Gmina, jako zarejestrowany i czynny podatnik podatku od towarów i usług, dokonuje sprzedaży prawa własności gruntów na rzecz użytkowników wieczystych na podstawie umowy sprzedaży w formie aktu notarialnego. Wniosek dotyczy sytuacji, w której prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. Gmina planuje zbyć prawo własności gruntu położonego w miejscowości (...), który jest jej własnością i został oddany w użytkowanie wieczyste spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do 21 lipca 2097 r. Gmina zamierza sprzedać prawo własności gruntu, dotychczas będącego w użytkowaniu wieczystym, na rzecz Użytkownika wieczystego na podstawie umowy sprzedaży. Wątpliwości Gminy dotyczą tego, czy sprzedaż prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego, dokonana na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r., podlega opodatkowaniu VAT. Organ uznał, że sprzedaż prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego, dokonana na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r., nie podlega opodatkowaniu VAT.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnyInterpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu sprzedaży prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu, w sytuacji, gdy ustanowienie prawa do użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. – jest prawidłowe.
11 lutego 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie podlegania opodatkowaniu sprzedaży prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu, w sytuacji, gdy ustanowienie prawa do użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 kwietnia 2022 r. (wpływ 8 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Rozpatrywany wniosek nie dotyczy sytuacji przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.
Gmina ma świadomość, iż w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w sprawie C-604/19 Gmina Wrocław Minister Finansów w dniu 22 grudnia 2021 r. wydał interpretację ogólną o numerze PT1.8101.2.2021 w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekształcenia z mocy prawa prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (dalej: Interpretacja ogólna). Niemniej jednak z przedmiotowej interpretacji wynika, że „(`(...)`) wyrok TSUE dotyczy wyłącznie przedmiotowych czynności dokonywanych z mocy prawa, nie dotyczy przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność, dokonywanego na podstawie umowy cywilnoprawnej pomiędzy użytkownikiem wieczystym a właścicielem gruntów”.
Tym samym, wątpliwości Gminy dotyczą konsekwencji na gruncie VAT czynności sprzedaży prawa własności nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego na
podstawie umowy cywilnoprawnej.
Uzupełnili Państwo wniosek w piśmie z 8 kwietnia 2021 r. – stanowiącym uzupełnienie wniosku – o następujące informacje.
1. Sprzedaż gruntów na rzecz ich użytkowników wieczystych nastąpiła/nastąpi na żądanie nabywców.
2. Użytkownicy wieczyści wystąpili/wystąpią z wnioskami o nabycie prawa własności gruntów.
3. Sprzedaż gruntów (na podstawie umów cywilnoprawnych których dotyczy zadane we wniosku pytanie) na rzecz ich wieczystych użytkowników nastąpiła/nastąpi na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r. poz. 899).
Czy czynność sprzedaży prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., podlega opodatkowaniu VAT?
Czynność sprzedaży prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., nie podlega opodatkowaniu VAT.
Uzasadnienie stanowiska Gminy
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie, w świetle art. 15 ust. 6 cyt. ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z kolei w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlegają:
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
Niemniej jednak podkreślenia wymaga, że oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz jego zbycie podlega ustawie o VAT począwszy od 1 maja 2004 r. Przed tą datą ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu nie podlegało VAT, bowiem na podstawie obowiązującej wówczas ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, grunt nie był towarem i ustanowienie jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towaru.
Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku sprzedaży prawa własności gruntów na rzecz użytkowników wieczystych dochodzi jedynie do zmiany tytułu prawnego do nieruchomości, nie następuje zmiana w zakresie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność na podstawie umowy cywilnoprawnej, w sytuacji gdy prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. nie powinno podlegać opodatkowaniu VAT. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, w związku z otrzymaniem od użytkownika wieczystego opłaty za zbycie prawa własności gruntu, Gmina nie powinna być obowiązana do rozliczenia podatku należnego.
Zdaniem Gminy, stanowisko zaprezentowane przez Wnioskodawcę nie stoi w sprzeczności z wyrokiem TSUE z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie C-604/19, w którym stwierdzono, że w przypadku przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gmina powinna zostać uznana za podatnika VAT. Przedmiotowy wyrok dotyczył bowiem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności na podstawie decyzji administracyjnej (z mocy prawa). Jak wskazywała już Gmina, w Interpretacji ogólnej czytamy, że „(`(...)`) wyrok TSUE dotyczy wyłącznie przedmiotowych czynności dokonywanych z mocy prawa, nie dotyczy przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność, dokonywanego na podstawie umowy cywilnoprawnej pomiędzy użytkownikiem wieczystym a właścicielem gruntów”.
Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 1 października 2021 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.231.2021.1.KW, wskazano, że „Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że skoro prawo użytkowania wieczystego ustanowiono przed wprowadzeniem przepisów ustawy, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, to nie podlegało ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W związku z powyższym, w sytuacji wniesienia żądania/wniosku Strony, sprzedaż prawa własności nieruchomości na rzecz jej użytkownika wieczystego jest w istocie „przekształceniem” prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości i będzie stanowiła jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, natomiast nie wpłynie na „władztwo do rzeczy”, które użytkownik już uzyskał.
Zatem czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntów ustanowionego przed 1 maja 2004 r. w prawo własności tych gruntów na żądanie/wniosek użytkownika wieczystego nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, ani żadnej innej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i pozostaje poza zakresem tej ustawy”.
Analogiczne stanowisko wynika z interpretacji indywidualnej z dnia 1 października 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.340.2021.1.AW, w świetle której, (`(...)`) „czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu będącego wcześniej przedmiotem użytkowania wieczystego, dla którego prawo to ustanowiono do dnia 30 kwietnia 2004 r. nie podlega opodatkowaniu jako ponowna dostawa towarów, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zatem sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego nie może być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie została spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanej transakcji nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz obecnego wieczystego użytkownika.
Wobec tego sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na "władztwo rzeczy", które pierwotny użytkownik wieczysty uzyskał 12 lutego 1979 r. i nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru”.
Podobne podejście zaprezentowano w interpretacji indywidualnej z dnia 24 września 2021 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.233.2021.1.MS, w której uznano, że „sprzedaż nieruchomości gruntowej jej użytkownikowi wieczystemu w przypadku, gdy użytkowanie wieczyste zostało ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r. a sprzedaż nastąpi po 1 maja 2004 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT”.
Podsumowując, zdaniem Gminy, czynność sprzedaży prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., nie podlega opodatkowaniu VAT.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podlegania opodatkowaniu sprzedaży prawa własności gruntu użytkownikowi wieczystemu, w sytuacji, gdy ustanowienie prawa do użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. – jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie:
Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:
przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.
W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.
Zaznaczenia wymaga, że ww. przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.
W celu właściwego zinterpretowania pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy mieć na uwadze, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nim jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.
Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.
Należy ponadto wskazać, że czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.
W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.
Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.
Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U z 2020 r. poz. 1740 ze zm.), zwanej dalej K.c.
W świetle art. 233 K.c.:
Użytkownik wieczysty może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.
Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 K.c.) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.
W myśl art. 11 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2021 r., poz. 1899 ze zm.):
Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów niniejszej ustawy oraz odrębnych ustaw, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze.
Zgodnie z art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej.
Jak stanowi z art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.
Według art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu.
Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.
W myśl art. 69 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Na poczet ceny nieruchomości gruntowej sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu zalicza się kwotę równą wartości prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości, określoną według stanu na dzień sprzedaży.
Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1-2 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne.
Pierwsza opłata za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu podlega zapłacie jednorazowo, nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste.
Jak wynika z powołanych wyżej przepisów oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.
Przy czym należy podkreślić, że ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem i ustanowienie jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.
Jak wynika z opisu sprawy Gmina – będąca zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług – dokonuje sprzedaży prawa własności gruntów na rzecz użytkowników wieczystych na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego. Przedmiotowy wniosek dotyczy sytuacji, gdy prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. W szczególności, Gmina zamierza zbyć prawo własności gruntu położonego w miejscowości (`(...)`), oznaczonej w operacie gruntów i budynków Starostwa Powiatowego w (…) numerem geodezyjnym (`(...)`). Przedmiotowa nieruchomość jest nieruchomością zabudowaną. Grunt jest własnością Gminy, oddanym w użytkowanie wieczyste spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Działka została oddana w użytkowanie wieczyste do 21 lipca 2097 r. Właścicielem naniesień jest Użytkownik wieczysty. Naniesienia stanowią odrębną nieruchomość (budynki o charakterze rekreacyjnym, które stanowią własność Użytkownika wieczystego i które nie są przedmiotem realizowanej przez Gminę transakcji). Grunt nie jest objęty planem zagospodarowania przestrzennego. Gmina obecnie zamierza sprzedaż prawo własności gruntu, będącego dotychczas w użytkowaniu wieczystym na rzecz Użytkownika wieczystego na podstawie umowy sprzedaży. Rozpatrywany wniosek nie dotyczy sytuacji przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności z mocy prawa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Sprzedaż gruntów na rzecz ich użytkowników wieczystych nastąpiła/nastąpi na żądanie nabywców. Użytkownicy wieczyści wystąpili/wystąpią z wnioskami o nabycie prawa własności gruntów. Sprzedaż gruntów (na podstawie umów cywilnoprawnych których dotyczy zadane we wniosku pytanie) na rzecz ich wieczystych użytkowników nastąpiła/nastąpi na podstawie przepisów z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy czynność sprzedaży prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), w sytuacji, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., podlega opodatkowaniu VAT.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa stwierdzić należy, że w wyniku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste (ustanowienie użytkowania wieczystego) dochodzi do przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Użytkownik wieczysty może więc swobodnie korzystać z gruntu oraz czerpać z niego pożytki w sposób taki, jak w przypadku właściciela gruntu, może również „przenieść władztwo na inny podmiot” w taki sam sposób, w jaki właściciel dokonuje sprzedaży gruntu.
W przedmiotowej sprawie dostawą towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, było objęcie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości przez użytkownika wieczystego. Z tą bowiem chwilą użytkownik ten otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem.
Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treści powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że w rozpatrywanej sprawie ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed dniem 1 maja 2004 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednak nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
W odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości użytkownik wieczysty otrzymał już prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem, z chwilą ustanowienia prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości.
Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Okoliczności faktyczne sprawy wskazują, że przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel nastąpiło już w chwili objęcia przez użytkownika prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości. W sensie ekonomicznym nabył więc też prawo do dysponowania nieruchomością jak właściciel.
Sprzedaż nieruchomości wieczystemu użytkownikowi w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, będąca w istocie przekształceniem prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości, będzie stanowiła jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie będzie wpływać natomiast na „władztwo rzeczy”, które użytkownik ten uzyskał już w momencie objęcia prawa użytkowania wieczystego i nie będzie mogła być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.
Należy podkreślić, że czynność przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu będącego wcześniej przedmiotem użytkowania wieczystego, dla którego prawo to ustanowiono do dnia 30 kwietnia 2004 r. nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu jako ponowna dostawa towarów, ani żadna inna czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zatem sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego nie jest/nie będzie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tej samej nieruchomości, bowiem nie została/nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanych transakcjach nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy doszło już do dostawy tej nieruchomości na rzecz wieczystego użytkownika.
Wobec tego – jak wyżej wskazano – sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości, będzie stanowiła jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie będzie wpływać natomiast na „władztwo rzeczy”, które użytkownik wieczysty już uzyskał w chwili objęcia prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości i nie będzie mogła być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.
W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości gruntowej jej użytkownikowi wieczystemu w przypadku, gdy użytkowanie wieczyste zostało ustanowione przed dniem 1 maja 2004 r., a sprzedaż nastąpi po 30 kwietnia 2004 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Podsumowując, sprzedaż prawa własności gruntu na rzecz dotychczasowego użytkownika wieczystego na podstawie umowy cywilnoprawnej (zawartej w formie aktu notarialnego), która to czynność nastąpi na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami, w sytuacji, gdy ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy:
- stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja straci swą aktualność.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwa do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili