Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. „(`(...)`) ”.

Uzupełnili go Państwo pismem z 24 marca 2022 r. (wpływ 29 marca 2022 r.) oraz – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 3 czerwca 2022 r. (wpływ 3 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawcą jest Gmina, która w dniu 26 sierpnia 2020 r. podpisała umowę nr (`(...)`) z Samorządem Województwa (`(...)`) na realizację operacji pn. „(`(...)`) ”.

Realizacja projektu rozpoczęła się 26 sierpnia 2020 r. planowane zakończenie przewidziano na 31 grudnia 2022 r.

Przedmiotem operacji pn: „(`(...)`) ” jest wykonanie:

1. Sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej w Miejscowości 3.

2. Przepompowni P1 w Miejscowości 2, Przepompowni P2 w Miejscowości 2.

3. Przepompowni P1 w Miejscowości 1, przepompowni P2 w Miejscowości 2, przepompowni przydomowej P1/1 - instalacje elektryczne i zasilanie zaliczkowe.

4. Wykonanie nasadzeń drzew.

Celem realizowanej operacji jest zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich, ochrona środowiska naturalnego, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi poprzez budowę ok. 6,9 km kanalizacji sanitarnej i ok. 3,6 km wodociągowej w miejscowościach w Miejscowości 3, Miejscowości 4, Miejscowości 5, Miejscowości 6 w gminie (`(...)`).

Gmina w budżecie ww. operacji wykazała podatek VAT (podatek od towarów i usług) w kosztach kwalifikowalnych.

Na mocy powyższej umowy realizowane będą następujące zadania/etapy:

‒ wykonanie sieci kanalizacji sanitarnej i wodociągowej w Miejscowości 3 - ta część została już wykonana,

‒ wykonanie przepompowni P1 w Miejscowości 1 i przepompowni P2 w Miejscowości 2 - ta część została już wykonana,

‒ wykonanie przepompowni P1 w Miejscowości 1, pompownia P2 w Miejscowości 2, przepompownia przydomowa P1/1 - instalacje elektryczne i zasilanie zaliczkowe – w trakcie realizacji,

‒ wykonanie nasadzeń drzew - w trakcie realizacji.

Wykonawca został wyłoniony w przetargu nieograniczonym na podstawie ustawy PZP. Podmiot działania - Gmina.

W efekcie realizacji operacji zostanie wybudowana sieć kanalizacji grawitacyjnej dla kolonii wiejskiej (`(...)`) i zabudowań (`(...)`), zostanie przebudowana sieć wodociągowa dla kolonii wiejskiej (`(...)`) i zabudowań (`(...)`) łącznie z rurociągiem zasilającym od wsi (Miejscowości 1), sieć kanalizacji tłocznej na odcinku Miejscowości 2 z przyjęciem ścieków z kolonii wiejskiej (`(...)`) i zabudowań (`(...)`) ze skierowaniem ścieków do wybudowanej kanalizacji sanitarnej w Miejscowości 1. W miejscowościach: Miejscowości 3, Miejscowości 4, Miejscowości 5, Miejscowości 6 Gminy zostanie wybudowany zbiorowy system zaopatrzenia w wodę o łącznej długości (`(...)`) km oraz system kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunikacyjnych o łącznej długości (`(...)`) km. Powyższe prace mają przyczynić się do poprawy gospodarki ściekowej, poprawy jakości środowiska i zapobiegnięcia niekontrolowanym zrzutom nieczystości, poprawy jakości wód powierzchniowych, poprawy komfortu życia prowadzącej do zatrzymania spadku liczby mieszkańców Gminy oraz inwestowania na obszarach o najmniejszych perspektywach rozwojowych Polski, poprawy walorów turystycznych Gminy, zabezpieczenia nieprzerwanych dostaw wody, w tym zmniejszenie awaryjności systemu.

Gmina występuje w roli beneficjenta, zamawiającego i pozostanie właścicielem majątku powstałego w ramach projektu. Faktury dokumentujące zakupy towarów i usług nabywanych na potrzeby realizacji operacji wystawiane będą na Gminę i opłacone również przez Gminę.

Gmina nabywając towary i usługi związane z realizacją operacji nie będzie działała w charakterze podatnika.

Nabyte towary i usługi nie będą przez Gminę wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych, generujących podatek należny.

Gmina nie będzie pobierała opłat i nie będzie osiągała dochodu z operacji, która jest przedmiotem wniosku.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

1. Z wybudowanej inwestycji będą korzystać tylko mieszkańcy oraz przedsiębiorcy bez jednostek budżetowych Gminy.
2. Pompownie ścieków będą wykorzystywane przez mieszkańców oraz przedsiębiorców bez jednostek budżetowych Gminy.
3. Świadczone usługi będą płatne na podstawie umów cywilnoprawnych. Obecnie inwestycja pn. „(`(...)`) ” jest w trakcie realizacji. Głównym celem realizacji ww. inwestycji, jest poprawa komfortu życia mieszkańców wsi prowadząca do zatrzymania spadku liczby mieszkańców Gminy oraz inwestowania na obszarach o najmniejszych perspektywach rozwojowych Polski, poprawa walorów turystycznych Gminy, zabezpieczenie nieprzerwanych dostaw wody, w tym zmniejszenie awaryjności systemu.

W przypadku realizowania przez gminy projektów infrastrukturalnych wzrost dobrobytu społeczności objętej skutkami danego przedsięwzięcia nie może być kalkulowany jedynie w oparciu o finansowe koszty i korzyści wyrażane przepływami pieniężnymi. Uwzględnione muszą być także te aspekty oddziaływania przedsięwzięcia, które nie są przedmiotem transakcji rynkowych. Inwestycje użyteczności publicznej nie należą do inwestycji komercyjnych i ich ocena według zasad rynkowych jest wykluczona z tego względu, że prosty rachunek ekonomiczny dyskwalifikowałby każdą taką inwestycję. Inwestycje publiczne nie będą nigdy opłacalne dla prywatnych przedsiębiorców, których podstawowym celem działania jest osiąganie zysku.

Po zakończeniu realizacji projektu właścicielem powstałej sieci wodno-kanalizacyjnej oraz przepompowni będzie Gmina. W zakresie administrowania infrastrukturą, jednostką odpowiedzialną będzie Gmina, jako jednostka zobowiązana do utrzymania infrastruktury. Swoje zadania Gmina wykonywać będzie poprzez spółkę A. Sp. z o. o. powołaną do świadczenia usług kanalizacyjno-wodociągowych.

Wybudowane sieci i przepompownie zostaną dane w nieodpłatne użytkowanie A. Sp. z o. o. (100 % udziałów posiada Gmina), która to będzie ponosiła koszty utrzymania i amortyzacji. Urząd ani Gmina nie będzie wykonywała czynności opodatkowanych.

Pytanie

Czy Gmina będzie miała prawo do odliczenia VAT naliczonego od zakupów i usług dokonywanych w związku z realizacją operacji: „(`(...)`) ”?

Państwa stanowisko w sprawie

Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów i usług dokonywanych w związku z realizacją operacji: „(`(...)`) ”.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku (Dz. U. z 2022 roku poz. 196 ze zm.), nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z kolei art. 86 ust. 1 stanowi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz 124.

Zgodnie z opisem przedstawionym we wniosku realizacja projektu na tym terenie wpłynie na poprawę komfortu życia mieszkańców wsi Miejscowości 3, Miejscowości 4, Miejscowości 5, Miejscowości 6 w Gminie przyczynią się do poprawy gospodarki ściekowej, poprawy jakości środowiska i zapobiegnięcia niekontrolowanym zrzutom nieczystości, poprawy jakości wód powierzchniowych, poprawy komfortu życia prowadzącej do zatrzymania spadku liczby mieszkańców Gminy oraz inwestowania na obszarach o najmniejszych perspektywach rozwojowych Polski, poprawy walorów turystycznych Gminy, zabezpieczenia nieprzerwanych dostaw wody, w tym zmniejszenie awaryjności systemu.

W związku z powyższym zakupy i usługi dokonywane w celu realizacji przedmiotowej operacji nie są dokonywane na rzecz działalności opodatkowanej lecz w celu realizacji przedmiotowego zadania, nie są dokonywane na rzecz działalności opodatkowanej lecz w celu działalności nieopodatkowanej VAT i podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.). W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Ponadto zgodnie z cytowanym art. 86 ust. 1 ustawy, na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.),

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych Gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów towarów i usług dokonywanych w związku z realizacją projektu pn. „(`(...)`) ”.

Jak już powyżej wyjaśniono rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Z okoliczności sprawy wynika, że po zakończeniu realizacji projektu właścicielem powstałej sieci wodno-kanalizacyjnej oraz przepompowni będą Państwo. Swoje zadania będą Państwo wykonywać poprzez spółkę powołaną do świadczenia usług kanalizacyjno-wodociągowych.

Wybudowane sieci i przepompownie zostaną oddane w nieodpłatne użytkowanie A. Sp. z o. o. (100% udziałów posiada Gmina), która to będzie ponosiła koszty utrzymania i amortyzacji. Urząd ani Gmina nie będzie wykonywała czynności opodatkowanych.

Nabywane przez Państwa towary i usługi w ramach realizacji ww. projektu nie będą wykorzystywane w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych, generujących podatek należny. Nie będą Państwo pobierali opłat i nie będą osiągali dochodu z operacji, która jest przedmiotem wniosku.

Zatem w omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ zarówno nabywane towary i usługi, jak i efekty realizowanej inwestycji nie będą wykorzystywane przez Państwa do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Nieodpłatne udostępnienie wytworzonej sieci wodno-kanalizacyjnej oraz przepompowni nie będzie wiązało się z wykorzystaniem nabywanych przez Państwa w związku z realizacją projektu towarów i usług do czynności opodatkowanych.

W konsekwencji, nie przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy, od wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu pn. „(…)”, ponieważ powstałej w ramach realizacji projektu sieci wodno‑kanalizacyjnej oraz przepompowni nie będą Państwo wykorzystywać do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto tut. Organ informuje, że organy podatkowe nie są kompetentne do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczenia wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowanych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne Państwu przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowanym.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).