Gmina zrealizowała zadanie w ramach programu usuwania wyrobów zawierających azbest z jej terenu. Działania te dotyczyły wyłącznie posesji mieszkańców, którzy złożyli odpowiednie wnioski. Gmina nabyła usługi usuwania azbestu od wyspecjalizowanych podmiotów, otrzymując od nich faktury VAT. Większość kosztów zadania została pokryta z dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Gmina uznaje, że podstawą opodatkowania dla usług związanych z realizacją zadania są kwoty dotacji uzyskane z tych funduszy, pomniejszone o kwotę VAT należnego. Dodatkowo Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od wykonawców w związku z realizacją zadania.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
3 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy określenia podstawy opodatkowania dla usług związanych z realizacją Zadania oraz prawa do odliczenia podatku VAT (podatek od towarów i usług) naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawców w ramach realizacji Zadania. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 21 lutego 2022 r. (data wpływu).
Treść wniosku jest następująca:
Gmina (`(...)`) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm., dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) do zadań własnych Gminy należą m.in. sprawy ochrony środowiska oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
W ramach wykonywania ww. zadań własnych, Gmina zrealizowała zadanie w ramach programu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy (dalej: „usuwanie azbestu”, „Zadanie” lub „Projekt”). Zgodnie z założeniami, realizacja Projektu w zakresie rzeczowym i finansowym zakończyła się w październiku 2021 r. Zadanie zostało zrealizowane wyłącznie na posesjach mieszkańców Gminy (dalej: „Właściciele” lub „Mieszkańcy”).
W Projekcie wzięli udział Mieszkańcy, którzy złożyli w tym przedmiocie do Gminy odpowiedni wniosek (tj. Gmina nie zawierała z Mieszkańcami żadnych odrębnych umów, których przedmiotem byłoby usunięcie azbestu z posesji Mieszkańców).
Na proces usuwania azbestu składała się w szczególności rozbiórka (demontaż), transport i unieszkodliwianie (utylizacja) wyrobów zawierających azbest z nieruchomości na terenie Gminy. Gmina nabyła przedmiotowe usługi od wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się usuwaniem tego typu odpadów i posiadających przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia (dalej: „Wykonawcy”). Z tego tytułu, Gmina otrzymała od Wykonawców faktury VAT z wykazanym podatkiem naliczonym, z podaniem danych Gminy jako nabywcy.
Zgodnie z założeniami Gminy, Zadanie w większej części zostało sfinansowane z dotacji pochodzącej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (`(...)`) (dalej: „(`(...)`)”) oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej („(`(...)`)"). Gmina ze środków własnych poniosła 15% kosztów kwalifikowalnych Projektu oraz całość kosztów niekwalifikowanych. Natomiast Mieszkańcy w ogóle nie partycypowali w kosztach Zadania.
Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego
Gmina wskazuje, że w Zadaniu mogli wziąć udział wszyscy mieszkańcy Gminy, będący właścicielami nieruchomości, posiadający wyroby zawierające azbest, którzy złożyli w tym zakresie stosowny wniosek. Gmina nie określiła żadnych dodatkowych warunków, od których zależał udział w Zadaniu. Gmina wskazuje, że nie rozważała hipotetycznych alternatywnych scenariuszy, które mogłyby mieć miejsce w przypadku braku otrzymania dofinansowania. W konsekwencji, Gmina nie jest w stanie w sposób wiążący odpowiedzieć na pytanie, czy w razie nieotrzymania dofinansowania realizowałaby Projekt, a więc czy realizacja Projektu była bezpośrednio uzależniona od otrzymanego dofinansowania. We Wniosku Gmina opisała konkretną umowę o dofinansowanie i konkretny Projekt. W istocie nie sposób logicznie odpowiedzieć na pytanie, czy w przypadku nieuzyskania dofinansowania Gmina realizowałaby przedmiotowy Projekt, gdyż zdarzenie takie nie miało miejsca.
W przypadku braku otrzymania dofinansowania, Gmina musiałaby rozważyć, czy i w jaki sposób realizować przedmiotowy Projekt. W przypadku podjęcia decyzji o jego dalszej realizacji teoretycznie Gmina mogłaby zdecydować się na zaciągnięcie kredytu albo niezrealizowanie innych inwestycji, żeby pokryć wydatki na usuwanie wyrobów zawierających azbest. Gmina mogłaby również zrealizować swoje plany w tym zakresie w terminie późniejszym, wydłużyć okres ich realizacji albo zmienić zakres prac. Jednak – jak już Gmina wskazała powyżej – takie rozważania pozbawione są sensu, gdyż zdarzenie takie nie będzie mieć już miejsca (Gmina dofinansowanie już otrzymała).
W konsekwencji, w ocenie Gminy, nie można uznać, że realizacja Projektu była bezpośrednio uzależniona od otrzymanej dotacji, gdyż nawet w przypadku braku jej otrzymania, w hipotetycznych stanach faktycznych, Gmina mogłaby podjąć decyzję o realizacji Projektu. Nie ulega jednak wątpliwości, że uzyskanie dofinansowania na Projekt ułatwiło Gminie rozwiązanie kwestii związanych z jego finansowaniem, w ocenie Gminy można więc uznać, że pośrednio jego realizacja była uzależniona od otrzymanej dotacji.
Otrzymane dofinansowanie zostało przeznaczone wyłącznie na usuwanie azbestu z nieruchomości Mieszkańców.
Gmina informuje, że dofinansowanie nie mogło być przeznaczone na inny cel niż realizacja opisanego we Wniosku Zadania ani na ogólną działalność Gminy. Wynika z to z charakteru dofinansowania, które przekazywane jest Gminie w formie dotacji. Dotacje przeznaczane są na cele i zadania określone w umowach pomiędzy podmiotem dotującym a podmiotem dotowanym.
Gmina wskazuje, że wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona była wyłącznie od ilości zebranych materiałów zawierających azbest, która to ilość została ustalona na podstawie wniosków złożonych do Gminy przez Mieszkańców.
Dofinansowanie ustalone było w ten sposób, że pokryje, określoną w umowie o dofinansowanie, część kwoty kosztów kwalifikowalnych (tj. kosztów niezbędnych do realizacji Projektu), w szczególności kosztów demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest.
Jednocześnie, w umowie o dofinansowanie nie zostały wskazane ani konkretne nieruchomości, ani konkretni mieszkańcy (tj. nie wskazano budynków znajdujących się pod konkretnymi adresami czy na konkretnych działkach, czy też należących do konkretnych mieszkańców). Wskazana została natomiast konkretna ilość wyrobów zawierających azbest przeznaczonych do usunięcia. Konkretna wysokość kwoty dofinansowania uzależniona była zatem wyłącznie od całkowitego kosztu usunięcia wyrobów zawierających azbest z posesji Mieszkańców.
Gmina otrzymała już dofinansowanie i zrealizowała opisany we Wniosku Projekt. W istocie nie sposób więc logicznie odpowiedzieć na pytanie, czy w przypadku nieotrzymania dofinansowania, mieszkańcy musieliby wnieść jakikolwiek wkład własny, gdyż zdarzenie takie nie miało miejsca. Gmina wskazuje, że nie rozważała hipotetycznych alternatywnych scenariuszy, które mogłyby mieć miejsce w przypadku braku otrzymania dotacji. W konsekwencji, Gmina nie jest w stanie w sposób wiążący odpowiedzieć na pytanie, czy w razie nieotrzymania dotacji, Mieszkańcy musieliby wnosić jakiekolwiek opłaty. W alternatywnych stanach faktycznych mogłoby być tak, że Mieszkańcy wnieśliby wkład własny, ale równie dobrze mogłoby być tak, że nie zapłacili nic (gdyby Gmina zaciągnęła odpowiednio duży kredyt lub zrezygnowałaby z innych inwestycji).
Zgodnie z umową między Gminą a instytucją dofinansowującą, dotacja została udzielona Gminie po zrealizowaniu Projektu i spełnieniu warunków, które zostały zawarte w umowie. Tym samym w trakcie realizacji Projektu Gmina nie otrzymywała żadnych środków finansowych, a więc w konsekwencji nie była zobowiązana do ich rozliczania. Dotacja została udzielona Gminie dopiero po zrealizowaniu Zadania i spełnieniu warunków, które zostały zawarte w umowie między Gminą a instytucją dofinansowującą. W związku z powyższym, biorąc pod uwagę fakt, że warunkiem otrzymania dofinansowania było zrealizowanie Zadania, Gmina nie była zobowiązana do zwrotu otrzymanych środków pieniężnych, ponieważ w sytuacji, gdyby Gmina nie zrealizowała Zadania, wcale nie otrzymałaby dofinansowania.
Usługi nabyte w ramach realizacji Projektu wykorzystywane były do wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
1. Czy podstawę opodatkowania dla usług związanych z realizacją Zadania stanowią kwoty dotacji uzyskanych z (`(...)`) i (`(...)`), pomniejszone o kwotę VAT należnego?
2. Czy Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawców w ramach realizacji Zadania?
Uzasadnienie stanowiska Gminy
Uwagi ogólne
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Z kolei na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowość prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Art. 8 ust. 2a ustawy o VAT stanowi, że w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT przewiduje, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatników organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W niniejszej sprawie Gmina zrealizowała Projekt, w którym zobowiązała się do usunięcia azbestu z nieruchomości należących do Mieszkańców bez partycypacji finansowej z ich strony. Jednocześnie Gmina przyjęła i pozytywnie rozpatrzyła wnioski złożone przez Mieszkańców biorących udział w Projekcie, co oznacza zdaniem Gminy, że de facto zawarła ona z Mieszkańcami umowy cywilnoprawne. Faktury VAT wystawione przez Wykonawców Gmina opłaciła z dotacji, a częściowo - ze środków własnych.
W konsekwencji należy stwierdzić, że Gmina nabyła usługi związane z usunięciem i unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest od Wykonawców, działając przy tym w imieniu własnym, lecz na rzecz osób trzecich, a zatem, w świetle art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, należy ją uznać za podmiot świadczący te usługi.
Ad 1
Wpływ dotacji na cenę
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
W świetle przytoczonego powyżej art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawę opodatkowania zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Podobnie wskazuje art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. 347 s. 1 ze zm.; dalej: „Dyrektywa VAT”), zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.
W konsekwencji, decydujący dla opodatkowania dotacji podatkiem VAT powinien być element bezwzględnego i bezpośredniego związku dotacji z ceną jednostkową towaru lub usługi (możliwość alokacji dotacji do ceny towaru lub usługi).
Jeżeli zatem sposób kalkulacji dotacji związany jest nawet z ceną jednostkową towaru lub usługi, ale jedynie pośrednio (tylko w sensie ekonomicznym) albo kalkulacja dotacji oderwana jest całkowicie od ceny towaru czy usługi świadczonej przez podatnika, dotacja (dopłata) taka nie podlega opodatkowaniu.
W przedmiotowej sytuacji można mówić o bezpośrednim związku dotacji z ceną świadczenia zrealizowanego na rzecz Mieszkańców. Uzyskanie przez Gminę dotacji ma ten skutek, że usługa mająca co do zasady charakter odpłatny (Wykonawcy uzyskali wynagrodzenie za wykonane świadczenie) wykonana została na rzecz jej ostatecznych beneficjentów, tj. Mieszkańców, nieodpłatnie. I choć w sensie ekonomicznym dotacje mają charakter kosztowy (służą pokryciu kosztów nabycia usługi od Wykonawców), to w ocenie Gminy mają one bezpośredni związek z ceną usługi, jaką zobowiązani byliby ponieść jej beneficjenci.
Ponadto należy wskazać, że jeśli na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy o VAT w podstawie opodatkowania należy uwzględnić m.in. dotacje pozwalające na obniżenie ceny świadczonych usług, to tym bardziej należy w niej uwzględnić dotacje umożliwiające świadczenie tych usług nieodpłatnie. Skoro więc, w realiach niniejszej sprawy, ostateczni odbiorcy nie musieli, z uwagi na przyznanie Gminie dotacji, płacić za wykonanie usługi, to należy stwierdzić, że dotacje powinny zostać uwzględnione w podstawie opodatkowania i tym samym zostać rozliczone dla celów VAT.
Jednocześnie podstawa opodatkowania powinna zostać pomniejszona - zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy o VAT - o kwotę podatku. W efekcie, podstawę opodatkowania dla świadczonych przez Gminę usług stanowi kwota dotacji otrzymanych z (`(...)`) i (`(...)`) pomniejszona o kwotę VAT należnego (tzw. kwotę dotacji należy uznać za wartość brutto i tym samym skalkulować wartość VAT tzw. metodą „w stu”). Jednocześnie, w ocenie Gminy do podstawy opodatkowania nie należy zaliczać kwoty wkładu własnego Wnioskodawcy.
Stanowisko organów podatkowych w analogicznych stanach faktycznych
Zaprezentowane stanowisko potwierdzają wydawane w ostatnich miesiącach liczne interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: „DKIS”), przykładowo interpretacje indywidualne:
· z 15 września 2021 r. o sygn.: 0112-KDIL3.4012.312.2021.1.MC: „Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że dofinansowanie (dotację), którą Gmina otrzyma na realizację zadania polegającego na demontażu, zabezpieczeniu, zbieraniu, transporcie oraz unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, wspólnot mieszkaniowych oraz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą należy uznać za otrzymane od osoby trzeciej środki (dotacje) mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Gminę usług. Należy bowiem zauważyć, że otrzymane przez Gminę środki nie zostaną przeznaczone na ogólną działalność Gminy, tylko na określone działanie, tj. na realizację zadania w zakresie demontażu, zabezpieczenia, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych. Przedmiotowa dotacja będzie miała zatem charakter cenotwórczy, który będzie wynikał z jej wpływu na cenę jaką będzie zobowiązany zapłacić za przedmiotową usługę uczestnik projektu. W konsekwencji, otrzymane przez Gminę dofinansowanie na realizację zadania w zakresie demontażu, zabezpieczenia, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, należy wliczyć do podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy, które tym samym będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”;
· z 24 sierpnia 2021 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.369.2021.3.KK: „Przedmiotowa dotacja nie może więc zostać uznana za dotację kosztową przeznaczoną na ogólną działalność Gminy, jej celem bowiem nie jest dotowanie całej działalności Gminy, ale konkretnych czynności wykonywanych w ramach ww. zadania. Jak wynika z wniosku, mieszkańcy nie będą dokonywać żadnych płatności na rzecz Gminy z tytułu realizacji zadania. Skoro więc ostateczny odbiorca usługi nie musi za tę usługę płacić z powodu przyznanego dofinansowania, to stwierdzić należy, że dofinansowanie to bezpośrednio wpływa na cenę świadczonej usługi, gdyż pozwala usługobiorcy korzystać z niej za darmo. (`(...)`) W konsekwencji, dotacja, która jest bezpośrednio związana z ceną demontażu pokryć dachowych, transportem oraz unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest, stanowi podstawę opodatkowania w myśl art. 29a ust. 1 ustawy z uwzględnieniem art. 29a ust. 6 ustawy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy”.
Interpretacje potwierdzają również, że podstawy opodatkowania nie stanowi kwota wkładu własnego Gminy (zob. np. interpretacja indywidualna DKIS z 6 grudnia 2018 r. o sygn. 0113‑KDIPT1-2.4012.719.2018.2.IR oraz z 23 października 2018 r. o sygn. 0114‑KDIP4.4012.467.2018.1.AKO).
Podsumowując, podstawę opodatkowania dla usług związanych z realizacją Projektu stanowią zdaniem Gminy kwoty dotacji uzyskane z (`(...)`)i (`(...)`), pomniejszone o kwotę podatku należnego.
Ad 2
Prawo do odliczenia VAT
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.
Z treści powyższej regulacji wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom VAT w sytuacji, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:
· zostały nabyte przez podatnika tego podatku,
· pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi, a także,
· czy w przedmiotowej sytuacji nie występują przesłanki negatywne uregulowane w art. 88 ustawy o VAT oraz ograniczenia prawa do odliczenia z art. 90 i 91 tejże ustawy.
Jak już zostało wskazane powyżej, w związku z realizacją Zadania Gmina wykonała na rzecz Mieszkańców usługi polegające na usuwaniu i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest, które to usługi stanowią, zdaniem Gminy, usługi opodatkowane VAT.
W konsekwencji, Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawców w ramach realizacji Zadania. Powyższe wynika z faktu, że w niniejszym wypadku spełnione są - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT, a usługi nabyte od Wykonawców zostały wykorzystane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.
Stanowisko organów podatkowych w analogicznych stanach faktycznych
Co istotne, pogląd ten znajduje również aprobatę w licznych interpretacjach wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w podobnych sprawach, m.in. w interpretacji indywidualnej:
· z 15 września 2021 r. o sygn. 0112-KDIL3.4012.312.2021.1.MC: „w analizowanej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. Powyższe wynika z faktu, że nabywane przez Gminę usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, tj. odpłatnego świadczenia usług w zakresie demontażu, zabezpieczenia, zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest z nieruchomości stanowiących własność osób fizycznych, a także Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Prawo to będzie przysługiwało, pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy.”;
· z 24 sierpnia 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.369.2021.3.KK: „Zatem Gmina, będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług ma prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących poniesione w ramach projektu pn. „`(...)`” wydatki związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. demontażem pokryć dachowych wykonanych z elementów zawierających azbest, transportem zdemontowanych pokryć na składowisko, usunięciem i wywozem azbestu zgromadzonego na posesjach i zdeponowaniem go na odpowiednio przygotowanych składowiskach. Przy czym prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy. Podsumowując, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają działania polegające na demontażu, transporcie i unieszkodliwianiu wyrobów zawierających azbest i w konsekwencji Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących te czynności”.
