Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie braku zastosowania zwolnienia z podatku VAT (podatek od towarów i usług) do dostawy nieruchomości zabudowanej oraz samochodu marki X w trybie licytacji komorniczej oraz braku dokumentowania tej transakcji fakturą jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
25 lutego 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku zastosowania zwolnienia z podatku VAT do dostawy nieruchomości zabudowanej oraz samochodu marki X w trybie licytacji komorniczej oraz braku dokumentowania tej transakcji fakturą.
Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 kwietnia 2022 r. (wpływ 7 kwietnia 2022 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości przeciwko spółce A. Spółka Akcyjna w (…) (dłużnik).
Nieruchomość położona jest w (…). Jest to nieruchomość zabudowana halą produkcyjną wraz z pomieszczeniami biurowymi oraz linią produkcyjną i pomieszczeniem portiera. W 2022 r. odbędą się czynności licytacyjne i nastąpi zbycie nieruchomości na rzecz nowego właściciela. W związku z tymi czynnościami wykonano oględziny i powołano biegłych sądowych, którzy sporządzili protokół opisu i oszacowania wartości nieruchomości wraz z linią produkcyjną, która jest ścisłą składową obiektu o łącznej wartości (…).
W momencie zbycia nieruchomości będzie Pan zobowiązany w imieniu dłużnika (obecnego właściciela) do wystawienia dokumentu potwierdzającego zbycie.
W czerwcu 2021 r. odbyła się już licytacja auta będącego własnością dłużnika. Kwota z licytacji (…) znajduje się w depozycie wraz z przedmiotem licytacji. Na dzień wystawienia auta, jak i nieruchomości na licytację, dłużnik nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Występował Pan już z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej i w toku tego postępowania wezwano Pana do uzupełnienia wniosku poprzez udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Czy ww. nieruchomość była/jest wykorzystywana w prowadzonej przez dłużnika działalności. Jeżeli tak to do jakich czynności, dłużnik wykorzystywał nieruchomość opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu.
2. W jakim zakresie dłużnik prowadził działalność gospodarczą, czy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej był podatnikiem podatku VAT.
3. Czy dłużnik nabył grunt niezabudowany, czy w momencie nabycia był na nim budynek.
4. Czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem/wybudowaniem nieruchomości.
5. Czy od momentu wybudowania do dziś dłużnik ponosił w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym wydatki na ulepszenie budynku, stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej, jeśli tak należy wskazać:
‒ kiedy miały miejsce te ulepszenia (należy wskazać datę);
‒ czy dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszonymi wydatkami na ulepszenie budynku;
‒ czy od rozpoczęcia wykorzystywania/użytkowania budynku minął okres co najmniej 2 lat.
6. Czy ww. nieruchomość była/jest przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (należy wskazać okres, w którym ta okoliczność miała/ma miejsce).
7. W jaki sposób została udokumentowana sprzedaż nieruchomości na rzecz dłużnika, jeśli fakturą, to czy faktura zawierała kwotę podatku należnego.
8. Jeśli faktura zawierała kwotę podatku VAT, to czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia tej kwoty.
9. Czy samochód osobowy marki X HDI był wykorzystywany w prowadzonej przez dłużnika działalności. Jeżeli tak do jakich czynności opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu dłużnik wykorzystywał ww. samochód.
10. Czy samochód osobowy marki X HDI był przez dłużnika udostępniany osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych np. najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze? Jeśli tak to w jakim okresie i czy udostępnienie było odpłatne;
11. Czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem samochodu.
W związku z powyższym 15 października 2021r. zadał Pan tożsame pytania dłużnikowi, aby w niniejszym wniosku udzielić wyczerpujących wyjaśnień.
Dłużnikowi zadano następujące pytania:
1. Czy ww. nieruchomość była/jest wykorzystywana w prowadzonej przez dłużnika działalności. Jeżeli tak to do jakich czynności, dłużnik wykorzystywał nieruchomość opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu.
2. W jakim zakresie dłużnik prowadził działalność gospodarczą, czy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej był podatnikiem podatku VAT.
3. Czy dłużnik nabył grunt niezabudowany, czy w momencie nabycia był na nim budynek, czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem/wybudowaniem nieruchomości.
4. Czy od momentu wybudowania do dziś dłużnik ponosił w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym wydatki na ulepszenie budynku, stanowiące co najmniej 30% jego wartości początkowej, jeśli tak należy wskazać:
‒ kiedy miały miejsce te ulepszenia (należy wskazać datę),
‒ czy dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z ponoszonymi wydatkami na ulepszenie budynku,
‒ czy od rozpoczęcia wykorzystywania/użytkowania budynku minął okres co najmniej 2 lat;
‒ czy ww. nieruchomość była/jest przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (należy wskazać okres, w którym ta okoliczność miała/ma miejsce).
5. W jaki sposób została udokumentowana sprzedaż nieruchomości na rzecz dłużnika, jeśli fakturą, to czy faktura zawierała kwotę podatku należnego.
6. Jeśli faktura zawierała kwotę podatku VAT, to czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia tej kwoty.
7. Czy samochód osobowy marki X HDI był wykorzystywany w prowadzonej przez dłużnika działalności. Jeżeli tak do jakich czynności opodatkowanych, zwolnionych czy niepodlegających opodatkowaniu dłużnik wykorzystywał ww. samochód.
8. Czy samochód osobowy marki X HDI był przez dłużnika udostępniany osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych np. najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze? Jeśli tak, to w jakim okresie i czy udostępnienie było odpłatne.
9. Czy dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem samochodu.
Pismem z 26 października 2021 r. dłużnik udzielił odpowiedzi tylko częściowo, jednak są one wymijające i wskazują, że dłużnik nie współpracuje z komornikiem w celu ustalenia obowiązku uiszczenia podatku VAT od opisanych transakcji.
Dłużnik udzielił odpowiedzi jedynie w następującym zakresie:
1. Nieruchomość nie była wykorzystywana w żadnym zakresie, jak również nie była przez dłużnika prowadzona działalność gospodarcza.
3. Od 2 czerwca 2021 r. spółka nie nabyła żadnej nowej działki ani innych nieruchomości, czy też gruntów.
4. Nie dokonywano ulepszeń.
Ponadto w protokole oględzin nieruchomości z 24 lipca 2019 r. widnieje oświadczenie dłużnika, że nieruchomość dla której prowadzona będzie egzekucja jest przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Uzupełnienie zdarzenia przyszłego
W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku poinformował Pan, że w zakresie postawionych w nim następujących pytań:
1. odnośnie nieruchomości zabudowanej :
a) od kogo i kiedy Dłużnik nabył nieruchomość zabudowaną halą produkcyjną i czy w momencie jej nabycia nieruchomość ta była już zabudowana budynkiem hali produkcyjnej, czy też Dłużnik wybudował ją sam, jeśli sam, to kiedy?
b) czy w momencie nabycia nieruchomości Dłużnik był czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT prowadzącym działalność gospodarczą, jeśli tak, to w jakim zakresie?
c) czy transakcja nabycia była opodatkowana podatkiem VAT, udokumentowana fakturą z wykazaną kwota podatku VAT i czy przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu tego nabycia?
d) przedmiotem jakich czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT – zgodnie z oświadczeniem Dłużnika – była/jest ta nieruchomość przez cały okres jej posiadania przez Dłużnika?
e) czy nieruchomość zabudowana była/jest przedmiotem umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze (proszę wskazać okres, w którym ta okoliczność miała/ma miejsce)?
f) czy nieruchomość była wykorzystywana przez Dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?
g) dla budynku hali produkcyjnej należy podać:
‒ czy przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków poniesionych z tytułu jego nabycia bądź ewentualnego jego wybudowania?
‒ w jaki sposób Dłużnik wykorzystywał halę produkcyjną, tj. czy do działalności gospodarczej, a jeśli tak to czy opodatkowanej podatkiem VAT, wyłącznie zwolnionej z opodatkowania,?
‒ czy Dłużnik w ciągu 2 lat przed planowaną sprzedażą w drodze egzekucji komorniczej dokonywał ulepszeń budynku hali w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to czy były one wyższe niż 30% wartości początkowej tego budynku?.
2. odnośnie samochodu marki X:
a. czy samochód był wykorzystywany w prowadzonej przez Dłużnika działalności gospodarczej ? Jeżeli tak, to czy służył Dłużnikowi na cele działalności opodatkowanej podatkiem VAT bądź wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?
b. czy nabycie samochodu było udokumentowane fakturą z wykazaną kwota podatku VAT i czy przysługiwało Dłużnikowi prawo do odliczenia podatku VAT w związku z nabyciem samochodu?.
‒ nie posiada Pan informacji.
Jednocześnie wskazał Pan jednoznacznie, że brak powyższych informacji jest wynikiem podjętych, w toku postępowania egzekucyjnego
udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od dłużnika.
Pytania
1. Czy na komorniku w momencie licytacji nieruchomości wraz z linią produkcyjną, spoczywa obowiązek wystawienia faktury bez naliczenia podatku VAT i ciąży na nim obowiązek pobrania podatku VAT, w sytuacji kiedy dłużnik - obecny właściciel, nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT?
2. Czy na komorniku w momencie uwolnienia przedmiotu licytacji, tj. auta X wraz z wylicytowaną sumą pieniędzy z depozytu i zakończeniem transakcji, spoczywa obowiązek wystawienia faktury bez naliczenia podatku VAT i ciąży na nim obowiązek pobrania podatku VAT, w sytuacji kiedy dłużnik - obecny właściciel, nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem nie spoczywa na Panu obowiązek dokumentowania w imieniu właściciela sprzedaży nieruchomości wraz z linią produkcyjną i uwolnienia przedmiotu licytacji, tj. ruchomości w postaci auta X, fakturą VAT i nie ciąży na Panu obowiązek pobrania podatku VAT, ponieważ zbycie nie podlega pod ustawę VAT, a dłużnik na dzień wystawienia auta, jak i nieruchomości na licytację, nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Pana zdaniem, na podstawie art. 22 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 22 poz. 1337), komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w przypadku sprzedaży towarów wystawiają w imieniu dłużnika i na jego rachunek faktury potwierdzające dokonanie sprzedaży tych towarów. Fakturę wystawia się jeśli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów.
W myśl art. 18 ustawy, Organy egzekucyjne określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz. U z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatki od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Fakturę wystawia się, jeśli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów (art. 22 ust. 2).
Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, iż komornik ma obowiązek wystawić fakturę VAT pod warunkiem, że na dłużniku (`(...)`) spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą przedmiotowej nieruchomości. Jeżeli przedmiotem dostawy był budynek (lokal) wraz z gruntem, ma Pan obowiązek wystawić fakturę z chwilą otrzymania całości lub części należności za nieruchomość, nie później jednak niż 30 dnia licząc od dnia wydania towaru. Natomiast w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy był grunt niezabudowany lub grunt zabudowany budowlą, ma obowiązek wystawiania faktury nie później niż 7 dnia od dnia wydania ww. nieruchomości.
Na dzień wystawienia obiektu na licytację, dłużnik nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT w związku z powyższym Pana zdaniem nie spoczywa na Panu obowiązek dokumentowania w imieniu właściciela sprzedaży nieruchomości wraz z linią produkcyjną i ruchomości - auta, fakturą VAT i nie ciąży na Panu obowiązek pobrania podatku VAT, ponieważ zbycie nie podlega pod ustawę VAT. Zebrane w toku przygotowania do egzekucji materiały, w tym również oświadczenie dłużnika złożone do protokołu oraz fakt braku współpracy z komornikiem wystarczały, by nieruchomość obciążyć podatkiem VAT.
Wątpliwość powstała w chwili wykreślenia dłużnika z rejestru jako podatnika VAT.
Pomimo skutecznego doręczenia dłużnikowi wezwania do udzielenia odpowiedzi, komornik nie uzyskał niezbędnych odpowiedzi na zadane pytania. Wobec powyższego, należy jednoznacznie wskazać, że brak powyższych informacji, jest wynikiem podjętych przez Pana jako komornika udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych informacji, z uwagi na brak współpracy dłużnika z organem egzekucyjnym.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie braku zastosowania zwolnienia z podatku VAT do dostawy nieruchomości zabudowanej oraz samochodu marki X w trybie licytacji komorniczej oraz braku dokumentowania tej transakcji fakturą jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 18 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.) – zwanej dalej „ustawą” :
Organy egzekucyjne określone w ustawie z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2020 r. poz. 1427, 1492 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11 i 41) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.
Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze. zm.), zgodnie z którym:
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika. Płatnik pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą mającą miejsce w ramach egzekucji.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik; w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.
Tym samym komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz do uwzględnienia w trakcie sprzedaży towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy,
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:
Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W świetle przedstawionych powyżej przepisów, zarówno grunty, jak i budynki i budowle oraz ruchomości (tu w postaci samochodu) spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Tym samym, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, zbycie nieruchomości i ruchomości stanowi dostawę towarów.
Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był/jest podatnikiem podatku od towarów i usług.
Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza – zgodnie z treścią art. 15 ust. 2 ustawy:
Obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W świetle powyższych przepisów stwierdzić należy, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.
Należy zaznaczyć, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy do art. 18 ustawy wskazać należy, że w przypadku, gdy dłużnik – właściciel nieruchomości czy ruchomości – jest podatnikiem podatku VAT, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy tej nieruchomości czy ruchomości.
Pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.
Z przedstawionych przez Pana okoliczności sprawy wynika, że prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości i ruchomości przeciwko dłużnikowi będącemu spółką akcyjną. Nieruchomość jest zabudowana halą produkcyjną wraz z pomieszczeniami biurowymi oraz linią produkcyjną i pomieszczeniem portiera. W 2022 r. odbędą się czynności licytacyjne i nastąpi zbycie nieruchomości na rzecz nowego właściciela. W związku z tymi czynnościami wykonano oględziny i powołano biegłych sądowych, którzy sporządzili protokół opisu i oszacowania wartości nieruchomości wraz z linią produkcyjną, która jest ścisłą składową obiektu. W czerwcu 2021 r. odbyła się już licytacja auta będącego własnością dłużnika. Kwota z licytacji znajduje się w depozycie wraz z przedmiotem licytacji. Na dzień wystawienia auta, jak i nieruchomości na licytację, dłużnik nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Zwrócił się Pan z żądaniem udzielenia przez dłużnika informacji, tj. odpowiedzi na zadane przez Pana pytania zmierzające do ustalenia, czy dla dostawy nieruchomości i samochodu zostaną spełnione warunki zastosowania zwolnień od podatku od towarów i usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2, 10 i 10a ustawy o podatku od towarów i usług. W odpowiedzi na powyższe wezwanie dłużnik udzielił tylko częściowych odpowiedzi wskazując jedynie, że nieruchomość nie była wykorzystywana w żadnym zakresie, jak również nie była przez dłużnika prowadzona działalność gospodarcza. Od 2 czerwca 2021 r. spółka nie nabyła żadnej nowej działki ani innych nieruchomości, czy też gruntów. Nie dokonywano na nieruchomości ulepszeń oraz, że nieruchomość, dla której prowadzona będzie egzekucja jest przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wskazuje Pan, że brak informacji o zaistnieniu podstaw do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 i pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług jest następstwem braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, a działania w zakresie pozyskania tych informacji od dłużnika są przez Pana udokumentowane w formie wezwania Dłużnika do udzielania informacji. Pomimo skutecznego doręczenia dłużnikowi wezwania do udzielenia odpowiedzi, nie uzyskał Pan niezbędnych odpowiedzi na zadane pytania, z uwagi na brak współpracy dłużnika z organem egzekucyjnym.
Pana wątpliwości w sprawie dotyczą tego, czy spoczywa na Panu obowiązek dokumentowania w imieniu właściciela - dłużnika sprzedaży nieruchomości wraz z linią produkcyjną i uwolnienia przedmiotu licytacji, tj. ruchomości w postaci auta X, fakturą VAT i ciąży na Panu obowiązek pobrania podatku VAT.
Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do transakcji sprzedaży nieruchomości i ruchomości należy uznać dłużnika za podatnika podatku od towarów i usług zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zbycie nieruchomości opisanej w złożonym wniosku, jak i samochodu marki X nastąpi w ramach rozporządzania majątkiem należącym do Spółki. W przypadku egzekucji nieruchomości zabudowanej oraz auta X należących do dłużnika, tj. Spółki akcyjnej nie mamy do czynienia ze zbywaniem majątku osobistego, ale ze zbywaniem majątku wykorzystywanego w prowadzonej działalności gospodarczej.
Zatem powyższa sprzedaż licytacyjna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
W tym miejscu wskazać należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może być opodatkowana właściwą stawką podatku albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.
Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:
a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest generalnie zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.
Według art. 2 pkt 14 ustawy:
Przez pierwsze zasiedlenie - rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:
a) wybudowaniu lub
b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
Zatem, w przypadku, gdy po wybudowaniu budynek, budowla lub jego część jest wykorzystywana, w tym używana na potrzeby własnej działalności, okoliczność ta powoduje, że ma już miejsce pierwsze zasiedlenie tego obiektu.
Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków lub budowli, jeżeli w stosunku do nich miało miejsce pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.
W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.
Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:
a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Jak wynika z powyższego, prawo do zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, przysługuje wówczas, gdy w stosunku do obiektów, będących przedmiotem sprzedaży, nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.
Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy stanie się bezzasadne.
Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku sprzedaży nieruchomości na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość zastosowania zwolnienia w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Również w przypadku ruchomości (tu samochodu) należy ustalić, czy zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:
Zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.
Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:
- towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,
- przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.
Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw nieruchomości i ruchomości prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących danej dostawie. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.
Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:
W przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.
W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków, budowli lub ich części w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione. Powyższy przepis obejmuje swoim zakresem także grunty będące w użytkowaniu wieczystym.
W tym miejscu należy zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 21 ustawy:
Jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.
Wobec powyższego, dokonana w trybie egzekucji dostawa towarów, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny były z powodu dłużnika bezskuteczne.
W przedmiotowej sprawie przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego nie pozwala stwierdzić, czy sprzedaż przez Pana w drodze licytacji komorniczej nieruchomości zabudowanej oraz samochodu marki X będzie korzystać ze zwolnień od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 i pkt 10a ustawy, gdyż brak jest informacji niezbędnych do jednoznacznego dokonania takiej oceny na podstawie ww. przepisów. Przy czym jak wynika z wniosku brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana udokumentowanych działań potwierdzających brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od Dłużnika, wobec braku współpracy ze strony dłużnika.
W związku z powyższym w sprawie znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 21 ustawy, tj. przyjęcie, że warunki zastosowania zwolnień nie są spełnione, o ile podjęte przez Pana udokumentowane działania nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów (nieruchomości i ruchomości) zwolnienia od podatku.
Zaznaczyć jednak należy, że kwestia oceny działań podjętych przez Pana nie była przedmiotem interpretacji.
Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że sprzedaż opisana we wniosku będzie stanowiła czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, ale nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, pkt 10 ani pkt 10a ustawy.
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
W myśl art. 106b ust. 2 ustawy:
Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
Jak wynika z powyższego fakturę wystawia się w celu udokumentowania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Na mocy przepisu art. 2 pkt 22 ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.
W myśl art. 106c ustawy:
Faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:
1. organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
2. komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.
Z opisu sprawy wynika, że będzie Pan jako komornik dokonywał sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT nieruchomości i ruchomości należących do dłużnika, który w ramach tej transakcji będzie podatnikiem podatku VAT.
Zatem Pan jako płatnik, o którym mowa w art. 18 ustawy, zobowiązany będzie do obliczenia i pobrania podatku VAT z tytułu dokonanej w imieniu dłużnika dostawy w drodze sprzedaży licytacyjnej nieruchomości zabudowanej i ruchomości w postaci samochodu oraz do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika, stosownie do treści art. 106c ustawy.
Podsumowując, płatnikiem podatku VAT i podmiotem obowiązanym do wystawienia w imieniu i na rzecz dłużnika faktury z tytułu sprzedaży nieruchomości zabudowanej i samochodu w toku postępowania egzekucyjnego jest Pan jako Komornik sądowy.
Tak więc nie jest prawidłowe Pana stanowisko, iż nie spoczywa na Panu obowiązek dokumentowania w imieniu dłużnika sprzedaży nieruchomości wraz z linią produkcyjną i ruchomości w postaci auta X, fakturą VAT i nie ciąży na Panu obowiązek pobrania podatku VAT, gdyż zbycie nie podlega pod ustawę VAT, a dłużnik na dzień wystawienia auta, jak i nieruchomości na licytację, nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Sam fakt, że dłużnik na dzień wystawienia auta, jak i nieruchomości na licytację, nie był i nie jest czynnym podatnikiem podatku VAT nie skutkuje tym, że Komornik nie jest zobowiązany do wystawienia stosownej faktury VAT i odprowadzenia podatku VAT.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Wskazujemy, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Należy również wskazać, że kwestia ustalenia wysokości stawki podatku od towarów i usług dla dostawy towarów lub świadczenia usług od 1 lipca 2020 r. może być określona wyłącznie w ramach wydania wiążącej informacji stawkowej, o której mowa w art. 42a w zw. z art. 42b ustawy o VAT.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
-
z zastosowaniem art. 119a;
-
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
-
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).