Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

18 listopada 2021 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 9 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy odliczenia podatku VAT (podatek od towarów i usług) w kwotach umieszczonych na fakturach zakupowych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), udokumentowania podziału zysku/straty pomiędzy Członków Konsorcjum notą księgową (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz udokumentowania fakturą VAT wynagrodzenia za usługi zarządzania (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 15 lutego 2022 r. (wpływ 16 lutego 2022 r.) oraz pismem z 24 lutego 2022 r. (wpływ 28 lutego 2022 r.).

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1. Zainteresowana będąca stroną postępowania:

A

2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

B

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

18 marca 2021 r. spółki:

a) A oraz

b) B,

zawarły umowę konsorcjum (dalej: „Umowa”) celem wspólnego przygotowania i złożenia oferty w postępowaniu (…) (dalej: „Postępowanie” lub „Projekt”), ogłoszonym przez C, wspólne zawarcie Umowy z C i wspólna realizacja Projektu.

Obie wymienione wyżej Spółki: A i B wspólnie określane są w dalszej części wniosku jako „Strony” lub „Spółki”.

W umowie konsorcjum Spółki ustaliły m.in. wspólnie:

· Lidera Konsorcjum: A (dalej: „A” lub „Lider”),

· członka Konsorcjum: B (dalej: „B” lub „Członek Konsorcjum”),

· za adres korespondencyjny Strony przyjęły adres siedziby Lidera

oraz, że:

Utworzenie Konsorcjum nie narusza integralności majątkowej, prawnej i strukturalnej Stron oraz praw własności intelektualnej.

Umowa Konsorcjum rozumiana jest jako umowa regulującą współpracę Stron i nie powoduje powstania odrębnego podmiotu prawnego.

Jednostką reprezentującą Konsorcjum jest Lider. Lider odpowiada za kontakt pomiędzy Konsorcjum i C.

Członek Konsorcjum upoważnił Lidera do:

a) podejmowania w imieniu Konsorcjum czynności prawnych i faktycznych związanych ze złożeniem oferty na wykonanie Projektu oraz jego realizacją;

b) inicjowania i wnioskowania o dokonanie niezbędnych zmian w umowie realizacyjnej na wykonanie Projektu zawieranej z C, w zakresie uprzednio uzgodnionym przez Strony.

Oświadczenia złożone przez Lidera wobec C uznawane są jako złożone przez Strony, pod warunkiem, że ich treść zostanie przez Strony pisemnie uzgodniona i zaakceptowana. Lider zobowiązał się wobec Członka Konsorcjum do niezaciągania żadnych zobowiązań oraz niedokonywania żadnych rozporządzań w imieniu Członka Konsorcjum bez uprzedniego uzgodnienia z Członkiem Konsorcjum na piśmie tych zobowiązań i rozporządzeń z zastrzeżeniem, iż jeżeli na szczeblu zarządów Stron jednomyślna decyzja związana z realizacją Umowy Konsorcjum lub Umowy z C nie może być podjęta, a sprawa jest pilna i wymaga szybkich działań dla uniknięcia lub zminimalizowania potencjalnych dodatkowych wydatków, szkód albo strat przez Konsorcjum albo którąkolwiek ze Stron, Lider będzie miał głos rozstrzygający i będzie upoważniony do podjęcia decyzji, która będzie wiążąca dla Stron.

Do obowiązków każdej ze stron należy:

a) terminowa realizacja podjętych w ramach Umowy z C zobowiązań;

b) wzajemne informowanie o postępie realizacji prac;

c) przestrzeganie zasad lojalności między uczestnikami Konsorcjum, wyrażających się w obowiązku współdziałania zmierzającego do osiągnięcia celu, w tym wzajemnego nienarażania się na szkody.

Każda ze Stron odpowiada za należytą realizację przypadających na niego zadań, a także innych obowiązków wynikających z Umowy, jak również za współdziałanie w realizacji zadań wymagających współpracy Stron.

Strony solidarnie odpowiadają wobec C.