Podsumowując, Gminie przysługuje prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od wydatków na Projekt.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ww. ustawy,
przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy,
przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy,
w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.
Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.
Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.
W świetle art. 15 ust. 1 ustawy,
podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy,
działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W myśl art. 15 ust. 6 ustawy,
nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.),
gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym,
do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
W myśl z art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym,
zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, a także sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.
Obowiązki gminy w zakresie gospodarki odpadami jako zadania własnego gminy reguluje ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2021 r. poz. 888 ze zm.).
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności: obejmują wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2021 r. poz. 779 ze zm.)
przez odpady komunalne rozumie się odpady powstające w gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych, w szczególności niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i odpady selektywnie zebrane:
a) z gospodarstw domowych, w tym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie i akumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble, oraz
b) ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów z gospodarstw domowych
- przy czym odpady komunalne nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz z oczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane przetwarzaniu odpadów, ale przetwarzanie to nie zmieniło w sposób znaczący ich właściwości.
Azbest (pył i włókna) został wymieniony w poz. 25 załącznika nr 4 do ww. ustawy o odpadach, w którym skatalogowane zostały „składniki, które mogą powodować, że odpady są odpadami niebezpiecznymi”. Z zacytowanych powyżej regulacji wynika w sposób jednoznaczny, że odpady zawierające azbest nie mogą zostać uznane za odpady komunalne, ponieważ zostały zakwalifikowane do odpadów niebezpiecznych. Powyższe powoduje, że jako takie podlegają odrębnemu reżimowi związanemu z ich usuwaniem, który w odniesieniu do nieruchomości prywatnych nie należy do obowiązków Gminy.
Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy,
podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z powołanego powyżej art. 29a ustawy wynika, że podstawą opodatkowania jest wszystko to, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną nie tylko od nabywcy, usługobiorcy, ale również od osoby trzeciej z tytułu dostawy towaru lub wykonania usługi. Ponadto regulacja ta wskazuje, że w sytuacji gdy podatnik, w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, otrzymuje dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, to tego rodzaju dofinansowanie stanowi obok ceny, uzupełniający element podstawy opodatkowania z tytułu danej dostawy lub świadczenia.
Kryterium uznania dotacji za stanowiącą podstawę opodatkowania jest zatem stwierdzenie, że dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje nie dające się powiązać konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią podstawy opodatkowania w rozumieniu przepisu art. 29a ust. 1 ustawy.
Włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi.
Nie jest więc podstawą opodatkowania ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzymuje dofinansowanie, które jest związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taką należy zaliczyć do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje (subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze) są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.
Istotnym zatem dla wykładni art. 29a ust. 1 ustawy o VAT jest wyjaśnienie pojęcia „subwencja bezpośrednio związana z ceną”.
W tym kontekście istotne znaczenie ma orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W szczególności wyroki w sprawach C-184/00 (Office des produits wallons ASBL v. Belgian State) oraz C-353/00 (Keeping Newcastle Warm Ltd. v. Commisioners of Customs and Excise, w skrócie KNW).
W wyroku w sprawie C-184/00 TSUE stwierdził, że sam fakt, że dofinansowanie wpływa na ostateczną cenę świadczenia, nie ma znaczenia dla uznania, czy powinno ono zwiększać podstawę opodatkowania VAT. W praktyce bowiem prawie zawsze dofinansowanie działalności podatnika wpływa w jakiś w sposób na poziom stosowanych przez niego cen. Elementem istotnym, wpływającym na ewentualne włączenie dofinansowania do podstawy opodatkowania jest natomiast stwierdzenie, czy dotacje są przekazywane w celu dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług. Ponadto Trybunał stwierdził, że sformułowanie – dotacje bezpośrednio związane z ceną – należy interpretować w taki sposób, aby dotyczyło ono jedynie dotacji odpowiadających całości lub części wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, które wypłacane są sprzedawcy lub dostawcy przez stronę trzecią.
