Interpretacja dotyczy ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług (VAT) w kontekście zaliczek na czynsz najmu oraz obowiązku wystawienia faktury dokumentującej wpłatę zaliczki. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu powstaje w momencie wystawienia faktury. W przypadku braku wystawienia faktury lub jej opóźnienia, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu na jej wystawienie, a jeśli taki termin nie został określony, to z chwilą upływu terminu płatności. Wnioskodawca ma obowiązek wystawienia faktury dokumentującej zaliczkę związaną z usługą najmu w terminie określonym w umowie najmu, niezależnie od faktycznego otrzymania zaliczki. Stanowisko Wnioskodawcy w tej kwestii jest nieprawidłowe.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług – jest nieprawidłowe.
1 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 28 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
· momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do zaliczki związanej z usługą najmu oraz
· obowiązku wystawienia faktury dokumentującej wpłatę zaliczki z upływem terminu wskazanego w umowie.
Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 4 maja 2022 r. (wpływ 9 maja 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Wnioskodawca A (dalej jako Wnioskodawca) jest spółką prawa handlowego ze 100% udziałem Gminy X. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na mocy Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników A w sprawie połączenia z 12 listopada 2019 r. oraz uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników B Wnioskodawca przejął B, a tym samym stał się stroną zawartych przez ten podmiot umów, w tym umów najmu.
Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi oraz wszelkie prace towarzyszące wznoszeniu i zarządzaniu nieruchomościami.
Wskutek przejęcia podmiotu B Wnioskodawca stał się stroną m.in. umów najmu dotyczących lokali handlowych wraz z częścią gruntu przynależną do tego lokalu zgodnie z projektem wykonawczym. Umowy zostały zawarte pod warunkiem realizacji inwestycji pn. „(…)”. W ramach tej inwestycji mają powstać m.in. lokale usługowe o funkcji handlowej stanowiące przedmiot tych umów najmu. Umowy mają jednolitą treść, a elementami różnicującymi są jedynie oznaczenie nieruchomości, wysokość czynszu najmu i procentowe wartości zaliczek na poczet czynszu.
Umowy zostały zawarte na okres 30 lat od dnia wydania przedmiotu najmu.
Zgodnie treścią umów za używanie przedmiotu najmu Najemca uiszczać będzie czynsz w wysokości stanowiącej iloczyn powierzchni użytkowej przedmiotu najmu oraz stawki ustalonej przez strony kwoty netto za 1 m2 w stosunku rocznym.
Na poczet czynszu należnego w pierwszym okresie rozliczeniowym i w latach kolejnych Wynajmujący zaliczać będzie 1/30 (jedną trzydziestą) zaliczki wpłaconej przez Najemcę zgodnie z umową. Warunkiem skuteczności danej umowy jest dokonanie przez Najemcę wpłaty zaliczki na poczet czynszu najmu za cały czas jej trwania w określonej w umowie wysokości netto plus podatek VAT (podatek od towarów i usług) w obowiązującej 23% stawce, w całości lub w transzach.
Do części umów najmu Najemcy dokonali wpłaty zaliczek, w całości lub w części.
Do części umów najmu nie dokonano w ogóle zapłaty zaliczek.
1. Umowy najmu przewidują terminy płatności zaliczek na poczet czynszu dzierżawy i są określane odmiennie w zależności od konkretnej umowy. Najczęściej określone są konkretną datą, np. 31 grudnia 2019 r. W umowach znajdują się także zapisy dotyczące rozliczania wpłaconych zaliczek z wymagalnym czynszem najmu.
2. W razie otrzymania zaliczki na poczet czynszu, wpłata taka została udokumentowana fakturą. W razie bezskutecznego upływu terminu oznaczonego na wpłatę zaliczki, termin jest przez strony przesuwany w oparciu o czynione ustalenia.
1. Czy obowiązek podatkowy w odniesieniu do zastrzeżonej w umowie najmu zaliczki na poczet czynszu powstaje z dniem upływu terminu płatności zaliczki zastrzeżonego w tej umowie najmu?
2. Czy Wnioskodawca obowiązany jest do wystawienia faktury dokumentującej wpłatę zaliczki na poczet czynszu najmu z upływem terminu wskazanego w umowie najmu, chociażby zaliczka nie została otrzymana?
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.
Zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.
Zgodnie zaś z art. 19a ust. 5 ww. ustawy, ustawodawca w sposób szczególny uregulował powstanie obowiązku podatkowego dla niektórych usług.
Stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług:
· telekomunikacyjnych,
· wymienionych w poz. 24-37,50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,
· najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
· ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
· stałej obsługi prawnej i biurowej,
· dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
– z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
W myśl art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.
Ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy VAT definicji zaliczki, przedpłaty, czy zadatku. W takiej sytuacji należy się zatem odnieść do wykładni językowej z definicją wskazaną w Słowniku Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN (dostępnego na stronie: https://(`(...)`)), według którego „zapłata” oznacza „uiszczenie należności za coś”. Fakt, że należność musi być przypisana do określonego przedmiotu, stanowi więc zasadniczy element jej definicji. Podobnie została zdefiniowana zaliczka (otwierająca katalog należności w rozumieniu ustawodawcy bez wątpienia mieszczących się w pojęciu „zapłaty”, a więc mogąca pomocniczo służyć do interpretacji tego pojęcia), tj. jako część należności wpłacanej lub wypłacanej z góry na poczet tej należności. Zatem zapłatę (zaliczkę) wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą towarów lub faktycznym wykonaniem usługi. Jeżeli chodzi natomiast o przedpłatę to jest to część ceny towaru (lub usługi), wpłacona w celu uzyskania gwarancji jego zakupu (lub wykonania usługi) w określonym terminie, podobnie jak zadatek.
Zatem, zarówno zaliczka, jak też przedpłata i zadatek, jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją, tj. dostawą określonych towarów lub świadczeniem określonych usług. W związku z tym, istotnym jest, aby przyszłe świadczenie było określone (jasno sprecyzowane i niezmieniane przez strony już po dokonaniu wpłaty).
Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
Na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy (art. 1061 ust. 2 ustawy).
W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
Z kolei jak stanowi art. 106i ust. 7 ustawy, faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30 dnia przed:
dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy (art. 106i ust. 8 ustawy).
Umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) – zwanej dalej k.c. – przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Art. 669 § 1 ustawy k.c. stanowi, że najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania i pobierania pożytków, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
Odnosząc to do stanu faktycznego, należy przede wszystkim zauważyć, że umowa najmu jak i porozumienie stanowią o obowiązku najemcy do zapłaty zaliczki obliczonej jako procent całego czynszu najmu, w określonych terminach. Zaliczka ta ma zostać rozliczona proporcjonalnie z należnymi czynszami najmu w terminach zapłaty tych czynszów.
Jak wynika z wyżej powołanego przepisu art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek (`(...)`), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 powołanego artykułu. Zatem powyższe w ocenie Wnioskodawcy oznacza, że ewentualne otrzymanie przez niego zaliczki na poczet świadczenia usług najmu, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, nie rodzi powstania obowiązku podatkowego, podobnie jak fakt zastrzeżenia w umowie terminu do jej wpłaty.
Terminem, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, jest moment wystawienia faktury z tytułu czynszu najmu. W realiach stanu faktycznego będzie to zatem moment wskazany w umowie jako termin wymagalności należności czynszowych, z którym powiązany jest obowiązek rozliczenia wpłaconych zaliczek z bieżącym i wymagalnym czynszem najmu.
Jednocześnie, samo zastrzeżenie w Umowie najmu i Porozumieniu terminów na wpłatę zaliczek na poczet czynszu najmu nie kreuje obowiązku podatkowego dla Wnioskodawcy i nie obliguje go do wystawienia faktury zaliczkowej. „Zaliczka” nie jest płatnością dokonywaną na poczet niesprecyzowanego, nieokreślonego świadczenia, a płatnością za skonkretyzowaną wyświadczoną przez Wnioskodawcę usługę najmu nieruchomości.
Jak wskazano powyżej, otrzymanie przed wykonaniem usługi całości lub części zapłaty nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Zasada opodatkowania płatności przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi została bowiem w tym przypadkach wyłączona.
Zgodnie bowiem z art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
Z kolei o terminie wystawienia faktury w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, stanowi art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, w myśl którego faktury wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.
Łączna analiza przywołanych powyżej norm prawnych – dotyczących zarówno obowiązku podatkowego oraz dokumentowania sprzedaży – prowadzi do wniosku, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu czynszu. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności.
Innymi słowy, o tym kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę usług najmu decyduje moment wystawienia faktury za czynsz najmu, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.
Zastrzeżony w umowie stron termin na zapłatę zaliczki na poczet czynszu nie kreuje obowiązku podatkowego.
Brak wpłaty zaliczki może bowiem powodować sankcje przewidziane w umowie lub porozumieniu, jednak dopiero faktyczna zapłata zaliczki wyznaczać będzie moment powstania obowiązku podatkowego.
Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy w ocenie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w odniesieniu do zastrzeżonej w umowie najmu zaliczki na poczet czynszu powstaje na zasadach wynikających z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy, tj. z chwilą wystawienia faktury dotyczącej czynszu najmu, a w razie jej niewystawienia lub wystawienia z opóźnieniem – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia tej faktury, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
W ocenie Wnioskodawcy zastrzeżony w umowie termin zapłaty zaliczki jest obojętny dla momentu powstania obowiązku podatkowego, a więc Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia faktury, niezależnie od tego, czy faktycznie otrzymał płatność zaliczki.
W okolicznościach niniejszej sprawy, w obliczu tego, że w ocenie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w odniesieniu do zastrzeżonej w umowie najmu zaliczki na poczet czynszu powstaje na zasadach wynikających z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy należy uznać, że Wnioskodawca nie jest zobowiązany do wystawienia faktury dotyczącej zastrzeżonej w umowie zaliczki mimo upływu terminu do jej wpłaty, niezależnie od tego, czy faktycznie otrzymał zaliczkę na poczet czynszu.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku – jest nieprawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.
W treści art. 19a ust. 5 ustawy, ustawodawca w sposób szczególny uregulował powstanie obowiązku podatkowego dla niektórych usług.
I tak, stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego,
b) świadczenia usług:
– telekomunikacyjnych,
– wymienionych w poz. 24-37, 50 i 51 załącznika nr 3 do ustawy,
– najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze,
– ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia,
– stałej obsługi prawnej i biurowej,
– dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego
– z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
Stosownie do art. 19a ust. 7 ustawy:
W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
W myśl art. 19a ust. 8 ustawy:
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:
dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;
dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.
Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:
sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:
a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,
c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.
Na podstawie art. 106i ust. 1 ustawy:
Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2–9.
Art. 106i ust. 2 ustawy stanowi, że:
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.
W myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy:
Fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4.
Natomiast, zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy:
Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60. dnia przed:
dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
Treść art. 106i ust. 8 ustawy wskazuje, że:
Przepis ust. 7 pkt 1 nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 3, 4 i ust. 5 pkt 4, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy.
Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że wskutek przejęcia spółki Wnioskodawca stał się stroną umów najmu dotyczących lokali handlowych wraz z częścią gruntu przynależną do tego lokalu zgodnie z projektem wykonawczym. Umowy zostały zawarte na okres 30 lat od dnia wydania przedmiotu najmu. Zgodnie z treścią umów za używanie przedmiotu najmu Najemca uiszczać będzie czynsz w wysokości stanowiącej iloczyn powierzchni użytkowej przedmiotu najmu oraz stawki ustalonej przez strony kwoty netto za 1 m2 w stosunku rocznym. Na poczet czynszu należnego w pierwszym okresie rozliczeniowym i w latach kolejnych Wynajmujący zaliczać będzie 1/30 (jedną trzydziestą) zaliczki wpłaconej przez Najemcę zgodnie z umową. Warunkiem skuteczności danej umowy jest dokonanie przez Najemcę wpłaty zaliczki na poczet czynszu najmu za cały czas jej trwania w określonej w umówię wysokości netto plus podatek VAT w obowiązującej 23% stawce, w całości lub w transzach. Do części umów najmu Najemcy dokonali wpłaty zaliczek, w całości lub w części. Do części umów najmu nie dokonano w ogóle zapłaty zaliczek. Umowy najmu przewidują terminy płatności zaliczek na poczet czynszu. Najczęściej określone są konkretną datą, np. 31 grudnia 2019 r. W umowach znajdują się także zapisy dotyczące rozliczania wpłaconych zaliczek z wymagalnym czynszem najmu. W razie otrzymania zaliczki na poczet czynszu, wpłata taka została udokumentowana fakturą. W razie bezskutecznego upływu terminu oznaczonego na wpłatę zaliczki, termin jest przez strony przesuwany w oparciu o czynione ustalenia.
W związku z opisaną sytuacją, u Wnioskodawcy pojawiły się w pierwszej kolejności wątpliwości dotyczące powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do zaliczki związanej z usługą najmu (pytanie oznaczone jako nr 1).
Wstępnie należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony określone przepisami obowiązki.
Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) – zwanej dalej k.c.:
Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Art. 669 § 1 k.c. stanowi, że:
Najemca obowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.
Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.
W tym miejscu zaznaczyć należy, że moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter.
Ponadto, stosownie do art. 3531 k.c.:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.
Zaznaczyć należy, że jak wynika z art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek (…), to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4 powołanego artykułu.
Powyższe oznacza, że fakt otrzymania przez Wnioskodawcę zaliczki na poczet świadczenia usług najmu, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, nie rodzi obowiązku podatkowego.
Terminem, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usług najmu, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy, jest moment wystawienia faktury.
W świetle przepisu art. 106b ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.
Z kolei o terminie wystawienia faktury w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, stanowi art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy. W myśl tego przepisu faktury wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.
W konsekwencji, o tym kiedy ma być rozliczony podatek należny z tytułu świadczenia przez Wnioskodawcę usług najmu decyduje moment wystawienia faktury, jednak nieprzekraczalnym momentem jest termin płatności ustalony pomiędzy stronami.
W celu stwierdzenia, kiedy w opisanej sprawie powstanie obowiązek podatkowy, należy przede wszystkim określić, czy wystawione zostały faktury dokumentujące wpłatę na poczet usługi najmu lub przypadku ich braku, czy upłynął termin płatności.
Jak wyżej wskazano, na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Podsumowując, w analizowanej sprawie obowiązek podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury dokumentującej wpłatę na poczet usługi najmu, a jeżeli faktura nie została wystawiona, to z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, a gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Mając na uwadze stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 1 – zgodnie z którym zastrzeżony w umowie stron termin na zapłatę zaliczki na poczet czynszu nie kreuje obowiązku podatkowego – należało uznać je za nieprawidłowe.
W dalszej części wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą obowiązku wystawienia faktury dokumentującej wpłatę zaliczki z upływem terminu wskazanego w umowie (pytanie oznaczone jako nr 2).
Jak wyżej wskazano, w myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy, w przypadku świadczenia usługi najmu, faktury wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności.
Z okoliczności sprawy wynika, że zawarte umowy najmu przewidują terminy płatności zaliczek związanych z usługą najmu.
Zatem, skoro strony ustaliły termin płatności zaliczek z tytułu usługi najmu, to – w myśl art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy – Wnioskodawca powinien wystawić fakturę nie później niż z upływem terminu płatności, jednakże z zachowaniem zasad, o których mowa w art. 106i ust. 7 i ust. 8 ustawy.
Tym samym, Wnioskodawca zobowiązany jest do wystawienia faktury dokumentującej zaliczkę związaną z usługą najmu z upływem terminu wskazanego w umowie najmu, chociażby zaliczka nie została otrzymana.
W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 jest nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie zadanych pytań. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego, bądź we własnym stanowisku, które – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – nie zostały objęte pytaniem nie mogą być rozpatrzone. W myśl art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili