Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: podatek lub VAT (podatek od towarów i usług)).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: ustawa o samorządzie gminnym), Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jednocześnie w myśl art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych Gminy, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności, jak wskazuje art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, zadania własne Gminy obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Jednocześnie, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: ustawa o utrzymaniu czystości) do obowiązkowych zadań własnych Gminy należy utrzymanie czystości i porządku w Gminie. Ponadto, stosownie do art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości, w tym zakresie Gmina w szczególności zobowiązana jest do:

- tworzenia warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie Gminy,

- objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie Gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi,

- nadzorowania gospodarowaniem odpadami komunalnymi,

- zapewnienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

- tworzenia w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom Gminy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie

odpadów komunalnych (papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady), odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych

leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w

formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i

elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw

domowych.

W celu realizacji obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości, Rada Gminy podjęła uchwały regulujące zasady gospodarowania odpadami komunalnymi. W oparciu o nie, odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy realizowany jest powszechnie w zakresie usługi podstawowej, która dotyczy odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, jak i właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a na których powstają odpady komunalne.

Właściciele nieruchomości natomiast są zobowiązani, na podstawie art. 6m ustawy o utrzymaniu czystości i stosownych uchwał Rady Gminy, do obligatoryjnego uiszczania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na podstawie składanych deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Jednocześnie, stosownie do art. 60 ustawy o utrzymaniu czystości, w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji Wójt Gminy określa, w drodze decyzji wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Pobierane przez Gminę opłaty za świadczenie podstawowej usługi w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi stanowią dochód Gminy.

Gmina nie rozlicza podatku należnego od opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pobieranych na podstawie składanych deklaracji (czynności w tym zakresie Gmina uznaje za niepodlegające opodatkowaniu VAT).

Zgodnie z art. 6r ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości, z uzyskanych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami, które obejmują m. in. koszty związane z odbieraniem, transportem, zbieraniem, odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, tworzeniem i utrzymaniem punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, obsługi administracyjnej systemu związanego z gospodarką odpadami. Ponadto, zgodnie z art. 6r ust. 2d tej ustawy, w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się zasadniczo wszystkich rodzajów odpadów komunalnych.

Jednocześnie, stosownie do uprawnienia wynikającego z art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości zgodnie z którym Rada Gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez Gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi, Gmina w drodze stosownej Uchwały Rady Gminy (dalej: Uchwała) zamierza określić następujące rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez Gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych i zagospodarowania tych odpadów:

1. Udostępnienie worka typu „big-bag” o pojemności 1 m3 przeznaczonego na odpady budowlane i rozbiórkowe,

2. Przyjmowanie bioodpadów w gminnym punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych dla nieruchomości, których właściciele złożyli deklaracje o wysokości opłaty za

gospodarowanie odpadami komunalnymi, zawierającą oświadczenie o posiadaniu kompostownika przydomowego i kompostowaniu w nim bioodpadów stanowiących odpady

komunalne oraz korzystają ze zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z tego tytułu.

Wskazane powyżej usługi dodatkowe będą świadczone przez Gminę wyłącznie na wniosek właściciela nieruchomości zamieszkałej i będą wymagały każdorazowo zgłoszenia zapotrzebowania na skorzystanie z tych usług.

Zgodnie z planowaną Uchwałą, w zakresie usługi dodatkowej, o której mowa w pkt 1) - właściciel nieruchomości będzie mógł odebrać worek typu „big-bag” na odpady budowlane i rozbiórkowe w Urzędzie Gminy i będzie zgłaszał konieczność odbioru zapełnionego worka w Urzędzie Gminy do Referatu (…). Podczas zgłoszenia otrzyma od Gminy informację o terminie odbioru zapełnionego worka. Za udostępnienie i odbiór worka typu „big-bag”, właściciel nieruchomości będzie zobowiązany uiścić na rachunek Gminy stosowną opłatę za ilość worków, której wysokość zostanie określona w Uchwale.

W odniesieniu natomiast do usługi dodatkowej, o której mowa w pkt 2) - po otrzymaniu potwierdzenia z Urzędu Gminy o otrzymaniu zgłoszenia, właściciel nieruchomości we własnym zakresie będzie mógł dostarczyć bioodpady do gminnego punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, gdzie bioodpady będą ważone. Właściciel nieruchomości zobowiązany będzie uiścić opłatę za tę usługę, zależną od masy odpadów.

Usługi dodatkowe, jakie Gmina zamierza wprowadzić w drodze Uchwały będą stanowiły uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (tj. usługi podstawowej, za którą pobierane są opłaty na podstawie deklaracji właścicieli nieruchomości).

Wskazane usługi dodatkowe będą świadczone wyłącznie na rzecz właścicieli nieruchomości zamieszkałych, w stosunku do których Gmina jest zobowiązana do objęcia ich systemem zagospodarowania odpadami komunalnymi. Usługi te będą stanowić uzupełnienie usługi podstawowej finansowanej z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Usługi dodatkowe świadczone będą w zależności od zaistniałych potrzeb właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych w zakresie lub terminie wykraczającym poza usługi świadczone przez Gminę w ramach uiszczanej przez właścicieli nieruchomości comiesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Opłaty, jakie Gmina będzie pobierała za świadczenie usług dodatkowych, będą stanowiły dochód Gminy i będą one przeznaczone na sfinansowanie działań związanych z realizacją tych świadczeń.

Pytanie

Czy świadczenie przez Gminę określonych w Uchwale dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Świadczenie przez Gminę określonych w Uchwale dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, tj. będzie wyłączone z opodatkowania VAT.

Uzasadnienie stanowiska wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z przepisów ustawy o VAT wynika, iż nie każda czynność stanowiąca usługę w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu tym podatkiem Aby usługa podlegała opodatkowaniu VAT musi być bowiem wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika VAT

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednocześnie jednak, jak wskazuje art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powyższego wynika, iż wyłączenie organów władzy publicznej z grona podatników VAT jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań funkcji państwowych np. w zakresie administracji, tj. w przypadku gdy wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji.

Celem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest zatem wyłączenie wszelkich organów władzy publicznej oraz innych organów podlegających prawu publicznemu z kategorii podatników VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez te podmioty na zasadzie władztwa publicznego.

Mając na względzie powyższe Gmina pragnie zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wykonuje one zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność oraz - co wynika z art. 6 ust. 1 tej ustawy - do zakresu działania Gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym stanowi natomiast, iż zadania własne Gminy obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk unieszkodliwiania odpadów komunalnych.

Ponadto jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy.

Stosownie natomiast do art. 3 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości, Gmina zobowiązana jest w szczególności do:

- tworzenia warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie Gminy,

- objęcia wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie Gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi,

- nadzorowania gospodarowaniem odpadami komunalnymi,

- zapewnienia selektywnego zbierania odpadów komunalnych,

- tworzenia w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom Gminy punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie

odpadów komunalnych (papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady), odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych

leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w

formie iniekcji prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i

elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw

domowych.

Jak wynika ponadto z art. 6r ust. 2d ustawy o utrzymaniu czystości, w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi Gmina powinna zapewnić właścicielom nieruchomości możliwość pozbycia się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych poprzez odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, przyjmowanie odpadów przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób.

Zgodnie natomiast z art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości rada gminy określa, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Ponadto, jak wynika z art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości rada gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Gminy, usługi dodatkowe, jakie Gmina zamierza wprowadzić stosownie do art. 6r ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości, w drodze Uchwały, w ramach uzupełnienia podstawowego świadczenia w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (ponad zakres wynikający z uchwały podejmowanej na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości) będą miały tożsamy charakter przedmiotowy z usługami realizowanymi w zakresie ustalonym uchwałą podejmowaną na podstawie art. 6r ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości.

W ramach usług dodatkowych Gmina bowiem, za dodatkową opłatą (poza opłatą określoną na podstawie deklaracji właścicieli nieruchomości) zamierza udostępniać worki typu „big-bag” na odpady budowlane i rozbiórkowe i następnie dokonywać odbioru tych odpadów od właścicieli nieruchomości oraz świadczyć usługi odbioru bioodpadów w gminnym punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. W tym zakresie zatem, Gmina również będzie realizowała obowiązki nałożone na nią ustawą o utrzymaniu czystości. Fakt pobierania dodatkowej opłaty wynika w tym przypadku wyłącznie z indywidualnego zapotrzebowania na te usługi (niewkalkulowanego w zakres opłaty ponoszonej przez właścicieli nieruchomości na podstawie złożonych przez nich deklaracji).

Ponadto świadczenie usług dodatkowych, analogicznie jak podstawowa usługa Gminy w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych znajduje swoją podstawę prawną w przepisach ustawy o utrzymaniu czystości oraz przepisach prawa miejscowego (Uchwała określająca te usługi będzie bowiem stanowiła akt prawa miejscowego).

W związku z powyższym, na gruncie ustawy o VAT oraz ustawy o utrzymaniu czystości, Gmina ustalając warunki realizacji dodatkowych usług z zakresu odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, w tym ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (czyli właścicieli nieruchomości). W tym zakresie zatem, zdaniem Gminy, pobierane z tytułu realizacji usług dodatkowych opłaty będą miały w istocie charakter „daniny publicznej” bowiem będą ustalane w sposób określony w ustawie i stanowić będą dochód Gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, w zakresie realizowania usług dodatkowych w obszarze odbierania i zagospodarowania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości Gmina nie będzie działała jako podatnik VAT. W konsekwencji określone w Uchwale usług dodatkowe, zdaniem Gminy nie będą podlegały opodatkowaniu VAT, tj. będą one stanowiły czynności wyłączone z opodatkowania VAT.

Stanowisko Gminy znajduje potwierdzenie w interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS). W szczególności, stanowisko takie Dyrektor KIS zajął w interpretacji z dnia 15 grudnia 2021 r. nr sygn. akt 0114-KDIP4-1.4012.607.2021.1.BS, w której wskazał, iż: „z tytułu świadczonych przez Miasto dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy Miasta wyłączone jest z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. W konsekwencji, z tytułu realizacji usług objętych wnioskiem, jako zadania własnego. Miasto nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług a pobierana opłata, której obowiązek uiszczenia wynika z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ma charakter publicznoprawny i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podobnie, Dyrektor KIS wypowiedział się w interpretacji z dnia 18 listopada 2021 r. o sygn. akt 0113- KDIPT1-1.4012.714.2021.1.MH, w której uznał, iż „ustalona i pobierana od mieszkańców opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych ustalona uchwałą Rady Miejskiej nie stanowi/nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług. Opłata ta ma/będzie miała charakter daniny publicznej i w związku z tym nie podlega/nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów, i usług.”

Analogiczne stanowisko Dyrektor KIS wyraził również w interpretacjach indywidualnych:

- z dnia 8 czerwca 2021 r. sygn. akt 0111-KDIB3-1.4012.191.2021.1.WN,

- z dnia 6 maja 2021 r., sygn. akt 0113-KDIPT1-2.4012.177.2021.1.JSZ,

- z dnia 23 lutego 2021 r. sygn. akt 0112-KDIL1-1.4012.564.2020.1.HW,

- z dnia 12 listopada 2020 r. sygn. akt 0113-KDIPT1-1.4012.701.2020.1.MG,

- z dnia 8 maja 2020 r. sygn. akt 0114-KDIP4-3.4012.126.2020.1.MP.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, świadczenie przez Gminę określonych w Uchwale dodatkowych usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, nie będzie stanowiło czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, tj. będzie wyłączone z opodatkowania VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…)..

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda jednak czynność stanowiąca usługę, w rozumieniu art. 8 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Według art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności:

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo–przedmiotowego, w przypadku którego muszą zostać spełnione dwa warunki:

- dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,

- odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm., zwanej dalej ustawą o samorządzie gminnym):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

Jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 ze zm.) w rozdziale 3a – „Gospodarowanie odpadami komunalnymi przez gminę” zawiera następujące uregulowania:

art. 6c ust. 1:

Gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.

art. 6c ust. 2:

Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne.

art. 6h ust. 1

Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani ponosić właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy na rzecz gminy, na terenie której są położone nieruchomości lub lokale.

art. 6d ust. 1

Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany udzielić zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, o których mowa w art. 6c, albo zamówienia publicznego na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów.

art. 6k ust. 1 pkt 1 i 2

Rada gminy, w drodze uchwały:

1. dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 oraz ustali stawkę takiej opłaty;

dopuszcza się stosowanie więcej niż jednej metody ustalenia opłat na obszarze gminy;

2. ustali stawkę opłaty za pojemnik lub worek o określonej pojemności, przeznaczony do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości.

art. 6l ust. 1

Rada gminy określi, biorąc pod uwagę warunki miejscowe, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, termin, częstotliwość i tryb uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym wskazanie czy opłatę uiszcza się z dołu czy z góry.

art. 6m ust. 1 pkt 1

Deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy.

art. 6r ust. 1

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi dochód gminy.

art. 6r ust. 2

Z pobranych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina pokrywa koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, które obejmują koszty:

1. odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych;

2. tworzenia i utrzymania punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych;

3. obsługi administracyjnej tego systemu;

4. edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi.

art. 6r ust. 4

Rada gminy może określić, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi.

We wniosku przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że w celu realizacji obowiązków wynikających z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Rada Gminy podjęła uchwały regulujące zasady gospodarowania odpadami komunalnymi. W oparciu o nie, odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie Gminy realizowany jest powszechnie w zakresie usługi podstawowej, która dotyczy odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, jak i właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a na których powstają odpady komunalne. Gmina w drodze stosownej Uchwały Rady Gminy zamierza określić następujące rodzaje dodatkowych usług świadczonych przez Gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych i zagospodarowania tych odpadów:

1) Udostępnienie worka typu „big-bag” o pojemności 1 m3 przeznaczonego na odpady budowlane i rozbiórkowe,

2) Przyjmowanie bioodpadów w gminnym punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych dla nieruchomości, których właściciele złożyli deklaracje o wysokości opłaty za

gospodarowanie odpadami komunalnymi, zawierającą oświadczenie o posiadaniu kompostownika przydomowego i kompostowaniu w nim bioodpadów stanowiących odpady

komunalne oraz korzystają ze zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z tego tytułu.

Usługi dodatkowe, jakie Gmina zamierza wprowadzić w drodze Uchwały będą stanowiły uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi (tj. usługi podstawowej, za którą pobierane są opłaty na podstawie deklaracji właścicieli nieruchomości). Usługi dodatkowe świadczone będą w zależności od zaistniałych potrzeb właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych w zakresie lub terminie wykraczającym poza usługi świadczone przez Gminę w ramach uiszczanej przez właścicieli nieruchomości comiesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłaty, jakie Gmina będzie pobierała za świadczenie usług dodatkowych, będą stanowiły dochód Gminy i będą one przeznaczone na sfinansowanie działań związanych z realizacją tych świadczeń.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy świadczenie usług dodatkowych w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny oraz opisane zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że usługi polegające na odbiorze dodatkowych odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, mają ten sam charakter przedmiotowy, tzn. polegają na odbiorze i zagospodarowaniu odpadów komunalnych oraz znajdują swoją podstawę w przepisach ustawy oraz przepisach prawa miejscowego. Zatem usługi dodatkowe świadczone przez Gminę w ramach przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach są usługami w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych, które stanowią zadanie własne gminy.

Wobec powyższego, w świetle regulacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, wskazać należy, że ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, Gmina występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (właścicieli nieruchomości), wykonując zadania z zakresu władzy publicznej określone w przepisach ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym – w wymienionym wyżej art. 7 ust. 1 pkt 3.

Zatem dodatkowe usługi w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych stanowią uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla mieszkańców. Określony

w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach charakter opłaty wskazuje, że w istocie mamy do czynienia z „daniną publiczną” – opłata ustalana jest w sposób określony w ustawie i stanowi dochód gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym.

W związku z powyższym, skoro Gmina będzie pobierała od właścicieli nieruchomości opłaty za ustalone na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach dodatkowe usługi świadczone przez Gminę, w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, to będzie działała w odniesieniu do tych czynności jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych powierzonych Gminie na podstawie ustawy. W konsekwencji, Wnioskodawca z tytułu realizacji świadczeń objętych wnioskiem wyłączony będzie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, a pobierana opłata, której obowiązek uiszczenia wynika z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, będzie miała charakter publicznoprawny i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy oraz opis sprawy należy stwierdzić, że ustalona i pobierana od mieszkańców opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych ustalona uchwałą Rady Gminy nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług. Opłata ta będzie miała charakter daniny publicznej i w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).