Podział zadań oraz wynagrodzenie za ich wykonanie, wynikających z realizacji zleconego Projektu zostanie określony w stosownym aneksie do Umowy Konsorcjum, z zachowaniem następujących zasad, które obowiązują między Stronami od chwili zawarcia Umowy Konsorcjum:

a) Obowiązek ponoszenia kosztów związanych z Postępowaniem oraz wykonywaniem Umowy C i realizacją Projektu obciąża Strony w proporcjach 50% na 50%, a w przypadku jeśli zaistnieje taka konieczność Lider będzie obciążać kosztami zakupów Członka Konsorcjum z zachowaniem ww. proporcji;

b) Z zastrzeżeniem bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, w stosunku do osób trzecich (z wyłączeniem C), odpowiedzialność z tytułu szkody powstałej w związku z wykonaniem Umowy Konsorcjum oraz Umowy z C ponosi indywidualnie ten z Uczestników Konsorcjum, którego działanie spowodowało szkodę;

c) Wynagrodzenie należne Wykonawcy na podstawie Umowy C będzie dzielone między Stronami w częściach równych;

d) Dochody z działalności Demonstratora w części przypadającej Wykonawcy będą dzielone między Stronami w częściach równych;

e) Przychody z Komercjalizacji Wyników Prac B+R oraz Przychody z Komercjalizacji Technologii Zależnych w części przypadającej Wykonawcy będą dzielone między Stronami w częściach równych;

f) Przychody ze zbycia jakichkolwiek Foreground IP, w części przypadającej Wykonawcy będą dzielone między Stronami w częściach równych.

Wszelkie rozliczenia z C będą dokonywanie wyłącznie za pośrednictwem Lidera, przy czym Lider jest zobowiązany wydać Członkowi Konsorcjum wszelkie korzyści, które Członkowi Konsorcjum należą się zgodnie z powyżej opisanymi postanowieniami.

2 sierpnia 2021 r. Spółki A i B w związku z udziałem obu Spółek w Postępowaniu oraz wyborem złożonej przez nie oferty przez C, celem dalszego uregulowania zasad i warunków realizacji Projektu zawarły aneks do Umowy Konsorcjum.

Mając na względzie, że Projekt realizowany będzie w ramach dwóch etapów (I Etap Projektu – stan obecny i II Etap Projektu – stan przyszły), przy czym udział Stron w II Etapie Projektu uzależniony jest od dokonania przez C oceny prac Uczestników Przedsięwzięcia i ich zmniejszenie do jednego w drodze Selekcji, przez co potencjalnie Strony mogą zostać wyeliminowane z udziału w II Etapie Projektu, Strony ustaliły zasady podziału zadań i czynności (prac) w ramach realizacji czynności zarządzania I Etapu Projektu w sposób następujący:

a. A wyznacza Kierownika Projektu, natomiast B wyznacza Zastępcę Kierownika Projektu;

b. Wszystkie istotne decyzje dla zarządzania Projektem podejmują wspólnie i jednomyślnie – w ramach posiadanych pełnomocnictw – Kierownik Projektu wraz z Zastępcą Kierownika Projektu. W przypadku rozbieżności zdań, skutkującej niemożnością podjęcia jednomyślnej decyzji, sprawa zostaje skierowana na poziom Rady Konsorcjum (czyli Zarządów Członków Konsorcjum). Decyzja w takim przypadku zostanie podjęta zgodnie z zapisami Umowy Konsorcjum.

W ramach zarządzania Projektem Lider – A zobowiązany został do:

i. Ogólnej koordynacji Projektu, w tym prowadzenie korespondencji kontraktowej;

ii. Koordynacji procesu projektowania;

iii. Koordynacji finansowo-rozliczeniowej Projektu;

iv. Współudziału w koordynacji harmonogramu.

W ramach zarządzania Projektem Członek Konsorcjum B zobowiązany został do:

i. Koordynacji procesu badań laboratoryjnych;

ii. Koordynacji procesu testów kontrolnych;

iii. Koordynacji harmonogramu;

iv. Planowania i koordynacji spotkań kontrolnych z podwykonawcami.

