Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 21 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT (podatek od towarów i usług) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT do świadczonych usług. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 marca 2022 r. (wpływ 29 marca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca :

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym. Spółka nie została jeszcze zarejestrowana jako podatnik VAT. Podstawową działalnością Wnioskodawcy jest działalność rachunkowo-księgowa dedykowana obsłudze funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych.

Wnioskodawca zamierza świadczyć na rzecz funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm., zwana dalej jako "UFI"), tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych oraz alternatywnych funduszy inwestycyjnych: specjalistycznych funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, dalej łącznie: „Fundusze”) następujące usługi:

‒ prowadzenie ksiąg rachunkowych Funduszy,

‒ ustalanie i obliczanie wartości zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny Funduszy,

‒ przygotowanie sprawozdań finansowych Funduszy,

‒ kalkulacja limitów inwestycyjnych wynikających ze statutu Funduszy,

‒ wprowadzanie do sytemu bankowego i realizacja przelewów Funduszy,

‒ sporządzanie sprawozdań i raportów dla KNF i NBP,

‒ sporządzanie deklaracji podatkowych dotyczących Funduszy,

‒ wprowadzenie zapisów do ewidencji zawartych transakcji

(zwane dalej: „Usługi”).

Usługi będą świadczone na zlecenie Funduszy bądź zarządzających tymi Funduszami towarzystw funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 UFI (dalej: „Towarzystwa”).

Za świadczone Usługi Wnioskodawcy przysługiwać będzie od Funduszy lub Towarzystw określone w umowie wynagrodzenie. Wnioskodawca pragnie potwierdzić, czy Usługi będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego

Siedziby funduszy inwestycyjnych, na zlecenie i na rzecz których Spółka będzie świadczyć usługi, znajdować się będą w Polsce.

Siedziby towarzystw funduszy inwestycyjnych, na zlecenie których Spółka będzie świadczyć usługi, znajdować się będą w Polsce.

Pytanie

Czy Usługi opisane w zdarzeniu przyszłym, które świadczone będą przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a Ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Usługi, które będą świadczone przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów na terytorium kraju;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez terytorium kraju - zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 Ustawy o VAT - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT).

Stosownie do art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (`(...)`).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 Ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 pkt a i b Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Zgodnie z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. usług doradztwa;

3. usług w zakresie leasingu.

Zakres zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT, oparty jest na przepisach art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: "Dyrektywa VAT"), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Aby ustalić, które z czynności podlegają powyższemu zwolnieniu, konieczne jest ustalenie zakresu obowiązywania wskazanego przepisu, co sprowadza się do ustalenia definicji: „zarządzania funduszami inwestycyjnymi (fi) oraz alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (afi)”.

W odniesieniu do definicji pojęcia „funduszu inwestycyjnego” oraz „alternatywnego funduszu inwestycyjnego” Ustawa o VAT odsyła nas do Ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: „UFI”).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 UFI, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie. Stosownie do art. 3 ust. 4 UFI, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1. fundusz inwestycyjny otwarty;

2. alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

W odniesieniu do pojęcia „zarządzania”, należy zauważyć, że zgodnie z art. 4 ust. 1 UFI to towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Fundusze inwestycyjne nie posiadają własnych organów zarządczych i nie zatrudniają pracowników.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 1a UFI przedmiotem działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

Za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu.

Przy tym, zgodnie z art. 45a ust. 1 i 2 UFI towarzystwo funduszy inwestycyjnych może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo. Powierzenie wykonywania czynności nie może prowadzić do zaprzestania faktycznego wykonywania działalności, o której mowa w art. 45, przez towarzystwo.

Zgodnie z powyżej przytoczonymi przepisami, czynność zarządzania funduszami inwestycyjnymi została ustawowo zarezerwowana dla towarzystw funduszy inwestycyjnych, które mają możliwość delegacji na inne podmioty wykonywania czynności związanych m.in. z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, przy czym same nie mogą zaprzestać całkowitego wykonywania tych czynności (tj. nie mogą stać się wyłącznie formalnym wykonawcą czynności, muszą wykonywać je faktycznie). Jeżeli chodzi o zakres pojęcia „zarządzania funduszami”, obecnie w Ustawie o VAT nie znajdziemy zakresu czynności mieszczących się w tym pojęciu. Nie znajdziemy ich również w UFI czy Dyrektywie VAT.

W tym zakresie wielokrotnie wypowiadał się w swoich wyrokach TSUE, zgodnie z którego orzecznictwem, definicja zarządzania jest autonomiczną definicją prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniana przez państwa członkowskie (tak np. TSUE w wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National plc oraz w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Bursenkommumkation mbH).

Powyższe powoduje, że definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi oraz alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy szukać w prawie unijnym.

W związku z powyższym, dla celów ustalenia definicji/zakresu czynności jakie mieszczą się w ramach pojęcia zarządzania stosuje się: przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (dalej: „Dyrektywa UCITS”), a dokładniej załącznika nr II do Dyrektywy UCITS (dalej: „Załącznik II do UCITS”) oraz, zawierające niemalże identyczną definicję, przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej: „Dyrektywa ZAFI”), a dokładniej załącznika nr I do Dyrektywy ZAFI (dalej: „Załącznik I do ZAFI”).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b Dyrektywy UCITS, spółką zarządzającą jest spółka, której zasadniczym rodzajem działalności jest zarządzanie UCITS w formie funduszy wspólnych lub spółek inwestycyjnych (zarządzanie zbiorowym portfelem UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 Dyrektywy UCITS, działalność związana z zarządzaniem UCTIS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Zgodnie z Załącznikiem II do UCITS, działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje:

‒ zarządzanie inwestycjami,

‒ administracja:

a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b) zapytania klientów;

c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f) wypłata zysków;

g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i) prowadzenie ksiąg,

‒ wprowadzanie do obrotu.

Z kolei, zgodnie z Załącznikiem I do Dyrektywy ZAFI:

1. Minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZAFI, zarządzając AFI:

a) zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;

b) zarządzanie ryzykiem.

2. Inne funkcje, które ZAFI może dodatkowo wykonywać w trakcie wspólnego zarządzania AFI:

a) administrowanie: obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami; zapytania klientów; wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe; monitorowanie przestrzegania uregulowań; prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów; podział dochodu; emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów; ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw; przechowywanie ksiąg;

b) wprowadzanie do obrotu;

c) działalność związana z aktywami AFI, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZAFI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem AFI oraz spółkami i innymi aktywami w które zainwestowali.

Istotne jest, że pomimo literalnego brzmienia pkt 1 Załącznika I do Dyrektywy ZAFI, zgodnie z licznymi i jednolitymi wyrokami sądów administracyjnych, wykonywanie przez podmiot trzeci wyłącznie czynności z zakresu pkt 2 (bez jednoczesnego wykonywania czynności z zakresu pkt 1) również podlega zwolnieniu z VAT, o ile czynności te spełniają warunki płynące z wyroków TSUE tj. są kompleksowe, specyficzne i istotne dla funkcjonowania funduszu.

Tak przykładowo w wyroku WSA w Warszawie z dnia 25 lutego 2020 r. (sygn.: III SA/Wa 1390/19): „Takie zaś wąskie rozumienie pojęcia zarządzania pozostaje w sprzeczności nie tylko z jego literalnym brzmieniem, ale i z Dyrektywą VAT. Nie budzi bowiem wątpliwości, że szeroka jego definicja miała na celu zwolnienie wszelkich usług immanentnie związanych z usługami zarządzania funduszem i jego aktywami, tak by konsumenci nie byli obciążeni kwotą podatku VAT niezależnie od tego, czy usługi te świadczone są przez fundusz lub podmiot nim zarządzający, czy też przez podmiot zewnętrzny pod warunkiem, że są to usługi specjalistyczne, nierozerwalnie związane z zarządzaniem funduszami.”

Podobnie wypowiedział się w swoim wyroku WSA w Warszawie z dnia 24 czerwca 2020 r. (sygn.: III SA/Wa 1519/19).

Również w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 6 lutego 2020 r. (sygn.: I SA/Wr 860/19) możemy przeczytać: „Alternatywne fundusze inwestycyjne zostały wprawdzie wyłączone na gruncie prawa polskiego z kategorii przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w rozumieniu Dyrektywy UCITS, jednak powyższe nie wyłącza zastosowania niniejszego zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, także wobec podmiotów świadczących usługi na rzecz alternatywnych funduszy inwestycyjnych, a więc na rzecz podmiotów nie będących przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania. Zatem, mają one znaczenie systemowe dla wszelkiego rodzaju funduszy. Wobec tego, Sąd podziela pogląd, że ustawodawca unijny obejmuje zwolnieniem także czynności opisane w pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI.”

Należy zauważyć, na co wskazał Dyrektor KIS w wydanej przez siebie interpretacji indywidualnej z dnia 31 sierpnia 2020 r. (sygn.: 0113-KDIPT1-2.4012.375.2020.2.KT), że „definicja zarządzania UCITS ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS.

W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS.

W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce "Administracja".”

W zakresie stosowania pojęcia „zarządzania funduszami” wydanych zostało wiele wyroków TSUE, które określają/doprecyzowują zakres czynności mieszczących się w tym pojęciu. Są to m.in.:

1. wyrok z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w ramach którego TSUE wskazał, że: celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania - zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Ponadto wskazał, że „zarządzania funduszami” jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. (…) pojęcie to obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli - gdy oceniać je globalnie - tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Natomiast pojęcie to nie obejmuje świadczenia usług odpowiadających obowiązkom wypełnianym przez depozytariusza. Obowiązki te nie stanowią bowiem zarządzania przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, lecz kontrolę i nadzór nad ich działalnością, przy czym zamierzonym ich celem jest zapewnienie, aby zarządzanie przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania odbywało się zgodnie z prawem. (…) usługi w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią powinny - gdy oceniać je globalnie - tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w owym pkt 6, samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnienie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia.

2. wyrok z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH v. Finanzamt Bayreuth), w ramach którego TSUE wskazał, że: usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie (…) muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Ponadto TSUE wskazał, że fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT).

Wnioski jakie można wyciągnąć z przytoczonego orzecznictwa unijnego w zakresie definicji zarządzania funduszami są następujące: zwolnienie z VAT dla usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych ma charakter przedmiotowy - o możliwości zastosowania tego zwolnienia nie decyduje status podatnika (usługodawcy), lecz zakres/charakter podejmowanych przez niego działań. Oznacza to, że zwolnieniem z VAT mogą być objęte także usługi świadczone przez podmioty inne niż towarzystwa funduszy inwestycyjnych; w kontekście zwolnienia z VAT nie jest konieczne, aby usługi świadczone przez podatnika dotyczyły wyłącznie działalności inwestycyjnej funduszu - pojęcie zarządzania funduszem inwestycyjnym obejmuje również czynności o charakterze administracyjnym; zwolnienie z VAT dotyczy usług, które tworzą odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.

Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia; katalog usług wskazany w ramach Załącznika do UCITS nie jest katalogiem zamkniętym.

W powyższym duchu wypowiadają się zazwyczaj polskie sądy administracyjne.

Tak przykładowo: NSA w wyroku z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16: „Usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem, jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzenie jego majątkiem (`(...)`)”.

Zgodnie z wydawanymi interpretacjami podatkowymi (tak przykładowo w interpretacji indywidualnej, wydanej przez Dyrektora KIS z 3 kwietnia 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.877.2019.2.IK ), uwzględniając dotychczasowe orzecznictwo TSUE, należy przyjąć, że usługi zarządzania podlegają zwolnieniu od podatku VAT, jako usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym, o ile spełniają poniższe warunki:

a) są ściśle związane z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służą jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem,

b) bez nabycia tych usług fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej,

c) są bezpośrednio związane z transakcjami realizowanymi przez fundusz i nie można ich łatwo od nich oddzielić,

d) tworzą odrębną całość, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem.

Zdaniem Wnioskodawcy, analiza Usług, jakie Wnioskodawca będzie świadczył na zlecenie Funduszy i Towarzystw pod kątem wniosków płynących z przytoczonych przepisów i wyroków, a także powyższych wymogów prowadzi do wniosku, że Usługi te korzystają ze zwolnienia z VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT. Przede wszystkim należy zauważyć, że zarządzanie funduszem inwestycyjnym może zostać przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych częściowo zlecone do wykonywania podmiotom trzecim, a usługi zarządzania świadczone przez podmiot trzeci również korzystają ze zwolnienia z VAT. Towarzystwo funduszy inwestycyjnych nie może zlecić wykonywania usług zarządzania podmiotowi trzeciemu w całości (pozbawiając się ich faktycznego wykonywania), tym samym zlecone usługi mogą stanowić tylko wybiórcze czynności związane z zarządzaniem, czy też mogą być dopełnieniem tych czynności wykonywanych przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Tym samym wykonywanie przez Wnioskodawcę na zlecenie Towarzystw części czynności związanych z zarządzaniem Funduszami może korzystać ze zwolnienia.

Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, Usługi, które świadczone będą przez niego na zlecenie towarzystw funduszy inwestycyjnych zawierają się wprost w katalogu czynności stanowiących usługi zarządzania funduszami, ujętych w Dyrektywie UCITS czy Dyrektywie ZAFI, m.in.

‒ prowadzenie ksiąg rachunkowych Funduszy,

‒ ustalanie i obliczanie wartości zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny Funduszy,

‒ przygotowanie sprawozdań finansowych Funduszy,

‒ kalkulacja limitów inwestycyjnych wynikających ze statutu Funduszy,

‒ wprowadzanie do sytemu bankowego i realizacja przelewów Funduszy,

‒ sporządzanie sprawozdań i raportów dla KNF i NBP,

‒ sporządzanie deklaracji podatkowych dotyczących Funduszy,

‒ wprowadzenie zapisów do ewidencji zawartych transakcji

zawierają się m.in. w punktach „administracja:

‒ obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

‒ rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

‒ wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

‒ monitorowanie przestrzegania uregulowań;

‒ rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

‒ prowadzenie ksiąg.

Ponadto, odnosząc się kolejno do wskazanych warunków:

a) ścisły związek usług z działalnością właściwą dla funduszu (tj. polityką inwestycyjną, kupnem i sprzedażą aktywów, itp.) i służące jednemu celowi, tj. skutecznemu i efektywnemu zarządzaniu funduszem.

Zdaniem Wnioskodawcy Usługi są ściśle związane z działalnością Funduszy – prowadzenie ksiąg rachunkowych, sporządzanie raportów i sprawozdań, a także wypełnianie pozostałych obowiązków rachunkowych (jeżeli to konieczne rozliczanie podatkowe) uwzględniających specyfikę Funduszy – mogą zostać wykorzystane wyłącznie przez Fundusze/Towarzystwa.

b) brak nabycia usług spowodowałby, że fundusz nie byłby w stanie skutecznie prowadzić działalności i realizować swojej polityki inwestycyjnej.

Brak prowadzenia ksiąg rachunkowych i wykonywania pozostałych obowiązków rachunkowo finansowych skutkowałby brakiem możliwości prowadzenia przez Fundusz działalności w ogóle. Towarzystwa są zobligowane do wykonywania tych czynności samodzielnie lub poprzez zlecenie ich podmiotom trzecim.

c) bezpośredni związek usług z transakcjami realizowanymi przez fundusz, brak możliwości łatwego ich rozdzielenia.

W związku z tym, że planowane Usługi związane są z m.in. z bieżącą rachunkowością Funduszy, w zakresie której to obowiązki są obligatoryjne do spełnienia przez Fundusze, nie jest możliwe ich rozdzielenie od transakcji realizowanych przez Fundusze.

d) tworzenie odrębnej całości, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje dla procesu zarządzania funduszem.

Usługi Wnioskodawcy będą świadczone w sposób ciągły i stanowić będą kompleksową usługę, związaną z bieżącym prowadzeniem ksiąg, przygotowywaniem sprawozdań i raportów finansowych, czy obliczaniem i ustalaniem wartości aktywów. Zdaniem Wnioskodawcy Usługi, jakie będzie świadczył, stanowić będą odrębną całość, obejmującą istotną część usługi zarządzania Funduszami, która jest niezbędna do skutecznego prowadzenia działalności przez Fundusze. Usługi Wnioskodawcy jednocześnie pozwolą Towarzystwom w istotny sposób ograniczyć własne środki kadrowe i administracyjne, dzięki przejęciu od nich wskazanych obowiązków przez Wnioskodawcę.

Tutaj odnieść należy się także do przytaczanego już wyroku TSUE z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04, Abbey National. TSUE w tym wyroku, w pkt 26, 63 i 64, orzekł, że: „nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym. TSUE wyraźnie wskazał, że usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.”

Wnioskodawca pragnie dodatkowo wskazać, że Usługi, które będą przez niego świadczone na rzecz Towarzystw/Funduszy nie stanowią czynności o których mowa w art. 41 ust. 15 pkt 2 Ustawy o VAT (tj. nie stanowią (1) czynności ściągania długów, w tym factoringu, (2) usług doradztwa, (3) usług w zakresie leasingu).

Przy czym należy wskazać, że polski ustawodawca, wprowadzając wyłączenie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 15 pkt 2 Ustawy o VAT (usługi doradztwa), wykroczył poza zakres Dyrektywy VAT, a tym samym wprowadził do polskiego porządku prawnego przepis, który jest niezgodny z prawem unijnym - w takim przypadku podatnik ma prawo dokonać wyboru w oparciu o treść którego przepisu zostaną ukształtowane jego prawa i obowiązki – a tym samym ma prawo nie stosować się do wadliwie implementowanej regulacji prawnej – co oznacza, że wyłączenie w tym zakresie nie znajduje zastosowania (tak m.in.: Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrok z dnia 17 listopada 2016 r., sygn. III SA/Wa 2344/15).

Mając na uwadze powyższe należy przyjąć, że Usługi, które będą świadczone przez Wnioskodawcę podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT

zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

a) funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,

b) portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT

zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2. usług doradztwa;

3. usług w zakresie leasingu.

Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.

Jednocześnie zwrócić należy uwagę na obowiązujący od 1 stycznia 2022 r. przepis art. 43 ust. 22 ustawy, zgodnie z którym,

podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, świadczonych na rzecz podatników, i wybrać ich opodatkowanie, pod warunkiem że:

1. jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny;

2. złoży naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne zawiadomienie o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Stosownie zaś do ust. 23 ww. przepisu, również obowiązującego od 1 stycznia 2022 r.,

podatnik, o którym mowa w ust. 22, może, nie wcześniej niż po upływie 2 lat, licząc od początku okresu rozliczeniowego, od którego wybrał opodatkowanie usług, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41, ponownie skorzystać ze zwolnienia od podatku tych usług, pod warunkiem złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania, przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego ponownie będzie korzystał ze zwolnienia.

Powyższe zmiany przepisów umożliwiają wybór opodatkowania określonych usług, które dotychczas obligatoryjnie korzystały ze zwolnienia od podatku – w tym m.in. właśnie usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, przy czym możliwość wyboru opcji opodatkowania dotyczy wyłącznie usług świadczonych na rzecz innych podatników, przy zachowaniu warunków określonych w art. 43 ust. 22 i 23 ustawy.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że są Państwo polskim rezydentem podatkowym, natomiast nie są Państwo jeszcze zarejestrowani jako podatnik VAT. Państwa podstawową działalnością jest działalność rachunkowo-księgowa dedykowana obsłudze funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych. Zamierzają Państwo świadczyć usługi na rzecz funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi tj. na rzecz funduszy inwestycyjnych otwartych oraz alternatywnych funduszy inwestycyjnych: specjalistycznych funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych. Siedziby funduszy inwestycyjnych, na zlecenie i na rzecz których będą Państwo świadczyć usługi, znajdować się będą w Polsce. Siedziby towarzystw funduszy inwestycyjnych, na zlecenie których będą Państwo świadczyć usługi znajdować się będą w Polsce. Będą Państwo świadczyć następujące usługi:

‒ prowadzenie ksiąg rachunkowych Funduszy,

‒ ustalanie i obliczanie wartości zobowiązań, wartości aktywów, wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto na certyfikat inwestycyjny Funduszy,

‒ przygotowanie sprawozdań finansowych Funduszy,

‒ kalkulacja limitów inwestycyjnych wynikających ze statutu Funduszy,

‒ wprowadzanie do sytemu bankowego i realizacja przelewów Funduszy,

‒ sporządzanie sprawozdań i raportów dla KNF i NBP,

‒ sporządzanie deklaracji podatkowych dotyczących Funduszy,

‒ wprowadzenie zapisów do ewidencji zawartych transakcji

Usługi będą świadczone na zlecenie Funduszy bądź zarządzających tymi Funduszami towarzystw funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 4 ust. 1 UFI. Za świadczone Usługi przysługiwać będzie Państwu od Funduszy lub Towarzystw określone w umowie wynagrodzenie.

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT do świadczonych usług.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b ustawy, uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1. przedmiotowego – świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2. podmiotowego – ww. usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich części.

Wskazać należy, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 ze zm.), zgodnie z którym

zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

Z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce „Administracja”, które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE,

działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

- zarządzanie inwestycjami,

- administracja:

a) obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;

b) zapytania klientów;

c) wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);

d) monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e) prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;

f) wypłata zysków;

g) emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;

h) rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);

i) prowadzenie ksiąg,

- wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce „Administracja”. Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy że usługi świadczone przez Państwa na zlecenie Funduszy bądź zarządzających tymi Funduszami towarzystw funduszy inwestycyjnych mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w ww. załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE. W konsekwencji, spełniony zostanie warunek przedmiotowy dla zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla ww. usług.

Usługi te będą podlegać zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 ze zm.) – dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.:

Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:

Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:

Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:

Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:

Przez „fundusz zagraniczny” rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:

Pod pojęciem „państwa członkowskiego” należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie „funduszu inwestycyjnego” oraz „funduszu zagranicznego”.

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem „unijnego AFI”. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:

przez unijny AFI należy rozumieć alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji – prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu „specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty” oraz „fundusz inwestycyjny zamknięty” (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym „fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (…) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę za granicą.

Działalność funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do art. 3 ust. 3 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.,

fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1. fundusz inwestycyjny otwarty;

2. alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.,

ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym – rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Jak stanowi art. 2 ust. 3 u.f.i,

ilekroć w ustawie jest mowa o towarzystwie - rozumie się przez to towarzystwo funduszy inwestycyjnych spółka akcyjna.

Z kolei, w myśl art. 4 ust. 1 u.f.i.,

towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

Na podstawie art. 4 ust. 1a u.f.i.,

towarzystwo, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, może przekazać spółce zarządzającej prowadzącej działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i prowadzenie jego spraw.

W myśl art. 45 ust. 1 u.f.i.,

przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

W oparciu o teść art. 45 ust. 1a u.f.i.,

na za zezwoleniem Komisji towarzystwo może rozszerzyć przedmiot działalności o tworzenie specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych i funduszy inwestycyjnych zamkniętych, zarządzanie tymi funduszami, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie unijnymi AFI, w tym wprowadzanie ich do obrotu.

Zgodnie z art. 45a ust. 1 u.f.i.,

z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych tworzy fundusz inwestycyjny, jest odpowiedzialne za jego zarządzanie, a także reprezentuje ten fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że będą Państwo świadczyć usługi na zlecenie Funduszy bądź zarządzających tymi Funduszami towarzystw funduszy inwestycyjnych, przy czym podmioty te będą miały siedzibę w Polsce.

Odnosząc się do wskazanych przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych należy zatem uznać, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług na rzecz opisanego pomiotu – zostanie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że świadczone przez Państwa usługi opisane we wniosku, będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji będą korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

W związku z powyższym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.)