Interpretacja indywidualna

– stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe w części dotyczącej uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu transakcji sprzedaży działek, opodatkowania tej transakcji oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Nabywcę ww. działek, oraz nieprawidłowe w zakresie uznania Pana żony za podatnika z tytułu transakcji sprzedaży działek.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 grudnia 2021 r. wpłynął Pana wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 lutego 2022 r. (wpływ 14 luty 2022 r.), a także pismem z 24 lutego 2022 r. (wpływ 24 lutego 2022 r.).

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowany będący stroną postępowania:

‒ Pan G.S

2. Zainteresowani niebędący stronami postępowania:

‒ Pani J.G

‒ (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawcami są Pani J.S i Pan G.S (dalej zwani łącznie jako: Sprzedający) oraz (…) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Nabywca).

Sprzedający są małżonkami pozostającymi w majątkowej wspólności ustawowej.

Pan G.S do sierpnia 2021 r. prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której wykonywał czynności opodatkowane i był zarejestrowany do VAT (podatek od towarów i usług). Działalność została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z tym 31 sierpnia 2021 r. Pan G.S został wykreślony z rejestru VAT, a w wykazie podatników VAT jako podstawa wykreślenia widnieje art. 96 ust. 6-8 ustawy o VAT.

W okresie, w którym Pan G.S był podatnikiem VAT, nabył do majątku wspólnego małżonków dwie nieruchomości z zamiarem ich przyszłego wykorzystania w swojej jednoosobowej działalności gospodarczej (która nie ma majątku odrębnego). Nabyte Nieruchomości to działka 1 i udział wynoszący 1/4 części działki 2 (dalej zwane łącznie Nieruchomościami) usytuowane w pobliżu miejsca, w którym Pan G.S do sierpnia 2021 prowadził swoją jednoosobową działalność gospodarczą.

W okresie posiadania Nieruchomości nabytych w celach gospodarczych, Sprzedający dokonali ich podziału, lecz nie korzystali z nich. Powyższy zamiar wykorzystania Nieruchomości w działalności ostatecznie nie został więc zrealizowany - Sprzedający faktycznie nie wykorzystali Nieruchomości w swojej działalności. Jednocześnie Nieruchomości te, z uwagi na ich charakter i usytuowanie, nie były również wykorzystywane w celach osobistych. W okresie posiadania Nieruchomości Sprzedający nie podejmowali czynności, które wskazywałyby na to, że wykorzystywanie nieruchomości ma charakter osobisty. Nieruchomości nie były również wykorzystywane przez Sprzedających do czynności korzystających ze zwolnienia z podatku VAT.

Obecnie Wnioskodawcy są na etapie finalizacji sprzedaży powyższych Nieruchomości.

Nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Dodatkowo Nieruchomości te opisane są jako: „Tereny zabudowy usługowej i produkcyjnej, bazy, składy, magazyny”.

Działka 1 jest terenem niezabudowanym. Z kolei Działka 2 jest terenem, na którym nie są posadowione żadne budynki. Jest to jednak teren, przez który przebiega droga utwardzona wyłącznie żwirem. Droga utwardzona żwirem powstała zanim Sprzedający zakupili Nieruchomości. Na dzień sprzedaży Nieruchomości przez Wnioskodawcę, minęło ponad dwa lata od momentu powstania i rozpoczęcia użytkowania drogi. Od tego momentu droga nie była w żaden sposób ulepszana.

Sprzedający nabyli Nieruchomości 26 października 2020 r., a akt notarialny sprzedaży podpisano. Przy nabyciu Nieruchomości Sprzedający nie odliczyli podatku VAT naliczonego, jednak nie wynikało to z braku związku nabycia Nieruchomości z czynnościami opodatkowanymi (gdyż jak wspomniano, Pan G.S nabył działki z zamiarem wykorzystania w swojej działalności), lecz z tego, że transakcja ta nie podlegała ustawie o VAT i w związku z tym na dostawę gruntu na rzecz Sprzedającego nie wystawiono faktury VAT.

Z uwagi na to, że Nieruchomości były zakupione z zamiarem wykorzystania ich w działalności gospodarczej, Sprzedający uznali, że transakcja ich sprzedaży podlega ustawie o VAT, dlatego uznali, że na potrzeby przeprowadzenia transakcji oboje zarejestrują się do VAT, więc złożyli wnioski rejestracyjne.

Sprzedający uznali, że dostawa Działki 1, która jest niezabudowanym terenem budowlanym, podlega opodatkowaniu według stawki 23% VAT. Natomiast dostawę Działki 2 Sprzedający uznał za dostawę terenu zabudowanego (z uwagi na przebiegającą przez niego drogę utwardzoną żwirem) i uznał, że dostawa ta podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

W związku ze sprzedażą Nieruchomości, Sprzedający wystawili faktury VAT dokumentujące powyższe dostawy (każde z małżonków na 50% wartości sprzedawanych Nieruchomości).

Uzupełnienie i doprecyzowanie stanu faktycznego

Pan G.S prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, która prawnie nie posiada majątku odrębnego – jej majątek jest w sensie prawnym majątkiem prywatnym przedsiębiorcy (inaczej niż w przypadku spółek będących odrębnymi podmiotami od ich właścicieli). Zakup przedmiotowych nieruchomości był sfinansowany ze środków uzyskanych przez Pana G. S. z prowadzonej działalności gospodarczej (gdyż w okresie zakupu była ona jego źródłem zarobkowania).

Przedmiotowe nieruchomości zostały zakupione przez Sprzedających pozostających w ustroju ustawowej wspólności majątkowej, lecz w celu wykorzystania ich wyłącznie w działalności prowadzonej przez Pana G. będącego wówczas aktywnym przedsiębiorcą i czynnym podatnikiem VAT. Grunt nie stanowił środka trwałego i nie był ujęty w ewidencji środków trwałych. Sprzedający posiadają jeszcze jedną nieruchomość zabudowaną z gruntem.

Sprzedający sprzedali dwa mieszkania:

I - mieszkanie zakupione w 2002 r. z majątku wspólnego aktem notarialnym A (…), a sprzedane 6 lutego 2013 r. aktem notarialnym A (…). Od 2006 r. do 2012 r. Mieszkanie było przedmiotem najmu, z którego przychody opodatkowane były zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Mieszkanie było przeznaczone dla córki Pana G. oraz J., ale po skończeniu studiów córka wyjechała za granicę i to było przyczyną sprzedaży tego lokalu.

II - mieszkanie zakupione z majątku wspólnego dla matki Pana G.S w 2006 r. aktem notarialnym A (…), a sprzedane 19 sierpnia 2019 r. aktem notarialnym A (…). Przez cały ten czas zajmowała je tylko matka Pana G., aż do momentu sprzedaży. Z powodu bardzo podeszłego wieku nie mogła sama w nim mieszkać i dlatego Pan G oraz J. postanowili je sprzedać.

Przychód ze sprzedaży tych mieszkań nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym, z uwagi na to, że sprzedaż miała miejsce po upływie 5 lat od końca roku, w którym doszło do nabycia ww. mieszkań.

Działki będące przedmiotem sprzedaży nie są i nie były przedmiotem najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze w okresie, w którym Sprzedający byli ich właścicielami. Sprzedający nie poczynili żadnych dodatkowych działań ani nakładów w związku z przygotowaniem działek 1 i 2 do sprzedaży. Utworzenie utwardzonej drogi wskazanej we wniosku zostało natomiast dokonane przez poprzednich właścicieli, od których Sprzedający zakupili nieruchomość. Sprzedający udzielili pełnomocnictwa umożliwiającego Kupującemu weryfikację stanu prawnego przedmiotowych nieruchomości we właściwych urzędach. Sprzedający udzielili również pełnomocnictwa doradcy podatkowemu celem uzupełnienia odpowiedzi na wezwanie Organu do uzupełnienia braków w złożonym wniosku o interpretację oraz podejmowania dalszych niezbędnych czynności w zakresie wniosku.

Sprzedający planowali, że przedmiotowe nieruchomości zostaną w przyszłości zabudowane budynkami i budowlami wykorzystywanymi w działalności Pana G. Przedmiotowe działki będące przedmiotem sprzedaży bezpośrednio sąsiadują z zabudowanym terenem należącym wcześniej do Sprzedających, na którym Pan G. Sprowadził swoją działalność gospodarczą związaną z zagospodarowaniem odpadów i prowadził zakład. Na tym terenie sąsiadującym z nieruchomością będącą przedmiotem sprzedaży znajdowała się więc szeroko rozumiana infrastruktura wykorzystywana przez Pana G. S. do prowadzenia działalności związanej z gospodarką odpadami w zakresie makulatury i tworzyw sztucznych.

Nieruchomości będące przedmiotem sprzedaży były przez Sprzedających nabyte z intencją wykorzystania ich w przyszłości w tym samym celu, co opisane nieruchomości sąsiadujące, czyli w celu realizacji inwestycji związanej z zagospodarowaniem odpadów. Nieruchomości miały być wykorzystywane tylko przez Pana w prowadzonej działalności, ponieważ Pani J.S nie prowadziła działalności gospodarczej. Do realizacji opisanej inwestycji związanej z gospodarowaniem odpadami nie doszło, bo ostatecznie nie zaszła potrzeba rozbudowy infrastruktury posiadanej przez Sprzedających na sąsiadujących działkach i finalnie Pan G. podjął decyzję o zaprzestaniu prowadzenia swojej jednoosobowej działalności.

Droga utwardzona żwirem znajdująca się na działce nr 2 jest utwardzona w sposób, który umożliwia wykorzystanie jej jako szlaku komunikacyjnego dla samochodów. W związku z tym bazując na cytowanym we wniosku wyroku NSA Wnioskodawca ocenia, że droga utwardzona żwirem znajdująca się na działce nr 2 stanowi budowlę w myśl art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane, który wskazuje, że obiekty liniowe są budowlami w rozumieniu art. 3 pkt 3 ww. ustawy.

Nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabywca będzie wykorzystywał nabyte Nieruchomości wyłącznie do czynności opodatkowanych. Będą to czynności związane z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarowania odpadami. Nabyte Nieruchomości będą wykorzystywane przez Nabywcę wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej. Nabyte Nieruchomości będą wykorzystywane przez Nabywcę wyłącznie do czynności opodatkowanych.

Pytania

1. Czy w opisanych we wniosku okolicznościach, Sprzedający prawidłowo przyjęli, że sprzedaż Nieruchomości podlega ustawie o VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 15 ust. 1 ustawy o VAT?

2. Czy w opisanych we wniosku okolicznościach Sprzedający postąpili prawidłowo, opodatkowując dostawę Działki 1 (z uwagi na brak możliwości zastosowania zwolnień z art. 43) i stosując zwolnienie z opodatkowania dla Działki 2 (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT)?

3. W konsekwencji, czy Nabywca nieruchomości, przy założeniu nabycia w celu wykorzystania w opodatkowanej działalności gospodarczej, ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z zakupu Działki 1, na podstawie art. 86 ust. 1 w związku z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

1. Zdaniem Wnioskodawców w opisanych we wniosku okolicznościach, Sprzedający prawidłowo przyjął, że sprzedaż Nieruchomości podlega ustawie o VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

2. Zdaniem Wnioskodawców w opisanych we wniosku okolicznościach Sprzedający postąpili prawidłowo, opodatkowując dostawę Działki 1 (z uwagi na brak możliwości zastosowania zwolnień z art. 43) i stosując zwolnienie z opodatkowania dla Działki 2 (na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT).

3. W konsekwencji zdaniem Wnioskodawców Nabywca nieruchomości ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z zakupu Działki 1, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, biorąc pod uwagę, że nabycie odbywa się w celu wykorzystania w opodatkowanej działalności gospodarczej.

Uzasadnienie stanowiska

Oceniając zasadność stosowania przepisów ustawy o VAT do danej transakcji należy zweryfikować, czy podmiot dokonujący sprzedaży działa w odniesieniu do danej transakcji w charakterze podatnika VAT.

Definicja podatnika (art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT) jest szeroka i wskazuje, że podatnikami są m.in. osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza w tym kontekście obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W ocenie Wnioskodawców, fakt nabycia Nieruchomości z zamiarem ich wykorzystania w działalności gospodarczej i jednoczesny brak wykorzystywania Nieruchomości w celach osobistych, skutkuje koniecznością uznania, że Sprzedający w odniesieniu do sprzedaży Nieruchomości działają w charakterze podatników i transakcja podlega ustawie o VAT.

W ocenie Wnioskodawców brak wykorzystywania w celach osobistych (który stałby w sprzeczności z przeznaczeniem Nieruchomości w planie zagospodarowania przestrzennego) wyklucza możliwość uznania, że transakcja sprzedaży Nieruchomości nie podlega ustawie o VAT.

Potwierdza to przykładowo interpretacja indywidualna z 14 sierpnia 2019 r., 0111-KDIB3-1.4012.360.2019.2.IK: „(`(...)`) pojęcie "majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. "Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych."

Dodatkowo zdaniem Wnioskodawców dokonany przez Sprzedających podział Nieruchomości będących przedmiotem sprzedaży może również dodatkowo wskazywać działanie w charakterze podatnika, ponieważ są to czynności utożsamiane z czynnościami charakterystycznymi dla podmiotów profesjonalnie obracających nieruchomościami, mające na celu podniesienie atrakcyjności terenu np. podział nieruchomości. Powyższe potwierdza m.in. interpretacja indywidualna z 28 października 2019 r., 0113-KDIPT1-3.4012.476.2019.2.KS: „(…) odejmowanie zorganizowanych działań, takich jak wnioskowanie o zmianę przeznaczenia gruntów i przekwalifikowanie całej działki z rolnej na budowlaną zgodnie z zamysłem Wnioskodawczyni, podział gruntu na mniejsze działki, wydzielenie dróg wewnętrznych oraz szlaków pieszych i pieszo jezdnych, w tym umieszczanie przed ewentualną sprzedażą działek ogłoszeń w Internecie i prasie, świadczy o tym, że czynności te przybierają formę zawodową (profesjonalną) oraz powodują, że grunty te utraciły charakter majątku prywatnego.”

W związku z tym Wnioskodawcy uważają, że sprzedaż Nieruchomości podlega ustawie o VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ celem zakupu Nieruchomości było wykorzystanie w działalności (mimo że finalnie do tego nie doszło), nie wykorzystywano Nieruchomości w celach osobistych, przeznaczenie gruntu w planie zagospodarowania przestrzennego to „Tereny zabudowy usługowej i produkcyjnej, bazy, składy, magazyny") i dokonano podziału gruntu.

Skutkiem uznania Sprzedających za podatników w odniesieniu do tej transakcji będzie opodatkowanie tej transakcji na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponieważ ustawa o VAT nie przewiduje stawek preferencyjnych ani zwolnień z podatku VAT dla terenów budowlanych, Sprzedający uważają, że transakcja sprzedaży Działki 1 nie podlega zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ustawy o VAT, lecz opodatkowaniu stawką podstawową podatku.

W konsekwencji, z uwagi na opodatkowanie dostawy działki 1 podatkiem VAT, zdaniem Wnioskodawców Nabywca Nieruchomości, przy założeniu nabycia w celu wykorzystania w opodatkowanej działalności gospodarczej, ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z zakupu Działki 1, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ w analizowanych okolicznościach nie znajdzie zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Z kolei dostawę Działki 2 należy traktować jako dostawę terenu zabudowanego, ze względu na to, że przez tę Działkę przebiega droga utwardzona żwirem.

Droga utwardzona żwirem w ocenie Sprzedającego stanowi budowlę. Artykuł 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane wskazuje, że tzw. obiekty liniowe są budowlami w rozumieniu art. 3 pkt 3 ww. ustawy. Potwierdza to przykładowo wyrok NSA z dnia 18 października 2016 r., II OSK 3370/14:

„Utwardzenie drogi gruntowej gruzem (płytami betonowymi, tłuczniem, żużlem, żwirem) w taki sposób, że wykonana nawierzchnia umożliwia wykorzystanie jej jako szlaku komunikacyjnego dla samochodów stanowi wykonanie obiektu spełniającego funkcję drogi, a więc stanowi drogę w rozumieniu art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego”.

Zdaniem Wnioskodawców, w momencie rozpoczęcia użytkowania drogi po jej wytyczeniu, doszło do jej pierwszego zasiedlenia. Ponieważ droga ta nie była od tamtego momentu ulepszana, to zdaniem Wnioskodawców należy uznać, że sprzedaż Działki 2 stanowi dostawę terenu zabudowanego dokonywaną po upływie dwóch lat od pierwszego zasiedlenia budowli. W związku z powyższym dostawa Działki 2 podlegać będzie zwolnieniu z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Zasadność uznania drogi za budowlę oraz konieczność weryfikacji momentu jej pierwszego zasiedlenia w celu ustalenia skutków podatkowych jej sprzedaży potwierdza interpretacja interpretacji indywidualna z dnia 11 sierpnia 2021 r., 0113-KDIPT1-1.4012.370.2021.2.JK: „Tak więc, aby ustalić, czy w analizowanej sprawie dla dostawy objętej zakresem pytania zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku, należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy względem budowli - drogi o nawierzchni utwardzonej żwirem - znajdującej się na przedmiotowych działkach nr`(...)` i`(...)` (powstałych w wyniku podziału działki nr`(...)`), nastąpiło pierwsze zasiedlenie.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe w części dotyczącej uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu transakcji sprzedaży działek, opodatkowania tej transakcji oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez Nabywcę ww. działek, oraz nieprawidłowe w zakresie uznania Pana żony za podatnika z tytułu transakcji sprzedaży działek.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady,

państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

a) określone udziały w nieruchomości,

b) prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,

c) udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Zatem należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy przedmiotem dostawy są towary w rozumieniu powołanego wyżej przepisu i gdy czynność ta prowadzi do przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel, mamy do czynienia z dostawą w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości gruntowych (działek, udziałów w działkach), traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Kwestie dotyczące stosunków cywilnoprawnych między podmiotami, w tym kwestie dotyczące przeniesienia własności nieruchomości, reguluje ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi sprzedaży - art. 535 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę

Moment przeniesienia własności nieruchomości został określony w art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, w myśl którego:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ww. ustawy Kodeks cywilny.

I tak, jak stanowi art. 195 Kodeksu cywilnego:

Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Stosownie do art. 198 Kodeksu cywilnego:

Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli.

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez obojga małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zgoda drugiego małżonka jest potrzebna m.in. do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Należy zauważyć, że żaden z przepisów ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu.

Jednak nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Tym samym, nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty ani też wykorzystany w trakcie jego posiadania w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE,

„podatnikiem” jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. „Działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania sprzedaży działki nr 1 i udziału w działce 2 istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy Pan oraz Pana żona w celu dokonania sprzedaży ww. gruntu podjęli aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Państwa za podmioty prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatników podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży opisanej Nieruchomości spełnia Pan oraz Pana żona przesłanki do uznania Państwa za podatników podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Wskazał Pan w opisanym stanie faktycznym, że do sierpnia 2021 r. prowadził Pan jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której wykonywał czynności opodatkowane i był Pan zarejestrowany do VAT. Działalność została przekształcona w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W związku z tym 31 sierpnia 2021 roku został Pan wykreślony z rejestru VAT.

W okresie, w którym był Pan podatnikiem VAT, nabył Pan do majątku wspólnego małżonków dwie nieruchomości z zamiarem ich przyszłego wykorzystania w swojej jednoosobowej działalności gospodarczej - która nie ma majątku odrębnego. Nabyte Nieruchomości to Działka 1 i udział wynoszący 1/4 części działki 2. W okresie posiadania Nieruchomości nabytych w celach gospodarczych, Pan oraz żona dokonali ich podziału, lecz nie korzystali z nich. Powyższy zamiar wykorzystania Nieruchomości w działalności ostatecznie nie został, więc zrealizowany - Pan oraz żona faktycznie nie wykorzystali Nieruchomości w swojej działalności. Jednocześnie Nieruchomości te, z uwagi na ich charakter i usytuowanie, nie były również wykorzystywane w celach osobistych. W okresie posiadania Nieruchomości Pan oraz żona nie podejmowali czynności, które wskazywałyby na to, że wykorzystywanie nieruchomości ma charakter osobisty. Nieruchomości nie były również wykorzystywane przez Pan oraz żonę do czynności korzystających ze zwolnienia z podatku VAT.

Nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Dodatkowo Nieruchomości te opisane są jako: „Tereny zabudowy usługowej i produkcyjnej, bazy, składy, magazyny”. Działka 1 jest terenem niezabudowanym. Z kolei Działka 2 jest terenem, na którym nie są posadowione żadne budynki. Jest to jednak teren, przez który przebiega droga utwardzona wyłącznie żwirem. Droga utwardzona żwirem powstała zanim Pan oraz żona zakupili Nieruchomości. Utworzenie utwardzonej drogi wskazanej we wniosku zostało dokonane przez poprzednich właścicieli, od których Pan oraz żona zakupiliście nieruchomość. Droga utwardzona żwirem znajdująca się na działce nr 2 jest utwardzona w sposób, który umożliwia wykorzystanie jej jako szlaku komunikacyjnego dla samochodów. Droga utwardzona żwirem stanowi budowlę w myśl art. 3 pkt 3a ustawy Prawo budowlane. Na dzień sprzedaży Nieruchomości przez Pana, minęło ponad dwa lata od momentu powstania i rozpoczęcia użytkowania drogi. Od tego momentu droga nie była w żaden sposób ulepszana.

Przy nabyciu Nieruchomości Pan oraz żona nie odliczyli podatku VAT naliczonego, jednak nie wynikało to z braku związku nabycia Nieruchomości z czynnościami opodatkowanymi, lecz z tego, że transakcja ta nie podlegała ustawie o VAT i w związku z tym na dostawę gruntu nie wystawiono faktury VAT. Zakup przedmiotowych nieruchomości był sfinansowany ze środków uzyskanych przez Pana z prowadzonej działalności gospodarczej. Przedmiotowe nieruchomości zostały zakupione przez Pana oraz żonę pozostających w ustroju ustawowej wspólności majątkowej, lecz w celu wykorzystania ich wyłączne w działalności prowadzonej przez Pana będącego wówczas aktywnym przedsiębiorcą i czynnym podatnikiem VAT. Grunt nie stanowił środka trwałego i nie był ujęty w ewidencji środków trwałych. Posiadają Państwo jedną nieruchomość zabudowaną z gruntem. Sprzedali Państwo dwa mieszkania, przychód ze sprzedaży tych mieszkań nie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Działki będące przedmiotem sprzedaży nie są i nie były przedmiotem najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze w okresie, w którym Państwo byli ich właścicielami. Nie poczynili Państwo żadnych dodatkowych działań ani nakładów w związku z przygotowaniem działek 1 i 2 do sprzedaży.

Udzielili Państwo pełnomocnictwa umożliwiającego Kupującemu weryfikację stanu prawnego przedmiotowych nieruchomości we właściwych urzędach.

Pan oraz żona planowali, że przedmiotowe nieruchomości zostaną w przyszłości zabudowane budynkami i budowlami wykorzystywanymi w Pana działalności. Przedmiotowe działki będące przedmiotem sprzedaży bezpośrednio sąsiadują z zabudowanym terenem należącym wcześniej do Państwa, na którym Pan prowadził swoją działalność gospodarczą związaną z zagospodarowaniem odpadów i prowadził zakład. Na tym terenie sąsiadującym z nieruchomością będącą przedmiotem sprzedaży znajdowała się więc szeroko rozumiana infrastruktura wykorzystywana przez Pana do prowadzenia działalności związanej z gospodarką odpadami w zakresie makulatury i tworzyw sztucznych.

Nieruchomości będące przedmiotem sprzedaży były przez Państwa nabyte z intencją wykorzystania ich w przyszłości w tym samym celu, co opisane nieruchomości sąsiadujące, czyli w celu realizacji inwestycji związanej z zagospodarowaniem odpadów. Nieruchomości miały być wykorzystywane tylko przez Pana, ponieważ Pana żona nie prowadziła działalności gospodarczej. Do realizacji opisanej inwestycji związanej z gospodarowaniem odpadami nie doszło, bo ostatecznie nie zaszła potrzeba rozbudowy infrastruktury posiadanej przez Państwa na sąsiadujących działkach i finalnie Pan podjął decyzję o zaprzestaniu prowadzenia swojej jednoosobowej działalności.

Nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabywca będzie wykorzystywał nabyte Nieruchomości wyłącznie do czynności opodatkowanych. Będą to czynności związane z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarowania odpadami. Nabyte Nieruchomości będą wykorzystywane przez Nabywcę wyłącznie do czynności opodatkowanych.

W związku z tak przedstawionym opisem sprawy, Pana wątpliwości dotyczą określenia, czy sprzedaż przez Pana oraz Pana żonę Nieruchomości – działki nr 1 i udziału w działce nr 2 będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Dostawa towarów (np. gruntów) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana jest przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działający w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy. Dopiero po zdefiniowaniu podmiotu jako podatnika VAT – co do zasady – mają dla określenia jego praw i obowiązków zastosowanie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy, zatem ustalić, czy w odniesieniu do opisanej czynności sprzedaży Nieruchomości Pan oraz Pana żona spełniają przesłanki do uznania Państwa za podatników podatku od towarów i usług.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniono wyżej – odwołując się zarówno do treści przepisów ustawy, jak i stanowiska judykatury – w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady bowiem osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W tym miejscu należy podkreślić, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Pan oraz żona podejmowali działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów w kontekście przedstawionego opisu sprawy, działania podejmowane przez Pana odnośnie sprzedaży nieruchomości nie będą należały do zakresu zarządu majątkiem prywatnym, ponieważ opisaną nieruchomość nabył Pan w celu wykonywania działalności gospodarczej, zakup ten sfinansowany był ze środków uzyskanych z prowadzonej działalności.

W związku z powyższym, skoro w analizowanej sprawie, nabył Pan wraz z żoną Nieruchomość do celów prowadzenia działalności gospodarczej, to dostawa tej Nieruchomości przez Pana, będzie dokonana w ramach Pana działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatna dostawa towarów na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 7 ust. 1 ustawy.

Jak już wskazano wcześniej, z wyroku TSUE w sprawie C-291/92 wynika, że podatnik w całym okresie posiadania nieruchomości musi wykazywać zamiar wykorzystania jej do celów prywatnych, osobistych aby uznać, że mamy do czynienia ze sprzedażą majątku prywatnego.

W przedmiotowej sprawie nie wykazał Pan obiektywnych przesłanek do uznania, że nabyta Nieruchomość przeznaczona była do celów prywatnych. Zakup nieruchomości nie był związany z Pana prywatnymi celami, gdyż jak zostało jednoznacznie wskazane, przedmiotowe nieruchomości nabył Pan z zamiarem wykorzystania ich w swojej jednoosobowej działalności gospodarczej.

Zatem nie cele osobiste (w przypadku Pana brak jest czynności charakteryzujących zarząd majątkiem osobistym) a cele gospodarcze leżą u podstaw Pana działania – nieruchomości będące przedmiotem sprzedaży były przez Pana nabyte z intencją wykorzystania ich w przyszłości w celu realizacji inwestycji związanej z zagospodarowaniem odpadów. Planował Pan w przyszłości zabudowanie nieruchomości budynkami i budowlami wykorzystywanymi w Pana działalności gospodarczej. Wobec czego czynność zbycia nieruchomości – działki nr 1 i udziału w działce nr 2, nie stanowi rozporządzania majątkiem osobistym. Sprzedaż ww. nieruchomości wpisuje się w katalog czynności, które zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem skoro sprzedaż wykracza poza zakres zwykłego wykonywania prawa własności, stanowi działalność gospodarczą podjętą w celach zarobkowych, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Pan w związku z tą sprzedażą występuje w charakterze podatnika tego podatku zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.

Zauważyć przy tym trzeba, że jeżeli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ust. 1 ustawy, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Zatem w sytuacji gdy nieruchomość jest własnością obojga małżonków, podatnikiem będzie ten, który faktycznie dokonuje czynności wykraczających poza zakres zwykłego wykonywania prawa własności.

Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że to Pan nabył nieruchomość w celu prowadzenia na niej działalności gospodarczej. Zatem należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości stanowi działalność gospodarczą podjętą w celach zarobkowych, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy jedynie przez Pana i to Pan z tego tytułu będzie występuje w charakterze podatnika. Zbycie działki nr 1 i udziału w działce nr 2 nie będzie skutkować uznaniem Pana żony za podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W konsekwencji sprzedaż przedmiotowych działek będzie skutkować uznaniem tylko Pana za podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stanowisko Pana w zakresie pytania 1 należało uznać za prawidłowe w części dotyczącej uznania Pana za podatnika podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działek oraz za nieprawidłowe w części dotyczącej uznania Pana żony z podatnika podatku od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie Pana wątpliwości dotyczą również określenia, czy sprzedaż Nieruchomości podlega zwolnieniu od podatku.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku.

Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że zwolnienie przysługuje względem takiej dostawy, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane.

Na podstawie art. 2 pkt 33 ustawy:

przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Z powyższych przepisów wynika, że przeznaczenie określonego gruntu należy oceniać wyłącznie w oparciu o istniejący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz – w przypadku braku takiego planu – wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych, tylko te, które stanowią tereny budowlane w myśl art. 2 pkt 33 ustawy. Natomiast dostawa gruntów niezabudowanych, które nie są terenami budowlanymi, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.), zwanej dalej ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Stosownie do art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Jak wskazano we wniosku, nieruchomości w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Dodatkowo opisane są jako tereny zabudowy usługowej i produkcyjnej, bazy, składy, magazyny.

Zatem stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sprawie sprzedaż przez Pana działki niezabudowanej nr 1 stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niekorzystającą ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy jako dostawa terenu budowlanego.

Należy nadmienić, że dla dostawy nieruchomości niezabudowanych, które nie spełniają przesłanek do objęcia ich zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, ustawodawca przewidział możliwość zastosowania zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy,

zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W celu zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

a) towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

b) przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

NSA w wyroku z 28 lutego 2013 r., sygn. akt I FSK 627/12 wskazał, że „zwolnienie, o którym mowa w art. 136 lit. b) dyrektywy 2006/112/WE, a więc również wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., przysługuje tylko wtedy gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku na skutek ograniczeń i zakazów przewidzianych przepisami dyrektywy lub u.p.t.u., co wynika np. ze związku ze sprzedażą zwolnioną od podatku (por. art. 86 i art. 88 ustawy), a więc nie ma zastosowania, gdy brak odliczenia podatku w poprzedniej fazie obrotu wynika z faktu, że dana czynność w ogóle nie podlegała opodatkowaniu (por. wyrok ETS z 8 grudnia 2005 r. w sprawie C 280/04 Jyske Finanse A/S) oraz gdy podatnik, mając prawo do odliczenia podatku naliczonego, z uprawnienia tego nie skorzystał”.

W wyroku, na który powołuje się Naczelny Sąd Administracyjny, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że ze zwolnienia z VAT nie będzie korzystać dostawa towarów, w stosunku do których podatnik nie odliczył VAT naliczonego z powodów innych niż ściśle określone w art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE. Tym samym, przepis art. 136 Dyrektywy 2006/112/WE wskazuje zatem, że w przypadkach, w których przy nabyciu towaru VAT w ogóle nie wystąpił, nie można uznać, że mamy do czynienia z brakiem prawa do odliczenia VAT.

Powyższe oznacza, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie może mieć zastosowania do zbycia towaru przez podatnika, jeżeli transakcja sprzedaży, w wyniku której nabył on wcześniej ten towar nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W niniejszej sprawie działka nr 1 nie była wykorzystywana do czynności korzystających ze zwolnienia z podatku VAT. Przy nabyciu Nieruchomości Sprzedający nie odliczyli podatku VAT naliczonego, jednak nie wynikało to z braku związku nabycia Nieruchomości z czynnościami, lecz z tego, że transakcja ta nie podlegała ustawie o VAT. Nie zostały więc spełnione oba z warunków określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy niezbędne do zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

W analizowanej sprawie dla dostawy opisanej we wniosku działki nr 1 nie znajdzie zatem zastosowania również zwolnienie od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W rezultacie zobowiązany będzie Pan do naliczenia podatku VAT z tytułu sprzedaży tej Nieruchomości.

Przedmiotem sprzedaży będzie również udział w działce zabudowanej nr 2, na której znajduje się droga utwardzona żwirem.

Wskazać należy, że zwolnienie od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części zostało uregulowane w art. 43 ust. 1 pkt 10, 10a i 2 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy,

zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Według art. 2 pkt 14 ustawy,

Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Jak wynika z powyższych uregulowań, zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stosuje się w odniesieniu do dostawy całości lub części budynków, budowli, jeżeli w stosunku do nich nastąpiło pierwsze zasiedlenie, przy czym okres pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą nie jest krótszy niż 2 lata. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do chwili sprzedaży nie minęły co najmniej 2 lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy,

zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

a) w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

b) dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a lub pkt 2 stanie się bezzasadne.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle, rozstrzyga przepis art. 29a ust. 8 ustawy, zgodnie z którym

w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Przepis ten określa że, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym ww. obiekty są posadowione.

W niniejszej sprawie, aby dostawa nieruchomości korzystała ze zwolnienia od podatku VAT należy zbadać czy względem ww. budowli posadowionych na gruncie nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki okres czasu upłynął od tego momentu.

Jak wynika z okoliczności sprawy, działka nr 2 jest terenem, przez który przebiega droga utwardzona wyłącznie żwirem. Droga utwardzona żwirem powstała zanim Pan oraz żona zakupili Nieruchomości. Utworzenie utwardzonej drogi wskazanej we wniosku zostało dokonane przez poprzednich właścicieli, od których Pan oraz żona zakupili nieruchomość. Na dzień sprzedaży Nieruchomości przez Pana oraz żonę, minęło ponad dwa lata od momentu powstania i rozpoczęcia użytkowania drogi. Od tego momentu droga nie była w żaden sposób ulepszana. Wskazał Pan, że ww. droga utwardzona stanowi budowlę w rozumieniu ustawy Prawo budowlane.

Zatem, z okoliczności faktycznych wynika, że dostawa drogi będzie następować po pierwszym zasiedleniu a z uwagi na fakt, że od pierwszego zasiedlenia przedmiotowej budowli do chwili dostawy upłynął okres dłuższy niż 2 lata i nie były ponoszone żadne nakłady na ulepszenie ww. budowli, to w odniesieniu do transakcji dostawy drogi znajdującej się na działce nr 2, zostały spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Odpowiednio, skoro dostawa drogi znajdującej się na działce nr 2, korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to ze zwolnienia od podatku, korzysta również dostawa gruntu, na którym budowle jest posadowiona, na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy.

W związku z zastosowaniem zwolnienia od podatku do dostawy ww. budowli położonej na działce nr 2 na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, analiza zwolnień określonych w pkt 10a i 2 jest bezzasadna.

Jednocześnie należy zauważyć, że stosownie do art. 43 ust. 10 ustawy,

podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;

2. złożą:

a) przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego lub

b) w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą tych obiektów

- zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Stosownie do art. 43 ust. 11 ustawy,

oświadczenie, o którym mowa w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:

1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;

2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części - w przypadku, o którym mowa w ust. 10 pkt 2 lit. a;

3. adres budynku, budowli lub ich części.

Tak więc, ustawodawca daje podatnikom, dokonującym dostawy budynków, budowli lub ich części spełniających przesłanki do korzystania ze zwolnienia od podatku wskazanego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy po spełnieniu określonych warunków – możliwość rezygnacji ze zwolnienia i opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych. Niniejsze prawo zostało zawężone tylko do rezygnacji ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Podsumowując, sprzedaż przez Pana udziału w działce zabudowanej nr 2 podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy korzysta ze zwolnienia od tego podatku.

Tym samym, stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

W przedmiotowej sprawie Pana wątpliwości dotyczą również tego, czy Nabywca będzie uprawniony do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego w związku z nabyciem Nieruchomości.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 tej ustawy.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W opisie sprawy wskazał Pan, że Nabywca jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabywca będzie wykorzystywał nabyte Nieruchomości wyłącznie do czynności opodatkowanych. Będą to czynności związane z prowadzeniem działalności w zakresie gospodarowania odpadami. Nabyte Nieruchomości będą wykorzystywane przez Nabywcę wyłącznie do celów prowadzonej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że Nabywca będzie miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z prawidłowo wystawionej przez Pana faktury dokumentującej zbycie przez Pana Nieruchomości (działki nr 1). Wynika to z faktu, że w analizowanym przypadku będą spełnione – wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy – przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Nabywca jest czynnym podatnikiem podatku VAT, a nabyta przez Niego Nieruchomość będzie służyła czynnościom opodatkowanym. Ponadto – jak wykazano wyżej – dostawa ww. działki nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku, lecz będzie opodatkowana właściwą stawką.

Tym samym, Nabywca będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z tej transakcji, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Zatem stanowisko w odniesieniu do pytania nr 3 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Z uwagi na uznanie Pana stanowiska w zakresie pytania nr 1 za nieprawidłowe w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży działek przez Pana żonę, Organ odstąpił od udzielenia odpowiedzi na pytanie nr 2 w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania dla dostawy działek dokonywanej przez Pana żonę.

Niniejsza interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zadanych we wniosku pytań). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami wskazanymi we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Ponadto, niniejsza interpretacja rozstrzyga kwestie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości dla uczestników opisanej we wniosku transakcji, natomiast nie rozstrzyga dla współwłaściciela/współwłaścicieli nieruchomości.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒ Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

‒ Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan G.S (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒ w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒ w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).