0114-KDIP1-3.4012.18.2022.2.MPE

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 16 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Uzupełnili go Państwo pismem z 23 marca 2022 r. (data wpływu 25 marca 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT (podatek od towarów i usług). Działalność Spółki obejmuje realizację robót budowlanych takich jak np. budowa dróg, autostrad, mostów itp.

Na podstawie umowy zawartej 21 kwietnia 2009 r. Spółka, działając w ramach konsorcjum firm realizowała inwestycję pod nazwą (`(...)`) (dalej jako: „Inwestycja”), wykonywaną na rzecz inwestora (`(...)`) (dalej jako: „Inwestor”).

Inwestycja była realizowana na podstawie umowy zawartej pomiędzy konsorcjum firm, w tym Spółką oraz Miastem.

Spółka zawarła z wykonawcą, specjalizującym się w konstrukcjach stalowych (dalej jako: „Podwykonawca”) 1 lipca 2009 r. umowę o roboty budowlane. Przedmiotem umowy było wykonanie przez Podwykonawcę robót w zakresie konstrukcji stalowej Mostu (`(...)`) w ramach realizacji Inwestycji.

W trakcie realizacji Inwestycji wystąpiły przeszkody w realizacji prac m.in. na skutek wystąpienia fal powodziowych, które spowodowały opóźnienie w realizacji robót oraz konieczność przyśpieszenia realizacji prac w celu terminowego ukończenia robót przez Spółkę na rzecz Inwestora. W tym celu konsorcjum firm, w tym Spółka przedstawiło Inwestorowi program naprawczy opisujący metody przyśpieszenia prac i zakładane koszty z tym związane. W trakcie negocjacji pomiędzy konsorcjum firm a Inwestorem, strony nie doszły do porozumienia co do kosztów realizowanego programu przyspieszenia prac. Mimo braku formalnego porozumienia z Inwestorem co do kosztów wdrożenia programu naprawczego, konsorcjum firm w tym Spółka przystąpiło do jego realizacji w celu jak najszybszego ukończenia Inwestycji w związku z planowanymi w (`(...)`) Mistrzostwami (`(...)`). Podwykonawca wykonał na rzecz Spółki część z prac objętych ww. programem naprawczym, a ponadto zgłosił roszczenie o zapłatę kosztów dodatkowych z powołaniem się na opóźnienia w przekazaniu do montażu podpór nurtowych oraz z powołaniem się na konieczność podjęcia dodatkowych działań wynikających z pogorszenia stanu żeglugowego koryta rzeki (`(...)`).

W związku z powyższym Podwykonawca domagał się od Spółki zapłaty z tytułu roszczeń Podwykonawcy na łączną kwotę: (`(...)`) zł netto tj. (`(...)`) zł brutto (dalej jako: „Roszczenia Podwykonawcy”) obejmującej:

1. Kwotę: (`(...)`) zł netto tj. (`(...)`) zł brutto tytułem kosztów dodatkowych Podwykonawcy z powołaniem się na opóźnienia w przekazaniu do montażu podpór nurtowych.

2. Kwotę: (`(...)`) zł netto tj. (`(...)`) zł brutto z tytułu kosztów dodatkowych Podwykonawcy w związku z realizacją programu naprawczego.

3. Kwotę (`(...)`) zł netto tj. (`(...)`) zł brutto stanowiącą koszty dodatkowe poniesione przez Podwykonawcę w związku z koniecznością podjęcia dodatkowych działań wynikających z pogorszenia stanu żeglugowego koryta rzeki (`(...)`).

Spółka nie uznała roszczeń Podwykonawcy o zapłatę wyżej wymienionych kwot. Jednocześnie Spółka działając w ramach konsorcjum firm złożyła do Inwestora roszczenie o zapłatę dodatkowych kosztów przyśpieszonej realizacji prac, a następnie z uwagi na brak zapłaty żądanych kwot, (`(...)`) 17 stycznia 2014 r. złożyło wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przeciwko Miastu w sprawie dotyczącej roszczenia o zapłatę m.in. kwot objętych programem naprawczym.

Kwota której zapłaty (`(...)`) działając w ramach konsorcjum firm domagało się od Inwestora jako należności głównej wynosiła łącznie (`(...)`) zł. Wskazana kwota obejmowała następujące roszczenia (dalej jako: „Roszczenia”):

1. Roszczenie w kwocie: (`(...)`) zł z tytułu przyśpieszenia prac związanych z programem naprawczym.

2. Roszczenie w kwocie: (`(...)`) zł tytułem kosztów ogólnych poniesionych w związku z przedłużonym czasem na ukończenie Inwestycji (wydłużony termin realizacji umowy z Inwestorem).

Inwestor nie dokonał zapłaty Roszczeń (`(...)`) oraz nie wyraził zgody na zawarcie ugody.

Wobec powyższego Spółka złożyła 11 grudnia 2014 r. w Sądzie pozew przeciwko Miastu tj. Inwestorowi o zapłatę Roszczeń, w tym Roszczeń Podwykonawcy (dalej jako: „Sprawa o roszczenia”).

W tym stanie rzeczy Spółka oraz Podwykonawca w celu polubownego zakończenia sporu dotyczącego Roszczeń Podwykonawcy podjęły decyzję o dokonaniu wzajemnych ustępstw i zawarciu porozumienia.

Stosowne porozumienie zostało zawarte pomiędzy (`(...)`) oraz Podwykonawcą 11 maja 2015 r. (dalej jako „Porozumienie”).

Zgodnie z Porozumieniem (`(...)`) oraz Podwykonawca uzgodniły, że (`(...)`) będzie dochodziło roszczeń z tytułu realizacji programu naprawczego oraz przedłużonego czasu realizacji umowy z Inwestorem od Inwestora, w tym Roszczeń Podwykonawcy, natomiast Podwykonawca przystąpi do Sprawy o roszczenia w charakterze interwenienta ubocznego (na podstawie art. 76 Kodeksu Postępowania Cywilnego).

(`(...)`) oraz Podwykonawca ustaliły w zawartym Porozumieniu, że w przypadku zasądzenia przez Sąd na rzecz (`(...)`) części kwoty z całości Roszczeń (`(...)`) wynoszących (`(...)`) zł, która to zasądzona część nie będzie obejmowała części Roszczeń Podwykonawcy objętych Sprawą o roszczenia (tj. Sąd w zakresie Roszczeń Podwykonawcy oddali powództwo, zasądzając kwotę do zapłaty w pozostałej części Roszczeń na kwotę (`(...)`) zł), przypadająca dla Podwykonawcy kwota będzie wynosić 24,91% kwoty zasądzonej przez Sąd na rzecz (`(...)`), lecz nie więcej niż 24,91% kwoty Roszczeń Podwykonawcy.

Po otrzymaniu zasądzonej kwoty (`(...)`) zapłaci Podwykonawcy kwotę, o której mowa powyżej.

Ponadto (`(...)`) oraz Podwykonawca na mocy zawartego Porozumienia ustaliły, że Podwykonawca będzie partycypować w kosztach procesu i kosztach obsługi prawnej sporu sądowego (`(...)`) z Inwestorem, a (`(...)`) będzie partycypować w kosztach obsługi prawnej Podwykonawcy w związku z przystąpieniem do toczącego się postępowania z powództwa (`(...)`) przeciw Inwestorowi - każda ze stron w takim samym stosunku w jakim pozostaje wartość roszczeń Podwykonawcy przeciw (`(...)`) w stosunku do wartości roszczeń (`(...)`) przeciw Inwestorowi tj. (`(...)`) w 75,09% a Podwykonawca w 24,91%. Strony zwrócą sobie wzajemnie ww. koszty na podstawie udokumentowanych wydatków z tego tytułu (umowa z kancelarią prawną, otrzymane faktury, potwierdzenia płatności itp.).

Wyrokiem (dalej jako: „Wyrok”) Sąd Apelacyjny zmienił w Sprawie o roszczenia wyrok Sądu w ten sposób, że zasądził od Miasta na rzecz (`(...)`) kwotę (`(...)`) wraz z odsetkami ustawowymi. Wskazana kwota została zasądzona na rzecz Spółki na podstawie art. 471 Kodeksu Cywilnego tytułem naprawienia szkody poniesionej przez Spółę (tj. konieczności poniesienia dodatkowych kosztów związanych z opóźnieniami w realizacji Inwestycji, powstałymi częściowo z winy Inwestora).

Powództwo w pozostałym zakresie, w tym w zakresie Roszczeń Podwykonawcy zostało przez sąd oddalone. W związku z wydanym Wyrokiem (`(...)`) oraz Podwykonawca zawarły porozumienie wykonawcze (dalej jako: „Porozumienie Wykonawcze”). Zgodnie z Porozumieniem Wykonawczym strony potwierdziły wymagalność wzajemnych roszczeń wynikających z zawartego Porozumienia oraz ustalonych na podstawie wydanego Wyroku. Zgodnie z treścią zawartego Porozumienia Wykonawczego, Spółka potwierdziła, że Podwykonawcy przysługuje wobec Spółki:

Kwota: (`(...)`) zł brutto z tytułu Roszczeń Podwykonawcy, stanowiąca 24,91% kwoty zasądzonej przez sąd na podstawie Wyroku.

Kwota: (`(...)`) zł brutto z tytułu kosztów procesu poniesionych przez Podwykonawcę do wysokości, których (`(...)`) zobowiązał się partycypować, zgodnie z Porozumieniem.

Zgodnie z zawartym Porozumieniem Wykonawczym Podwykonawca oraz Spółka postanowiły, że zapłata przez Spółkę kwot wskazanych powyżej, wyczerpywać będzie wszelkie roszczenia istniejące pomiędzy stronami, w tym wynikające z umowy o roboty budowlane zawartej 1 lipca 2009 r.

Na podstawie zawartego Porozumienia Wykonawczego Podwykonawca wystawił na Spółkę fakturę VAT, ze stawką VAT w wysokości 23%, dokumentującą:

1. Roszczenia Podwykonawcy w kwocie: (`(...)`) zł brutto tj. w kwocie stanowiącej 24,91% kwoty zasądzonej przez sąd na podstawie Wyroku.

2. Poniesione przez Podwykonawcę koszty procesu do wysokości, których (`(...)`) zobowiązał się partycypować zgodnie z Porozumieniem.

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

W uzupełnieniu do wniosku wskazaliście Państwo, że prace w zakresie konstrukcji stalowej Mostu były wykonywane przez Podwykonawcę na rzecz (`(...)`) w latach 2009 - 2012. Rozpoczęły się po zawarciu umowy z dnia 1 lipca 2009 r., a zakończyły się w 2012 r. Ukończenie prac zostało potwierdzone wystawieniem Świadectwa Przejęcia przez inżyniera kontraktu (protokół odbioru prac) w grudniu 2012 r.

W ramach Programu naprawczego Podwykonawca wykonywał na rzecz (`(...)`) roboty budowlane w zakresie wzniesienia konstrukcji stalowej Mostu. Czynności wykonywane w ramach Programu naprawczego nie stanowiły innych czynności od tych określonych w umowie z 1 lipca 2009 r. Prace wykonane w ramach Programu naprawczego były to prace objęte umową z 1 lipca 2009 r. Program naprawczy zakładał przyśpieszenie wykonania przez Podwykonawcę prac określonych w umowie z 1 lipca 2009 r. (z uwagi na wystąpienie opóźnień opisanych we wniosku) w celu zachowania pierwotnego terminu przewidzianego dla zakończenia inwestycji. Realizacja Programu naprawczego polegała na zaangażowaniu dodatkowych zasobów sprzętowych i ludzkich przez Podwykonawcę, aby w ten sposób wykonanie prac objętych umową z 1 lipca 2009 r. uległo przyśpieszeniu. Program naprawczy miał na celu skrócić czas realizacji, przy czym efekt końcowy miał być zgodny z pierwotnym brzmieniem umowy z 1 lipca 2009 r. W ramach Programu naprawczego Podwykonawca wykonał te same roboty budowlane, które były objęte umową z 1 lipca 2009 r., poniósł jednak większe nakłady finansowe na ich zrealizowanie w krótszym czasie, stąd powstało roszczenie o dodatkową płatność („Roszczenia Podwykonawcy”).

Prace budowlane z wykorzystaniem zwiększonych zasobów sprzętowych i ludzkich na podstawie Programu naprawczego były realizowane przez Podwykonawcę w latach 2011 - 2012.

Roszczenia zostały wypłacone przez (`(...)`) na rzecz Podwykonawcy w dniu 8 października 2021 r. Roszczenia zostały wypłacone przez (`(...)`) na podstawie faktury VAT wystawionej przez Podwykonawcę oraz otrzymanej przez (`(...)`) w październiku 2021 r.

Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji Programu naprawczego (mobilizacja większego potencjału sprzętowego i ludzkiego) zostały uwzględnione przez Podwykonawcę w fakturze VAT wystawionej przez Podwykonawcę w październiku 2021 r. w kwocie wynikającej z ustaleń zawartych z (`(...)`), potwierdzonych ostatecznie w Porozumieniu wykonawczym.

Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji Programu naprawczego (mobilizacja większego potencjału sprzętowego i ludzkiego), składające się na Roszczenia Podwykonawcy nie były ujęte w fakturze VAT wystawionej przez Podwykonawcę po zakończeniu budowy Mostu, z uwagi na nieuznanie tych Roszczeń przez (`(...)`) w tamtym czasie.

Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji Programu naprawczego (mobilizacja większego potencjału sprzętowego i ludzkiego) zostały udokumentowane fakturą VAT wystawioną przez Podwykonawcę w październiku 2021 r.

Podwykonawca nie był uprawniony do skorzystania z ulgi na złe długi, gdyż Podwykonawca wystawił fakturę dokumentującą dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji Programu naprawczego w październiku 2021 r. oraz w tym samym miesiącu otrzymał zapłatę za tą fakturę.

Podwykonawca wystawił na rzecz (`(...)`) fakturę tytułem partycypowania w kosztach usług prawnych w październiku 2021 r. Czynności prawne faktycznie były wykonywane w okresie od grudnia 2014 r. do stycznia 2020 r. w związku z toczącym się sporem sądowym z Miastem. Ostateczna wysokość kosztów, w których partycypować miała Spółka została potwierdzona przez strony w Porozumieniu wykonawczym w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego.

Pytania

1. Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona Roszczenia Podwykonawcy?

2. Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona koszty procesu poniesione przez Podwykonawcę do wysokości, których (`(...)`) zobowiązał się partycypować zgodnie z Porozumieniem?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona Roszczenia Podwykonawcy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 Ustawy VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z samej konstrukcji podatku VAT. Prawo to przysługuje podatnikowi VAT prowadzącemu działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy. Zapewnia ono neutralność tego podatku dla podatników, przy jednoczesnym faktycznym opodatkowaniu konsumpcji. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego ma zapewniać, że podatek płacony przez podatnika VAT w cenie nabywanych towarów i usług wykorzystywanych w działalności opodatkowanej nie będzie stanowił dla niego faktycznego obciążenia finansowego.

Wskazać należy, że na mocy art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.

W stanie faktycznym będącym przedmiotem interpretacji Spółka realizowała inwestycję. W ramach realizacji Inwestycji Spółka występowała jako podatnik VAT tj. roboty budowlane wykonywane na rzecz Inwestora stanowiły czynności opodatkowane podatkiem VAT oraz były dokumentowane fakturami VAT wystawianymi przez Spółkę.

W ramach wykonywania umowy z Inwestorem, Spółka część prac objętych tą umową, powierzyła do wykonania Podwykonawcy. W tym stanie rzeczy istniał bezpośredni związek pomiędzy podatkiem naliczonym wynikającym z zakupu przez Spółkę usług świadczonych przez Podwykonawcę, a późniejszą sprzedażą opodatkowaną VAT realizowaną przez Spółkę na rzecz Inwestora.

Roszczenia Podwykonawcy były związane z wykonywaniem umowy zawartej pomiędzy (`(...)`) oraz Podwykonawcą, na okoliczność realizacji Inwestycji. Składały się na nie:

1. Koszty dodatkowe poniesione przez Podwykonawcę z powołaniem się na opóźnienia w przekazaniu do montażu podpór nurtowych.

2. Koszty dodatkowe poniesione przez Podwykonawcę w związku z realizacją programu naprawczego.

3. Koszty dodatkowe poniesione przez Podwykonawcę w związku z koniecznością podjęcia dodatkowych działań wynikających z pogorszenia stanu żeglugowego koryta rzeki (`(...)`).

Mając na uwadze, że Roszczenia Podwykonawcy powstały w bezpośrednim związku z realizacją przez Podwykonawcę usług na rzecz Spółki w ramach zwartej ze Spółką umowy, to również w tym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy podatkiem naliczonym wynikającym z Roszczeń Podwykonawcy a sprzedażą opodatkowaną VAT zrealizowaną przez Spółkę na rzecz Inwestora.

W związku z powyższym w przedmiotowym stanie faktycznym, spełniona została podstawowa przesłanka warunkująca możliwość odliczenia podatku VAT, wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy VAT tzn. wystąpił związek pomiędzy podatkiem naliczonym wynikającym z Roszczeń Podwykonawcy, a czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Spółkę.

Zauważenia wymaga fakt, że ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W myśl wskazanego przepisu, jeśli podatek wykazany na fakturze obiektywnie nie istnieje - gdyż transakcja nie podlegała opodatkowaniu bądź była zwolniona z podatku - wówczas nie można odliczyć kwoty podatku z takiej faktury.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowym stanie faktycznym wskazany powyżej przepis nie znajdzie zastosowania.

Podwykonawca występując jako strona umowy o roboty budowlane zawartej z (`(...)`), był czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT. Roboty budowlane do wykonania, których zobowiązał się Podwykonawca, na podstawie zawartej umowy, stanowiły czynność opodatkowaną podatkiem VAT.

Roszczenia Podwykonawcy obejmowały dodatkowe koszty poniesione przez Podwykonawcę w związku z realizacją przedmiotu zawartej z (`(...)`) umowy. Dodatkowe koszty poniesione przez Podwykonawcę wynikały z konieczności utrzymania w obliczu zaistniałych opóźnień właściwej mobilizacji potencjału do świadczenia robót budowlanych, w celu umożliwienia dotrzymania pierwotnego terminu realizacji prac. Nadto dodatkowe koszty poniesione przez Podwykonawcę wynikały z konieczności wykonania nieprzewidzianych prac dodatkowych wynikających z wystąpienia zjawiska „siły wyższej” tj. fali powodziowej.

Podkreślenia wymaga fakt, że zgodnie z art. 29a ustawy VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Wskazany przepis określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. W myśl tej zasady podstawą opodatkowania generalnie jest zapłata (wszystko, co stanowi zapłatę). Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego „zapłata” to „uiszczenie należności za coś”, „należność za coś”, „odpłacenie komuś za coś”. Pojęcie zapłaty użyte we wskazanym przepisie powinno być rozumiane właśnie jako należność za daną czynność opodatkowaną. Zapłata jest więc należnością (kwotą należną) za czynność opodatkowaną (Bartosiewicz 2021).

Zapłata jest kwotą bądź wartością, na którą strony się umówiły, czyli kwotą, którą podatnik ma otrzymać od nabywcy towarów lub usług (bądź wartością, na którą strony wyceniają swoje świadczenia wzajemne). Tym samym kwotę należną stanowi całość świadczenia należnego od nabywcy, a nie kwota faktycznie przez niego zapłacona. Tak więc nie jest „istotna kwota otrzymanego wynagrodzenia za wykonane usługi, lecz kwota wynikająca z ustaleń stron o jego wysokości” (wyrok NSA z 5 stycznia 1999 r., III SA 1765/97, LEX nr 73006).

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zdaniem Wnioskodawcy uznać, że zapłata przez Spółkę na rzecz Podwykonawcy tytułem Roszczeń Podwykonawcy w wartości uzgodnionej pomiędzy Spółką oraz Podwykonawcą na podstawie zawartego Porozumienia oraz Porozumienia Wykonawczego, stanowić będzie podstawę opodatkowania VAT dla dodatkowych czynności wykonanych przez Podwykonawcę na rzecz Spółki, wynikających z opóźnień w przekazaniu do montażu podpór nurtowych, z realizacji programu naprawczego oraz z pogorszenia się stanu żeglugowego koryta rzeki (`(...)`) na skutek wystąpienia fal powodziowych.

Podsumowując zdaniem Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona Roszczenia Podwykonawcy, gdyż podatek ten jest związany z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Spółkę oraz w szczególności nie zaszły przesłanki wykluczające prawo do odliczenia podatku naliczonego wymienione w art. 88 ustawy VAT.

Ad 2

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona koszty procesu poniesione przez Podwykonawcę do wysokości, których (`(...)`) zobowiązał się partycypować zgodnie z Porozumieniem.

Jak już wskazano zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Odliczeniu podlega więc taki podatek naliczony, który jest związany z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te są związane z całokształtem działalności opodatkowanej wykonywanej przez podatnika.

W przedmiotowym stanie faktycznym, koszty usług prawnych, w których partycypuje Spółka były związane ze sporem prowadzonym pomiędzy Spółką, występującą w ramach konsorcjum firm i Podwykonawcą (jako interwenientem ubocznym) a Inwestorem. Źródłem sporu z Inwestorem zakończonego Wyrokiem, była umowa zawarta przez konsorcjum firm, w tym Spółkę z Inwestorem. W ramach wskazanej umowy, Spółka wykonywała na rzecz Inwestora czynności opodatkowane podatkiem VAT (roboty budowlane).

Z uwagi na powyższe należy wskazać, że koszty usług prawnych, w których partycypuje Spółka na podstawie faktury otrzymanej od Podwykonawcy miały związek z czynnościami opodatkowanymi VAT, wykonywanymi przez Spółkę.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku kosztu zakupu usług prawnych, analogicznie jak w przypadku Roszczeń Podwykonawcy, zastosowania nie znajdą przesłanki negatywne, wykluczające prawo do odliczenia podatku naliczonego, wskazane w art. 88 ustawy VAT.

W szczególności zastosowania w tym przypadku nie znajdzie przepis art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy w stosunku do kosztu usług prawnych, w których partycypuje Spółka, na podstawie faktury wystawionej przez Podwykonawcę, zastosowanie znajdzie art. 8 ust. 2a ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi. Innymi słowy Podwykonawca obciążając Spółkę kosztem usług prawnych, dokonuje ich refakturowania na Spółkę.

Powyższe oznacza, że Podwykonawca najpierw dokonał zakupu usług prawnych na własny rachunek i we własnym imieniu, a następnie usługi te w określonej części odsprzedał Spółce. Podwykonawca dokonał zatem na rzecz Spółki czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. 8 ust. 2a ustawy VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe zdaniem Wnioskodawcy, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Spółkę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona koszty procesu poniesione przez Podwykonawcę do wysokości, których (`(...)`) zobowiązał się partycypować zgodnie z Porozumieniem.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) – zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Uprawnienie do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje zatem w przypadku nabycia towarów i usług, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do art. 86 ust. 10 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Zaznaczyć jednak należy, że przepis art. 19a ustawy w dalszej kolejności zawiera szereg czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych.

W myśl art. 19a ust. 5 pkt 3 lit a ustawy:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

Jak wskazuje art. 19a ust. 7 ustawy:

W przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy obowiązującego w latach 2011-2012:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Stosowanie do art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy obowiązującego w latach 2011-2012:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy:

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy obowiązującego w latach 2011-2012:

Podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na mocy art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy:

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Ponadto, w myśl art. 86 ust. 10c ustawy:

Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

W świetle art. 86 ust. 11 ustawy:

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

W oparciu o art. 86 ust. 13 ustawy:

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej:

1. za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2. za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 99 ust. 2 i 3, za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych, po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

- nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W tym miejscu należy wskazać na art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-9.

Natomiast stosownie do art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy:

Fakturę wystawia się nie później niż 30. dnia od dnia wykonania usług - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy obowiązującego w latach 2011-2012:

Podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68 poz. 360):

w przypadkach określonych w art. 19 ust. 10, ust. 13 pkt 1-4 i 7-11, ust. 16a i 16b oraz ust. 19a ustawy fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Faktury, o których mowa w ust. 1, nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Podkreślić należy, że w systemie podatku od towarów i usług faktury są dokumentami sformalizowanymi potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt sprzedaży określonych towarów lub usług. Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi, a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Należy wskazać, że w praktyce w obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, w których należy skorygować uprzednio wystawiony i wprowadzony do obrotu prawnego dokument.

Jak stanowi art. 106j ust. 1 pkt 1 ustawy:

W przypadku gdy po wystawieniu faktury podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie, podatnik wystawia fakturę korygującą.

Dane jakie powinna zwierać faktura korygująca określa art. 106j ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem :

Faktura korygująca powinna zawierać:

1. (uchylony)

2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;

2a) numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca - w przypadku faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej;

3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:

a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5,

b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;

4. (uchylony)

5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;

6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że faktury korygujące są specyficznym rodzajem faktur. Istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wartości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. Celem ich wystawienia jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości. Faktura korygująca w systemie VAT ma zatem taką samą wartość dowodową jak faktura wystawiona pierwotnie.

Przy czym należy nadmienić, że faktury i korekty faktur można dokonać wyłącznie do momentu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Jak stanowi art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r.Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.):

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W myśl art. 70 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:

1. od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, do dnia terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej;

2. od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, do dnia upływu przedłużonego terminu.

Zgodnie z art. 70 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa:

Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.

Jak stanowi art. 70 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa:

Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

W myśl art. 70 § 6 ustawy Ordynacja podatkowa:

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem:

1. wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania;

2. wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania;

3. wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;

4. doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;

5. doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia w przypadkach określonych w art. 32a § 3 i art. 35 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, z późn. zm.);

6. wystąpienia przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, na wniosek strony, o którym mowa w art. 119h § 2, o opinię Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania, zwanej dalej "Radą", co do zasadności zastosowania art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - czynny zarejestrowany podatnik VAT, na podstawie umowy zawartej 21 kwietnia 2009 r., działając w ramach konsorcjum firm realizował inwestycję. Inwestycja była realizowana na podstawie umowy zawartej pomiędzy konsorcjum firm, w tym Wnioskodawcą oraz Miastem.

1 lipca 2009 r. Wnioskodawca zawarł z Podwykonawcą, specjalizującym się w konstrukcjach stalowych umowę o roboty budowlane. Przedmiotem umowy było wykonanie przez Podwykonawcę robót w zakresie konstrukcji stalowej Mostu w ramach realizacji inwestycji. W trakcie realizacji inwestycji wystąpiły przeszkody w realizacji prac m.in. na skutek wystąpienia fal powodziowych, które spowodowały opóźnienie w realizacji robót oraz konieczność przyśpieszenia realizacji prac w celu terminowego ukończenia robót przez Wnioskodawcę na rzecz inwestora. W tym celu konsorcjum firm, w tym Wnioskodawca przedstawiło inwestorowi program naprawczy opisujący metody przyśpieszenia prac i zakładane koszty z tym związane. W trakcie negocjacji pomiędzy konsorcjum firm a inwestorem, strony nie doszły do porozumienia co do kosztów realizowanego programu przyspieszenia prac. Mimo braku formalnego porozumienia z inwestorem co do kosztów wdrożenia programu naprawczego, konsorcjum firm w tym Wnioskodawca przystąpiło do jego realizacji w celu jak najszybszego ukończenia inwestycji w związku z planowanymi (`(...)`). Podwykonawca wykonał na rzecz Wnioskodawcy część z prac objętych ww. programem naprawczym, a ponadto zgłosił roszczenie o zapłatę kosztów dodatkowych z powołaniem się na opóźnienia w przekazaniu do montażu podpór nurtowych oraz z powołaniem się na konieczność podjęcia dodatkowych działań wynikających z pogorszenia stanu żeglugowego koryta rzeki (`(...)`).

W związku z powyższym Podwykonawca domagał się od Wnioskodawcy zapłaty z tytułu roszczeń Podwykonawcy na łączną kwotę: (`(...)`) zł. netto tj. (`(...)`) zł. brutto obejmującej: kwotę: (`(...)`) zł. netto tj. (`(...)`) zł. brutto tytułem kosztów dodatkowych Podwykonawcy z powołaniem się na opóźnienia w przekazaniu do montażu podpór nurtowych, kwotę: (`(...)`) zł. netto tj. (`(...)`) zł. brutto z tytułu kosztów dodatkowych Podwykonawcy w związku z realizacją programu naprawczego oraz kwotę (`(...)`) zł. netto tj. (`(...)`) zł. brutto stanowiącą koszty dodatkowe poniesione przez Podwykonawcę w związku z koniecznością podjęcia dodatkowych działań wynikających z pogorszenia stanu żeglugowego koryta rzeki.

Wnioskodawca nie uznał roszczeń Podwykonawcy o zapłatę wyżej wymienionych kwot. Jednocześnie Wnioskodawca działając w ramach konsorcjum firm złożył do inwestora roszczenie o zapłatę dodatkowych kosztów przyśpieszonej realizacji prac, a następnie z uwagi na brak zapłaty żądanych kwot, 17 stycznia 2014 r. Wnioskodawca złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej przeciwko Miastu (`(...)`) w sprawie dotyczącej roszczenia o zapłatę m.in. kwot objętych programem naprawczym. Kwota której zapłaty Wnioskodawca działając w ramach konsorcjum firm domagał się od inwestora jako należności głównej wynosiła łącznie (`(...)`) zł. Wskazana kwota obejmowała następujące roszczenia Wnioskodawcy: roszczenie w kwocie: (`(...)`) zł. z tytułu przyśpieszenia prac związanych z programem naprawczym oraz roszczenie w kwocie: (`(...)`) zł. tytułem kosztów ogólnych poniesionych w związku z przedłużonym czasem na ukończenie inwestycji (wydłużony termin realizacji umowy z inwestorem).

Inwestor nie dokonał zapłaty roszczeń Wnioskodawcy oraz nie wyraził zgody na zawarcie ugody. Wobec powyższego Wnioskodawca złożył 11 grudnia 2014 r. w Sądzie pozew przeciwko Miastu o zapłatę roszczeń Wnioskodawcy, w tym roszczeń Podwykonawcy.

W tym stanie rzeczy Wnioskodawca oraz Podwykonawca w celu polubownego zakończenia sporu dotyczącego roszczeń Podwykonawcy podjęły decyzję o dokonaniu wzajemnych ustępstw i zawarciu porozumienia. Porozumienie zostało zawarte pomiędzy Wnioskodawcą oraz podwykonawcą 11 maja 2015 r. W porozumieniu strony uzgodniły, że Wnioskodawca będzie dochodził roszczeń z tytułu realizacji programu naprawczego oraz przedłużonego czasu realizacji umowy z inwestorem od inwestora, w tym roszczeń Podwykonawcy, natomiast Podwykonawca przystąpi do sprawy o roszczenia w charakterze interwenienta ubocznego (na podstawie art. 76 Kodeksu Postępowania Cywilnego). W zawartym porozumieniu ustalono, że w przypadku zasądzenia przez Sąd na rzecz Wnioskodawcy części kwoty z całości roszczeń Wnioskodawcy wynoszących (`(...)`) zł., która to zasądzona część nie będzie obejmowała części roszczeń Podwykonawcy objętych sprawą o roszczenia (tj. Sąd w zakresie roszczeń Podwykonawcy oddali powództwo, zasądzając kwotę do zapłaty w pozostałej części roszczeń Wnioskodawcy na kwotę (`(...)`) zł.), przypadająca dla Podwykonawcy kwota będzie wynosić 24,91% kwoty zasądzonej przez Sąd na rzecz Wnioskodawcy, lecz nie więcej niż 24,91% kwoty roszczeń Podwykonawcy. Po otrzymaniu zasądzonej kwoty Wnioskodawca zapłaci Podwykonawcy kwotę, o której mowa powyżej.

Ponadto na mocy zawartego porozumienia strony ustaliły, że Podwykonawca będzie partycypować w kosztach procesu i kosztach obsługi prawnej sporu sądowego Wnioskodawcy z inwestorem, a Wnioskodawca będzie partycypować w kosztach obsługi prawnej Podwykonawcy w związku z przystąpieniem do toczącego się postępowania z powództwa Wnioskodawcy przeciw inwestorowi - każda ze stron w takim samym stosunku w jakim pozostaje wartość roszczeń Podwykonawcy przeciw Wnioskodawcy w stosunku do wartości roszczeń Wnioskodawcy przeciw inwestorowi tj. Wnioskodawca w 75,09% a Podwykonawca w 24,91%. Strony zwrócą sobie wzajemnie ww. koszty na podstawie udokumentowanych wydatków z tego tytułu (umowa z kancelarią prawną, otrzymane faktury, potwierdzenia płatności itp.).

Wyrokiem Sąd Apelacyjny zmienił w sprawie o roszczenia wyrok Sądu Okręgowego w ten sposób, że zasądził od Miasta na rzecz Wnioskodawcy kwotę (`(...)`) zł. wraz z odsetkami ustawowymi. Wskazana kwota została zasądzona na rzecz Wnioskodawcy na podstawie art. 471 Kodeksu Cywilnego tytułem naprawienia szkody poniesionej przez Wnioskodawcę (tj. konieczności poniesienia dodatkowych kosztów związanych z opóźnieniami w realizacji inwestycji, powstałymi częściowo z winy inwestora).

