Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

27 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania podatkiem od towarów i usług kwoty objętej porozumieniem i prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez zleceniodawcę. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, działającą w sektorze turystyki („Wnioskodawca” lub „Spółka”). Spółka prowadzi platformę do rezerwacji noclegów hotelowych. Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od osób prawnych i posiada nieograniczony obowiązek podatkowy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Spółka w dniu 26 kwietnia 2019 r. zawarła umowę o świadczenie usług („Umowa”), w ramach której Zleceniobiorca w ramach prowadzonej przez siebie jednoosobowej działalności gospodarczej zobowiązał się do świadczenia na rzecz Wnioskodawcy usług polegających na konsultingu, mentoringu oraz coachingu pracowników i współpracowników Wnioskodawcy, jak również prowadzeniu badań oraz przygotowywaniu i przekazywaniu analiz, których szczegółowy zakres określony został w Umowie. Umowa została zmieniona aneksem z dnia 1 czerwca 2021 r., który modyfikował wysokość wynagrodzenia oraz wysokość premii uznaniowej.

Ostatecznie z tytułu realizacji Umowy, Zleceniobiorcy przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 51.200 złotych netto miesięcznie. Ponadto z tytułu wykonywania Umowy, Zleceniobiorcy przysługiwało prawo do premii uznaniowej, wypłacanej po zakończeniu każdego kwartału kalendarzowego. Wysokość premii uzależniona była od realizacji przez Zleceniobiorcę celów określonych na dany kwartał przez Wnioskodawcę. Podstawą premii była:

1. do 1 czerwca 2021 r. kwota stanowiąca 305% wynagrodzenia Zleceniobiorcy za dany kwartał,

2. od 1 czerwca 2021 r. kwota stanowiąca 35% wynagrodzenia Zleceniobiorcy za dany kwartał.

Premia miała być przyznawana w wysokości takiego procentu podstawy, w jakim Zleceniobiorca zrealizuje wyznaczone cele - w przypadku przekroczenia przez Zleceniobiorcę wyznaczonego celu, premia mogła ulec proporcjonalnemu zwiększeniu, maksymalnie do kwoty 150% podstawy premii.

Zleceniobiorca nie pobierał premii uznaniowej za poszczególne kwartały 2021 r., gdyż Strony ustaliły zgodnie, iż premia należna za poszczególne kwartały 2021 r. zgodnie z Umową zostanie faktycznie rozliczona w ten sposób, że sumy należnej premii za poszczególne kwartały zostaną zsumowane za cały rok 2021 i rozliczone oraz wypłacone na koniec roku 2021. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Każda ze stron mogła wypowiedzieć Umowę z zachowaniem 4-miesięcznego wypowiedzenia. Okres ten mógł ulec skróceniu na podstawie odrębnego porozumienia Stron, przy czym zachowane zostać miało wtedy prawo do 4-miesięcznego wynagrodzenia Zleceniobiorcy.

Zleceniobiorca był jednocześnie członkiem zarządu Spółki.

Strony zdecydowały o rozwiązaniu umowy o świadczenie usług i zawarły 10 grudnia 2021 r. porozumienie o jej rozwiązaniu z dniem 31 grudnia 2021 r. („Porozumienie”). Z uwagi na rozwiązanie Umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia Spółka zapłaciła Zleceniobiorcy kwotę 460.800 złotych netto. Strony postanowiły, że zawarcie przedmiotowego porozumienia wyczerpało wszelkie roszczenia Zleceniobiorcy związane z Umową. Zleceniobiorca zrzekł się wszelkich roszczeń związanych z wykonywaniem lub rozwiązaniem Umowy.

Na kwotę objętą porozumieniem składają się:

1. Wynagrodzenie Zleceniobiorcy za 4-miesięczny okres wypowiedzenia - 51.200,00 zł miesięcznie, czyli łącznie 204.800,00 złotych,

2. Premia uznaniowa obliczona proporcjonalnie do 4-miesięcznego okresu wypowiedzenia - 71.680,00 złotych,

3. Premia uznaniowa za 2021 r. - 184.800,00 złotych.

Łącznie więc powyższe kwoty wyniosły 461.280,00 złotych.

Zleceniobiorca wystawił fakturę Spółce z tytułu kwot objętych Porozumieniem zaokrąglając ją w dół i ostatecznie na kwotę 460.000 złotych netto oraz 105.800 złotych tytułem podatku od towarów i usług (przy stawce 23%). Łączna kwota do zapłaty z tytułu przedmiotowej faktury wyniosła 565.800,00 złotych brutto.

Trzeba podkreślić, że z punktu widzenia Wnioskodawcy wcześniejsze rozwiązanie Umowy podyktowane było znacznym pogorszeniem się koniunktury gospodarczej w sektorze turystyki, w którym działa Wnioskodawca, w związku z epidemią COVID-19, co wymusiło potrzebę znacznego ograniczenia kosztów jego bieżącej działalności. W tej sytuacji Spółka uznała, że rozwiązaniem dużo korzystniejszym ekonomicznie od ponoszenia kosztów wynagrodzenia Zleceniobiorcy przez kolejne miesiące będzie natychmiastowe rozwiązanie Umowy i zapłata Zleceniobiorcy z tego tytułu wynagrodzenia za okres wypowiedzenia oraz należnych premii i nagrody rocznej. Wcześniejsze rozwiązanie Umowy i zapłata określonej kwoty były więc poprzedzone analizą ekonomiczną, która wykazała, że taki sposób postępowania Wnioskodawcy będzie gospodarczo racjonalny.

Takie postępowanie pozwoli Spółce na przeznaczenie zaoszczędzonych w ten sposób środków na finansowanie jej funkcjonowania w okresie pogorszenia koniunktury gospodarczej i tym samym umożliwi wznowienie uzyskiwania przychodów lub ich zwiększenie, gdy ta koniunktura się poprawi. Gdyby takie działanie nie zostało podjęte i Spółka musiałaby ponieść koszty wynikające z Umowy w ich pełnej wysokości (choć rozłożone w czasie), nie można wykluczyć, że doprowadziłoby to do trwałego zaprzestania przez nią prowadzenia działalności z powodu niewypłacalności.

Wnioskodawca wskazuje, że wynagrodzenie zostało przez niego faktycznie zapłacone na rzecz Zleceniobiorcy przed wniesieniem niniejszego wniosku oraz udokumentowane fakturą VAT (podatek od towarów i usług) wystawioną przez Zleceniobiorcę.

Zleceniobiorca oraz Zleceniodawca są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Pytanie (numeracja zgodna z przedstawioną we wniosku)

2. Czy kwota objęta Porozumieniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym Wnioskodawca jest uprawniony do pomniejszenia należnego podatku od towarów i usług o podatek wykazany na fakturze VAT wystawionej przez Zleceniobiorcę?

Państwa stanowisko w sprawie

W ocenie Wnioskodawcy:

2. kwota objęta Porozumieniem podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w związku z czym Wnioskodawca jest uprawniony do pomniejszenia należnego podatku od towarów i usług o podatek wykazany na fakturze VAT wystawionej przez Zleceniobiorcę. W ocenie Wnioskodawcy pozostałe warunki o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT są spełnione oraz nie zachodzą wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy o VAT.

Uzasadnienie prawne

Ad. 2) Z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2014 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm., dalej „ustawa o VAT”) wynika, że opodatkowane podatkiem VAT są co do zasady, odpłatna dostawa towaru na terytorium kraju oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy o VAT - przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (`(...)`).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy o VAT nie określają konkretnej postaci wynagrodzenia.

Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Muszą być zatem spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie - jako usługa - podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega więc opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia „odpłatności” była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w sprawach C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, że o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę, wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższych rozważań, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). W świetle art. 353 § 2 ww. ustawy, świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu.

Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Ustosunkowując się do powyższego należy zauważyć, że jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „zadośćuczynieniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron - takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę.

Jak już wskazano, dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z art. 750 Kodeksu cywilnego wynika, że do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Ustalanie statusu należnej kwoty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas jej otrzymanie nie ma wpływu na podatek od towarów i usług.

W kontekście przedmiotowego zagadnienia należy wskazać na orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lutego 2014 r., sygn. akt I FSK 1664/12, rozstrzygające na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowanie należności za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu. W orzeczeniu tym NSA powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 lipca 2012 r., sygn. akt III CZP 39/12, cytując: „kara umowna jest związana z odpowiedzialnością odszkodowawczą za szkodę spowodowaną niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania niepieniężnego (poszczególnymi przejawami nienależytego wykonania zobowiązania). Odstąpienie od umowy nie jest ani nienależytym wykonaniem zobowiązania, ani niewykonaniem zobowiązania, lecz wykonaniem przez jedną ze stron stosunku obligacyjnego uprawnienia prawnokształtującego, realizowanego na podstawie postanowienia zawartego w umowie wzajemnej (art. 395 § 1 i art. 492 k.c.) albo wynikającego z przepisów ustawy”. Ponadto wskazał, że tego rodzaju wypłaty płyną z tego samego źródła - umowy najmu. Podsumowując Sąd stwierdził, że jeżeli czynność najmu podlega opodatkowaniu, to kwota, co do której strony się umówiły w umowie, również podlega opodatkowaniu.