Z kolei w wyroku w sprawie C-353/00 Trybunał wyraził pogląd, że niezależnie od tego, czy dofinansowanie spełnia warunek bezpośredniego związku z ceną, czy też nie spełnia takiego warunku, zwiększać będzie podstawę opodatkowania, jeśli osoba trzecia (także organ władzy publicznej) wpłaca pewną kwotę pieniędzy na poczet usług świadczonych na rzecz osoby fizycznej. Orzeczenie to dotyczyło dopłat wypłacanych firmie zajmującej się usługami związanymi z doradztwem w dziedzinie energetyki.
Związek dotacji z ceną nie został szczegółowo przeanalizowany w tym wyroku. Szersze uwagi na ten temat znalazły się natomiast w opinii rzecznika generalnego oraz pisemnym stanowisku rządu Wielkiej Brytanii, które zaaprobował Trybunał. Jak wskazuje rzecznik, dotacje mogą mieć różną formę i charakter. Zwykle przez dotacje (subwencje) rozumie się sumy wypłacane danemu podmiotowi z funduszy publicznych w interesie ogólnym. W praktyce dotacje mogą mieć postać dopłat ogólnych do działalności przedsiębiorstwa (i wówczas nie podlegają opodatkowaniu) albo też stanowić subsydia do konkretnych dostaw lub usług, umożliwiając nabycie ich ostatecznemu odbiorcy po niższej cenie (lub w ogóle bez odpłatności z jego strony). W tym ostatnim przypadku podlegają podatkowi VAT. Tego rodzaju dotacje występowały w przypadku KNW. Istniał bezpośredni związek pomiędzy usługami podatnika a otrzymywanymi dotacjami (dotacje były korelatem usług i wypłacano je tylko w razie ich świadczenia; również kwotowo zależały od liczby usług). Wpływ na cenę również był oczywisty: ostateczny odbiorca nie musiał płacić za usługę właśnie z powodu pokrycia jej dotacją. Mimo, że dotacje oczywiście wpływały na działalność przedsiębiorstwa i w sensie ekonomicznym pokrywały część kosztów jego funkcjonowania, przede wszystkim były one związane z ceną. Dlatego też nie można było ich traktować jako pozostających poza podatkiem VAT.
Jeżeli otrzymana dotacja jest w sposób zindywidualizowany i policzalny związana z ceną danego świadczenia (tj. świadczenie dzięki dotacji ma cenę niższą o konkretną kwotę lub świadczeniobiorca otrzymuje je za darmo), taka dotacja podlega VAT. Jeżeli natomiast związek tego rodzaju nie występuje i równocześnie dotacja nie jest elementem wynagrodzenia związanego z danymi dostawami towarów lub usług, wówczas można – i należy – potraktować ją jako płatność niepodlegającą podatkowi VAT.
Należy zwrócić uwagę, że z art. 29a ust. 1 ustawy wynika, że nie ma znaczenia od kogo dostawca towaru lub świadczący usługę otrzymuje zapłatę – czy od nabywcy czy od osoby trzeciej, ważne jest aby było to wynagrodzenie za dane konkretne świadczenie lub za konkretną dostawę.
Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. W ramach wykonywania zadań własnych, Gmina zrealizowała zadanie w ramach programu usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy. Zgodnie z założeniami, realizacja Projektu w zakresie rzeczowym i finansowym zakończyła się w październiku 2021 r. Zadanie zostało zrealizowane wyłącznie na posesjach mieszkańców Gminy. W Projekcie wzięli udział Mieszkańcy, którzy złożyli w tym przedmiocie do Gminy odpowiedni wniosek (tj. Gmina nie zawierała z Mieszkańcami żadnych odrębnych umów, których przedmiotem byłoby usunięcie azbestu z posesji Mieszkańców). Na proces usuwania azbestu składała się w szczególności rozbiórka, transport i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest z nieruchomości na terenie Gminy. Gmina nabyła przedmiotowe usługi od wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się usuwaniem tego typu odpadów i posiadających przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia. Z tego tytułu, Gmina otrzymała od Wykonawców faktury VAT z wykazanym podatkiem naliczonym, z podaniem danych Gminy jako nabywcy.
