Interpretacja dotyczy oceny skutków podatkowych w podatku od towarów i usług związanych z udzielaniem oraz zarządzaniem pożyczkami przez Międzyzakładową Pracowniczą Kasę Zapomogowo-Pożyczkową (MPKZP), która działa przy Urzędzie Miejskim. Urząd Miejski, jako jednostka organizacyjna Gminy, zapewnia nieodpłatną pomoc w zakresie obsługi technicznej, prawnej oraz finansowo-księgowej MPKZP, ponosząc przy tym odpowiednie koszty. W ramach tej współpracy, Urząd wystawia faktury VAT za "koszty związane z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem", które dokumentują świadczenie usług związanych z obsługą MPKZP, stanowiących część usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Organ podatkowy uznał, że Urząd Miejski prawidłowo powołuje się na zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT w odniesieniu do tych usług.
Dołącz do doradców podatkowych korzystających z Fiscalex
Uzyskaj dostęp do największej bazy interpretacji podatkowych w Polsce. Zaawansowane wyszukiwanie, analiza AI i podsumowania interpretacji w jednym miejscu.
Rozpocznij bezpłatny okres próbnySzanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.
6 grudnia 2021 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia od podatku do czynności udzielania i zarządzania pożyczkami przez pożyczkodawcę.
Treść wniosku jest następująca:
Przy Urzędzie Miejskim w (`(...)`) (Urząd), będącym jednostką organizacyjną Gminy (`(...)`) (Gmina), działa Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa (MPKZP). MPKZP działa na podstawie przyjętego statutu i Ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (ustawa) (Dz. U. z 2021 r. poz. 1666), z zastrzeżeniem art. 67 ww. ustawy. Celem MPKZP jest propagowanie oszczędzania, gospodarności oraz udzielanie swoim członkom pomocy materialnej w formie pożyczek na zasadach określonych w statucie MPKZP. MPKZP udziela pożyczek ratalnych oraz uzupełniających. Wkłady członkowskie oraz pożyczki udzielane członkom nie są oprocentowane.
Członkami MPKZP są pracownicy Urzędu oraz 4 innych jednostek sektora finansów publicznych (pracodawcy), nie będących jednostkami organizacyjnymi Gminy oraz emeryci i renciści (byli pracownicy) tych jednostek. Członkowie MPKZP uzyskują prawo do świadczeń po wpłaceniu wpisowego oraz równowartości trzech wkładów miesięcznych. Pożyczki te przyznaje zarząd na zasadach określonych w statucie MPKZP.
Gmina na podstawie odrębnej umowy zawartej z MPKZP, udziela nieodpłatnej pomocy w zakresie obsługi technicznej, prawnej oraz finansowo-księgowej i ponosi związane z tym koszty. Pomoc ta polega m.in. na:
Dodatkowo Gmina zawarła z pracodawcami innymi niż Urząd, Porozumienia, w których wskazała, że zobowiązała się do udzielania nieodpłatnej pomocy w zakresie obsługi technicznej, prawnej oraz finansowo-księgowej MPKZP i ponosi związane z tym koszty. W związku z tym w porozumieniach określono wzajemne zasady ponoszenia kosztów utrzymania MPKZP. Koszty te rozkłada się solidarnie na wszystkie jednostki, których pracownicy są zrzeszeni w MPKZP. Pracodawca zobowiązuje się refundować częściowo Gminie koszty utrzymania MPKZP w wysokości proporcjonalnej do liczby członków pochodzących od pracodawcy. Liczba członków danego pracodawcy ustalana jest raz w roku wg stanu na dzień 1 stycznia każdego roku. Pracodawca zobowiązuje się do potrącania w listach płac, listach świadczeń płaconych z ZUS oraz listach wypłat innych należności –wpisowego, wkładów miesięcznych oraz rat pożyczek udzielonych ze środków MPKZP, w terminie do ostatniego dnia miesiąca. Koszty związane z funkcjonowaniem MPKZP w przeliczeniu na 1 członka, ustalone zostały uchwałą Zarządu MPKZP.
Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT (podatek od towarów i usług). Na podstawie zwartych porozumień, Gmina wystawia faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”. Wystawiane faktury VAT dokumentują świadczenie usług w ramach obsługi MPKZP, które są elementem usługi udzielania pożyczek pieniężnych. W związku z powyższym powoływany jest art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, na podstawie którego zwalnia się ww. usługi z podatku od towarów i usług.
Czy Gmina (`(...)`), wystawiając faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”, dokumentujące świadczenie usług w ramach obsługi MPKZP, które są elementem usługi udzielania pożyczek pieniężnych i zarządzania pożyczkami przez pożyczkodawcę, prawidłowo powołuje się na art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia ww. usługi z podatku od towarów i usług?
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielenia kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Intencją ustawodawcy było więc objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest przede wszystkim rodzaj świadczonej usługi.
Celem MPKZP jest propagowanie oszczędzania, gospodarności oraz udzielanie swoim członkom pomocy materialnej w formie pożyczek na zasadach określonych w statucie MPKZP. Gmina jest zobowiązana udzielać MPKZP niezbędnej pomocy w zakresie prawidłowego funkcjonowania, obsługi organizacyjnej i prawnej oraz obsługi finansowo-księgowej, zgodnie z zasadami określonymi w art. 6 ust. 1 ustawy.
Zawarte porozumienia Gminy z pracodawcami są konsekwencją realizacji tego zobowiązania, bo również na nich ciąży obowiązek świadczenia pomocy MPKZP, wykonania którego podjęła się Gmina i ponosi z tego tytułu koszty. Stąd też zasadność partycypacji pozostałych pracodawców w ponoszeniu ww. kosztów.
Wszystkie czynności, do których zobowiązana jest Gmina, a które dotyczą obsługi i utrzymania MPKZP mają cechy, które można przypisać czynnościom udzielania i zarządzania pożyczkami w ramach MPKZP i są niezbędne dla jej prawidłowego funkcjonowania.
W świetle utrwalonej linii orzeczniczej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), całe świadczenie złożone podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, w tym w zakresie stosowania właściwej stawki VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie złożone, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. Pogląd taki został ukształtowany w orzeczeniu TSUE w sprawie C-349/96, w którym TSUE stwierdził, że: Z jedną usługą mamy do czynienia zwłaszcza wtedy, gdy jeden lub kilka elementów należy uznać za usługę główną, a jeden lub kilka elementów za usługi pomocnicze, objęte tym samym reżimem podatkowym, co usługa główna (podobnie w orzeczeniu w sprawie C‑41/04).
Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu – do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast, czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element usługi złożonej wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej usługi głównej.
Co do zasady, każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji, gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi złożonej.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wszystkie usługi świadczone przez Gminę w ramach funkcjonowania MPKZP są czynnościami pomocniczymi bezpośrednio i ściśle związanymi z usługą udzielania pożyczek. Opisane usługi skutkują bowiem doprowadzeniem do zawarcia pożyczki i należy je postrzegać jako niezbędne dla wykonania usługi finansowej.
Mając na uwadze zacytowane orzeczenia TSUE należy wskazać, że świadczone przez Gminę usługi przedstawione w stanie faktycznym stanowią więc element usługi finansowej w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 38 o VAT, gdyż ich celem jest umożliwienie realizowania transakcji finansowych.
Na proces realizacji transakcji finansowych składa się zbiór określonych świadczeń złożonych, realizowanych przez podmiot zaangażowany w ten proces. Czynności te – rozpatrywane kompleksowo – doprowadzają ostatecznie do udzielenia pożyczki.
Wobec powyższego czynności wykonywane przez Gminę na rzecz członków nie będących jej jednostkami organizacyjnymi, w zakresie obsługi MPKZP, w świetle wskazówek TSUE, należy uznać za czynności o charakterze pomocniczym spełniające istotne funkcje usługi udzielania pożyczek w ramach ww. Kasy.
Zdaniem Wnioskodawcy, przy uwzględnieniu powyższych przesłanek, naliczane i pobierane opłaty tytułem pokrycia kosztów funkcjonowania MPKZP, korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,
przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).
Stosownie zaś do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.
Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).
Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:
· w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
· świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.
Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.
Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.
W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Według art. 15 ust. 2 ustawy:
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy:
Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.
Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280):
Jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.
W myśl art. 2 pkt 1 ww. ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
a) utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy,
b) urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski.
Zasady działania pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych regulują przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1666).
Zgodnie z art. 1 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
Ustawa określa zasady tworzenia, organizowania i działania u pracodawcy kasy zapomogowo-pożyczkowej, zwanej dalej „KZP”, oraz jej likwidacji.
Stosownie do art. 2 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
Celem działania KZP jest udzielanie jej członkom pomocy materialnej w formie nieoprocentowanych pożyczek, a w miarę posiadanych środków także zapomóg.
W myśl art. 8 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych:
Dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. Łączna liczba osób wykonujących pracę zarobkową, od której zależy utworzenie międzyzakładowej KZP, nie może być mniejsza niż 10.
Natomiast art. 6 ust. 1 i 2 ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych stanowi, że:
Pracodawca świadczy KZP pomoc w zakresie:
udostępniania pomieszczeń biurowych;
udostępniania odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki;
transportu gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy;
udzielania informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 35 ust. 4 pkt 1-3;
prowadzenia rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej;
dokonywania na rzecz KZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia - informuje o tym zarząd;
niezwłocznego odprowadzania wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy KZP;
przekazywania przez zarząd członkom KZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia.
Szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta między pracodawcą a KZP.
W związku z tym, to na pracodawcy ciąży obowiązek ponoszenia kosztów funkcjonowania kasy.
W opisie sprawy wskazali Państwo, że przy Urzędzie Miejskim w (`(...)`), będącym Państwa jednostką organizacyjną, działa Międzyzakładowa Pracownicza Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa (MPKZP). Celem MPKZP jest propagowanie oszczędzania, gospodarności oraz udzielanie swoim członkom pomocy materialnej w formie pożyczek na zasadach określonych w statucie MPKZP. MPKZP udziela pożyczek ratalnych oraz uzupełniających. Wkłady członkowskie oraz pożyczki udzielane członkom nie są oprocentowane. Członkami MPKZP są pracownicy Urzędu oraz 4 innych jednostek sektora finansów publicznych (pracodawcy), niebędących Państwa jednostkami organizacyjnymi oraz emeryci i renciści (byli pracownicy) tych jednostek. Na podstawie odrębnej umowy zawartej z MPKZP, udzielają Państwo nieodpłatnej pomocy w zakresie obsługi technicznej, prawnej oraz finansowo-księgowej i ponoszą związane z tym koszty. Pomoc ta m.in. polega na :
- zapewnieniu w swojej siedzibie pomieszczeń biurowych wyposażonych w odpowiedni sprzęt biurowy i łączność teleinformatyczną oraz odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie pieniędzy,
- zapewnieniu transportu pieniędzy z banku,
- prowadzeniu księgowości, obsługi kasowej i prawnej,
- dostarczaniu materiałów biurowych, w tym druków i formularzy,
- ponoszeniu kosztów opłat bankowych,
- przyjmowaniu wpłat wnoszonych przez emerytów i rencistów oraz osób przebywających na urlopach wychowawczych,
- odprowadzaniu wpłat na rachunek bankowy MPKZP,
- informowaniu przynajmniej raz w roku członków MPKZP o stanie ich wkładów i zadłużeń,
- zapewnieniu pomieszczeń na zebrania Zarządu MPKZP oraz Komisji Rewizyjnej MPKZP,
- przeszkoleniu członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej MPKZP, a także pracowników obsługujących MPKZP z zakresu zasad działania MPKZP,
- potrącaniu w listach płac, listach wypłat świadczeń z ZUS oraz w listach wypłat innych należności – wpisowego, wkładów miesięcznych, opłat bankowych oraz rat pożyczek udzielonych ze środków MPKZP.
Dodatkowo zawarli Państwo z pracodawcami innymi niż Urząd, Porozumienia, w których wskazali, że zobowiązali się Państwo do udzielania nieodpłatnej pomocy w zakresie obsługi technicznej, prawnej oraz finansowo-księgowej MPKZP i ponoszą związane z tym koszty. Koszty te rozkłada się solidarnie na wszystkie jednostki, których pracownicy są zrzeszeni w MPKZP. Pracodawca zobowiązuje się refundować częściowo Państwu koszty utrzymania MPKZP w wysokości proporcjonalnej do liczby członków pochodzących od pracodawcy.
Są państwo czynnym podatnikiem podatku VAT. Na podstawie zwartych porozumień, wystawiają Państwo faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”. Wystawiane faktury VAT dokumentują świadczenie usług w ramach obsługi MPKZP, które są elementem usługi udzielania pożyczek pieniężnych.
Państwa wątpliwości w przedmiotowej sprawie dotyczą kwestii czy Państwo, wystawiając faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”, dokumentujące świadczenie usług w ramach obsługi MPKZP, które są elementem usługi udzielania pożyczek pieniężnych i zarządzania pożyczkami przez pożyczkodawcę, prawidłowo powołują się na art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług i korzystają ze zwolnienia ww. usługi od podatku od towarów i usług.
Jak wynika z cyt. wcześniej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, dla uznania, że dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty. W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.
Należy zauważyć, że pomiędzy Państwem a pozostałymi podmiotami – pracodawcami innymi niż Urząd, niebędącymi Państwa jednostkami organizacyjnymi – których pracownicy (obecni i byli) są członkami MPKZP, istnieje stosunek prawny i w zamian za wykonywane czynności (obsługę) zostaje wypłacone wynagrodzenie – wystawiają Państwo faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”.
Zatem istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Z istniejącego stosunku prawnego pomiędzy Gminą a pozostałymi podmiotami, których pracownicy (obecni i byli) są członkami MPKZP wynika wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę, w postaci otrzymywanego wynagrodzenia, a odbiorcy świadczenia odnoszą z niego korzyść w postaci umożliwienia swoim pracownikom (obecnym i byłym) uczestnictwa w prowadzonej MPKZP.
Biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że czynności obsługi MPKZP spełniają definicję zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, bowiem można zidentyfikować beneficjentów świadczenia, którymi będą 4 inne jednostki sektora finansów publicznych niebędące Państwa jednostkami organizacyjnymi. Świadczenie przez państwa powyższych usług obsługi MPKZP podlega zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie, na podstawie art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Zarówno w treści ustawy, jak i w wydanych do niej przepisach wykonawczych, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku niektórych czynności.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy,
zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.
Ponadto, w świetle art. 43 ust. 15 ustawy,
zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.
Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.
Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.
Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 poz. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą. W myśl art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy,
państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.
Przytoczony przepis Dyrektywy dotyczy tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu.
Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Zgodnie z § 1 ww. przepisu,
przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres.
Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, stanowiącego wdrożenie regulacji unijnych w tym zakresie, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi – cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.
Zaznaczenia wymaga, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) całe świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, w tym w zakresie stosowania właściwej stawki VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego. Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. Pogląd taki został ukształtowany np. w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C‑349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) przeciwko Commissioners of Customs & Excise, w którym Trybunał uznał, że każde świadczenie usług powinno być, co do zasady, traktowane jako świadczenie odrębne i niezależne. Jeżeli jednak dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej.
Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu – do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne czynności pomocnicze. Natomiast czynność należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza czynność traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia czynności pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez czynności pomocniczej usługi głównej. Co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.
Odnosząc się zatem do opisanych czynności podejmowanych przez Państwa w celu obsługi Międzyzakładowej Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej, a w konsekwencji naliczania pracodawcom – innym niż Urząd – oraz pobierania od tych pracodawców wynagrodzenia za świadczone usługi, należy uznać je za czynności bezpośrednio związane z usługą udzielania pożyczek, bowiem wykonywanie czynności wymienionych we wniosku jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania kasy zapomogowo-pożyczkowej.
Na proces realizacji transakcji finansowych składa się w istocie zbiór określonych świadczeń złożonych realizowanych przez zaangażowany w ten proces podmiot. Czynności te – rozpatrywane kompleksowo – doprowadzają ostatecznie do realizacji operacji przekazania określonej ilości środków pieniężnych. Opisane usługi skutkują doprowadzeniem do realizacji zawarcia pożyczki, można je postrzegać jako niezbędne dla wykonania usługi finansowej.
Wobec powyższego czynności w zakresie obsługi MPKZP, wykonywane przez Państwa, należy uznać za czynności o charakterze pomocniczym, mające związek z udzielaniem pożyczek w ramach MPKZP, które mogą korzystać ze zwolnienia od podatku.
W konsekwencji należy stwierdzić, że wystawiając faktury VAT tytułem „kosztów związanych z funkcjonowaniem MPKZP zgodnie z zawartym porozumieniem”, dokumentujące świadczenie usług w ramach obsługi MPKZP, prawidłowo korzystają Państwo ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.
Zatem Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
· Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
· Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (`(...)`). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
· w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).
Fiscalex • Automatyczne wyszukiwanie interpretacji • Anuluj w każdej chwili