0114-KDIP1-1.4012.155.2022.2.MKA

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem VAT (podatek od towarów i usług) transakcji sprzedaży nieruchomości i zastosowania zwolnienia od podatku dla sprzedaży nieruchomości zabudowanej.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 23 maja 2022 r. (wpływ 23 maja 2022 r.), pismem 24 maja 2022 r. (wpływ 24 maja 2022 r.) i pismem z 23 maja 2022 r. (wpływ 26 maja 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Osoba fizyczna - polski rezydent podatkowy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o PIT (podatek dochodowy od osób fizycznych) (Dz. U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.) - prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Kilkanaście lat temu - rok 2007 - nabył Nieruchomość (grunt w użytkowaniu wieczystym o powierzchni nieco ponad 5700 m2 z posadowionymi tam budynkami - całość stanowiła pozostałość po zlikwidowanej fabryce narzędzi). Na Nieruchomości znajdowały się:

‒ jednokondygnacyjny budynek przemysłowy o łącznej powierzchni 1380 m2;

‒ zadaszenie o łącznej powierzchni 372,5 m2;

‒ stacja schładzania wody.

Nabyta Nieruchomość była przez następne kilkanaście lat wykorzystywana do prowadzenia przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Znajdująca się tam ww. stacja schładzania wody została zdemontowana. Nieruchomość służyła do prowadzenia biura (element administracji i zarządzania przedsiębiorstwem), jak bazy dla maszyn, które podatnik wykorzystywał w ramach prowadzonej działalności. Nabycie przedmiotowej Nieruchomości nastąpiło do majątku małżeńskiego podatnika i jego małżonki (wspólność ustawowa), natomiast sama Nieruchomość wykorzystywana była tylko przez podatnika do prowadzonej działalności - małżonka nie wykorzystywała Nieruchomości do żadnych celów. Nabycie Nieruchomości dokumentowane było fakturą (zakup od podatnika VAT czynnego), aczkolwiek sama czynność nabycia przez podatnika Nieruchomości objęta była stawką podatku: zwolniona „ZW”. Podatnik nie odliczył zatem z tego tytułu podatku naliczonego, nie przysługiwało mu także takie prawo przez wzgląd na fakt, że była to czynność zwolniona z opodatkowania VAT.

W momencie nabycia Nieruchomości nie nadawała się ona do gospodarczego wykorzystania przez podatnika do celów, dla których została zakupiona, stąd też wymagany był jej remont. Ostateczny koszt ww. remontu, na który składały się zarówno koszty prac budowlanych jak i zakup materiałów niezbędnych do ich przeprowadzenia, kwotowo przewyższał wartość nabytej Nieruchomości. Ww. wydatki remontowe dokumentowane były fakturami VAT z wykazanym podatkiem naliczonym, który został przez podatnika rozliczony, tj. pomniejszył on należny podatek od towarów i usług za konkretne okresy rozliczeniowe. Remont zakończył się w ostatnim kwartale 2009 r. Po jego zakończeniu ewentualne inwestycje na Nieruchomości (w tym m.in. wydatki remontowe) były znikomej wartości - przez wszystkie następne lata łącznie, w których podatnik wykorzystywał ww. obiekty do celów swojej działalności, nie przekraczały łącznie 5% wartości Nieruchomości. Nieruchomość została wpisana do ewidencji środków trwałych i do września 2020 r. była wykorzystywana do prowadzonej przez podatnika działalności, która stanowiła czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w stawce podstawowej. Przez wzgląd na przejście na emeryturę, we wrześniu 2020 r. podatnik odpłatnie zbył swoje przedsiębiorstwo z wyjątkiem Nieruchomości, którą od tamtego czasu traktuje jako towar handlowy, tj. składnik majątku który ma zostać sprzedany. Od września 2020 r. Nieruchomość jest oddana w odpłatną dzierżawę (czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług), a w 2022 r. ma dojść do jej odpłatnego zbycia. Podatnik nadal jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, rozlicza VAT z dzierżawy Nieruchomości.

Uzupełnienie zdarzenia przyszłego

W piśmie uzupełniającym z 23, 24 i 26 maja 2022 r. w odpowiedzi na pytania Organu wskazał Pan, że przedmiotowe zadaszenie stanowi budowlę w rozumieniu przepisów Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r. poz. 2351).