Strony ustaliły zryczałtowane miesięczne wynagrodzenie dla każdego Członka Konsorcjum z tytułu opisanego wyżej zarządzania w równej wysokości w kwocie brutto w PLN za każdy pełny miesiąc trwania Projektu. Wynagrodzenie to pokrywa koszty pracownicze Kierownika Projektu/Zastępcy Kierownika Projektu i osób zatrudnionych na stałe przez Członków Konsorcjum (wykonujących w ramach obowiązków służbowych m.in. czynności opisane powyżej), koszty związane z użytkowaniem przez te osoby narzędzi pracy (np. auta służbowego, telefonu, komputera itp.) oraz koszty ogólnozakładowe związane bezpośrednio z czynnościami wchodzącymi w zakres zarządzania Projektem. Wynagrodzenie Członków Konsorcjum z tytułu zarządzania Projektem stanowi koszt związany z realizacją Projektu (koszt zarządzania Projektem). Wynagrodzenie Członka Konsorcjum z tytułu zarządzania Projektem płatne jest przez Lidera Konsorcjum, na podstawie faktury VAT wystawionej przez Członka Konsorcjum.

Jeśli dla potrzeb prawidłowego wykonania obowiązków związanych z zarządzaniem Projektem niezbędne będzie poniesienie innych kosztów, takich jak inne czynności niezbędne do prawidłowej realizacji umowy z C, ekspertyzy prawne, usługi specjalistyczne, opłaty urzędowe itp., koszty takie zostaną uznane za koszty Projektu do rozliczenia poza wynagrodzeniem za zarządzanie zgodnie z zasadą 50/50, pod warunkiem ich uprzedniego uzgodnienia przez członków Konsorcjum.

Koszty związane z realizacją I Etapu Projektu będą dzielone pomiędzy Stronami w częściach równych.

Przychody związane z realizacją I Etapu Projektu dzielone będą pomiędzy stronami w częściach równych, z tym, że przypadający na Członka Konsorcjum przychód pomniejszony będzie o wynagrodzenie z tytułu zarządzania Projektem.

Dla umów z podwykonawcami i/lub poddostawcami zawieranych przez Lidera Konsorcjum w imieniu Konsorcjum ustalono następujące zasady:

a) Treść każdej umowy będzie przedstawiana Członkowi Konsorcjum i wymaga jego akceptacji, przy czym za akceptacją uznaje się także niezgłoszenie uzasadnionych zastrzeżeń do treści umowy w terminie 7 dni od jej przedstawienia Członkowi Konsorcjum;

b) W umowach z podwykonawcami i/lub poddostawcami zostanie ustalona zasada zapłaty 100% kwot należnych podwykonawcy poddostawcy zgodnie z warunkami płatności przez Lidera Konsorcjum. Lider dokonywać będzie płatności na rzecz podwykonawców/poddostawców z zaliczek otrzymanych przez Lidera Konsorcjum z C. Jeśli uzgodnione pomiędzy Członkami Konsorcjum wydatki z tytułu prowadzenia Projektu w trakcie trwania danego Zadania badawczego będą wyższe niż kwota otrzymanej zaliczki, Członek Konsorcjum zobowiązuje się wpłacić na konto A 50% powyżej opisanego niedoboru (w terminie pozwalającym na zapłatę przez Lidera wydatków Projektu), tak aby zapewnić równomierny rozkład ciężaru finansowania niedoboru pomiędzy Członkami Konsorcjum.

Sposób podziału prac w ramach II Etapu Projektu ustalony zostanie przez Strony niezwłocznie po dopuszczeniu Konsorcjum do tego Etapu.

Głównym przedmiotem umowy z C jest:

a) zobowiązanie Wykonawcy (Konsorcjum) do przeprowadzania za wynagrodzeniem usług badawczo-rozwojowych w postaci Prac B+R w toku realizacji Etapu I i Etapu II Przedsięwzięcia (`(...)`), zmierzających na zasadach określonych w Umowie, zmierzających do opracowania z należytą starannością Rozwiązania (zwanego też „Technologią” albo „Technologią (`(...)`)”);

b) wykonanie przez Wykonawcę Wyników Prac Etapu I i Wyniku Prac Etapu II (`(...)`).

Umowa poza usługami badawczo-rozwojowymi przewiduje świadczenia poboczne, pomocnicze wobec głównego przedmiotu Umowy, obejmujące w szczególności:

1. przeprowadzenie Prac B+R mających na celu przeniesienie Rozwiązania do skali 1:1 w postaci stworzonego przez Wykonawcę Demonstratora, a także wykonanie usług demonstracji technologicznej, testów i oceny (`(...)`);

2. uprawnienie C przez Wykonawcę do korzystania z praw Wyników Prac B+R poprzez:

a) uprawnienie C do udziału w Przychodzie z Komercjalizacji Wyników Prac B+R i Przychodzie z Komercjalizacji Technologii Zależnych,

b) udzielenia C niewyłącznej licencji (`(...)`),

c) realizację pozostałych zobowiązań dotyczących własności intelektualnej, określonych w Umowie (`(...)`).

