Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

2 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych uczestnictwa w Systemie Cash Poolingu.

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania:

‒ A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2) Zainteresowani niebędący stronami postępowania:

‒ B. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

‒ C. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

‒ D. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

‒ E. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy to grupa podmiotów powiązanych, działających w Polsce w branży komputerów przemysłowych (dalej również jako: Grupa, Grupa Kapitałowa). Wnioskodawcy są polskimi rezydentami podatkowymi oraz posiadają nieograniczony obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób prawnych. Wnioskodawcy są czynnymi podatnikami zarejestrowanymi dla potrzeb VAT (podatek od towarów i usług) w Polsce.

Wnioskodawcy zamierzają zawrzeć z bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: Bank) Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie rachunków (dalej: Umowa).

Na podstawie Umowy Bank będzie świadczył na rzecz Wnioskodawców tzw. usługę cash poolingu (dalej również: Usługa, System Cash Poolingu, System). Usługa będzie polegała na zarządzaniu przez Bank fizycznymi przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi uczestników systemu cash poolingu (dalej: Uczestnicy lub Uczestnicy Systemu).

Usługa będzie realizowana w oparciu oraz na zasadach wskazanych w Umowie, która zostanie zawarta pomiędzy Bankiem a wszystkimi Uczestnikami Systemu.

Przed rozpoczęciem korzystania z Usługi Uczestnicy zawrą z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych (dalej: Rachunki Główne). Następnie, Uczestnicy przystąpią wraz z Bankiem do Umowy, na podstawie której Bank udostępni w Rachunkach Głównych limit zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony (dalej: Limit Zadłużenia). Ponadto, w ramach Umowy Bank dokonywał będzie na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w walucie polskiej.

Jeden z Uczestników Systemu pełnić będzie w związku z realizacją Umowy funkcję koordynującego (dalej: Koordynujący), dla którego Bank otworzy obok Rachunku Głównego (dalej: Rachunek Główny Koordynującego) również rachunek pomocniczy (dalej: Rachunek Pomocniczy Koordynującego). Na Rachunku Pomocniczym Koordynującego na koniec dnia wykazywane będzie końcowe saldo wszystkich Rachunków objętych systemem cash poolingu. Koordynujący w ramach odrębnej umowy kredytowej może otrzymać kredyt, z którego środki zostaną przeznaczone na uczestnictwo w systemie cash poolingu.

Zgodnie z postanowieniami Umowy Bank będzie dokonywał codziennego bilansowania (zerowania) środków zgromadzonych na Rachunkach Głównych Uczestników. W związku z Usługą każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane będą Rachunki Główne Uczestników.

Na mocy Umowy, każdy z Uczestników Systemu będzie zlecał Bankowi wykonywanie poniższych czynności, na koniec każdego dnia roboczego, w następującym trybie i kolejności:

a) jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych będzie ujemna, Bank obciąży Rachunek Pomocniczy Koordynującego i uzna Rachunek Główny Koordynującego kwotą wartości bezwzględnej sumy algebraicznej sald wszystkich Rachunków Głównych. Natomiast, jeżeli suma sald dodatnich i ujemnych wszystkich Rachunków Głównych będzie dodatnia, Bank uzna Rachunek Pomocniczy Koordynującego i obciąży Rachunek Główny Koordynującego sumą algebraiczną sald wszystkich Rachunków Głównych;

b) jeżeli którykolwiek z Uczestników Systemu wykorzystujących Limit Zadłużenia nie spłaci w całości przed końcem dnia roboczego, Limitu Dziennego wykorzystanego przez tego Uczestnika Systemu, wówczas, zgodnie z postanowieniami Umowy, Bank obciąży Rachunek Główny Koordynującego kwotami niespłaconymi Bankowi przez któregokolwiek lub wszystkich Uczestników Systemu wykorzystujących Limit Zadłużenia;

c) jeżeli po wykonaniu czynności określonych powyżej Rachunek Główny Koordynującego będzie wykazywał ujemne saldo, wówczas, zgodnie z postanowieniami Umowy, Bank obciąży wszystkie Rachunki Główne wykazujące salda dodatnie kwotami nie spłaconymi Bankowi przez Koordynującego.

Transfery środków dokonywane będą między Rachunkami Głównymi Uczestników a Rachunkiem Głównym Koordynującego. Transfery środków nie będą występować bezpośrednio między Rachunkami Głównymi Uczestników.

Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego. Odsetki będą naliczane od dziennych sald Środków Pieniężnych, zgromadzonych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą księgowane na odpowiednich Rachunkach Głównych w okresach miesięcznych, w pierwszym Dniu Roboczym kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Jeżeli wykorzystane kwoty Limitu Zadłużenia nie zostaną spłacone przez któregokolwiek z Uczestników Systemu w terminie określonym w ust. 5, odpowiedni Uczestnik Systemu Wykorzystujący Limit Zadłużenia zapłaci na rzecz Banku odsetki w wysokości określonej w Załączniku nr 1 do Umowy. Odsetki obliczone będą od dziennych niespłaconych sald ujemnych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu Wykorzystującego Limit Zadłużenia, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą płatne miesięcznie, w pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca.

Zgodnie z Umową rozliczenia dokonywane pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami Systemu (w tym Koordynującym) w ramach Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi (dalej: System) oparte będą na konwersji długu (art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu Cywilnego [Stosownie do art. 518 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm. – dalej: K.c.): § 1. Osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty: (…) 3) jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie; (…)]) skutkującej subrogacją z art. 518 K.c., tj. wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

System zakłada bilansowanie (tj. zerowanie) sald na prowadzonych przez bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. Grupie Rachunków głównych) z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Bilansowanie sald na Grupie Rachunków głównych dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Zadłużenia udzielonych przez Bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w Grupie Rachunków głównych. Oznacza to, iż przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu prawnego Koordynujący dokonywał będzie spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Zadłużenia, lub Uczestnicy Systemu spłacać będą dług Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu. W wyniku wskazanych czynności odpowiednio Koordynujący jak i pozostali Uczestnicy Systemu będą wstępować w miejsce Banku w prawa z wierzytelności subrogacyjnych z tytułu dokonanych spłat (dalej: Roszczenia). Zgodnie z Umową kwoty Roszczeń obciążone będą odsetkami stosownie do określonej stopy procentowej.

Odsetki od Roszczeń będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez/do poszczególnych Uczestników Systemu (w tym Koordynującego) będzie dokonywana jednorazowo w okresie rozliczeniowym (miesięcznym). Wysokość odsetek należnych poszczególnym Uczestnikom Systemu kalkulowana będzie przez bank. Jednocześnie bank, na bazie dziennej, naliczał będzie debetowe/kredytowe odsetki bankowe od salda występującego na Rachunku Pomocniczym Koordynującego. Raz na miesiąc, w ustalonej dacie rozliczenia, bank uzna Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąży Rachunek Pomocniczy Koordynującego kwotą odsetek należnych bankowi z tytułu kredytu w tym rachunku.

Na podstawie Umowy każdy z Uczestników nieodwołalnie upoważni Bank do obciążenia jego Rachunku Głównego, a Koordynujący – do obciążenia Rachunku Głównego Koordynującego i Rachunku Pomocniczego Koordynującego, kwotami wykorzystanego Limitu Zadłużenia niespłaconego przez Uczestnika, który wykorzystał Limit Zadłużenia. Z chwilą obciążenia przez Bank Rachunku Głównego Uczestnika, Rachunku Głównego Koordynującego lub Rachunku Pomocniczego Koordynującego, Uczestnik, którego środki pieniężne będą wykorzystywane do spłaty wykorzystanych Limitów Zadłużenia na Rachunkach Głównych pozostałych Uczestników, będzie nabywał w trybie art. 518 § 1 pkt 1 K.c. wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany Limit Zadłużenia uregulował. Uczestnik, który uregulował wykorzystany Limit Zadłużenia innego Uczestnika będzie nabywał wobec spłaconego przez niego Uczestnika roszczenie o spłatę świadczenia wynikającego z uregulowanej wierzytelności Banku. Uczestnik, którego wykorzystany Limit Zadłużenia został uregulowany przez innego Uczestnika zobowiązany będzie spełnić roszczenie na żądanie innego Uczestnika. Wzajemne roszczenia będą potrącane przez Bank na warunkach określonych w Umowie w najbliższym dopuszczalnym terminie.

W związku z zawartą Umową w celu zabezpieczenia pełnej spłaty Limitu Zadłużenia udzielonego dowolnemu Uczestnikowi, każdy z Uczestników udzieli nieodwołalnego poręczenia (w rozumieniu art. 876-887 K.c.– dalej: Poręczenie) Bankowi spłaty wykorzystanej kwoty Limitu Zadłużenia przez innych Uczestników.

Poręczenie może wynikać ze stosownych zapisów Umowy lub każdy Uczestnik Systemu może zawrzeć odrębną umowę poręczenia z Bankiem, dotyczącą oraz bezpośrednio związaną z uczestnictwem w Systemie (korzystaniem z usługi cash poolingu).

Limit Zadłużenia niespłacony przez Uczestnika Systemu przed końcem każdego dnia będzie natychmiast wymagalny. W takiej sytuacji Bank może wykorzystać Poręczenie w celu natychmiastowej spłaty wykorzystanego Limitu Zadłużenia.

Żaden z Uczestników Systemu nie będzie pobierał wynagrodzenia z tytułu udzielonego Poręczenia. Udzielenie Poręczenia stanowi warunek konieczny do zawarcia Umowy z Bankiem oraz jest elementem Systemu.

Z tytułu świadczenia Usługi w ramach Systemu Bank od każdego Uczestnika Systemu będzie pobierał opłatę miesięczną za uczestnictwo w Systemie.

Wnioskodawcy jako Uczestnicy Systemu cash-poolingu nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash-poolingu oraz w związku z wykonywaniem umowy cash-poolingu. W ramach umowy cash-poolingu Wnioskodawcy, jako Uczestnicy umowy cash-poolingu, upoważnią wyłącznie jednego z nich działającego w roli Koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash-poolingu. W związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawcy nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

Z kolei w przypadku, w którym jeden z Wnioskodawców zostanie wyznaczony do pełnienia funkcji Koordynującego w ramach umowy cash-poolingu będzie wykonywał poniższe czynności na rzecz wszystkich Uczestników umowy cash-poolingu:

‒ podpisze z Bankiem w imieniu Uczestników aneks do Umowy, na mocy którego inny podmiot stanie się Uczestnikiem w ramach umowy cash-poolingu,

‒ podejmie czynności mające na celu wyłączenie Rachunku Uczestnika z usługi cash-poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,

‒ zmieni, lub zastąpi treść zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,

‒ będzie negocjował z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,

‒ będzie podejmował czynności mające na celu dokonanie zmiany wysokości limitów zadłużenia w Rachunkach Uczestników,

‒ będzie podejmował w imieniu wszystkich stron umowy cash-poolingu czynności mające na celu negocjowanie z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,

‒ będzie reprezentował Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy oraz podejmował czynności mające na celu podpisanie aneksów dotyczących Umowy z Bankiem w imieniu wszystkich Uczestników. Wnioskodawca jako Koordynujący pełnić będzie wyłącznie funkcję Koordynującą współpracę Uczestników/stron umowy cash-poolingu z Bankiem.

Wskazane powyżej czynności o charakterze administracyjnym wskazane są wprost w umowie cash poolingu. W wyniku zawarcia umowy cash-poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek dodatkowa umowa, regulująca relacje pomiędzy Wnioskodawcami-Uczestnikami a Wnioskodawcą w roli Koordynującego, ponieważ całokształt obowiązków Koordynującego będzie wynikał z umowy cash-poolingu.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku oraz od pozostałych Uczestników umowy cash-poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash-poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Koordynującego. W przypadku, gdy w dalszym toku realizacji umowy cash-poolingu pojawią się jakiekolwiek indywidualne i incydentalne czynności, na rzecz któregokolwiek z Uczestników (niestanowiące obowiązków Koordynującego) Koordynujący może ustalić dodatkowe wynagrodzenie z konkretnym Uczestnikiem, na którego rzecz będzie świadczył indywidualną usługę. Na ten moment nie przewiduje się wykonywania przez Wnioskodawcę jako Koordynującego dodatkowych czynności, dlatego też w związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników.

W przypadku, gdy Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego nie przewiduje się świadczenia na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek dodatkowych usług związanych z realizacją umowy cash-poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący planuje wykonywać wyłącznie czynności zarezerwowane dla Koordynującego, wymienione powyżej oraz wskazane w umowie cash poolingu.

Pytania

1. Czy Wnioskodawcy jako Uczestnicy niebędący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu będą wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

2. Czy w sytuacji, w której jeden z Wnioskodawców pełniąc rolę Koordynującego z tytułu umowy uczestnictwa w systemie cash-poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

3. Czy środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu cash pool między Rachunkami Głównymi Wnioskodawców a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych Wnioskodawców / wpłacane na Rachunek Główny Wnioskodawców powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności czy powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

ad 1

Wykonywane przez Wnioskodawców jako Uczestników niebędących Koordynującym, czynności związane z uczestnictwem w systemie kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie będą stanowić podlegających opodatkowaniu VAT usług w rozumieniu Ustawy o VAT.

ad 2

W ocenie Wnioskodawców również w sytuacji, w której jeden z nich będzie pełnić rolę Koordynującego, wykonywane przez niego czynności w celu umożliwienia prowadzenia Systemu Cash Poolingu przez bank nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

ad 3

Zdaniem Wnioskodawców, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu między Rachunkami Głównymi Wnioskodawców a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych / wpłacane na Rachunki Główne Wnioskodawców nie powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności nie powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT ani (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawców

ad 1

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z powołanym przepisem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, „Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…)”. Zgodnie z powołanym przepisem z dostawą towarów mamy miejsce w przypadku gdy dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, „Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa”.

Definicja świadczenia usług na gruncie Ustawy o VAT ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Aby działanie podatnika mogło zostać uznane za świadczenie usług muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

‒ w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

‒ świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy, należy wskazać, że umowa „cash-poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na jednym rachunku i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez niektóre z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach Uczestników to na rachunek Koordynującego trafiają środki finansowe stanowiące nadwyżkę.

Z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie podmiotem świadczącym usługi będzie jedynie bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie (opłaty), natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez bank.

Biorąc po uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawców, jako Uczestników niebędących Koordynującym, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Uczestnicy systemu niebędący Koordynującym w związku z korzystaniem z usługi cash- poolingu nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności w celu wykonania Umowy. W ramach zawartej Umowy to Bank wykonuje zasadnicze czynności będące przedmiotem usługi Systemu Cash Poolingu, w tym m.in. dokona on przesunięcia środków pieniężnych z Rachunków Uczestników na rachunek Koordynującego, bądź z rachunku Koordynującego na Rachunki Uczestników. Dodatkowo Bank dokona naliczenia Odsetek przychodowych, bądź Odsetek kosztowych Uczestnikowi w związku z uczestnictwem w systemie cash-poolingu.

Z uwagi na powyższe Wnioskodawcy jako Uczestnicy niebędący Koordynującym, nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności w związku z realizacją Umowy, które mogłyby stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 Ustawy o VAT.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawcy, jako Uczestnicy niebędący Koordynującym, nie będą świadczyć w ramach Umowy jakichkolwiek usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, na rzecz pozostałych Uczestników systemu oraz nie będą nabywać usług, o których mowa w art. 8 Ustawy o VAT, od innych Uczestników. Okoliczność uczestnictwa w ramach systemu cash-poolingu nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu na gruncie Ustawy o VAT. W konsekwencji nie będzie rodzić po stronie Wnioskodawców obowiązków na gruncie Ustawy o VAT.

ad 2

W ocenie Wnioskodawców również w sytuacji, w której jeden z nich będzie pełnić rolę Koordynującego, wykonywane przez niego czynności w celu umożliwienia prowadzenia Systemu Cash Poolingu przez bank nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Przechodząc na grunt przedstawionego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawcy zamierzają zawrzeć z Bankiem Umowę, której stroną będzie Bank, zobowiązany do świadczenia usługi cash-poolingu w ramach Umowy oraz Wnioskodawca-Koordynujący razem z pozostałymi Wnioskodawcami-Uczestnikami. Usługa cash-poolingu świadczona przez Bank stanowić będzie system zarządzania płynnością finansową Uczestników, oparty o zdefiniowaną w prawie cywilnym subrogację (art. 518 § 1 Kodeksu Cywilnego), czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela, poprzez spłacenie cudzego długu. Umowa, na podstawie której Bank będzie świadczył usługę cash-poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi Uczestników korzystających ze wskazanego systemu.

Bank, wykonując czynności polegające na świadczeniu usługi cash-poolingu, poprzez obsługę techniczną, dostarczenie infrastruktury informatycznej, zapewnienie kompleksowej informacji o wzajemnych rozliczeniach Uczestników, obliczanie odsetek oraz dokonywanie codziennych transferów pomiędzy rachunkami Uczestników, otrzyma wynagrodzenie od każdego Uczestnika, w tym również od Wnioskodawcy pełniącego rolę Koordynującego.

W związku z przystąpieniem do Umowy jeden z Wnioskodawców pełnić będzie, na podstawie zawartej Umowy w imieniu wszystkich Uczestników, funkcję Koordynującego. Wnioskodawca jako Koordynujący wykonywać będzie czynności polegające na:

‒ podpisaniu z Bankiem w imieniu Uczestników z innymi podmiotami aneksu do Umowy, na mocy którego inne podmioty staną się Uczestnikami,

‒ wyłączeniu Rachunku Uczestnika z usługi cash-poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,

‒ zmianie lub zastępowaniu treści zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,

‒ negocjowaniu z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,

‒ zmianie wysokości limitów zadłużenia na Rachunkach Uczestników,

‒ negocjowaniu z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,

‒ reprezentowaniu Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy oraz do podpisywania aneksów dotyczących Umowy.

W związku z planowanym zawarciem Umowy na Koordynującym spoczywać będą obowiązki reprezentowania wszystkich Uczestników przed Bankiem oraz koordynacji realizacji Umowy pomiędzy Bankiem a Uczestnikami.

Funkcja Koordynującego, którą pełnić będzie Wnioskodawca sprowadzać się będzie wyłącznie do reprezentowania wszystkich Uczestników w trakcie prowadzenia ustaleń z Bankiem, dotyczących świadczonej na rzecz Uczestników, w tym samego Wnioskodawcy usługi cash-poolingu. Z uwagi bowiem na wielość Uczestników ma to zapewnić sprawniejsze dokonywanie modyfikacji warunków zawartej Umowy. Dodatkowo rola Wnioskodawcy jako Koordynującego będzie sprowadzała się do udostępnienia rachunków bankowych wskazanych w Umowie (Rachunku Głównego Koordynującego oraz Rachunku Pomocniczego Koordynującego) i środków finansowych znajdujących się na nich, aby Bank mógł efektywnie wykonać czynności określone w Umowie w celu świadczenia usługi cash-poolingu, tj. rozliczać salda rachunków oraz przekazywać środki pomiędzy rachunkami pozostałych Uczestników.

Pełnienie funkcji Koordynującego nie wiąże się z prowadzeniem rozliczeń pomiędzy Koordynującym a Uczestnikami. Usługi z zakresu rozliczeń będą wykonywane przez Bank, na zlecenie każdego z Uczestników Systemu (w tym Wnioskodawcy będącego Koordynującym), poprzez obliczanie odsetek i obciążanie lub uznawanie ich Rachunków Głównych (w zależności od okoliczności), wszelkimi należnymi kwotami.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku oraz od pozostałych Uczestników umowy cash-poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash-poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Wnioskodawcy. Na ten moment nie przewiduje się wykonywania przez Wnioskodawcę jako Koordynującego dodatkowych czynności, dlatego też w związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników.

Równocześnie, w ocenie Wnioskodawców podejmowane przez Koordynującego czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT. Wynika to z faktu ścisłego związku technicznych czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Koordynującego (oraz pozostałych Uczestników), w celu lepszego wykorzystania środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawców w ramach opisanego schematu to wyłącznie bank, jako podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych Uczestników w ramach systemu Cash poolingu za wynagrodzeniem, będzie świadczył na rzecz Uczestników usługę w rozumieniu przepisów art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Z kolei Wnioskodawca działając w roli Koordynującego oraz wykonując jedynie wybrane, techniczne czynności bez wynagrodzenia w celu umożliwienia świadczenia usług przez bank nie będzie wykonywać czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy zarówno wyrażonego w pkt 1 oraz pkt 2 potwierdzają wydawane przez organy podatkowe indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego (dotyczące różnego rodzaju struktur cash poolingowych), w tym przykładowo:

‒ w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 marca 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.594.2020.3.AW, organ podatkowy podniósł: Usługa cash-poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash-poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT. […] Ponadto czynności wykonywane przez Koordynatora mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash-poolingu w interesie wszystkich stron umowy. W przypadku, gdy Wnioskodawca pełnić będzie funkcję Koordynującego nie przewiduje się świadczenia na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek usług związanych z realizacją umowy cash-poolingu. Wnioskodawca jako Koordynujący planuje wykonywać wyłącznie czynności zarezerwowane dla Koordynującego. […] Wobec powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawca jako Uczestnik będący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu nie będzie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy.

‒ w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 sierpnia 2018 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.424.2018.2.AKO, organ podatkowy odstępując od uzasadnienia prawnego potwierdził prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy, zgodnie z którym: „Z uwagi na charakterystyczne cechy przedstawionego systemu należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie podmiotem świadczącym usługi będzie jedynie Bank, który będzie wykonywał czynności polegające na zapewnieniu funkcjonowania systemu, tj. obsłudze technicznej systemu, zapewnieniu infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywaniu transferów pomiędzy Uczestnikami systemu, za które to czynności będzie otrzymywać wynagrodzenie (opłaty), natomiast Uczestnicy systemu będą beneficjentami usług świadczonych przez Bank. Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Uczestników Systemu, w tym również czynności wykonywane przez Koordynatora, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową. W opisanej sytuacji, podejmowane przez Koordynatora czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, ponieważ z okoliczności sprawy nie wynika, by miały one służyć do celów innych niż ich działalność gospodarcza. W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że Spółki nie będą świadczyły w ramach Umowy jakichkolwiek usług, o których mowa w art. 8 ustawy, na rzecz innych Uczestników systemu oraz nie będą dokonywały nabycia usług, o których mowa w art. 8 ustawy, od innych Uczestników systemu w ramach Umowy.”;

‒ w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 sierpnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.364.2018.2.AP, wydanej w zbliżonym do przedstawionego powyżej stanu faktycznego, organ podatkowy uznał, że: „Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika systemu cash poolingu, polegające na udostępnianiu Bankowi swojego rachunku w celu umożliwienia mu świadczenia usługi cash poolingu, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie będą stanowiły elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez inny podmiot (Bank) usługi cash poolingu. W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawcę czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, ponieważ z okoliczności sprawy nie wynika, by miały one służyć do celów innych niż jego działalność gospodarcza. Tym samym, w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Podsumowując, w opisanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca, w ramach umowy cash poolingu nie będzie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w szczególności czynności odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 lub ust. 2 ustawy.”;

‒ w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3 kwietnia 2017 r. sygn. 3063-ILPP1-3.4512.61.2017.1.PR, organ stwierdził, że „(…) czynności wykonywane przez Spółkę jako uczestnika opisanej usługi cash poolingu, umożliwiające Bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach systemu cash poolingu, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową i w konsekwencji z tytułu wykonywania czynności polegających jedynie na udostępnianiu własnych środków pieniężnych, przez co Spółka nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Tym samym nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i w rezultacie odsetki otrzymywane przez Spółkę nie będą stanowiły podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy. Wobec powyższego należy zgodzić się z twierdzeniem Spółki, z którego wynika, że zarówno środki finansowe (salda) przenoszone przez Bank w ramach rozliczenia Systemu i konsolidacji sald, jak i odsetki pobierane z Rachunku Spółki/odsetki wpłacane na Rachunek Spółki, nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy lub strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy.” (kwestia rozliczenia importu usług w zakresie wynagrodzenia banku nie znajdzie zastosowania w ocenie Spółki w jej przypadku, bowiem w Cash poolingu, do którego zamierza przystąpić Spółka, usługa na rzecz Spółki będzie świadczona przy udziale polskiego Oddziału, tj. przez Bank jako polskiego podatnika VAT).

ad 3

Zdaniem Wnioskodawców, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu między Rachunkami Głównymi Wnioskodawców a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych / wpłacane na Rachunki Główny Wnioskodawców nie powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności nie powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT ani (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jednocześnie, w myśl art. 86 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Jak natomiast wynika z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Jeśli wyodrębnienie całości lub części kwot nie jest możliwe, to kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu ustalana jest na podstawie proporcji. Proporcję tę ustala się zgodnie z art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W ocenie Wnioskodawców, zarówno środki finansowe (salda) przenoszone w ramach funkcjonowania Systemu pomiędzy Rachunkami Głównymi Uczestników a Rachunkiem Głównym Koordynującego, jak i odsetki pobierane z Rachunków Wnioskodawców / odsetki wpłacane na Rachunki Wnioskodawców, nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako obrót, w związku z którym Spółce nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego) lub w strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT (w tym w szczególności nie powinny być uznawane jako kwoty dotyczące działań Spółki niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 listopada 2015 r. o sygn. IPPP1/4512-904/15-3/AŻ oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 sierpnia 2016 r. (sygn. ILPP4/4512-1-158/16-2/KM).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku wspólnym jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 i w art. 8 ww. ustawy.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy,

towarami są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 ustawy,

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

‒ w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

‒ świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Przy czym z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 cyt. ustawy).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. wyrok z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise), przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę, należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zatem za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

‒ istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

‒ wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

‒ istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

‒ odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

‒ istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług.

W myśl art. 8 ust. 2 ustawy,

za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Należy wskazać, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT,

podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu,

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z okoliczności sprawy wynika, że są Państwo grupą podmiotów powiązanych, działających w Polsce w branży komputerów przemysłowych, a także są Państwo czynnymi podatnikami zarejestrowanymi dla potrzeb VAT w Polsce.

Zamierzają Państwo zawrzeć z bankiem z siedzibą w Polsce Umowę Systemu Zarządzania Środkami Pieniężnymi w Grupie rachunków.

Na podstawie Umowy Bank będzie świadczył na Państwa rzecz usługę cash poolingu (Usługa, System Cash Poolingu, System). Usługa będzie polegała na zarządzaniu przez Bank fizycznymi przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi uczestników systemu cash poolingu (Uczestnicy, Uczestnicy Systemu).

Usługa będzie realizowana w oparciu oraz na zasadach wskazanych w Umowie, która zostanie zawarta pomiędzy Bankiem a wszystkimi Uczestnikami Systemu.

Przed rozpoczęciem korzystania z Usługi Uczestnicy zawrą z Bankiem umowy bieżących rachunków bankowych (Rachunki Główne). Następnie, Uczestnicy przystąpią wraz z Bankiem do Umowy, na podstawie której Bank udostępni w Rachunkach Głównych limit zadłużenia wymagalny na koniec dnia, w którym został udzielony (Limit Zadłużenia). Ponadto, w ramach Umowy Bank dokonywał będzie na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem Rachunków Głównych. Systemem zarządzania środkami pieniężnymi objęte zostaną rachunki prowadzone w walucie polskiej.

Jeden z Uczestników Systemu pełnić będzie w związku z realizacją Umowy funkcję koordynującego (Koordynujący), dla którego Bank otworzy obok Rachunku Głównego (Rachunek Główny Koordynującego) również rachunek pomocniczy (Rachunek Pomocniczy Koordynującego). Na Rachunku Pomocniczym Koordynującego na koniec dnia wykazywane będzie końcowe saldo wszystkich Rachunków objętych systemem cash poolingu. Koordynujący w ramach odrębnej umowy kredytowej może otrzymać kredyt, z którego środki zostaną przeznaczone na uczestnictwo w systemie cash poolingu.

Zgodnie z postanowieniami Umowy Bank będzie dokonywał codziennego bilansowania (zerowania) środków zgromadzonych na Rachunkach Głównych Uczestników. W związku z Usługą każdego dnia roboczego (na koniec dnia) konsolidowane będą Rachunki Główne Uczestników.

Transfery środków dokonywane będą między Rachunkami Głównymi Uczestników a Rachunkiem Głównym Koordynującego. Transfery środków nie będą występować bezpośrednio między Rachunkami Głównymi Uczestników.

Bank będzie wypłacał każdemu Uczestnikowi systemu odsetki od salda Środków Pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Głównym w wysokości określonej w Umowie Rachunku Bankowego.

Jeżeli wykorzystane kwoty Limitu Zadłużenia nie zostaną spłacone przez któregokolwiek z Uczestników Systemu w terminie określonym w ust. 5, odpowiedni Uczestnik Systemu Wykorzystujący Limit Zadłużenia zapłaci na rzecz Banku odsetki w wysokości określonej w Załączniku nr 1 do Umowy. Odsetki obliczone będą od dziennych niespłaconych sald ujemnych na Rachunku Głównym odpowiedniego Uczestnika Systemu Wykorzystującego Limit Zadłużenia, na podstawie rzeczywistej liczby dni w danym miesiącu i roku wynoszącego 365 dni i będą płatne miesięcznie, w pierwszym Dniu Roboczym następnego miesiąca.

System zakłada bilansowanie (tj. zerowanie) sald na prowadzonych przez bank rachunkach bankowych Uczestników Systemu (tj. Grupie Rachunków głównych) z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Koordynującego. Bilansowanie sald na Grupie Rachunków głównych dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego z chwilą postawienia w wymagalność Limitów Zadłużenia udzielonych przez Bank Uczestnikom Systemu oraz Koordynującemu w Grupie Rachunków głównych. Oznacza to, iż przy wykorzystaniu wskazanego powyżej mechanizmu prawnego Koordynujący dokonywał będzie spłaty wobec Banku długów wszystkich Uczestników Systemu z tytułu wykorzystania przez nich Limitów Zadłużenia, lub Uczestnicy Systemu spłacać będą dług Koordynującego wobec Banku z tytułu wykorzystania Limitu Zadłużenia przyznanego Koordynującemu. W wyniku wskazanych czynności odpowiednio Koordynujący jak i pozostali Uczestnicy Systemu będą wstępować w miejsce Banku w prawa z wierzytelności subrogacyjnych z tytułu dokonanych spłat (Roszczenia). Zgodnie z Umową kwoty Roszczeń obciążone będą odsetkami stosownie do określonej stopy procentowej.

Na podstawie Umowy każdy z Uczestników nieodwołalnie upoważni Bank do obciążenia jego Rachunku Głównego, a Koordynujący – do obciążenia Rachunku Głównego Koordynującego i Rachunku Pomocniczego Koordynującego, kwotami wykorzystanego Limitu Zadłużenia niespłaconego przez Uczestnika, który wykorzystał Limit Zadłużenia. Z chwilą obciążenia przez Bank Rachunku Głównego Uczestnika, Rachunku Głównego Koordynującego lub Rachunku Pomocniczego Koordynującego, Uczestnik, którego środki pieniężne będą wykorzystywane do spłaty wykorzystanych Limitów Zadłużenia na Rachunkach Głównych pozostałych Uczestników, będzie nabywał w trybie art. 518 § 1 pkt 1 K.c. wierzytelność Banku wobec Uczestnika, którego wykorzystany Limit Zadłużenia uregulował. Uczestnik, który uregulował wykorzystany Limit Zadłużenia innego Uczestnika będzie nabywał wobec spłaconego przez niego Uczestnika roszczenie o spłatę świadczenia wynikającego z uregulowanej wierzytelności Banku. Uczestnik, którego wykorzystany Limit Zadłużenia został uregulowany przez innego Uczestnika zobowiązany będzie spełnić roszczenie na żądanie innego Uczestnika. Wzajemne roszczenia będą potrącane przez Bank na warunkach określonych w Umowie w najbliższym dopuszczalnym terminie.

W związku z zawartą Umową w celu zabezpieczenia pełnej spłaty Limitu Zadłużenia udzielonego dowolnemu Uczestnikowi, każdy z Uczestników udzieli nieodwołalnego Poręczenia (w rozumieniu art. 876-887 K.c.) Bankowi spłaty wykorzystanej kwoty Limitu Zadłużenia przez innych Uczestników.

Poręczenie może wynikać ze stosownych zapisów Umowy lub każdy Uczestnik Systemu może zawrzeć odrębną umowę poręczenia z Bankiem, dotyczącą oraz bezpośrednio związaną z uczestnictwem w Systemie (korzystaniem z usługi cash poolingu).

Limit Zadłużenia niespłacony przez Uczestnika Systemu przed końcem każdego dnia będzie natychmiast wymagalny. W takiej sytuacji Bank może wykorzystać Poręczenie w celu natychmiastowej spłaty wykorzystanego Limitu Zadłużenia.

Żaden z Uczestników Systemu nie będzie pobierał wynagrodzenia z tytułu udzielonego Poręczenia. Udzielenie Poręczenia stanowi warunek konieczny do zawarcia Umowy z Bankiem oraz jest elementem Systemu.

Z tytułu świadczenia Usługi w ramach Systemu Bank od każdego Uczestnika Systemu będzie pobierał opłatę miesięczną za uczestnictwo w Systemie.

Państwo jako Uczestnicy Systemu cash-poolingu nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash-poolingu oraz w związku z wykonywaniem umowy cash-poolingu. W ramach umowy cash-poolingu Państwo, jako Uczestnicy umowy cash-poolingu, upoważnią wyłącznie jednego z nich działającego w roli Koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash-poolingu. W związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawcy nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

Z kolei w przypadku, w którym jeden z Wnioskodawców zostanie wyznaczony do pełnienia funkcji Koordynującego w ramach umowy cash-poolingu będzie wykonywał poniższe czynności na rzecz wszystkich Uczestników umowy cash-poolingu:

‒ podpisze z Bankiem w imieniu Uczestników aneks do Umowy, na mocy którego inny podmiot stanie się Uczestnikiem w ramach umowy cash-poolingu,

‒ podejmie czynności mające na celu wyłączenie Rachunku Uczestnika z usługi cash-poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku,

‒ zmieni, lub zastąpi treść zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku,

‒ będzie negocjował z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach,

‒ będzie podejmował czynności mające na celu dokonanie zmiany wysokości limitów zadłużenia w Rachunkach Uczestników,

‒ będzie podejmował w imieniu wszystkich stron umowy cash-poolingu czynności mające na celu negocjowanie z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową,

‒ będzie reprezentował Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy oraz podejmował czynności mające na celu podpisanie aneksów dotyczących Umowy z Bankiem w imieniu wszystkich Uczestników. Wnioskodawca jako Koordynujący pełnić będzie wyłącznie funkcję Koordynującą współpracę Uczestników/stron umowy cash-poolingu z Bankiem.

Wskazane powyżej czynności o charakterze administracyjnym wskazane są wprost w umowie cash poolingu. W wyniku zawarcia umowy cash-poolingu nie zostanie zawarta jakakolwiek dodatkowa umowa, regulująca relacje pomiędzy Wnioskodawcami - Uczestnikami a Wnioskodawcą w roli Koordynującego, ponieważ całokształt obowiązków Koordynującego będzie wynikał z umowy cash-poolingu.

Z tytułu pełnienia funkcji Koordynującego Wnioskodawca nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od Banku oraz od pozostałych Uczestników umowy cash-poolingu. Wskazane czynności mają charakter wyłącznie administracyjny i wykonywane są dla sprawnego realizowania umowy cash-poolingu w interesie wszystkich stron umowy, w tym Koordynującego. W związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawca jako Koordynujący nie będzie otrzymywał wynagrodzenia od pozostałych Uczestników.

W przypadku, gdy Zainteresowany pełnić będzie funkcję Koordynującego nie przewiduje się świadczenia na rzecz innych Uczestników jakichkolwiek dodatkowych usług związanych z realizacją umowy cash-poolingu. Zainteresowany jako Koordynujący planuje wykonywać wyłącznie czynności zarezerwowane dla Koordynującego, wymienione powyżej oraz wskazane w umowie cash poolingu.

Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy jako Uczestnicy niebędący Koordynującym z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu będą Państwo wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a także czy jeden z Wnioskodawców pełniący rolę Koordynującego z tytułu uczestnictwa w systemie cash-poolingu będzie wykonywał czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że polskie przepisy podatkowe nie zawierają regulacji dotyczących umowy cash poolingu. Występująca w obrocie prawnym jako umowa nienazwana – umowa cash poolingu porównywana jest często z umową pożyczki. Chociaż umowa ta do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Umowa „cash-poolingu” jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash-poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników, to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą zazwyczaj wykonywaną przez bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne systemu Cash poolingu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który będzie obsługiwał umowę Cash poolingu. Jego obowiązkami będzie wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy cash poolingu. To Bank wykonuje na Państwa rzecz, jako Uczestników, szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci usługi zarządzania przepływami środków finansowych pomiędzy rachunkami bieżącymi uczestników Systemu Cash Pooling. Bank udostępni w Rachunkach Głównych limit zadłużenia, będzie dokonywał na zlecenie Uczestników Systemu rozliczeń pieniężnych z wykorzystaniem tych Rachunków Głównych. Dla Koordynującego Bank otworzy również Rachunek Pomocniczy. Zgodnie z postanowieniami Umowy Bank będzie dokonywał codziennego bilansowania (zerowania) środków zgromadzonych na Rachunkach Głównych Uczestników. Z tytułu świadczenia Usługi w ramach Systemu Bank od każdego Uczestnika Systemu będzie pobierał opłatę miesięczną za uczestnictwo w Systemie. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w Systemie Cash Poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Z kolei Wnioskodawcy jako Uczestnicy Systemu cash-poolingu nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności na potrzeby realizacji umowy cash-poolingu oraz w związku z wykonywaniem tej umowy. W ramach umowy cash-poolingu Wnioskodawcy, jako Uczestnicy umowy cash-poolingu, upoważnią wyłącznie jednego z nich działającego w roli Koordynującego do wykonywania czynności administracyjnych związanych z realizacją umowy cash-poolingu. W związku z zawarciem umowy cash-poolingu Wnioskodawcy nie będą wykonywać jakichkolwiek czynności, ponieważ wszelkie czynności związane z realizacją wskazanej umowy będzie wykonywał podmiot pełniący funkcję Koordynującego.

Zatem Państwo, jako Uczestnicy systemu Cash Poolingu, nie będą świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, jak wynika z wniosku, wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy Cash pooling będzie leżało w gestii Banku. Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank będzie pobierał od Uczestników wynagrodzenie. Państwa udział w Systemie jako Uczestników będzie bierny. Nie będzie Państwu przysługiwało wynagrodzenie za wykonywanie czynności w ramach Umowy cash poolingu.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z Państwa perspektywy jako Uczestników umowy zarządzania płynnością finansową, czynności wykonywane przez Państwa w ramach tej umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Podejmowane przez Państwa czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Państwa działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, działalność Państwa jako Uczestników w ramach Umowy cash pooling, w związku z przystąpieniem do Systemu i korzystaniem z cash poolingu, nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem nie będą Państwo (Uczestnicy) podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do opisanego Systemu i pełnieniem roli Uczestnika, nie będą Państwo wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Również Wnioskodawca pełniący rolę Koordynującego w Systemie Cash Poolingu nie będzie świadczyć usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie, wykonywanie czynności związanych z funkcjonowaniem Umowy cash pooling będzie leżało w gestii Banku. Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową Bank będzie pobierał wynagrodzenie – również od Koordynującego. Koordynujący będzie wykonywać pewne niezbędne czynności administracyjne oraz reprezentować przed Bankiem wszystkich uczestników cash poolingu, tj.: podpisze z Bankiem w imieniu Uczestników aneks do Umowy, na mocy którego inny podmiot stanie się Uczestnikiem w ramach umowy cash-poolingu, podejmie czynności mające na celu wyłączenie Rachunku Uczestnika z usługi cash-poolingu poprzez złożenie zawiadomienia skierowanego do Banku, zmieni lub zastąpi treść zleceń lub załączników do Umowy pod warunkiem uzyskania uprzedniej pisemnej zgody Banku, będzie negocjować z Bankiem wysokości oprocentowania, które Bank będzie stosował odpowiednio przy dodatnich i ujemnych saldach na Rachunkach, będzie podejmować czynności mające na celu dokonanie zmiany wysokości limitów zadłużenia w Rachunkach Uczestników, będzie podejmować w imieniu wszystkich stron umowy cash-poolingu czynności mające na celu negocjowanie z Bankiem wysokości kosztów i opłat związanych z Umową, będzie reprezentować Uczestników we wszystkich sprawach dotyczących Umowy oraz podejmować czynności mające na celu podpisanie aneksów dotyczących Umowy z Bankiem w imieniu wszystkich Uczestników. Wnioskodawca jako Koordynujący pełnić będzie wyłącznie funkcję Koordynującą współpracę Uczestników/stron umowy cash-poolingu z Bankiem. Za ww. czynności Koordynującemu nie będzie przysługiwać wynagrodzenie.

Zatem należy stwierdzić, że w świetle art. 5 ust. 1 ustawy, z perspektywy Wnioskodawcy jako Koordynującego Umowy cash poolingu, czynności wykonywane przez Niego w ramach tej Umowy, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Podejmowane przez Koordynującego czynności w ramach opisanej umowy nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z opłatnym świadczeniem usług, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż Jego działalność gospodarcza.

W związku z powyższym, działalność Wnioskodawcy jako Koordynującego w ramach Systemu Cash Poolingu, nie będzie stanowiła świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, zatem Wnioskodawca (Koordynujący) nie będzie podatnikiem VAT z tego tytułu. W związku z przystąpieniem do opisanego Systemu oraz pełnieniem roli Koordynującego, Koordynujący nie będzie wykonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości budzi również kwestia, czy środki finansowe (salda) przenoszone w ramach systemu cash poolingu między Rachunkami Głównymi Uczestników a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych Uczestników/ wpłacane na Rachunek Główny Uczestników powinny wpływać na ich rozliczenia VAT, w szczególności czy powinny być uwzględniane w (i) tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy o VAT lub (ii) strukturze sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Zgodnie art. 86 ust. 1 ustawy,

w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie natomiast z treścią art. 90 ust. 1 ustawy,

w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Na podstawie art. 90 ust. 2 ustawy,

jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

W myśl art. 90 ust. 3 ustawy,

proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Należy również zauważyć, że w świetle art. 90 ust. 6 ustawy,

do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

1. pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych;

2. usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Jak wskazano powyżej, działania podejmowane przez Państwa w związku z uczestnictwem w Systemie Cash Poolingu stanowią czynności pomocnicze dla Banku, nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy. Odsetki uzyskane przez Państwa w związku z uczestnictwem w Systemie nie stanowią wynagrodzenia z tytułu ich świadczenia. Nie będą Państwo działać w charakterze podatników podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji powyższego, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach Systemu cash pool między Rachunkami Głównymi Wnioskodawców a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych Wnioskodawców bądź wpłacane na Rachunek Główny Wnioskodawców nie powinny wpływać na Państwa rozliczenia VAT, nie powinny być również uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 ustawy. Kalkulacja tego współczynnika nie obejmuje bowiem kwot, które związane są z czynnościami wyłączonymi z zakresu opodatkowania VAT.

Na mocy art. 86 ust. 2a ustawy,

w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Zgodnie z art. 86 ust. 2b ustawy,

sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1. zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz

2. obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Wspominane wyżej cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT. Przez cele inne niż działalność gospodarcza rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. Takimi sferami będą przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatna działalność statutowa.

Analiza przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że obowiązek ustalania zakresu prawa do odliczenia VAT naliczonego przy wykorzystaniu proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a uzależniony został od łącznego spełnienia następujących warunków:

‒ podatnik wykonuje zarówno czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒ podatnik nabywa towary/usługi zarówno dla celów czynności, które mają związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, jak i czynności, które nie wykazują takiego związku;

‒ podatnik nie jest w stanie przyporządkować w całości nabywanych towarów/usług wyłącznie do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W świetle powyższego, należy zaznaczyć, że wskazane w opisie zdarzenia przyszłego okoliczności prowadzą do wniosku, że w opisanej sytuacji mamy do czynienia z czynnościami (cash poolingu), które towarzyszą działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu Państwa działalności.

Mając na uwadze powyższe, środki finansowe (salda) przenoszone w ramach Systemu cash pool między Rachunkami Głównymi Wnioskodawców a Rachunkiem Głównym Koordynującego, a także odsetki pobierane z Rachunków Głównych Wnioskodawców bądź wpłacane na Rachunek Główny Wnioskodawców nie będą wpływały na Państwa rozliczenia VAT i nie powinny być uwzględniane w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Płatności te będą mieścić się w sferze Państwa działalności gospodarczej wskazanej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a tym samym w pojęciu „celów związanych z działalnością gospodarczą”, w rozumieniu art. 86 ust. 2a ustawy.

W związku z powyższym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).