W ostatnich 2 latach przed sprzedażą podatnik nie ponosił w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym wydatków na ulepszenie budynku/budowli, tj. jednokondygnacyjnego budynku przemysłowego i zadaszenia posadowionych na nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży, stanowiących co najmniej 30 % wartości początkowej każdego z budynku/budowli.

Pytanie

1. Czy sprzedaż Nieruchomości stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT i jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług wyłącznie przez Wnioskodawcę?

2. Czy sprzedaż Nieruchomości objęta jest zwolnieniem z VAT, o którym stanowi regulacja art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o VAT, ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od towarów i usług. Z kolei jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o powyższe, aby doszło do opodatkowania we wskazanym przypadku, muszą zaistnieć określone okoliczności. Po pierwsze czynność musi być wykonywana przez podatnika VAT w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jednocześnie musi być odpłatna oraz dotyczyć towaru albo usługi. A contrario, brak spełnienia którejkolwiek okoliczności, powoduje, że dana czynność nie może być uznana za odpłatną dostawę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Analizując powyższe, należy dokonać sprawdzenia, czy w przypadku Wnioskodawcy, będziemy mieli do czynienia z opodatkowaniem VAT, tj. czy występują wszystkie okoliczności z art. 5 ust. 1 pkt 1, o czym mowa powyżej.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na definicję „dostawy towarów”. W art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o VAT, czytamy że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste, jak i zbycie tych praw.

Z kolei zaś w art. 2 pkt 6 ww. ustawy, czytamy że przez towar rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Jak natomiast stanowi art. 45 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 ze zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy natomiast m.in. rzeczy, a te z kolei dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome. Na podstawie art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W art. 232 §1 Kodeksu cywilnego czytamy, że grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. Zaś art. 233 ww. kodeksu wskazuje nam, że w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

W oparciu o powyższe należy stwierdzić, że zabudowania znajdujące się na gruncie, jak i grunt oddany w użytkowanie wieczyste, czyli opisana powyżej Nieruchomość, spełnia definicję towaru określoną art. 2 pkt 6 ustawy o VAT. W przypadku, w którym przeniesienie własności tej rzeczy następuje za wynagrodzeniem, oczywiście występuje także element odpłatności, jako ekwiwalent w zamian za przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Prowadzi to do wniosku, że o objęciu opodatkowaniem transakcji sprzedaży Nieruchomości przez Wnioskodawcę, będzie decydowało czy ogóle można przypisać mu status podatnika VAT, a jeśli tak, to czy działa w takim charakterze w przypadku sprzedaży Nieruchomości. Sprzedaż Nieruchomości za wynagrodzeniem jest bowiem odpłatną dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

W świetle art. 15 ust. 1 ww. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei jak stanowi art. 15 ust. 2 ww. aktu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.

Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem aby mówić o prowadzeniu działalności gospodarczej, która z kolei pozwala nam traktować podmiot za podatnika VAT, czynności podejmowane przez niego powinna cechować stałość, powtarzalność i profesjonalizm.

Przestawiona definicja działalności gospodarczej ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt lub budynek działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną).

Bez wątpienia Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą, jest nadal podatnikiem podatku VAT czynnym, który dzierżawi Nieruchomość. Wykonuje zatem powtarzające się czynności, polegające na wykorzystaniu towaru (Nieruchomości) w sposób ciągły, w celach zarobkowych. Nieruchomość została nabyta przez niego w celach prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i takich celach była też wykorzystywana od momentu nabycia do dnia dzisiejszego.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył Nieruchomość do majątku małżeńskiego wspólnego. Jednak tylko on wykorzystywał ww. Nieruchomość w sposób opisany powyżej. Małżonka nie wykorzystywała Nieruchomości w żaden sposób. Należy w tym wypadku wskazać, że autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość interpretacji przepisów, która zakładałaby, że stosunki majątkowe między małżonkami, regulowane przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, mogą kształtować zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Zatem nie każda czynność, która wywołuje skutki na gruncie prawa cywilnego, będzie takie skutki wywoływała na gruncie prawa podatkowego.

Tak też będzie w tym przypadku. Mianowicie, pomimo że Wnioskodawca wraz z małżonką nabył Nieruchomość w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak te składniki majątku były przeznaczone i wykorzystywane wyłącznie przez Wnioskodawcę do celów prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Powyższe oznacza, że to Wnioskodawca, prowadząc działalność gospodarczą w oparciu o część składników majątku wspólnego, miał nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Skoro zatem Nieruchomość była przez cały okres jej posiadania wykorzystywana tylko przez Wnioskodawcę, to należy stwierdzić, że to tylko on w sensie ekonomicznym jest właścicielem tej Nieruchomości i to tylko on dokona w efekcie jej odpłatnego zbycia (odpłatnej dostawy towarów) - przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel. Zatem to wyłącznie Wnioskodawca z tytułu sprzedaży Nieruchomości wypełni przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. W takich przypadkach, w sensie podatkowym, nabycia oraz zbycia dokonuje wyłącznie przedsiębiorca, czyli Wnioskodawca, a nie jednocześnie Wnioskodawca i jego małżonka, jako drugi formalny współwłaściciel (na zasadach ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej). Jak wskazano powyżej stan własnościowy sprzedawanej Nieruchomości, czy też uprawnienia do rozporządzania nią, nie mają znaczenia dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Nie ma przy tym znaczenia także fakt, że Wnioskodawca zmienił sposób wykorzystania Nieruchomości i obecnie traktuje ją jako towar handlowy.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, odpłatne zbycie Nieruchomości stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie przez Wnioskodawcę, jako osobę prowadzącą w związku z tym zbyciem pozarolniczą działalność gospodarczą.

Należy zaś zauważyć, że samo objęcie tej transakcji opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług nie przesądza w żadnym przypadku, o zastosowaniu właściwej stawki VAT, np. stawki podstawowej 23%, czy stawki zwolnionej ”ZW”. Kwestia ta jest przedmiotem kolejnego pytania zadanego przez Wnioskodawcę.

Ad. 2.

Fakt, że dana czynność mieści się w zakresie przedmiotowo podmiotowym regulacji ustawy o VAT, tj. stanowi czynność opodatkowaną, nie jest równoznaczne z tym, czy faktycznie dana czynność będzie obciążona podatkiem od towarów i usług, ewentualnie w jakiej wysokości. Oczywiście zasadą jest opodatkowanie czynności objętych regulacją ustawy o VAT stawką podstawową (obecnie 23%). Obok podstawowej stawki podatku ustawa przewiduje różne stawki obniżone, które znajdują zastosowanie względem oznaczonych czynności. Reguluje to przede wszystkim art. 41 ustawy o VAT.

W ramach ustawy wprowadzono także zwolnienia podatkowe, które są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania. W tym przypadku bowiem ma miejsce konsumpcja towarów lub usług, która nie jest opodatkowana. W wyniku zastosowania zwolnienia podatkowego dana czynność nie podlega opodatkowaniu, mimo że generalnie mieści się w zakresie przedmiotowym i podmiotowym opodatkowania. Nie oznacza to jednak, że dana czynność nie jest w ogóle objęta zakresem ustawy czy też że żadne przepisy ustawy nie znajdują do niej zastosowania. Niektóre z tych zwolnień dotyczą obrotu nieruchomościami.

Mianowicie w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, czytamy że zwalnia się z podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z kolei według art. 2 pkt 14 ww. ustawy, ilekroć w przepisach jest mowa o pierwszym zasiedleniu - rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, Wnioskodawca po wykonaniu remontu budynków wchodzących w skład Nieruchomości, użytkował ją na cele prowadzonej działalności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług (stawką podstawową) przez ponad 10 lat.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich doszło do pierwszego zasiedlenia, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

Należy zwrócić także uwagę na złożoność transakcji, tj. dochodzi do zbycia zarówno budynków oraz gruntu (będącego w użytkowaniu wieczystym), które składają się na Nieruchomość. Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki, budowle lub ich części rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu (działki) stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, opodatkowana jest również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Podkreślić należy, że ww. przepisy, tj. art. 43 ust. 1 pkt 10 odnosi się jedynie do dostawy budynków, budowli i ich części, a przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2021 r., poz. 2351, ze zm.).

W myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych. Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, przez budynek należy rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach; Zaś pod pojęciem budowli należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych, elektrowni wiatrowych, morskich turbin wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową - art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane.

