0114-KDIP1-3.4012.194.2022.2.JG

Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części prawidłowe a w części nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w zakresie dotyczącym nieuznania Wnioskodawczyni za podatnika podatku VAT (podatek od towarów i usług) z tytułu licytacyjnej sprzedaży części Nieruchomości niewykorzystywanej przez dłużniczkę w działalności gospodarczej, jak i części Nieruchomości należącej do dłużnika oraz nieprawidłowe w zakresie dotyczącym nieuznania Wnioskodawczyni za podatnika podatku VAT z tytułu licytacyjnej sprzedaży części Nieruchomości wykorzystywanej przez dłużniczkę w działalności gospodarczej.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 kwietnia 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 25 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży Nieruchomości zabudowanej w trybie licytacji komorniczej nr Km (`(...)`). Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 27 maja 2022 r. (data wpływu 2 czerwca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym prowadzi 5 postępowań egzekucyjnych w sprawach: Km (`(...)`), z nieruchomości objętej KW (`(...)`), z wniosku wierzyciela;

(`(...)`), którego reprezentuje radca prawny: (`(...)`).

przeciwko dłużnikom:

I. Ł. I Ł. Ł., prowadzonej na podstawie tytułów wykonawczych w aktach spraw.

Nieruchomość objęta księgą wieczystą pierwotnie stanowiła współwłasność na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej.

Tytułom wykonawczym w wymienionych sprawach Sąd nadał klauzulę wykonalności przeciwko małżonce dłużnika M. Ł. – I. Ł. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową, przeciwko spadkobiercom dłużnika M. Ł.: I. . Ł. i Ł. Ł.

Na podstawie Postanowienia Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku dokonano zmian w dziale II przedmiotowej księgi poprzez wpisanie jako właścicieli: I. Ł. - udział 3/4 i Ł. Ł. - udział 1/4.

Postępowanie egzekucyjne z ww. nieruchomości stanowiącej współwłasność I. Ł. - udział 3/4 i Ł. Ł. - udział 1/4, w niniejszej sprawie zostało po raz pierwszy wszczęte 11 kwietnia 2014 roku, a następnie umorzone postanowieniem z dnia 1 sierpnia 2018 roku na mocy art. 985 § 1 kpc.

Pismem z 14 maja 2018 r. dłużnicy I. i Ł. Ł. poinformowali Komornika, iż nie są podatnikami VAT i nie prowadzą działalności gospodarczej.

Kolejne zajęcie nieruchomości stanowiącej własność: I. Ł. - udział 3/4 i Ł. Ł. - udział 1/4, objętej księgą wieczystą, nastąpiło 9 września 2019 roku w sprawie Km (`(...)`).

Na wniosek wierzyciela, 26 maja 2020 r. Komornik zleciła biegłemu dokonanie oszacowania oraz czynności niezbędnych dla sporządzenia opisu nieruchomości.

Na dzień 3 sierpnia 2020 r. został wyznaczony termin oględzin nieruchomości jako czynność poprzedzająca opis i oszacowanie przedmiotowej nieruchomości.

Pismem z 23 listopada 2020 r. Komornik zawiadomiła strony postępowania o zakończeniu opisu i oszacowania, przesyłając:

1. Protokół opisu i oszacowania nieruchomości zabudowanej stanowiącej zabudowaną działkę nr 1 i 2 dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (`(...)`), z (`(...)`) podpisany przez Komornika.

2. Operat szacunkowy sporządzony przez biegłego wraz z aneksem do tego protokołu z 3 listopada 2020 roku stanowiącego integralną część protokołu opisu i oszacowania.

3. Postanowienie o ustaleniu wartości nieruchomości.

OPIS NIERUCHOMOŚCI:

W toku badania ewidencji gruntów i księgi wieczystej ustalono niezgodność w ich zapisach. Zgodnie z rejestrem gruntów powierzchnia nieruchomości wynosi (`(...)`) ha, natomiast zgodnie z KW – (`(...)`) ha.

Przedmiotowa nieruchomość położona jest na terenie gminy wiejskiej. Składa się ona z dwóch działek ewidencyjnych tworzących łącznie jedną zorganizowaną całość gospodarczą. Nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej.

Uzbrojenie terenu obejmuje przyłącza sieci energetycznej, wodociągowej, telefonicznej oraz elementy sieci gazowej. Na nieruchomości mieści się przydomowa oczyszczalnia ścieków.

