Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 kwietnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 7 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Opis zdarzenia przyszłego

Jesteście Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która w dniu zaistnienia zdarzenia będącego przedmiotem niniejszego wniosku będzie posiadała status podatnika VAT (podatek od towarów i usług) czynnego. Spółka zamierza nabyć 3 nieruchomości, będące przedmiotem przyszłej licytacji komorniczej prowadzonej przez uprawniony organ.

Nieruchomość 1 - stosownie do danych zawartych w księdze wieczystej: Nieruchomość 1 ma powierzchnię 1,2177 ha i składa się z dwóch działek ewidencyjnych, zaś sposób korzystania z nich jest oznaczony jako „DR - drogi” (pierwsza z działek) oraz „BA - tereny przemysłowe” (druga z działek). Właścicielem gruntów jest Skarb Państwa. Użytkownikiem wieczystym gruntów jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Zgodnie z księgą wieczystą, na nieruchomości posadowiony jest budynek stanowiący odrębną nieruchomość, również należący do ww. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (użytkownika wieczystego gruntu), niebędącej obecnie zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT (spółka pozostawała zarejestrowanym podatnikiem w okresie od listopada 2013 r. do stycznia 2020 r.). W prawa użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej oraz właściciela nieruchomości budynkowej spółka wstąpiła w 2014 r. na mocy umowy sprzedaży-sprzedającym była spółka komandytowo-akcyjna, która w momencie sprzedaży (2014 r.) była zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Nieruchomość 1 nie znajduje się na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Spółka nie posiada informacji co do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, obejmującej Nieruchomość 1.

Na każdej z działek wchodzących w skład Nieruchomości 1 znajdują się budowle lub budynki. Oprócz wcześniej wspomnianego budynku, powierzchnia działek jest pokryta betonem lub innymi materiałami o podobnej charakterystyce właściwej dla terenów przemysłowych, a także znajdują się na nich sieci uzbrojenia terenu lub elementy sieci przesyłowej.

Nieruchomość 2 - stosownie do danych zawartych w księdze wieczystej: Nieruchomość 2 ma powierzchnię 3,4245 ha i składa się z jednej działki ewidencyjnej, której sposób korzystania oznaczony jest jako „BI - inne tereny zabudowane”. Na Nieruchomości 2 znajduje się budynek stanowiący odrębną nieruchomość (przeznaczenie budynku: „Silos, zbiornik”). Właścicielem gruntu jest Skarb Państwa. Właścicielem budynku oraz użytkownikiem wieczystym gruntu jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (ta sama, co w przypadku Nieruchomości 1), niebędąca obecnie zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT - spółka ta pozostawała zarejestrowanym podatnikiem w okresie od listopada 2013 r. do stycznia 2020 r.). W prawa użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej oraz prawa właściciela nieruchomości budynkowej spółka wstąpiła w 2014 r. na mocy umowy sprzedaży - sprzedającym była spółka komandytowo-akcyjna (ta sama, co w przypadku Nieruchomości 1), która w momencie sprzedaży (2014 r.) była zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Nieruchomość 2 nie znajduje się na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Spółka nie posiada informacji co do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, obejmującej Nieruchomość 2.

Na Nieruchomości 2 znajduje się ww. budynek oraz inne budowle - powierzchnia działki jest częściowo pokryta betonem lub innymi materiałami o podobnej charakterystyce właściwej dla terenów przemysłowych, a także znajdują się na niej sieci uzbrojenia terenu lub elementy sieci przesyłowej.

Nieruchomość 3 - stosownie do danych zawartych w księdze wieczystej: Nieruchomość 3 ma powierzchnię 7722,00 m2 i składa się z pięciu działek ewidencyjnych. Sposób korzystania z nich oznaczony jest w księdze wieczystej jako „DR - drogi” bądź „BA - tereny przemysłowe”. Zgodnie z księgą wieczystą, na nieruchomości znajdują się budynek i urządzenie. Właścicielem gruntu jest Skarb Państwa, reprezentowany przez (`(...)`) Miasta (`(...)`). Właścicielem budynku oraz urządzeń, a także użytkownikiem wieczystym gruntów jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (ta sama, co w przypadku Nieruchomości 1 i Nieruchomości 2), niebędąca obecnie zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT - spółka ta pozostawała zarejestrowanym podatnikiem w okresie od listopada 2013 r. do stycznia 2020 r.). W prawa użytkownika wieczystego nieruchomości gruntowej oraz prawa właściciela nieruchomości budynkowej oraz urządzeń spółka wstąpiła w 2014 r. na mocy umowy sprzedaży - sprzedającym była spółka komandytowo-akcyjna (ta sama, co w przypadku Nieruchomości 1 i Nieruchomości 2), która w momencie sprzedaży (2014 r.) była zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Nieruchomość 3 nie znajduje się na obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. Spółka nie posiada informacji co do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, obejmującej Nieruchomość 3.

Na każdej z działek wchodzących w skład Nieruchomości 3 znajdują się budowle lub inne urządzenia. Powierzchnia każdej z działek jest przynajmniej częściowo pokryta betonem lub innymi materiałami o podobnej charakterystyce właściwej dla terenów przemysłowych, a także znajdują się na niej sieci uzbrojenia terenu lub elementy sieci przesyłowej.

Spółka nie posiada szczegółowej wiedzy na temat sposobu wykorzystywania ww. nieruchomości przez właściciela/użytkownika wieczystego, w szczególności nie posiada informacji co do ewentualnego wykorzystywania nieruchomości na cele działalności zwolnionej od podatku, a także na temat ewentualnego przysługiwania właścicielowi prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z tytułu ich nabycia.

Z informacji dotyczących planowanej licytacji komorniczej dotyczącej ww. nieruchomości wynika, że sprzedaż wskazanych wyżej nieruchomości (budynków, budowli, urządzeń oraz prawa użytkowania wieczystego) będzie opodatkowana podatkiem VAT. W przypadku realizacji transakcji sprzedaży w drodze licytacji komorniczej, stosownie do dyspozycji art. 106c Ustawy o VAT, komornik sądowy wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, wystawi na rzecz Spółki (będącej nabywcą) fakturę dokumentującą dostawę ww. nieruchomości, na której wykazany będzie odpowiedni podatek VAT. Faktura ta będzie jednak wystawiona w imieniu i na rzecz dłużnika (właściciela/użytkownika wieczystego ww. nieruchomości). Spółka na chwilę składania niniejszego wniosku nie posiada informacji, czy opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży wskazanych nieruchomości wynika z okoliczności faktycznych dotyczących tych nieruchomości (w tym wskazujących na brak możliwości zastosowania zwolnienia przedmiotowego) czy też z zastosowania przez komornika dyspozycji art. 43 ust. 21 Ustawy o VAT.

W przypadku nabycia przez Spółkę ww. nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) w drodze licytacji komorniczej, będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych Spółki.

Pytania:

1. Czy w przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na stwierdzony przez komornika brak spełnienia przesłanek ich zastosowania) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do tych sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika?

2. Czy w przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT (z uwagi na zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, wskutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika - właściciela/użytkownika wieczystego nieruchomości) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika?

Państwa stanowisko w sprawie

Stanowisko Spółki w zakresie pytania 1:

W przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na stwierdzony przez komornika brak spełnienia przesłanek ich zastosowania) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do tych sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika.

Stanowisko Spółka w zakresie pytania 2:

W przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, wskutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika - właściciela/użytkownika wieczystego nieruchomości) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do tych sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika.

Uzasadnienie stanowiska Spółki w zakresie pytania 1:

Przyszła sprzedaż przedmiotowych nieruchomości odbędzie się w trybie licytacji komorniczej prowadzonej przez komornika sądowego. Komornik wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z art. 18 ustawy o VAT, będzie płatnikiem podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Rola płatnika jest uregulowana w art. 8 Ordynacji podatkowej i sprowadza się do obliczenia oraz pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Stosownie zaś do art. 106c ustawy o VAT, faktury dokumentujące dostawy towarów, o których mowa w art. 18, z tytułu których na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużników organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Odnosząc powyższe regulacje do przedmiotowego stanu faktycznego, w pierwszej kolejności wskazać należy, że dłużnikiem w rozumieniu ww. przepisów będzie właściciel/użytkownik wieczysty przedmiotowych nieruchomości, zatem to na jego rzecz i w jego imieniu komornik wystawi fakturę dokumentującą dostawę nieruchomości w trybie egzekucji komorniczej, której odbiorcą będzie Spółka - nabywca nieruchomości. Jednocześnie, komornik sądowy będzie zobowiązany do pobrania według właściwej stawki podatku VAT i wpłacenia go do właściwego organu. Spółka podkreśla przy tym, że w przypadku sprzedaży w drodze licytacji komorniczej przedmiotowych nieruchomości, dojdzie do odpłatnej dostawy towarów, w której nabywca będzie czynnym podatnikiem podatku VAT.

Na każdej z działek wchodzących w skład ww. nieruchomości znajdują się budowle bądź budynki w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 2351). Spółka na podstawie posiadanych informacji nie jest jednak w stanie stwierdzić czy dostawa budynków oraz budowli (oraz gruntów) będzie odbywać się w ramach pierwszego zasiedlenia, bądź stwierdzić jaki okres upłynął pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części. Spółka nie posiada również wiedzy co do przysługiwania dokonującemu ich dostawy (dłużnikowi) prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz nie jest w stanie stwierdzić czy dokonujący dostawy (dłużnik) nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to czy były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. W konsekwencji, Spółka nie jest w stanie we własnym zakresie jednoznacznie wykluczyć bądź potwierdzić zasadności stosowania zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 pkt 10-10a ustawy o VAT.

Z całą pewnością - z uwagi na fakt zabudowania działek wchodzących w skład ww. nieruchomości - zastosowania nie znajdzie zwolnienie uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, dotyczące dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Przedmiotowe tereny są bowiem zabudowane, zatem bez znaczenia pozostaje dalsza analiza dotycząca pojęcia „terenu budowlanego”.

Spółka nie posiada również informacji co do sposobu wykorzystywania przedmiotowych nieruchomości przez obecnych właścicieli, w szczególności nie posiada informacji co do ewentualnego wykorzystywania nieruchomości wyłącznie na cele działalności zwolnionej. Spółka nie jest również w stanie określić w oparciu o posiadane informacje, czy właścicielom nieruchomości przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w związku z nabyciem nieruchomości. W konsekwencji, Spółka nie może we własnym zakresie wykluczyć bądź potwierdzić także stosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, w odniesieniu do dostaw nieruchomości.

Zgodnie z zaprezentowanym wyżej opisem zdarzenia przyszłego, z uzyskanych przez Spółkę informacji dotyczących planowanej licytacji komorniczej wynika, że sprzedaż nieruchomości będzie opodatkowana podatkiem VAT, zatem nie będzie korzystać z żadnego z ww. zwolnień przedmiotowych uregulowanych w ustawie o VAT. Brak zastosowania zwolnień, może wynikać z poczynionych przez komornika ustaleń, które doprowadziły do uzyskania przez niego pewności co do braku możliwości zastosowania zwolnień przedmiotowych. Zaznaczamy przy tym, że z wyjątkiem zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, nie jest możliwe potwierdzenie bądź wykluczenie przez Spółkę we własnym zakresie stosowania któregoś ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10-10a ustawy o VAT.

Wykluczenie stosowania tych zwolnień - skutkujące uznaniem, że sprzedaż będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT - powinno zostać poprzedzone powzięciem przez komornika stosownych informacji. Jeżeli uzyskane przez niego informacje potwierdziły jednoznacznie brak możliwości stosowania zwolnień przedmiotowych wobec omawianych dostaw, oznacza to, że będą one podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

W konsekwencji, na fakturach wystawionych przez komornika w imieniu i na rzecz dłużnika w trybie art. 18 ustawy o VAT, których odbiorcą będzie Wnioskodawca, będzie wykazana kwota podatku należnego. Spółka w przypadku wygrania licytacji, opłaci należność wynikającą z faktury, łącznie z wykazaną na niej kwotą podatku VAT. Spółka po ewentualnym nabyciu nieruchomości będzie je wykorzystywała do wykonywania czynności opodatkowanych, w związku z czym będzie jej przysługiwać prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na przedmiotowych fakturach, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Spółka zaznacza przy tym, że zastosowania nie znajdzie żadne z wyłączeń prawa do odliczenia, przewidziane w art. 88 ustawy, w szczególności nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, dotyczący transakcji udokumentowanych fakturą nie podlegających opodatkowaniu albo zwolnionych z opodatkowania. Jak już bowiem zostało wcześniej wskazane, czynności sprzedaży nieruchomości do Spółki będą zasadniczo stanowić odpłatną dostawę towarów, a jednocześnie nie znajdą zastosowania żadne zwolnienia z art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Spółki w zakresie pytania 2:

Argumentacja Spółki w zakresie pytania 2 opiera się zasadniczo na tych samych podstawach, co argumentacja poczyniona w odniesieniu do pytania 1.

Czynnikiem różnicującym jest jedynie podstawa uznania przez komornika przedmiotowych czynności sprzedaży za niekorzystające ze zwolnienia przedmiotowego. Zgodnie bowiem z art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, w przypadku braku możliwości jednoznacznego potwierdzenia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy o VAT, zwolnień od podatku, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a ustawy o VAT, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione. Warunkiem zastosowania przepisu art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, jest jednak dokonanie przez komornika udokumentowanych działań ukierunkowanych na uzyskanie niezbędnych informacji od dłużnika.

W rezultacie, jeżeli opodatkowanie ewentualnej przyszłej czynności sprzedaży ww. nieruchomości na rzecz Spółki (w przypadku wygrania licytacji) wynikać będzie z faktu dokonania odpłatnej dostawy towarów oraz zastosowania przez komornika dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy o VAT (zajdą bezskuteczne, udokumentowane próby uzyskania stosownych informacji od dłużnika), Spółce powinno przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z tymi transakcjami. Spółka po nabyciu nieruchomości będzie je bowiem wykorzystywała do wykonywania czynności opodatkowanych, w związku z czym powinno jej przysługiwać prawo do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na przedmiotowych fakturach, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Spółka zaznacza przy tym, że zastosowania nie znajdzie żadne z wyłączeń prawa do odliczenia, przewidziane w art. 88 ustawy o VAT, w szczególności nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, dotyczący transakcji udokumentowanych fakturą nie podlegających opodatkowaniu albo zwolnionych z opodatkowania. Jak już bowiem zostało wskazane, czynności sprzedaży nieruchomości Spółce będą zasadniczo stanowić odpłatną dostawę towarów, nie korzystającą z któregoś ze zwolnień z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, w wyniku zastosowania dyspozycji art. 43 ust. 21 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, Spółka dodatkowo wskazuje na fragment uzasadnienia projektu ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r., poz. 1520), wprowadzający do ustawy o VAT komentowany art. 43 ust. 21. Zgodnie z uzasadnieniem: „Konsekwencją powyższych zmian będzie to, że dokonane w takich przypadkach w trybie egzekucji dostawy towarów, będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne. Proponowane zmiany dają pewność zarówno płatnikom, którzy mają obowiązek obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku VAT w prawidłowej wysokości ale również zapewnią ochronę podatnikom dokonującym nabycia towarów w trybie egzekucji, którzy w związku z takim nabyciem skorzystali z prawa do odliczenia podatku wykazanego w fakturze (możliwość odliczenia VAT brali pod uwagę, dokonując nabycia w trybie egzekucji).”

Przywołany fragment potwierdza argumentację Spółki, bezpośrednio wskazuje bowiem na zamiar ustawodawcy, który sprowadzał się m.in. do zagwarantowania bezpieczeństwa nabywców, którym przysługiwać powinno prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (przy założeniu spełniania ogólnych warunków niezbędnych do odliczenia - co jest spełnione dla Spółki).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy przez:

Towary - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez:

Dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, (…).

W świetle przedstawionych powyżej przepisów budynki, budowle oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda jednak czynność, stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem będzie podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przepisy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

W świetle art. 2 pkt 33 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o terenach budowlanych - rozumie się przez to grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy obejmuje zbycie nieruchomości niezabudowanych (gruntów) wyłącznie w sytuacji, gdy nie stanowią one terenów budowlanych, o których mowa w art. 2 pkt 33 ustawy.

Ponadto zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast na podstawie art. 43 ust. 21 ustawy:

Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Zgodnie z art. 18 ustawy:

Organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r., poz. 1427, 1492, 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540, z późn. zm.), zgodnie z którym:

Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika.

Z powołanych przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Natomiast, zgodnie z art. 106c tej ustawy:

Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

W świetle art. 106e ust. 1 pkt 20 ustawy:

Faktura powinna zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106c - nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika - imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik, w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi: suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu: nabycia towarów i usług, dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:

a) wystawionymi przez podmiot nieistniejący,

b) (uchylona)

2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;

3. (uchylony)

4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:

a) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;

6. (uchylony)

7. wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Z okoliczności sprawy wynika, że jesteście Państwo spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, która w dniu zaistnienia zdarzenia będącego przedmiotem wniosku będzie posiadała status podatnika VAT czynnego. Spółka zamierza nabyć Nieruchomość nr 1, 2 i 3 będące przedmiotem przyszłej licytacji komorniczej prowadzonej przez uprawniony organ. Spółka nie posiada szczegółowej wiedzy na temat sposobu wykorzystywania ww. nieruchomości przez właściciela/użytkownika wieczystego, w szczególności nie posiada informacji co do ewentualnego wykorzystywania nieruchomości na cele działalności zwolnionej od podatku, a także na temat ewentualnego przysługiwania właścicielowi prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z tytułu ich nabycia. Z informacji dotyczących planowanej licytacji komorniczej dotyczącej ww. nieruchomości wynika, że sprzedaż wskazanych wyżej nieruchomości (budynków, budowli, urządzeń oraz prawa użytkowania wieczystego) będzie opodatkowana podatkiem VAT. W przypadku realizacji transakcji sprzedaży w drodze licytacji komorniczej, stosownie do dyspozycji art. 106c ustawy o VAT, komornik sądowy wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, wystawi na rzecz Spółki (będącej nabywcą) fakturę dokumentującą dostawę ww. nieruchomości, na której wykazany będzie odpowiedni podatek VAT. Faktura ta będzie jednak wystawiona w imieniu i na rzecz dłużnika (właściciela/użytkownika wieczystego ww. nieruchomości). W przypadku nabycia przez Spółkę ww. nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) w drodze licytacji komorniczej, będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych Spółki.

Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia czy:

‒ w przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na stwierdzony przez komornika brak spełnienia przesłanek ich zastosowania) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do tych sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika (pytanie nr 1);

‒ w przypadku uznania przyszłych czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) za transakcje opodatkowane podatkiem VAT, nie korzystające z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 Ustawy o VAT (z uwagi na zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, wskutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika - właściciela/użytkownika wieczystego nieruchomości) oraz wystawienia przez komornika w odniesieniu do sprzedaży faktur w imieniu i na rzecz właściciela/użytkownika wieczystego przedmiotowych nieruchomości, Spółce będzie przysługiwać prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika (pytanie nr 2).

Odnosząc się do Państwa wątpliwości dotyczących prawa do odliczenia podatku naliczonego należy zauważyć, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wówczas gdy spełnione są przesłanki pozytywne wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy, oraz nie występują przesłanki negatywne, o których mowa w art. 88 tej ustawy.

Spółka wskazała, że w dniu zaistnienia zdarzenia będącego przedmiotem wniosku będzie posiadała status podatnika VAT czynnego. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabędzie w drodze licytacji komorniczych Nieruchomości nr 1, 2 i 3. Komornik sądowy wykonujący czynności egzekucyjne wystawi na rzecz Spółki fakturę dokumentującą dostawę ww. nieruchomości, na której wykazany będzie odpowiedni podatek VAT. Faktura ta będzie wystawiona w imieniu i na rzecz dłużnika (właściciela/użytkownika wieczystego ww. nieruchomości). Ponadto w przypadku nabycia przez Spółkę ww. nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) w drodze licytacji komorniczej, będą one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych przez Spółkę. Należy zatem stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie zarówno w przypadku gdy przyszłe czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) będą transakcjami opodatkowanymi podatkiem VAT, nie korzystającymi z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na stwierdzony przez komornika brak spełnienia przesłanek ich zastosowania) jak i w przypadku gdy przyszłe czynności sprzedaży na rzecz Spółki w drodze licytacji komorniczych przedmiotowych nieruchomości (prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego) będą transakcjami opodatkowanymi podatkiem VAT, nie korzystającymi z żadnego ze zwolnień przedmiotowych uregulowanych w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT (z uwagi na zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, wskutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika - właściciela/użytkownika wieczystego nieruchomości), zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, albowiem Spółka będzie zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a nabyte przez nią Nieruchomości nr 1, 2 i 3 będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 i 2 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Państwa wniosek dotyczy dwóch zdarzeń przyszłych związanych z prawem do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez komornika. Zatem wymagana opłata od wniosku wynosi 80 zł. 6 kwietnia 2022 r. została uiszczona opłata w wysokości 320 zł. W związku z tym nienależna opłata w kwocie 240 zł stanowi nadpłatę i zostanie zwrócona - stosownie do art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej – na rachunek bankowy wskazany we wniosku.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)