Rozstrzygając o kwestii odszkodowania, warto jeszcze raz odwołać się do rozważań zawartych w przywołanej uchwale Sądu Najwyższego sygn. akt III CZP 39/12. Na uwagę zasługują wywody natury ogólnej dotyczące możliwości powstania szkody w wyniku samego rozwiązania umowy. Kwintesencja stanowiska Sądu sprowadza się do tego, że kara umowna, stanowiąca surogat odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, musi wiązać się z powstałą szkodą, a samo odstąpienie od umowy obowiązku zapłaty odszkodowania nie rodzi.

Ponadto należy zwrócić uwagę, że kwestia odszkodowania stanowiącego rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy była przedmiotem analizy Trybunału Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 15 grudnia 1993 r w sprawie Lubbock Fine & Co. przeciwko Commissioners of Customs and Excise (C-63/92). W orzeczeniu tym Trybunał nie uznał za prawidłowe zastosowania innych zasad opodatkowania VAT dla „wynagrodzenia należnego jednej stronie od drugiej w związku z rezygnacją z najmu” niż dla czynszu opłacanego w ramach umowy najmu nieruchomości. Z rozstrzygnięcia Trybunału wynika zatem, że odszkodowanie stanowiące rekompensatę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez wynajmującego stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Ustalanie statusu należnego wynagrodzenia, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać więc w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony Zleceniobiorcy, wówczas kwota otrzymanego odszkodowania nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Mając na uwadze powyższe, analiza przedstawionego stanu faktycznego, treści przywołanych przepisów prawa oraz stanowiska prezentowanego w orzecznictwie prowadzi do stwierdzenia, że wypłacone Zleceniobiorcy świadczenie pieniężne należne z tytułu przedterminowego rozwiązania (wypowiedzenia) przez Wnioskodawcę Umowy, stanowi płatność wynikającą z łączącego strony stosunku prawnego.

Zważywszy, że w świetle przedstawionych wyżej rozważań na świadczenie może składać się zachowanie polegające także na zaniechaniu, to nie ulega wątpliwości, że Zleceniobiorca decydując się na zaniechanie świadczenia usług na podstawie Umowy w zamian za wynagrodzenie - kwotę pieniężną wypłaconą w oparciu o zawarte Porozumienie, winno ono zostać uznane za usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Zaniechanie świadczenia usług przez Zleceniobiorcę przynosi wymierne korzyści Wnioskodawcy.

Strony w umowie o świadczenie usług przewidziały możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia Umowy z jednoczesnym zachowaniem przez Zleceniobiorcę prawa do wynagrodzenia za cały okres wypowiedzenia. W tak przedstawionych okolicznościach – w ocenie Wnioskodawcy - spełniona została przesłanka istnienia związku pomiędzy ww. świadczeniem pieniężnym, a otrzymanym przez Spółkę świadczeniem wzajemnym w postaci zgody Zleceniobiorcy na rozwiązanie Umowy oraz powstrzymaniem się przez niego od kwestionowania wypowiedzenia i świadczenia dalszych usług. Podkreślić należy również, iż prawo do części wynagrodzenia objętej porozumieniem, tj. premii kwartalnych za 2021 r., Zleceniobiorca nabył przed rozwiązaniem Umowy i nie jest to związane z samym faktem rozwiązania Umowy.

Mając na uwadze powyższe kwestie, w ocenie Wnioskodawcy uzasadnione jest stanowisko, iż wynagrodzenie objęte Porozumieniem jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a Spółka jest uprawniona do pomniejszenia należnego podatku od towarów i usług o podatek wykazany na fakturze VAT wystawionej przez Zleceniobiorcę.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak było opisywane wyżej usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Dla przykładu wskazać należy, iż w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że kwota uiszczana wynajmującemu przez najemcę za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu stanowi wynagrodzenie za świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u. i z tego względu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i podlega odliczeniu jako podatek naliczony (vide: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 marca 2018 r. I FSK 794/16).

Wnioskodawca nabył zatem od Zleceniobiorcy odpłatną usługę opodatkowaną VAT.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest również akceptowane przez organy podatkowe, przykładowo w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 czerwca 2015 r., sygn. akt IBPP2/4512-302/15/ICz, DIS uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, który to podjął decyzję o zakończeniu współpracy z kontrahentem i wynajęciu pomieszczeń innemu podmiotowi. Decyzja ta została podjęta przez podatnika w związku z tym, że nawiązanie współpracy z nowym najemcą (na podstawie umowy na czas nieokreślony) w ocenie podatnika będzie gwarantowało długofalową, bardziej rentowną współpracę, niż ta która była prowadzona z kontrahentem. W ocenie organu - zważywszy na fakt, iż podatnik prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, a umowy najmu lokalu użytkowego służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych - zaś rozwiązanie umów oraz zawarcie nowej umowy z innym kontrahentem zmierzało do osiągnięcia większych zysków z tytułu wykonywanej działalności opodatkowanej w postaci najmu i dzierżawy nieruchomości, toteż w tymże stanie faktycznym, spełnione zostały przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury VAT dokumentującej nabycie opisanej we wniosku usługi.

NSA w wyroku z 7 lipca 2016 r., sygn. akt I FSK 226/15, dokonał szczegółowej analizy pod kątem VAT charakteru kwoty wypłaconej wynajmującemu za wcześniejsze rozwiązanie umowy. Sąd wyjaśnił, że odszkodowanie służy naprawieniu szkody, a wcześniejsze rozwiązanie umowy nie stanowi podstawy do stwierdzenia, że takowa wystąpiła. Nawet gdy z umowy najmu nie wynika możliwość wcześniejszego rozwiązania, nie jest to niemożliwe biorąc pod uwagę swobodę kontraktową, dopuszczającą np. zawarcie porozumienia rozwiązującego umowę najmu. Podobne zdanie wyraził NSA w wyroku z 21 czerwca 2017 r., sygn. akt I FSK 1868/15, uznając, że samo rozwiązanie umowy nie rodzi obowiązku zapłaty odszkodowania. Na gruncie ustawy o VAT kwota wypłacana z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy najmu stanowi rozliczenie z tytułu tej umowy, rodzaj odstępnego, zapłatę za prawo wcześniejszego wycofania się z kontraktu, nie stanowiąc odszkodowania, jest ono przedmiotem opodatkowania VAT i powinno być udokumentowane fakturą. Najemca godząc się na wcześniejsze rozwiązanie umowy otrzymuje w zamian stosowne wynagrodzenie, dokonuje świadczenia usługi w formie określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Przechodząc do wątpliwości Wnioskodawcy w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez Zleceniobiorcę z tytułu wypłaty kwoty pieniężnej za przedterminowe rozwiązanie Umowy, należy jeszcze raz podkreślić, że z cytowanych powyżej przepisów art. 86 wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi.

Jak wskazano w opisie sprawy, Wnioskodawca zmierza do ograniczenia kosztów w celu ochrony źródła przychodu. Z tego względu utrzymywanie współpracy Stron na podstawie Umowy było niewskazane. W związku z powyższym Wnioskodawca podjął decyzję o rozwiązaniu Umowy i zwiększeniu oszczędności, które Wnioskodawca może przeznaczyć na bieżącą działalność operacyjną. Wnioskodawca wskazuje, iż rozwiązanie Umowy miało związek wyłącznie z działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

W świetle przedstawionego opisu sprawy i powołanych przepisów, w ocenie Wnioskodawcy, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Zleceniobiorcę z tytułu wypłaty kwoty pieniężnej za przedterminowe rozwiązanie Umowy.

Spełniona bowiem zostanie podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT jaką jest związek dokonanego nabycia z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi Wnioskodawcy.

Mając na względzie powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, będzie on uprawniony do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikającego z faktury wystawionej przez Zleceniobiorcę z tytułu zawartego Porozumienia, związanego z rozwiązaniem Umowy, tj. na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W ocenie Wnioskodawcy nie zachodzą żadne okoliczności wskazane art. 88 ustawy o VAT, wyłączające możliwość odliczenia podatku naliczonego.

Wnioskodawca pragnie zauważyć, iż analogiczne stanowisko w kontekście opłat związanych z wcześniejszym zakończeniem umowy zostało przyjęte m.in. w:

1. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 3 września 2021 r. - 0111-KDIB3-2.4012.409.2021.4.SR,

2. interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 grudnia 2018 r. - 0115-KDIT1-1.4012.760.2018.1.MM,

3. interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 lutego 2019 r. - 0115-DKIT1-1.4012.883.2018.1.BS,

4. interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 czerwca 2019 r. - 0111-KDIB3-1.4012.222.2019.1.MP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych sprawa będzie rozpatrzona w odrębnym postępowaniu.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną, Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.