Powództwo Wnioskodawcy w pozostałym zakresie, w tym w zakresie roszczeń Podwykonawcy zostało przez sąd oddalone. W związku z wydanym wyrokiem Wnioskodawca oraz Podwykonawca zawarły 1 października 2021 r. porozumienie wykonawcze, zgodnie z którym potwierdziły wymagalność wzajemnych roszczeń wynikających z zawartego porozumienia oraz ustalonych na podstawie wydanego Wyroku. Zgodnie z treścią zawartego porozumienia wykonawczego, Wnioskodawca potwierdził, że Podwykonawcy przysługuje wobec Wnioskodawcy: kwota: (`(...)`) brutto z tytułu roszczeń Podwykonawcy, stanowiąca 24,91% kwoty zasądzonej przez sąd na podstawie wyroku oraz kwota: (`(...)`) zł. brutto z tytułu kosztów procesu poniesionych przez Podwykonawcę do wysokości, których Wnioskodawca zobowiązał się partycypować, zgodnie z porozumieniem. Zgodnie z zawartym porozumieniem wykonawczym strony postanowiły, że zapłata przez Wnioskodawcę kwot wskazanych powyżej, wyczerpywać będzie wszelkie roszczenia istniejące pomiędzy stronami, w tym wynikające z umowy o roboty budowlane zawartej 1 lipca 2009 r.

Na podstawie zawartego porozumienia wykonawczego Podwykonawca wystawił na Wnioskodawcę fakturę VAT, ze stawką VAT w wysokości 23%, dokumentującą: roszczenia Podwykonawcy w kwocie: (`(...)`) zł. brutto tj. w kwocie stanowiącej 24,91% kwoty zasądzonej przez sąd na podstawie wyroku oraz na poniesione przez Podwykonawcę koszty procesu do wysokości, których Wnioskodawca zobowiązał się partycypować zgodnie z porozumieniem.

Prace w zakresie konstrukcji stalowej Mostu były wykonywane przez Podwykonawcę na rzecz Wnioskodawcy w latach 2009 - 2012. Rozpoczęły się po zawarciu umowy z dnia 1 lipca 2009 r., a zakończyły się w 2012 r. Ukończenie prac zostało potwierdzone wystawieniem Świadectwa Przejęcia przez inżyniera kontraktu (protokół odbioru prac) w grudniu 2012 r. W ramach programu naprawczego Podwykonawca wykonywał na rzecz Wnioskodawcy roboty budowlane w zakresie wzniesienia konstrukcji stalowej Mostu. Czynności wykonywane w ramach programu naprawczego nie stanowiły innych czynności od tych określonych w umowie z 1 lipca 2009 r. Prace wykonane w ramach programu naprawczego były to prace objęte umową z 1 lipca 2009 r. Program naprawczy zakładał przyśpieszenie wykonania przez Podwykonawcę prac określonych w umowie z 1 lipca 2009 r. w celu zachowania pierwotnego terminu przewidzianego dla zakończenia inwestycji. Realizacja programu naprawczego polegała na zaangażowaniu dodatkowych zasobów sprzętowych i ludzkich przez Podwykonawcę, aby w ten sposób wykonanie prac objętych umową z 1 lipca 2009 r. uległo przyśpieszeniu. Program naprawczy miał na celu skrócić czas realizacji, przy czym efekt końcowy miał być zgodny z pierwotnym brzmieniem umowy z 1 lipca 2009 r. W ramach programu naprawczego Podwykonawca wykonał te same roboty budowlane, które były objęte umową z 1 lipca 2009 r., poniósł jednak większe nakłady finansowe na ich zrealizowanie w krótszym czasie, stąd powstało roszczenie o dodatkową płatność. Prace budowlane z wykorzystaniem zwiększonych zasobów sprzętowych i ludzkich na podstawie programu naprawczego były realizowane przez Podwykonawcę w latach 2011 - 2012.

Roszczenia zostały wypłacone przez Wnioskodawcę na rzecz Podwykonawcy 8 października 2021 r. na podstawie faktury VAT wystawionej przez Podwykonawcę oraz otrzymanej przez Wnioskodawcę w październiku 2021 r.

Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji programu naprawczego zostały uwzględnione przez Podwykonawcę w fakturze VAT wystawionej w październiku 2021 r. w kwocie wynikającej z ustaleń zawartych z Wnioskodawcą, potwierdzonych ostatecznie w porozumieniu wykonawczym z 1 października 2021 r. Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji programu naprawczego, składające się na roszczenia Podwykonawcy nie były ujęte w fakturze VAT wystawionej przez Podwykonawcę po zakończeniu budowy Mostu w 2012 r., z uwagi na nieuznanie tych roszczeń przez Wnioskodawcę w tamtym czasie.

Podwykonawca wystawił na rzecz Wnioskodawcy fakturę tytułem partycypowania w kosztach usług prawnych w październiku 2021 r. Czynności prawne faktycznie były wykonywane w okresie od grudnia 2014 r. do stycznia 2020 r. w związku z toczącym się sporem sądowym z Miastem. Ostateczna wysokość kosztów, w których partycypować miał Wnioskodawca została potwierdzona przez strony w porozumieniu wykonawczym w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego.

Na tle przedstawionego opisu sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do odliczenia podatku VAT z faktury wystawionej na Wnioskodawcę przez Podwykonawcę w zakresie, w jakim dokumentuje ona roszczenia Podwykonawcy oraz koszty procesu poniesione przez Podwykonawcę do wysokości, których Wnioskodawca zobowiązał się partycypować zgodnie z porozumieniem.

W niniejszej sprawie należy wskazać, że czynnością podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jest m.in. świadczenie usług na terytorium kraju. Obowiązek podatkowy z tytułu wykonywania prac budowlano-montażowych w latach 2011-2012 powstawał, na podstawie ww. art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy, tj. z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia, licząc od dnia wykonania usług budowlanych lub budowlano-montażowych. Tym samym po wykonaniu przedmiotowych usług Podwykonawca był zobowiązany na podstawie wyżej wskazanego przepisu odprowadzić podatek VAT należny. Podkreślić należy, że brak zapłaty ze strony Wnioskodawcy nie miał wpływu na obowiązek podatkowy z tytułu wykonania przez Podwykonawcę wskazanych usług. Podstawę opodatkowania bowiem stanowi, stosownie do ww. art. 29 ust. 1 ustawy obrót, a obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej, bez względu na fakt otrzymania tej kwoty.

Czynności wykonywane przez Podwykonawcę na rzecz Wnioskodawcy w ramach programu naprawczego nie stanowiły innych czynności od tych określonych w umowie z 1 lipca 2009 r. Prace wykonane w ramach programu naprawczego, tj. prace budowlane z wykorzystaniem zwiększonych zasobów sprzętowych i ludzkich na podstawie programu naprawczego były realizowane przez Podwykonawcę w latach 2011 - 2012. Dodatkowe nakłady finansowe poniesione przez Podwykonawcę na skutek realizacji programu naprawczego, składające się na roszczenia Podwykonawcy nie były ujęte w fakturze VAT wystawionej przez Podwykonawcę po zakończeniu budowy Mostu, z uwagi na nieuznanie tych roszczeń przez Wnioskodawcę w tamtym czasie. Należy w tym miejscu jeszcze raz podkreślić, że brak zapłaty ze strony Wnioskodawcy (nieuznanie roszczeń przez Wnioskodawcę) nie zmienia faktu, że prace wykonane przez Podwykonawcę w ramach programu naprawczego były zrealizowane w latach 2011 – 2012 i w tym czasie po stronie Podwykonawcy wystąpił obowiązek podatkowy z tytułu ich wykonania. Zawarte między stronami porozumienie dotyczyło uzgodnień w zakresie kwoty jaką Wnioskodawca wypłaci Podwykonawcy z tytułu wykonanych przez Podwykonawcę w latach 2011 – 2012 usług w ramach programu naprawczego. Wynagrodzenie wypłacone przez Wnioskodawcę związane jest z usługą wykonaną przez Podwykonawcę w 2011 i 2012 r., a zatem zobowiązanie podatkowe z tytułu wykonania tej usługi powstało w 2011 i 2012 r. i stosownie do art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, tj. w 2016 i 2017 r. w zależności od terminu wykonania robót.

Z opisu spawy nie wynika, aby zachodziły wymienione w ustawie Ordynacja podatkowa okoliczności, które zawieszają, bądź też przerywają bieg terminu przedawnienia. W związku z tym należy przyjąć, że jeżeli przedawnia się zobowiązanie podatkowe, to wraz z nim przedawnieniu ulegają także inne elementy danego stosunku prawno-podatkowego. Oznacza to, że Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez Podwykonywanę w październiku 2021 r. w zakresie, w jakim dokumentuje ona opisane we wniosku roszczenia Podwykonawcy, z uwagi na fakt, że dotyczą one rozliczeń (płatności) za usługę wykonaną przez Podwykonawcę w 2011 i 2012 r., co do której przedawnienie nastąpiło z końcem 2016 i 2017 r.

Ponadto, w niniejszej sprawie Podwykonawca przystąpił do sprawy o roszczenia w charakterze interwenienta ubocznego. Na mocy zawartego porozumienia Strony ustaliły, że Podwykonawca będzie partycypować w kosztach procesu i kosztach obsługi prawnej sporu sądowego Wnioskodawcy z Inwestorem, a Wnioskodawca będzie partycypować w kosztach obsługi prawnej Podwykonawcy w związku z przystąpieniem do toczącego się postępowania z powództwa Wnioskodawcy przeciw Inwestorowi. Strony uzgodniły, że zwrócą sobie wzajemnie ww. koszty na podstawie udokumentowanych wydatków z tego tytułu (umowa z kancelarią prawną, otrzymane faktury, potwierdzenia płatności itp.).

Jak wynika z art. 8 ust. 2a ustawy:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Powołany przepis obejmuje sytuacje, w której podmiot świadczący (odsprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie.

Jak wynika z opisu sprawy, Podwykonawca wystawił na rzecz Wnioskodawcę fakturę tytułem partycypowania w kosztach usług prawnych w październiku 2021 r., natomiast czynności prawne faktycznie były wykonywane w okresie od grudnia 2014 r. do stycznia 2020 r. Mając na uwadze przepis art. 70 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zgodnie z którym, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, należy wskazać, że instytucja przedawnienia ma to do siebie, że w odniesieniu do okresu, który uległ przedawnieniu nie mogą być dokonywane żadne czynności dotyczące zobowiązania podatkowego dotyczy to również prawa do odliczenia podatku. Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez Podwykonawcę w październiku 2021 r. w stosunku do udokumentowanych tą fakturą czynności prawnych faktycznie wykonanych w okresie przedawnienia. Natomiast Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego z tej faktury, w odniesieniu do czynności prawnych faktycznie wykonanych, które nie będą objęte okresem przedawnienia i które dotyczą wykonanych przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych (tj. tych od których Wnioskodawca odprowadził podatek należny).

Oceniając całościowo stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).