Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku ze sprzedażą 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości – jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

8 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 8 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku ze sprzedażą 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości, zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału w budynku A na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału w części budynku B, która była przedmiotem wynajmu, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału w części budynku C, która była przedmiotem wynajmu, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału w częściach budynku B i C, które nie były wynajmowane na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału w budowli znajdującej się na działce nr 1, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy oraz zwolnienia od podatku sprzedaży 1/4 udziału we współwłasności budowli znajdującej się na działce nr 1, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Uzupełnił go Pan pismami z 27 kwietnia 2022 r. (wpływ 27 kwietnia 2022 r.) oraz z 16 maja 2022 r. (wpływ 16 maja 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca Pan BC wraz z matką Panią FC są:

─ współużytkownikami wieczystymi gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, oznaczonego jako działka ew. nr 1;

─ współwłaścicielami posadowionych na tej działce (nr ew. 1) trzech budynków, stanowiących odrębne od gruntu przedmioty własności (dalej: budynek A, B i C) oraz budowli w postaci utwardzonego placu;

─ współużytkownikami wieczystymi gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa, oznaczonego jako działka ew. nr 2, na której znajduje się utwardzony parking stanowiący budowlę, dalej łącznie określane: Nieruchomością (adres: `(...)`).

Omawiane grunty i budynki są objęte jedną, prowadzoną przez Sąd Rejonowy (`(...)`) Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (`(...)`). Dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste oraz dla znajdującego się na tym gruncie budynku lub innego urządzenia, które stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności, prowadzi się wspólną księgę wieczystą (art. 24 ust. 11 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Nieruchomość obciążona jest hipoteką umowną na rzecz Banku na kwotę dwunastu milionów trzystu jedenastu tysięcy złotych.

Powierzchnia użytkowa budynków posadowionych na działce ewidencyjnej nr 1 wynosi:

─ dla budynku A (`(...)`) – (`(...)`) m2;

─ dla budynku B (`(...)`) – (`(...)`) m2;

─ dla budynku C (`(...)`) – (`(...)`) m2.

Budynki są integralnym elementem zespołu urbanistyczno-architektonicznego tzw. „(`(...)`)” wpisanego do rejestru zabytków. Budynki są powiązane ze sobą architektonicznie (możliwość przejścia pomiędzy niektórymi częściami).

Udział Wnioskodawcy – Pana BC w Nieruchomości wynosi 1/4, a Pani FC 3/4.

Udział Wnioskodawcy (wynoszący 1/4) w Nieruchomości został nabyty w drodze dziedziczenia po Panu KC (Ojcu Wnioskodawcy), zmarłym w 15 marca 2017 r. Nabycie udziału zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia z 24 marca 2017 r.

KC (ojciec Wnioskodawcy) oraz Pani FC nabyli Nieruchomość od Firmy G na podstawie umowy sprzedaży z dnia 29 września 2011 r. do majątku wspólnego. Cała Nieruchomość (wszystkie składniki) wykorzystywana była przez Firmę G. na realizację ustawowych i statutowych celów określonych w statucie spółki oraz ustawie o (`(...)`).

Transakcja ta była zwolniona z podatku VAT (podatek od towarów i usług) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 oraz 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2021 r. 685 ze zm.).

W związku ze śmiercią KC, który od 2 kwietnia 1990 r. prowadził działalność gospodarczą pod firmą (`(...)`) oraz odziedziczeniem udziałów w innych jeszcze nieruchomościach Pani FC (matka Wnioskodawcy) zaczęła prowadzić działalność gospodarczą pod firmą (`(...)`) w zakresie wynajmu i zarządzania nieruchomościami (PKD (Polska Klasyfikacja Działalności): 68.20.Z). Datą rozpoczęcia wykonywania działalności według wpisu w CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) był dzień (`(...)`). Nie ustanawiano zarządu sukcesyjnego (przepisy ustawy z 24 sierpnia 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej weszły w życie z dniem 25 listopada 2018 r.). Zmarły KC prowadził działalność gospodarczą w identycznym zakresie opisanym kodem PKD: 68.20.2 Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi.

Pani FC jest obecnie właścicielką lub współwłaścicielką kilkunastu nieruchomości, które wynajmuje. Część nieruchomości stanowią wyodrębnione lokale, część z nich to nieruchomości zabudowane budynkami mieszkaniowymi z niewyodrębnionymi lokalami (kamienica). W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Pani FC jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Z tytułu świadczenia usług najmu wystawia Ona faktury (ewidencjonuje sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT. Ponadto, Wnioskodawca – w zakresie odziedziczonego udziału – zgodził się na wykorzystywanie Nieruchomości przez Panią FC w ramach prowadzonej przez Nią działalności. Nieruchomość została włączona do działalności gospodarczej Pani FC. Wnioskodawca jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w przedsiębiorstwie Pani FC, w ramach której do Jego obowiązków należy zarządzanie nieruchomościami, w tym Nieruchomością. Uczestniczył On w zawieraniu umów najmu lokali, które znajdują się w Nieruchomości. Wnioskodawca podejmował również czynności niezwiązane ze stosunkiem pracy, których przedmiotem była Nieruchomość, a było to związane z zamiarem zbycia Nieruchomości (udziałów) zarówno przez Niego, jak i przez Jego matkę. Wobec znacznego obciążenia Nieruchomości hipoteką oraz braku zamiaru kontynuowania inwestycji rozpoczętych przez zmarłego KC Nieruchomość była postrzegana jako przeznaczona do zbycia. Z uwagi na m.in. jej parametry (stan techniczny, powierzchnia) utrudnione było znalezienie nabywcy dla Nieruchomości. Wnioskodawca podejmował działania marketingowe (między innymi poprzez oprowadzanie zainteresowanych nabywców po obszarze Nieruchomości, udzielanie im niezbędnych informacji o jej stanie technicznym oraz innych), zawarł także umowę z pośrednikiem w obrocie nieruchomościami (stroną umowy była także jego matka – FC). Wnioskodawca znalazł odpowiednie do tego celu biura nieruchomości (pośrednika), a także pomagał mu w działaniach marketingowych (między innymi poprzez oprowadzanie zainteresowanych nabywców po obszarze Nieruchomości, udzielanie im niezbędnych informacji o jej stanie technicznym oraz innych).

Ostatnie nakłady poniesione na Nieruchomość (zwiększające wartość początkową poszczególnych składników) były ponoszone przez Pana KC w latach 2011-201. Nakłady te były nakładami na budynki oraz nakładami związanymi z organizacją parkingu znajdującego się na działce 2. Stosunek wydatków na ulepszenie do wartości początkowej każdego z budynków oddzielnie wynosił:

─ dla budynku A – (`(...)`)%,

─ dla budynku B – (`(...)`)%,

─ dla budynku C – (`(...)`)%.

Natomiast, rozpatrując łączną sumę wydatków na ulepszenie w stosunku do wartości początkowej całej Nieruchomości stosunek ten przekracza 30%.

KC korzystał z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszeniem wydatków na ulepszenie.

Po śmierci Pana K nie dokonywano dalszych wydatków na ulepszenia Nieruchomości. Wiele pomieszczeń (zwłaszcza w budynku A) oraz korytarzy w poszczególnych budynkach znajduje się w stanie przerwanej inwestycji (skute tynki). Niewielka część powierzchni poszczególnych budynków jest lub była wynajęta podmiotom zewnętrznym na warunkach komercyjnych, w szczególności na cele prowadzenia działalności gospodarczej. Wynajem części budynków po śmierci Pana KC był dokonywany przez Panią FC, w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Zawierane umowy najmu to:

─ umowa z (`(...)`)2013 r. zawarta pomiędzy KC, a AB Sp. z o. o., umowa dotyczy lokalu o powierzchni 80 m2 w budynku C;

─ umowa z (`(...)`)2016 r. zawarta pomiędzy KC, a LM Spółka cywilna, umowa dotyczy lokalu użytkowego w budynku A o powierzchni 240 m2;

─ umowy dotyczące miejsc parkingowych na działce 2 zawierane po tym, jak KC zorganizował ów parking, umowy te zawierane były w różnym czasie, zarówno przed, jak i po śmierci FC;

─ umowa najmu wydzielonej części budynku B o powierzchni 305 m2, składającej się z (`(...)`); umowa najmu z (`(...)`) obowiązywała w okresie od 1 maja 2017 r. do 31 stycznia 2019 r. Umowa ta została zawarta z najemcą już po śmierci FC, a więc Wynajmującym była Pani FC.

Wnioskodawca oraz Pani FC planują dokonanie sprzedaży całej Nieruchomości (wszystkich udziałów) na rzecz dwóch osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz jednej osoby prawnej, z których wszyscy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Przy czym udział Wnioskodawcy (1/4) nabędą obydwie osoby fizyczne (w udziałach 1 oraz 2) jak również osoba prawna (w udziale 3) – wszyscy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni. Zaś udział FC (3/4) nabędzie tylko jeden z tych podmiotów, będący osobą fizyczną (zarejestrowany jako podatnik VAT czynny). Szczegóły struktury udziałów w Nieruchomości zostały przedstawione w tabeli.

(`(...)`)

Przedmiotem złożonego wniosku o interpretację indywidualną jest jedynie zbycie udziału Wnioskodawcy (1/4) w Nieruchomości. Przedmiotem omawianej sprzedaży nie będzie przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa, zagadnienie to nie jest przedmiotem złożonego wniosku o interpretację indywidualną.

Pismem z 16 maja 2022 r. uzupełnił Pan wniosek o następujące informacje:

Wnioskodawca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 10 października 2017 r.

Wnioskodawca od dnia nabycia w ogóle nie wykorzystywał, nie wykorzystuje i do dnia sprzedaży przedmiotowych działek, budynków i budowli nie będzie wykorzystywał 1/4 udziału w Nieruchomości. Informacja dotyczy całości przedmiotu sprzedaży, czyli Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Wnioskodawca od dnia nabycia w ogóle nie wykorzystywał, nie wykorzystuje i do dnia sprzedaży przedmiotowych działek, budynków i budowli nie będzie wykorzystywał 1/4 udziału w Nieruchomości w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Informacja dotyczy całości przedmiotu sprzedaży, czyli Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Nieruchomość, objęta wnioskiem została włączona do prowadzonej przez Panią FC działalności gospodarczej w marcu 2017 r. Informacja dotyczy Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Budynek A, B, C i utwardzony plac znajdujący się na działce nr 1 oraz utwardzony parking znajdujący się na działce nr 2 stanowi środek trwały w prowadzonej przez Panią FC działalności gospodarczej.

Budynek A, B, C i utwardzony plac znajdujący się na działce nr 1 oraz utwardzony parking znajdujący się na działce nr 2 nie stanowią towaru handlowego w prowadzonej przez Panią FC działalności gospodarczej.

Udział Wnioskodawcy został włączony do działalności gospodarczej Pani FC na podstawie umowy użyczenia z dnia 24 marca 2017 r. Informacja dotyczy Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Nieruchomość jest wykorzystywana przez Panią FC od czasu zawarcia z Wnioskodawcą umowy użyczenia z dnia 24 marca 2017 r. Informacja dotyczy Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Na podstawie umowy użyczenia Wnioskodawca, jako użyczający użyczył i oddał w bezpłatne używanie Pani FC, jako biorącej do używania udział w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości. Umowa dotyczy wszystkich budynków i obiektów budowlanych, które obejmuje Nieruchomość będąca przedmiotem wniosku. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, nadal obowiązuje i będzie obowiązywać w dniu sprzedaży. W treści umowy Pani FC oświadczyła, że przyjmuje użyczenie, a Jego przedmiot wykorzystywać będzie w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Informacja dotyczy Budynku A, B, C i utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 oraz utwardzonego parkingu znajdującego się na działce nr 2.

Pani FC nie zobowiązywała się zapłacić jakiegokolwiek wynagrodzenia Wnioskodawcy, w zamian za wyrażenie zgody na wykorzystywanie Nieruchomości w działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie otrzymywał i nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia z tego tytułu.

W związku z zatrudnieniem, w firmie Pani FC, Wnioskodawca w ramach swoich obowiązków służbowych zajmował się zarządzaniem Nieruchomością. Uczestnictwo w zawieraniu umów nie polegało na tym, że był stroną tej umowy. Jeśli podpisywał umowy, to działał jako pełnomocnik Pani FC (matki), a nie strona umowy. Uczestnictwo w zawieraniu umów, o którym mowa, dotyczy w szczególności umów na czasowe korzystnie z miejsca parkingowego, bowiem tutaj występowała stosunkowo większa rotacja najemców w relacji do w zasadzie zerowej rotacji najemców na budynkach A, B i C.

Wnioskodawca, od dnia nabycia w ogóle nie udostępniał, nie udostępnia i do dnia sprzedaży nie będzie udostępniał działek, budynków oraz budowli będących przedmiotem sprzedaży na podstawie umów najmu, dzierżawy, użyczenia itp. osobom trzecim. Jedyną umową dotyczącą udziału w Nieruchomości była (i jest) opisana wyżej umowa użyczenia zawarta z Panią FC.

Działki, budynki, budowle, mające być przedmiotem sprzedaży, nie były, nie są i nie będą do dnia sprzedaży wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług. Tak jak wskazano powyżej, udział w Nieruchomości w ogóle nie jest (nie był i nie będzie) wykorzystywany przez Wnioskodawcę w prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej, a tym bardziej w działalności zwolnionej z VAT. Udział w Nieruchomości stanowi majątek prywatny Wnioskodawcy, niewykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W dniu 29 września 2011 r. Pan KC i Pani FC nabyli do majątku wspólnego następujące budynki i budowle:

· budynki A, B, C znajdujące się na działce nr 1 (opis budynków wraz ze wskazaniem ich powierzchni użytkowej zawarto w opisie zdarzenia przyszłego);

· budowlę w postaci utwardzonego placu znajdującego się na działce nr 1.

Budowla w postaci utwardzonego parkingu znajdująca się obecnie na działce 2 została wybudowana po nabyciu Nieruchomości przez Pana FC i Panią FC.

Na fakturze wystawionej, w związku ze sprzedażą Nieruchomości, na rzecz Pana FC i Pani FC poczyniono adnotację o podstawie zwolnienia z powołaniem się na art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług, ale bez wskazania, które konkretnie przedmioty tamtej transakcji zwolnione są na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, a które na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług. Wnioskodawca, nie dokonywał analizy transakcji nabycia nakierowanej na ustalenie, na jakiej podstawie prawnej zwolniono z VAT poszczególne budynki/budowle składające się na Nieruchomość.

W odpowiedzi na pytanie 15 o treści: ,,Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie poszczególnych budynków oraz budowli w postaci utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług? Proszę wskazać odrębnie dla poszczególnych budynków i budowli będących przedmiotem sprzedaży”, Wnioskodawca wskazał, że w opisanej sytuacji trudno jest mówić o pierwszym zasiedleniu, gdyż – zgodnie z ustawową definicją tego pojęcia – może ono występować wyłącznie w przypadku podmiotów będących podatnikami VAT i działającymi w takim charakterze.

Zdaniem Wnioskodawcy, dla analizowanej transakcji Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podatnika VAT. Udział w Nieruchomości stanowi majątek prywatny Wnioskodawcy i nie został włączony do prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.

Tym niemniej, z ostrożności procesowej, w przypadku uznania przez tut. Organ, że Wnioskodawca dla planowanej transakcji będzie działał w charakterze podatnika VAT, Wnioskodawca przedstawia następujące wyjaśnienia:

─ dla budynku A pierwsze zasiedlenie nastąpiło jeszcze przed zakupem Nieruchomości przez Panią F oraz Pana K małżonków C, tj. przed wrześniem 2011 r. Po zakupie budynku A nie były dokonywane wydatki na ulepszenie, które stanowiłyby co najmniej 30% wartości początkowej tego budynku;

─ dla budynku B pierwsze zasiedlenie nastąpiło wyłącznie w stosunku do wydzielonej części tego budynku o powierzchni 305 m2 w maju 2017 r. z momentem oddania tej części w najem na podstawie zawartej umowy, w stosunku do pozostałej części budynku B pierwsze zasiedlenie nie nastąpiło, tj. po dokonaniu ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej budynku nie nastąpiło oddanie tej części budynku do użytkowania pierwszemu nabywcy/użytkownikowi i nie nastąpiło rozpoczęcie wykorzystywania tej części budynku na potrzeby własne podatnika;

─ dla budynku C pierwsze zasiedlenie nastąpiło wyłącznie w stosunku do wydzielonej części tego budynku o powierzchni 80 m2 we wrześniu 2013 r. z momentem oddania tej części w najem na podstawie zawartej umowy, w stosunku do pozostałej części budynku C pierwsze zasiedlenie nie nastąpiło, tj. po dokonaniu ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej budynku nie nastąpiło oddanie pozostałej części budynku do użytkowania pierwszemu nabywcy/użytkownikowi i nie nastąpiło rozpoczęcie wykorzystywania tej części budynku na potrzeby własne podatnika,

─ dla utwardzonego placu na działce nr 1 pierwsze zasiedlenie nastąpiło jeszcze przed zakupem Nieruchomości przez Panią F oraz Pana K małżonków C, tj. przed wrześniem 2011 r.;

─ dla utwardzonego parkingu na działce nr 2 data pierwszego zasiedlenia przypadła w roku 201, po tym, jak KC wykonał (wybudował) go po nabyciu Nieruchomości.

Natomiast w odpowiedzi na pytanie 16 o treści: ,,Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem poszczególnych budynków oraz budowli w postaci utwardzonego placu znajdujących się na działce nr 1 a dostawą ww. obiektów budowlanych upłynie okres dłuższy niż 2 lata? Informacji proszę udzielić odrębnie dla budynków, budowli mających być przedmiotem sprzedaży”, Wnioskodawca wskazał, że w opisanej sytuacji trudno jest mówić o pierwszym zasiedleniu, gdyż – zgodnie z ustawową definicją tego pojęcia – może ono występować wyłącznie w przypadku podmiotów będących podatnikami VAT i działającymi w takim charakterze.

Zdaniem Wnioskodawcy, dla analizowanej transakcji Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podatnika VAT. Udział w Nieruchomości stanowi majątek prywatny Wnioskodawcy i nie został włączony do prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej.

Tym niemniej, z ostrożności procesowej, w przypadku uznania przez tut. Organ, że Wnioskodawca dla planowanej transakcji będzie działał w charakterze podatnika VAT, Wnioskodawca przedstawia następujące wyjaśnienia.

─ dla budynku A – tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku, a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata;

─ dla budynku B – w części, co do której nastąpiło pierwsze zasiedlenie – tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem części budynku, a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata, w stosunku do pozostałej części budynku B, tak jak wskazano powyżej, nie doszło do pierwszego zasiedlenia po dokonaniu ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej budynku;

─ dla budynku C – w części, co do której nastąpiło pierwsze zasiedlenie – tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem części budynku a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata, w stosunku do pozostałej części budynku C, tak jak wskazano powyżej, nie doszło do pierwszego zasiedlenia po dokonaniu ulepszeń przekraczających 30% wartości początkowej budynku;

─ dla utwardzonego placu na działce 1 – tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata;

─ dla utwardzonego parkingu na działce 2 – tak, pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynku a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Wnioskodawca wskazuje, że ulepszenie budynku B w latach 2011-201 prowadziło do jego przebudowy. Ponadto pozostała część budynku B, która nie była wynajmowana, nie została oddana do użytkowania po dokonaniu ulepszeń. W związku z powyższym, w momencie dostawy budynku B, w odniesieniu do tej części budynku nie można mówić o upływie dwuletniego okresu, gdyż moment początkowy biegu tego okresu nie nastąpił. Z kolei pozostała część budynku B, która nie była wynajmowana, nie została oddana do użytkowania po dokonaniu ulepszeń. Wnioskodawca podkreśla, że część budynku B nieobjęta umową najmu wymagała i wymaga przeprowadzenia dalszych robót budowlanych. W związku z tym, przed przeprowadzeniem tych prac stan budynku uniemożliwiał oddanie powierzchni/pomieszczeń w używanie podmiotom trzecim lub wykorzystanie tej części budynku na potrzeby własne.

Natomiast ulepszenie budynku C w latach 2011-201 również prowadziło do jego przebudowy. Po dokonaniu ulepszeń, w stosunku do części budynku (obejmującej 80 m2, która była i jest wynajmowana na rzecz podmiotu trzeciego) miało miejsce oddanie do użytkowania. W momencie dostawy (sprzedaży) minie okres dłuższy niż dwa lata licząc od momentu oddania do użytkowania. W stosunku do pozostałej części, która nie była wynajmowana, nie została ona oddana do użytkowania po dokonaniu ulepszeń. W związku z powyższym, w momencie dostawy budynku C, w odniesieniu do tej części budynku nie można mówić o upływie dwuletniego okresu, gdyż moment początkowy biegu tego okresu nie nastąpił. Z kolei w zakresie obejmującym powierzchnię 80 m2 została ona oddana w najem (`(...)`) 2013 r. z obowiązkiem wydania do 31 grudnia 2013 r., umowa trwa do dziś i będzie trwała w dniu sprzedaży. Wnioskodawczyni weszła w stosunek najmu w związku ze śmiercią męża FC oraz w związku z treścią umowy użyczenia. Pozostała część budynku C, która nie była wynajmowana, nie została oddana do użytkowania po dokonaniu ulepszeń. Ponadto w zakresie obejmującym powierzchnię 80 m2 została ona oddana w najem (`(...)`) 2013 r. z obowiązkiem wydania do 31 grudnia 2013 r., umowa trwa do dziś i będzie trwała w dniu sprzedaży. Część budynku C nieobjęta umową najmu wymagała i wymaga przeprowadzenia dalszych robót budowlanych. W związku z tym, przed przeprowadzeniem tych prac stan budynku uniemożliwiał oddanie powierzchni/pomieszczeń w używanie podmiotom trzecim lub wykorzystanie tej części budynku na potrzeby własne.

Pierwsze zasiedlenie utwardzonego parkingu na działce 2 w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, miało miejsce po jego wybudowaniu w roku 201.

Pomiędzy pierwszym zasiedleniem utwardzonego parkingu stanowiącego budowlę znajdującego się na działce nr 2, a jego dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Po śmierci Ojca Wnioskodawca, jako spadkobierca nie kontynuował i nie kontynuuje na własny rachunek działalności gospodarczej prowadzonej przez Ojca.

Wnioskodawca pod warunkiem, że zostanie uznany przez tut. Organ za działającego w charakterze podatnika VAT, przy dokonywaniu dostawy poszczególnych budynków i budowli złoży oświadczenie o wyborze opodatkowania właściwemu dla Wnioskodawcy naczelnikowi urzędu skarbowego. W takim przypadku, oświadczenie zostanie złożone, zgodnie z przepisami, przed dniem dokonania dostawy właściwemu dla nabywcy naczelnikowi US lub w akcie notarialnym, do zawarcia którego dojdzie w związku z dostawą Nieruchomości.

Wnioskodawca oraz Kupujący złożą w akcie notarialnym, oświadczenie o wyborze opodatkowania dostawy poszczególnych budynków i budowli pod warunkiem, że Wnioskodawca zostanie uznany przez tut. Organ za działającego w charakterze podatnika VAT przy dokonywaniu tej czynności, oświadczenie o wyborze opodatkowania dostawy zostanie złożone. W takim przypadku oświadczenie zostanie złożone, zgodnie z przepisami, przed dniem dokonania dostawy właściwemu dla nabywcy naczelnikowi US lub w akcie notarialnym do zawarcia którego dojdzie w związku z dostawą Nieruchomości.

Oświadczenie będzie spełniało wymogi formalne określone w art. 43 ust. 11 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytania

1. Czy Wnioskodawca – dla planowanej transakcji sprzedaży 1/4 udziału w Nieruchomości – będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT w odniesieniu do wszystkich przedmiotów transakcji?

2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1 (tj. czy dla planowanej transakcji Wnioskodawca działa w charakterze podatnika VAT), czy przedmiotem dostawy będzie udział 1/4 Wnioskodawcy we współwłasności poszczególnych budynków i budowli znajdujących się na opisanych działkach, w związku z czym zasady opodatkowania VAT powinny być ustalone odrębnie dla każdego przedmiotu dostawy?

3. Czy dostawa 1/4 udziału w budynku A będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania?

4. Czy dostawa 1/4 udziału w części budynku B, która była przedmiotem wynajmu na rzecz podmiotu trzeciego, będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania?

5. Czy dostawa 1/4 udziału w części budynku C, która była przedmiotem wynajmu na rzecz podmiotu trzeciego, będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania?

6. Czy dostawa 1/4 udziału w pozostałych częściach budynku B i C, które nie były wynajmowane / udostępniane podmiotom trzecim ani nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej działalności będzie opodatkowana podatkiem VAT i nie będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT?

7. Czy dostawa 1/4 udziału budowli znajdującej się na działce nr 1 będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania?

8. Czy dostawa 1/4 udziału w budowli znajdującej się na działce nr 2 będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania?

Pana stanowisko w sprawie

Ad. 1. Wnioskodawca – dla planowanej transakcji sprzedaży – nie będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT w odniesieniu do wszystkich przedmiotów transakcji.

W przypadku, gdyby stanowisko Wnioskodawcy było nieprawidłowe zachodzi konieczność udzielenia odpowiedzi na pozostałe pytania.

Ad. 2. Przedmiotem dostawy będzie udział Wnioskodawcy we współwłasności poszczególnych budynków i budowli znajdujących się na opisanych działkach, w związku z czym zasady opodatkowania VAT powinny być ustalone odrębnie dla każdego przedmiotu dostawy.

Ad. 3. Dostawa Budynku A będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania.

Ad. 4. Dostawa części Budynku B, która była przedmiotem wynajmu na rzecz podmiotu trzeciego, będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania.

Ad. 5. Dostawa części Budynku C, która była przedmiotem wynajmu na rzecz podmiotu trzeciego, będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania.

Ad. 6. Dostawa pozostałych części Budynku B i C (które nie były wynajmowane/udostępniane podmiotom trzecim, ani nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę na potrzeby prowadzonej działalności) będzie opodatkowana podatkiem VAT i nie będzie korzystała ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Ad. 7. Dostawa budowli znajdującej się na działce nr 1 będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania.

Ad. 8. Dostawa budowli znajdującej się na działce nr 2 będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy o VAT, przy czym przy spełnieniu warunków z art. 43 ust. 10 i 11 ustawy o VAT strony transakcji mogą wybrać opcję jej opodatkowania.

UZASADNIENIE

Ad. 1. Status Wnioskodawcy.

Na gruncie podatku VAT dana czynność podlega opodatkowaniu tylko wtedy, jeżeli jest dokonywana przez podatnika VAT działającego w takim charakterze. Definicja podatnika VAT zawarta jest w art. 15 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) – por. wyrok TSUE z 4 października 1995 r. C-291/92 Finanzamt Uelzen vs Dieter Armbrecht, wyrok TSUE z 15 września 2011 r. Jarosław Słaby (C-180/10) i Emilian Kuć, Halina Jeziorska-Kuć (C-181/10), które jest podzielane w praktyce polskich sądów administracyjnych – wyroki NSA z 23 stycznia 201 r. (sygn. I FSK 13/13), 17 grudnia 2013 r. (sygn. I FSK 11/13), 5 listopada 2011 r. (sygn. I FSK 1656/11 i 1658/11) i organów podatkowych – por. Interpretacja DIS w N z 17 lipca 2015 r. (nr ITPP3/4512-160/15/MD); interpretacja DKIS z 1 maja 2019 r. (nr 0115-KDIT1-3.4012.158.2019.1.MS), status danego podmiotu jako podatnika VAT zależy od rodzaju podejmowanych przez niego czynności i tego, w jakim charakterze występuje w danych okolicznościach/przy danej transakcji. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, które dla danej transakcji mogą występować w charakterze podatników VAT (np. gdy dokonują sprzedaży towarów handlowych nabytych lub wytworzonych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) lub w charakterze nie-podatników VAT (gdy sprzedają majątek prywatny).

Działalnością handlową nie jest sprzedaż majątku osobistego (prywatnego), który nie został nabyty w celach odprzedaży (w celach handlowych) i nie został włączony/nie był wykorzystywany do prowadzonej działalności gospodarczej. W konsekwencji osoby fizyczne dokonujące sprzedaży majątku prywatnego nie działają dla transakcji sprzedaży w charakterze podatników podatku VAT, nawet jeżeli dla innych czynności są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami tego podatku. Należy zauważyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje w ustawie o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, dokonywanej przez polskie sądy administracyjne oraz z orzecznictwa TSUE. „Majątek prywatny" to taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Organy podatkowe wskazują, że w celu uznania nieruchomości za majątek prywatny, dana osoba fizyczna musi w całym okresie posiadania tej nieruchomości wykazywać zamiar jej wykorzystywania wyłącznie w ramach majątku osobistego. Dodatkowo, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe, zbycie nieruchomości nabytych w drodze spadku zasadniczo nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, chyba, że sprzedający – dla danej transakcji – występuje w charakterze handlowca – por. interpretacja DIS w N z 19 kwietnia 2016 r. (nr ITPP2/4512-80/15/KK), interpretacja DIS w Warszawie z 25 sierpnia 2016 r. (nr IPPP3/4512-573/16-2/ISK), interpretacja DIS w Katowicach z 30 czerwca 2016 r. (nr IBPP1/4512-267/16/AR).

Wnioskodawca jest użytkownikiem wieczystym Nieruchomości w udziale 1/4. Jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT. Nieruchomość nie była przez Niego wykorzystywana, w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Swój udział w Nieruchomości Wnioskodawca nabył w spadku po Ojcu. Stanowi on Jego majątek rodzinny, jak również Jego majątek prywatny. Co prawda, Wnioskodawca podejmował czynności związane z zarządzeniem Nieruchomością (np. uczestniczenie w zawieraniu umów najmu poszczególnych lokali, doglądanie jej), ale miało to miejsce jedynie w ramach stosunku pracy, który łączy go z Panią FC. Czynności tych nie można zatem uznać za handlowe (zmierzające do zbycia nieruchomości), o których mowa w powołanym powyżej orzecznictwie. Zdaniem Wnioskodawcy, fakt, że wyraził On zgodę na włączenie Swojego udziału (1/4) w Nieruchomości do przedsiębiorstwa (matki) Pani FC, a udział ten faktycznie został włączony do tego przedsiębiorstwa, nie ma istotnego znaczenia dla oceny Jego statusu (jako podatnika VAT) na gruncie analizowanej transakcji, gdyż to nie On, a Pani FC wykorzystuje Nieruchomość do prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca, wobec dużo wcześniej powziętych (krótko po śmierci FC) planów rodzinnych sprzedaży Nieruchomości, poszukiwał biura nieruchomości (pośrednika), a także pomagał mu w działaniach marketingowych (między innymi poprzez oprowadzanie zainteresowanych nabywców po obszarze Nieruchomości, udzielał niezbędnych informacji o jej stanie technicznym oraz innych (czynności te nie były podejmowane w ramach stosunku pracy). Zamiarem Wnioskodawcy oraz Jego matki – FC (tak jak ma to miejsce również teraz) była sprzedaż Nieruchomości (majątku rodzinnego) oraz pozbycie się wszelkich zobowiązań z nią związanych, w szczególności wspomnianego obciążenia hipotecznego (a nie odsprzedaż Nieruchomości w celach zarobkowych). Tym samym, na gruncie przedmiotowej transakcji Wnioskodawca – Pan BC nie będzie działał jako podatnik VAT, gdyż dokonuje On wyłączenie sprzedaży swojego majątku prywatnego.

Ad. 2. Przedmiot transakcji.

W przypadku jednak, gdyby odpowiedź na pytanie 1 wskazywała, że Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT należy rozważyć pozostałe zagadnienia poruszone w pytaniach Ad. 2-8.

Wątpliwości może budzić, czy na gruncie przepisów ustawy o VAT mamy do czynienia ze sprzedażą:

· 1/4 udziału w całej Nieruchomości objętej jedną księgą wieczystą;

· 1/4 udziału w poszczególnych działkach ewidencyjnych (2 i 1) wraz z posadowionymi na tych działkach budynkami i budowlami;

· 1/4 udziału w poszczególnych budynkach i budowlach wraz gruntem.

W ocenie Wnioskodawcy, przedmiotem analizowanej transakcji na gruncie ustawy o VAT będzie sprzedaż 1/4 udziału w poszczególnych budynkach/budowlach wraz z gruntem, a konkretnie sprzedaż 1/4 udziału w poszczególnych budynkach/budowlach.

Należy wskazać, jak już zaznaczono w ramach opisu stanu faktycznego, planowana transakcja nie stanowi zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Kwestia ta nie jest przedmiotem wniosku o interpretację indywidualną.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie prawa użytkowania wieczystego.

Towarami są – zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT – rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Definicję towaru na gruncie VAT spełnia zarówno grunt, jak i budynek oraz budowla. W związku z tym, planowaną transakcję należy rozpatrywać z perspektywy dostawy poszczególnych budynków lub budowli znajdujących się na działkach. Stanowisko takie wynika również z interpretacji podatkowych – por. interpretacja DKIS z 5 lipca 2021 r. (nr 0113-KDIPT1-2.4012.389.2021.1.JS), interpretacja DKIS z 20 stycznia 2021 r. (nr 0113-KDIPT1-3.4012.822.2020.2.OS), interpretacja DIS w Warszawie z 19 marca 2012 r. (nr IPPP2/443-100/11-4/KG), interpretacja DIS w Poznaniu z 24 maja 2012 r. (nr ILPP1/443-209/12-2/AW), Lex. W związku z powyższym każdy przedmiot dostawy należy rozpatrywać oddzielnie z punktu widzenia opodatkowania podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym – por. interpretacja z 3 grudnia 2021 r. (nr 0112-KDIL1-1.4012.615.2021.4.MB) oraz interpretacji z 29 listopada 2019 r. (nr 0112-KDIL2-2.4012.584.2019.2.A W), Lex.

Pewne wątpliwości może budzić to, że przedmiotem sprzedaży będzie udział we współwłasności Nieruchomości (Pani FC sprzedaje 3/4 udziału, Wnioskodawca – Pan BC 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości). Wątpliwości te zostały rozstrzygnięte w uchwale NSA z 24 października 2011 r. (sygn. akt I FPS 2/11), w której stwierdzono, że: „Sprzedaż udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz udziału we współwłasności budynków stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust 1 ustawy VAT w zw. z art. 2 pkt 6 tej ustawy”.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy, przedmiotem sprzedaży na gruncie VAT w niniejszej sprawie będzie:

· udział 1/4 Pana BC we współwłasności Budynku A;

· udział 1/4 Pana BC we współwłasności Budynku B;

· udział 1/4 Pana BC we współwłasności Budynku C;

· udział 1/4 Pana BC we współwłasności budowli znajdujących się na działce 2 i działce 1.

Prawo użytkowania wieczystego gruntu znajdującego się pod ww. budynkami i budowlami będzie opodatkowane na zasadach analogicznych do dostawy budynków i budowli (art. 29a ust. 8 ustawy o VAT).

Ad. 3-8 Opodatkowanie poszczególnych składników – uwagi wstępne.

Transakcja, która podlega opodatkowaniu VAT, jest opodatkowana właściwą stawką podatku VAT (przy czym podstawową stawką VAT jest stawka 23%), albo korzysta ze zwolnienia z VAT. Zwolnienia z VAT mają zasadniczo charakter obligatoryjny (tj. jeżeli zwolnienie w danych okolicznościach ma zastosowanie, podatnik nie może wybrać opodatkowania transakcji). Wyjątkiem od tej zasady jest art. 43 ust. 10 ustawy o VAT, który przewiduje możliwość wyboru opcji opodatkowania dla dostaw zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Sprzedawane działki (2 i 1) nie są terenami niezabudowanymi. Działka nr 2 jest bowiem zabudowana budowlą (parkingiem), a działka 1 jest zabudowana trzema budynkami i budowlą. Dlatego też, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego przepisu wynika, że zasadniczo dostawa budynków lub budowli lub ich części jest zwolniona z VAT. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której dostawa jest dokonywana w ramach tzw. pierwszego zasiedlenia, przed nim lub w okresie 2 lat od pierwszego zasiedlenia.

Zatem, dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres upłynął od tego momentu.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy o VAT, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Przedmiotem dostawy będą więc udziały w poszczególnych budynkach i budowlach (nie w całej Nieruchomości). Analizy, czy i kiedy doszło do pierwszego zasiedlenia należy dokonywać dla każdego budynku (budowli) osobno.

Ad. 3. Budynek A.

Powierzchnia użytkowa budynku A wynosi (`(...)`) m2. Budynek A został nabyty przez Pana FC oraz Panią FC w roku 2011 (transakcja zakupu była zwolniona z VAT). W latach 2011-201 Pan KC w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej dokonywał nakładów na budynek, w wyniku czego wartość początkowa budynku uległa zwiększeniu o (`(...)`)%. Na mocy umowy z roku 2016, część budynku A została wynajęta (przedmiot najmu to lokal użytkowy o powierzchni 240 m2).

W roku 2017 Pan KC zmarł, a Jego udział w budynku A nabyli w drodze dziedziczenia Wnioskodawca oraz Pani FC.

Po śmierci Pana FC nie ukończono procesu ulepszania budynku A, tj. ani Pani FC, ani Wnioskodawca nie ponosili żadnych wydatków związanych z budynkiem A, które zwiększałyby wartość początkową tego budynku. Ponoszono jedynie wydatki na utrzymanie budynku przy czym czyniła to Pani FC. Pani FC kontynuuje wynajem ww. części budynku A (lokalu użytkowego o powierzchni 240 m2) na rzecz podmiotu zewnętrznego. Najem jest opodatkowany podatkiem VAT, a Pani FC wykazuje podatek VAT z tego tytułu w swoich rozliczeniach VAT.

Nakłady poczynione na budynek A przez Pana FC nie przekroczyły 30% jego wartości początkowej. Przed nabyciem Nieruchomości przez K i F małż. C budynek A był wykorzystywany przez Firmę G. na realizację ustawowych i statutowych celów, a więc historycznie pierwsze zasiedlenie miało miejsce przed zakupem budynku przez Pana FC oraz Panią FC. Rozpatrując więc oddzielnie opodatkowanie VAT tylko budynku A należy przyjąć, że nie doszło do jego „powtórnego” pierwszego zasiedlenia po jego zakupie przez rodziców Wnioskodawcy.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, dla budynku A spełnione będą warunki zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, tj.:

─ dostawa tego budynku nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim (budynek nie będzie oddawany do użytkowania pierwszemu nabywcy po jego wybudowaniu lub ulepszeniu);

─ pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

Powyższe oznacza, że w związku z tym, że nabywcami 1/4 udziału w tym budynku mają być podatnicy VAT czynni, to przy spełnieniu pozostałych warunków z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT (złożenie prawidłowego oświadczenia) strony transakcji mogą wybrać opcję opodatkowania tej transakcji.

Ad. 4. Budynek B.

Powierzchnia użytkowa budynku B wynosi (`(...)`) m2. Budynek B został nabyty przez Pana FC oraz Panią FC w roku 2011 (transakcja zakupu była zwolniona z VAT). W latach 2011-201 Pan KC w ramach Swojej działalności gospodarczej dokonywał nakładów na budynek (korzystając z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego), w wyniku czego wartość początkowa budynku uległa zwiększeniu o (`(...)`)%.

W roku 2017 Pan KC zmarł, a Jego udział w budynku B nabyli w drodze dziedziczenia Wnioskodawca oraz Pani FC. Po śmierci Pana FC nie ukończono procesu ulepszania budynku B, tj. ani Pani FC, ani Wnioskodawca nie ponosili żadnych wydatków związanych z budynkiem B, które zwiększałyby wartość początkową tego budynku.

Wydzielona część budynku B o powierzchni 305 m2, składająca się z 10 pomieszczeń, aneksu kuchennego, 10 łazienek z prysznicami oraz WC była przedmiotem umowy najmu zawartej z podmiotem zewnętrznym w okresie od 1 maja 2017 r. do 31 stycznia 2019 r.

Ponieważ, nakłady dokonane przez Pana FC na budynek B zwiększyły jego wartość początkową o więcej niż 30%, należy przeanalizować, czy po dokonaniu tych nakładów doszło do pierwszego zasiedlenia tego budynku.

W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, zgodnie z którym oddanie w najem tylko niektórych powierzchni znajdujących się w danym budynku jest pierwszym zasiedleniem wyłącznie tych powierzchni, a nie całego obiektu – por. NSA w wyroku z 19 lutego 2020 r. (sygn. I FSK 2229/19), z 4 października 2011 r. (sygn. I FSK 1605/10), WSA w Warszawie w wyroku z 18 listopada 2020 r. (sygn. III SA/Wa 82/20; wyrok prawomocny), WSA w Szczecinie w wyroku z 8 października 2013 r. (sygn. I SA/Sz 474/13; wyrok prawomocny), Lex. Stanowisko takie jest również prezentowane przez organy podatkowe.

Biorąc pod uwagę stanowisko sądów administracyjnych oraz podejście organów podatkowych, do pierwszego zasiedlenia doszło wyłącznie w odniesieniu do wynajmowanej części budynku B o powierzchni 305 m2. W stosunku do pozostałej części budynku B, sprzedaż będzie dokonywana przed pierwszym zasiedleniem.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy:

─ w odniesieniu do części budynku B, która była przedmiotem wynajmu w latach 2017-2019, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT będzie miało zastosowanie;

─ w odniesieniu do pozostałej części budynku B (która nie była wynajmowana i która nie była w jakikolwiek inny sposób użytkowana od czasu poniesienia nakładów na budynek), zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.

W związku z powyższym, jedynie w odniesieniu do części budynku B, która była przedmiotem wynajmu w latach 2017-2019 strony mogą wybrać opcję jej opodatkowania przy spełnieniu pozostałych warunków z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT (złożenie prawidłowego oświadczenia).

Ad. 5. Budynek C.

Powierzchnia użytkowa budynku C wynosi (`(...)`) m2. Budynek C został nabyty przez Pana FC oraz Panią FC w roku 2011 (transakcja zakupu była zwolniona z VAT). W latach 2011-201 Pan KC dokonywał nakładów na budynek, w wyniku czego wartość początkowa budynku uległa zwiększeniu o (`(...)`)%.

W roku 2017 Pan KC zmarł, a Jego udział w budynku C nabyli w drodze dziedziczenia Wnioskodawca oraz Pani FC.

Po śmierci Pana FC nie ukończono procesu ulepszania budynku C, tj. ani Pani FC, ani Wnioskodawca nie ponosili żadnych wydatków związanych z budynkiem C, które zwiększałyby wartość początkową tego budynku. Ponoszono jedynie wydatki na utrzymanie budynku przy czym ponosiła te wydatki jedynie matka Wnioskodawcy FC. Część budynku C o powierzchni 80 m2 jest od roku 2013 wynajmowana na rzecz podmiotu trzeciego. Podobnie jak w przypadku Budynku B, w ocenie Wnioskodawcy:

─ w odniesieniu do części budynku C, która jest przedmiotem najmu, zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT będzie miało zastosowanie;

─ w odniesieniu do pozostałej części budynku C (która nie była wynajmowana i która nie była w jakikolwiek inny sposób użytkowana od czasu poniesienia nakładów na budynek), zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania.

W związku z powyższym, jedynie w odniesieniu do części budynku C, która była przedmiotem wynajmu w latach 2017-2019 strony mogą wybrać opcję jej opodatkowania przy spełnieniu pozostałych warunków z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT (złożenie prawidłowego oświadczenia).

Ad. 6. Części Budynku B i C, które nie były wynajmowane, czy też udostępniane podmiotom trzecim

Jeżeli sprzedaż budynków, budowli lub ich części nie korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust 1 pkt 10 ustawy o VAT, to należy przejść do analizy spełnienia warunków i obowiązku zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Aby dostawa budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, musza być spełnione łącznie dwa warunki określone w powyższym artykule.

Biorąc pod uwagę literalne brzmienie wskazanego przepisu, warunki w nim wymienione byłyby spełnione w analizowanym stanie faktycznym, gdyż:

─ Wnioskodawcy Panu BC (ani Pani FC) nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony w stosunku do Nieruchomości;

─ Wnioskodawca Pan BC, (ani Pani FC) nie ponosili wydatków na ulepszenie Nieruchomości.

Tym niemniej, w analizowanym stanie faktycznym, zdaniem Wnioskodawcy, przesłanki ze wskazanego zwolnienia powinny być rozpatrywane nie tylko z punktu widzenia aktualnych sprzedających, lecz także biorąc pod uwagę czynności dokonywane przez Pana FC.

Zgodnie z art. 97 § 1 Ordynacji podatkowej, spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, powinno być rozpatrywane biorąc pod uwagę status Pana FC, tj. należy rozpatrzeć czy:

─ Panu KC przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia Nieruchomości (odpowiedź na to pytanie jest negatywna – transakcja sprzedaży Nieruchomości na rzecz Pana FC była zwolniona z VAT);

─ Pan KC ponosił wydatki na ulepszenie budynków, w stosunku do których przysługiwało Mu prawo do odliczenia VAT naliczonego i czy były one wyższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów (odpowiedź na to pytanie jest pozytywna – Pan K ponosił nakłady na budynki B i C, od których był odliczany VAT naliczony, a nakłady te zwiększyły wartość początkową tych budynków o więcej niż 30%).

W konsekwencji, analizowana transakcja w części dotyczącej części budynków B i C nieobjętych zwolnieniem z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT nie podlega zwolnieniu z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT i byłaby opodatkowana stawką 23%.

W związku z powyższym, dla części budynków B i C (dla których nie ma zastosowania zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT) nie będzie mieć zastosowania, także zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10a. W takim przypadku transakcja w analizowanej części, to jest w odniesieniu zbycia 1/4 udziału w budynkach B oraz C, będzie opodatkowana podatkiem VAT według stawki 23%.

Ad. 7. Budowla znajdujące się na działce nr 1 (utwardzony plac).

Na działce nr 1 znajduje się budowla w postaci dziedzińca (utwardzonego placu). Budowla ta istniała w momencie zakupu Nieruchomości przez Pana FC i nie podlegała ulepszeniu lub nie były na nią czynione nakłady. W ocenie Wnioskodawcy, dostawa 1/4 udziału w budowli w postaci dziedzińca lub utwardzonego placu będzie zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, w analizowanej sprawie, dla tej części budynków i budowli, które spełniają warunki zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT (tj. dla budynku A, odpowiedniej części budynków B i C, a także budowli znajdujących się na działkach nr 2 i 1) istnieje możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania planowanej transakcji według 23% stawki VAT.

Ad. 8. Budowle znajdujące się na działce nr 2.

Na działce nr 2 znajduje się parking z płyt ażurowych (przed budynkiem A), który został wykonany po zakupie Nieruchomości przez Pana FC oraz Panią FC. Przed zakupem Nieruchomości przez Pana FC oraz Panią FC teren parkingu był terenem zielonym, charakteryzujący się ograniczonym stopniem zorganizowania. Parking spełnia definicję budowli w rozumieniu Prawa budowlanego. Po zorganizowaniu parkingu, miejsca parkingowe znajdujące się na działce nr 2 były wynajmowane przez Pana FC, a następnie, po Jego śmierci, Pani FC kontynuowała wynajem tych miejsc.

W ocenie Wnioskodawcy, dostawa udziału 1/4 w budowli w postaci parkingu będzie zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, gdyż:

─ dostawa parkingu nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia (pierwsze zasiedlenie nastąpiło z chwilą wynajmu miejsc parkingowych);

─ pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budowli upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Strony mogą zaś wybrać opcję opodatkowania przy spełnieniu pozostałych warunków z art. 43 ust. 10 i ust. 11 ustawy o VAT (złożenie prawidłowego oświadczenia).