Wykonanie Umowy dzieli się na dwa następujące po sobie Etapy, odpowiadające procesowi badawczo-rozwojowemu:

1. Etap I – czyli pierwszą część Umowy, polegającą na opracowaniu przez Wykonawcę Wyników Prac Etapu I, w szczególności Instalacji Ułamkowo‑Technicznej i realizacji innych czynności (`(...)`);

2. Etap II – czyli drugą część Umowy, polegającą na opracowaniu Wyników Prac Etapu II w szczególności na przeprowadzeniu Prac B+R mających na celu przeniesienie Rozwiązania do skali 1:1 i wybudowania przez Wykonawcę w oparciu o to Rozwiązanie Demonstratora, a także realizacji innych czynności (`(...)`).

C dopuszcza wykonanie przez Wykonawcę przedmiotu Umowy z udziałem Podwykonawców, oraz nie zastrzega obowiązku osobistego wykonania przez Wykonawcę kluczowych części Umowy pod warunkiem, że:

· umowa z Podwykonawcą zostanie zawarta w formie pisemnej (pod rygorem nieważności) oraz

· m.in. że co najmniej 50% Prac B+R, ustalanych na podstawie Harmonogramu Rzeczowo-Finansowego, wedle liczby i wagi Kamieni Milowych, będzie wykonana samodzielnie przez Wykonawcę – w tym zakresie prace specjalistyczne wykonywał będzie wyłącznie Wnioskodawca – Lider, ma bowiem w tym zakresie wymagane doświadczenie i posiada wszelkie uprawnienia oraz narzędzia do spełniania warunków Umowy z C. Drugi Członek Konsorcjum: B wykonywał będzie wyłącznie zadania określone w Umowie Konsorcjum, za które otrzyma wynagrodzenie za zarządzanie.

Doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Lider Konsorcjum – A jest zarejestrowanym pod nr NIP (…) czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Członek Konsorcjum – B jest czynnym, zarejestrowanym pod nr NIP (…) podatnikiem podatku od towarów i usług.

Towary i usługi wykorzystywane przy realizacji Projektu – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 1 są i będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Nabycie ww. towarów i usług jest i będzie udokumentowane fakturą wystawioną na rzecz Lidera.

Rozliczenie (transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 – nie stanowi i nie będzie stanowić odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Liderem a Członkiem Konsorcjum.

Wypłata wynagrodzenia dla Członka Konsorcjum następuje w związku z wykonaniem usług zarządzania (wskazanych w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3) na rzecz Lidera, które stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 jest innym wynagrodzeniem niż wynagrodzenie za usługi zarządzania, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3.

Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 stanowi wyłącznie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, tj. rozliczenia będącego podziałem zysku/starty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług.

Natomiast wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3 stanowi wynagrodzenie Członka Konsorcjum: B będącego czynnym, zarejestrowanym pod nr NIP (…) podatnikiem podatku od towarów i usług, za usługi zarządzania, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Członka Konsorcjum na rzecz Lidera usług związanych z realizacją wyznaczonych mu w ramach przedsięwzięcia, których zakres określony został precyzyjnie w umowie jako:

i. Koordynacja procesu badań laboratoryjnych;

ii. Koordynacja procesu testów kontrolnych;

iii. Koordynacja harmonogramu;

iv. Planowanie i koordynacja spotkań kontrolnych z podwykonawcami.

Pytania

1. Czy wnioskodawcy A/Liderowi Konsorcjum, czynnemu podatnikowi VAT, przysługuje prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu w wysokości odpowiadającej kwotom podatku VAT umieszczonym na poszczególnych fakturach zakupowych za wykonane usługi/dostarczone materiały i towary?

2. Czy przyjęta nota księgowa jako forma rozliczenia będącego podziałem zysku/starty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług, a stanowiącego jedynie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia jest dokumentem właściwym dla ewidencji tej transakcji w świetle obowiązujących regulacji w zakresie podatku od towarów i usług?

3. Czy wynagrodzenie należne Członkowi Konsorcjum za usługi zarządzania, którym Członek Konsorcjum: B obciąża Lidera winno być udokumentowane fakturą VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1.

Wnioskodawcy jako Liderowi Konsorcjum, zarejestrowanemu pod nr NIP (…) będącemu czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz będącemu stroną w stosunkach wynikających zarówno z umowy zawartej z C na wykonanie Projektu, a także z umów zawartych z podwykonawcami/poddostawcami na potrzeby związane z realizacją zadania badawczego Projektu przysługuje prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu w wysokości odpowiadającej kwotom podatku VAT umieszczonym na poszczególnych fakturach zakupowych za wykonane usługi/dostarczone materiały i towary.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku VAT (dalej: „ustawa”), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Wg treści art. 86 ust. 2, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Mając na uwadze powyższe oraz okoliczności przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że Liderowi konsorcjum przysługuje prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu, gdyż jest on czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a nabywane towary i usługi w związku z realizacją tego Projektu będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Wnioskodawca będzie dokonywał obniżenia podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony ponieważ to na Wnioskodawcę jako Lidera Konsorcjum będą wystawiane faktury dokumentujące dostawę lub nabycie usług związanych z realizacją zadań związanych z realizacją czynności ujętych w I Etapie Projektu. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 marca 2020 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.895.2019.2.KO.

Ad 2.

Rozliczenia będącego podziałem zysku/straty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera i Członka Konsorcjum: B usług, a stanowiącego jedynie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, powinny zostać udokumentowane notą księgową i jest to właściwa forma dokumentu dla tego typu rozliczeń pomiędzy stronami umowy.

Uzasadnienie

Jak wynika z postanowień umowy konsorcjum, Lider Konsorcjum ponosi wszelkie koszty zewnętrzne związane z realizacją wspólnego przedsięwzięcia (faktury od podmiotów zewnętrznych wystawiane są na rzecz Lidera), a także pozyskuje przychody za wykonane usługi związane z realizacją Projektu od C (Wnioskodawca/Lider jako strona umowy z C wystawia faktury sprzedażowe). Następnie Lider dokonuje wtórnego rozdziału kosztów oraz przychodów wg proporcji ustalonej w Umowie Konsorcjum na Członka Konsorcjum B.

Brak obowiązku dokumentowania wzajemnych rozliczeń w ramach konsorcjum, poprzez wystawienie faktury został potwierdzony przez organy podatkowe m.in. w interpretacji indywidualnej z 30 grudnia 2019 r. o sygn. 0114-KDIP1-2.4012.506.2019.3.RM, w której organ uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym rozliczenie ustalonego procentowo wyniku przypadającego na uczestnika konsorcjum z tytułu podziału zysku/straty w ramach udziału we wspólnym przedsięwzięciu nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy. W przypadku tym nie dojdzie bowiem do przeniesienia władztwa ekonomicznego nad towarami, ani do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez Lidera Konsorcjum na rzecz Członka Konsorcjum. W przedmiotowym zdarzeniu zarówno już zaistniałym (faktycznym) jaki i przyszłym (realizacja I Etapu Projektu nadal trwa), brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia przybierającego postać podziału wyniku całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne Lidera, a jedynie umownie określony podział wyniku całego przedsięwzięcia.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 9 stycznia 2019 r. o sygn. 0113- KDIPT1-2.4012.754.2018.2.KT, w którym organ wskazał, iż kwota będąca podziałem wyniku pomiędzy konsorcjantami, nieodnosząca się do żadnych wykonanych przez wnioskodawcę usług, a stanowiąca jedynie transfer przez lidera konsorcjum części wynagrodzenia od zamawiającego (lub rozliczenie straty poprzez transfer od partnera konsorcjum do lidera konsorcjum), pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT i nie powinna być dokumentowana fakturą, lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawianą przez partnera konsorcjum na lidera konsorcjum.

W tym miejscu należy przytoczyć również wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 maja 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 2722/17, w którym sąd rozstrzygnął czy czynności wykonywane pomiędzy liderem konsorcjum a partnerem konsorcjum podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. W powyższym wyroku Sąd przyznał rację Spółce, iż wewnętrzne rozliczenia pomiędzy partnerami konsorcjum nie wpływają na podstawę opodatkowania VAT i mogą być udokumentowane notami, a nie fakturami VAT.

Sąd stwierdził, iż okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno zaś taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnerów konsorcjum, polegającej na proporcjonalnym obciążeniu ich kosztami stosownie do określonego udziału we wspólnym przedsięwzięciu lub proporcjonalnym przysporzeniu uzyskanym od zamawiającego przychodem.

Sąd wskazał również, iż to, że partnerzy i lider konsorcjum zachowują odrębny status podatników podatku od towarów i usług nie może przesądzać, że lider wykonując swoje obowiązki wynikające z umowy wobec partnerów świadczy na rzecz pozostałych partnerów odpłatną i ekwiwalentną usługę dystrybucji kosztów i przychodów całego konsorcjum. Rozliczenie kompleksowe całej inwestycji w zakresie podatku od towarów i usług odbywa się bowiem na linii pomiędzy konsorcjum (reprezentowanym przez lidera), a usługobiorcą. W ocenie Sądu to właśnie w tym stosunku prawnym dochodzi do świadczenia usług i dostaw towarów objętych podatkiem VAT.

W związku z powyższym, rozliczenia będące podziałem zysku pomiędzy konsorcjantami, których dokonuje, czy w przyszłości dokona Wnioskodawca/Lider względem Członka Konsorcjum B będą mogły zostać udokumentowane notami księgowymi. Zasada ta – obejmująca formę rozliczenia tego typu przychodów/kosztów niestanowiących czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług notami księgowymi, a nie fakturami VAT, stosowana winna być analogicznie zarówno przez Lidera na potrzeby rozliczenia z Członkiem Konsorcjum wyłącznie takich proporcjonalnych kosztów/przychodów jak i odwrotnie, tj. Członek Konsorcjum może odpowiednio wystawiać dla takich czynności noty obciążeniowe na rzecz Lidera (np. obciążając go częścią należnego mu udziału w przychodzie za wykonane usługi na rzecz C).

Ad 3.

Wynagrodzenie za usługi zarządzania, które zostanie otrzymane przez Członka Konsorcjum od Lidera, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Członka Konsorcjum na rzecz Lidera usług związanych z realizacją wyznaczonych mu w ramach przedsięwzięcia, powinno zostać udokumentowane przez Wnioskodawcę fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przepisy ustawy nie regulują w żaden sposób rozliczeń we wspólnym przedsięwzięciu. Podatnikami, w rozumieniu ustawy, są zatem wyłącznie uczestnicy konsorcjum i lider konsorcjum, którzy jako równorzędne podmioty zobowiązały się do wykonania wspólnego przedsięwzięcia. Konsorcjum w świetle polskich przepisów nie stanowi odrębnego podatnika VAT. Skoro konsorcjum nie posiada statusu podatnika VAT, zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT, a w konsekwencji każdy z konsorcjantów obowiązany jest do rozliczania podatku VAT odrębnie, to z praktyki obrotu gospodarczego wiadomo, że z reguły umowy konsorcjum przewidują dla jednego spośród jego członków status tzw. lidera, który przeważnie posiada również uprawnienie do wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonanie prac przez konsorcjum.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

W związku z powyższym, realizację poszczególnych świadczeń przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera w ramach Umowy Konsorcjum, należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu ustawy, a z uwagi na fakt, że są to czynności opodatkowane wskazane w art. 5 ust. 1 ustawy, powinny one podlegać udokumentowaniu w sposób wskazany w ustawie, stosownie do treści art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, w świetle którego podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 ustawy, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Powyższe stanowisko jest zbieżne z rozstrzygnięciami organów podatkowych, czego przykładem są m.in. interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

a) z 16 stycznia 2018 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.624.2017.1.AK;

b) z 7 listopada 2018 r., sygn. akt 0111-KDIB3-2.4012.595.2018.AZ.

W związku z powyższym, wynagrodzenie otrzymane przez Członka Konsorcjum: B od Lidera, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez B, na rzecz Lidera usług związanych z realizacją przedsięwzięcia, powinno zostać udokumentowane fakturą VAT wystawioną na rzecz Lidera.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie odliczenia podatku VAT w kwotach umieszczonych na fakturach zakupowych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1), udokumentowania podziału zysku/straty pomiędzy Członków Konsorcjum notą księgową (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz udokumentowania fakturą VAT wynagrodzenia za usługi zarządzania (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o: towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W oparciu o art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2021 r.:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast według art. 106b ust. 1 ustawy – w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2021 r.:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2. wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość, chyba że podatnik korzysta z procedury szczególnej, o której mowa w dziale XII w rozdziale 6a;

3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy:

a) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,

b) czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4,

c) dostaw towarów, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 1b.

Z opisu sprawy wynika, że Lider Konsorcjum (A) i Członek Konsorcjum (B) są czynnymi, zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. A oraz B zawarły umowę konsorcjum (Umowę) celem wspólnego przygotowania i złożenia oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia na usługi badawczo‑rozwojowe w ramach Przedsięwzięcia. Towary i usługi wykorzystywane przy realizacji Projektu – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 1 są i będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Nabycie ww. towarów i usług jest i będzie udokumentowane fakturą wystawioną na rzecz Lidera. Wszelkie rozliczenia z C będą dokonywanie wyłącznie za pośrednictwem Lidera, przy czym Lider jest zobowiązany wydać Członkowi Konsorcjum wszelkie korzyści, które Członkowi Konsorcjum należą się zgodnie z postanowieniami. Rozliczenie (transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 – nie stanowi i nie będzie stanowić odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Liderem a Członkiem Konsorcjum. Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 stanowi wyłącznie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, tj. rozliczenia będącego podziałem zysku/starty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług. Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 jest innym wynagrodzeniem niż wynagrodzenie za usługi zarządzania, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3. Wypłata wynagrodzenia dla Członka Konsorcjum następuje w związku z wykonaniem usług zarządzania (wskazanych w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3) na rzecz Lidera, które stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 3 stanowi wynagrodzenie Członka Konsorcjum: B za usługi zarządzania, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Członka Konsorcjum na rzecz Lidera usług związanych z realizacją wyznaczonych mu w ramach przedsięwzięcia, których zakres określony został precyzyjnie w umowie jako:

i. Koordynacja procesu badań laboratoryjnych;

ii. Koordynacja procesu testów kontrolnych;

iii. Koordynacja harmonogramu;

iv. Planowanie i koordynacja spotkań kontrolnych z podwykonawcami.

Mając na uwadze treść zadanych pytań tut. Organ udzieli na wstępie odpowiedzi na pytania nr 2 i 3 a końcowo na pytanie nr 1.

Wątpliwości Zainteresowanych dotyczą m.in. ustalenia, czy przyjęta nota księgowa jako forma rozliczenia będącego podziałem zysku/starty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług, a stanowiącego jedynie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia jest dokumentem właściwym dla ewidencji tej transakcji w świetle obowiązujących regulacji w zakresie podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Na mocy art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu.

Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Jednocześnie wskazać należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika. Jak wskazuje art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodać należy, że aktualnie nie obowiązuje możliwość wynikająca z art. 11 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., str. 1, ze zm.), zgodnie z którym:

Po konsultacji z komitetem doradczym ds. podatku od wartości dodanej (zwanym dalej „Komitetem ds. VAT”), każde państwo członkowskie może uznać za jednego podatnika osoby mające siedzibę na terytorium tego samego państwa członkowskiego, które będąc niezależnymi pod względem prawnym, są ściśle powiązane pod względem finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Konsorcjum – w świetle aktualnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Jednocześnie wskazać należy, że okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz partnera konsorcjum. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (por. wyrok NSA z dnia 10 października 2014 r., sygn. akt I FSK 1418/13).

Podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Jak wynika z opisu sprawy w rozliczenie (transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia) – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 – nie stanowi i nie będzie stanowić odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Liderem a Członkiem Konsorcjum. Wynagrodzenie, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2 stanowi wyłącznie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, tj. rozliczenia będącego podziałem zysku/starty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszącego się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług.

Zatem, skoro w analizowanym przypadku transfer części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie stanowi i nie będzie stanowić odpłatności z tytułu dostawy towarów bądź świadczenia usług pomiędzy Liderem a Członkiem Konsorcjum, to rozliczenie będące podziałem zysku/straty pomiędzy Członkami Konsorcjum stanowiące jedynie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, nie będzie stanowić dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy, jak również świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, czynność, której dotyczy pytanie oznaczone we wniosku nr 2, nie powinna być dokumentowana fakturą, lecz innym dokumentem księgowym, np. notą księgową.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Podsumowując, rozliczenie będące podziałem zysku/straty pomiędzy Członkami Konsorcjum, nieodnoszące się do żadnych wykonanych przez Wnioskodawcę: Lidera Konsorcjum i Członka Konsorcjum: B usług, a stanowiące jedynie transfer przez Lidera części wynagrodzenia oraz kosztów z tytułu realizacji wspólnego przedsięwzięcia nie powinno być dokumentowane fakturą. Jednocześnie – w świetle obowiązujących regulacji w zakresie podatku od towarów i usług – nie ma przeciwskazań, aby dokumentować powyższą transakcję notą księgową.

Zatem stanowisko Zainteresowanych w powyższym zakresie (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą także ustalenia, czy wynagrodzenie należne Członkowi Konsorcjum za usługi zarządzania, którym Członek Konsorcjum obciąża Lidera powinno być udokumentowane fakturą VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

Odnosząc się do niniejszych wątpliwości wskazać należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji Lider Konsorcjum – Członek Konsorcjum, stwierdzić należy, że uczestnicy Konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń.

W rozpatrywanej sprawie, przedmiotem pytania oznaczonego we wniosku nr 3 jest wynagrodzenie za usługi zarządzania – tj. wynagrodzenie inne niż to, o którym mowa w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 2. Jak wskazano w opisie sprawy, wypłata ww. wynagrodzenia dla Członka Konsorcjum następuje w związku z wykonaniem usług zarządzania na rzecz Lidera, które stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Stanowi ono wynagrodzenie Członka Konsorcjum za usługi zarządzania, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Członka Konsorcjum na rzecz Lidera usług związanych z realizacją wyznaczonych mu w ramach przedsięwzięcia, których zakres określony został precyzyjnie w umowie jako koordynacja procesu badań laboratoryjnych, koordynacja procesu testów kontrolnych, koordynacja harmonogramu oraz planowanie i koordynacja spotkań kontrolnych z podwykonawcami.

Tym samym stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku wynagrodzenie należne B od A, odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Członka Konsorcjum na rzecz Lidera usług zarzadzania, które stanowią czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, stanowi zapłatę za usługi wykonane przez Członka Konsorcjum (B) na rzecz Lidera (A) i powinno zostać udokumentowane przez B fakturą wystawioną na rzecz A zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, usługi zarządzania – za które jest/będzie należne Członkowi Konsorcjum wynagrodzenie, którym Członek Konsorcjum: B obciąża Lidera – powinny być udokumentowane fakturą VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) należało uznać za prawidłowe.

Przechodząc do wątpliwości dotyczących ustalenia, czy Liderowi Konsorcjum przysługuje prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu w wysokości odpowiadającej kwotom podatku VAT umieszczonym na poszczególnych fakturach zakupowych za wykonane usługi/dostarczone materiały i towary (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) wskazać należy, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W świetle art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi: suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z przywołanych przepisów prawa wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Wskazana zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednocześnie z zasady tej wynika, że odliczenie podatku naliczonego może być częściowe, tzn. w tej części, w jakiej dane towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do realizacji czynności opodatkowanych, z pominięciem tej części podatku od tych towarów i usług, w jakiej towary te (usługi) są wykorzystywane do wykonywania czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, w oparciu o który:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast stosownie do art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Lider Konsorcjum jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Towary i usługi wykorzystywane przy realizacji Projektu – wskazane w pytaniu oznaczonym we wniosku nr 1 są i będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, a ich nabycie jest i będzie udokumentowane fakturą wystawioną na rzecz Lidera.

Z uwagi na powołane powyżej przepisy oraz przedstawione okoliczności sprawy, należy wskazać, że Liderowi Konsorcjum przysługuje/będzie przysługiwało prawa do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu, ponieważ Lider Konsorcjum jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a powyższe towary i usługi są i będą wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podsumowując, A (Liderowi Konsorcjum), czynnemu podatnikowi VAT, przysługuje/będzie przysługiwało prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupu towarów i usług wykorzystywanych przy realizacji Projektu w wysokości odpowiadającej kwotom podatku VAT umieszczonym na poszczególnych fakturach zakupowych za wykonane usługi/dostarczone materiały i towary.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

· stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz

· zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej:

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (pytań) Wnioskodawcy. Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być, zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, rozpatrzone.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;

2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania

A (Zainteresowana będąca stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).