Zadanie w większej części zostało sfinansowane z dotacji pochodzącej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w (`(...)`) (`(...)`) oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (`(...)`). Gmina ze środków własnych poniosła 15% kosztów kwalifikowalnych Projektu oraz całość kosztów niekwalifikowanych. Natomiast Mieszkańcy w ogóle nie partycypowali w kosztach Zadania. W Zadaniu mogli wziąć udział wszyscy mieszkańcy Gminy, będący właścicielami nieruchomości, posiadający wyroby zawierające azbest, który złożyli w tym zakresie stosowny wniosek. Gmina nie określiła żadnych dodatkowych warunków, od których zależał udział w Zadaniu.
Otrzymane dofinansowanie zostało przeznaczone wyłącznie na usuwanie azbestu z nieruchomości Mieszkańców. Dofinansowanie nie mogło być przeznaczone na inny cel niż realizacja opisanego Zadania ani na ogólną działalność Gminy. Wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona była wyłącznie od ilości zebranych materiałów zawierających azbest, która to ilość została ustalona na podstawie wniosków złożonych do Gminy przez Mieszkańców. Dofinansowanie ustalone było w ten sposób, że pokryje, określoną w umowie o dofinansowanie, część kwoty kosztów kwalifikowalnych (tj. kosztów niezbędnych do realizacji Projektu), w szczególności kosztów demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest. Jednocześnie, w umowie o dofinansowanie nie zostały wskazane ani konkretne nieruchomości, ani konkretni mieszkańcy. Wskazana została natomiast konkretna ilość wyrobów zawierających azbest przeznaczonych do usunięcia. Konkretna wysokość kwoty dofinansowania uzależniona była zatem wyłącznie od całkowitego kosztu usunięcia wyrobów zawierających azbest z posesji Mieszkańców. Dotacja została udzielona Gminie po zrealizowaniu Projektu i spełnieniu warunków, które zostały zawarte w umowie. W trakcie realizacji Projektu Gmina nie otrzymywała żadnych środków finansowych, a więc w konsekwencji nie była zobowiązana do ich rozliczania.
W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą określenia podstawy opodatkowania dla usług związanych z realizacją Zadania.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. odpłatnym świadczeniem usług przez Gminę na rzecz jej mieszkańców, będących właścicielami nieruchomości na których wykonane zostały prace polegające na usuwaniu wyrobów zawierających azbest), a nie z realizacją zadań własnych przez Gminę w charakterze organu władzy publicznej. Gmina nabyła przedmiotowe usługi od wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się usuwaniem tego typu odpadów i posiadających przewidziane przepisami prawa stosowne uprawnienia. Z tego tytułu, Gmina otrzymała od Wykonawców faktury VAT z wykazanym podatkiem należnym. Gmina zawierając umowę z Wykonawcami na świadczenie ww. usługi, weszła w rolę podmiotu świadczącego usługę stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy. W Projekcie wzięli udział Mieszkańcy, którzy złożyli w tym przedmiocie do Gminy odpowiedni wniosek. Gmina nie zawierała z Mieszkańcami żadnych odrębnych umów, których przedmiotem byłoby usunięcie azbestu z posesji Mieszkańców.
Jak wskazali Państwo w opisie sprawy, otrzymane dofinansowanie zostało przeznaczone wyłącznie na usuwanie azbestu z nieruchomości Mieszkańców. Wysokość otrzymanego dofinansowania uzależniona była wyłącznie od ilości zebranych materiałów zawierających azbest, która to ilość została ustalona na podstawie wniosków złożonych do Gminy przez Mieszkańców. Dofinansowanie ustalone było w ten sposób, że pokryje, określoną w umowie o dofinansowanie, część kwoty kosztów kwalifikowalnych (tj. kosztów niezbędnych do realizacji Projektu), w szczególności kosztów demontażu, zbierania, transportu oraz unieszkodliwienia odpadów zawierających azbest. Konkretna wysokość kwoty dofinansowania uzależniona była wyłącznie od całkowitego kosztu usunięcia wyrobów zawierających azbest z posesji Mieszkańców. Dotacja została udzielona Gminie po zrealizowaniu Projektu i spełnieniu warunków, które zostały zawarte w umowie. W trakcie realizacji Projektu Gmina nie otrzymywała żadnych środków finansowych, a więc w konsekwencji nie była zobowiązana do ich rozliczania.
Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz przepisy prawa mające zastosowanie w sprawie uznać należy, że uzyskane dofinansowanie nie może zostać uznane za dofinansowanie przeznaczone na ogólną działalność Gminy, jego celem bowiem nie jest dotowanie całej działalności Gminy, ale konkretnych czynności wykonywanych w ramach opisanego Zadania. Jak wynika z opisu sprawy, dofinansowanie nie mogło być przeznaczone na inny cel niż realizacja opisanego we wniosku Zadania ani na ogólną działalność Gminy. W konsekwencji, środki te należy uznać za wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez Gminę na rzecz Mieszkańców, usług o których mowa we wniosku, uiszczone przez podmioty dokonujące dofinansowania. Jak wynika z wniosku, Mieszkańcy w ogóle nie partycypowali w kosztach Zadania. Skoro więc ostateczny odbiorca usługi nie musiał za tę usługę płacić z powodu przyznanego dofinansowania, to stwierdzić należy, że dofinansowanie to bezpośrednio wpłynęło na cenę świadczonej usługi, gdyż pozwoliło usługobiorcy korzystać z niej za darmo.
Tym samym, dotacje związane z usunięciem wyrobów zawierających azbest z nieruchomości znajdujących się na terenie Gminy, należy uznać za otrzymane od osoby trzeciej środki (dotacje) mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych przez Państwa usług.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że świadczenia polegające na realizacji Zadania polegającego na usunięciu wyrobów zawierających azbest, stanowiły odpłatne świadczenia usług, które – zgodnie z przywołanym art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Gmina, w związku z ww. czynnościami wystąpiła w charakterze podatnika tego podatku.
W konsekwencji wskazać należy, że dofinansowanie przyznane Gminie pochodzące z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na realizację Zadania w ramach programu usuwania wyrobów zawierających azbest z nieruchomości Mieszkańców na terenie Gminy, w zakresie w jakim miało bezpośredni wpływ na cenę usług świadczonych na rzecz Mieszkańców, stanowi podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 w zw. z art. 29a ust. 6 ustawy, a tym samym stanowiło wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
W odniesieniu natomiast do włączenia do podstawy opodatkowania wkładu własnego Gminy na realizację przedmiotowego Zadania zauważyć należy, że stosownie do ww. art. 29a ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawę opodatkowania podatkiem VAT stanowią więc kwoty, które usługodawca lub dostawca otrzymał lub ma otrzymać, pomniejszone o kwotę podatku należnego.
Ponadto zgodnie z cytowanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.
Regulowanie przez Państwa zobowiązań związanych z realizacją opisanego we wniosku Zadania polegającego na usunięciu azbestu, ze środków własnych Gminy, nie wypełnia dyspozycji ww. art. 5 ustawy o VAT. W tej sytuacji nie dochodzi bowiem po stronie Gminy do odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług. Tym samym wkład własny Gminy w realizację ww. zadania nie będzie stanowił po Państwa stronie podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Reasumując, podstawą opodatkowania dla usług polegających na usuwaniu azbestu świadczonych przez Gminę na rzecz Mieszkańców w ramach realizowanego Zadania są środki mające bezpośredni wpływ na cenę świadczonych na rzecz Mieszkańców usług, otrzymane przez Gminę od podmiotów trzecich, tj. (`(...)`) oraz (`(...)`), na realizację ww. Zadania, pomniejszone o kwotę podatku należnego. Kwota podatku należnego powinna być wyliczona metodą „w stu”, traktując dotację jako kwotę brutto, tj. kwotę zawierającą podatek należny. Natomiast wkład własny Gminy nie stanowi podstawy opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą również prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur VAT otrzymanych od Wykonawców w ramach realizacji Zadania.
Odnosząc się do powyższej kwestii należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy,
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.
Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT lub/i niepodlegających temu podatkowi.
Jak już wcześniej wskazano, Gmina będzie uznana za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jej zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jej zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.
Mając zatem na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie, w jakiej ponoszone wydatki na usługi, związane są z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług – jest spełniony podstawowy warunek uprawniający do odliczenia podatku od towarów i usług.
Zatem Gmina, będąca czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, będzie miała prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach Zadania polegającego na usunięciu wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy, które są związane z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług, tj. usunięcie wyrobów zawierających azbest z nieruchomości Mieszkańców Gminy. Przy czym prawo to przysługuje, o ile nie wystąpiły przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy.
Podsumowując przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT z faktur VAT otrzymywanych od Wykonawców w ramach realizacji Zadania.
Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili