Gmina zrealizowała inwestycję polegającą na rozbudowie sieci wodociągowej, która została nieodpłatnie przekazana do użytkowania spółce komunalnej, będącej odrębnym podatnikiem VAT. Gmina nie prowadzi działalności generującej sprzedaż opodatkowaną VAT, a efekty tej inwestycji służą do realizacji jej zadań własnych, które są nieopodatkowane. W związku z tym Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych na tę inwestycję.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
14 stycznia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku VAT (podatek od towarów i usług) naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji inwestycji pn. „(…)”.
Treść wniosku jest następująca:
Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT.
Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina podjęła (scentralizowane) rozliczenia VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami budżetowymi. Oznacza to, że jedynym czynnym podatnikiem VAT jest Gmina, a jej rozliczenia VAT obejmować będą wszystkie transakcje sprzedaży zakupu realizowane przez wszystkie jednostki organizacyjne Gminy. Jednostki te nie przestały jednak istnieć – zmienił się natomiast ich status na gruncie VAT, gdyż przestały one być traktowane jako odrębni od Gminy podatnicy VAT, lecz z punktu widzenia VAT stały się częścią jednego podatnika – tj. Gminy. Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego działa na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372)
Gmina zrealizowała inwestycję pn. „(…)”. Zadanie współfinansowane jest przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii”, działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, typ operacji: „Gospodarka wodno-ściekowa”, Umowa o przyznaniu pomocy Nr (…).
Zgodnie z wytycznymi przyznawania ww. pomocy, wnioskodawca powinien wystąpić do Dyrektora właściwej Izby Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie braku możliwości odzyskania podatku VAT.
Przedmiotem inwestycji była rozbudowa sieci wodociągowej o długości 3816 mb, na trasie A. - B. Wszystkie faktury dotyczące realizacji ww. inwestycji wystawione były na Gminę. Poniesione wydatki nie służą sprzedaży opodatkowanej, gdyż sprzedaż opodatkowaną gmina prowadzi tylko ze sprzedaży mienia komunalnego. Po zakończeniu inwestycji sieć wodociągowa została przekazana w nieodpłatne używanie dla Spółki z o.o., która w 100% jest własnością gminy. Spółka jako spółka prawa handlowego nie wchodzi w skład administracji samorządowej lecz prowadzi niezależną działalność gospodarczą. Spółka jest odrębnym od Gminy zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Gmina zachowała prawa właściciela ww. majątku powstałego w wyniku przedmiotowej inwestycji. Spółka jest eksploatatorem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, kotłowni oraz urządzeń związanych z wykonywaniem zadań polegających na dostarczaniu mieszkańcom gminy wody, odprowadzaniu ścieków oraz dostarczaniu energii cieplnej.
W ramach zadań nałożonych na gminy mieści się zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności między innymi takich jak zaopatrzenie ludności w wodę, usuwanie i oczyszczanie ścieków komunalnych.
Gmina pozostając właścicielem sieci wodociągowej realizuje to zadanie za pośrednictwem spółki komunalnej – eksploatatora, który jest odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Faktury za ww. usługi poszczególnym mieszkańcom wystawia Spółka.
Gmina nie pobiera od eksploatatora żadnych opłat i nie wystawia na rzecz eksploatatora faktur VAT, a więc powierzyła wykonanie zadania nieodpłatnie. Wydatki związane z eksploatacją sieci są kosztami spółki.
Gmina otrzymywała faktury dokumentujące nabywane towary i usługi w ramach zrealizowanej inwestycji pn. „(…)” w 2021 roku.
Efekty zrealizowanej inwestycji służą Gminie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Realizacja ww. inwestycji należała do zadań własnych gminy, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372).
Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji inwestycji pn. „(…)” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, umowa o przyznaniu pomocy Nr (…)?
Zdaniem Gminy – nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji przedmiotowej inwestycji.
Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom podatku od towarów i usług w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z zakupem towarów i usług, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z ust. 6 tego artykułu, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Wskazany zrealizowany projekt pn. „(…)” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, należy do zadań własnych gminy, którego efektem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy.
Powstała infrastruktura została nieodpłatnie przekazana eksploatatorowi i nie generuje dochodów dla Gminy. Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że z uwagi na niespełnienie podstawowej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, Gmina nie ma możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z realizacją przedmiotowego projektu.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.
Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:
W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.
Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy:
Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zawiera art. 5 ust. 1 ustawy (są nimi m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju).
Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Pojęcie „podatnik” zostało zdefiniowane w art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Organy władzy mają na gruncie podatku od towarów i usług szczególny status, wynikający z art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań, oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
Rolę gminy szczegółowo określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372 ze zm.).
Art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.
Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:
Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności, zadania własne obejmują sprawy m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (…).
Art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.
Art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym
Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.
Z opisu sprawy wynika, że zrealizowali Państwo inwestycję polegającą na rozbudowie sieci wodociągowej na trasie A. - B. Gmina otrzymywała faktury dokumentujące nabywane towary i usługi w ramach zrealizowanej inwestycji. Powstała sieć wodociągowa została przekazana w nieodpłatne używanie Spółce, która jest eksploatatorem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, kotłowni oraz urządzeń związanych z wykonywaniem zadań polegających na dostarczaniu mieszkańcom gminy wody, odprowadzaniu ścieków oraz dostarczaniu energii cieplnej. Spółka jest odrębnym od Gminy podatnikiem podatku od towarów i usług, wystawia faktury mieszkańcom za świadczone usługi i ponosi wydatki związane z eksploatacją sieci.
Efekty zrealizowanej inwestycji służą Gminie do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług
Państwa wątpliwości dotyczą kwestii, czy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji tej inwestycji.
Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w kontekście prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.
W omawianej sprawie warunek uprawniający do odliczenia podatku naliczonego nie będzie spełniony, ponieważ nie będą Państwo wykorzystywać efektów realizacji inwestycji do czynności opodatkowanych podatkiem VAT – powstała sieć wodociągowa została przekazana w nieodpłatne użytkowanie odrębnemu podatnikowi VAT. Nabyte w ramach zrealizowanej inwestycji towary i usługi nie służą Państwa sprzedaży opodatkowanej.
Zatem, skoro nie jest spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do odliczenia podatku naliczonego, to nie przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych z tytułu realizacji inwestycji pn. „(…)” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, umowa o przyznaniu pomocy Nr (…).
Państwa stanowisko należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili