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Z okoliczności sprawy wynika, że są Państwo producentem płytek ceramicznych i innych materiałów budowlanych. Wprowadzając na rynek swoje wyroby korzystacją Państwo z różnych kanałów dystrybucji, w tym zawierają Państwo umowy z przedsiębiorcami pełniącymi rolę dystrybutorów - Dealerzy.

Dealerzy nabywają od Państwa wyroby celem ich dalszej odsprzedaży, między innymi do Autoryzowanych Przedstawicieli Handlowych - APH oraz do Punktów Sprzedaży Detalicznej - PSD. Sprzedają Państwo bezpośrednio swoje wyroby także do APH, nie sprzedają ich Państwo bezpośrednio do PSD.

Celem intensyfikacji obrotu produkowanymi przez siebie wyrobami zamierzają Państwo wprowadzić mechanizm zachęcający Dealerów, APH i PSD do preferowania Państwa oferty produktowej.

- W przypadku Dealerów, Dealer upoważniony będzie także do Rabatu pośredniego, podstawą obliczenia którego będzie wysokość odsprzedaży towaru zakupionego przez Dealera od Państwa do wybranych (określonych w umowie łączącej Wnioskodawcę i Dealera) APH i PSD oraz o wysokość odsprzedaży tego towaru w salonach detalicznych Dealerów.

W konsekwencji Rabat pośredni będzie dokumentowany notą uznaniową wystawioną przez Państwa. Państwo nie wystawią Dealerowi faktury korygującej z uwagi na to, że Rabat pośredni przysługuje Dealerowi za odsprzedaż towaru nabytego uprzednio od Państwa, a nie za bezpośrednie dostawy towaru od Państwa do Dealera.

- W przypadku APH upoważnieni będą także do Rabatu pośredniego, podstawą obliczenia będzie wartość zakupionych przez APH towarów produkowanych przez Państwa od wybranych Dealerów (określonych w umowie łączącej Państwa i APH).

Jeżeli APH w danym okresie rozliczeniowym nie dokona zakupów od Wnioskodawcy na minimalnym poziomie, ale dokona zakupów od Dealera na minimalnym poziomie, nabędzie prawo do Rabatu pośredniego.

Rabat pośredni będzie dokumentowany notą uznaniową wystawioną przez Państwa. Państwo nie wystawią APH faktury korygującej z uwagi na to, że Rabat pośredni udzielany jest w stosunku do wyrobów, które nie zostały bezpośrednio sprzedane przez Państwa do APH.

- W przypadku PSD, pod warunkiem realizacji przez PSD określonego w umowie poziomu obrotów (tj. zakupu wyrobów Państwa od Dealerów) udzieli PSD wyłącznie Rabatu pośredniego, dokumentowanego notą uznaniową wystawioną przez Państwa. Państwa nie wystawią PSD faktury korygującej z uwagi na brak bezpośredniej sprzedaży wyrobów do PSD i wynikający z tego brak możliwości korekty kwoty transakcji między stronami. Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Wnioskodawcę i PSD, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Dodatkowo na wszystkich notach Państwo będą wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie Rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT.

Na tle przedstawionego opisu sprawy mają Państwo wątpliwości:

- czy w powyższym zdarzeniu przyszłym, prawidłowe jest zastosowanie Rabatu pośredniego dla Dealerów i dla APH, czy w związku z tym Rabaty pośrednie udzielane przez Spółkę Dealerom i APH stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i czy w związku z ich udzieleniem Państwo są uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz Dealerów i na rzecz APH, w rozliczeniu za okres, w którym wystawią Państwo notę uznaniową,

- czy w powyższym zdarzeniu przyszłym, Rabaty pośrednie udzielane przez Państwa do PSD, niebędących bezpośrednimi kontrahentami Państwa, stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT i w związku z ich udzieleniem są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania VAT o wartość Rabatów pośrednich udzielonych PSD, w rozliczeniu za okres, w którym wystawią Państwo notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług;

- jaka powinna być forma dokumentowania Rabatu pośredniego i jaką metodą należy je obliczać.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy wskazać, że podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy ich przyznanie uwarunkowane jest wykonaniem dodatkowych czynności, czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, itp.

W praktyce występują również sytuacje, w których w zamian za udzielenie premii ma miejsce świadczenie innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym, bądź zobowiązanie się do dokonywania zakupów wyłącznie u wypłacającego premie, czy zobowiązanie się do posiadania pełnego asortymentu towarów kontrahenta, itp. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach.

Zauważyć należy, że obniżka ceny, upust – rabat udzielony w momencie sprzedaży (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota zapłaty należna od nabywcy już go uwzględnia – dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży.

Natomiast, jeżeli obniżenie ceny/udzielenie rabatu ma miejsce po dokonaniu sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wówczas czynność ta wymaga wystawienia faktury korygującej zmniejszającej wartość towarów i usług, zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT:

podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,

2. (uchylony),

3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5. stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury,

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Faktura korygująca stosownie do art. 106j ust. 2 pkt 3 ustawy:

powinna zawierać dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.

Należy wskazać, że wystawienie faktury korygującej w sytuacji udzielenia opustu/obniżki ceny może dotyczyć tylko kontrahentów bezpośrednio uczestniczących w rzeczywistej transakcji potwierdzonej wystawieniem faktury. Nie można wystawić faktury korygującej w sytuacji, kiedy między kontrahentami nie miała miejsca dostawa lub świadczenie usług i w konsekwencji nie było wystawionej faktury.

Należy podkreślić, że „rabat bezpośredni” jest przyznawany bezpośrednio pomiędzy sprzedawcą a nabywcą – stronami umowy kupna-sprzedaży.

Natomiast „rabat pośredni” jest przyznawany kolejnemu podmiotowi (innemu niż nabywca) przez podatnika znajdującego się na początku łańcucha dostaw.

W świetle powołanej wyżej definicji „rabatu pośredniego” należy uznać, że w sytuacji gdy Państwo zamierzają udzielić Rabatu pośredniego na rzecz Dealera w związku z transakcjami, które będą dokonane między Dealerem a osobami trzecimi (APH, PSD, klienci w salonach detalicznych Dealera), nie będziemy mieć do czynienia z pomniejszeniem, czyli odstępstwem od ustalonej ceny towarów przez Dostawcę (Ceramika Paradyż), na rzecz kolejnego odbiorcy w łańcuchu dystrybucji. Należy podkreślić, że Rabaty pośrednie mogą być udzielane i dokumentowane notą uznaniową (księgową) tylko na rzecz konkretnego pośredniego odbiorcy towarów czyli ostatecznych nabywców towarów (APH, PSD).

W omawianym przypadku Dealer nie jest ostatecznym nabywcą towaru, ostatecznym nabywcą towarów jest np. APH.

Wobec powyższego Państwa stanowisko - iż Rabaty pośrednie udzielane przez Państwa Dealerom stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a w związku z ich udzieleniem Państwo są uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz Dealerów, w rozliczeniu za okres, w którym Państwo wystawili notę uznaniową, zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe (zagadnienie objęte pytaniem nr 1).

Dokonując oceny Państwa stanowiska w kwestii udokumentowania czynności udzielenia Rabatu pośredniego na rzecz APH należy wskazać, że z opisu sprawy wynika, iż jeżeli APH w danym okresie rozliczeniowym nie dokona zakupów od Państwa na minimalnym poziomie, ale dokona zakupów od Dealera na minimalnym poziomie, nabędzie prawo do Rabatu pośredniego. Rabat pośredni będzie dokumentowany notą uznaniową wystawioną przez Państwa. Państwo nie wystawią APH faktury korygującej z uwagi na to, że Rabat pośredni udzielany jest w stosunku do wyrobów, które nie zostały bezpośrednio sprzedane przez Państwa do APH. Dlatego nie jest możliwa korekta kwoty transakcji między stronami. Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Wnioskodawcę i APH, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Dodatkowo na wszystkich notach będą Państwo wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT. Rabat pośredni powinien obniżać podstawę opodatkowania podatkiem VAT u Wnioskodawcy na takich samych zasadach, jak w przypadku faktur korygujących, tj. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym Wnioskodawca wystawi notę uznaniową (przez analogię do art. 29a ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług). Wnioskodawca w chwili wystawienia noty będzie w posiadaniu dokumentacji, z której będzie wynikać, że uzgodnił z APH warunki udzielenia Rabatu pośredniego, będzie w stanie wykazać, że warunki te zostały spełnione, a wystawiona nota księgowa będzie zgodna z posiadaną dokumentacją.

Cytowany wyżej przepis art. 29a ust. 10 ustawy wyraźnie wskazuje, że podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, wartość zwrotów towarów, zwrotu całości lub część zapłaty otrzymanej przed dokonaniem sprzedaży (zaliczek), jeśli do sprzedaży nie doszło, wartość zwrotu kwot dotacji, subwencji i innych opłat o podobnym charakterze.

Zatem każda z tych pozycji stanowi odrębną podstawę zmniejszenia podstawy opodatkowania i każda z wymienionych wyżej czynności powoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Powyższe stanowisko jest zgodne z Dyrektywą Rady 2006/112/WE, która w art. 73 oraz 90 ust. 1 określa podstawę opodatkowania, przewidując uprawnienia do jej obniżenia w przypadku każdorazowego, faktycznego zmniejszenia obrotu. Przesłanką wystarczającą dla ustalenia podstawy opodatkowania jest zaistnienie samego faktu zmniejszenia obrotu, bez konieczności wykazywania go w jeden konkretny sposób. Jednocześnie przepisy ustawy, jak i dyrektywy wyraźnie wskazują, że rzeczywiste kwoty rabatów mają być udokumentowane – podatnik powinien przedstawić dowód rzeczywistej kwoty poniesionych kosztów.

Konstrukcja podstawy opodatkowania w ustawie o podatku od towarów i usług, odpowiadająca w swej istocie konstrukcji określonej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady, oparta jest na założeniu proporcjonalności VAT do ceny towarów i usług. Każda bowiem transakcja podlega podatkowi od towarów i usług obliczonemu w sposób proporcjonalny do ceny otrzymanej przez podatnika jako świadczenie wzajemne za dostarczone towary lub usługi z uwzględnieniem stawki, jaka ma zastosowanie do dostawy lub świadczenia takich towarów i usług.

Należy mieć na uwadze, że konstrukcja podstawy opodatkowania pozwala zrealizować fundamentalną zasadę neutralności podatku VAT. Ekonomiczny ciężar podatku VAT, co do zasady, powinien bowiem ponosić konsument, a nie podatnik. W ślad zatem za obniżeniem ceny transakcyjnej w formie rabatu powinno następować obniżenie podstawy opodatkowania tej transakcji, aby zachowana została zasada proporcjonalności podatku VAT do ceny towarów i usług. Jeśli podstawa opodatkowania przewyższa kwotę wynagrodzenia należnego podatnikowi, przynajmniej w części poniesie on ekonomiczny ciężar podatku, co naruszałoby zasadę neutralności tego podatku.

Zwrócił na to uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-317/94 Elida Gibbs, stwierdzając, że podstawą opodatkowania dla producenta jako podatnika musi być kwota odpowiadająca cenie, po jakiej sprzedał on towary hurtownikom lub detalistom, pomniejszona o wartość rabatów, na podstawie których wypłacone zostało wynagrodzenie ostatecznym nabywcom towarów.

Również w sprawie C-427/98 Komisja Europejska przeciwko Republice Federalnej Niemiec, Trybunał dopuścił możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania w wyniku udzielenia przez podatnika rabatu potransakcyjnego nie bezpośredniemu nabywcy towaru, bez konieczności wystawienia faktury korygującej.

W opisanej sprawie w przypadku otrzymania przez APH bezpośrednio od Państwa zwrotu części ceny zakupionych towarów od Dealera, dla APH nastąpi rzeczywiste obniżenie ceny zakupu tych towarów.

Wobec tego w rozpatrywanej sprawie ze względu na brak bezpośrednich transakcji, pomiędzy Państwem a APH, udokumentowanych fakturami, faktu przyznania przez Państwa Rabatu pośredniego nie można potwierdzić fakturą korygującą, tym samym dokumentem potwierdzającym tę czynność może być nota księgowa.

W tej sytuacji podmiotem uprawnionym do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży będą Państwo, bowiem dokonają Państwo sprzedaży ostatecznie po obniżonej cenie, tj. po udzieleniu rabatu.

Należy przy tym wyraźnie wskazać, że rzeczywisty obrót gospodarczy winien mieć odzwierciedlenie w prowadzonej dokumentacji. Do obowiązków uczestników obrotu gospodarczego należy uwiarygodnienie dokonanych transakcji. Podmiot udzielający rabatu powinien posiadać dla celów dowodowych dokumenty świadczące o udzielonym rabacie na rzecz odbiorcy i posiadanie takich dokumentów jest warunkiem potwierdzającym prawo do obniżenia podatku należnego po stronie sprzedawcy, czyli Państwa.

Zatem w sytuacji udzielenia Rabatu pośredniego APH, mają Państwo prawo do korekty podstawy opodatkowania i należnego podatku VAT. W okolicznościach niniejszej sprawy udzielany rabat pośredni stanie się upustem – obniżką (rabatem), o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy.

Reasumując, Rabat pośredni wypłacany przez Państwa na rzecz APH będzie stanowił opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, których udzielenie uprawnia Państwa do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży na podstawie noty księgowej, jednakże w rozliczeniu za okres, w którym Państwo faktycznie dokonają wypłaty Rabatu pośredniego.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest bowiem warunkiem koniecznym dla celu uzyskania prawa do obniżenia podatku należnego w związku z udzieleniem rabatu. Moment wystawienia noty nie może być więc decydujący dla momentu rozliczenia rabatu dla celów podatku VAT przez Państwa. Istotny jest sam fakt fizycznego udzielenia rabatu, czyli dokonania płatności na rzecz Klienta pośredniego - w tym przypadku APH.

Tym samym Państwa stanowisko w kwestii, że Rabaty pośrednie udzielane przez Państwa APH stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a w związku z ich udzieleniem są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz APH – jest prawidłowe (część stanowiska objęta pytaniem nr 1).

Natomiast Państwa stanowisko w kwestii, że mają Państwo prawo do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz APH w rozliczeniu za okres, w którym Państwo wystawią notę uznaniową – jest nieprawidłowe (część stanowiska objęta pytaniem nr 1).

W kwestii udzielenia Rabatu pośredniego przez Państwa na rzecz PSD (kwestia objęta pytaniem nr 2) wskazali Państwo, że w przypadku PSD, Państwo pod warunkiem realizacji przez PSD określonego w umowie poziomu obrotów (tj. zakupu Państwa wyrobów od Dealerów) udzielą PSD wyłącznie Rabatu pośredniego, dokumentowanego notą uznaniową wystawioną przez Państwa. Nie wystawią Państwo - PSD faktury korygującej z uwagi na brak bezpośredniej sprzedaży wyrobów do PSD i wynikający z tego brak możliwości korekty kwoty transakcji między stronami. Noty zawierać będą odpowiednie elementy dokumentu księgowego w myśl ustawy o rachunkowości w tym m.in. dane identyfikujące Państwa i PSD, określenie „udzielony rabat pośredni za okres`(...)`", a także kwotę udzielonego rabatu pośredniego.

Mając zatem powyższe na uwadze należy wskazać, że wypłata przez podmiot stojący na początku łańcucha dostaw Rabatu pieniężnego na rzecz końcowego odbiorcy (nie bezpośredniego kontrahenta podatnika) stanowi w istocie rabat pośredni, którego wypłata powinna skutkować obniżeniem podstawy opodatkowania oraz podatku należnego.

Zatem Rabat pośredni, który będzie wypłacany przez Państwa na rzecz PSD będzie stanowić opusty (obniżki cen) w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy, którego udzielenie będzie Państwa uprawniać do obniżenia podstawy opodatkowania VAT oraz podatku należnego z tytułu dokonywanej sprzedaży.

Ponownie należy wyjaśnić, że wystawienie noty księgowej dokumentującej udzielenie rabatu pośredniego nie jest bowiem warunkiem koniecznym dla celu uzyskania prawa do obniżenia podatku należnego w związku z udzieleniem rabatu. Moment wystawienia noty nie może być więc decydujący dla momentu rozliczenia rabatu dla celów podatku VAT przez Państwa. Istotny jest sam fakt fizycznego udzielenia rabatu, czyli dokonania płatności na rzecz Klienta Pośredniego.

Wobec powyższego, będziecie Państwo uprawnieni do obniżenia podatku należnego i podstawy opodatkowania z tytułu dostaw produktów w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła wypłata rabatu na rzecz Klienta Pośredniego.

Tym samym Państwa stanowisko w kwestii, że Rabaty pośrednie udzielane przez Państwa PSD stanowią rabaty, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, a w związku z ich udzieleniem są Państwo uprawnieni do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz PSD – jest prawidłowe (część stanowiska objęta pytaniem nr 2).

Natomiast Państwa stanowisko w kwestii, że mają Państwo prawo do obniżenia podstawy opodatkowania VAT z tytułu sprzedaży wyrobów na rzecz PSD w rozliczeniu za okres, w którym Państwo wystawią notę uznaniową – jest nieprawidłowe (część stanowiska objęta pytaniem nr 2).

Dodatkowo wskazali Państwo (kwestia objęta pytaniem nr 3), że na wszystkich notach będą wykazywać kwotę brutto (równą wypłaconej kwocie Rabatu pośredniego), kwotę netto rabatu pośredniego (wyliczoną metodą "w stu") i kwotę podatku VAT.

Odnosząc się do tej kwestii, należy wskazać, że kwota Rabatu pośredniego wypłacana przez Państwa na rzecz APH i PSD obniża efektywnie kwotę należną od Dostawcy. Obniżenie to powinno znajdować odzwierciedlenie nie tylko w podstawie opodatkowania, jak i w kwocie podatku należnego, ale również w kwocie podatku naliczonego. Skoro obniżeniu ulega kwota łącznej należności za sprzedane towary, która jest kwotą brutto, zatem i kwota Rabatu powinna być uznana za kwotę brutto, którą należy proporcjonalnie (tzw. metodą „w stu”) podzielić na kwotę podstawy opodatkowania i kwotę VAT należności (i odpowiednio podatku naliczonego).

Wobec tego Państwa stanowisko w kwestii objetej pytaniem nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Ocena prawna Państwa stanowiska w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnieciu.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (oraz z opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r., poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).