Zgodnie z art. 3 pkt 3a ww. ustawy Prawo budowlane, przez obiekt liniowy należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Z kolei w myśl art. 3 pkt 9 ustawy Prawo budowlane, przez urządzenia budowlane należy rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.

Urządzenia budowlane stanowią urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, nie są to samodzielne budowle zdefiniowane w art. 3 pkt 3 ww. ustawy Prawo budowlane, które uznaje się za towar na gruncie podatku od towarów i usług. Jednakże urządzenia te należy traktować, jako elementy przynależne do budynku/budowli i opodatkować łącznie z budynkiem/budowlą, z którym są powiązane, a tym samym należy przypisać stawkę właściwą dla sprzedawanego obiektu budowlanego znajdującego się na tej samej działce, co urządzenie techniczne. Brak podstaw do stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów w zakresie stawki podatku VAT dla ww. urządzeń w oderwaniu od budynków/budowli, do których przynależą, gdyż w świetle obowiązujących przepisów nie mają one samodzielnego bytu. Podsumowując, ustalenie czy dany budynek, budowla, obiekt budowlany wraz z gruntem, na którym jest posadowiony, może być zwolniony z VAT w przypadku jego odpłatnej dostawy, należy opierać się na właściwościach i historii (także podatkowej) tego budynku, budowli, czy obiektu budowlanego.

Wskazanej zasady nie zmienia regulacja art. 29a ust. 9 ustawy o VAT, gdzie czytamy, że przepisu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, nie stosuje się do czynności oddania w użytkowanie wieczyste gruntu, dokonywanego z równoczesną dostawą budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli.

Zgodnie z art. 235 § 1 Kodeksu cywilnego, budynki i inne urządzenia wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Natomiast jak już wskazywano (art. 233 Kodeksu cywilnego), w granicach, określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste, użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Z kolei przepisy art. 235 ww. Kodeksu, które mają charakter przepisów bezwzględnie obowiązujących, a więc nie mogą być zmieniane wolą stron, stanowią, że właścicielem budynków i innych urządzeń na gruncie oddanym w wieczyste użytkowanie jest użytkownik wieczysty oraz że własność tych budynków i urządzeń jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym.

Dlatego też należy przyjąć, że prawo własności, budynków, budowli, obiektów budowlanych, etc. dzieli los prawny użytkowania wieczystego. Zbycie więc tego prawa odnosi się także do budynków, budowli, obiektów budowlanych, etc. sama zaś własność tych składników nie może być przeniesiona na inną osobę bez przeniesienia użytkowania wieczystego. To powoduje, że zasadne jest rozumienie przepisu art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w ten sposób, że grunt jako towar przyjmuje stawkę podatku obowiązującą dla budynku, budowli, obiektów budowlanych, etc., bez względu na to, czy sprzedaż dotyczy prawa własności tego gruntu, czy też prawa użytkowania wieczystego. (zob. orzeczenie WSA w Gdańsku z 4 lipca 2017 r.; sygn. akt I SA/ Gd 555/17).

Odnosząc powyższe do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę, jeśli dostawa posadowionych przez niego budynków, budowli, obiektów budowlanych, etc., które znajdują się na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym, stanowiącym łącznie Nieruchomość, będzie korzystała ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwolnieniu objęta będzie także odpłatna dostawa użytkowania wieczystego, które składa się na Nieruchomość.

Analizując w kontekście stanu faktycznego Wnioskodawcy, regulację art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, należy wskazać, że odpłatna dostawa następuje po upływie okresu 2 lat od pierwszego zasiedlenia. Budynki, budowle i ich części znajdujące składające się na Nieruchomość zostały nabyte przez Wnioskodawcę w 2007 r. Następnie kilkanaście lat użytkował je do prowadzenia działalności opodatkowanej VAT. Wydatki na remont, które stanowiły ponad 30% wartości początkowej Nieruchomości zostały poniesione przed 2010 r. Po zakończeniu remontu ewentualne inwestycje na Nieruchomości (w tym m.in. wydatki remontowe) były znikomej wartości - przez wszystkie następne lata łącznie, w których podatnik wykorzystywał w/w obiekty do celów swojej działalności, nie przekraczały łącznie 5% wartości Nieruchomości.

Zatem w kontekście regulacji art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zdaniem Wnioskodawcy odpłatna dostawa Nieruchomości następuje po upływie okresu 2 lat od pierwszego zasiedlenia. Korzysta zatem ze zwolnienia z VAT w oparciu o przywołany przepis zarówno w odniesieniu do prawa użytkowania wieczystego, jak i znajdujących się na gruncie budowli, obiektów budowlanych, etc.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931) – zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy :

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem – w rozumieniu ww. przepisu) na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Zatem w świetle powołanego wyżej art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług odpłatne przeniesienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy,

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11. Należy więc przyjąć, że na podstawie definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości bądź udziału w nieruchomości dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu art. 7 lub art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Powyższe przepisy pozwalają stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Zatem, kiedy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Jednocześnie wykorzystywanie składników majątku, tj. takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania, które polega na czerpaniu dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, wykorzystywanie majątku należącego do danej osoby stanowi również działalność gospodarczą jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Jest Pan zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Wskazał Pan, że w 2007 r. nabył nieruchomość (prawo użytkowania wieczystego gruntu) z posadowionymi tam budynkami, tj. jednokondygnacyjnym budynkiem przemysłowym, zadaszeniem i stacją schładzania wody. Znajdująca się tam stacja schładzania wody została zdemontowana.

Nabycie Nieruchomości nastąpiło do majątku małżeńskiego Pana i Pana żony, natomiast sama Nieruchomość przez kilkanaście lat była wykorzystywana tylko przez Pana do prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, małżonka nie wykorzystywała do żadnych celów. Nabycie tej Nieruchomości udokumentowane było fakturą, natomiast sama czynność nabycia objęta była stawką podatku zwolnioną. Nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia z tytułu podatku naliczonego, ponieważ czynność ta była zwolniona z opodatkowania VAT.

Ponadto wskazał Pan, że ponosił wydatki na remont ww. budynków/budowli, które nie przekroczyły 30 % wartości początkowej każdego z budynków/budowli. Ponoszone wydatki dokumentowane były fakturami VAT z wykazanym podatkiem naliczonym, który został przez Pana rozliczony. Remont zakończył się w IV kwartale 2009 r. Po zakończeniu inwestycji Nieruchomość została wpisana do ewidencji środków trwałych (do września 2020 r.) i wykorzystywana w prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej, opodatkowanej podatkiem VAT. We wrześniu po przejściu na emeryturę zbył Pan swoje przedsiębiorstwo z wyjątkiem Nieruchomości, którą obecnie traktuje jako towar handlowy.

Od września 2020 r. Nieruchomość jest oddana w odpłatną dzierżawę, a w 2022 r. ma dojść do jej sprzedaży.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, Pana wątpliwości dotyczą ustalenia, czy planowana transakcja sprzedaży Nieruchomości zabudowanej stanowić będzie odpłatną dostawę towarów i będzie opodatkowana podatkiem VAT oraz czy transakcja ta będzie korzystała ze zwolnienia z podatku VAT.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bez udziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jeżeli zatem, przedmiotem dostawy jest majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy będzie ten małżonek, który dokonuje dostawy we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej) – jako podatnik VAT.

Na mocy art. 693 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Dzierżawa jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną. Odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne, należne za używanie rzeczy przez jego dzierżawcę. Zatem, odpłatne udostępnianie nieruchomości innemu podmiotowi skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie wydzierżawiającego, a tym samym stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. W konsekwencji wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej.

Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa dzierżawy wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe.

We wniosku wskazał Pan, że wykorzystywał Nieruchomość w swojej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, o czym świadczy zaliczenie jej do środków trwałych przedsiębiorstwa. Z tytułu tej działalności był Pan czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Od września 2020 r. Nieruchomość jest odpłatnie dzierżawiona.

W rozpatrywanej sprawie pomimo, że nabycie przedmiotowej Nieruchomości nastąpiło w ramach istniejącej małżeńskiej wspólnoty majątkowej, to jednak od momentu nabycia Nieruchomość ta w całości była wykorzystywana wyłącznie przez Pana do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Skoro więc nieruchomość – będącą przedmiotem planowanej sprzedaży – Pan wykorzystywał do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy, to Pan jest w sensie ekonomicznym właścicielem całej nieruchomości i to Pan dokona w efekcie dostawy nieruchomości – przeniesienia prawa do rozporządzania nią jak właściciel.

W takiej sytuacji należy uznać, że przedmiotem planowanej dostawy będzie Nieruchomość stanowiąca składnik majątkowy służący prowadzeniu przez Pana działalności gospodarczej.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonych przepisów oraz zawarty we wniosku opis sprawy wskazać należy, że w przypadku sprzedaży zabudowanej Nieruchomości, stanowiącej współwłasność małżeńską, za zbywcę (stronę transakcji sprzedaży) należy uznać wyłącznie Pana. Nie będzie Pan zbywał majątku osobistego, ale majątek wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Dokonując dostawy przedmiotowej Nieruchomości, uprzednio wykorzystywanej do pozarolniczej działalności gospodarczej wypełni Pan przesłanki określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy dla całej transakcji sprzedaży Nieruchomości.

W konsekwencji, dostawa tej Nieruchomości w całości będzie podlegała po Pana stronie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Przedmiotowa transakcja dotyczyć będzie bowiem towaru w rozumieniu ustawy, tj. Nieruchomości, stanowiącej składnik majątkowy Pana przedsiębiorstwa oraz dokonana będzie przez podatnika podatku od towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym cała transakcja sprzedaży Nieruchomości zabudowanej – na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, a Pan z tego tytułu będzie podatnikiem.

Należy zauważyć, że czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT może korzystać ze zwolnienia od tego podatku, albo może być opodatkowana tym podatkiem. Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

W art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości zabudowanych spełniających określone w tych przepisach warunki.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy:

Przez pierwsze zasiedlenie – rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Przy czym, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy,

Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

‒ towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

‒ brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z kilku podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym:

W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Co do zasady zatem grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione.

Odnosząc się do planowanej sprzedaży jednokondygnacyjnego budynku przemysłowego oraz zadaszenia, należy zauważyć, że decydujące dla rozstrzygnięcia, czy w przedmiotowej sprawie dla opisanej dostawy zastosowanie znajdzie zwolnienie z opodatkowania jest rozstrzygnięcie kwestii, czy i kiedy względem ww. budynku i budowli nastąpiło pierwsze zasiedlenie.

W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że planowana sprzedaż budynku i budowli znajdujących się na ww. nieruchomości, nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – budynek i budowla zostały nabyte w 2007 r. i przez cały czas wykorzystywane w Pana działalności gospodarczej. Ponadto w ostatnich 2 latach przed sprzedażą nie ponosił Pan nakładów na ich ulepszenie przekraczające 30% wartości początkowej każdego z nich. Tak więc w odniesieniu do tego budynku i budowli zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Jak wskazano powyżej, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki i budowle na nim posadowione. W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również sprzedaż gruntu w użytkowaniu wieczystym, z którym związane są w sposób trwały budynek i budowla, będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, transakcja sprzedaży przez Pana Nieruchomości zabudowanej jednokondygnacyjnym budynkiem przemysłowym i budowlą w postaci zadaszenia będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Skoro planowana sprzedaż ww. Nieruchomości zabudowanej będzie korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to badanie przesłanek i rozstrzyganie zwolnienia na podstawie innych przepisów, tj. art. 43 ust. 1 pkt 10a i pkt 2 ustawy jest niezasadne.

Dodatkowe informacje

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem przedmiotowa interpretacja rozstrzyga jedynie zastosowanie przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja nie rozstrzyga natomiast zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana małżonki.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywało się będzie ze zdarzeniem przyszłym opisanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Organ podatkowy informuje ponadto, że wniosek ORD-In z 15 marca 2022 r. dotyczy 2 zdarzeń przyszłych w podatku od towarów i usług (40 zł x 2 x 1 Zainteresowany, tj. 80 zł), zatem opłata od złożonego wniosku wynosi 80 zł.

Wnioskodawca 15 marca 2022 r. dokonał wpłaty w wysokości 120,00 zł tytułem opłaty od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku tym, że całkowita wpłata od niniejszego wniosku wynosi 120,00 zł, kwota 40,00 zł jest wpłatą nienależną, zatem stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i podlega zwrotowi według dyspozycji Wnioskodawcy na rachunek bankowy wskazany we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pana zastosować do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).