Nieruchomość jest ogrodzona. Zgodnie z pomiarami długość ogrodzenia wynosi 510 m. - podmurówka betonowa a na niej cegła klinkierowa; słupki z cegły klinkierowej.

Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym (powierzchnia zabudowy 311 m2) oraz budynkiem gospodarczym. Przęsła między słupkami metalowe z drewnianymi sztachetami, z pozostałych stron podmurówka betonowa a na niej przęsła metalowe ze sztachetami drewnianymi. Brama wjazdowa - automatyczna sterowana pilotem, niesprawna. Wjazd wykonany z płyt betonowych, na które wylano beton. Podjazd okrawężnikowany.

Budynek mieszkalny wybudowany w technologii tradycyjnej murowanej w 2004 r. Powierzchnia użytkowa: 417,24 m2 + 64,22 m2 - powierzchnia strychu mogąca pełnić funkcję mieszkalną, 42,14m2 - pomieszczenie na poddaszu (nad garażem); Kubatura 1434,92m2.

Powierzchnia użytkowa została przyjęta na podstawie projektu budowlanego oraz pomiarów dokonanych przy współudziale właścicieli nieruchomości i komornika.

Budynek wzniesiony na podstawie pozwolenia na budowę 9 maja 1997 r. Zgodnie z pismem Powiatowego Inspektoratu, budynek nie został oddany do użytkowania.

Budynek wolnostojący, trójkondygnacyjny - parter, poddasze oraz strych. Parter zamieszkały. Składa się z następujących pomieszczeń; wiatrołap przedpokój, kuchnia, dwa pomieszczenia przykuchenne (jadalnie), salon, garderoba, łazienka z pralnią, pomieszczenie gospodarcze kotłownia, garaże wraz z pomieszczeniem gospodarczym. Podłogi: wylewka betonowa przykryta wykładziną; ściany otynkowane pomalowane farbą; w pomieszczeniach kotłowni podłogi i ściany wyłożone płytkami z terakoty i glazury, w garażach płytki z glazury. Poziom poddasza - sypialnia z łazienką, przedpokój oraz trzy pokoje i łazienka; wylewki betonowe, ściany otynkowane, pomalowane farbą Strych - przestrzenny, teren nie wydzielony, możliwość do swobodnego aranżowania pomieszczeń. Podłogi: wylewki betonowe, w części otynkowane, w części dach ocieplenie + folia.

Budynek jest zaopatrzony w indywidualny system grzewczy. Ogrzewanie gazowe (nieużywane) - w budynku gospodarczym zamontowano piec gazowy JUNKER z zasobnikiem. Instalacje: gazowa, wodna, kanalizacyjna, elektryczna, telefoniczna, alarmowa, grzewcza. Budynek nie w pełni wykończony.

Budynek gospodarczy wybudowano w 2005 roku. Powierzchnia zabudowy 50 m2, powierzchnia użytkowa 40,90 m2. Budynek nieodpiwniczony, wolnostojący. Technologia murowana - pustak. Elewacje otynkowane, ocieplone styropianem. Wejściowe drzwi metalowe, wzmocnione. Plastikowe okna. Ściany wewnętrzne otynkowane pomalowane farbą. W budynku posadzki wylewane-betonowe. Drewniany dwuspadowy dach kryty ceramiczną dachówką, nie jest ocieplony. Budynek wyposażono w instalacje wodną oraz elektryczną. Budynek wymaga przeprowadzenia prac wykończeniowych. Ponadto, ze złożonego przez biegłego, zgodnie z wydanym 1 kwietnia 2020 r. zaświadczeniem Wójta Gminy, nieruchomość wyceniana leży na terenie gdzie został opracowany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - UR usługi rzemieślnicze. Niezależnie od powyższego, na terenie nieruchomości wycenianej obowiązuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, przyjęte uchwałą Rady Gminy, zgodnie z którym teren przedmiotowej nieruchomości położony jest na terenie oznaczonym symbolem U-tereny zabudowy usługowej.

Oszacowania nieruchomości biegły dokonał podejściem porównawczym, metodą porównania parami dla określenia wartości rynkowej prawa własności nieruchomości.

Wartość rynkową nieruchomości określa się na podstawie cen przeciętnych, nie biorąc pod uwagę kosztów transakcji kupna sprzedaży oraz związanych z tą transakcją podatków i opłat.

Nieruchomość została oszacowana przez biegłego na kwotę 2.563.300,00 zł., w tym wartość rynkowa niezabudowanej działki gruntu 1.190.700, 00 zł, wartość obiektów budowlanych 1.372.600,00 zł.

Wartość udziałów dłużników w nieruchomości określono:

1. I. Ł. - udział 3/4,

2. Ł. Ł. - udział 1/4.

Dłużnicy nie wnieśli zarzutów na opis i oszacowanie.

Postanowieniem z 26 lutego 2021 r. Sąd Rejonowy postanowił odmówić wyznaczenia terminu licytacji nieruchomości, z uwagi na niespełnienie warunków wynikających z art. 952(1) kpc.

Pismo pełnomocnika wierzyciela z 30 kwietnia 2021 r. o uzupełnienie operatu szacunkowego i protokołu opisu i oszacowania, o osobną wycenę działek numer 1 i 2. Sąd Rejonowy - sąd nadzorujący potraktował jako zarzuty na opis i oszacowanie i nakazał Komornikowi ustosunkowanie się do treści w nim podniesionych.

Biegły wskazał m.in., że w celu określenia wartości nieruchomości i ustalenia jej stanu i rodzaju przeprowadzono oględziny. Oględziny nieruchomości przeprowadzone w obecności Komornika i współwłaścicieli nieruchomości dały podstawę do uznania, iż nieruchomość wyceniana składa się z dwóch działek ewidencyjnych, tworzących łącznie jedną zorganizowaną całość. Za potwierdzeniem tej tezy przemawia fakt, iż na nieruchomości został zorganizowany jeden wjazd (brak możliwości bezpośredniego wjazdu na działkę nr 2, urządzenie wjazdu na nieruchomość wymagałoby demontażu ogrodzenia), cała nieruchomość jest ogrodzona trwałym, jednolitym ogrodzeniem wraz z rozprowadzonymi instalacjami wokół ogrodzenia. Ponadto, prowadzące urządzenia infrastruktury technicznej po nieruchomości są ze sobą powiązane i znajdują swój początek na działce 1. Dodatkowo zagospodarowanie nieruchomości, a także udostępniona koncepcja architektoniczna terenu zakłada jego funkcjonowanie jako jednej całości. Powyższe elementy wskazywały w sposób jednoznaczny, iż obie działki należy traktować łącznie jako jedną zorganizowaną całość, tj. nieruchomość. Zatem, określenie wartości nieruchomości jako sumy wartości nieruchomości jako sumy wartości dwóch działek ewidencyjnych nie było uzasadnione.

Ponadto, obowiązujące przepisy związane z wyceną nieruchomości, nie nakładają obowiązku określania wartości nieruchomości poprzez szacowanie osobno każdej z działek wchodzących w skład nieruchomości. Każdorazowo rzeczoznawca majątkowy obowiązany jest szacować wartość nieruchomości w sposób odzwierciedlający prawnie dopuszczalny, aktualny na dzień oględzin, sposób użytkowania nieruchomości. Przy wycenie nieruchomości należy uwzględnić wszystkie jej atrybuty prawne, fizyczne i ekonomiczne. Wartość nieruchomości powinna odzwierciedlać jej potencjał, który byłby uwzględniony przez uczestników rynku w dniu wyceny. Określenie zatem nieruchomości składającej się z dwóch działek ewidencyjnym było w przedmiotowej sprawie uzasadnione.

Postanowieniem z 19 listopada 2021 r. Komornik oddalił jako niedopuszczalne wnioski pełnomocnika wierzyciela o wszczęcie egzekucji jedynie z działki nr 2, a także dokonanie opisu i oszacowania tej działki, objętej KW (`(...)`) w sprawach: (`(...)`) - postanowienie nie zostało zaskarżone przez wierzyciela, złożony został natomiast wniosek o wszczęcie egzekucji z przedmiotowej nieruchomości w sprawach: (`(...)`).

Aktualnie Wierzyciel skierował egzekucję do nieruchomości we wszystkich 5 sprawach.

Postanowieniem z 21 lutego 2022 r. Sąd Rejonowy postanowił uwzględnić wniosek wierzyciela o wyrażenie zgody przez Sąd na wyznaczenie terminu licytacji w trybie art. 952(1) § 4 kpc i stwierdził, że z uwag na treść art. 952(1) § 5 kpc brak jest możliwości wyznaczenia terminu licytacji, zobowiązując komornika do przedstawienia akt egzekucyjnych celem wyznaczenia terminu licytacji po zakończeniu stanu epidemii.

23 marca 2022 r. wpłynął wniosek dłużniczki o wystąpienie o indywidualną interpretację podatku VAT od przyszłej sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji publicznej przez Komornika, podnosząc iż w operacie szacunkowym podana została wartość rynkowa nieruchomości bez uwzględnienia kosztów transakcji kupna sprzedaży oraz związanych z tą sprzedażą podatku VAT, czyli wartość netto.

Zdaniem Komornika jako płatnika podatku VAT w oparciu o informacje zgromadzone w aktach sprawy Km (`(...)`), w których prowadzona jest egzekucja z nieruchomości objętej KW (`(...)`) przeciwko dłużnikom: I. Ł. i Ł. Ł. (złożone przez dłużników I. i Ł. Ł. oświadczenie, iż nie są podatnikami VAT i nie prowadzą działalności gospodarczej; informacje z ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) o płatnikach składek, z których wynika iż nie prowadzą działalności gospodarczej; informacje zawarte w operacie szacunkowym), sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji nie będzie objęta obowiązkiem zapłaty podatku VAT od tej sprzedaży.

Biorąc pod uwagę wniosek dłużniczki o wystąpienie o interpretację oraz fakt, iż na gruncie ustawy VAT komornik dokonujący sprzedaży w trybie licytacji komorniczej pełni rolę płatnika, zgodnie bowiem z art. 18 ustawy VAT komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy - dokonywanej w trybie egzekucji - towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów, zasadnym jest wydanie interpretacji indywidualnej, czy przedmiotowa nieruchomość podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie wniosku

Niezabudowana działka rolna o nr pierwotnym 3, a obecnie o nr 1 - zakupiona aktem notarialnym 5 czerwca 1991 r. Niezabudowana działka rolna oznaczona nr 2, o obszarze - zakupiona aktem notarialnym. Kupujący: M. Ł.; I. Ł. - według treści księgo wieczystej działu II - nieruchomość stanowiła wspólność ustawową majątkową małżeńską. Zakup obydwu działek nie był objęty podatkiem VAT. Celem nabycia działek było zapewnienie bytu mieszkaniowego - w przyszłości budowa domu. Nieruchomość nabyta do majątku prywatnego.

Zakupione działki gruntu objęte księgą wieczystą KW (`(...)`) stanowiły niezabudowaną nieruchomość.

Budowę na ww. nieruchomości rozpoczęto w 1996/1997 r. na podstawie pozwolenia na budowę:

- ogrodzenia - (ogrodzono obie działki)

- domu mieszkalnego razem z garażami

Budynek gospodarczy wybudowano w celu przechowywania narzędzi ogrodniczych.

Grunty - od chwili nabycia (1991 i 1994) do chwili obecnej były i są wykorzystywane jako teren rekreacyjny i częściowo ogrodniczy dla potrzeb własnych. Nie dokonano zagospodarowania całości gruntu obu działek.

Dom - w 1997 roku rozpoczęto budowę domu, a w 2000 roku ukończono - stan deweloperski plus i od tego roku budynek mieszkalny jest wykorzystywany do celów mieszkaniowych rodziny.

W przedmiotowej nieruchomości przez okres:

· 7 miesięcy, w okresie od września 2001 r. do marca 2002 r. prowadzona była działalność gospodarcza przez małżonków I. i M. Ł.

· 10 miesięcy z przerwami przez I. Ł. (jednoosobowa działalność-zwolnienie z podatku VAT) w okresie od marca 2013 r. do grudnia 2013 r.

Dla ww. celów wykorzystywano jedno pomieszczenie o pow. 40m2 usytuowane w budynku mieszkalnym.

Nieruchomość, przez dłużnika Pana Ł. Ł. od momentu nabycia spadku była wykorzystywana na cele mieszkaniowe. W okresie od września 2016 roku do grudnia 2016 roku dłużnik wykonywał jednoosobową działalność gospodarczą (samozatrudnienie); mobilny doradca klienta; rejestracja działalności pod adresem zamieszkania; korzystał ze zwolnienia od podatku VAT; działalność zawieszona w styczniu 2017 roku; wykreślenie działalności w maju 2018 roku.

Przedmiotowa nieruchomość (grunty i budynki) nigdy nie były przedmiotem najmu i dzierżawy.

Ponadto oprócz Nieruchomości wskazanych we wniosku Dłużniczka I. Ł. nabyła spadek w 1/16 części lokalu mieszkalnego - w drodze spadku po rodzicach męża dłużniczki i częściowo po mężu M. Ł., Dłużnik Ł. Ł. nabył spadek w 1/16 i 5/24 części lokalu mieszkalnego.

Nabycie spadku przez dłużników I. i Ł. Ł. odbyło się wraz ze zniesieniem współwłasności wobec nich. Nabycie ww. spadku nie było objęte podatkiem VAT.

Pytanie

Czy nieruchomość, dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą, przy sprzedaży licytacyjnej, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT?

Pani zdaniem:

Zdaniem Komornika jako płatnika podatku VAT w oparciu o informacje zgromadzone w aktach sprawy Km (`(...)`), w których prowadzona jest egzekucja z nieruchomości objętej przeciwko dłużnikom: I. Ł. i Ł. Ł. (złożone przez dłużników I. i Ł. Ł. oświadczenie, iż nie są podatnikami VAT i nie prowadzą działalności gospodarczej; informacje z ZUS o płatnikach składek, z których wynika iż nie prowadzą działalności gospodarczej; informacje zawarte w operacie szacunkowym), sprzedaż przedmiotowej nieruchomości w drodze licytacji nie będzie objęta obowiązkiem zapłaty podatku VAT od tej sprzedaży. Ponadto Komornik wskazuje, iż w przypadku sprzedaży majątku osobistego dłużnika nie występuje on w charakterze płatnika podatku od towarów i usług, gdyż czynność ta nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę wniosek dłużniczki o wystąpienie o interpretację oraz fakt, iż na gruncie ustawy VAT komornik dokonujący sprzedaży w trybie licytacji komorniczej pełni rolę płatnika, zgodnie bowiem z art. 18 ustawy VAT komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy - dokonywanej w trybie egzekucji - towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów, zasadnym jest wydanie interpretacji indywidualnej, czy przedmiotowa nieruchomość podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w części prawidłowe a w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści powyższego przepisu wynika, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 s. 1 z późn. zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1. określone udziały w nieruchomości,

2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości zarówno gruntowych jak i zabudowanych dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według przepisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy, wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik - właściciel danej nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE,

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej. Jednakże każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jest uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Zatem wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

Z opisu sprawy wynika, że Komornik prowadzi postępowania egzekucyjne z nieruchomości objętej KW (`(...)`), przeciwko dłużnikom. Nieruchomość ta pierwotnie stanowiła współwłasność na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej. Na podstawie Postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia spadku dokonano zmian poprzez wpisanie jako właścicieli: I. Ł. - udział 3/4 i Ł. Ł. - udział 1/4. Dłużnicy I. i Ł. Ł. poinformowali Komornika, iż nie są podatnikami VAT i nie prowadzą działalności gospodarczej. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem mieszkalnym oraz budynkiem gospodarczym. Niezabudowana działka rolna obecnie o nr 1 zakupiona została aktem notarialnym czerwca 1991 r. Niezabudowana działka rolna oznaczona nr 2 - zakupiona została aktem notarialnym 9 marca 1994 r. Zakup obudwu działek nie był objęty podatkiem VAT. Celem nabycia działek było zapewnienie bytu mieszkaniowego - w przyszłości budowa domu. Nieruchomość nabyta do majątku prywatnego. Zakupione działki gruntu stanowiły niezabudowaną nieruchomość. Budowę na ww. nieruchomości rozpoczęto w 1996/1997 r. Grunty - od chwili nabycia do chwili obecnej były i są wykorzystywane jako teren rekreacyjny i częściowo ogrodniczy dla potrzeb własnych. Dom mieszkalny jest wykorzystywany do celów mieszkaniowych rodziny. W jednym pomieszczeniu budynku mieszkalnego przez okres 7 miesięcy prowadzona była działalność gospodarcza przez małżonków, przez okres 10 miesięcy jednoosobową działalność- zwolnioną z podatku VAT prowadziła dłużniczka. Dłużnik od momentu nabycia spadku wykorzystywał nieruchomość na cele mieszkaniowe, tylko w okresie od września 2016 r. do grudnia 2016 r. dłużnik wykonywał jednoosobową działalność gospodarczą jako mobilny doradca klienta i korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Działalność gospodarcza była zarejestrowana pod adresem zamieszkania.

Wątpliwości Wnioskodawcy (komornika sądowego) w analizowanej sprawie dotyczą ustalenia, czy licytacyjna sprzedaż przedmiotowej Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów dostawa towarów (w tym nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że powyższe może mieć miejsce również w odniesieniu do czynności dokonanej jednorazowo. Dla uznania czynności za wykonywaną w ramach działalności gospodarczej nie ma bowiem znaczenia częstotliwość jej wykonywania, lecz zamiar z jakim została zrealizowana i okoliczności w jakich ją wykonano.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że dłużnicy podejmowali działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

W analizowanej sprawie Wnioskodawczyni wskazała, że w jednym pomieszczeniu domu o pow. 40m2 przez okres 7 miesięcy prowadzona była działalność gospodarcza przez dłużniczkę i jej męża oraz przez okres 10 miesięcy jednoosobową działalność prowadziła dłużniczka.

Należy więc wskazać, że w odniesieniu do licytowanej część Nieruchomości, która była wykorzystywana w działalności gospodarczej dłużniczki, nie można uznać, że sprzedaż tej części Nieruchomości będzie dokonywana z majątku osobistego, gdyż dla uznania, że dana nieruchomość jest sprzedawana z majątku prywatnego w całym okresie posiadania musi być wykorzystywana w ramach majątku osobistego. Tym samym sprzedaż tej części Nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, gdyż dłużniczka będzie działała w odniesieniu do tej części w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Natomiast licytacyjna sprzedaż pozostałej części budynku mieszkalnego jak i budynek gospodarczy, które nie były wykorzystywane w działalności gospodarczej dłużniczki, nie były również przedmiotem najmu ani dzierżawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż brak jest przesłanek świadczących o takiej aktywności dłużniczki, która wykraczałaby poza ramy wykonywania prawa własności majątkiem prywatnym. Pozostała część budynku mieszkalnego była przez dłużniczkę wykorzystywana do celów mieszkalnych rodziny, natomiast budynek gospodarczy wybudowany został w celu przechowywania narzędzi ogrodniczych. Dłużniczka w odniesieniu do przedmiotowej części Nieruchomości nie będzie więc podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącym działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a będzie dokonywała dostawy tej części nieruchomości w ramach majątku prywatnego.

Z wniosku wynika również, że dłużnik od momentu nabycia części Nieruchomości w spadku wykorzystywał Nieruchomość na cele mieszkaniowe, w okresie od września 2016 r. do grudnia 2016 r. dłużnik prowadził jednoosobową działalność gospodarczą jako mobilny doradca klienta, działalność zarejestrowana była pod adresem zamieszkania dłużnika, jednakże licytowanej Nieruchomości nie wykorzystywał do prowadzenia działalności gospodarczej.

W związku z powyższym licytacyjna dostawa części Nieruchomości należącej do dłużnika nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż dłużnik z tego tytułu nie będzie uznany za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, za powyższym przemawia fakt, że dłużnik nie wykorzystywał swojej części Nieruchomości w celu prowadzenia działalności gospodarczej, a jedynie zarejestrował działalność pod adresem zamieszkania, co nie jest równoznaczne z wykorzystywaniem składnika majątku do prowadzonej działalności gospodarczej. Dłużnik będzie więc dokonywał dostawy udziału w Nieruchomości w ramach majątku prywatnego, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że licytacyjna sprzedaż Nieruchomości objęta księgą wieczystą nr KW (`(...)`) będzie w części wykorzystywanej przez dłużniczkę w prowadzonej działalności gospodarczej podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, dłużniczka w odniesieniu do tej części będzie działała w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Natomiast pozostała część Nieruchomości niewykorzystywana w działalności jak i część Nieruchomości należąca do dłużnika nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

W niniejszej sprawie w odniesieniu do uznania dłużniczki za podatnika podatku VAT z tytułu sprzedaży części Nieruchomości, Organ nie odniósł się do zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT, gdyż kwestia ta nie była przedmiotem zapytania Wnioskodawczyni.

Dodatkowe informacje

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pani sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pani zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 (dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).