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie braku uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku ze sprzedażą 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 ww. ustawy:

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

W myśl art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż pięć lat. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze pięć lat; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 tej ustawy wynika, że:

Każdy ze współwłaścicieli może żądać, aby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, należy przyjąć, że zbycie nieruchomości zabudowanych i niezabudowanych traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Wskazać należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy, bądź świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia „podatnik” i „działalność gospodarcza”, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

„Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

W myśl art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347 str. 1 ze zm.) zwanej dalej „Dyrektywy 2006/112/WE Rady”:

„Podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wskazano, że:

Państwa członkowskie mogą uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit drugi, w szczególności dostawy terenu budowlanego.

W myśl art. 12 ust. 3 Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Do celów ust. 1 lit. b) „teren budowlany” oznacza każdy grunt nieuzbrojony lub uzbrojony, uznawany za teren budowlany przez państwa członkowskie.

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE Rady:

Opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z przytoczonych regulacji prawa wspólnotowego wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży nieruchomości istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Zainteresowanego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Wątpliwości Pana w pierwszej kolejności dotyczą wskazania, czy Wnioskodawca, dla planowanej transakcji sprzedaży 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości, będzie działał w charakterze podatnika podatku VAT w odniesieniu do wszystkich przedmiotów transakcji.

W świetle powyższego, aby wyjaśnić wątpliwości Pana należy ustalić, czy w okolicznościach niniejszej sprawy Pan będzie działać w charakterze podatnika zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Zainteresowany w celu sprzedaży 1/4 udziału w Nieruchomości podejmował działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że z zawartego opisu sprawy nie wynika taka aktywność Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca nie podejmował ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Udział Wnioskodawcy wynoszący 1/4 w Nieruchomości został nabyty w drodze dziedziczenia po ojcu Wnioskodawcy, zmarłym 15 marca 2017 r. Nabycie udziału zostało potwierdzone aktem poświadczenia dziedziczenia w roku 2017. Udział w Nieruchomości w ogóle nie jest (nie był i nie będzie) wykorzystywany przez Wnioskodawcę w prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej, a tym bardziej w działalności zwolnionej z VAT. Ponadto udział w Nieruchomości stanowi majątek prywatny Wnioskodawcy, niewykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Udział Wnioskodawcy został włączony do działalności gospodarczej matki Pani FC na podstawie umowy użyczenia z dnia 24 marca 2017 r. Nieruchomość jest wykorzystywana przez matkę Wnioskodawcy od czasu zawarcia z Nim umowy użyczenia. Na podstawie umowy użyczenia Wnioskodawca, jako użyczający użyczył i oddał w bezpłatne używanie matce, jako biorącej do używania udział w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości. Umowa została zawarta na czas nieokreślony, nadal obowiązuje i będzie obowiązywać w dniu sprzedaży. W treści umowy matka Wnioskodawcy oświadczyła, że przyjmuje użyczenie, a jego przedmiot wykorzystywać będzie w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Z kolei matka nie zobowiązywała się zapłacić jakiegokolwiek wynagrodzenia Wnioskodawcy, w zamian za wyrażenie zgody na wykorzystywanie Nieruchomości w działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie otrzymywał i nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. W związku z zatrudnieniem, w firmie matki, Wnioskodawca w ramach swoich obowiązków służbowych zajmował się zarządzaniem Nieruchomością. Uczestnictwo w zawieraniu umów nie polegało na tym, że był stroną tej umowy. Jeśli podpisywał umowy, to działał jako pełnomocnik matki, a nie strona umowy. Wnioskodawca jedynie podejmował działania marketingowe (między innymi poprzez oprowadzanie zainteresowanych nabywców po obszarze Nieruchomości, udzielanie im niezbędnych informacji o jej stanie technicznym oraz innych), zawarł także umowę z pośrednikiem w obrocie nieruchomościami (stroną umowy była także jego matka – FC). Wnioskodawca znalazł odpowiednie do tego celu biura nieruchomości (pośrednika), a także pomagał mu w działaniach marketingowych (między innymi poprzez oprowadzanie zainteresowanych nabywców po obszarze Nieruchomości, udzielanie im niezbędnych informacji o jej stanie technicznym oraz innych). Wnioskodawca, od dnia nabycia w ogóle nie udostępniał, nie udostępnia i do dnia sprzedaży nie będzie udostępniał działek, budynków oraz budowli, będących przedmiotem sprzedaży na podstawie umów najmu, dzierżawy, użyczenia itp. osobom trzecim. Jedyną umową dotyczącą udziału w Nieruchomości była (i jest) umowa użyczenia zawarta z matką. Należy podkreślić, że Wnioskodawca po śmierci ojca nie dokonywał wydatków na ulepszenie Nieruchomości.

W związku z nieodpłatnym użyczeniem przez Wnioskodawcę udziału w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości należy wskazać na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, w którym wskazano, że podmiot prowadzący stale i wyłącznie działalność nieodpłatną nie może być uznany za podatnika.

W niniejszej sprawie brak jest zatem przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy udziału w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy, polegającą na handlu nieruchomościami. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak. Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego nie wynika bowiem taka aktywność Wnioskodawcy, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca nie podjął ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami (takich jak np.: uzbrojenie terenu, ogrodzenie działek, wystąpienie o warunki zabudowy, wnioskowanie o objęcie nieruchomości planem zagospodarowania przestrzennego, itd.). Ponadto Wnioskodawca nie wykorzystywał Nieruchomości do prowadzonej działalności gospodarczej.

Zatem, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż udziału w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości można uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Wnioskodawca dokonując dostawy 1/4 udziału w Nieruchomości będzie korzystać z przysługującego Jemu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, która to czynność oznacza działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że dokonując dostawy udziału w wysokości 1/4 w przedmiotowej Nieruchomości opisanej we wniosku Wnioskodawca będzie korzystać z przysługującego Jemu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełni przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpi w roli podatnika podatku od towarów i usług. Skutkiem powyższego – stosownie do zapisów orzecznictwa – transakcja zbycia udziału w wysokości 1/4 w Nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy.

Podsumowując, Wnioskodawca, dla planowanej transakcji sprzedaży 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości, nie będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie Wnioskodawcy.

Tym samym, stanowisko Pana należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, że nie udziela się odpowiedzi na pytania oznaczone we wniosku nr 2-8, ponieważ oczekiwał Pan na nie odpowiedzi tylko w przypadku uznania Pana przez tut. Organ za podatnika VAT w związku ze sprzedażą 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 1b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zaistniałego stanu faktycznego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 1b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Ponadto, niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych sprzedaży 1/4 udziału we współwłasności Nieruchomości dla Wnioskodawcy, natomiast nie rozstrzyga dla współwłaściciela Nieruchomości.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 1k-1nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

· Zgodnie z art. 1na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 1k-1n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 1na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 1k-1n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 1b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).